7/02/2013
Hoe wordt je gemeente bestuurd? Introductiesessies voor gemeenteraadsleden avond 3
Financiën
Gemeentefinanciën • Politiek beleid is keuzen maken • Keuzen kunnen maar gerealiseerd als daar middelen tegenover staan • Beschikbare middelen van een gemeente: personeel, materieel, investeringen • Al deze middelen moeten gefinancierd worden • Komt tot uiting in budget • Bepaalt de marge die men vrij kan aanwenden
1
7/02/2013
Gemeentefinanciën • Over welke middelen beschikt een gemeente en waar haalt ze deze? • Waaraan besteedt ze haar middelen
Gemeentefinanciën
Gemeentefinanciën
2
7/02/2013
Rode draad: hoe gaat men eigenlijk tewerk? Een concreet voorbeeld. • Opmaken RUP Molenveld: men wenst een nieuwe visie op deze wijk in een concreet plan om te zetten. • De huidige vrachtwagen is toe aan vervanging. • Drukkerij “Het Goede Boek” wil een aanpassing van zijn vestiging.
Welk verloop kennen deze dossiers?
Plannen en budgetteren • Ook gemeente maakt een budget en een meerjarenplan • = verantwoording van de middelen die men wil inzetten • = aanduiding van waar men deze middelen wil aantrekken • = aanduiding van waar men deze middelen wil aan besteden • Methodiek is ingebed in de beleids- en beheerscyclus (BBC)
3
7/02/2013
Plannen en budgetteren • BBC staat voor Beleids- en Beheerscyclus • Vertrekt van strategisch management • Dit wil zeggen: waar staan we voor, waar willen we naar toe? • Op basis hiervan zullen dan beleidsdoelstellingen worden geformuleerd • Die worden vervolgens omgezet in actieplannen en acties • Het geheel moet ook financieel vertaald worden zodat het budgettair kan worden ingeschaald • Cyclus is geënt op een legislatuur (zes jaar)
Planlastendecreet • Bestuurlijke hervorming van de Vlaamse overheid • Uitgangspunten – administratieve vereenvoudiging en subsidiariteit – verminderen van plan- en rapporteringsverplichtingen (opgelegd door Vlaamse overheid)
• 15 sectorale planverplichtingen verdwijnen • Meerjarenplan: aangeven hoe Vlaamse beleidsprioriteiten worden ingevuld op lokaal niveau • Verantwoording subsidies via uittreksel uit goedgekeurde jaarrekening, niet meer via aparte plannen
Strategisch management Visie en missie
Evaluatie en bijsturing
Acties
Doelstellingen
Actieplannen
4
7/02/2013
Plannen en budgetteren • Exploitatie-ontvangsten: prestaties, belastingen, subsidies, retributies • Exploitatie-uitgaven: personeel, werking, toelagen, intresten
Plannen en budgetteren • Investeringsuitgaven • Financieringsbronnen investeringen: subsidies, tussenkomst van derden, verkoop van duurzame goederen
Plannen en budgetteren • Aflossingen van leningen en/of leasings (uitgaven) • Op te nemen leningen en/of leasings. (ontvangsten) • Diverse transacties (zowel uitgaven als ontvangsten)
5
7/02/2013
Plannen en budgetteren • Moet aan twee voorwaarden voldoen: • Geheel van budget moet in evenwicht zijn, dit wil zeggen het totaal van de ontvangsten hoger moet zijn dan de uitgaven. • De autofinancieringsmarge moet positief zijn. Dit wil zeggen dat er voldoende middelen zijn om de schuldenlast te kunnen dragen. Of: wat houdt men over nadat alle gewone uitgaven zijn gebeurd. Dit “overschot” kan besteed worden aan de leningslasten.
Plannen en budgetteren Exploitatiebudget: gaat over de weerkerende ontvangsten en uitgaven Investeringsbudget: gaat over de duurzame realisaties
Plannen en budgetteren Liquiditeitenbudget: gaat over aflossingen en toe te stane leningen (uitgaven) Liquiditeitenbudget: gaat over op te nemen leningen (ontvangsten)
6
7/02/2013
De budgettaire norm (schema M2) • Exploitatie-uitgaven: 85 Saldo • Exploitatie-ontvangsten: 100 • Investeringsuitgaven: 30
Saldo • Investeringsontvangsten: 12 • Aflossingen en diverse uitgaven: 9
Saldo • Leningen (nieuw): 15
+15
-18
+6
Eindsaldo voorbeeld = +3
Totaal = budgettair resultaat = positief zijn!
De budgettaire norm (schema M2) • Exploitatie-ontvangsten: 100
Saldo • Exploitatie-uitgaven zonder intresten: 77 • Resultaat = financieel draagvlak: 23
Saldo • Aflossingen en intresten= 17 Saldo
• Autofinancieringsmarge: 6
Verschil = positief zijn!
20
De rode draad
7
7/02/2013
Plannen en budgetteren: de rode draad • RUP Molenveld: voorbereiding dossier is nodig. - inschatting kosten voor opmaak - inschatting timing verloop dossier: voorontwerp, extern advies, ontwerp en definitief plan • Vervanging vrachtwagen: - afweging welk type gewenst is: keuze voor containertransport of gewone laadbak (financiële implicaties), gevolgen voor organisatie werking - timing dossier • Milieuaanvraag “Het Goede Boek”: valt buiten dit kader want is een externe factor
Schepen Van Dooren
Burgemeester Roeselare oeselareRoeselarearester Roeselare
8
7/02/2013
Overheidsopdrachten
Overheidsopdrachten • Regelgeving die het bestuur moet volgen • Procedure waarbij zowel de markt gelijke kansen krijgt om deel te nemen aan opdrachten als strikte regeling over hoe een bestuur die opdrachten moet toewijzen • Wordt mede vanuit Europa aangestuurd • Grootte van de waarde van de opdracht is bepalend • Steeds de goedkoopste (aanbesteding) of de meest gunstige offerte (offerteaanvraag) kiezen • Onderhandelingsprocedure in bepaalde gevallen mogelijk • Belangenvermenging vermijden
Overheidsopdrachten: de rode draad • RUP Molenveld: opmaak van een bestek om een ontwerper te kunnen aanstellen. Het bestek bevat zowel het administratief contract als de technische voorwaarden van de opdracht. Is belangrijk dat alle voorwaarden goed omschreven zijn. Is belangrijk dat alle stappen en inzet van ontwerper alsmede de na te komen timing voldoende uitgewerkt zijn. • Concreet: aantal exemplaren van het plan, het begeleidend gedeelte, de aanwezigheid tijdens besprekingen met andere diensten, tijdens informatieavonden voor de bevolking, het gebruik van materiaal, …
9
7/02/2013
Overheidsopdrachten: de rode draad • Opmaak bestek voor vrachtwagen nadat keuze is gemaakt over type en technische uitrusting. • Offertevraag: niet de prijs is het criterium maar het geheel van het aanbod. • Beoordeling gebeurt door vooraf vastgelegde criteria. • Inschrijver kan dus inspelen op wensen bestuur • Voorbeelden van criteria: - verbruik brandstof - volume laadbak - laadvermogen
Patrimoniumbeheer • College is belast met dagelijks beheer. • Met inbegrip van de gemeentelijke goederen. • Dit geldt niet voor beslissingen inzake opstalrechten, erfpachten of verkoop • Nadruk ligt op toezicht en rapportering. • Omvat een breed gamma: toestaan gebruik lokalen, inzet materiaal, … • Kadert binnen de interne controle
Openbaarheid van bestuur
10
7/02/2013
Openbaarheid van bestuur • Basisprincipe dat deel uitmaakt van een democratisch bestuur • Raadsleden hebben bijzonder functie: kunnen stukken raadplegen maar zijn gebonden door hun beroepsgeheim • Raadsleden zijn geen burgers maar verkozen vertegenwoordigers is dus een andere rol! • Actieve openbaarheid: bestuur neemt zelf initiatief • Passieve openbaarheid: burger neemt initiatief • Voorbeelden: begroting en rekening zijn altijd openbaar en iedereen kan deze inzien, dossiers kunnen worden geraadpleegd, bestuursdocumenten kunnen worden ingezien
Openbaarheid van bestuur: de rode draad • RUP Molenveld: ontwerpfase in principe niet openbaar • Veel besturen kiezen er voor belanghebbenden vooraf al te betrekken bij de opmaak • Ontwerp is verplicht aan openbaar onderzoek onderworpen • Bestuur zal initiatieven nemen om dit onder de aandacht te brengen • Aankoop vrachtwagen: informeren inschrijvers • Kennisgeving toewijzing opdracht aan elke inschrijver • Inschrijvers kunnen besluit opvragen en dossier inzien
Openbaarheid van bestuur: de rode draad • Milieuaanvraag “Het Goede Boek” vergt ook bekendmaking • Burger kan dossier inzien – aangelanden moeten betrokken worden • Beslissingen zijn achteraf ook raadpleegbaar.
33
11
7/02/2013
Beginselen van behoorlijk bestuur
Beginselen behoorlijk bestuur Wet van 1991 inzake motivering van beslissingen • Hoorplicht: indien men een maatregel tegenover een persoon overweegt die zijn belangen ernstig aantast • Zorgvuldigheidsbeginsel: op basis van een afdoend en volledig onderzoek beslissen • Fair play: geen vertragingsmanoeuvers of overhaaste beslissingen • Vertrouwensbeginsel: burger moet kunnen vertrouwen op een vaste gedragslijn van het bestuur
Beginselen behoorlijk bestuur Wet van 1991 inzake motivering van beslissingen • Problematiek van de besluitvorming: niet rechtlijnig of wispelturig of volgens willekeur leidt vaak tot klachten en veroordelingen (Raad van State, rechtbanken, toezicht, …) • Inconsequenties worden afgestraft • Gaat om verantwoording van de gemaakte keuzen maar ook om de gelijke behandeling van elke burger • Men moet ook de bezwaarprocedure meedelen
12
7/02/2013
Beginselen behoorlijk bestuur: de rode draad • RUP Molenveld: - definitief ontwerp moet rekening houden met alle adviezen - indien afwijking moet dit goed gemotiveerd zijn - aftoetsing aan alle regelgeving (Europa, België, Vlaanderen) - afdoende antwoord op ingediende bezwaren tijdens openbaar onderzoek • Aankoop vrachtwagen: - inschrijvers kunnen procedure starten ter betwisting van besluit toewijzing opdracht - rechter gaat na of de toewijzing correct is gebeurd - motivering en volgen juiste procedure staan voorop
Beginselen behoorlijk bestuur: de rode draad • Milieuvergunning “Het Goede Boek”: - besluit moet kaderen binnen bestaande regelgeving - de uiteindelijke beslissing moet goed gemotiveerd zijn - afdoende antwoord op ingediende bezwaren tijdens openbaar onderzoek • Het toezicht is ook een instantie die kan ingrijpen
Wij wensen u veel succes
13
