Stichting Contractspelersfonds KNVB
Jaarverslag 2012/2013
Algemene gegevens Het Fonds Stichting Contractspelersfonds KNVB Harderwijkweg 5 2803 PW Gouda Telefoon: +31(0)182 571171 Fax: +31 (0)182 532732
[email protected] www.cfk.nl Ingeschreven in het handelsregister te Woerden onder nummer 41180418. Vermogensbeheerders Lombard Odier (Europe) S.A., Netherlands Branch Herengracht 466 1017 CA Amsterdam Telefoon: +31 (0)20 5220522 Fax: +31 (0)20 4280175 www.lombardodier.com
ING Investment Management (ING IM) Schenkkade 65 2595 AS Den Haag Telefoon: +31 (0)70 3791409 Fax: +31 (0)70 3781324 www.inggroep.com
Syntrus Achmea Vastgoed B.V. Gatwickstraat 1 1043 GK Amsterdam Telefoon: +31 (0)20 6065623 Fax: +31 (0)20 6065639 www.syntrusachmea.nl Juridisch adviseur Prof. Dr. E. Lutjens (DLA Piper) Amstelveenseweg 638 1081 JJ Amsterdam Telefoon: +31 (0)20 5419888 Fax: +31 (0)20 5419999 www.dlapiper.com Fiscaal adviseur Ernst & Young Belastingadviseurs LLP Euclideslaan 1 3584 BL Utrecht Telefoon: +31 (0) 88 40 73025 Fax: +31 (0)88 4073040 www.ey.com Accountant Ernst & Young Accountants LLP Euclideslaan 1 3584 BL Utrecht Telefoon: +31 (0) 88 40 72949 Fax: +31 (0)88 - 4073030 www.ey.com Compliance adviseur CLCS BV Keizersgracht 433 1017 DJ Amsterdam Telefoon: +31(0)20 6235176 Fax: +31 (0)20 6247052 www.clcs.nl
2
1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave .................................................................................................................................... 3 2. Voorwoord........................................................................................................................................... 5 3. Bestuursverslag ................................................................................................................................... 6 3.1 Algemeen ...................................................................................................................................... 6 3.2 Financiële markten ....................................................................................................................... 6 3.3 Beleggingsbeleid en resultaten hoofdpool................................................................................. 10 3.3.1 Beleggingsdoelstelling ......................................................................................................... 10 3.3.2 Asset allocatie op portefeuilleniveau .................................................................................. 10 3.3.3 Asset allocatie binnen de beleggingscategorieën ............................................................... 12 3.3.4 Liquiditeit ............................................................................................................................. 12 3.3.5 Gebruik van derivaten ......................................................................................................... 12 3.3.6 Uitbesteding en risicomanagement .................................................................................... 13 3.3.7 Belang in het Particuliere hypothekenfonds ........................................................................ 13 3.3.8 Allocatie en resultaten 2012/2013 ...................................................................................... 13 3.4 Beleggingsbeleid en resultaten 4%-pool .................................................................................... 17 3.4.1 Beleggingsdoelstelling ......................................................................................................... 17 3.4.2 Beleggingen ......................................................................................................................... 18 3.4.3 Liquiditeit ............................................................................................................................. 19 3.4.4 Uitbesteding ........................................................................................................................ 19 3.4.5 Resultaten 4%-pool ............................................................................................................. 19 3.5 Premies en uitkeringen............................................................................................................... 19 3.6 Risicoprofiel ................................................................................................................................ 20 3.6.1 Marktrisico........................................................................................................................... 20 3.6.2 Concentratierisico................................................................................................................ 21 3.6.3 Reputatierisico..................................................................................................................... 21 3.6.4 Risico van onzekerheid over externe factoren .................................................................... 21 3.6.5 Operationele risico’s ............................................................................................................ 21 3.6.6 Valutarisico .......................................................................................................................... 21 3.6.7 Liquiditeitsrisico................................................................................................................... 22 3.6.8 Beheersing van de risico’s ................................................................................................... 22 3.7 Pensioenregelingen .................................................................................................................... 22
3
3.7.1 Pensioenregeling bij ASR Pensioenen ................................................................................. 23 3.7.2 Pensioenregeling bij Nationale-Nederlanden ..................................................................... 23 3.8 Bestuur en organisatie................................................................................................................ 24 3.8.1 Raad van Toezicht ................................................................................................................ 26 3.8.2 Deelnemersraad .................................................................................................................. 26 3.8.3 Beleggingscommissie ........................................................................................................... 27 3.8.4 Geschillencommissie ........................................................................................................... 28 3.9 Overige informatie ..................................................................................................................... 28 3.9.1 Interne beheersing .............................................................................................................. 28 3.9.2 Beleid ten aanzien van de uitoefening van stemrechten .................................................... 28 3.10 Een blik op de toekomst ........................................................................................................... 28 3.11 Ten slotte .................................................................................................................................. 29 4. Verslag van de Raad van Toezicht ..................................................................................................... 30 5. Jaarrekening 2012 / 2013 .................................................................................................................. 33 5.1 Balans ......................................................................................................................................... 34 5.2 Winst- en verliesrekening ........................................................................................................... 36 5.3 Kasstroomoverzicht .................................................................................................................... 37 5.4 Toelichting .................................................................................................................................. 38 5.4.1 Algemeen ............................................................................................................................. 38 5.4.2 Stelsel................................................................................................................................... 38 5.4.3 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling ............................................................ 38 5.4.4 Toelichting op de balans ...................................................................................................... 41 5.4.5 Toelichting op de winst- en verliesrekening........................................................................ 50 6. Overzicht samenstelling beleggingen ................................................................................................ 61 7. Overige gegevens .............................................................................................................................. 66 7.1 Algemeen..................................................................................................................................... 66 7.2 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant ............................................................... 67 8. Nevenfuncties bestuurders en leden Raad van Toezicht .................................................................. 69
4
2. Voorwoord Met genoegen presenteren wij u hierbij het jaarverslag van Stichting Contractspelersfonds KNVB (CFK) over het boekjaar 2012/2013. Het is een verantwoording over het in het afgelopen jaar gevoerde beleid en blikt terug op de belangrijkste gebeurtenissen. Het beleggingsjaar liet voor het eerst sinds jaren tekenen van herstel van de wereldeconomie zien. Vooral uit de Verenigde Staten en Japan komt positief nieuws, dat zich gedurende het jaar leek te versterken. Helaas heeft deze overzeese opleving nog niet geleid tot een herstel in de meeste Europese economieën. Positief is wel dat het systeemrisico in de Eurozone naar de achtergrond verdween door daadkrachtig optreden van de ECB. Net als vorig jaar blijft het de doelstelling van het CFK om ondanks de uitdagende omstandigheden de deelnemers een zo stabiel mogelijke overbruggingsuitkering te bieden met een jaarlijkse compensatie voor de geldontwaarding. Gezien de geboekte rendementen is het CFK dit jaar opnieuw in deze opzet geslaagd. Het netto rendement van de hoofdpool is uitgekomen op 3,7%, wat een verhoging van de overbruggingsuitkeringen per 1 januari 2014 mogelijk maakt. De beleggingen in de zogenaamde 4%-pool bleven net als vorig jaar stabiel en wij zagen derhalve geen reden om tot transacties over te gaan. Het netto rendement van 4,8% is zeer bevredigend, zeker in de huidige tijd die gekenmerkt wordt door een extreem lage marktrente. Deelnemers in de 4%pool die voldoende buffer in hun deelnemersfonds hebben, zien hun uitkering verhoogd worden per 1 juli 2013. Net als vorig jaar verliep het incasso van premies via de betaald voetbal clubs (BVO’s) voorspoedig. Geen enkele keer viel dit jaar een betalingsachterstand langer dan 30 dagen te noteren. De koppeling tussen de tijdige betaling van de CFK-premies en het licentiereglement lag hieraan ten grondslag. Helaas zijn er in het afgelopen jaar twee BVO’s uit het betaalde voetbal verdwenen door faillissementen. In die gevallen waarin dat nodig en mogelijk was, konden spelers worden geholpen door onmiddellijke ingang van hun overbruggingsuitkering Het bestuur vertrouwt erop u met dit verslag een helder inzicht te geven in de financiële ontwikkelingen van het CFK in het afgelopen boekjaar. Het bestuur, 29 augustus 2013
5
3. Bestuursverslag 3.1 Algemeen De Stichting Contractspelersfonds KNVB (CFK) is opgericht op 20 oktober 1972. Zij is belast met de uitvoering van de voor Nederlandse beroepsvoetballers in het leven geroepen overbruggingsregeling, verankerd in het Reglement Betaald Voetbal van de KNVB, het standaardspelerscontract en de CAO Betaald Voetbal. Deelname aan de overbruggingsregeling is in beginsel verplicht voor elke in Nederland werkzame contractspeler in Ere- en Eerste divisie. De regeling is goedgekeurd door de staatssecretaris van Financiën bij resolutie van 30 november 1972 nummer B71/24096. Het CFK beschikt over een vergunning voor het aanbieden van rechten van deelneming als bedoeld in artikel 2:65 eerste lid sub b van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Naast de overbruggingsregeling voert het CFK een aantal werkzaamheden uit voor diverse pensioenregelingen in de branche betaald voetbal: - Tot 1 juli 2005 bevatte de overbruggingsregeling tevens opbouw van pensioenrechten. Uit die tijd stammen twee verzekerde (en premievrije) pensioenregelingen voor excontractspelers. - De huidige verzekerde pensioenregeling voor contractspelers zoals overeengekomen door de sociale partners in de branche. - De verzekerde pensioenregeling voor oefenmeesters zoals overeengekomen door de sociale partners in de branche. Voor de werkzaamheden ten behoeve van de laatste twee (actieve) pensioenregelingen wordt jaarlijks een vergoeding ontvangen. Het CFK is verder uitvoerder van de overbruggingsregeling voor de professionele wielrenners in Nederland (Stichting Nederlands Wielrenners Fonds). Ook voor deze activiteiten ontvangt het CFK jaarlijks een vergoeding.
3.2 Financiële markten Goed nieuws en slecht nieuws streden om voorrang in het boekjaar, waarbij vooral het verschillende tempo opvalt waarin de economieën van de diverse landen zich herstellen. Amerika herstelt zich goed, Japan lijkt een spectaculaire draai naar groei te hebben gemaakt, terwijl de eurozone op een zeer laag groeipad blijft. Over de overdadige kredietverlening in China bestaan zorgen, terwijl veel andere opkomende landen een structureel probleem lijken te hebben en op alle vlakken een slecht jaar doormaakten. Juli – september 2012 In de maanden juli, augustus en september (het eerste kwartaal van het boekjaar) verzwakte de groei van de Amerikaanse economie. De groei op jaarbasis werd neerwaarts bijgesteld tot 1,3%. De werkeloosheid bleef op een hoog niveau van rond de 8%. In september kondigde de Amerikaanse centrale bank (FED) als reactie aan de rente tot tenminste 2015 laag te houden. Daarnaast besloot de FED tot verdere monetaire verruiming door een maandelijkse aankoop van $40 miljard aan leningen met onderpand, net zo lang tot de werkeloosheid substantieel gedaald zou zijn. Deze maatregel werd algemeen bekend als ‘QE3’ (‘quantitative easing 3’). Was er in Amerika nog sprake van een lichte groei, in de eurozone werd al een jaar lang economische krimp genoteerd. De werkeloosheid lag in Europa bovendien structureel hoger dan in Amerika (boven 10%). Daarnaast speelde de eurocrisis weer op. De Spaanse staat dreigde meegesleurd te worden in de problemen van Spaanse banken. In juli steeg de Spaanse 10-jaarsrente naar 7,5%, een onhoudbaar niveau voor de Spaanse
6
overheidsfinanciën. Weer werd de mogelijkheid van het einde van de euro als gezamenlijke munt denkbaar. Eind juli hield Draghi, de president van de Europese Centrale Bank (ECB), een belangrijke rede waarin hij aankondigde dat de ECB alles zou doen om de euro overeind te houden, inclusief het opkopen van obligaties van probleemlanden. Hoewel hier en daar kritiek klonk, omdat het redden van de euro een opdracht voor de politiek is en er bovendien druk op de reeds ingezette bezuinigingen zou ontstaan, hadden zijn woorden onmiddellijk effect. De opslag op de rente van Spaanse en Italiaanse staatsobligaties (t.o.v. Duitse staatsleningen) daalde in hetzelfde kwartaal met respectievelijk 2% en 1,75%. De kans op een systeemcrisis was drastisch verminderd. De opkomende markten (inclusief China) lieten een niet al te rooskleurig beeld zien. Terwijl de binnenlandse vraag gelijk bleef, steeg de inflatie. In veel opkomende markten heeft men lang gewacht met maatregelen om de economie verder te versterken, waardoor het gebrek aan vraag uit Europa en Amerika des te harder aankomt. De ontwikkelingen in het derde kwartaal leidden tot lagere rente op staatsobligaties van landen in de Europese periferie, die door de uitspraken van Draghi opeens als minder risicovol werden beschouwd. De rente in de Europese kernlanden steeg juist licht, omdat er om dezelfde reden minder behoefte was aan een ‘veilige haven’. In Amerika bleef de rente nagenoeg gelijk. Aangezien de risicobereidheid gedurende het kwartaal steeg (zowel door de monetaire verruiming als door de rust aan het eurofront), profiteerden aandelen en risicovollere obligaties. Wereldwijde aandelen stegen 5% (in €) over het kwartaal, waarbij vooral aandelen van banken en verzekeraars profiteerden. De rente op hoogrentende bedrijfsleningen daalde in het kwartaal van 7,55% naar 6,4%, een teken dat beleggers meer vertrouwen hadden in kredietwaardigheid van deze bedrijven. Oktober – december 2012 Bedrijfscijfers over het derde kwartaal, die in oktober bekend werden gemaakt, vielen over een breed front tegen. In Amerika was er de herverkiezing van Obama in november en de zorgen over de zogenaamde ‘fiscal cliff’. Dit laatste begrip werd gebruikt voor de ongemakkelijke situatie dat de president en het congres het niet eens konden worden over noodzakelijke bezuinigingen, waardoor (wettelijk) automatische bezuinigingen in werking zouden treden. Deze zouden 4% aan economische groei kunnen kosten. Aan de positieve kant stond de blijvende steun van de FED, die meldde dat het ruime monetaire beleid zou worden voortgezet totdat de werkeloosheid onder 6,5% zou zijn gedaald. Verder bleek de schade van de orkaan Sandy op de economie erg mee te vallen. Aan het einde van het kwartaal kon een voorzichtig herstel op de huizenmarkt worden gemeld, een teken voor velen dat er licht gloorde aan het einde van de tunnel. In de eurozone bleef de recessie voortduren. De situatie in perifere landen verbeterde enigszins, vooral gedreven door een sterkere export. Enkele kernlanden in de eurozone kregen meer en meer te kampen met problemen. Zo raakte Frankrijk zijn AAA kredietstatus bij S&P kwijt en verkeerde de huizenmarkt in Nederland in de problemen, waardoor economisch herstel uitblijft. Opvallend was dat de politieke problemen in Italië de rente op Italiaanse staatsobligaties nauwelijks raakte; een teken dat het beleid van de ECB een blijvend gunstige uitwerking had. Dat beeld werd versterkt door het gegeven dat geen enkel land het steunprogramma van de ECB werkelijk aanvroeg. Alleen al de aankondiging van Draghi, dat de ECB er alles aan zou doen om de euro te redden indien noodzakelijk, was zeer effectief gebleken.
7
De Japanse economie kwam in een recessie terecht, mede door een conflict met China over het eigendom van een eiland. De Bank of Japan zette in op een verruiming van de geldhoeveelheid en de nieuw gekozen premier Abe kondigde aan dit beleid door te voeren, een belofte die hij de kwartalen erna meer dan gestand deed. Zorgen waren er over de Chinese economie, waar de geldverstrekking uit de hand gelopen leek te zijn. Er kwamen steeds meer signalen dat lagere overheden veel geld hadden geleend om te investeren in improductieve projecten. Bekend zijn de beelden van geheel nieuw gebouwde maar leegstaande steden en ongebruikte snelwegen. Hoewel niet helemaal vergelijkbaar, doet deze ongebreidelde kredietgroei denken aan de oorzaken van de kredietcrisis waarmee de wereldeconomie sinds 2007 te stellen heeft. De rente op Europese en Amerikaanse staatsobligaties bleef binnen een nauwe bandbreedte bewegen met uitzondering van de rente op staatsobligaties van landen in de Europese periferie (Portugal, Spanje, Italië, Griekenland). Rente op deze obligaties bleef ook in dit kwartaal dalen. De grootste klapper maakten beleggers in Griekse staatsobligaties, die in december een enorme koersstijging lieten zien als gevolg van het nieuwe steunpakket waarop Griekenland aanspraak maakte. De rente op bedrijfsobligaties daalde eveneens, ondanks de soms tegenvallende bedrijfsresultaten. Door de aanhoudend lage rente op staatsobligaties was er bij beleggers een zoektocht naar rendement ontstaan, wat de koersen van de bedrijfsobligaties ten goede kwam. Deze beweging was ook positief voor de koersen van obligaties van opkomende landen. De aandelenmarkten lieten wisselende resultaten zien. Europese aandelen stegen in koers (3%), terwijl Amerikaanse aandelen 4% (in €) in koers daalden als gevolg van de angst voor de ‘fiscal cliff’. Japanse aandelen liepen vooruit op het beleid van de nieuwe premier Abe en lieten een koersstijging van 17% zien (in yen). Vanwege de forse daling van de yen resteerde hiervan 3,2% in €. Januari – maart 2013 Gedurende het eerste kwartaal bevestigden economische indicatoren dat het wereldwijde economische herstel zich doorzette. Dit herstel is het meest zichtbaar in Amerika. Het verschil in groei van het bruto nationaal inkomen (BNP) tussen Amerika en Europa, dat al zichtbaar was vanaf eind 2011, werd steeds opvallender (zie afbeelding hieronder). De Amerikaanse economie liet verder herstel zien en de problemen omtrent de ‘fiscal cliff’ verdwenen naar de achtergrond. Het aanhoudende herstel op de huizenmarkt en de blijvende monetaire verruiming van de FED waren de belangrijkste oorzaken van het herstel, dat doorzette ondanks de negatieve effecten van belastingverhogingen. In de eurozone waren het onzekerheden die in het eerste kwartaal een grote rol speelden, zoals de situatie op Cyprus, Ontwikkeling BNP, VS en Europa (groei%) waar banken gered 4 moesten worden door de EU. De EU stelde als 3 voorwaarde dat spaarders 2 hun inleg boven € 100.000 1 kwijt waren. De politieke impasse die in Italië 0 ontstond na de 2008 2009 2010 2011 2012 -12007 verkiezingen leidde -2 eveneens kortstondig tot onrust in de eurozone. -3 Uitzondering was Duitsland, BNP Europa -4 waar het consumentenBNP Verenigde -5 vertrouwen juist steeg. Staten -6
8
De nieuwe premier Abe liet merken snel met Japanse deflatie te willen afrekenen. De Bank of Japan verklaarde al het mogelijke te doen om een inflatievoet van 2% te bereiken. Inmiddels had dat als consequentie dat het ondernemersvertrouwen sterk was gestegen. De monetaire verruiming was goed op gang gekomen. De sterke daling van de yen die hiervan het gevolg was, ging ten koste van andere exportgerichte landen als China en Zuid-Korea. In China lieten de autoriteiten zien dat ze de overmatige kredietverlening serieus namen. Maatregelen werden getroffen om de onevenwichtigheden in de economie aan te pakken. Deze zullen leiden tot een lagere economische groei, die kennelijk minder heilig is dan in het verleden. De rente op Amerikaanse 10-jaars staatsleningen steeg geleidelijk (+0,1% naar 1,85%) als gevolg van het zich aankondigende economisch herstel. De rente op obligaties van Europese kernlanden daalde enigszins in het verlengde van de hiervoor geschetste onzekerheden. De Duitse rente eindigde het kwartaal op 1,3%. De koersen van risicovollere obligaties lieten een gemengd beeld zien. In het licht van de langdurig lage rendementen op staatsobligaties was er meer vraag naar hoogrentende bedrijfsobligaties en aandelen ontstaan. Wereldwijde aandelen stegen in het kwartaal ruim 10% in koers (in €), waarbij vooral de Japanse en Amerikaanse aandelenmarkt het goed deden (respectievelijk 15% en 14%, in €). April – juni 2013 De ontwikkelingen in Amerika waren in het tweede kwartaal zeer bepalend voor de rest van de wereld. Het vertrouwen onder consumenten en ondernemers steeg behoorlijk, terwijl de huizenprijzen nog steeds de wind in de rug hadden. Op jaarbasis waren deze inmiddels met 10% gestegen. De cijfers ten aanzien van de arbeidsmarkt waren beter dan verwacht. De Amerikaanse particuliere sector kon de belastingverhogingen van de overheid goed opvangen. De steeds lagere werkeloosheid was voor de FED aanleiding om aan te geven dat wanneer deze ontwikkeling doorzette, het tempo van de monetaire verruiming verlaagd zou worden. Deze mededeling leidde zowel in Amerika als in de rest van de wereld tot forse stijging van de obligatierentes. In Amerika steeg de 10-jaarsrente in dit kwartaal van 1,85% naar 2,49%. In Europa had de ECB begin mei nog aangekondigd de rente te verlagen, wat op dat moment een positief effect op obligatiekoersen had. Europese obligatierentes stegen na de mededeling van de FED echter aanzienlijk (gemiddeld 0,44% over de hele eurozone). Verder blijft de economische activiteit in de eurozone zwak, maar verbeteringen zijn intussen wel zichtbaar. Het consumentenvertrouwen verbeterde, nu ook in de perifere landen. In Japan wierp de spectaculaire monetaire verruiming vruchten af. De consumptie en de export trokken fors aan. In de opkomende landen, ook in China en Brazilië, viel de groei echter tegen. Hier kampten bedrijven met een afnemende concurrentiekracht en, in sommige delen van de wereld, met afnemende mogelijkheden om krediet te krijgen. De koersen van obligaties bewegen omgekeerd aan de rente en het tweede kwartaal liet dientengevolge sterk negatieve rendementen op staats- en bedrijfsobligaties zien. Obligaties van opkomende markten spanden de kroon (-5% in €). De aandelenkoersen verloren een groot deel van de koerswinst eerder in het jaar. Aandelen wereldwijd daalden over het kwartaal (-0,6% in €). De aandelen van opkomende markten waren ook hier de verliezer (-9% in €).
9
3.3 Beleggingsbeleid en resultaten hoofdpool Binnen het CFK is sprake van twee pools van beleggingen met een eigen beleggingsbeleid: de hoofdpool en de 4%-pool. In deze paragraaf wordt het beleid van de hoofdpool beschreven. De ingelegde gelden van de deelnemers in de hoofdpool worden collectief belegd samen met de gelden van de Stichting Nederlands Wielrennersfonds (NWF). Het NWF is een door de AFM vrijgestelde beleggingsinstelling die de overbruggingsregeling voor de profwielrenners met een KNWU-licentie beheert. ING Investment Management (ING) heeft het mandaat om het geformuleerde beleggingsbeleid uit te voeren. Per 1 mei 2013 is een gedeelte van de portefeuille belegd in het particuliere hypothekenfonds van Syntrus Achmea. Deze belegging is onttrokken aan het aan ING verstrekte mandaat.
Deelnemers in de hoofdpool zijn: √ Actieve contractspelers van Nederlandse BVO’s die premie afdragen aan het CFK; √ Ex-contractspelers van Nederlandse BVO’s die in het verleden premie aan het CFK hebben afgedragen maar nog geen overbruggingsuitkering ontvangen; √ Ex-contractspelers van Nederlandse BVO’s die in het verleden premie aan het CFK hebben afgedragen en een overbruggingsuitkering ontvangen die is aangevangen na 1 november 2008; en √ Ex-contractspelers van Nederlandse BVO’s die in het verleden premie aan het CFK hebben afgedragen en een overbruggingsuitkering ontvangen die is aangevangen vóór 1 november 2008, nemen deel aan de hoofdpool indien zij tussen 1 november 2008 en 1 juni 2009 van de reglementaire mogelijkheid gebruik hebben gemaakt om de duur van hun uitkering met 40% in te korten.
De beleggingen in de hoofdpool waren per 30 juni 2013 € 490,5 miljoen waard. Hiervan viel een bedrag van € 464,8 miljoen onder het mandaat van ING. Het restant, een bedrag van € 25,7 miljoen, was belegd in het particuliere hypothekenfonds. Het belang in het fonds zal het komende jaar worden uitgebreid naar een bedrag van € 40 miljoen ofwel ca. 8% van de portefeuille. In de paragrafen 3.3.1 tot en met 3.3.6 wordt de portefeuille beschreven die bij ING onder beheer is geweest gedurende het boekjaar 2012/2013. In paragraaf 3.3.7 wordt de belegging in het particuliere hypothekenfonds (vanaf mei 2013) besproken.
3.3.1 Beleggingsdoelstelling De hoofdpool kent een ‘absolute return’ strategie: het streven naar een positief rendement in absolute zin. Doel van het beleggingsbeleid is om elk jaar een rendement te behalen dat hoger is dan de gemiddelde spaarrente op een particuliere spaarrekening bij een Nederlandse grootbank. Het risico op een negatief rendement in een beleggingsjaar dient, binnen de gestelde rendementsdoelstelling, zo gering mogelijk te zijn. De hiervoor geformuleerde doelstelling is als volgt gekwantificeerd: het nagestreefde rendement (vóór verrekening van de beheerfee) dient minimaal 2,5% boven de 1-maands euriborrente te liggen. De gemiddelde volatiliteit van de portefeuille is 3% en de maximaal acceptabele volatiliteit bedraagt 5%.
3.3.2 Asset allocatie op portefeuilleniveau Op basis van de hiervoor genoemde doelstelling en een aantal uitgangspunten wordt de asset allocatie van de portefeuille bepaald. Allereerst is er een hoofdverdeling in ‘veilige’ beleggingen en ‘risicodragende’ beleggingen van toepassing.
10
√ ‘Veilige’ beleggingscategorieën (60-100%) Het grootste deel van de portefeuille bestaat uit beleggingscategorieën met een zeer beperkt beleggingsrisico. Hieronder worden verstaan liquide beleggingen (spaarrekeningen, deposito’s en geldmarktfondsen) en de zogenaamde ‘euro core’ staatsobligaties. Dit zijn zowel nominale als inflatiegerelateerde staatsobligaties van eurolanden als obligaties met onderpand waarbij de minimale kredietstatus AA (S&P) of Aa (Moody’s) is. Een gedeelte van de veilige beleggingscategorieën (maximaal 20%) kan worden belegd in niet-euro staatsobligaties met een AA/Aa kredietstatus op voorwaarde dat het valutarisico volledig is afgedekt. De genoemde minimale rating is gedurende het boekjaar verlaagd (van AAA/Aaa naar AA/Aa). Hierbij is de afweging gemaakt dat het steeds kleiner wordende aantal landen met een AAA/Aaa rating leidt tot een ongewenste concentratie van kredietrisico en renterisico. √ ‘Risicodragende’ beleggingscategorieën ( 0-40%) Een kleiner deel van de portefeuille bestaat uit risicodragende beleggingscategorieën. Als eerste worden hieronder verstaan de risicodragende obligaties. Hieronder vallen staatsobligaties van de landen uit de opkomende markten, leningen met onderpand (‘asset backed securities’) en bedrijfsobligaties (zowel ‘credits’ van investment grade niveau als ‘high yield’ van een lagere rating). Als tweede vallen hieronder alle andere risicovolle beleggingscategorieën zoals aandelen, beursgenoteerd vastgoed, grondstoffen en ‘alternatives’ (hedge fondsen). De te gebruiken beleggingsfondsen worden op basis van diverse criteria gekozen uit actief beheerde fondsen van ING en index trackers van externe vermogensbeheerders. Voor zover beleggingen in aandelen, vastgoed en risicodragende obligaties gedenomineerd zijn in US$, wordt het valutarisico strategisch voor minimaal 50% afgedekt. De hiervoor genoemde bandbreedtes zijn gegeven op het hoogste niveau, maar op elke subcategorie binnen de genoemde beleggingscategorieën zijn ook bandbreedtes van toepassing. Binnen de categorie ‘risicodragende beleggingen’ mag de categorie ‘aandelen’ bijvoorbeeld variëren tussen de 0 – 15% (het percentage is na afloop van het boekjaar verhoogd naar 20). Het maximale risico van de portefeuille wordt dus ingeperkt door enerzijds het gebruik van de genoemde bandbreedtes per beleggingscategorie en anderzijds door de eerdergenoemde maximum ex-ante volatiliteit (5%) voor de portefeuille als geheel. De ex-ante volatiliteit van de portefeuille wordt dagelijks gemeten. Zodra het maximum overschreden wordt, dient het risico te worden afgebouwd. Door het jaar heen wordt getracht extra rendement te maken door wijzigingen in de asset allocatie aan te brengen. Hierin spelen de volgende zaken een rol: √ De relatieve aantrekkelijkheid van risicopremies (waardering), waarbij de kwalitatieve inschatting en de uitkomsten van een kwantitatief risicomodel een rol spelen. √ De beperking van het liquiditeitsrisico en andere risico’s door het stellen van een ondergrens aan de risicoschatting. Op deze wijze kan snel worden ingespeeld op gewijzigde inzichten in risico en rendement en wordt recht gedaan aan de bijzondere positie van het CFK (focus op de middellange termijn, waarbij de korte termijn focus op sommige momenten eveneens een grote rol speelt). De inschattingen en modellen van ING Investment Management spelen een belangrijke rol in het tactische beleid van het CFK. De beleggingscommissie bespreekt de uitvoering van het beleggingsbeleid en de eventueel gewijzigde inzichten eenmaal per kwartaal met het bestuur en geeft zijn eigen visie in de vorm van een advies. Tussen het bestuur en ING Investment Management is frequent contact over de uitvoering van het beleggingsbeleid.
11
3.3.3 Asset allocatie binnen de beleggingscategorieën - De nominale staatsobligaties worden gespreid over verschillende looptijden en landen binnen en buiten de eurozone. - Voor de inflatiegerelateerde staatsobligaties geldt hetzelfde maar in mindere mate, omdat slechts een beperkt aantal landen deze obligaties uitgeeft. - Voor de staatsobligaties van opkomende landen (in lokale valuta) geldt daarnaast nog een spreiding naar valuta. - De bedrijfsobligaties (zowel binnen de categorie credits als high yield) kennen een spreiding over sectoren, landen, rating en looptijden. Er wordt uitsluitend in beursgenoteerde bedrijfsobligaties belegd. - Er kan zowel in wereldwijde aandelenfondsen belegd worden als in aandelenfondsen die zich richten op bedrijven uit Europese landen of opkomende landen. - Voor beursgenoteerd vastgoed geldt dat uitsluitend belegd wordt in wereldwijd vastgoed. - Voor grondstoffen geldt dat er belegd kan worden in diverse grondstoffen, zoals olie of goud. Grondstoffen worden uitsluitend tactisch toegevoegd aan de basisportefeuille. - Gedurende een deel van het jaar gekozen voor een valutastrategie (hedgefonds). Voordeel van een hedgefonds is dat de koers hiervan weinig correleert met andere beleggingscategorieën. - CFK heeft de bevoegdheid om leningen aan te gaan of financiële instrumenten uit te lenen, maar heeft hiervan geen gebruik gemaakt in het boekjaar.
3.3.4 Liquiditeit Een deel van de portefeuille wordt in de vorm van liquiditeit aangehouden in een gespreid liquiditeitenfonds of op een (spaar) rekening of deposito bij een bank. Voor het laatste worden de volgende banken (of dochterbedrijven) gebruikt: ABN Amro Bank, ING Bank, Van Lanschot Bank, Kas Bank, Rabobank en SNS Bank (na de nationalisatie).
3.3.5 Gebruik van derivaten Derivaten kunnen om specifieke tactische redenen worden ingezet. In het boekjaar 2012/2013 is gebruik gemaakt van valuta forwards en futures. Het valutarisico op AA(A)/Aa(a) staatsobligaties wordt voor 100% afgedekt. Het dollarrisico op aandelen, vastgoed en risicodragende obligaties binnen fondsen wordt strategisch voor minimaal 50% afgedekt. Voor de afdekking worden valuta forwards ingezet: derivaten waarmee een bepaalde hoeveelheid vreemde valuta op een toekomstig moment tegen een vooraf vastgestelde prijs (in €) verkocht worden. Hiermee wordt bereikt dat de valutakoers van de belegging op verkoopdatum vooraf vast staat en dat het valutarisico (deels) is afgedekt. Deze transacties worden afgesloten op basis van onderhandse overeenkomsten met een select aantal tegenpartijen op basis van diverse criteria m.b.t. de kwaliteit van de tegenpartij. Het afgelopen jaar betrof het HSBC en Barclays. Om het kredietrisico (de kans dat een vordering op de tegenpartij niet geïnd kan worden) verder te beperken is in de overeenkomsten afgesproken dat onderpand wordt ontvangen als de vordering een bepaalde omvang bereikt. Uit hoofde hiervan wordt ook onderpand geleverd als de schuld een bepaalde omvang bereikt. Daarnaast zijn futures op indices van aandelen en staatsobligaties gebruikt om snel en goedkoop posities in te nemen. Deze futures worden afgesloten op gereguleerde beurzen. Hiertoe dient steeds een bepaald bedrag als waarborg (‘margin’) te worden aangehouden.
12
3.3.6 Uitbesteding en risicomanagement ING maakt gebruik van een geavanceerd risicomanagementsysteem. In dit systeem wordt niet alleen de asset allocatie continu beoordeeld, maar wordt met behulp van een volledige doorkijk in alle fondsen ook een beoordeling van het dagelijkse risico van de gehele portefeuille gemaakt. Zowel in het bestuur als in de beleggingscommissie worden de aannames van de risicomodellen van ING regelmatig kritisch tegen het licht gehouden. Elk kwartaal wordt in de beleggingscommissie de resultaten van de uitgevoerde stress test besproken. In deze test worden de gevolgen van extreme situaties op de financiële markten op de portefeuille doorgerekend. Naar aanleiding hiervan wordt beoordeeld of er aanleiding is de portefeuille te wijzigen. De prestaties van ING en de gebruikte beleggingsfondsen van ING worden periodiek beoordeeld door het bestuur.
3.3.7 Belang in het Particuliere hypothekenfonds Eén van de mogelijkheden om de risico/rendement verhouding van de portefeuille te verbeteren is door het innemen van minder liquide posities waarmee een ‘illiquiditeitspremie’ kan worden opgestreken: het extra rendement dat een belegger eist als compensatie voor het feit dat de belegging niet op elk moment te gelde kan worden gemaakt. Gezien het liquide karakter van de portefeuille werd besloten om een deel van de portefeuille (ca. 8%) te beleggen in het illiquide particuliere hypothekenfonds. Per 30 juni 2013 is het belang 5,2% van de portefeuille. Het particuliere hypothekenfonds verstrekt hypotheken aan woningeigenaren in geheel Nederland en voert als beheerder het gehele proces van acceptatie, verstrekking en administratie uit. Het risicomanagement is door het CFK uitgebreid beoordeeld en zeer prudent bevonden. Een belangrijk kenmerk van het fonds is een strikt acceptatiebeleid met een groot aandeel in hypotheken die onder de garantie van NHG vallen en de nadruk op een acceptabele loan-to-value ratio. Door de belegging in het fonds kan het CFK met een beperkt risico profiteren van de hoge kredietopslag op particuliere hypothekenmarkt in Nederland.
3.3.8 Allocatie en resultaten 2012/2013 Hierna worden de belangrijkste wijzigingen in de asset allocatie gedurende het jaar weergegeven en toegelicht. De asset allocatie wordt hier gedefinieerd als de blootstelling aan elke beleggingscategorie door het direct beleggen in effecten of door het beleggen in futures. Het belang in het particuliere hypothekenfonds is vanaf 1 mei 2013 onderdeel van de asset allocatie en valt onder de risicodragende beleggingen. Juli – september 2012 (portefeuillerendement 1,98%, benchmark 0,66%) Na de aankondiging van de oprichting van een bankenunie eind juni waren er voldoende redenen om het risico in de portefeuille op te voeren. Ook gedurende het kwartaal kwamen er voldoende signalen dat de risicobereidheid onder beleggers zou toenemen, zeker na de nogal onconventionele stimuleringsmaatregelen van de FED en de krachtige taal van de ECB. Zowel aan het begin als gedurende het derde kwartaal werd het belang in aandelen, vastgoed en bedrijfsobligaties flink verhoogd, evenals het belang in obligaties van opkomende landen. De verwachting was dat risicovollere obligaties steeds populairder zouden worden in verband met de zoektocht van beleggers naar rendement. Aan de andere kant werd het belang in de laagrisico beleggingen verlaagd van meer dan 82% aan het begin van het kwartaal tot 69% aan het eind ervan. Om het renterisico te spreiden is een gedeelte van de renteblootstelling aan Duitse en Amerikaanse schatkistpapier ingeruild voor een blootstelling aan Canadees en Deens papier. De duratie van de portefeuille werd verlaagd naar onder 1,5 jaar waarmee het risico op een stijgende rente verder werd ingeperkt.
13
Asset allocatie per kwartaal 2012/2013 1/7/12
30/9/12
31/12/12
31/3/13
30/6/13
Laag risico beleggingen Obligaties (AA of Aa) - Staatsobligaties nominaal - Staatsobligaties inflation linked Liquiditeiten
82,4%
68,9%
67,8%
75,5%
77,8%
30,6% 10,7% 41,1%
11,1% 9,1% 48,7%
12,9% 9,2% 45,7%
20,9% 9,8% 44,8%
19,7% 6,7% 51,4%
Risicodragende beleggingen Obligaties (
17,6%
31,1%
32,2%
24,5%
22,2%
2,0% 1,9% 0,0% 2,8% 7,9% 1,4% 0,6% 1,1%
7,9% 3,5% 0,0% 3,7% 12,3% 1,4% 0,0% 2,3%
7,9% 2,5% 2,8% 2,8% 13,1% 1,1% 0,0% 2,0%
2,0% 6,0% 0,0% 1,0% 12,0% 0,8% 0,0% 2,6%
0,0% 4,8% 0,0% 0,0% 10,2% 0,0% 0,0% 1,9% 5,2%
Totaal portefeuille
100,0% 100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
Oktober – december 2012 (portefeuillerendement 1,20%, benchmark 0,65%) Hoewel er diverse onzekerheden waren, is er in de portefeuille geen risico afgebouwd. Ondanks de ‘fiscal cliff’ die in december als een molensteen om de nek van Amerika hing, waren er veel redenen om de risicovolle beleggingen te handhaven: de zich langzaam verbeterende wereldeconomie, de verminderde systeemrisico’s en de grote hoeveelheden liquidteit die (met rendement) belegd moeten worden. Per saldo werden gedurende het vierde kwartaal alleen kleine wijzigingen in de portefeuille aangebracht. Enige winst werd genomen op bedrijfsobligaties (credits). In obligaties van opkomende landen werd een positie van 2,8% ingenomen vanwege de mogelijk hogere kansen dat er kapitaal naar opkomende landen zou toestromen met positieve valutaeffecten. Januari – maart 2013 (portefeuillerendement 1,45%, benchmark 0,66%) De afbouw van het risicodragende deel van de portefeuille van 32% aan het begin van het kwartaal naar minder dan 25% aan het eind kwam vrijwel geheel voor rekening van de afbouw van credits en obligaties van opkomende landen. In het eerste kwartaal van 2013 is door ING een beoordeling gemaakt van de potentie van credits, aandelen en high yield voor de korte termijn, die is besproken in de beleggingscommissie. De uitkomst van deze analyse was dat credits het moesten afleggen tegen high yield en aandelen. Bij aandelen bestaat er een grote opwaartse potentie, terwijl de high yield categorie nog een hoog couponrendement bood, hoger dan het dividendrendement bij aandelen. Bovendien konden bankobligaties wel eens geraakt worden door het negatieve sentiment rondom de politieke impasse in Italië en de Cyprus crisis. Binnen de categorie aandelen werd een 2%-positie ingenomen in Japanse aandelen (met volledig afgedekt valutarisico). Gezien de verwachting dat de rente op veilige Europese staatsobligaties op korte termijn niet aanzienlijk zou stijgen, onder meer vanwege het soepele monetaire beleid, werd de
14
portefeuilleduratie verhoogd naar ca. 1,9 jaar door middel van het verhogen van het renterisico op Duitse staatsobligaties. Het aandeel in veilige nominale staatsobligaties steeg naar ruim 20%. Hiermee werd het rendement op de obligatieportefeuille verhoogd.
Financiële repressie en de ‘search for yield’ De economische crisis waarin een groot deel van de wereld verkeert, is mede veroorzaakt door hoge schulden. Overheden in de hele wereld (alsmede de private sector) hebben teveel uitgegeven en zich, om dat te financieren, overladen met schulden. Na het ontstaan van de kredietcrisis in 2007 kwam daarbij dat overheden diverse banken van een faillissement moesten redden, wat de staatsschulden verder verhoogde. Uiteindelijk moeten deze schulden worden terugbetaald, terwijl de hoge rentelasten en aflossingen op de groeicapaciteit van de economie drukken. De oplossing die wereldwijd wordt gekozen om de schulden te verminderen is, niet voor het eerst in de geschiedenis, financiële repressie. Kort gezegd komt het erop neer dat de centrale banken de rente laag houden, waardoor overheden goedkoop kunnen lenen. Hierdoor ontstaat een negatieve reële rente omdat beleggers geen vergoeding voor inflatie ontvangen. Sommige institutionele beleggers worden tegelijkertijd door wetgeving gedwongen om deze leningen tegen een lage rente aan de overheden te verstrekken, denk bijvoorbeeld aan Nederlandse pensioenfondsen (FTK) en banken onder het nieuwe Bazel III regime. De overheidsschulden worden op deze manier steeds minder waard omdat ze uitgehold worden door inflatie. De rekening wordt bij spaarders neergelegd. Hoewel het CFK niet juridisch gedwongen wordt om op een bepaalde manier te beleggen, is het gezien de doelstelling van het beleggingsbeleid verstandig om een aanzienlijk deel van de portefeuille in veilige staatsobligaties aan te houden. Gezien de lage rendementen hierop heeft dat tot gevolg dat het portefeuillerendement meer dan vroeger gezocht moet worden in andere beleggingscategorieën. Deze ‘search for yield’ speelt momenteel onder alle beleggers een grote rol. Gezien de volatiliteit van koersen van bv. bedrijfsobligaties, aandelen en vastgoed, is timing van groot belang. Om die reden wordt de portefeuille dynamisch ingericht en continu gemonitord. Hiermee wordt geprobeerd tijdig in te spelen op ontwikkelingen en daarmee rendement te genereren. Voor het jaar 2012/2013 is dat, evenals vorig jaar, gelukt: de benchmark werd verslagen met 1,36%.
April – juni 2013 (portefeuillerendement -0,89%, benchmark 0,66%) De maand juni was een bijzonder moeilijke beleggingsmaand waarin alle beleggingscategorieën in waarde daalden. Gedurende het kwartaal werd het portefeuillerisico verminderd door de verkoop van bedrijfsobligaties, obligaties in opkomende markten, vastgoed en aandelen. Door de belegging in het particuliere hypothekenfonds werd juist wat risico toegevoegd (ca. 5% van de portefeuille). De rente op staatsobligaties in Amerika en Europa liep op naar aanleiding van de eerdergenoemde uitspraken van de FED over het afbouwen van de monetaire verruiming. Opkomende markten lieten een flinke kapitaaluitstroom zien, een direct gevolg van de hogere rente in Amerika en Europa. Het belang van de portefeuille in deze obligaties was op dat moment al helemaal afgebouwd. Gedurende de maanden mei en juni is de portefeuille duratie wat verlaagd. Vanwege de kans op renteverhogingen, werd het renterisico teruggebracht naar een duratie van 1,5 jaar. De positie in Canadese staatsobligaties is verkocht doordat de kans op rentestijgingen in Noord-Amerika hoger geacht moeten worden dan in Europa.
15
De wijzigingen in allocatie gedurende het boekjaar tussen veilige obligaties (AA/Aa), cash 60% en risicodragende beleggingen 50% (de som van aandelen, vastgoed, grondstoffen, 40% risicodragende obligaties en 30% alternatives) zijn hiernaast nog eens grafisch in beeld gebracht . 20% Een andere manier waarop het 10% portefeuillerisico wordt 0% beoordeeld is door middel van de ex-ante volatiliteit (beweeglijkheid) van de portefeuille. Volgens het gekozen Obligaties (AA) Cash Risicodragend risico/rendementsprofiel, zoals vastgelegd in het mandaat, is het streven om over een langere termijn een gemiddelde volatiliteit van 3% te hebben. De maximaal aanvaardbare ex-ante volatiliteit op enig moment is 5%. In het boekjaar lag de gemiddelde volatiliteit iets onder de 2%, wat aangeeft dat de positionering defensief is geweest, rekening houdend met de vele onzekerheden die de financiële markten in het boekjaar 2012/2013 kenmerkten.
Allocatiewijzigingen 2012/2013
De ontwikkeling van het rendement van de hoofdpool gedurende het jaar wordt in de grafiek hieronder weergegeven. Het bruto beleggingsrendement van de hoofdpool na aftrek van transactiekosten kwam uit op 4,01%, terwijl de benchmark (2,5% boven het gemiddelde 1maands euribortarief) op 2,65% eindigde. Er is dus een outperformance gerealiseerd van 1,36%.
Ontwikkeling rendement 2012/2013 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% jul
aug
sep
okt
nov
dec
jan
Maandrendement na transactiekosten (cum.)
feb
mrt
apr
mei
jun
Benchmark (cum.)
Uit de volgende tabel blijkt welke bijdrage de belangrijkste beleggingscategorieën aan het het uiteindelijke rendement leverden. Uit deze gegevens blijkt dat de portefeuille gemiddeld voor 28% risicodragend was belegd en dat deze belegging maar liefst 83% van het rendement genereerde. Met alleen een ‘risicoloze’ portefeuille was het het afgelopen jaar dus niet mogelijk geweest om de gestelde doelstelling te behalen.
16
Bijdrage beleggingscategorieën aan rendement
Cash Obligaties Aaa Obligaties
Belang in portefeuille ‘12/’13* 46% 27% 12% 12% 4% 100%
in % Bijdrage aan het rendement ‘12/’13 12% 4% 40% 39% 4% 100%
Bijdrage aan het rendement ‘11/’12 16% 70% 11% 1% 2% 100%
*gemiddeld over gehele boekjaar
De bruto opbrengsten van de beleggingen in de hoofdpool bedroegen € 20,1 miljoen. Dat leidt tot een bruto rendement van 4,29% (uitgedrukt als percentage van het gemiddelde deelnemersvermogen en dus niet direct te relateren aan de grafiek op deze pagina). Na aftrek van kosten van vermogensbeheer, bewaring en transacties (€ 2,0 miljoen ofwel 0,42%) en organisatie (€ 965 duizend ofwel 0,20%) resteert een netto rendement van € 17,1 miljoen. Dit rendement, dat gelijk staat aan 3,66% van het gemiddeld belegde vermogen, is per 1 juli 2013 bijgeschreven op de fondssaldo van iedere deelnemer in de hoofdpool. De kerncijfers over de afgelopen vijf jaren zijn als volgt:
Opbrengsten en kosten van de hoofdpool Directe opbrengsten uit beleggingen* Waardeveranderingen Kosten** Resultaat
in € miljoen ‘12/’13 ’11/’12 10,51 10,13 9,57 10,19 2,94 (-/-) 2,52 (-/-) 17,14 17,80
‘10/’11 8,23 0,49 (-/-) 1,57 (-/-) 6,17
‘09/’10 12,66 13,90 1,54 (-/-) 25,01
‘08/’09 11,73 11,82 2,31 (-/-) 21,23
* Aandeel NWF-rendement is t.l.v. directe opbrengsten uit beleggingen gebracht ** Beleggingskosten en exploitatiekosten
3.4 Beleggingsbeleid en resultaten 4%-pool De 4%-pool is een gesloten pool; er komen geen nieuwe deelnemers bij. De ingelegde gelden van de deelnemers in de 4%-pool worden collectief belegd samen met de gelden van de Stichting Nederlands Wielrennersfonds (NWF). Het NWF is een door de AFM vrijgestelde beleggingsinstelling die de overbruggingsregeling voor de profwielrenners met een KNWU-licentie beheert. Doordat er alleen uitstroom van geld is (de overbruggingsuitkeringen) loopt de pool geleidelijk leeg. Het belegde vermogen, gewaardeerd op (geamortiseerde) boekwaarde, bedroeg € 161,5 miljoen per 30 juni 2013 (€ 180,6 miljoen op 30 juni 2012).
Deelnemers in de 4%-pool zijn uitsluitend exprofvoetballers met een lopende overbruggingsuitkering die is ingegaan vóór 1 november 2008 die geen gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid die het reglement bood om vóór 1 juni 2009 de uitkeringsduur met 40% in te korten. De naam van de 4%-pool komt voort uit de rekenrente van 4% waarmee de uitkeringen zijn vastgesteld.
3.4.1 Beleggingsdoelstelling Doel van het beleggingsbeleid is om tot 1 juli 2019 een jaarlijks gemiddeld bruto rendement te behalen van 5% met een zo beperkt mogelijk risico. De gekozen waarderingsmethode (amortisatie van koersverschillen) leidt ertoe dat het rendement gelijkmatig wordt gespreid over de jaren tot 1 juli 2019. Hiermee
17
worden conform de wens van de betrokken deelnemers grote fluctuaties in de hoogte van de vastgestelde uitkeringen naar verwachting voorkomen.
3.4.2 Beleggingen De beleggingen bestaan uitsluitend uit EMU staatsobligaties en/of bedrijfsobligaties in €. Er wordt een ‘buy-and-hold’-beleid gevoerd: in principe worden obligaties aangehouden tot de aflossingsdatum. De laatste aflossing van obligaties in deze pool vindt plaats in het jaar 2021. Alleen in specifieke omstandigheden, zoals uit oogpunt van risicomanagement, kan besloten worden een obligatie tussentijds te vervangen door een andere obligatie. Verder geldt het volgende: - Er worden geen derivaten gebruikt. - Er wordt niet in andere beleggingsinstellingen belegd. - Er wordt niet in gelieerde organisaties belegd. - Er worden geen financiële instrumenten uitgeleend. - Er worden geen leningen aangegaan. De obligaties worden gespreid over verschillende sectoren en landen. Er wordt uitsluitend in beursgenoteerde obligaties belegd die op Europese beurzen verhandeld worden. Elke obligatie heeft bij aankoop minimaal een investment grade rating, vastgesteld volgens rating agencies Moody’s (Baa3) of Standard & Poors (BBB-). Bij een verlaging van de rating door beide rating agencies naar een waarde lager dan investment grade kan om specifieke redenen besloten worden om de obligatie aan te houden. In het afgelopen jaar is dat het geval geweest met de obligatie Arcelor Mittal (ratingverlaging naar Ba1, nominaal belang van € 2 miljoen, aflossing juni 2016). Ondanks een ratingverlaging tot onder het gewenste niveau is besloten de obligatie in portefeuille te houden, omdat het risico op wanbetaling nog steeds als zeer gering wordt beoordeeld. Het aandeel in de portefeuille van een enkele bedrijfsobligatie mag niet groter zijn dan 5% van de totale marktwaarde van de portefeuille. Verder is de gemiddelde rating van de totale portefeuille gelijk aan of hoger dan A3 en/of A-.
Ratingverdeling obligaties 4%-pool % van de portefeuille 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Aaa
Aa
A 2012/2013
Baa
Ba
In het boekjaar 2012/2013 werd slechts één obligatie afgelost. Er werden geen obligaties gekocht of verkocht. De beleggingsportefeuille ultimo het boekjaar bestond uit 48 obligaties. De nevenstaande grafiek geeft een beeld van de kredietkwaliteit van de portefeuille.
geen rating
2011/2012
18
3.4.3 Liquiditeit Een gering deel van de portefeuille wordt in liquiditeit aangehouden in verband met de verplichtingen van het fonds (de overbruggingsuitkeringen). Hiervoor kunnen uitsluitend de volgende banken worden gebruikt: ABN Amro Bank, ING Bank, Kas Bank en Rabobank. Ultimo boekjaar werden liquiditeiten aangehouden bij ABN Amro Bank, Kas Bank en Rabobank.
3.4.4 Uitbesteding Het mandaat is uitbesteed aan Lombard Odier. De prestaties van Lombard Odier worden periodiek beoordeeld door het bestuur.
3.4.5 Resultaten 4%-pool De bruto opbrengsten van de beleggingen in de 4%-pool bedroegen € 8,7 miljoen. Uitgedrukt als percentage van het gemiddelde deelnemersvermogen staat dat gelijk aan een bruto rendement van 5,14%. Na aftrek van kosten van vermogensbeheer en bewaring (€ 223 duizend ofwel 0,13%) en organisatie (€ 337 duizend ofwel 0,20%) resteert een netto rendement van € 8,2 miljoen. Dit netto rendement, dat gelijk staat aan 4,81% van het gemiddelde deelnemersvermogen, is per 1 juli 2013 bijgeschreven op het fondssaldo van iedere deelnemer in de 4%-pool. De kerncijfers over de afgelopen vijf jaren zijn als volgt:
Opbrengsten en kosten van de 4%-pool (in miljoen euro) Directe opbrengsten uit beleggingen* Waardeveranderingen Kosten** Resultaat
in € miljoen ‘12/’13 ‘11/’12 9,21 9,83 0,48 (-/-) 0,64 (-/-) 0,56 (-/-) 0,57 (-/-) 8,16 8,61
‘10/’11 10,23 0,74 (-/-) 0,48 (-/-) 9,01
‘09/’10 10,66 1,13 (-/-) 0,75 (-/-) 8,79
‘08/’09
N.v.t
* Aandeel NWF-rendement is t.l.v. directe opbrengsten uit beleggingen gebracht ** Beleggingskosten en exploitatiekosten
3.5 Premies en uitkeringen Per 30 juni 2013 kende de overbruggingsregeling 1.894 deelnemers. Van deze groep ontvingen 786 deelnemers een overbruggingsuitkering. Per dezelfde datum waren er 568 premiebetalende deelnemers. Van de 540 deelnemers die niet in deze twee categorieën vallen is de grootste groep (264) actief als speler bij een buitenlandse BVO. Per januari 2011 heeft het CFK een regelingswijziging doorgevoerd, die onder meer inhield dat de maandelijkse bijdrage van deelnemers gemaximeerd werd. Deze ontwikkeling leidde de afgelopen twee jaren tot een forse daling van de ingelegde premies, welke daling nog versterkt werd door het feit dat Betaald Voetbal Organisaties (BVO’s) afgelopen jaren fors hebben gesnoeid in de omvang van hun selecties en de hoogte van de salarissen. Het boekjaar 2012/2013 liet een reguliere premie-inleg zien van € 12,1 miljoen en een inleg van hand- en tekengelden van € 1,0 miljoen. De totale premie-inleg van € 13,2 miljoen is enigszins gestegen ten opzichte van het boekjaar 2011/2012 (€ 12,0 miljoen) wat er op duidt dat de BVO’s de ergste bezuinigingen op personeelskosten achter de rug hebben. Het incasso van premies verliep zeer voorspoedig. BVO’s die te laat betalen kunnen door de KNVB worden bestraft met puntenaftrek op basis van de betalingseisen die zijn vastgelegd in het licentiereglement. Er zijn in het boekjaar 2012/2013 geen betalingsachterstanden geweest voor de overbruggingsregeling van meer dan 30 dagen, met uitzondering van AGOVV en BV Veendam. Helaas zijn beide BVO’s in het boekjaar failliet gegaan. De
19
premies die niet bij deze BVO’s geïncasseerd konden worden, zijn inmiddels door het UWV afgedragen. Als gevolg van het voorgaande bestaat het (BVO-) debiteurensaldo per ultimo boekjaar alleen uit de nog niet geïnde premies voor de maand juni. Deze premies zijn pas per 10 juli 2013 verschuldigd en er bestaat dus geen enkele betalingsachterstand per ultimo boekjaar. Het totale bedrag aan uitkeringen in het boekjaar beliep € 39,7 miljoen en steeg met 13% ten opzichte van het vorige boekjaar. Het bestuur verwacht dat de jaarlijkse stroom aan uitkeringen voorlopig nog zal blijven stijgen. Dit wordt enerzijds veroorzaakt doordat de generatie voetballers die de komende jaren zijn carrière beëindigt gemiddeld beter heeft verdiend (en afgedragen) dan eerdere generaties. Anderzijds biedt de doorgevoerde regelingswijziging de mogelijkheid aan deelnemers om het fondssaldo sneller dan voorheen te laten uitkeren, wat gepaard gaat met hogere maand- en jaarbedragen. Tenslotte heeft de verhoging van de uitkeringen uit het rendement 2011/2012 bijgedragen de stijging.
3.6 Risicoprofiel De overbruggingsregeling die het CFK uitvoert, beoogt profvoetballers in staat te stellen om na afloop van hun voetbalcarrière een nieuwe maatschappelijke loopbaan op te bouwen. Het doet dit door de financiële zekerheid voor de ex-profvoetballer te bevorderen. Het CFK is opgezet vanuit een maatschappelijke verantwoordelijkheid en faciliteert de beoefening van het professionele voetbal in Nederland. De resultaten van het vermogensbeheer worden toegedeeld aan de fondssaldi van de deelnemers en daarmee indirect aan de (toekomstige) overbruggingsuitkeringen. Bij het vermogensbeheer kan het CFK zowel rechtstreekse posities innemen als gebruik maken van afgeleide instrumenten. In zijn algemeenheid geldt dat de deelnemersfondsen zowel in waarde kunnen stijgen als dalen. Hoewel dit voor zover bekend nog nooit in de geschiedenis van het CFK is voorgekomen, moet gemeld worden dat deelnemers mogelijk minder terugkrijgen dan zij hebben ingelegd. Er is sprake van verschillende risico’s voor de deelnemers en voor het CFK, waarvan de belangrijkste hieronder worden uiteengezet. De hierna genoemde risico’s kunnen in samenhang worden gelezen met de prospecti van de hoofdpool en de 4%-pool. Voor een overzicht van de overige risico’s per pool verwijzen wij ook naar het betreffende prospectus.
3.6.1 Marktrisico Het marktrisico is het risico van waardeveranderingen in de portefeuille door veranderingen in marktprijzen. De beleggingen van de hoofdpool zijn blootgesteld aan normale marktschommelingen en risico’s die inherent zijn aan het beleggen in financiële instrumenten. De waarde van de onderliggende beleggingen kan fluctueren en kan toe- of afnemen vanwege een groot aantal factoren, zoals verwachtingen ten aanzien van economische groei, rente, inflatie en prijsontwikkeling op goederen- en valutamarkten. Daarnaast kan de waarde van de beleggingen fluctueren als gevolg van bijvoorbeeld politieke en monetaire ontwikkelingen. Marktrisico’s kunnen verschillen per beleggingscategorie en nemen af door spreiding over meerdere soorten beleggingen. De koersschommelingen van obligaties doen zich ook voor in de 4%-pool, die voornamelijk bedrijfsobligaties bevat waarvan de laatste in het jaar 2021 afgelost worden. Door de wijze van waarderen van de 4%-pool (op basis van geamortiseerde kostprijs) merken deelnemers hier in de tussenliggende jaren niets van.
20
3.6.2 Concentratierisico Het risico dat beleggingen van de portefeuille beperkt zijn tot financiële instrumenten van uitgevende instellingen die actief zijn in dezelfde sector, regio, of op dezelfde markt. Hierdoor kunnen gebeurtenissen die van invloed zijn op deze beleggingen, de waarde van een portefeuille meer beïnvloeden dan bij een minder geconcentreerde portefeuille. De hoofdpool is voor een groot deel belegd in AAA/Aaa staatsobligaties en aangezien het aantal landen met deze status beperkt is, ontstaat er vanzelf een concentratierisico. Dit risico is gedurende het afgelopen jaar afgebouwd met het innemen van posities in staatsobligaties van kredietwaardige landen buiten de eurozone (VS, Canada, VK, Denemarken). Een groot deel van de portefeuille is belegd in liquiditeiten (spaarrekeningen, deposito’s en geldmarktfondsen). De liquiditeiten zijn deels belegd in een sterk gediversifieerd liquiditeitenfonds. Een concentratierisico bestaat bij de vorderingen op enkele Nederlandse banken, in het bijzonder ABN Amro. Gezien de aparte status van deze bank (aandelen zijn in handen van de Nederlandse overheid) heeft het geen prioriteit het belang af te bouwen. De 4%-pool bevat voornamelijk bedrijfsleningen en een spreiding over andere soorten van activa is afwezig. Dit is, gegeven de doelstelling van de pool, een bewuste afweging geweest, maar brengt wel enig concentratierisico met zich mee. In de 4%-pool is overigens een verdeling aangebracht over sectoren, landen en looptijden, waardoor het concentratierisico voor zover mogelijk is ingeperkt.
3.6.3 Reputatierisico De overbruggingsregeling is een unieke regeling met een in juridische zin afwijkende status, die soms discussie oplevert over de uitleg van het reglement. Gezien de media-aandacht die het CFK krijgt, als onderdeel van de branche betaald voetbal, bestaat er een reëel reputatierisico. Het CFK probeert dit zoveel mogelijk te beheersen door een zorgvuldige uitvoering van het reglement, een goede en volledige communicatie met deelnemers, terughoudendheid in publicitaire zaken en een professioneel opgezette bestuursstructuur.
3.6.4 Risico van onzekerheid over externe factoren De financiële en fiscale wet- en regelgeving die van toepassing is op het CFK is niet in beton gegoten. Een gunstige omstandigheid ten tijde van toetreding van een deelnemer kan ten nadele wijzigen. Tevens kunnen dergelijke veranderingen onvoorziene kosten met zich meebrengen en het rendement van het CFK verlagen. Onduidelijke regelgeving kan leiden tot het onverhoopt overtreden van deze regels, wat extra kosten met zich zou meebrengen.
3.6.5 Operationele risico’s Er wordt scherp gelet op de beheersing van operationele risico’s die het fonds loopt. De unieke situatie waarin het fonds zich (juridisch) bevindt, brengt enige operationele risico’s met zich mee. Niet uit te sluiten is dat zich in de toekomst nog operationele risico’s voordoen die hun oorsprong in het verleden hebben. Het eigen vermogen van de stichting kan dienen als buffer in die gevallen waarin een dergelijk risico zich voordoet en dit tot schade voor het CFK leidt.
3.6.6 Valutarisico Valutarisico bestaat bij die beleggingscategorieën die niet de euro als onderliggende waarde kennen (zie ook: 3.3.5). Gezien de schuldencrisis in de eurozone bestaat er tevens een latent valutarisico voor effecten die zijn genoteerd in euro in het scenario dat de monetaire unie niet overleeft. In dat geval mag voor sommige landen verwacht worden dat een nieuw uit te geven valuta sterk deprecieert ten opzichte van de euro of het alsdan in Nederland gebruikte betaalmiddel.
21
In de hoofdpool is er blootstelling aan andere valuta’s dan de euro in de volgende beleggingscategoriën: - Het dollarrisico binnen aandelen-, vastgoed- en risicodragende obligaties wordt voor minimaal 50% afgedekt als verdere diversificatie van het risico binnen deze beleggingscategorieën. Het niet-afgedekte gedeelte vormt een valutarisico voor de portefeuille. - Het valutarisico in de beleggingscategorie staatsobligaties van opkomende landen is (uiteraard) niet afgedekt; posities in lokale valuta worden expres aangehouden om diversificatie in de portefeuille te bewerkstelligen. Tegelijkertijd vormt dit een valutarisico voor de portefeuille. Het hiervoor beschreven latente valutarisico van het (krediet)risicoloze gedeelte van de hoofdpool is afgelopen jaren flink afgebouwd met de verkoop van de perifere obligaties (Portugal, Spanje, Italië) alsmede de Franse obligaties. In de 4%-pool is het valutarisico niet van toepassing omdat er geen blootstelling aan andere valuta’s is dan de euro. Wel is het latente valutarisico van toepassing op een gedeelte van de portefeuille, aangezien verschillende bedrijfsobligaties zijn uitgegeven in landen die niet tot de kern van de eurozone behoren.
3.6.7 Liquiditeitsrisico Het risico dat CFK op enig moment niet in staat is om aan zijn betalingsverplichtingen te voldoen zonder daarbij verliezen op te lopen als gevolg van gedwongen verkopen van beleggingen. De voornaamste betalingen op korte termijn betreffen de overbruggingsuitkeringen aan de deelnemers in de 4%-pool en in de hoofdpool. Het liquiditeitsrisico in de hoofdpool is zeer beperkt, doordat een groot deel van de beleggingen liquide wordt aangehouden. Wij zijn van mening dat het liquiditeitsrisico van de 4%-pool eveneens beperkt is aangezien deze pool uitsluitend uit deelnemers met een reeds vastgestelde uitkering bestaat. Hierdoor is de uitstroom van liquiditeit vooraf precies bekend.
3.6.8 Beheersing van de risico’s Het CFK probeert zijn statutaire doelen te verwezenlijken met inachtneming van de risico’s die met het geformuleerde beleid zijn verbonden. De risico’s en de mate waarin deze risico’s worden beheerst, zijn expliciet gemaakt in het door bestuur vastgestelde risicobeheersingsplan. Beleggingsopbrengsten komen na aftrek van kosten toe aan de deelnemers, door middel van een jaarlijkse bijschrijving conform reglementaire bepalingen. In die zin komen alle financiële risico’s voor rekening van de deelnemers. Het CFK houdt slechts een beperkt eigen vermogen aan dat ter beoordeling en besluitvorming van het bestuur kan worden aangewend indien risico’s onverhoopt tot schade leiden.
3.7 Pensioenregelingen Tot 1 juli 2005 bevatte de overbruggingsregeling een pensioenregeling voor de oude dag en nabestaanden. De rechten hiervan werden ingekocht bij Nationale-Nederlanden op het moment dat een speler zijn voetbalcarrière beëindigde. Per de eerder genoemde datum werd de opbouw van pensioen binnen de overbruggingsregeling gestaakt. Als gevolg van de stopzetting van de pensioenopbouw binnen de overbruggingsregeling hebben de per 1 juli 2005 actieve deelnemers hun pensioenaanspraken versneld ingekocht bij ASR Pensioenen (voorheen Fortis).
22
3.7.1 Pensioenregeling bij ASR Pensioenen Ruim 500 CFK-deelnemers hebben tussen 2005 en 2010 pensioen ingekocht bij ASR Pensioenen. In de verzekerde bedragen is een levenslang gegarandeerd rendement van 3% per jaar verwerkt. Het CFK streeft ernaar de pensioenen jaarlijks te verhogen, zoals staat omschreven in het pensioenreglement. Daartoe worden de gestorte premies collectief belegd door verzekeraar ASR Pensioenen. Indien over een kalenderjaar de beleggingsopbrengsten minus de kosten hoger zijn dan 3%, wordt het meerdere (de ‘overrente’) eerst gebruikt om het eventuele tekort van het jaar ervoor te compenseren. Zodra een tekort uit eerdere jaren is gecompenseerd, wordt de resterende overrente voor de helft gereserveerd als buffer (tot een vastgesteld maximum). De andere helft van de overrente wordt aangewend om de door CFK voorgeschoten beheerkosten te compenseren en vervolgens om de pensioenrechten te verhogen. Over de jaren 2005, 2006 en 2007 zijn de pensioenrechten verhoogd uit de overrente. In 2008 zorgde de financiële crisis voor een groot verlies op de beleggingen en dus voor een tekort. Verdere pensioenverhogingen konden pas na compensatie van dit tekort plaatsvinden. In 2009 en in 2010 trad een sterk herstel op in het rendement en werd een flinke overrente geboekt. Tevens kwam een positief technisch resultaat beschikbaar. Per saldo konden deze positieve resultaten het tekort uit 2008 geheel compenseren, maar er bleef geen ruimte voor verhoging van pensioenen over. Over het jaar 2011 werd een verlies op beleggingen gemaakt dat leidde tot een nieuw tekort. In het jaar 2012 werd juist weer overrente geboekt dat een groot deel van het uitstaande tekort uit 2011 compenseerde. Het restant van het tekort is doorgeschoven naar het jaar 2013. Het CFK heeft nog een vordering op het depot van € 159.143 (voorgeschoten beheerkosten over 2011 en 2012). Gezien de bijzonder lage kapitaalmarktrente is het niet vanzelfsprekend dat er elk jaar overrente wordt gegenereerd. De overeenkomst met ASR Pensioen is daarentegen voor onbepaalde tijd aangegaan, waardoor de vordering na een minder jaar wordt doorgeschoven naar het jaar erna. Op langere termijn is de stellige verwachting dat de voorgeschoten kosten verhaald worden op het beleggingsdepot.
3.7.2 Pensioenregeling bij Nationale-Nederlanden De ruim 500 deelnemers die hun pensioenrechten vóór 1 juli 2005 hebben ingekocht, hebben dat gedaan bij Nationale-Nederlanden. Deze rechten zijn gebaseerd op een rekenrente van 4%, wat wil zeggen dat het levenslang gegarandeerde rendement op deze polis 4% per jaar is. Daarnaast streeft het CFK ernaar om de pensioenen periodiek te verhogen zoals staat omschreven in het pensioenreglement. Dit is mogelijk als de beleggingsopbrengsten en/of technische winstdeling daartoe aanleiding geven. De gestorte premies worden collectief belegd door ING Investment Management. Als de netto beleggingsopbrengsten in een bepaalde periode hoger zijn dan 4% (die NationaleNederlanden nodig heeft om de afgegeven garantie te financieren) kunnen de pensioenaanspraken worden verhoogd. Als de netto beleggingsopbrengsten lager zijn dan 4% ontstaat er een tekort. In dat geval moet een overschot in het jaar daarna eerst worden gebruikt om het tekort te compenseren, voordat dit gebruikt kan worden voor verhoging. De jaren 2006 tot en met 2008 genereerden per saldo geen overrente en lieten dus geen verhoging toe. Dat kwam doordat de marktrente zich voornamelijk onder de 4% bewoog (lager dan het al in het pensioen opgenomen rendement). Daarnaast zorgde de crisis op de financiële markten in 2008 voor een aanzienlijk extra tekort. In 2009 en in 2010 trad een sterk herstel op, waardoor de overrente in die jaren de eerdere tekorten in zijn geheel konden compenseren. Het resterende overschot over de genoemde periode is geheel gereserveerd voor de financiering van kosten die de verzekeraar gedurende de jaren 2011
23
tot en met 2015 bij het CFK in rekening zal brengen. Het gevolg hiervan is dat de beschikbare overrente in deze jaren beschikbaar is voor verdere verhogingen van pensioenen. Het jaar 2011 liet een positieve overrente zien. Bijgevolg zijn (per 1 januari 2013) alle pensioenrechten met 1% verhoogd. De definitieve resultaten over het beleggingsjaar 2012 zijn bij het schrijven van dit verslag nog niet bekend. Gezien de bijzonder lage kapitaalmarktrente zal het de komende jaren een uitdaging zijn om opnieuw overrente te genereren. Dit is in hogere mate het geval dan bij de pensioenregeling van ASR Pensioenen omdat de rekenrente in de pensioenregeling bij Nationale-Nederlanden een procent hoger ligt.
3.8 Bestuur en organisatie De CFK-organisatie kende per 30 juni 2013 een bezetting van 6,77 fte, verdeeld over acht personen. Deze bezetting is tijdelijk hoger dan in voorgaande jaren. De reden daarvan is dat er al in het boekjaar 2012/2013 een nieuwe werknemer in dienst is getreden met het oog op het spoedige pensioneren van een van de medewerkers. Hierdoor bestaat de mogelijkheid om de specifieke kennis en ervaring volledig over te dragen. De bezetting zal door het het pensioneren met 0,8 fte dalen. De taken van het CFK bestaan vooral uit activiteiten voor de overbruggingsregeling, zoals vaststelling en uitvoering van het beleggingsbeleid, incasso van premies, uitbetaling van uitkeringen, administratie van deelnemersrechten en deelnemersgegevens en communicatie met deelnemers, BVO’s en andere belanghebbenden. Het CFK voert daarnaast activiteiten uit voor drie regelingen van derden: de overbruggingsregeling voor de wielrenners (volledige uitvoering op verzoek van de Stichting Nederlands Wielrennersfonds, NWF), de Pensioenregeling Betaald Voetbal en de Pensioenregeling Oefenmeesters. Voor het NWF is het afgelopen jaar een extra inspanning geleverd om de regeling, op instigatie van de belastingdienst, precies te laten aansluiten bij de eerder genoemde fiscale resolutie waarop ook het CFK is gegrond. De activiteiten voor beide pensioenregelingen worden uitgevoerd op verzoek van de sociale partners die de CAO’s hebben afgesloten voor respectievelijk de contractspelers en de oefenmeesters in het betaalde voetbal. De taken van het CFK bij de uitvoering van de genoemde pensioenregelingen behelzen bijvoorbeeld (controle op) incasso van premies, beheer van deelnemersgegevens, controle op de werkzaamheden van de verzekeraar en het controleren van de uitvoering van het vermogensbeheer binnen de diverse gesepareerde depots. Daarnaast informeert het CFK de deelnemers en de BVO’s over allerlei inhoudelijke aspecten van de regeling. Voor de werkzaamheden die het CFK verricht voor derden wordt een vergoeding ontvangen. Het ‘bevorderen van de continuïteit van de maatschappelijke situatie’ is een van de statutaire doelen van het CFK. Hieronder verstaat het bestuur mede het op weg helpen van de exprofvoetballer naar een tweede carrière, bijvoorbeeld door middel van scholing, schuldhulpverlening en reïntegratie. Aangezien het CFK zich bewust richt op zijn kernactiviteiten, het uitvoeren van de overbruggingsregeling, is aangaande de genoemde activiteiten een overeenkomst met de vakbonden VVCS en ProProf van kracht. Het CFK draagt financieel bij in de kosten die bonden voor deze activiteiten maken. Het CFK heeft een vergunning als beleggingsinstelling zonder aparte beheerder en valt daarmee onder de Wet op het Financieel Toezicht (Wft) en het toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Om te voldoen aan alle toepasselijke wet- en regelgeving wordt
24
het CFK bijgestaan door een externe compliance officer (Ingeborg Meijssen van CLCS). De compliance officer brengt eenmaal per jaar verslag uit aan de Raad van Toezicht. Het afgelopen jaar is een nieuw internetportaal gelanceerd, waarop deelnemers beveiligd kunnen inloggen. Op het portaal krijgt men op visuele wijze een uitleg van de regeling en vindt men alle persoonlijke gegevens, die online gewijzigd kunnen worden. Verder is op het portaal alle actuele informatie over het fonds te vinden, alsmede over de af- en bijschrijvingen en de maandelijkse beleggingsresultaten. Het portaal is zowel in het Nederlands als het Engels beschikbaar en zal het mogelijk maken om buitenlandse deelnemers beter te informeren. Het portaal zal de komende jaren verder worden ontwikkeld op basis van wensen van deelnemers en nieuwe technische mogelijkheden. Het CFK heeft al vele positieve reacties van deelnemers mogen ontvangen. De beschikbaarheid van de portal doet niets af aan het inzicht dat het persoonlijk informeren van deelnemers het meest effectief is. Het afgelopen jaar zijn om die reden vele persoonlijke gesprekken gevoerd met individuele deelnemers en zijn groepspresentaties voor de spelers van 12 BVO’s gehouden. Helaas was het noodzakelijk om de spelers van AGOVV en BV Veendam apart te informeren over hun rechten op een overbruggingsuitkering toen voor deze BVO’s het faillissement werd uitgesproken. Er zijn het afgelopen jaar inspanningen verricht om de informatieuitwisseling met de BVO’s te verbeteren. Doel is om de BVO’s de benodigde informatie voor de diverse regelingen op een voor hen gemakkelijke en veilige manier te laten doorgeven aan het CFK. Hiervoor is een programma ontwikkeld dat met de BVO’s is gedeeld. De eerste signalen vanuit de BVO’s zijn positief. De werkzaamheden van de internationale spelersvakbond FifPro om te komen tot een beginnende standaardisering in de arbeidsvoorwaarden van profvoetballers binnen de EU beginnen na jaren vruchten af te werpen. In het kader van de ‘social dialogue’ wordt samen met de Uefa en de Europese werkgevers- en de werknemersorganisaties onderzocht in hoeverre het wenselijk en mogelijk is om een met de overbruggingsregeling vergelijkbaar spaarsysteem voor profvoetballers in diverse landen in te voeren. Het CFK levert hieraan een bijdrage door te participeren in de werkgroep. De structuur van het CFK is als volgt: -
-
-
Het bestuur bestaat uit twee personen die voltijds werkzaam zijn bij het CFK. Het bestuur bepaalt het dagelijkse beleid. De Raad van Toezicht heeft een adviserende en controlerende taak. De Raad van Toezicht kent een onafhankelijke voorzitter, twee leden namens de VVCS, één lid namens ProProf en drie leden namens de FBO. Van de drie leden namens de FBO wordt er één voorgedragen in samenspraak met de KNVB. De deelnemersraad heeft uitgebreide bevoegdheden, waaronder de adviesbevoegdheid over begroting en jaarrekening en over de voordracht van de voorzitter van de Raad van Toezicht. De beleggingscommissie geeft advies aan het bestuur inzake het beleggingsbeleid. De compliancecommissie houdt toezicht op de naleving van de gedragscode en de toepasselijke wet- en regelgeving. De auditcommissie begeleidt en controleert het proces van de totstandkoming van de jaarrekening namens de Raad van Toezicht. De geschillencommissie oordeelt over de geschillen tussen deelnemers en het CFK. Alle bij het CFK betrokken personen ondertekenen een gedragscode.
In de afbeelding hieronder is de structuur en de invulling daarvan per 1 juli 2013 grafisch weergegeven.
25
3.8.1 Raad van Toezicht In november 2012 bereikte ons het verdrietige bericht van het plotselinge overlijden van Aad Regeer. Aad Regeer heeft zich jarenlang ingezet voor het CFK, vanaf 2005 als bestuurder en later, vanaf 2009, als lid van de Raad van Toezicht. Het bestuur is hem, mede namens de deelnemers, veel dank verschuldigd voor zijn aanzienlijke bijdrage aan het professionaliseren van het CFK. Als gevolg van het overlijden van Aad Regeer ontstond een vacature. Het lukte niet om deze nog in het jaar 2012/2013 in te vullen: op 1 juli 2013 treedt Geert Hofman toe tot de Raad van Toezicht. Hofman zal zitting in de raad hebben namens de VVCS. In april 2013 liep de zittingstermijn van Carlo de Swart af, die vanwege zijn leeftijd had aangegeven niet herbenoembaar te zijn. De Swart is tot het bestuur van de stichting toegetreden in 2005 om in 2009, na de wijziging van bestuursstructuur, toe te treden tot de Raad van Toezicht. Met zijn ruime ervaring in de financiële wereld heeft hij een grote toegevoegde waarde voor het CFK gehad, waarvoor het bestuur hem bijzonder erkentelijk is. De Swart is opgevolgd door Hans Pontier, die in mei 2013 toetrad tot de Raad van Toezicht. Pontier heeft zitting in de raad namens de FBO. Meer informatie over de werkzaamheden van de Raad van Toezicht, zijn samenstelling en de individuele leden vindt u in het verslag van de Raad van Toezicht (hoofdstuk 4).
3.8.2 Deelnemersraad De deelnemersraad kwam in het verslagjaar driemaal bijeen voor een vergadering. De deelnemersraad heeft het bestuur gedurende het boekjaar over meerdere zaken geadviseerd zoals over wijzigingen in de overbruggingsregeling, de jaarrekening, het vermogensbeheer, het internetportaal voor deelnemers, de begroting en de ontwikkelingsmogelijkheden die profvoetballers aangeboden krijgen als voorbereiding op hun maatschappelijke loopbaan.
26
De deelnemersraad heeft in het verslagjaar geen enkele maal negatief geadviseerd op voorliggende plannen. Wel is enkele keren geadviseerd een aanpassing op de voorliggende besluiten door te voeren. Het bestuur heeft deze adviezen in zijn besluitvorming meegewogen. Met betrekking tot de personele bezetting van de deelnemersraad kan het volgende gemeld worden: - Robbie Wielaert werd door de Centrale Spelers Raad (CSR) per 1 januari 2013 voor een nieuwe termijn als lid van de deelnemersraad benoemd. - Voor het invullen van de vacature voor een uitkeringsgerechtigde werden in december 2012 verkiezingen georganiseerd. Arco Jochemsen bleek de meeste stemmen te hebben gekregen en werd per 1 januari 2013 als lid van de deelnemersraad benoemd. - De deelnemersraad nam per 25 april 2013 afscheid van Cees Marbus, die de maximale zittingsperiode had bereikt. Cees heeft zich vanaf 2003 verdienstelijk gemaakt voor het CFK. Als enige uit die vroege periode heeft Marbus zijn maximale periode als lid van de raad volgemaakt, waarvan de laatste jaren als voorzitter. Voor zijn kritische en positieve bijdrage aan de vele gevoerde discussies en daarmee aan de ontwikkeling van het CFK is het bestuur hem veel dank verschuldigd. - Arco Jochemsen werd per de hiervoor genoemde datum door de leden van de raad benoemd als nieuwe voorzitter. - Per het einde van het boekjaar bestaat er een vacature voor een uitkeringerechtigde deelnemer. In september 2013 zal Harald Berendsen terugtreden als lid van de raad wegens het beëindigen van zijn overbruggingsuitkering. Rond die periode zullen opnieuw verkiezingen worden georganiseerd om twee nieuwe leden voor de raad te vinden. Per 1 juli 2013 is de samenstelling van de deelnemersraad als volgt: dhr. Arco Jochemsen (voorzitter) dhr. Robbie Wielaert dhr. Harald Berendsen dhr. Marcel Meeuwis dhr. Joep van den Ouweland dhr. Jonathan Vosselman vacature De vacature zal na de transferperiode worden ingevuld met een deelnemer uit de groep uitkeringsgerechtigden.
3.8.3 Beleggingscommissie De beleggingscommissie bestaat uit beleggingsprofessionals aangevuld met de bestuurders van het CFK. Zij vergaderden vier keer in het boekjaar. Als vast onderdeel werd gesproken over de uitvoering van het beleggingsbeleid door ING en Lombard Odier. Samenstelling van de beleggingscommissie per 1 juli 2012 drs. Marcel Roberts drs. René Koppert RA dr. Frans Ballendux drs. Jelle Koolstra drs. Henk Eggens drs. Ben-Ivar Kolster dhr. Arco van der Veer
27
3.8.4 Geschillencommissie De Geschillencommissie bestaat uit de volgende personen: mw. dr. A.H.H. Bollen-Vandenboorn (onafhankelijke voorzitter) mr. M. Nan (namens VVCS en ProProf) mr. L.H.J. Palmen MBA (namens FBO) Er zijn het afgelopen jaar geen geschillen geweest.
3.9 Overige informatie 3.9.1 Interne beheersing Het is de verantwoordelijkheid van het bestuur om een adequaat stelsel van interne beheersingsmaatregelen te treffen en om ervoor zorg te dragen dat de financiële verantwoordingsprocessen betrouwbaar zijn. Het CFK beschikt over een beschrijving van de opzet van de administratieve organisatie en heeft de daarin opgenomen controlemaatregelen op schrift gesteld in overeenstemming met de eisen zoals bedoeld in artikel 121 van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen (BGfo) en de Wet op het financieel toezicht (Wft). De opzet van de administratieve organisatie is dit jaar, zoals elk jaar, herbeoordeeld en eventueel aangepast. Gedurende de verslagperiode hebben wij verschillende aspecten van de bedrijfsvoering beoordeeld. Het bestuur maakt gebruik van meerdere middelen om de effectiviteit en de efficiëntie van de administratieve organisatie te bewaken. Naast het directe toezicht dat wordt uitgevoerd als onderdeel van de bestuurstaken, worden werkzaamheden uitgevoerd ten aanzien van de periodieke beoordeling op significante risico’s. Deze werkzaamheden worden gecontroleerd door de compliance commissie. Op grond van deze beoordeling verklaren wij met een redelijke mate van zekerheid dat gedurende de verslagperiode de bedrijfsvoering effectief en overeenkomstig de beschrijving heeft gefunctioneerd.
3.9.2 Beleid ten aanzien van de uitoefening van stemrechten Ten aanzien van de beleggingen in de hoofdpool heeft CFK geen direct stemrecht omdat uitsluitend door middel van beleggingsfondsen wordt belegd. ING oefent het stemrecht uit en doet dit in lijn met de eisen die gesteld worden aan maatschappelijk verantwoord beleggen. Gezien de samenstelling van de 4%-pool (obligaties) is stemrecht niet van toepassing.
3.10 Een blik op de toekomst Het beleid van het bestuur is in het algemeen gestoeld op een aantal kernwaarden: doel is dat het CFK door deelnemers beoordeeld wordt als een open, deskundige, betrouwbare en klantgerichte organisatie. Deze waarden vormen ook de kern van de organisatiemissie. Het CFK handelt consequent in overeenstemming met deze waarden. Een uitvloeisel daarvan is om blijvend terughoudendheid in allerlei publicitaire zaken te betrachten. Om te beoordelen of de hiervoor genoemde doelstelling behaald is, wordt periodiek een omvangrijk deelnemersonderzoek uitgevoerd. Oorspronkelijk was de bedoeling om dit onderzoek in het afgelopen boekjaar uit te voeren. Door het later invoeren van het deelnemersportaal is het onderzoek uitgesteld naar de eerste helft van het boekjaar 2013/2014. Op die manier kunnen we het oordeel van deelnemers over deze nieuwe vorm van informatievoorziening meenemen.
28
Om dezelfde reden als hiervoor genoemd staat in het komende boekjaar een onderzoek naar de mening van BVO-administrateurs gepland. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door studenten van de VVCS-academy. Teneinde de papierstromen te verminderen alsmede de daarmee betrokken risico’s, zal het komende jaar het papieren archief worden gedigitaliseerd. Op termijn zal dit leiden tot kostenbesparingen, bijvoorbeeld op het gebied van ruimtebeslag, maar ook tot het verder verminderen van risico’s die betrekking hebben op fysieke aantasting van dossiers. De ontwikkeling met betrekking tot de verhouding tussen instroom en uitstroom van gelden zet de komende jaren naar verwachting door. De premie-inkomsten (€ 13,1 miljoen in het boekjaar 2012/2013) zullen nog licht dalen als gevolg van het feit dat deelnemers met een fondssaldo boven € 1 miljoen niet langer vrijwillig kunnen inleggen. Het periodieke bedrag aan uitkeringen stijgt nog steeds (€ 39,7 miljoen in het boekjaar 2012/2013). Het laatste is het gevolg van het feit dat het gemiddelde voetbalsalaris van nieuwe uitkeringsgerechtigden hoger is geweest, waardoor meer is opgebouwd. Daarnaast maken zij gebruik van de in 2011 gecreërde mogelijkheid om hun fonds in een kortere periode uit te laten keren. Tenslotte worden de uitkeringen regelmatig verhoogd uit het rendement, wat ook weer in de lijn der verwachting ligt voor het komende boekjaar. Gevolg van deze ontwikkeling is dat het belegde vermogen de komende jaren naar verwachting licht zal afnemen, wat als consequentie heeft dat het gemiddelde kostenniveau kan stijgen. Het bestuur probeert door verdere kostenverlagingen het effect hiervan zo veel mogelijk te beperken. Ten slotte wordt de eerste divisie het komende jaar uitgebreid met drie beloftenelftallen van BVO’s (Ajax, PSV en FC Twente) en met een elftal van Achilles ’29 dat nu in de Topklasse uitkomt. Voorlopig zal dit niet leiden tot meer deelnemers in de overbruggingsregeling: de contractspelers uit de beloftenelftallen zijn al deelnemer, terwijl de spelers van Achilles ’29 de eerste jaren niet onder de CAO Betaald Voetbal zullen vallen en derhalve niet deelnemen.
3.11 Ten slotte Het bestuur dankt de medewerkers van het CFK voor hun bijdrage aan de organisatie in het afgelopen jaar. We danken daarnaast de leden van de beleggingscommissie en de deelnemersraad voor hun bijdrage aan het CFK en de inzet van hun expertise ten behoeve van de deelnemers. Wilt u reageren op dit jaarverslag? Dat kan op verschillende manieren: per brief, telefoon, email of via de CFK-website: www.cfk.nl.
29
4. Verslag van de Raad van Toezicht Hiermee bieden wij het verslag van de Raad van Toezicht over het jaar 2012/2013 aan. De jaarrekening is gecontroleerd door Ernst & Young Accountants LLP en op 29 augustus 2013 voorzien van een goedkeurende controleverklaring. Deze is toegevoegd aan de overige gegevens bij de jaarrekening. De Raad van Toezicht heeft in het boekjaar vier keer vergaderd, alle keren in aanwezigheid van het bestuur. Tijdens die vergaderingen zijn onderwerpen van allerlei aard besproken, zoals de begroting, de uitvoering van het beleggingsbeleid, de analyse van risico’s en de beheersingsmaatregelen, de jaarrekening en de bevindingen van de accountant en de compliance commissie. De aanhoudende recessie in Nederland heeft inmiddels al veel schade aangericht in het betaalde voetbal. Inmiddels zijn vier BVO’s verdwenen uit de Jupiler League, waarvan twee in het boekjaar 2012/2013 (AGOVV en BV Veendam). De overbruggingsregeling is onder deze omstandigheden belangrijk gebleken als financieel vangnet voor spelers die werkeloos geworden zijn en weinig kans op een nieuwe BVO hebben. De Raad van Toezicht is verheugd dat het CFK erin is geslaagd om bij deelnemers in beide beleggingspools netto rendementen bij te schrijven van respectievelijk 3,7% (hoofdpool) en 4,8% (4%-pool). Deze rendementen voldoen aan de vooraf gestelde doelstellingen en zijn behaald op volatiele financiële markten met extreem lage rentes. Nadat de rendementen zijn bijgeschreven op de deelnemersfondsen, kunnen de uitkeringen van de meeste deelnemers verhoogd worden met de prijsinflatie, zodat de koopkracht van de uitkeringen niet wordt aangetast. Een onderwerp waarover vorig jaar reeds geschreven is, zijn de aanvullende eisen die vanaf 1 juli 2012 door de Wet op het Financieel Toezicht worden gesteld aan de deskundigheid van Raden van Toezicht van financiële instellingen. Vanaf de genoemde datum wordt ieder lid van de Raad van Toezicht van het CFK door de AFM op geschiktheid getoetst, ofwel bij benoeming ofwel bij herbenoeming. Met dat uitgangspunt is een deskundigheidsplan geschreven door de Raad van Toezicht van het CFK. De inhoud van dit deskundigheidsplan is vertaald naar functieprofielen. De kwaliteiten van voor te dragen kandidaatleden of te herbenoemen leden dienen te voldoen aan de in dit profiel gestelde eisen. In het boekjaar ontstonden twee vacatures, waarvan één door het tragische en onverwachte overlijden van Aad Regeer.
In memoriam: Aad Regeer Op 5 november 2012 overleed Aad Regeer, bij leven lid van de Raad van Toezicht van het CFK. Aad had een achtergrond in de vakbeweging FNV en trad in 2005 toe tot het bestuur van het CFK. Vanaf november 2009, na de wijziging van de bestuursstructuur, was hij lid van de Raad van Toezicht. Aad Regeer heeft zijn grote deskundigheid op het gebied van arbeidsverhoudingen, pensioenen en algemeen bestuur in die periode ingezet voor het CFK. Met zijn bijzonder scherpe blik en nuchtere analyses heeft hij een grote toegevoegde waarde gehad in de ontwikkeling van het CFK. Aad was een aardig en intelligent mens. Wij zullen hem zeer missen.
In april 2013 trad Carlo de Swart terug. De Swart trad evenals Regeer tot het bestuur toe in 2005 en was sinds eind 2009 lid van de Raad van Toezicht. Vanuit zijn ervaring als
30
bestuurder en CEO van Stad Rotterdam en later Fortis Nederland heeft De Swart een grote bijdrage kunnen leveren aan de organisatie, vooral op het vlak van governance, toezicht en risicomanagement. De Raad van Toezicht is Carlo zeer erkentelijk voor de tijd en energie die hij heeft willen besteden aan het CFK. Gezien het feit dat het CFK een beleggingsinstelling is, wordt meer dan voorheen de nadruk op kennis van vermogensbeheer gelegd. In dat kader is besloten om de twee vacatures in het boekjaar 2012/2013 in te vullen met personen die professionele ervaring met vermogensbeheer hebben. De voordragende organisaties hebben het verzoek gekregen een kandidaat met een ‘beleggingsprofiel’ voor te dragen. Hans Pontier werd als opvolger van Carlo de Swart voorgedragen door de FBO en benoemd door de Raad van Toezicht. Hij heeft in het verleden uitgebreide ervaring opgedaan op het gebied van vermogensbeheer en vervult diverse adviseursfuncties en commissariaten. Vervolgens werd Geert Hofman voorgedragen door de VVCS als opvolger van Aad Regeer en benoemd door de Raad van Toezicht. Hofman is zakelijk directeur van de NOS en bekleedt een bestuursfunctie bij pensioenfonds PNO Media. Hij heeft een schat aan ervaring op het gebied van financiën, bedrijfsvoering en vermogensbeheer. De Raad van Toezicht is ultimo het boekjaar als volgt samengesteld: Dr. R.L. Vreeman (1947) Ruud Vreeman is voorzitter van de Raad van Toezicht. Hij is onder meer oud-burgemeester van Zaanstad en Tilburg en oud-lid van de Tweede Kamer. Hij heeft een aantal nevenfuncties. Zo is hij voorzitter van de Nederlandse IJshockeybond en commissaris van Breburg. Zijn eerste zittingstermijn loopt af in de tweede helft van 2013.
Samenstelling Raad van Toezicht De werknemersorganisaties in het betaalde voetbal (VVCS en ProProf) hebben samen het recht drie leden van de Raad van Toezicht voor te dragen: de VVCS twee en ProProf één. De werkgeversorganisatie FBO draagt drie leden van de Raad van Toezicht voor, van wie één in samenspraak met de KNVB. Kandidaten voor de rol van voorzitter van de Raad van Toezicht kunnen worden voorgedragen door Raad van Toezicht-leden alsmede door de Deelnemersraad. De voordracht van de Deelnemersraad is niet bindend.
Drs. M. Snoeck (1942) Leden van de Raad van Toezicht Martin Snoeck is lid van de Raad van Toezicht van het CFK functioneren zonder namens de VVCS. Hij is oud-directeur van onder last en ruggespraak. meer Feyenoord Rotterdam, DAF NV en Furness en was lid van het Sectiebestuur Betaald Voetbal van de KNVB en bestuurslid van de Stichting CAO Betaald Voetbal. Tegenwoordig heeft hij meerdere functies. Zo is hij lid van de Raad van Toezicht van Pameijer. Zijn tweede zittingstermijn loopt af in 2014, waarna hij zich niet opnieuw verkiesbaar stelt. Drs. D.J.A.M. Hermes (1959) Daan Hermes is lid van de Raad van Toezicht namens ProProf, waarvan hij ook voorzitter is. Hermes is werkzaam bij Achmea en directeur van Iselect. Hij is bestuurslid van de Stichting Cao Betaald Voetbal en heeft een aantal nevenfuncties waaronder voorzitter van de Raad van Toezicht van woningcorporatie Huis & Erf. De tweede zittingstermijn van Hermes loopt af in 2016.
31
Mr. P. Vogelzang (1945) Peter Vogelzang is in april 2012 herbenoemd als lid van de Raad van Toezicht na een gezamenlijke voordracht van de FBO en de KNVB. Hij was in het verleden onder meer werkzaam als Korpschef Politie Regio Utrecht en Directeur Betaald Voetbal van de KNVB. Tegenwoordig is hij President-commissaris van de Raad van Toezicht van de Eredivisie CV Betaald Voetbal van de KNVB en voorzitter van het Nationaal Fonds Sport Gehandicapten. Zijn tweede zittingstermijn loopt af in 2016. Mr. S.W.M.J. Kuijer (1946) Serve Kuijer is lid van de Raad van Toezicht namens de FBO, waar hij tevens fungeert als voorzitter van de Raad van Toezicht. In zijn werkzame leven was hij onder meer directeur van Roda JC en lid van de Raad van Bestuur van het Academisch Ziekenhuis Maastricht. Tegenwoordig bekleedt hij diverse adviseurschappen. Zijn eerste zittingstermijn loopt af in 2015. Drs. J.H. Pontier (1950) Hans Pontier is lid van de Raad van Toezicht namens de FBO. Hij was mede-oprichter en directeur van Henkelman Pontier Van Drie, Bankiers en later Bank Bangert Pontier. In 2001 werd hij directievoorzitter van Rabo Securities NV, de zakenbank van Rabobank en lid van het management van Rabo International. Nadien was hij managing director bij de zakenbank Kempen & Co. Tegenwoordig is hij adviseur op het gebied van risicomanagement en governance en commissaris bij Value8 (private equity). Dhr. G.P. Hofman RA (1964) Geert Hofman is zakelijk directeur van de NOS in een tweekoppige directie, waar hij verantwoordelijk is voor alle facetten van de bedrijfsvoering. Als nevenfunctie is hij bestuurslid van PNO Media, het pensioenfonds voor de mediabranche. Als bestuurslid is hij ook waarnemer in de beleggingscommissie en lid van de pensioencommissie en de communicatiecommissie. De duren van de getoonde zittingstermijnen lopen uiteen daar de Raad van Toezicht in 2009 is ingesteld en er gekozen is voor een gespreide wijze van aftreden. De duur van een reguliere zittingstermijn is vier jaar. Elk lid van de Raad van Toezicht kan maximaal twee keer worden herbenoemd. De Raad van Toezicht heeft de voor u liggende jaarrekening in zijn vergadering van 29 augustus 2012 besproken met het bestuur in aanwezigheid van de accountant (Ernst&Young). Op basis van de onderliggende stukken, de discussie in de genoemde vergadering, het verslag van de auditcommissie en de goedkeurende verklaring van de accountant hebben wij de het bestuursverslag en de jaarrekening vastgesteld en het bestuur décharge verleend voor het gevoerde beleid over het achterliggende boekjaar. De Raad van Toezicht bedankt het bestuur en de medewerkers van het CFK voor hun getoonde inzet en de bereikte resultaten. Gouda, 29 augustus 2013
32
Stichting Contractspelersfonds KNVB
Jaarrekening 2012 / 2013
33
5 5.1
Jaarrekening 2012/2013 Balans per 30 juni 2013 (na rendementsbijschrijving)
ACTIVA
Toelichting
2012/2013
2011/2012
49.011.181 281.855.271 161.472.757 41.214.664 5.763.606 256.808118.708.144 3.686.327 661.455.142
45.467.897 296.866.198 165.110.185 32.922.388 7.013.437 239.587 105.450.800 8.486.039 661.556.531
(Bedragen in euro's)
Beleggingen Aandelen en andere niet-vastrentende waardepapieren hoofdpool Obligaties en andere rentende waardepapieren hoofdpool Obligaties en andere rentende waardepapieren 4%-pool Deposito's bij kredietinstellingen hoofdpool Deposito's bij kredietinstellingen 4%-pool Afgeleide financiële instrumenten hoofdpool Beleggingen in liquiditeiten hoofdpool Beleggingen in liquiditeiten 4%-pool
1 1 1 1 1 1 1 1
Vorderingen Kortlopende vorderingen Vordering uit hypothecaire leningen
2 3
1.472.141 624.831 2.096.972
1.237.240 659.831 1.897.071
4 5 6
216.877 120.236 203.430 540.543
82.628 158.397 253.155 494.180
664.092.657
663.947.782
Overige activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Liquide middelen
34
PASSIVA
Toelichting
2012/2013
2011/2012
10 10 7
21.404.243 16.653.057 247.886 16.098 1.313.788 1.080.561 610.370 41.326.003
19.538.114 17.343.448 193.717 40.833 1.146.469 1.071.016 412.984 39.746.581
10 10 7
458.542.754 153.929.069 7.763.163 620.234.986
452.476.161 162.338.144 6.855.228 621.669.533
11 11
635.292 1.896.376 2.531.668
635.292 1.896.376 2.531.668
664.092.657
663.947.782
(Bedragen in euro's)
Kortlopende schulden Schulden aan deelnemers hoofdpool Schulden aan deelnemers 4%-pool Beleggingsrekening NWF Crediteuren Loonbelasting en sociale premies Na clubstorting toe te voegen aan deelnemersfondsen Overige schulden en overlopende passiva
8 9
Langlopende schulden Schulden aan deelnemers hoofdpool Schulden aan deelnemers 4%-pool Beleggingsrekening NWF
Eigen vermogen Kapitaal Algemene reserve
35
5.2 Winst- en verliesrekening over de periode 1 juli 2012 tot en met 30 juni 2013 Toelichting
2012/2013
2011/2012
Renteopbrengsten hoofdpool Renteopbrengsten 4%-pool
7.669.758 9.207.981
7.414.734 9.817.156
Gerealiseerde waardeverandering hoofdpool Gerealiseerde waardeverandering 4%-pool Gerealiseerde waardeverandering afgeleide financiële instrumenten
8.741.314 2.047.938
3.044.183 289.461-
Ongerealiseerde waardeverandering hoofdpool Amortisatie obligaties 4%-pool Ongerealiseerde waardeverandering afgeleide financiële instrumenten
1.845.786484.063256.808-
6.134.590 639.939239.587
Ontvangen dividend hoofdpool Overige opbrengsten hoofdpool Overige opbrengsten
3.113.487 872.455 20.879
2.941.521 1.064.693 44.207
29.087.155
29.771.271
(Bedragen in euro's)
Opbrengsten uit beleggingen
Af: Beleggingskosten m.b.t. hoofdpool Af: Beleggingskosten m.b.t. 4%-pool
12
13
14 14
Netto opbrengst beleggingen Aandeel NWF in beleggingsopbrengsten
1.973.071223.64326.890.441 287.943-
1.631.254227.57727.912.440 274.516-
Totaal opbrengsten
26.602.498
27.637.924
Exploitatiekosten 15 Afschrijvingen op immateriële en andere materiële vaste activa Overige baten en lasten 16 Bijgeschreven rendement m.b.t. eenmalige en slotuitkeringen Rendementsbijschrijving ten gunste van overbruggingsfondsen Rendementsbijschrijving ten gunste van overbruggingsfondsen en buffers
1.194.897 67.733 868 38.761 25.300.239 -
1.120.705 56.222 23.167 25.452 26.412.378 -
Totaal kosten
26.602.498
27.637.924
Resultaat verslagperiode
-
-
36
5.3
Kasstroomoverzicht over de periode 1 juli 2012 tot en met 30 juni 2013
(in euro's) Resultaat voor rendementsbijschrijving Aanpassing rendementsbijschrijving Aanpassing afschrijving Aanpassing overige baten en lasten Aanpassing exploitatiekosten Gerealiseerde waardeverandering van beleggingen Ongerealiseerde waardeverandering van beleggingen Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen Mutatie kortlopende vorderingen Mutatie kortlopende schulden Mutatie beleggingsrekening NWF Kasstroom uit beleggingsactiviteiten
Toelichting
4/5
12
Ingelegde premies van deelnemers Uitbetaalde uitkeringen aan deelnemers Kasstroom uit financieringsactiviteiten Investeringen (im)materiële vaste activa Kasstroom investeringen
5
Netto kasstroom
Totaal liquide middelen begin verslagperiode Totaal liquide middelen ultimo verslagperiode
6 6
2012/2013
2011/2012
25.339.000 67.733 145 48110.789.2522.102.594 340.416.479349.204.526 199.901349.515 962.105 26.619.505
26.437.830 56.222 7722.754.7226.374.177393.437.878397.101.770 152.065 286.627 751.516 22.218.481
13.226.291 39.731.70026.505.409-
12.062.901 35.146.22723.083.326-
163.821163.821-
60.02060.020-
49.725-
924.865-
253.155 203.430 49.725
1.178.020 253.155 924.865
37
5.4. Toelichting 5.4.1 Algemeen De jaarrekening van Stichting Contractspelersfonds KNVB (CFK) is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek en met de Wet op het financieel toezicht (Wft). Het CFK is vrijgesteld van vennootschapsbelasting op basis van de fiscale resolutie welke is goedgekeurd door de staatssecretaris van Financiën bij resolutie van 30 november 1972 nummer B71/24096. Het samengevoegde beheer van de belegde vermogens van het CFK en de Stichting Nederlands Wielrennersfonds wordt gekwalificeerd als 'collectief vermogensbeheer' en als zodanig is het CFK niet BTWplichtig over de verschuldigde beheervergoeding. Bedragen in deze jaarrekening luiden in euro’s, tenzij expliciet anders aangegeven. Mutatie beleggingsrekening NWF 5.4.2 Stelsel Het CFK beschikt met ingang van 30 mei 2011 over een vergunning van de Stichting Autoriteit Financiële Markten (‘Autoriteit Financiële Markten’) voor het beheren van beleggingsinstellingen zoals bedoeld in artikel 2:65 lid 1 sub b van de Wet op het financieel toezicht. Dit heeft tot gevolg dat de jaarrekening opgesteld dient te worden in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek en de Wet op het financieel toezicht (Wft).
5.4.3 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Algemeen Activa en passiva worden opgenomen tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. De opbrengsten en kosten zijn toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. Vreemde valuta Activa en passiva luidende in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers op balansdatum. Opbrengsten en kosten in vreemde valuta worden omgerekend tegen de transactiekoers. Beleggingen Hoofdpool beleggingen De beleggingen in effecten worden bij eerste opname gewaardeerd tegen de reële waarde inclusief direct toerekenbare transactiekosten. De effecten worden vervolgens op balansdatum opgenomen tegen de reële waarde, gebaseerd op de genoteerde beurskoers per balansdatum of – bij niet-beursgenoteerde fondsen – op basis van door derden afgegeven prijzen (het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een verplichting kan worden afgewikkeld tussen ter zake goed geïnformeerde, tot een transactie bereid zijnde partijen, die onafhankelijk zijn). Waardeveranderingen in de portefeuille worden als koersresultaten in de winsten-verliesrekening verwerkt. Bij verkoop van beleggingen worden de beleggingen verwerkt volgens fifo-methode. 4% pool beleggingen De vastrentende financiële instrumenten binnen de 4%-pool zijn bij aanvang gewaardeerd tegen marktwaarde inclusief direct toerekenbare transactiekosten en worden aansluitend gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Agio of disagio valt gedurende de looptijd van de betreffende obligaties naar rato vrij. De beleggingen worden tot het einde van de looptijd aangehouden. CFK is stellig voornemens en zowel contractueel als economisch in staat de beleggingen aan te houden tot het einde van de looptijd.
38
De afgeleide financiële instrumenten (valutatermijncontracten en andere financiële termijncontracten), worden bij eerste opname gewaardeerd tegen de reële waarde inclusief direct toerekenbare transactiekosten. De reële waarde van de valutatermijncontracten wordt per balansdatum bepaald op basis van marktwaarde. De liquide middelen, deposito's en spaarrekeningen zijn opgenomen tegen nominale waarde inclusief de te ontvangen interest per balansdatum. Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, voor zover nodig rekening houdend met mogelijke oninbaarheid. De overlopende activa betreffen vooruitbetaalde bedragen voor kosten die ten laste van de volgende perioden komen of nog te ontvangen bedragen wegens baten ten gunste van voorgaande perioden. Overige activa Immateriële vaste activa zijn opgenomen tegen aanschafwaarde minus afschrijvingen. Deze activa worden in drie jaar afgeschreven. Materiële vaste activa zijn opgenomen tegen aanschafwaarde minus afschrijvingen, op basis van de verwachte economische levensduur. Voor de afschrijvingen ingaande op moment van ingebruikname worden de volgende percentages gehanteerd: Inventaris : 10 - 20* Computers en automatisering : 20 - 33 1/3** Auto's : 25 Website : 20*** * ** ***
Voor de investeringen met betrekking tot de verhuizing in 2009 (verbouwingskosten, nieuw meubilair etc.) wordt een afschrijvingspercentage van 10% gehanteerd. Voor de afschrijving van het fondsadministratiesysteem wordt een afschrijvingspercentage van 20% gehanteerd. Voor afschrijving van de website (open en beveiligd deel) wordt een afschrijvingspercentage van 20% gehanteerd vanaf het moment van ingebruikname.
Schulden Kortlopende schulden omvatten schulden met een looptijd van ten hoogste één jaar en de af te lossen bedragen op de langlopende schulden voor het komende boekjaar. Onder overlopende passiva zijn vooruit ontvangen bedragen opgenomen en verplichtingen over de per balansdatum verstreken periode. Langlopende schulden betreffen schulden met een looptijd langer dan één jaar. Deze omvatten de ten behoeve van de deelnemers ontvangen fondspremies (inclusief hand- en tekengelden) vermeerderd met bijgeschreven rendement en onder aftrek van uitkeringen. Eigen vermogen Het kapitaal van de onderneming bestaat uit kapitaal ingebracht in 1972. De algemene reserve is gevormd door het niet bestemmen van een deel van de resultaten in boekjaren voor 2005/2006. Bij opheffing van het fonds onder de voorwaarden zoals beschreven in het prospectus, zal het vermogen welke na voldoening van alle schulden van de ontbonden stichting overblijft, op een door bestuur te bepalen wijze een bestemming worden gegeven dat zoveel mogelijk in overeenstemming is met het doel van de stichting. Opbrengsten uit beleggingen Hieronder vallen de aan de verslagperiode toe te rekenen rentebaten, inclusief effectieve rente van de beleggingen tegen geamortiseerde kostprijs (direct rendement) en bruto dividendopbrengsten. Ingehouden dividenbelasting wordt teruggevorderd. Waardeveranderingen Gerealiseerde en ongerealiseerde koersverschillen op beleggingen en valuta (indirect rendement) worden rechtstreeks verantwoord in de winst- en verliesrekening. Eventuele bijzondere waardeverminderingen op de beleggingen die gewaardeerd zijn op geamortiseerde kostprijs worden hieronder verantwoord. .
39
Kosten De kosten omvatten exploitatiekosten, rentekosten, afschrijvingskosten en overige kosten welke betrekking hebben op het boekjaar Rendementsbijschrijving Rendementsbijschrijving heeft betrekking op de reglementaire bijschrijving van rendementen op de deelnemersfondsen. De stichting beheert de middelen ten behoeve van de deelnemers en beoogt geen eigen resultaat. Resultaten komen overeenkomstig de reglementaire bepalingen onder verrekening van gerealiseerde kosten ten goede aan de deelnemers en worden toegevoegd aan de schulden aan de deelnemers. Total Expense Ratio (TER) De Total Expense Ratio drukt de totale kosten uit als percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde. Onder totale kosten worden begrepen alle kosten die in een periode ten laste van het resultaat alsmede ten laste van het eigen vermogen worden gebracht. Deze kosten zijn direct af te leiden uit de jaarcijfers en betreffen: Beleggingskosten Personeelkosten Bureaukosten Automatiseringskosten Huisvestingskosten Honoraria Raad van Toezicht en vergaderkosten Advieskosten De rendementsbijschrijving wordt buiten beschouwing gelaten. De gemiddelde intrinsieke waarde is het gemiddelde belegde vermogen over het boekjaar. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de zogenaamde ‘indirecte methode’ waarbij onderscheid is gemaakt tussen kasstromen uit beleggings- en financieringsactiviteiten. Als liquide middelen worden aangemerkt de kasmiddelen. Bij de kasstroom uit beleggingsactiviteiten wordt het resultaat over de verslagperiode gecorrigeerd voor kosten welke geen uitgaven zijn, opbrengsten welke geen ontvangsten zijn, alsmede voor mutaties in de beleggingen en de kortlopende vorderingen en schulden.
40
5.4.4 1
Toelichting op de balans
Beleggingen
Aandelen en andere niet-vastrentende waardepapieren hoofdpool (in euro's) Stand begin verslagperiode Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeverandering van beleggingen Ongerealiseerde waardeverandering van beleggingen Stand ultimo verslagperiode
2012/2013
2011/2012
45.467.897 58.701.125 60.639.3043.259.473 2.221.990 49.011.181
51.861.890 53.923.981 59.754.6281.535.825972.479 45.467.897
Dit betreffen beleggingsfondsen met aandelen, vastgoed, grondstoffen en alternatieve strategieën zoals hedge fondsen.
Obligaties en andere rentende waardepapieren hoofdpool (in euro's) Stand begin verslagperiode Aankopen Verkopen / Aflossingen Gerealiseerde waardeverandering van beleggingen Ongerealiseerde waardeverandering van beleggingen Stand ultimo verslagperiode
2012/2013
2011/2012
296.866.198 263.865.003 280.289.9965.481.842 4.067.776281.855.271
284.692.386 276.301.826 273.870.1344.580.008 5.162.112 296.866.198
2012/2013
2011/2012
165.110.185 3.150.0003.365484.063161.472.757
175.681.682 9.825.000106.558639.939165.110.185
Dit betreffen zowel discretionaire beleggingen als beleggingsfondsen. Obligaties en andere rentende waardepapieren 4%-pool (in euro's) Stand begin verslagperiode Aankopen Aflossingen - waarde Aflossingen - lopende rente Amortisatie Aanpassing lopende rente Stand ultimo verslagperiode Dit betreffen alleen discretionaire beleggingen. Het bestuur heeft in 2009 besloten een afgezonderde beleggingsportefeuille op te zetten (de '4%-pool') voor deelnemers met een uitkering op basis van een rekenrente van 4%. Deze heeft als doel om gedurende tien jaren (2009-2019) een zo stabiel mogelijk rendement te behalen van elk jaar minimaal 4% (na kosten). Hiermee wordt geprobeerd het niveau van de uitkeringen minimaal gelijk te houden en indien mogelijk te verhogen. Deelnemers hebben destijds eenmalig de mogelijkheid gehad uit te treden. De pool bevat bijna uitsluitend staats- en bedrijfsobligaties van investment grade-niveau. Het hiermee te behalen rendement voor de boekjaren in deze periode wordt elk jaar per 1 juli berekend als gemiddeld (verwacht) effectief rendement van alle onderliggende stukken in de portefeuille. Hierbij worden tussentijdse koersfluctuaties niet in aanmerking genomen, omdat de intentie bestaat om (behoudens onvoorziene omstandigheden) de beleggingen aan te houden tot einde looptijd. De marktwaarde van de portefeuille per ultimo boekjaar bedraagt € 186.987.223. Ultimo boekjaar lag de marktwaarde van de obligaties van Diageo (Coupon 5,5%, aflosjaar 2013) en UBS (Coupon 6,25%, aflosjaar 2013) onder de geamortiseerde kostprijs. De aflossing op de obligatie Diageo vindt op 1 juli 2013 plaats. De aflossing op de obligatie UBS vindt in september 2013 plaats.
41
Deposito's bij kredietinstellingen hoofdpool (in euro's) Stand begin verslagperiode Rente Aflossing Nieuwe inleg Te ontvangen rente Stand ultimo verslagperiode
2012/2013
2011/2012
32.922.388 387.173 11.432.59818.968.876 368.825 41.214.664
56.736.331 820.300 27.360.5552.471.614 254.698 32.922.388
Het betreft deposito's met een korte looptijd. - ABN AMRO top deposito plus, opvraagbaar eind van ieder kwartaal, saldo € 15.019.419, rente 1,50% - ABN-AMRO top deposito, opvraagbaar eind van ieder kwartaal, saldo € 10.039.666, rente 1,60% - ABN-AMRO loyaal deposito; opvraagbaar eind van het kalenderjaar, saldo € 5.775.411, rente 1,60% - Van Lanschot deposito, vervaldatum 29 oktober 2013, saldo € 10.380.168, rente 2,50%
Deposito's bij kredietinstellingen 4%-pool (in euro's)
2012/2013
2011/2012
Stand begin verslagperiode Rente Aflossing Nieuwe inleg Te ontvangen rente Stand ultimo verslagperiode
7.013.437 52.485 6.259.4744.945.239 11.919 5.763.606
5.012.466 119.091 6.381.5578.250.000 13.437 7.013.437
Het betreft een deposito met een korte looptijd. - ABN-AMRO deposito, opvraagbaar eind van ieder kwartaal, saldo € 5.763.606, rente 1,30%
Afgeleide financiële instrumenten hoofdpool (in euro's)
2012/2013
2011/2012
Gedurende het boekjaar zijn verschillende soorten derivaten gebruikt. Valutatermijncontracten ('FX forwards') zijn gebruikt ter afdekking van (een gedeelte) van het valutarisico conform het beleggingsbeleid. Termijncontracten op obligatie- en aandelenindices (futures) zijn gebruikt om op goedkope wijze liquide posities in te nemen.
Stand begin verslagperiode Afwikkeling Gerealiseerde waardeverandering van beleggingen Ongerealiseerde waardeverandering van beleggingen Stand ultimo verslagperiode
239.587 2.287.5252.047.938 256.808256.808-
161.171 128.290 289.461239.587 239.587
Beleggingen in liquiditeiten hoofdpool en 4%-pool Liquide middelen beschikbaar voor beleggingen zijn met name spaartegoeden bij banken. Deze zijn direct opeisbaar en staan ter vrije beschikking van de stichting. De 'future margin account ' is hierop een uitzondering. Dit is een door het CFK gestorte borgstelling voor openstaande futurecontracten. Het saldo hiervan is niet direct opeisbaar en staat niet ter vrije beschikking van de stichting.
42
Omloopfactor van de activa (Turnover ratio) Omloopfactor hoofdpool Omloopfactor 4% pool
2012/2013
2011/2012
121% -4%
138% -2%
De omloopfactor geeft de omloopsnelheid van de activa weer en drukt de effectentransacties en de transacties van deelnemers van het fonds uit als percentage van de gemiddelde intrinsieke vermogenswaarde in dezelfde periode. Incourante beleggingen Het belang in het particuliere hypothekenfonds kwalificeert als incourante belegging. Afgeleide instrumenten CFK kan overgaan tot het kopen, houden, dan wel verkopen van afgeleide instrumenten (zoals opties, futures en warrants). Gedurende het boekjaar heeft CFK FX forwards en futures gebruikt. Uitlenen van effecten CFK heeft de bevoegdheid financiële instrumenten van de hoofdpool uit te lenen. Gedurende het boekjaar is hier geen gebruik van gemaakt.
Intrinsieke waarde
30-6-2013
30-6-2012
30-6-2011
30-6-2010
Hoofdpool
109,11
105,31
101,37
100,00
4% pool
114,88
109,84
104,79
100,00
Het CFK berekent eenmaal per jaar het netto rendement. Dit gebeurt door het saldo van opbrengsten en kosten uit te drukken als percentage van het totale gemiddeld belegd vermogen gedurende het boekjaar. Iedere deelnemer krijgt vervolgens per 1 juli van elk jaar het rendement bijgeschreven op zijn fondssaldo. Het berekende rendement wordt hiervoor vermenigvuldigd met het gemiddeld belegde vermogen van de betreffende deelnemer. Op deze wijze wordt het jaarrendement pro rata toegerekend aan alle deelnemers. Op grond van de Wet op het financieel toezicht (Wft) is een maandelijkse opgave van de intrinsieke waarde verplicht. Het CFK administreert echter geen deelnemingsrechten (fracties), dus is hiertoe niet in staat. Het CFK en de AFM spraken af dat de intrinsieke waarde wordt uitgedrukt in een indexcijfer per primo boekjaar om zo de deelnemer inzicht te geven in het rendement van de beleggingen. Dit indexcijfer is gedurende het gehele boekjaar van toepassing als intrinsieke waarde. 2
Kortlopende vorderingen
Kortlopende vorderingen (in euro's)
2012/2013
2011/2012
Te vorderen premie en rente (clubs)* Te vorderen dividendbelasting Correcties m.b.t. deelnemers Te vorderen interest Vooruitbetaalde bedragen Te ontvangen van ASR m.b.t. kosten pensioenregeling ** Overige vorderingen en overlopende activa Totaal kortlopende vorderingen
1.080.051 83.414 16.670 254 26.717 159.143 105.892 1.472.141
1.068.955 42.575 27.125 777 23.228 74.580 1.237.240
* Het betreft uitsluitend fondspremie-afdrachten van clubs. Deze zijn per 12 juli 2013 volledig van de clubs ontvangen. ** Het CFK krijgt de beheerkosten van het gesepareerde beleggingsdepot, behorende bij de pensioenregeling van ASR, jaarlijks in rekening gebracht. Deze worden in jaren met overschotten ten laste van het depot gebracht. Aangezien er de afgelopen twee jaren per saldo geen overschot aanwezig was, heeft het CFK de beheerkosten over 2011 en 2012 betaald en als uitstaande vordering op het depot geboekt. .
43
3
Vordering uit hypothecaire leningen
Vordering uit hypothecaire leningen (in euro's) Totaal hypothecaire vorderingen
2012/2013
2011/2012
624.831
659.831
Rente- en aflossingsafspraken zijn van toepassing. De gemiddelde rente in het boekjaar is 2,75%. De resterende looptijden van deze hypotheken liggen tussen 1,5 en 18 jaar. De leningen zijn op prudente wijze afgesloten en zijn door aan het CFK verpande spaarverzekeringen afgedekt.
4
Immateriële vaste activa
Immateriële vaste activa (in euro's)
2012/2013
2011/2012
Boekwaarde begin verslagperiode Investeringen Afschrijvingen Boekwaarde ultimo verslagperiode
82.628 150.817 16.568216.877
35.546 50.215 3.13382.628
Verkrijgingsprijs ultimo verslagperiode Cumulatieve afschrijving Boekwaarde ultimo verslagperiode
236.578 19.701216.877
85.761 3.13382.628
De bedragen opgenomen onder immateriële vaste activa hebben betrekking op de ontwikkeling van het beveilgde deel van de website. Deze was medio april 2013 beschikbaar voor deelnemers. Dit is tevens het moment dat met betrekking tot deze onderdelen de afschrijvingen zijn gestart. 5
Materiële vaste activa
Materiële vaste activa (in euro's)
Pand en inventaris
Auto's
Computers en automatisering
Totaal
Boekwaarde begin verslagperiode Investeringen 2012/2013 Afschrijvingen 2012/2013
56.572 10.565-
48.303 19.790-
53.522 13.004 20.810-
158.397 13.004 51.165-
Boekwaarde ultimo verslagperiode
46.007
28.513
45.716
120.236
Verkrijgingsprijs ultimo verslagperiode Cumulatieve afschrijving
98.731 52.724-
108.869 80.356-
110.478 64.762-
318.078 197.842-
Boekwaarde ultimo verslagperiode
46.007
28.513
45.716
120.236
44
6
Liquide middelen
De liquide middelen betreffen direct opeisbare tegoeden bij banken. Deze staan ter vrije beschikking van de stichting en zijn niet bestemd voor beleggingsdoeleinden.
Liquide middelen (in euro's)
2012/2013
2011/2012
215 203.215 203.430
17 253.138 253.155
Beleggingsrekening NWF (in euro's)
2012/2013
2011/2012
Stand begin verslagperiode Af: Uitkeringen Bij: Storting door NWF Bij: Rendement over het boekjaar
7.048.945 221.469895.630 287.943 8.011.049
6.297.429 131.599608.599 274.516 7.048.945
247.886 7.763.163 8.011.049
193.717 6.855.228 7.048.945
Kasgeld ING Bank Totaal liquide middelen
7
Beleggingsrekening NWF
De beleggingsrekening is onderverdeeld in kortlopende en langlopende schuld: Kortlopende schuld: Langlopende schuld:
Op grond van de samenwerkingsovereenkomst met het NWF lopen de beleggingen van het NWF mee met de twee beleggingspools van het CFK. Derhalve is de beleggingsrekening NWF verdeeld over de twee pools.
Hoofdpool
4%-pool
Totaal
(in euro's) Stand begin verslagperiode Af: Uitkeringen Af: Interne correctie Bij: Storting door NWF Bij: rendement over het boekjaar Boekwaarde ultimo verslagperiode
8
6.792.266 161.0251.476 895.630 276.554 7.804.901
256.679 60.4441.47611.389 206.148
7.048.945 221.469895.630 287.943 8.011.049
Na clubstorting toe te voegen aan deelnemersfondsen
Dit bedrag is gelijk aan de over de maand juni 2013 te vorderen premie en rente (clubs) die bij ontvangst van de middelen onder schulden deelnemers verantwoord zullen worden.
45
9
Overige schulden en overlopende passiva
Overige schulden en overlopende passiva (in euro's) Nog te betalen netto uitkeringen Nog te betalen met betrekking tot naheffingsaanslag Nog te betalen beheerfee ING Investment Management Diverse schulden
2012/2013
2011/2012
155.167 249.776 205.427 610.370
126.369 10.000 163.510 113.105 412.984
46
10
Schulden aan deelnemers
Schulden aan deelnemers 1 juli 2011 - 30 juni 2012 (in euro's) Beginbalans verslagperiode Fondspremies clubs Tekengelden Rendementsbijschrijving uit resultaat Reglementaire overboeking van de individuele buffers Overbruggingsuitkeringen Overige boekingen per saldo Eindbalans verslagperiode Schulden aan deelnemers 1 juli 2012 - 30 juni 2013 (in euro's) Beginbalans verslagperiode Fondspremies clubs Tekengelden Rendementsbijschrijving uit resultaat Overbruggingsuitkeringen Overige boekingen per saldo Eindbalans verslagperiode
Overbruggingsfondsen
643.201.607 10.969.038 1.081.560 26.412.378 3.363.314 35.146.22736.983 649.918.653 Overbruggingsfondsen
649.918.653 12.111.153 1.030.875 25.300.239 39.731.700122.690 648.751.910
Buffers*
5.140.527 3.363.3141.777.213
Buffers*
1.777.213 1.777.213
Totaal
648.342.134 10.969.038 1.081.560 26.412.378 35.146.22736.983 651.695.866
Totaal
651.695.866 12.111.153 1.030.875 25.300.239 39.731.700122.690 650.529.123
* De 4%-pool bevat een niet aan individuele deelnemers toegewezen buffer ter grootte van € 1.777.213. Deze buffer, die onderdeel vormt van de schulden aan deelnemers, wordt aangehouden voor mogelijke tegenvallende beleggingsresultaten in de toekomst en kan dienen om een verlaging van uitkeringen op dat moment te voorkomen.
47
Schulden deelnemers hoofdpool Overbruggingsfondsen
Schulden deelnemers hoofdpool (in euro's) Beginbalans verslagperiode
Buffers
472.014.275
Fondspremies clubs Tekengelden Rendementsbijschrijving uit resultaat Overbruggingsuitkeringen Overige boekingen per saldo
-
12.111.153 1.030.875 17.139.502 22.388.35939.551
Eindbalans verslagperiode
-
479.946.997
-
Totaal
472.014.275 12.111.153 1.030.875 17.139.502 22.388.35939.551 479.946.997
De schulden aan deelnemers in de hoofdpool worden onderverdeeld in kortlopend en langlopend: Kortlopend: Langlopend:
21.404.243 458.542.754 479.946.997
Van de langlopende schuld bedraagt de netto uitstroom tussen het 2e en het 6e jaar naar schatting : € 44.000.000. Dit bedrag is het verschil tussen de verwachte uitkeringen en verwachte premie-inleg voor de genoemde periode. Schulden deelnemers 4%-pool Overbruggingsfondsen
Schulden deelnemers 4%-pool (in euro's) Beginbalans verslagperiode
177.904.379
Rendementsbijschrijving uit resultaat Overbruggingsuitkeringen Overige boekingen per saldo
Buffers
1.777.213
8.160.736 17.343.34183.139
Eindbalans verslagperiode
168.804.913
1.777.213
Totaal
179.681.592 8.160.736 17.343.34183.139 170.582.126
De schulden aan deelnemers in de 4%-pool worden onderverdeeld in kortlopend en langlopend: Kortlopend: Langlopend:
16.653.057 153.929.069 170.582.126
Het deel van de langlopende schuld dat tussen het 2e en 6e jaar zal worden uitgekeerd is bekend en bedraagt: € 59.289.068.
48
Schulden deelnemers (in euro's) Stand begin verslagperiode Nieuwe deelnemers Inleg reeds aanwezige deelnemers Eenmalige / slotuitkeringen Reguliere uitkeringen Overige boekingen Rendementsbijschrijving Stand ultimo verslagperiode
Hoofdpool Aantal deelnemers
472.014.275 1.030.328 12.111.700 692.05321.696.30639.551 17.139.502 479.946.997
4%-pool Aantal deelnemers
Betaalde Premies
485 48437
179.681.592 96.06117.247.28083.139 8.160.736 170.582.126
2012/2013
2011/2012
635.292 635.292
635.292 635.292
Algemene reserve (in euro's)
2012/2013
2011/2012
Stand begin verslagperiode Stand ultimo verslagperiode
1.896.376 1.896.376
1.896.376 1.896.376
11
1.454 144 1431.455
Betaalde Premies
Eigen vermogen
Kapitaal (in euro's) Stand begin verslagperiode Stand ultimo verslagperiode
Het resultaat gedurende de verslagperiode is nihil, aangezien alle opbrengsten en kosten toegerekend worden aan de deelnemers.
Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa Huur kantoorruimte Per 1 september 2009 is het huidige huurcontract gesloten, dat een looptijd kent van tien jaar met een optie om de overeenkomst na vijf jaar op te zeggen. De totale jaarhuur inclusief servicekosten bedraagt € 62.009 vanaf 1 september 2013 Hiervan wordt een evenredig gedeelte doorbelast aan het NWF. Samenwerkingsverband vakbonden Per 1 maart 2008 is met de vakbonden VVCS en Proprof een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor een periode van zes jaar. De samenwerking heeft betrekking op werkzaamheden van vakbonden in het kader van de bevordering van de continuïteit van de maatschappelijke situatie van de ex-voetballer. De hieraan verbonden vergoeding bedraagt op jaarbasis € 200.000 (excl. BTW). Belang in het particuliere hypothekenfonds In het boekjaar is besloten om een bedrag ad € 40 miljoen te beleggen in het particuliere hypothekenfonds. Ultimo boekjaar was € 25 miljoen daadwerkelijk ingelegd. De overige € 15 miljoen volgen in het nieuwe boekjaar.
49
5.4.5
Toelichting op de winst- en verliesrekening
12 Opbrengsten uit beleggingen Totaal opbrengsten uit beleggingen (in euro's)
2012/2013
Rente op obligaties en andere waardepapieren hoofdpool Rente op deposito's hoofdpool Rente op beleggingen in liquiditeiten hoofdpool Rente op obligaties en andere waardepapieren 4%-pool Rente op deposito's 4%-pool Rente op beleggingen in liquiditeiten 4%-pool
5.444.214 755.998 1.469.546 9.061.807 64.403 81.771 16.877.739
Gerealiseerde waardeverandering aandelen en niet-rentende waardepapieren hoofdpool Gerealiseerde waardeverandering obligaties en rentende waardepapieren hoofdpool Gerealiseerde waardeverandering afgeleide instrumenten hoofdpool Gerealiseerde waardeverandering obligaties en rentende waardepapieren 4%-pool
3.259.473 5.481.841 2.047.938 10.789.252
2011/2012
4.909.978 1.074.997 1.429.759 9.616.026 132.729 68.401 17.231.890
1.535.8254.580.008 289.4612.754.722
Ongerealiseerde waardeverandering aandelen en niet-rentende waardepapieren hoofdpool Ongerealiseerde waardeverandering obligaties en rentende waardepapieren hoofdpool Ongerealiseerde waardeverandering afgeleide instrumenten hoofdpool Amortisatie obligaties 4%-pool
2.221.990 4.067.776256.808484.0632.586.657-
972.478 5.162.112 239.587 639.9395.734.238
Ontvangen dividend aandelen en niet-rentende waardepapieren hoofdpool Ontvangen dividend obligaties en rentende waardepapieren hoofdpool Overige opbrengsten hoofdpool Overige opbrengsten
784.730 2.328.757 872.455 20.879 4.006.821
586.953 2.354.568 1.064.693 44.207 4.050.421
29.087.155
29.771.271
Totaal opbrengsten uit beleggingen
Opbrengsten aandelen en niet-rentende waardepapieren hoofdpool (in euro's)
2012/2013
2011/2012
Gerealiseerde waardeverandering Ongerealiseerde waardeverandering Dividend Overige opbrengsten Totaal opbrengsten obligaties en niet-rentende waardepapieren hoofdpool
3.259.473 2.221.990 784.730 345.645 6.611.838
1.535.825972.478 586.953 201.412 225.018
50
Opbrengsten obligaties en rentende waardepapieren hoofdpool (in euro's)
2012/2013
Gerealiseerde waardeverandering Ongerealiseerde waardeverandering Dividend Overige opbrengsten Couponrente Totaal opbrengsten obligaties en rentende waardepapieren hoofdpool
5.481.841 4.067.7762.328.757 428.382 5.444.214 9.615.418
Opbrengsten obligaties en rentende waardepapieren 4%-pool (in euro's)
2012/2013
2011/2012
Amortisatie (dis)agio Couponrente Totaal opbrengsten obligaties en rentende waardepapieren 4%-pool
484.0639.061.807 8.577.744
639.9399.616.026 8.976.087
Opbrengsten deposito's hoofdpool (in euro's)
2012/2013
2011/2012
63.797 173.714 48.151 261.589 208.747 755.998
148.797 340.693 66.059 276.935 242.513 1.074.997
2012/2013
2011/2012
Opbrengst ABN-AMRO top deposito plus Opbrengst ABN-AMRO top deposito Opbrengst ABN-AMRO Loyaal deposito Opbrengst ABN-AMRO deposito Opbrengst Van Lanschot deposito Opbrengst ING Deposito Totaal opbrengsten deposito's
Opbrengsten deposito's 4%-pool (in euro's) Opbrengst ING Bank Opbrengst ABN-AMRO deposito Opbrengst Kasbank deposito Totaal opbrengsten deposito's
Overige opbrengsten hoofdpool Overige opbrengsten aandelen en niet-rentende waardepapieren hoofdpool Overige opbrengsten obligaties en rentende waardepapieren hoofdpool Overige opbrengsten
64.403 64.403
2011/2012
4.580.008 5.162.112 2.354.568 296.401 4.909.978 17.303.067
118.603 13.437 689 132.729
2012/2013
2011/2012
345.645 428.382 98.428 872.455
201.412 296.401 566.880 1.064.693
In de diverse fondsen worden kosten verrekend met als gevolg dat de waarde van deze fondsen lager wordt. ING Investment brengt deze kosten in mindering op de beheersfee, die zij aan de stichting in rekening brengt. Daar deze beheersfee volledig in het resultaat wordt opgenomen, zorgt de voornoemde verrekening voor een (overige) opbrengst.
51
13
Overige opbrengsten
Overige opbrengsten (in euro's) Rente hypotheken Rente overige per saldo
2012/2013
2011/2012
17.664 3.215 20.879
18.145 26.062 44.207
De gemiddelde in het boekjaar ontvangen rente op hypotheken welke verstrekt zijn aan (voormalige) werknemers is 2,75%. De gemiddelde in het boekjaar ontvangen rente op liquide middelen die niet voor beleggingsdoeleinden worden aangehouden, is 0,06% . 14
Beleggingskosten
Beleggingskosten hoofdpool (in euro's)
2012/2013
2011/2012
Bewaarloon* Beheerfee** Transactiekosten*** Totaal beleggingskosten hoofdpool****
23.212 1.230.077 719.782 1.973.071
35.315 1.191.055 404.884 1.631.254
Beleggingskosten 4%-pool (in euro's)
2012/2013
2011/2012
29.258 194.385 223.643
32.559 195.018 227.577
Bewaarloon Beheerfee***** Totaal beleggingskosten 4%-pool
* De bewaring van losse obligaties vindt plaats bij de Kasbank. De bewaarkosten worden eenmaal per maand door de Kasbank in rekening gebracht als percentage van de marktwaarde van de aanwezige effecten uitgedrukt in euro's. Het hierbij behorende percentage varieert van 0,015% tot 0,05% per jaar. ** De met ING Investment Management (IIM) contractueel overeengekomen beheerfee bedraagt 0,25% van het door hen beheerde vermogen. De onderliggende ING fondsen bevatten zelf reeds een managementfee. Deze indirect betaalde kosten worden door IIM verrekend met de betalen beheerfee. *** Transactiekosten die worden gemaakt bij koop of verkoop van beleggingsfondsen. Voor wat betreft de transacties van obligaties bestaan er impliciete transactiekosten doordat er een verschil bestaat tussen aan- en verkoopkoersen. Dit verschil is afhankelijk van een groot aantal factoren en kan tevens verschillen per effectenmakelaar. Deze kosten zijn dus niet zichtbaar in de verlies- en winstrekening. Voor transacties in losse effecten geldt dat de Kasbank settlement kosten in rekening brengt die variëren tussen € 15 en € 50 per settlement (transactie van een bepaalde soort obligatie ongeacht de hoeveelheid die in de transactie betrokken is). Door het karakter van het mandaat (dynamische asset allocatie) worden relatief veel transacties verricht. Daar komt bij dat de marktomstandigheden turbulent zijn, waardoor de wijzigingen in sentiment elkaar snel opvolgen. Hierdoor wordt er meer gehandeld dan normaal. Het CFK heeft dit jaar een onderzoek naar het niveau van de transactiekosten gedaan. Hieruit volgt dat het niveau van transactiekosten van dit jaar ook de komende jaren verwacht moeten worden. **** Naast de beheerfee en de transactiekosten is er sprake van geringe kosten binnen de gebruikte beleggingsfondsen. ***** De met Lombard Odier contractueel overeengekomen beheerfee bedraagt 0,10% van het door hen beheerde vermogen. Met betrekking tot het beheerd vermogen inzake het particuliere hypothekenfonds bedragen de indirecte kosten 0,3% . CFK brengt deelnemers geen kosten in rekening bij de maandelijks premiebetalingen en uitkeringen.
52
15
Exploitatiekosten
Exploitatiekosten (in euro's)
2012/2013
2011/2012
Personeelskosten Bureaukosten Automatiseringskosten Huisvestingskosten Honoraria en overige kosten Raad van Toezicht Honoraria en overige kosten commissies Honoraria accountant Advieskosten Representatie en communicatie Bijdrage vakbonden Overige kosten
566.603 30.434 38.156 61.190 72.520 29.305 35.050 79.078 36.933 241.000 4.628 1.194.897
484.971 29.391 33.958 66.119 65.529 33.002 49.536 80.221 32.675 238.000 7.303 1.120.705
Personeelskosten (in euro's)
2012/2013
2011/2012
444.610 21.319 24.542 84.440 79.465 21.171 108.944566.603
400.046 23.463 21.170 73.913 73.161 19.531 126.313484.971
Lonen en salarissen Sociale lasten Bijdrage zorgverzekeringswet Pensioenlasten Overige personeelskosten Autokosten Doorbelaste kosten aan derden * Totaal personeelskosten
Per ultimo boekjaar zijn er acht vaste werknemers (6,77 fte) in dienst bij de stichting. Gezien het pensioneren van een medewerker in het komende boekjaar, voor wie reeds een opvolger is aangesteld, is dit een tijdelijke situatie Bezoldiging van en leningen aan bestuurders en leden van de Raad van Toezicht De bezoldiging (met inbegrip van de pensioenlasten en andere uitkeringen) van de bestuurders en leden van de Raad van Toezicht, die in het boekjaar ten laste van de stichting zijn gekomen, bedragen € 275.814 respectievelijk € 61.622. Er zijn geen leningen verstrekt aan bestuurders of leden van de Raad van Toezicht. * Naast de overbruggingsregeling voert het CFK een aantal werkzaamheden uit voor twee pensioenregelingen die zijn opgezet voor verschillende groepen werknemers (spelers en oefenmeesters) in de branche betaald voetbal. Hiervoor wordt een vergoeding ontvangen. Het CFK is tevens uitvoerder van de overbruggingsregeling voor professionele wielrenners in Nederland (Stichting Nederlands Wielrennersfonds). Ook voor deze activiteiten ontvangt het CFK jaarlijks een vergoeding.
Total expense ratio TER hoofdpool TER 4%-pool
2012/2013
2011/2012
0,59% 0,32%
0,52% 0,30%
53
Vergelijking organisatiekosten hoofdpool (prospectus vs werkelijk)
Prospectus
2012/2013
2011/2012
Personeelskosten
0,08%
0,09%
0,08%
Organisatiekosten Bureaukosten Automatiseringskosten Huisvestingskosten Honoraria Raad van Toezicht en vergaderkosten Advieskosten Honoraria accountant Representatie en communicatie Bijdrage vakbonden Overige kosten
0,01% 0,01% 0,01% 0,02% 0,02% 0,01% 0,01% 0,04% 0,00%
0,00% 0,01% 0,01% 0,02% 0,01% 0,01% 0,00% 0,04% 0,00%
0,00% 0,01% 0,01% 0,02% 0,01% 0,01% 0,00% 0,04% 0,00%
Afschrijvingskosten
0,01%
0,01%
0,01%
Lasten totaal
0,22%
0,20%
0,19%
Vergelijking organisatiekosten 4%-pool (prospectus vs werkelijk)
Prospectus
2012/2013
2011/2012
Personeelskosten
0,08%
0,09%
0,08%
Organisatiekosten Bureaukosten Automatiseringskosten Huisvestingskosten Honoraria Raad van Toezicht en vergaderkosten Advieskosten Honoraria accountant Representatie en communicatie Bijdrage vakbonden Overige kosten
0,01% 0,01% 0,01% 0,02% 0,02% 0,01% 0,01% 0,04% 0,00%
0,00% 0,01% 0,01% 0,02% 0,01% 0,01% 0,00% 0,04% 0,00%
0,00% 0,01% 0,01% 0,02% 0,01% 0,01% 0,00% 0,04% 0,00%
Afschrijvingskosten
0,01%
0,01%
0,01%
Lasten totaal
0,22%
0,20%
0,19%
Honoraria accountant (Ernst & Young) Conform BW2 artikel 2:382a delen wij mee dat in de kosten een bedrag ad € 32.670 is begrepen voor de kosten van onderzoek van de jaarrekening van het CFK. Dit betreft de kosten die ten laste van het resultaat 2012/2013 zijn gebracht. Daarnaast is, eveneens door Ernst & Young Accountants LLP, € 2.380 in rekening gebracht inzake nagekomen kosten met betrekking tot de controle voor het boekjaar 2011/2012. Ook deze kosten zijn ten laste gebracht van het resultaat 2012/2013. Tenslotte heeft Ernst & Young Belastingadviseurs LLP € 7.368 in rekening gebracht inzake fiscaal advies. Deze laatst genoemde kosten zijn verantwoord onder de advieskosten.
54
16
Overige baten en lasten
Overige baten en lasten (in euro's)
2012/2013
2011/2012
6.571 5.702869
52.410 29.24323.167
Overige lasten Overige baten
17
Verbonden partijen
NWF Zoals vermeld in paragraaf 5.4.4 bij punt 13 is het CFK uitvoerder van de overbruggingsregeling voor professionele wielrenners (Stichting Nederlands Wielrennersfonds). Op grond van een doorbelastingsovereenkomst ontvangt het CFK hiervoor een vergoeding. Daarnaast lopen de beleggingen van het NWF mee in de beleggingen van het CFK. Bestuur Het bestuur ontvangt salaris van het CFK. Raad van Toezicht De leden van de Raad van Toezicht ontvangen naast een kilometervergoeding een vast honorarium en een honorarium per bijgewoonde vergadering. Tevens hebben zij recht op een vergoeding per dagdeel bij eventuele extra inzet ten behoeve van het CFK. Het bestuur is van mening dat de bedragen met betrekking tot het voorgaande marktconform zijn. Vakbonden Met de vakbonden in het betaalde voetbal, de VVCS en ProProf, is afgesproken dat het CFK een financiële bijdrage levert ten behoeve van enkele door hen uitgevoerde activiteiten. Deze activiteiten hebben mede betrekking op de bevordering van de maatschappelijke ontwikkeling van de contractspeler na zijn voetballoopbaan door scholing, schuldhulpverlening en reïntegratie. Jaarlijks verantwoorden de vakbonden de besteding van de ontvangen vergoeding.
55
18 Risico informatie Valutarisico Valutarisico 2012/2013 (in euro's) Binnen de hoofdpool is sprake van een beperkte blootstelling aan valutarisico (voornamelijk US Dollar). - Het valutarisico op vastrentende beleggingen binnen beleggingsfondsen wordt binnen deze fondsen voor 100% afgedekt. De uitzondering hierop is het Emerging Market Debt Local Currency fonds, waar de strategie er juist uit bestaat om te profiteren van stijgende valutakoersen van opkomende landen. - Het valutarisico op discretionaire vastrentende waarden die niet in euro noteren wordt door ING voor 100% afgedekt. - Het valutarisico binnen aandelen- en vastgoedfondsen wordt voor minimaal 50% afgedekt op basis van het percentage vreemde valuta in de relevante benchmarks. Per ultimo boekjaar bedroeg de dollarexposure volgens deze methode € 25,2 miljoen, waarvan € 12,9 miljoen was afgedekt door middel van FX forwards. De netto dollarexposure was dus € 12,3 miljoen ofwel 1,5% van de portefeuille. Per ultimo boekjaar bedroeg de exposure aan Deense Kroon een bedrag van € 7,9 miljoen, dat voor nagenoeg 99,16% De volgende valutakoersen golden gedurende het jaar: was afgedekt door middel van FX forwards. Er was dus geen netto exposure in Deense Kroon. Binnen de 4%-pool is geen sprake van valutarisico.
Valutakoersen
Gemiddelde Koers 2012/2013 2011/2012
Middenkoers op Balansdatum 2012/2013 2011/2012
USD/EUR GBP/EUR DKR/EUR
$ 1,2976 £ 0,8269 DKR 7,4577
$ 1,3142 £ 0,8551 DKR 7,4593
$1,3469 £ 0,8274
$ 1,26905 £ 0,8091
56
Kredietrisico De boekwaarde van obligaties vertegenwoordigt het grootste deel van de beleggingsportefeuille. Het kredietrisico van de obligaties op balansdatum is als volgt: Kredietrisico obligaties hoofdpool (in euro's, op basis van marktwaarde) Verdeling naar rating Moody's: Aaa Aa Geen rating
Kredietrisico obligaties 4%-pool (in euro's, op basis van geamortiseerde waarde) Verdeling naar rating Moody's: Aaa Aa A Baa Ba Geen rating
2012/2013
149.155.193 205.097 149.360.290 2012/2013
11.754.106 27.006.001 69.386.178 46.854.172 2.055.347 4.416.953 161.472.757
2011/2012
172.853.619 239.208 173.092.827 2011/2012
11.741.228 30.230.513 74.208.909 44.544.313 4.385.223 165.110.186
* Voor de overige beleggingen in beide pools is geen rating beschikbaar.
57
Concentratierisico Het maximale concentratierisico verdeeld over laag risico en risicodragende beleggingen was op balansdatum als volgt: 2012/2013
2011/2012
(in euro's) Laag Risico Obligaties hoofdpool Andere rentende waardepapieren hoofdpool Deposito's hoofdpool Beleggingen in liquiditeiten hoofdpool Obligaties 4%-pool Deposito's 4%-pool Beleggingen in liquiditeiten 4%-pool Bond Future Risicodragende beleggingen Aandelen en niet-vastrentende waardepapieren Obligaties hoofdpool Andere rentende waardepapieren hoofdpool Afgeleide financiële instrumenten hoofdpool
149.360.290 83.009.006 41.214.664 118.708.144 161.472.757 5.763.606 3.686.327 21.750563.193.045
173.092.827 87.046.886 32.922.388 105.450.800 165.110.185 7.013.437 8.486.039
49.011.181 49.485.975 235.05898.262.098
45.467.897 36.726.485 239.587 82.433.969
661.455.143
579.122.562
661.556.531
Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico dat CFK niet in staat is aan zijn kortlopende financiële verplichtingen te voldoen. Het liquiditeitsbeheer is erop gericht ervoor te zorgen dat er altijd voldoende liquiditeit is om aan de verplichtingen te voldoen, zowel onder normale als onder bijzondere omstandigheden, zonder dat er verliezen of risico's voor de reputatie van CFK ontstaan. Op de volgende pagina volgen de contractuele looptijden van activa en verplichtingen, inclusief rentebetalingen:
58
2012/2013 (in euro's) Activa Beleggingen Aandelen en andere niet-vastrentende waardepapieren hoofdpool Obligaties en andere rentende waardepapieren hoofdpool Obligaties en andere rentende waardepapieren 4%-pool Deposito's bij kredietinstellingen hoofdpool Deposito's bij kredietinstellingen 4%-pool Afgeleide financiële instrumenten hoofdpool Beleggingen in liquiditeiten hoofdpool Beleggingen in liquiditeiten 4% pool Vorderingen Kortlopende vorderingen Vordering uit hypothecaire leningen Overige activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Liquide middelen Passiva Kortlopende schulden Schulden aan deelnemers hoofdpool Schulden aan deelnemers 4%-pool Beleggingsrekening NWF Crediteuren Loonbelasting en sociale premies Na clubstorting toe te voegen aan deelnemersfondsen Overige schulden en overlopende passiva Langlopende schulden Schulden aan deelnemers hoofdpool Schulden aan deelnemers 4%-pool Beleggingsrekening NWF Eigen vermogen Kapitaal Algemene reserve Net positie
Boekwaarde
49.011.181 281.855.271 161.472.757 41.214.664 5.763.606 256.808118.708.144 3.686.327 1.472.141 624.831
Contractuele kasstromen *
<3 maanden
7.954.4112.619.3056.367.000 25.230.354 5.781.039 256.80869.901.447 3.686.327 1.082.290
>3<6 maanden
2.514.376 509.750 10.427.143
>6<12 maanden
1.499.334 15.184.175 5.775.411
>1<5 jaar
>5 jaar
58.901.639 60.632.825
56.965.592 89.021.237 118.101.612
25.000
599.831
47.328.493
218.008
152.001
216.877 120.236 203.430
5.000-
21.404.243 16.653.057 247.886 16.098 1.313.788 1.080.561 610.370
5.173.5134.168.07761.146136.0981.313.7881.080.561452.766-
5.373.3594.161.66064.448180.00064.513-
10.857.3718.323.320122.292360.000113.500-
154.613-
2.990-
458.542.754 153.929.069 7.763.163
2.400.000
2.400.000
4.800.000
100.000
50.000
200.000
91.331.984
53.449.177
7.831.448
2.880.000969.200-
44.000.00059.289.0681.000.000
94.640.001-
635.292 1.896.376 13.416.196
170.048.271
* Kasstromen welke voortvloeien uit contracten zijn verwerkt in de betreffende regels. Het gaat hierbij om het huurcontract (crediteuren) en de contracten met deelnemers met betrekking tot de uitkeringen (schulden aan deelnemers).
59
Renterisico Het CFK streeft er in de hoofdpool naar om rendement te maken op basis van duratie en tegelijkertijd is het streven om het effect van rentefluctuaties op het resultaat te beperken. De derivaten die gebruikt kunnen worden om het renterisico af te dekken zijn renteswaps, rentetermijncontracten, futures, caps en floors. Blijvende wijzigingen in rentevoeten kunnen op langere termijn gevolgen hebben voor de winst. In de 4%-pool is geen sprake van renterisico doordat gekozen is voor waardering van de obligaties op basis van amortisatie.
Financiële instrumenten met vaste rente (in euro's) Financiële activa Financiële verplichtingen Mutatie beleggingsrekening NWF Totaal financiële instrumenten met vaste rente Financiële instrumenten met variabele rente (in euro's) Financiële activa Financiële verplichtingen Rentederivaten Totaal financiële instrumenten met variabele rente
2012/2013
2011/2012
490.306.298 170.788.275319.518.023
501.912.208 188.670.715313.241.493
2012/2013
2011/2012
171.148.844 487.751.898316.603.054-
159.644.323 471.193.403311.549.080-
Overige risico's Naast de voornoemde risico's zijn ook het marktrisico, het koersrisico en het reputatierisico van toepassing. (vanaf pagina 17 e.v.) Een verdere toelichting op deze risico's geven wij hier niet aangezien deze niet zijn te kwantificeren of redelijkerwijs zijn in te schatten.
60
6.
Overzicht samenstelling beleggingen
Aandelen en andere niet vastrentende waarden hoofdpool (in euro's) Aantal Aandelenfondsen - ING (L) Invest Global Opportunities Fonds - INI Duurzaam Rendement Fonds Real Estate fondsen - ING (L) Invest Global Real Estate Fonds - ING Global Real Estate Fund
Koers
VV Koers
Waarde 30/6/2013
2.669 277.628
€ 6.213,06 € 83,4812
16.584.521 23.176.730 39.761.251
1.389 13.700
€ 5.906,71 € 76,52
8.201.650 1.048.280 9.249.930
Totaal aandelen en andere niet vastrentende waarden hoofdpool:
49.011.181
61
Obligaties en andere vastrentende waardepapieren hoofdpool (in euro's) Aantal Obligatiefondsen - INI Global High Yield Fonds 253.105 - INI Euro Credit Fonds 1 - ING (L) Liquid Euribor 3M 80.874 Woninghypotheken Syntrus Achmea particulier hypothekenfonds Obligaties 6,25 O AUSTRIA 27 A6 4,65 Oostenrijk 1/2018 3,5 EMTN OESTERREICH 15 4,35 O AUSTRIA 19 3,4 Oostenrijk 2022 1,5% Duitsland 4/2016 1,75% Duitsland 4/2020 0,75% Duitsland var. 0,100% Duitsland IL Bond 4/15/2023 3,75 O FRG 15 3,25 O FRG 15 4% Duitsland 7/2016 4 BRD 4/1/20 3,5 O FRG 19 3,25% Duitsland 07/2021 4% Bundesobligation 10/2013 1,75 Duitsland 10/2015 3,000% Denemarken 11/2021 1,5% Denemarken 11/2023 3,875 Finland 9/2017 4,375 Finland 7/2019 3,375 Finland 4/2020 3,500 Finland 4/2021 3,25 Nederland 7/2015 3,75% Nederland 1/2023 3,75 O NETHERLANDS 14 4,0 O NETHERLANDS 18 3,5 O Nederland 2,375 EMTN DNB NOR 17 Stg. 's Heerenloo
Koers € 93,7747 € 44,4584 € 1.026,40
Waarde 30/6/2013 23.734.801 42 83.009.006 106.743.849 25.751.132
994.000 4.323.000 675.000 3.654.000 5.070.000 7.045.000 12.980.000 4.720.000 2.800.000 2.298.000 3.069.000 2.550.000 5.360.000 16.170.000 1.700.000 2.060.000 1.480.000 4.140.792 3.298.124 1.967.000 2.047.000 3.104.000 3.363.000 14.370.000 1.800.000 1.279.000 10.612.000 5.080.000 1.400.000 197.093
1.497.075 5.112.242 740.854 4.313.226 5.779.258 8.608.140 16.020.649 5.245.426 2.866.313 2.465.398 3.356.454 2.930.464 6.266.147 19.133.742 2.003.168 2.141.560 1.550.873 4.688.990 3.215.346 2.273.450 2.504.342 3.514.527 3.842.757 15.679.314 2.108.115 1.372.595 12.513.948 5.913.330 1.497.490 205.097 149.360.290
Totaal obligaties en andere rentende waardepapieren hoofdpool
281.855.271
62
Obligaties en andere vastrentende waardepapieren 4% pool Nominale waarde (in euro's) Obligaties 3,5% O Oostenrijk 21 3.850.000 4,0% O België 19 OLO 3.650.000 8,625% VAR AB INBV 17 EMTN 2.500.000 7,625% EMTN Metro 15 1.500.000 4,5% O CFF 18 1.000.000 6,375% EMTN GDF Suez 21 4.500.000 6,25% EMTN Suez ENV. 19 4.000.000 6,75% EMTN VEOLIA ENV. 19 3.000.000 4,0% O Nederland 19 3.150.000 5,375% EMTN Telecom 19 4.800.000 5,0% NTS Citigroup 19 5.800.000 4,25% EMTN United UTI 20 3.450.000 3,875% EMTN HBOS 20 5.750.000 4,375% EMTN Nat Grid 20 5.200.000 4,125% EMTN Procter 20 3.800.000 4,75% NTS Teliaso 17 EMTN 1.000.000 4,25% EMTN BA Cover 17 4.500.000 5,0% EMTN MS 19 5.500.000 5,375% EMTN GE CAP 18 3.700.000 5,5% EMTN Diageo 13 750.000 5,75% MTN E ON Intl 20 2.100.000 6,375% EMTN Goldman 18 3.300.000 6,25% EMTN UBS 13 4.500.000 6,125% EMTN CS 14 1.450.000 8,75% O Verizon 15 1.000.000 6,25% EMTN EDF 21 3.700.000 7,5% VAR Koninklijke 19 5.000.000 6,5% EMTN RWE Finance 21 3.750.000 8,375% VAR Imperial 16 2.850.000 6,5% VAR Roche 21 EMTN 4.500.000 5,625% EMTN Statoil 21 3.500.000 6,25% EMTN Vatten 21 5.500.000 6,0% EMTN Fortum 19 4.650.000 5,75% VAR Philip 16 1.000.000 7,25% EMTN AKZO 15 1.500.000 6,125% EMTN JPM CH 14 2.500.000 6,625% EMTN Statkraft 19 2.500.000 5,5% EMTN Alliander 16 2.250.000 6,5% EMTN Züricht 15 1.900.000 6,5% EMTN Dong Energy 19 3.000.000 5,75% EMTN Royal 14 2.250.000 5,75% EMTN CEZ 15 1.500.000 7,375% VAR CRH FIN 14 VRN 1.750.000 9,375% VAR Arcelormittal 16 2.000.000 5,75% VAR Pfizer 21 5.450.000 4,60% BBA Funding 4.550.000 4% Barclays Bank 3.550.000 4,375% CWTH Bank Australia 3.900.000 Totaal obligaties en andere rentende waardepapieren 4%-pool
Geamortiseerde waarde 30/6/2013 3.747.595 3.694.832 2.779.706 1.563.388 1.007.930 5.070.569 4.274.032 3.176.321 3.302.596 4.766.716 5.253.729 3.335.077 5.243.514 4.880.482 3.794.214 1.007.870 4.287.201 5.154.247 3.789.875 791.209 2.230.584 3.368.481 4.741.105 1.483.432 1.124.714 4.125.535 5.598.833 4.320.173 3.040.525 5.032.744 3.763.830 5.969.838 4.921.847 1.040.513 1.570.285 2.563.464 2.622.316 2.329.352 2.036.749 3.138.554 2.274.657 1.527.831 1.768.605 2.055.347 5.734.680 4.416.952 3.695.986 4.054.724 161.472.757
63
Deposito's bij kredietinstellingen hoofdpool (in euro's) Waarde 30/6/2013 ABN AMRO top deposito plus ABN AMRO top deposito ABN AMRO Loyaal deposito Van Lanschot deposito Totaal deposito's bij kredietinstellingen hoofdpool
1,50% 1,60% 1,60% 2,50%
15.019.419 10.039.666 5.775.411 10.380.168 41.214.664
Deposito's bij kredietinstellingen 4%-pool (in euro's) Waarde 30/6/2013 ABN Deposito Totaal deposito's bij kredietinstellingen 4%-pool
1,30%
5.763.606 5.763.606
Afgeleide financiële instrumenten hoofdpool (in euro's) Waarde 30/6/2013 FX Forwards * - Betreft verkoop Dkr 58.500.000 - transactiedatum 26 juni 2013 - afloopdatum 26 juli 2013 ongerealiseerd resultaat: - Betreft verkoop $ 16.780.000 - transactiedatum 26 juni 2013 - afloopdatum 26 juli 2013 ongerealiseerd resultaat:
1.692 74.82573.133-
Futures ** EURO-Bund September 2013 / aantal: 142 /valuta €
S&P 500 Future September 2013 / aantal: 20 / valuta $ TOPIX Index September 2013 / aantal: 58 / valuta JY EURO Stoxx September 2013 / aantal: 460 / valuta €
21.750132.7079.882 39.100183.675-
Totaal afgeleide financiële instrumenten hoofdpool
256.808-
* Het betreft onderhandse (OTC) contracten waarvan de tegenpartij varieert. De tegenpartijen worden door ING IM geselecteerd op basis van met het CFK vooraf overeengekomen criteria op het gebied van tegenpartijrisico en afspraken over aan te houden margins en onderpand. In het boekjaar 2012/2013 waren de tegenpartijen HSBC en Barclays. ** Het betreft beursgenoteerde futurecontracten.
64
Beleggingen in liquiditeiten hoofdpool (in euro's) Waarde 30/6/2013 Spaarrekeningen ABN-AMRO Private Banking ABN-AMRO Beleggersrekening ABN-AMRO Bonusspaarrekening ABN-AMRO Bestuur Spaarrekening ABN-AMRO Vermogensrekening ABN-AMRO Private Banking ABN-AMRO Beleggersrekening ABN-AMRO Bestuur Spaarrekening ABN-AMRO Vermogensrekening Van Lanschot Zakelijk Plus MoneYou Zakelijk MoneYou Zakelijk ING 200 LMA Rabo Beleggersrekening Rabo BedrijfsSpaarrekening Rabo BedrijfsBonusrekening ING Vermogensspaarrekening ING Zakelijke Kwartaalspaarrekening ING Zakelijke Bonusspaarrekening SNS Meersparen SNS Meersparen
Rekeningen courant MoneYou Zakelijk CFK ING tbv belegging ABN-AMRO Kasbank € rekening Kasbank $ rekening Kasbank £ rekening Kasbank Dkr rekening ABN-AMRO Van Lanschot ABN-AMRO Future Margin Account
Totaal beleggingen in liquiditeiten hoofdpool
10.038.014 1.204.562 1.003.720 5.036.250 1.010.019 10.038.014 1.204.562 5.036.250 1.010.019 5.040.904 3.012.658 3.012.658 10.068.273 7.857.569 2.508.514 10.028.750 2.506.125 2.506.277 5.012.417 5.049.859 5.049.862 97.235.276
983 749 19.986.195 2.992 3.836 398 174 164 83 1.478.203 21.472.868 118.708.144
Beleggingen in liquiditeiten 4% pool (in euro's) Waarde 30/6/2013 Spaarrekening Rabo Beleggersrekening Rekening courant Kasbank
Totaal beleggingen in liquiditeiten 4%-pool
2.176.089 2.176.089 1.510.238 1.510.238 3.686.327
65
7. Overige gegevens 7.1 Algemeen Resultaatbestemming In overeenstemming met artikel 2 uit de statuten heeft het bestuur na voorafgaande goedkeuring door de Raad van Toezicht besloten het resultaat in zijn geheel toe te voegen aan de algemene reserves. Het resultaat is nihil en derhalve heeft het besluit geen gevolgen voor het eigen vermogen.
Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum die vermeld dienen te worden.
Informatie Op de Website en ten kantore van CFK zal in ieder geval de volgende informatie verkrijgbaar zijn:
het Prospectus; de financiële Bijsluiter; de statuten van het Fonds; de reglementen en gedragscode; (voorgenomen) wijzigingen van de statuten; (voorgenomen) wijzigingen van het beleggingsbeleid; (voorgenomen) wijzigingen van de voorwaarden met een toelichting; (half)jaarverslagen van het Fonds; de door de AFM aan het Fonds verleende vergunning, en eventuele ontheffingen; oproepen voor de vergaderingen van Deelnemers; het meest recente registratiedocument. de opgave, bedoeld in artikel 50, tweede lid BGfo. Deze opgave bevat ten minste de volgende gegevens: de totale waarde van de beleggingen, een overzicht van de samenstelling van de beleggingen, de omvang van het deelnemersfonds de meest recent bepaalde intrinsieke waarde van het deelnemersfonds onder vermelding van het moment waarop de bepaling plaatsvond;
66
7.2 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: Het bestuur van het CFK Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening voor het jaar eindigend op 30 juni 2013 van Stichting Contractspelersfonds KNVB te Zeist gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 30 juni 2013 en de winst-en-verliesrekening over de periode 1 juli 2012 tot en met 30 juni 2013 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het bestuursverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW) met de Wet op het financieel toezicht. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Contractspelersfonds KNVB per 30 juni 2013 en van het resultaat over de periode 1 juli 2012 tot en met 30 juni 2013 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW en met de Wet op het financieel toezicht.
67
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het bestuursverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het bestuursverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Amsterdam, 29 augustus 2013
Ernst & Young Accountants LLP
w.g. J.C.J. Preijde RA
68
8. Nevenfuncties bestuurders en leden Raad van Toezicht De bestuurders zijn voltijds in dienst van de stichting en hebben geen nevenfuncties. De belangrijkste nevenfuncties van de leden van de Raad van Toezicht worden in het verslag van de Raad van Toezicht (v.a. p. 30) genoemd.
69