2013

Scriptie Naakt Merel van Glabbeek AMFI Fashion & Design 2012/ 2013

Inhoud 1.0 Inleiding 2.0 Naaktheid in de hedendaagse mode 2.1 Helmut Newton 2.2 Guy Bourdin 2.3 Naakt op de catwalk 2.4 Functioneel naakt 3.0 Het lichaamsideaal in de Griekse oudheid 3.1 Seksualiteit 3.2 Goden en godinnen 3.3 Kleding 3.4 Het lichaam 4.0 Het lichaamsideaal nu 4.1 Schaamte 4.2 Media 4.3 Computer manipulatie 4.4 Het lichaamsideaal

1 2 2, 3 3 3,4 4,5 6 6 6,7 8 8 9 9 9,10 10,11 11

5.0 Conclusie

12

Bibliografie

13

1.0 Inleiding Naaktheid is meer dan alleen een ontbloot lichaam. Naakt wordt over het algemeen gezien als kwetsbaarheid en onschuld. Daarnaast kan het ook een sterk en erotisch beeld neerzetten. Naaktheid heeft zoveel interessante kanten, waar veel over te vertellen is. Waarom draagt men kleding? Of waarom eigenlijk niet? Dat zijn een paar van de elementen die ik ga onderzoeken in deze scriptie. Waarom men kleding draagt wordt gedeeltelijk bepaald door schaamte. Pas wanneer er bewustzijn is, wordt naaktheid gelijk aan schaamte. Hierdoor wil men aan bepaalde verwachtingen voldoen. Daarbij kun je denken aan het verschil in klasse, beroep, leeftijd en lichaamsbouw. Het lichaamsideaal speelt hierbij een hele grote rol. Dat ideaal veranderd door de jaren heen en verschilt per cultuur. In mijn scriptie ga ik op zoek naar wat het lichaamsideaal is, waar het vandaan komt en wat het doet met de hedendaagse mode. Mijn centrale onderzoeksvraag luidt dan ook: In hoeverre beïnvloedt naaktheid de hedendaagse mode? Ik probeer deze onderzoeksvraag te beantwoorden door te kijken, naar waar de naaktheid vandaan komt en wat het doet met de communicatie van de mens. De onderzoeksvraag wordt zo onderverdeeld in drie segmenten: naaktheid in de hedendaagse mode, lichaamsideaal in de Griekse oudheid, lichaamsideaal nu. Naaktheid lijkt niet zo ingewikkeld: gewoonweg zonder kleren. Maar zo simpel ligt het niet. Het gaat over cultuurverschillen, verschil tussen man en vrouw en bovenal communicatie. Het is een begrip dat veel aspecten bevat en moeilijk te doorgronden is. In de Griekse oudheid was naakt heel gewoon. Seksualiteit was er heel nadrukkelijk aanwezig. Het jonge, gespierde, mannelijke goddelijke lichaam was het ideaal. De Griekse man wordt in de beeldende kunst afgebeeld in trotse, actieve houding, terwijl de vrouw bescheiden wordt afgebeeld en vaak haar intieme delen bedekt met de handen. Maar toch bleef de vrouw sensueel. Tegenwoordig ligt de nadruk meer op de vrouw. Wij aanbidden het vrouwenlichaam. De vrouw is het sekssymbool geworden. De media heeft hier veel invloed op gehad, maar ook de natuurlijke schaamte van de mens, het voldoen aan verwachtingen van anderen of die van jezelf. De scriptie zal dan ook beginnen met theorie over naaktheid in de hedendaagse mode, waarin ik zal vertellen over verschillende vormen van naaktheid in de mode en wanneer het kunst is of gewoonweg vulgair. Vervolgens komt het lichaamsideaal in de Griekse oudheid aan bod. Tot slot bekijk ik het lichaamsideaal van nu.

2.0 Naaktheid in de hedendaagse mode Wanneer een vrouw haar intieme delen laat zien, is dat voor de hedendaagse mode heel normaal. Maar wanneer mannen naakt zijn, kan daar enige controversie over ontstaan. In de mode zijn er verschillende standaarden voor de vrouw en de man, wat betreft naaktheid. Zou dit moeten kunnen? Wat gaat te ver? Er is een dunne lijn tussen naakt en bloot. De mode industrie heeft snel de neiging om deze te vervagen. Uiteindelijk gaat mode over het mooier maken van het lichaam, dus naaktheid zou dat beeld moeten versterken. Je ziet de laatste jaren zoveel naakt in de mode fotografie. Wanneer is het kunst en wanneer is het gewoonweg een reden om vulgair te kunnen zijn? 2.1 Helmut Newton Helmut Newton (1920 – 2004) is een van de eerste fotografen die naakte en halfnaakte shoots heeft gemaakt voor onder andere Vogue Paris. Hij is van grote invloed geweest op de modefotografie van nu. Hij was voor jaren de enfant terrible van de fotografie. “I am very attracted by bad taste–it is a lot more exciting than that supposed good taste which is nothing more than a standardized way of looking at things,” (Helmut Newton, 1987). Naaktheid in fotografie gaat over de intimiteit van het moment. Newton kon als geen ander de sensualiteit van een foto vastleggen en daarbij ook het menselijk lichaam in positieve vorm neerzetten. Hij zocht de grens op tussen erotiek en modefotografie. Hij fotografeerde niet naakt om maar naakt te kunnen laten zien. Maar om een moment te creëren, een emotie.

Sie kommen!, Vogue Paris 1981 (Helmut Newton) Sie kommen! Is een van de bekendste werken van Newton. Zijn fascinatie met naakt in tegenstelling tot gekleed is heel duidelijk hier. Het bestaat uit twee levensgrote beelden van een groep jonge vrouwen, die naar de kijker toe marcheren. Het ene beeld gekleed, het andere naakt. Het is een kleine brutale knipoog naar de 2e wereldoorlog. Maar het getuigt ook van Newtons wonderbaarlijke fixatie op de energie van de vrouwelijke seksualiteit (Colombia Journal, 2012). Het is duidelijk dat Helmut Newton naaktheid gebruikt als een vorm van kunst, wat toevallig voor hem

modefotografie is. Modefotografie gaat over een lifestyle verkopen. Wanneer naaktheid iets te vertellen heeft, of zelfs choqueert, kan het enorm effectief zijn. Maar wanneer naaktheid gebruikt wordt om alleen maar naakt te laten zien, is het niet zo sterk en krijgt het juist een negatieve reactie. 2.2 Guy Bourdin Naast Helmut Newton was Guy Bourdin een van de meest invloedrijke fotografen op mode gebied. Hij pushte zelfs zijn modellen tot het punt van flauwvallen. Hij ging tot het uiterste om te bereiken wat hij wilde bereiken in de fotografie. Hij fotografeerde voornamelijk voor de Vogue Paris. Zijn foto’s kenmerken zich door een duistere kille kijk op glamour gecombineerd met dromerige, surrealistische fantasieën en metaforen. Erotiek en geweld en de link daartussen waren een groot gedeelte van werk (Nancy Hall Duncan, 2013) 2.3 Naakt op de catwalk Britse mode ontwerper Pam Hogg laat niets meer aan de verbeelding over en stuurt naakte modellen de catwalk op voor haar Fall/ Winter 2013 collectie. Tijdens deze show op London Fashion Week, waren bodysuits te zien waarbij de intieme delen net bedekt waren. Maar ook open jassen zonder ook maar iets daar onder.

Pamm Hogg Fall/ Winter 2013 London Fashion Week Naaktheid op de catwalk is vrij normaal geworden. Tepels zijn niet meer dan normaal om te laten zien. Maar frontale naaktheid is toch wel choquerend. Dat de borsten gezien worden onder een doorzichtige

blouse, wordt gedaan zodat het ontwerp geheel duidelijk is. Als daar nog iets onder zou zitten zou het ontwerp niet meer duidelijk zijn. Dit alleen zal niet de enige reden zijn. Op de catwalk verkoopt de ontwerper eigenlijk niet alleen zijn kleding, maar ook een beeld, een imago. Het Nederlandse modeduo Spijkers en Spijkers laten daarentegen niet eens blote borsten zien. Bij hun Fall/ Winter 2008 collectie waren hartvormige tepelstickers te zien onder de doorzichtige blouses en jurken. In een interview met de Nederlandse Elle vertelden de zusjes dat ze blote borsten toch iets te ver vonden gaan. En een beha eronder staat ook zo rommelig, dan zie je het ontwerp niet meer. Bovendien was het Valentijnsdag, vandaar die hartjes. 2.4 Functioneel naakt Functioneel naakt is wanneer er een reden is om naakt te zijn. Reclames zijn hier een goed voorbeeld van. Voor bijvoorbeeld badproducten of ondergoed is het heel normaal om naaktheid te gebruiken in een reclame. Hiervoor worden andere modellen gebruikt dan modellen voor kleding. Deze modellen hebben meestal wat meer rondingen en zijn wat sportiever en meer sexy. Naast dat het functioneel is, is het ook de bedoeling om mensen te trekken, zoals ze vaak zeggen: sex sells. Toch wordt er vaak naaktheid in reclames gebruikt alleen maar met het idee “sex sells”. Zoals de advertentie van Toesox hieronder. Het gaat eigenlijk om de sokken maar de positie van de vrouw en het feit dat ze naakt is vergt ook veel aandacht. Functioneel naakt wordt hierdoor wel een heel breed begrip.

Toesox advertentie

Er zijn in de reclames grote verschillen tussen mannen en vrouwen, vooral de manier waarop gecommuniceerd wordt. Wanneer vrouwen iets vastpakken, pakken zij het niet zomaar vast, maar strelen het. Ze raken ook zichzelf aan en strelen de haren. De borsten, benen en billen zijn ook vaker in beeld dan het hoofd. Ze worden gezien als een seksueel en decoratief element. Mannen daarentegen pakken iets echt stevig vast met een flinke greep. Het hoofd is vaker in beeld dan het lichaam. Mannen hebben een leidende rol, het gaat meer om echt mannelijkheid dan het lichaam. Wanneer het bij mannen wel om sexappeal gaat, hebben zij dat te danken aan de manier waarop zij gekleed gaat. Niet de hoeveelheid naakte huid.

In deze grafiek zie je dat het vertoon van naakt bij mannen in reclames sterk toeneemt, dat van vrouwen blijft ongeveer gelijk. Hoewel het sterk toeneemt, blijft nog steeds de vrouw als sekssymbool nadrukkelijk aanwezig. Seksueel geladen beelden van vrouwen in de media gericht op mannelijk en vrouwelijk publiek neemt nog steeds toe. Vandaag de dag wordt er ook seksueel getinte reclame gebruikt om niet seksueel gebonden producten te verkopen. Hierbij is de bedoeling dat de aandacht wordt getrokken door de klant en dat die aandacht zich zal verplaatsen naar het te verkopen product (Corine van Hellemont & Hilde van den Bulck, 2009). Naaktheid in de hedendaagse mode is nadrukkelijk aanwezig. Het is net zo belangrijk als kleding om een identiteit te vormen. Naakt en kleding gaan samen, hoeveel en wat voor kleding men draagt wordt gebruikt als een communicatiemiddel. Het laat zien wie jij wil zijn en hoe jij wilt dat anderen naar jou kijken. Daarbij zijn verschillende elementen van belang. Zoals cultuur, geloof, of je man of vrouw bent, leeftijd, klasse, beroep. In de fotografie en mode wordt naaktheid met name als kunstvorm gebruikt. De sensualiteit van een vrouw versterkt het beeld van bijvoorbeeld de kleding van een mode ontwerper. Het is niet letterlijk te benoemen wat kunst is en wat niet. Wanneer het dient als kunst en wanneer het gewoonweg vulgair is, dat is aan de mens om te oordelen. Deze grens is in de loop der jaren enorm vervaagd. Aangezien er steeds meer naakt wordt gebruikt in de media en mode is het steeds moeilijker geworden om die grens vast te stellen.

3.0 Het lichaamsideaal in de Griekse oudheid De meeste mensen weten dat in Griekenland de democratie is geboren en dat daar de Olympische Spelen zijn ontstaan. Maar de erfenis van de Oudheid behelst veel meer. Deze strekt zich namelijk uit over hoe we vandaag de dag denken en leven (Simon Goldhill, 2004). In de Griekse oudheid was naakt heel gewoon. Sporten werden ook naakt uitgevoerd. Het mannelijke lichaam werd geïdealiseerd als een goddelijk symbool (Wilhelm Hornborstel & Nils Jockel, 2002). Dit waren met name atleten. De man was het sekssymbool, de vrouw was er vooral voor het huishouden. 3.1 Seksualiteit Door de eeuwen heen is de rol van seksualiteit in grote mate veranderd. Het is een deel van onze maatschappij. De maatschappij en de tijd verandert en daarom seksualiteit dus ook. De Griekse oudheid heeft ons voor een deel gevormd. Daar hoort dus ook seksualiteit bij, wat een enorm belangrijke rol speelde. Hun opvatting van het lichaam als middel tot overgave aan seksualiteit was alles behalve onderdrukt. (Manfred Florian R. Kets de Vries, 2008). De seksuele normen van de Grieken waren geheel anders dan wij tegenwoordig gewend zijn. Seksualiteit was niet gebonden aan algemene normen maar gebaseerd op de seksuele behoeften van de man. De Grieken waren enorm geïnteresseerd in de verschillen tussen man en vrouw. In de literatuur die nagelaten is, is dan ook goed het verschil te zien. Er werd een duidelijk onderscheid gemaakt. De mannen waren de baas. Ze vonden dat de mannen meer waard waren dan de vrouwen, ze waren sterker en dapperder. De jongens gingen naar school en begonnen op jonge leeftijd al met trainen en sporten. Ze moesten een sterk en gespierd lichaam krijgen, zodat ze later voor het land konden vechten. De positie van de vrouw is te vergelijken met die van een slaaf. Om de vrouwen van verleidingen weg te houden, moesten ze thuis blijven om voor het huishouden te zorgen. De meisjes gingen dus ook niet naar school. Ze werden thuis voorbereid voor het huishouden, zodat ze dat op vroege leeftijd al onder de knie krijgen. De vrouwen moesten maagd zijn tot het huwelijk. Meestal trouwden de meisjes als tiener. Ze trouwden met oudere mannen, wat geregeld werd door de ouders. Er werd verwacht dat de vrouw trouw bleef aan de man. De man daarentegen had seks met wie hij wilde. Prostitutie kwam veel voor. Vaak werden dochters de prostitutie ingestuurd. Prostituees waren er voor het plezier en de passie, de vrouw was er om een wettelijk kind te geven en voor het huishouden te zorgen. Seks slaven van beiden seksen waren beschikbaar voor de mannen. Homoseksualiteit speelde dus ook een grote rol. Seks tussen een oudere man en een jonge jongen kwam vaak voor (Perry L. Westmoreland, 2006). Vaak waren het jongetjes tussen de 12 en 14 jaar. Het kwam zelden voor dat een oudere homoseksuele man seks had met een jongen boven de 17. 3.2 Goden en Godinnen Er is veel interesse naar de Griekse mythologie. Dat komt met name omdat wij willen weten waar we vandaan komen. Onze geschiedenis vertelt ons veel over de wereld waar we vandaag de dag in leven.

De Griekse mythologie gaf de oude Grieken verklaringen voor het ontstaan van de wereld. Schoonheid was voor de Grieken een teken van goddelijkheid. Ze vormen de basis voor het geloven en denken over het leven. De verhalen helpen bij het vormen van een beeld van de wereld. Ze wisten niet veel over wetenschap en gebruikten daarom deze verhalen om de geschiedenis te verklaren (Nancy Loewen, 1999). De Grieken geloofden dat goden, godinnen, monsters en helden de wereld leidden. De goden en godinnen stonden voor verschillende elementen. Aphrodite was de godin van de liefde, vruchtbaarheid, schoonheid en beschermster van de flora en fauna. Zeus was de oppergod van hemel en aarde en het weer en de bliksem. Aphrodite was een godin met een immense autoriteit. Ze was een van de meest aanbeden godinnen in de Griekse oudheid (Monica Silveira Cyrino, 2010). Ze was de godin van de seksuele liefde en passie. Vrouwen werden in de beeldende kunst niet vaak geheel naakt afgebeeld. Alleen bij Aphrodite, de godin van de liefde gebeurde dat. Ook had Aphrodite het perfecte lichaam, met de perfecte verhoudingen. Zeus was de meest krachtige god. Het was de oppergod. Zoals de andere ideale mannen, had hij een atletisch figuur met de perfecte verhoudingen. Goden waren meestal heel menselijk. Maar Zeus had onder andere onbeperkte magische krachten. Hij kon zichzelf in andere vormen toveren en creëerde mensen, objecten en stormen. Hij was onsterfelijk (Nancy Loewen, 1999).

Aphrodite

Griekse Atleet

3.3 Kleding Er zijn geen hele kledingstukken overgebleven uit de oudheid. Alleen maar kleine delen. In sculpturen en schilderijen is pas echt duidelijk geworden hoe het werd gedragen. De mannen en vrouwen droegen rechte lappen die gedrapeerd werden om het lijf. Er werd geen enkele schaar of naald gebruikt daarvoor. De stof werd vastgezet met een speld of broche. Het was de bedoeling dat de draperieën het lichaam en de vorm idealiseerde. Het idealiseren van het lichaam werd ook als belangrijker beschouwd dan functionaliteit. Ze wisten echt wel hoe een mouw gemaakt moest worden, wat heel functioneel is, maar een draperie is mooier. Er werden wel mouwen gemaakt, maar niet voor de alledaagse kleding. Alles ging over trots, seksualiteit en status. Vrouwen waren zeker meer bedekt met kleding dan mannen. Vrouwen droegen hun chiton tot op de enkel, mannen tot op de knie. Mannen straalden trots en kracht uit. Het mannenlichaam werd beschouwd als goddelijk. Een flinke spiermassa was dan ook van groot belang. De man was atletisch gespierd en moest voldoen aan de perfecte verhoudingen. Naaktheid was praktisch verboden voor de vrouwen. Daarom zie je in de beeldende kunst ook dat de vrouwen de schaamte bedekken. Ze bedekken hun intieme delen met de handen. De mannen laten zichzelf zien met trots, alsof ze iets hebben overwonnen. Wat vaak ook het geval is. Als een atleet won werd er soms zelfs van hen een standbeeld gemaakt. 3.4 Het lichaam Het mannenlichaam werd dus beschouwd als goddelijk en moest voldoen aan een bepaalde perfectie. Een atletisch lichaam, perfect gevormd met een enorme spiermassa. Verhoudingen die precies kloppen en symmetrisch zijn. Ook prefereerden de Grieken een kleine penis, een grote vonden ze lelijk en was zelfs om te lachen. De schoonheid zit niet alleen in het lichaam maar ook in de houding. Een held, een echte man, een god. Het aanbidden van de mannelijke goddelijkheid in de Griekse oudheid is iets wat wij tegenwoordig moeilijk kunnen begrijpen. Het Griekse ideaal gaat niet zomaar over een mooi gedrapeerde doek om het lichaam heen. Maar een perfect gebronsde huid en perfecte atletische bouw. (Plato, Republic, p. 402): "There can be no fairer spectacle than that of a man who combines the possession of MORAL beauty in his soul, with OUTWARD beauty of body, corresponding and harmonizing with the former, because the same great pattern enters into both." Het ideaal van de man gaat over sterkte. Niet alleen sterk van buiten, maar hij moet ook innerlijke kracht bezitten. De ideale vrouw was trouw aan haar man en een goede moeder. Het lichaam van de vrouw was rond met een slanke taille hoge borsten. Het was minder belangrijk dan dat van de man. Wat tegenwoordig moeilijk te begrijpen is. Gerespecteerde vrouwen waren normaal gesproken goed bedekt met kleding en lieten niet veel van hun lichaam zien. De vrouw had een zachte en bleke huid. De man daarentegen had een gebruinde huid. Er werd zelfs toen al make up gebruikt, wit poeder voor het gezicht en wat rood (waarschijnlijk van bessen) voor de kaken en lippen. Er waren zelfs parfums, met verschillende geuren voor man en vrouw. Lichaamshaar en schaamhaar werd onthaard door middel van epileren.

4.0 lichaamsideaal nu Tegenwoordig is het lichaamsideaal iets waar men zich veel mee bezighoudt. Er zijn bepaalde verwachtingen waar men aan wil voldoen. Naaktheid is verstrikt in een veelheid van ideeën over jezelf en de ander. Het gaat altijd over het vergelijken met een ander, die beter, mooier, succesvoller en sportiever is. Naaktheid wordt gezien als iets natuurlijks, aangezien we allemaal naakt geboren zijn. Maar sociaal en cultureel gezien is het alles behalve simpel. Het lijkt misschien ongecompliceerd te betekenen: zonder kleren. Maar dit is te makkelijk. Als borsten, billen en genitaliën niet worden bedekt, wordt het gezien als naakt. Gek genoeg geld dat niet voor bijvoorbeeld de neus, elleboog, handen, voeten, gezicht etc. (Ruth Barcan, 2004). Je kunt dus zeggen dat bepaalde lichaamsdelen die te maken hebben met seksualiteit staan voor naaktheid. Naakt is voor iedereen anders. Er zijn verschillen in culturen, status, verschillen tussen man en vrouw en leeftijd. Doordat dit voor iedereen zo anders is, maakt het zo ingewikkeld. 4.1 Schaamte Schaamte voor naaktheid is heel menselijk. Het eerste wat Adam en Eva deden was hun genitaliën bedekken met een vijgenblad. Wanneer je je er bewust van wordt dat je naakt bent, of gezien wordt door een ander ontstaat er schaamte. Wij bedekken ons daarom met kleding. Maar dat gaat nog iets verder dan alleen het blote lichaam bedekken. Het fenomeen schaamte is niet makkelijk te doorgronden. Kenneth Clark zegt dat wij verstoord zijn door de natuurlijke imperfectie van het lichaam. Wij bewonderen perfectie en wensen ook om perfect te zijn (Clark, Kenneth, 1956). Mensen streven naar perfectie, dat zal altijd zo blijven. Mensen doen kennis op over zichzelf, hun mogelijkheden, meningen en houdingen door zich met anderen te vergelijken (Spitzer, 1962) Individuen vormen een beeld over zichzelf door hun eigen prestaties en meningen te vergelijken met die van anderen. Het lichamelijke zelfbeeld ontstaat voordat je volwassen bent. Dit gebeurt door te vergelijken met anderen en te leren van reacties van anderen. Alles wat om een individu heen gebeurt wordt opgenomen, zodat een identiteit gevormd kan worden. Met mode komt de schaamte dat kan resulteren in onze keuzes, slecht of goed, of ons lichaam mode standaarden niet waard zou zijn of dat onze bankrekeningen het dragen van designer kleding het niet toestaan. Met mode laten wij ons leiden door bepaalde standaarden en ongeschreven regels. Ons lichaam bestaat uit verschillende delen. Elk deel moet perfect zijn. Wanneer ook maar een deel niet perfect is, verpest dat het beeld van het hele lichaam en heeft daardoor geen waarde meer. Net als een diamant, van een afstand lijkt het perfect te zijn, maar van dichtbij zie je de imperfecties. Wanneer het imperfect is verlies het zijn waarde. Een waardevolle vrouw is iemand die geen fouten, geen littekens, geen imperfecties heeft. Een waardevolle vrouw is zo helder als een diamant (Marya Hornbacher, 2012). Wanneer wij ons kleden, doen wij dat (onbewust) met de ongeschreven sociale regels in gedachten. Onze subjectiviteit van het lichaam, persoonlijk of intiem, is daarom altijd sociaal. Door het analyseren van het geklede lichaam, wordt het privé, intieme lichaam blootgesteld aan sociale normen, waarden en standaarden (J. Entwistle, 2000)

4.2 Media Media heeft een grote invloed op mensen. Zoals in het eerste hoofdstuk al verteld is, gebeurt er veel in reclames over mensbeeld. Er is veel naaktheid te zien. Maar dat niet alleen, er worden stereotypes neergezet en idealen van mannen en vrouwen. Dit heeft een grote invloed op het zelfbeeld van een persoon. Een zelfbeeld ontstaat door van alles wat er om een persoon heen gebeurt. Tegenwoordig is de media daar een belangrijk deel van, internet, televisie, tijdschriften etc. Tegenwoordig zijn er televisie programma’s zoals BBC’s What not to wear, die statements maken hoe je eruit zou moeten zien. De persoon die in het televisieprogramma onder handen genomen wordt, komt voor een spiegel te staan zodat ze zichzelf van top tot teen kan bekijken. Hierdoor ziet ze zichzelf door de ogen van een ander en wordt bewust van haar schaamte (Brenda R. Weber, 2012) Er zijn zoveel manieren waarop duidelijk gemaakt wordt wat het lichaamsideaal is en waar je aan zou moeten voldoen. Hierdoor wordt je altijd geconfronteerd met het beeld wat zou moeten zijn. Het verstoord onze perceptie van de realiteit. Voordat de massamedia bestond, waren onze ideeën over schoonheid gelimiteerd aan onze eigen gemeenschap. Nu gaat dat veel verder. De media creëert een fantasie waar men van droomt of wil bereiken. Deze fantasie is alleen niet meer realistisch. 4.3 Computer manipulatie Er wordt veel gedaan om perfectie te bereiken. Daarbij kun je denken aan plastische chirurgie. Bijna alles kan aan je lichaam veranderd worden tegenwoordig, van je benen tot je gezicht. Maar ook de simpelere dingen zoals zonnebank, lichaamshaar weg laten halen, fitness, leiden tot het bereiken van perfectie. De grens tussen lichaam en kleding is vervaagd. Keuzes die worden gemaakt om het lichaam te veranderen, worden net zo makkelijk als winkelen voor kleding. In tijdschriften zijn foto’s zo bewerkt, dat er geen oneffenheid meer op de huid te zien is en geen grammetje vet. Bij onderstaande beelden zie je een vrouw, die op vier verschillende manieren weer is gegeven. Het is op elke foto dezelfde vrouw, ook al ziet ze er op elke foto uit als een ander persoon. De eerste foto is heel natuurlijk, dan is ze wat opgetut, daarna komt plastisch chirurgie en de zonnebank te pas, ten slotte is ze gemanipuleerd met de computer. In deze serie wordt op een komische manier laten zien, hoe belachelijk het eigenlijk is dat vrouwen tegenwoordig zo veel bezig zijn met het perfect worden. Gek genoeg zullen de meeste mensen het dan ook eens zijn dat de foto’s van links naar rechts, mooi naar lelijk zijn.

Dezelfde vrouw van natuurlijk naar bewerkt met de computer 4.4 Het lichaamsideaal Het menselijke lichaam is een gekleed lichaam. Het kleden van het lichaam gebeurt op verschillende manieren: door tatoeëren, kleding, schoonheidsmiddelen. De materialen die we aan het lichaam toevoegen, geven een totaal andere betekenis aan het lichaam, die er normaal niet zou zijn (J. Entwistle, 2000). Het lichaamsideaal van nu kun je dus zien als slanke taille, hoge borsten, ronde heupen. Hetzelfde als in de Griekse oudheid, maar dan nog slanker. Daarnaast zijn er nog meer verschillende lichaamsidealen. De smaak van een individu is een belangrijke rol gaan spelen. Er zijn namelijk ook mensen die dik prefereren, hoewel dit de minderheid is. Er zijn niet perse bepaalde verhoudingen die nodig zijn, waardoor het lichaam perfect is. Hoewel symmetrie nog steeds wordt gezien als de ultieme perfectie. Het bijzondere is dat er tegenwoordig zoveel gedaan wordt om perfectie te bereiken, maar dan nog is het lichaamsideaal nu minder bekrompen dan dat het was in de Griekse oudheid. Nu is er veel meer verschil.

5. Conclusie In deze scriptie heb ik naaktheid vanuit verschillende invalshoeken benaderd. Het doel van mijn onderzoek was om te laten zien hoe naaktheid in de mode gezien wordt en wat het doet met een individu en de hedendaagse mode. Daarom heb ik gekeken naar op welke manieren naaktheid voorkomt in de hedendaagse mode en vooral wat dat voor invloed heeft op de communicatie van mensen en het kleedgedrag daarvan. Met name het lichaamsideaal en seksualiteit is hierbij naar voren gekomen. Allereerst ben ik gaan kijken wat naaktheid in de mode doet, hoe het terugkomt in fotografie, de catwalk en (mode) advertenties. Waaruit blijkt dat naaktheid van de vrouw tegenwoordig heel nadrukkelijk aanwezig is. Hoewel de man als lustobject steeds meer te zien is, zijn vrouwen nog steeds nadrukkelijk meer aanwezig als het gaat over naaktheid in reclames. Vrouwen worden gezien als sekssymbool. Daarnaast is duidelijk geworden dat er verschillende lichaamsidealen zijn voor verschillende doeleinden. Voor naakte en halfnaakte foto’s en reclames worden vrouwen gebruikt met wat meer rondingen. Voor catwalk shows worden dunne modellen gebruikt met bijna geen rondingen. Vervolgens kwam het lichaamsideaal in de Griekse oudheid aan bod. We hebben gezien dat de jonge atletische gespierde man werd aanbeden. De man was het sekssymbool. Een vrouw had weinig te zeggen en was er om wettelijke kinderen te maken. De prostituees waren voor het plezier. Perfectie van het lichaam was in de oudheid misschien nog meer bekrompen dan dat het nu is, aangezien er aan zoveel eisen voldaan moest worden. Het is opvallend dat er toen zoveel aandacht werd besteed aan het lichaam en het imago. Als laatst ben ik gaan kijken naar het lichaamsideaal van nu en wat voor invloed dat heeft op een individu en de hedendaagse mode. Er is gebleken dat het lichaamsideaal vrij veel weg heeft van het ideaal in de Griekse oudheid. Maar tegenwoordig zijn er veel meer verschillende lichaamsidealen en heeft het minder te maken met de ultieme perfectie, maar met de smaak van een individu of groep mensen. Wel zijn er meerdere manieren om deze perfectie te bereiken, zoals cosmetische chirurgie, zonnebank, make-up. Om tot een conclusie te komen, naakt lijkt een simpel begrip, maar door het in een maatschappelijke context te plaatsen wordt het toch heel ingewikkeld. Voor ieder persoon of groep heeft het weer een andere betekenis. Tijdens het schrijven van deze scriptie ben ik er achter gekomen dat naaktheid en schaamte heel erg dicht bij elkaar liggen. Ze beïnvloeden elkaar en hebben allebei invloed op de communicatie van een persoon. Beide zijn niet makkelijk te doorgronden. Door naaktheid komt schaamte, schaamte beïnvloedt de manier van kleden en communiceren, dat leidt weer tot hoeveel of hoe weinig je van het lichaam bedekt of laat zien. De betekenis van naakt veranderd wanneer het in een andere sociale context wordt geplaatst.

Bibliografie -

-

-

Helmut Newton, 1987 Colombia Journal, 2012, Master of naughty: a Helmut Newton retroperspective in Paris. Van: http://columbiajournal.org/1263 (datum van raadpleging: 04-05-2013) Nancy Hall Duncan, 2013, Berg Fashion Library, Guy Bourdin. Van: http://www.bergfashionlibrary.com/view/bazf/bazf00086.xml?q=guy%20bourdin&isfuzzy =no#highlightAnchor (datum van raadpleging: 29-04-2013) Corine van Hellemont & Hilde van den Bulck, 2009, Beeldvorming reclame. Van: http://igvmiefh.belgium.be/nl/binaries/27%20-%20Beeldvorming_reclame_NL_tcm336-59987.pdf (datum van raadpleging: 05-05-2013) Simon Goldhill, 2004, Love, Sex and Tragedy; How the Ancient World Shapes Our Lives, University of Chicago Press, Chicago Wilhelm Hornborstel & Nils Jockel, 2002, Näckt, Die Ästhetik der Blösse, Prestel, Munich Manfred Florian R. Kets de Vries, 2008, Seks en geld, geluk en dood, Nieuwezijds, Amsterdam Perry L. Westmoreland, 2006, Ancient Greek beliefs, Lee and Vance Publishing Company, San Ysidro Nancy Loewen, 1999, Zeus, Capstone, Mankato Monica Silveira Cyrino, 2010, Aphrodite, Routledge, Abingdon Plato, Republic Ruth Barcan, 2004, Nudity: a cultural anatomy, University of Michigan, Michigan Kenneth Clark, 1956, The nude, Princeton University press, Princeton Spitzer, 1962, Physics of fully ionized gases, Dover publications, New York Marya Hornbacher, 2012, The dismembered body, Vestoj on fashion and shame, Vestoj J. Entwistle, 2000, Fashion and the fleshy body: Dress as embodied practice, Fashion theory, Volume 4, Issue 3, p. 323-348 Brenda R. Weber, 2012, Makeovers in the new millennium, Vestoj on fashion and shame, Vestoj

Beeld: -

http://www.fotoleren.nl/component/weblessen/?view=weblesplayer&id=32&layout=task&index =2&startpagina=0&start=102120 http://www.heise.de/foto/bilderstrecke/bilderstrecke_1588981.html http://www.styleite.com/runway/pam-hogg-fall-2013-naked/ http://www.itsallyogababy.com/judith-hanson-lasater-to-yoga-journal-no-more-sexy-yoga-ads/ http://igvm-iefh.belgium.be/nl/binaries/27%20-%20Beeldvorming_reclame_NL_tcm33659987.pdf https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cnidus_Aphrodite_Altemps_Inv8619.jpg http://www.cutterandtailor.com/forum/index.php?showtopic=437 http://www.vestoj.com/pdf/Vestoj-No3-OnShame-Makeovers_Dr_Brenda_R_Weber.pdf