Nummer 4/2013
Nieuwsbrief Spanje en Portugal Nummer 4/2013 Berichten op het gebied van landbouw, natuur en voedselkwaliteit uit Spanje en Portugal
Inhoud LANDBOUWPOLITIEKE AANGELEGENHEDEN MARKT- EN HANDELSAANGELEGENHEDEN AKKER- EN TUINBOUW VEEHOUDERIJ EN ZUIVEL VISSERIJ EN AQUACULTUUR VOEDINGS- EN KWALITEITSAANGELEGENHEDEN VETERINAIRE AANGELEGENHEDEN DIVERSEN
LANDBOUWPOLITIEKE AANGELEGENHEDEN Spanje: Twee ministers presenteren Plan voor internationalisering van de agri-food sector De minister van Landbouw, Voedsel en Milieu, Miguel Arias Cañete, heeft in mei samen met de Minister van Economie en Concurrentievermogen, Luis de Guindos, de strategische lijnen gepresenteerd om de Spaanse agro-food sector te internationaliseren. Het Plan is het resultaat van het werk dat verricht is door de werkgroep voor internationalisering van de agro-foodsector (GTSIA) die werd opgericht in juli 2012. De belangrijkste bestemmingsmarkt van de Spaanse agro-voedingsmiddelen blijft de EU-27, goed voor 75% van de totale export. Het was echter nodig nieuwe markten te ondersteunen om deze afhankelijkheid te verminderen. In waarde, is de bestemming van de Spaanse export naar derde landen in volgorde van belangrijkheid: Verenigde Staten, Rusland, Japan, China, Verenigde Arabische Emiraten, Mexico, Andorra, Noorwegen en Saoedi-Arabië. Opvallend is de schaarse Spaanse vertegenwoordiging op markten zoals Canada, Zuid-Korea of India. Op basis van geïdentificeerde tekortkomingen om te kunnen profiteren van het potentieel van Spaanse producten op de internationale markten, en gezien het feit dat het Plan geen eigen budget heeft, stelt het GTSIA voor om rond vier strategische thema’s te werken: (1) coördinatie tussen overheden en de sectoren om efficiënter gebruik te kunnen maken van bestaande middelen, (2) bevorderen van informatie en scholing, (3) verbetering van de coördinatie van nationale en communautaire promotionele beleidsacties in het buitenland en (4) blijven werken aan de openstelling van de markten.
Portugal: CAP en APED ondertekenen akkoord De CAP, de grootste boerenbond in Portugal en de APED (Portugese Vereniging van Distributieketens) hebben samen een akkoord ondertekend van “Best Practice” op het gebied van handel in de landbouw- en distributiesector. Dit akkoord beoogt de verbetering van de handelsrelaties tussen beide sectoren en versterkingen van de positie van de nationale productie. Het is niet de eerste keer dat beide partijen een akkoord ondertekenen. In het jaar 1995 werd een protocol vastgelegd met als doel de Portugese landbouwproducten op de nationale markt te oriënteren en de “eigen” producten bij de consument te promoten.
Terug naar boven
MARKT- EN HANDELSAANGELEGENHEDEN Spanje: Omzet voedingsmiddelen- en drankenindustrie bedroeg 86,3 mld euro in 2012 De verkoop binnen deze sector daalde met 2,68% in 2012 tot 86,3 mld euro. De daling was nog sterker bij aftrek van de exportbijdrage, waardoor de binnenlandse verkoop afzakte tot het niveau van 2006. De export groeide in 2012 met 9,4% naar een totaal van 22,08 mld euro, met een positieve balans, van 3,03 mld euro. Spanje: Mercadona draagt 0,34 % bij aan Spaans BBP MERCADONA droeg vorig jaar 0,34% bij aan het nationale BBP, terwijl dit in 2011 slechts 0,1% was. In 2012 had de supermarktketen een netto winst van 508 miljoen euro en inkomsten van 19,08 mld, met in beide gevallen een groei van 7% ten opzichte van het voorgaande jaar. Volgens een studie uitgevoerd door KPMG en de Deusto Business School, bestaat er het zogenaamde Mercadona-effect. Dit betekent onder andere dat elke nieuwe opening van een van haar supermarkten leidt tot de oprichting van tien nieuwe kleine winkels in de directe omgeving, waarvan de activiteit niet direct gerelateerd is aan voedingsmiddelen. Spanje: België betaalt hoogste prijs voor Spaanse tomaten Van de 20 voornaamste afnemers van Spaanse tomaten is België met 1.10 €/kg, het land dat de hoogste prijs betaalt, gevolgd door Finland (0,99), Zweden (0,96), Denemarken (0,90), Letland (0,88) en Nederland (0,81 €/kg). Deze gegevens hebben betrekking op de eerste vijf maanden van 2013 en zijn vervaardigd door Hortoinfo. Wat betreft afnamevolume bezet Duitsland nog steeds de eerste plaats, met een totaal van 120,46 miljoen kilo, en betaalt een gemiddelde prijs van 0,80 €/kg. Frankrijk staat op de tweede plaats met 84,17 miljoen kilo (0,60 €/kg), gevolgd door het Verenigd Koninkrijk met 81,08 miljoen kilo (0.59 €/kg) en op de vier plaats Nederland met 73,96 miljoen kilo. Portugal: Azië open voor Portugese producten Portugal heeft een MoU (Memorandum of Understanding) ondertekend met China voor de export van Portugese melk en melkproducten naar dat land. De onderhandelingen zijn in 2008 begonnen. Deze lange tijdsduur is te wijten aan voornamelijk veterinaire belemmeringen.
Het is de bedoeling dat na verloop van tijd de Chinese markt ook de deuren opent voor varkensvlees- en producten, paarden en fruit; producten waar China al interesse in heeft getoond en waar de onderhandelingen zich al in ver gevorderd stadium bevinden. Ook is Portugal aan tafel gaan zitten met Japan voor de export van kersen naar dat land. Deze onderhandelingen bevinden zich nog in een beginstadium en zijn het resultaat van een recent bezoek van de Staatssecretaris voor Voedingsaangelegenheden aan Japan. Portugal hoopt zo de agrovoedingsbalans meer in evenwicht te brengen. Het land importeert 30% meer dan het exporteert. Portugal: Omzet in distributie 1,9% gedaald; consumentengedrag wijzigt door aanhoudende crisis De verkoop in de retail is in 2012 met 1,9% gedaald ten opzichte van het jaar daarvoor, aldus de Portugese Vereniging van de Distributieketen, naar aanleiding van een onderzoek uitgevoerd door Kantar Word Panel. Deze daling ligt hoofdzakelijk in de non food producten (6,4%), met uitzondering van de verkoop van smartphones; deze is opmerkelijk genoeg met 46% gestegen. De verkoop van voedingsmiddelen is met 1,3% gestegen. Ook hier gelden uitzonderingen: de verkoop van melkproducten is met 1,1% gedaald en dranken met 0,3%. De stijging heeft o.a. te maken met de herziening van de btw-tabellen in januari 2012 (verhoging) en de prijskortingen die de distributie hanteert. Het jaar 2012 was het jaar van de kortingen op allerlei producten. Elke winkel bood op allerlei mogelijke manieren kortingen aan om zo de klant te behouden. Deze trend lijkt zich ook dit jaar voort te zetten. Een andere belangrijke reden is dat door de aanhoudende crisis in het land het consumentengedrag verandert. Terwijl in het verleden vaak buiten de deur werd gegeten – en dan voornamelijk tijdens de lunchpauze - nemen mensen steeds vaker hun broodtrommeltje mee naar het werk. Ook is op het werk veelal een magnetron beschikbaar zodat het thuis klaargemaakte eten kan worden opgewarmd. Nam in 2009 nog circa 27% van de werknemers zelfgemaakt eten mee naar het werk, is dit percentage in 2012 gestegen naar 40%.
Terug naar boven
AKKER- EN TUINBOUW Portugal: Bloemen en sierplantenproductie in Portugal Anno 2012 zijn in Portugal 1.010 bloemen- en sierteeltbedrijven, verspreid over 1.365 hectaren, actief. Uitgesplitst houdt dit in dat de bloementeelt 564 hectaren (736 bedrijven) beslaat; bladgroen 185 hectaren (356 bedrijven) en sierplanten 617 hectaren (312 bedrijven). De afzet van bloemen vindt plaats bij de groothandel (40%), export (23%) en bloemisten (19%). De uitvoer gaat hoofzakelijk naar Nederland (43%) en Spanje (35%). Wat betreft bladgroen wordt het grootste deel uitgevoerd (43%) en gaat 37% naar de groothandel. Ook hier staat Nederland bovenaan met 60%, gevolgd door Duitsland met 18% en zowel Spanje als België 9%. De sierplanten vinden hun weg naar tuincentra (39%) en de externe markt (25%).Wederom staat Nederland bovenaan de lijst met 68%, gevolgd door Spanje en Italië, respectievelijk 29 en 26%.
Terug naar boven
VEEHOUDERIJ EN ZUIVEL Spanje: Spanje derde varkensvleesleverancier van Rusland in 2012 In 2012 exporteerde Spanje 128.000 ton varkensvlees naar Rusland, 23% meer ten opzichte van 2011. Dankzij deze exportstijging is Spanje de derde varkensvleesleverancier op de Russische markt, terwijl zij in 2011 nog de vijfde leverancier was. Spanje: De eiersector had 37% meer omzet dan in 2012 De eiersector boekte in 2012 een omzetstijging van 37%, tot 1,324 mld euro. Dit als gevolg van gebrek aan evenwicht tussen vraag en aanbod, veroorzaakt door invoering van de Richtlijn Dierenwelzijn. In Spanje zijn er 1.128 geregistreerde legkippenboerderijen, met 46,8 miljoen kippen, in vergelijking met de 49,5 miljoen in 2011.
Terug naar boven
VISSERIJ EN AQUACULTUUR Spanje: Blauwvintonijnquota voor de mediterrane vloot De door de ICCAT goedgekeurde vangsten voor 2013 zijn gefixeerd op 13.500 ton, een stijging van 600 ton na vijf jaar van afname. Met deze stijging, Spanje heeft 93 ton meer dan vorig jaar ontvangen, komt de vastgestelde vangstquota voor blauwvintonijn op 2.504 ton. Het Ministerie van Landbouw, Voedsel en Milieu heeft besloten de quotaverhoging niet proportioneel te distribueren onder de verschillende soorten visvangst, maar deze toe te wijzen aan een werkkapitaal voor ambachtelijke schepen, die tot nu toe alleen tonijn vingen als "bijvangst". Spanje: Het Ministerie van Landbouw verleent de-minimissteun aan de vloot die actief is in de baai van Algeciras Het Ministerie van Landbouw, Voedsel en Milieu verleent de-minimissteun, in overeenstemming met verordening (EG) 8752007, aan de vissersvloot van de havens van Algeciras en La Linea de la Concepción ter verlichting van het verlies aan inkomsten van die vaartuigen die niet kunnen vissen in de baai van Algeciras als gevolg van de acties van de autoriteiten van Gibraltar. Deze subsidies zullen worden toegekend voor een periode van 6 maanden, vanaf 1 augustus 2013. Zij kunnen worden verlengd indien de huidige situatie aanhoudt. Portugal: Landbouw leeft op door Alqueva Alqueva is het grootste waterreservoir in Europa en ook een van de grootste op het gebied van watervoorziening op Europees niveau. Het telt 23 stuwdammen, 37 pompstations, 1.577 kilometer aan waterleidingen die door meer dan 8.000 begunstigden kan worden gebruikt. Het heeft een enorm potentieel voor landbouwbedrijven en de agro-industrie. 68.000 van de 110.000 hectares kunnen al met behulp van het Alqueva-reservoir worden beregend; op 60.000 hectaren gebeurt dit al. Een aantal buitenlandse bedrijven heeft al geïnvesteerd in de regio van Alqueva. Zo vindt hier de productie van uien,
bestemd voor McDonalds, plaats. De 300 hectaren zullen dit jaar nog worden uitgebreid naar 600 hectaren. De uien worden vervolgens naar Spanje (bedrijf Vegenat) getransporteerd voor de verwerking ervan. Het Schotse farmaceutische bedrijf Macfarlan Smith teelt, na twee jaar testen te hebben uitgevoerd zowel in Spanje als Portugal, papaver voor de productie van morfine in de regio van Serpa, Cuba en Monte Novo. Het ligt in de bedoeling om 6000 hectare papaver (somniferum) te telen en eventueel een fabriek te bouwen voor de scheiding van de zaden en de rest van de plant. Binnenkort zal Japan verder investeren in de productie van tomaat. De groep Kagome, de grootste aandeelhouder van de Portugese Holding da Industria Transformator do Tomate, is voornemens, naast de optimalisering van de productie ook een onderzoekscentrum voor tomaten te starten. De Franse Verger du Soliel, die onlangs een samenwerkingsovereenkomst heeft gesloten met het Amerikaanse Dole, zal op 40 hectare grond bij de plaats Serpa tafeldruiven gaan produceren, gevolgd door meloen. Ook is het bedrijf van plan om op een terrein van 4.000 m2 een opslag, een fruitverwerkingsfabriek, koelruimtes, magazijnen en een kantoor te installeren. Om meer buitenlandse investeerders aan te trekken is de EDIA (Bedrijf voor de Ontwikkeling en Infrastructuur van het Alqueva), in samenwerking met de bank BES (banco Espirito Santo), een road-show gestart. Gedurende dit jaar nog zal aan investeerders uit Duitsland, Nederland, Frankrijk, Spanje, Zuid-Afrika en Angola het potentieel dat het Alqueva-gebied biedt, worden getoond. Daarnaast zullen deze investeerders in contact worden gebracht met Portugese landbouwondernemers en partners. Dit bezoek wordt gehost door de EDIA en de Portugese bank BES, die op dit moment leider is wat betreft steun op het gebied van landbouwprojecten. Deze road-show wordt o.a. door het ministerie van landbouw en het AICEP, het bureau voor de buitenlandse betrekkingen gesteund. http://www.alqueva.com.pt/en/
Terug naar boven
VOEDINGS- EN KWALITEITSAANGELEGENHEDEN Portugal: Sumol+Compal openen fabriek in Mozambique Het frisdranken- en sappenbedrijf Sumol+Compal heeft zijn eerste fabriek in Mozambique geopend. Met de investering is een bedrag van 8 mln Euro gemoeid. Deze fabriek, gevestigd in Boane, heeft een jaarlijkse productiecapaciteit van 30 mln liter, voldoende om rond de 170 mln mensen van hun producten te voorzien.
Terug naar boven
VETERINAIRE AANGELEGENHEDEN Spanje: Het Vet+i platform ontwikkelt website Vetresponsable Het Spaanse Technologische Platform voor Diergezondheid, Vet+i, heeft de website www.vetresponsable.es ontwikkeld ter bevordering van verantwoord gebruik van diergeneesmiddelen en ter versterking van het toezichtsysteem voor diergeneesmiddelen. Het belangrijkste instrument dat wordt ingezet om deze doelen te bereiken zijn de gidsen die Vet+i heeft ontwikkeld per diersoort voor de veterinaire professional.
Terug naar boven
DIVERSEN Spanje: Productiekosten 93% van de landbouwinkomens Het intermediair verbruik steeg in 2012 met 6,4% in vergelijking met het voorgaande jaar. In de afgelopen vijf jaar zijn de productiekosten met 13,4% toegenomen terwijl de landbouwinkomens met 1,3% daalden. Meststoffen waren een van de uitgavenposten die het meest gestegen waren en wel met 9% vergeleken met 2011. Bovendien is de verbruikte hoeveelheid met 3,8% toegenomen ten opzichte van het voorgaande jaar. Uitgaven aan veevoer, die 52,2% van de totale productiekosten vertegenwoordigen, ondergingen een stijging van 8%. Spanje: Nutreco overweegt verkoop van de grootste kippenproducent in Spanje Nutreco wil zich richten op haar strategische bedrijfsontwikkeling en lijkt op zoek te gaan naar alternatieven, inclusief de verkoop van haar lokale bedrijven in Spanje. Zoals gemeld door de krant Expansion, zou het bedrijf kopers zoeken voor de Grupo Sada (pluimveeproductie), Nanta (mengvoer) en Inga Food (varkenshouderij). In Spanje is Grupo Sada marktleider op het gebied van pluimveeproductie, met een marktaandeel van 27%, terwijl de varkensproductie van Inga Food gelijk is aan 2% van het nationale totaal. Beide bedrijven realiseerden een omzet van € 868 miljoen euro in 2012. Het mengvoerbedrijf Nanta, tevens nummer één in Spanje, heeft een marktaandeel van 13% en had een omzet van meer dan 600 miljoen euro in 2012. Spanje: 7,5% minder uitgaven Spaanse families in de horeca in 2012 Volgens de Huishoudbudgetenquête van het Spaanse Nationale Instituut voor de Statistiek, bedroegen de gemiddelde gezinsuitgaven aan hotels, cafetaria’s en restaurants vorig jaar 2.459 euro, 7,5% minder dan in 2011. In totaal besteedden de huishoudens in 2012 gemiddeld 28.152 euro, 3,4% minder dan het voorgaande jaar. Portugal: Unilever Jerónimo Martins De joint-venture Unilever en Jerónimo Martins gaat tot 2015 een bedrag van 22 mln Euro investeren in het moderniseren van een fabriek in Sta. Iria da Azoia. De fabriek in Santarém zal daarentegen eind van dit jaar worden gesloten. De joint-venture zal zich in Portugal op voedingsmiddelen richten en zal de schoonmaakmiddelen afstoten. De werknemers van de te sluiten fabriek in Santarém worden opgenomen in de gemoderniseerde fabriek. Unilever Jerónimo Martins produceert in Portugal de merken Becel, Olá, Knorr, Vaqueiro en Planta. Portugal: Portugal stelt zich met Mediterraan dieet kandidaat voor UNESCO Portugal heeft zich, samen met Cyprus, Algerije en Kroatië, kandidaat gesteld voor opname op de werelderfgoedlijst “Immateriëel Cultureel Erfgoed” van UNESCO met het Mediterrane dieet. Een studie van GFK, in opdracht van de Portugese Stichting van Cardiologie, heeft echter uitgewezen dat 49% van de bevolking niet weet wat de term “Mediterraan dieet” inhoudt. De voornaamste kenmerken van dit dieet zijn het gebruik van plantaardige producten (fruit, groenten, peulvruchten en gedroogd fruit), brood en andere graanproducten, het gebruik van olijfolie als voornaamste vetstof en het gebruik van meer specerijen en minder zout. Een groter probleem is dat een aanzienlijk deel van de
bevolking deze eetgewoontes niet volgt met als gevolg een groter aantal mensen met obesitas en diabetes. De huidige crisis werkt ook niet mee; Portugezen eten slechter doordat zij minder koopkracht hebben. De snelle hap verschijnt steeds vaker op het menu.
Terug naar boven
Colofon Contact: Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden Landbouwraad Paseo de la Castellana, 259D 28046 Madrid
tel:+34-91-353 7521 fax:+34-91-353 7567 e-mail:
[email protected] web: www.mfa.nl/mad
Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor jou is bestemd. Indien je niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan je is toegezonden, word je verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico's verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten. This message may contain information that is not intended for you. If you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages.
