Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
ESBL’s (extended spectrum β-lactamases)
Raadgevend Comité 19/6/2013
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Aanleiding • Resultaten NL studie ESBL producerende E. Coli in rundvlees/kalfsvlees (Consumentenbond i.o.v. Ministerie van Economische Zaken): 210 vleesmonsters positief voor enterobacteriën werden getest op ESBL: • 180 monsters rundvlees 13% ESBL+ (waarvan 32 monsters BE vlees 9% ESBL+) • 30 monsters kalfsvlees 40% ESBL+
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
2
Antimicrobiële resistentie door βlactamasen (cfr. definities EFSA-advies 2011) • β-lactamasen: ESBL’s en AmpC β-lactamasen • ESBL’s: – In Enterobacteriaceae, vnl. E. coli en Klebsiella pneumoniae – Geeft resistentie tegen β-lactamantibiotica, incl. penicillines, 2de, 3de en 4de generatie cephalosporines en monobactams maar meestal niet tegen carbapenems of cephamycines • AmpC β-lactamasen: – In Gram – bacteriën, waaronder Enterobacteriaceae (maar niet in Klebsiella of Salmonella), Pseudomonas en Actinobacter – Geeft resistentie tegen penicillines, 2de en 3de generatie cephalosporines en cephamycins maar meestal niet tegen 4e generatie cephalosporines en carbapenems
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
3
AMR: controles en maatregelen FAVV • ESBL onderzoek in vlees – Pluimvee sinds 2011 – Vanaf 2de helft 2013 ook gepland bij varkens, runderen en kalveren – Methodologie ontwikkeld door WIV (NRL)
• Monitoring op AMR bij levende dieren • Initiatieven voor reductie van antibioticagebruik
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
4
ESBL onderzoek in pluimveevlees • Sinds 2011 ESBL (incl. AmpC) onderzoek op kippenkarkassen (slachthuis) en monsters kippenvlees met vel (tra en dis) • Reden: in > 80% pluimveevlees E. coli aanwezig (> detectielimiet)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
5
ESBL onderzoek in pluimveevlees • Resultaten: 2011
2012
2013
Aantal monsters getest
289
398
173
Aantal monsters E.coli+ (>10 cfu/g)
273
386
165
Aantal monsters ESBL/AmpC+
225
205
63
% E.coli ESBL en AmpC + (t.o.v. totaal aantal monsters)
77%
51%
37%
% E.coli ESBL en AmpC + (t.o.v. aantal E. coli + monsters)
82%
53%
38%
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
6
ESBL onderzoek in vlees van rund/kalf/varken • Gepland in de 2de helft van 2013: onderzoek van vleesmonsters in de sectoren transformatie en distributie van vlees van rund, kalf en varken • Analyses tot wanneer in totaal 110 ESBL+ monsters bekomen worden
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
7
Methodologie E.coli ESBL in vlees • Analysemethode ontwikkeld bij het WIV (NRL) • Telling in kippenkarkassen/vlees De methode werd door WIV voorgesteld aan EFSA in april 2012 tijdens de « Working group on epidemiological criteria for poultry meat inspection »
• Detectie in 25 g in rund/kalfvlees en varkensvlees (vanaf de 2de helft 2013) Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
8
ESBL/AmpC onderzoek vlees: Europese perspectieven • Europese beschikking vanaf 01.01.2014 (geharmoniseerde monitoring op AMR) – In 2015, 2017 en 2019, verplichte Europese monitoring van 300 vleesmonsters (varken en rund) in de detailhandel – In 2016, 2018 en 2020, verplichte Europese monitoring van 300 monsters van vleeskippen in de detailhandel
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
9
AMR bij levende dieren • Monitoring op antimicrobiële resistentie sedert 2011 bij braadkippen, vleesvarkens en kalveren – E. Coli – Enterococcen
• Niet specifiek op ESBL of AmpC • Harmonisatie op EU niveau vanaf 2014 Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
10
AMR levende dieren Resultaten 2011-2012 2011
(>2 antimicrobiële middelen)
(>2 antimicrobiële middelen)
Isolaten
E. Coli
Resistent tegen minstens 1 getest antimicrobieel middel Multiresistent (>2 antimicrobiële middelen)
Multiresistent (>3 antimicrobiële middelen) Isolaten Resistent tegen minstens 1 getest antimicrobieel middel Enterococcen Multiresistent (>2 antimicrobiële middelen)
Multiresistent (>3 antimicrobiële middelen)
Jonge Mestkalveren runderen 175 181
Pluimvee
Varkens
320
203
95,6%
77,3%
53,1%
89,0%
88.7%
57,6%
36,0%
76,2%
85,3%
49,3%
32,0%
72,9%
338
225
162
160
94,1%
95,6%
79,6%
90,6%
65,9%
36,4%
28,4%
54,4%
41,1%
21,8%
22,2%
35,6%
2012
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
11
Initiatieven voor reductie van antibioticagebruik • BelVet-Sac (FAGG) – Monitoring AB gebruik – 7% reductie totaal antibioticagebruik t.o.v. 2011
• AMCRA – adviserende rol – gefinancierd door het FAVV en FAGG (70%) en de sector
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
12
Initiatieven voor reductie van antibioticagebruik • AMCRA - Resultaten – Gidsen voor bedrijfsgezondheid – Gidsen voor goed gebruik van antimicrobiële middelen (voor dierenartsen en veehouders) – Formularia voor verantwoord gebruik van antimicrobiële middelen (voor de dierenartsen) – Adviezen autoregulatie – Advies gebruik ZnO bij gespeende biggen – Advies over het opzetten van een datacollectiesysteem voor het gebruik van antimicrobiële middelen bij dieren
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
13
Initiatieven voor reductie van antibioticagebruik Werkgroep “Strategie Veterinair Antibiotica Beleid” – Leden: FAGG, FAVV en FOD VVVL – Doel: uitwerken beleidsvoorstellen om te komen tot een rationeel en sterk verminderd gebruik van antibiotica in de diergeneeskunde • Centrale registratie van elk veterinair voorschrift of elke verschaffing van antimicrobiële middelen (cfr. voorstel AMCRA) benchmarking van bedrijven en dierenartsen • Heffingen (1,75€ per kg actieve substantie, +50% voor CIA) op de verkoop van antimicrobiële middelen voor diergeneeskundig gebruik • Wettelijke basis voor het beoordelen van het voorschrijfgedrag van dierenartsen Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
14
