2010

BSc Opleiding

Technische Natuurkunde

Faculteit Technische Natuurwetenschappen

Studiegids 2009/2010

combined_1.fm Page 2 Monday, July 13, 2009 1:38 PM

Disclaimer Deze gids is met grote zorgvuldigheid samengesteld onder verantwoordelijkheid van de faculteit. Voor een aantal onderwerpen komt nadere informatie pas na het ter perse gaan van de gids ter beschikking. Daarom publiceert de faculteit de gegevens in dit handboek, deze studiegids onder voorbehoud. Wijzigingen, aanvullingen en uitgebreide vakbeschrijvingen vind je op Blackboard: http://blackboard.tudelft.nl en/of in de digitale studiegids http://studiegids.tudelft.nl

2 | Technische Natuurkunde


Persoonlijke gegevens naam adres postcode/plaats geboortedatum telefoon privé

mobiel

telefoon werk

fax werk

e-mail TU studienummer postbanknr.

bankrekeningnr.

paspoortnr.

geldig tot

rijbewijsnr.

geldig tot

burgerservicenummer huisarts gebruik medicijnen verboden geneesmiddelen bloedgroep

rh-factor

donor: ja/nee

IN BIJZONDERE GEVALLEN A.U.B. WAARSCHUWEN

naam adres postcode/plaats telefoon privé

mobiel

In geval van verlies verzoekt de eigenaar/eigenares van deze gids de vinder om direct contact met hem/haar op te nemen, waarvoor bij voorbaat dank. 3 | Studiegids 2009/2010


Voorwoord Beste Student! Welkom bij de bacheloropleiding Technische Natuurkunde van de Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de TU Delft. Wij denken dat wij een aantrekkelijk programma hebben gemaakt, zodat je enthousiasme voor deze opleiding alleen maar toeneemt. In deze studiegids staat vooral informatie over het programma. Meer informatie over de TU Delft, de faculteit en de opleiding vind je op de website van de faculteit www.tnw.tudelft.nl. Op deze site onder ’studentenportal’ vind je informatie over bijvoorbeeld reglementen, roosters en studiegidsen De inhoud van de vakken staat uitvoerig beschreven in de digitale studiegids http://studiegids.tudelft.nl. Een zeer belangrijke bron van informatie is de Blackboard site: http://blackboard.tudelft.nl. Op deze site vind je recente informatie over de opleiding bij “Organizations” en vakinformatie bij “Courses”. Wij wensen je een goede start van het nieuwe studiejaar en heel veel succes! Prof. dr. ir. Pieter Kruit Opleidingsdirecteur



Inhoud Persoonsgegevens 3 Voorwoord 4

1 Profiel van de Universiteit 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 1.17 1.18 1.19 1.20 1.21 1.22

7

Onderwijs- & Studentenzaken 9 Ideeënlijn O&S 9 Centrale Studentenadministratie TU Delft (CSA) 9 Shared Service Centrum 11 Servicepunt 11 Studentenstatuut 12 BLACKBOARD - Digitale leeromgeving 12 Bibliotheek van de TU Delft 13 Zelfstudiewerkplekken 14 Student & Career Support 14 Faciliteiten voor gehandicapte studenten 15 Sport– & Cultuurcentrum 16 Ombudsman voor studenten 16 Veiligheid, Gezondheid en Bedrijfshulpverlening 17 De Delftse Studentenvakbond “VSSD” 18 De Studentenraad 19 Huisvesting 19 Medische Zorg 20 MoTiv 21 Studium Generale 21 Delta 22 Minors 22

2 Informatie over de bacheloropleiding Technische Natuurkunde 23 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8

Regelingen 24 Minors 28 Honourstrack Bachelor TN 32 Handige informatie 34 Belangrijke contacten 37 Studiefaciliteiten 42 Boekenlijst 45 Roostermatige informatie 48 5 | Studiegids 2009/2010


3 Programma

51

4 Vakinhouden

63

5 Plattegrond van de TU Delft Campus 6 Jaarkalender 6.1

111

Collegetijden 114

7 Agenda

115


107


1. Profiel van de Universiteit


1 | Profiel van de Universit eit

De TU Delft wil voor studenten wereldwijd een preferred partner in education zijn door inhoudelijk uitdagende en didactisch inspirerende opleidingen te bieden. Inhoudelijk uitdagend door gerichte koppeling met urgente maatschappelijke thema’s, en met name op het gebied van duurzaamheid. Didactisch inspirerend door inzet van actieve onderwijsvormen om daarmee zoveel mogelijk ruimte te bieden aan de eigen creativiteit van onze studenten. De TU Delft ziet haar studenten als haar toekomstige alumni; alumni die breed inzetbaar zijn en een prominente positie op de internationale arbeidsmarkt kunnen innemen. De opleiding tot Delfts ingenieur is een A-merk wereldwijd. Om deze kwaliteitsgarantie te behouden ontwikkelt de TU Delft haar opleidingenaanbod voortdurend, zowel inhoudelijk als didactisch. Bovendien werkt de universiteit nauw samen met nationale en internationale universiteiten, onderzoeksinstituten en bedrijven. Dankzij deze banden kunnen onze studenten waardevolle en relevante kennis en ervaring opdoen. Dit draagt bij aan een succesvolle carrière. Technische Universiteit Delft (TU Delft) Bezoekadres Mekelweg 5 2628 CC Delft Postadres Postbus 5 2600 AA Delft Tel.: +31 (0)15 27 89111 (voor doorverbindingen) Fax: +31 (0)15 27 86522 E-mail: [email protected] (voor vragen) Website: www.tudelft.nl




1.1

Onderwijs- & Studentenzaken De dienst Onderwijs- & Studentenzaken (O&S) verzorgt de ondersteuning van het onderwijs: administratie, begeleiding van studenten, begeleiding buitenlandse studenten, sport, cultuur en projecten in het buitenland. Jaffalaan 9A (bezoekersingang is aan de Mekelweg) 2628 BX Delft Tel.: +31 (0)15 27 84670 Fax: +31 (0)15 27 87233 E-mail: [email protected] Website: www.student.tudelft.nl 1.2

Ideeënlijn O&S Studenten en medewerkers kunnen vanaf heden suggesties, klachten en opmerkingen om O&S diensten te verbeteren melden via de website: www.ideeenlijnOS.tudelft.nl 1.3

Centrale Studentenadministratie TU Delft (CSA) Je studie loopbaan bij de TU Delft begint bij de Centrale Studentenadministratie. Alle studenten schrijven zich bij de centrale administratie in. Ook als je uit het buitenland komt, of als student van een andere universiteit bij de TU een vak wilt volgen. Bij de balie van de Centrale Studentenadministratie kan je terecht voor: z het aanmelden en inschrijven voor een opleiding aan de TU Delft, z het inleveren van het inschrijvingsformulier, z het betalen van college- of examengeld via een betaalautomaat (’pinnen’), z het regelen van een tweede inschrijving binnen de TU Delft, of van een inschrijving in de loop van het studiejaar, z het stoppen van de studie, z het veranderen van opleiding, z het aanvragen van financiële ondersteuning krachtens de Regeling Afstudeersteun Studenten (RAS);

9 | Studiegids 2009/2010



z

z z z z z z z

z z

z z

het verkrijgen van voorlopige verklaringen van inschrijving, als je nog geen CampusCard en/of Bewijs van Inschrijving bezit, voor tentamens en dergelijke, het aanvragen van officiële verklaringen in Nederlands, Engels, Frans, Duits en Spaans voor andere instanties voor: vooraanmelding (bijvoorbeeld om een woning te zoeken), betaald collegegeld en wijze van inschrijving (als je je bij een andere instelling wilt inschrijven), inschrijvingen in voorgaande studiejaren, bewijs van uitschrijving als student (om een uitkering aan te vragen) het waarmerken van kopieën van diploma’s en cijferlijsten (voor inschrijvingen, sollicitaties en dergelijke), het ondertekenen en waarmerken van formulieren van de Informatie Beheer Groep, Sociale Verzekeringsbank, ziektekostenverzekeraars, enzovoort, het aanvragen van een duplicaat-Bewijs van inschrijving of van een vervangende CampusCard, het aanvragen van restitutie en het beëindigen van de inschrijving wegens afstuderen, ziekte, bijzondere familieomstandigheden, studiestaken (eerstejaars propedeuten), of niet-aansluitend onderwijs, het doorgeven van adreswijzigingen (CSA geeft de gewijzigde gegevens automatisch door aan de onderwijs- administraties van de faculteiten), wijzigingsformulieren voor de Informatie Beheer Groep.

Bij de balie kan je ook terecht voor het afhalen van je CampusCard, voor het aanvragen van een duplicaat, voor het aanbrengen van wijzigingen, en voor informatie over het laten maken van de vereiste (digitale) pasfoto. De balie van de CSA is gevestigd in het gebouw van Onderwijs- & Studentenzaken (O&S). Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 uur tot 17.00 uur Bezoekadres Jaffalaan 9A (bezoekersingang is aan de Mekelweg) 2628 BX Delft




Postadres CSa TU Delft Postbus 5 2600 AA Delft Tel.: +31 (0)15 27 84249 Fax: +31 (0)15) 27 86457 E-mail: [email protected] www.csa.tudelft.nl 1.4

Shared Service Centrum Het SSC verzorgt onder andere de administratie van het onderwijs en de administratie van de studievoortgang van studenten. Contactinformatie: Accountgroep 1: +31 (0)15 27 89826 EWI [email protected] TNW [email protected] Accountgroep 2: +31 (0)15 27 89825 Bouwkunde [email protected] IO [email protected] TBM [email protected] Accountgroep 3: +31 (0)15 27 89827 CiTG [email protected] L&R [email protected] 3mE [email protected] 1.5

Servicepunt Elke faculteit heeft een servicepunt. Dit is het loket voor studenten (en medewerkers) voor alle vragen op het gebied van onderwijs- en studentenzaken, ICT- en facilitaire dienstverlening zoals: z Studiegidsen z Cijferlijsten z Het inleveren van cijferbriefjes




z

z z

Verklaringen voor studenten (bijv. m.b.t. behaalde onderwijsonderdelen, cijfers of studiepunten i.v.m. omzwaaien naar een andere opleiding of i.v.m. tempobeurs/prestatiebeurs) Examenaanvragen Vragen over het tentamen aanmeld systeem TAS.

Meer informatie zoals openingstijden kun je vinden op de website www.servicepunt.tudelft.nl 1.6

Studentenstatuut In het Studentenstatuut staan alle rechten en plichten van de student en van de TU Delft als instelling. Je vindt er informatie over onder andere regelingen over toelatingseisen, garantiemaanden, inschrijving, medezeggenschap, rechtsbescherming, regeling ombudsman en gedragscodes. Dit statuut vind je op de website: www.studentenstatuut.tudelft.nl Vragen over het studentenstatuut kun je voorleggen aan een van de studentendecanen van Student & Career Support: Tel.: +31 (0)15 27 88004 E-mail: [email protected] 1.7

BLACKBOARD - Digitale leeromgeving Blackboard is de digitale leeromgeving van TU Delft. Alle studenten van de TU Delft die ingeschreven staan in het studenteninschrijfsysteem OSIRIS, alle docenten, overige medewerkers die geregistreerd zijn in Peoplesoft en alumni hebben toegang tot Blackboard. Zij kunnen gebruik maken van de digitale leeromgeving. Bijna alle communicatie tussen studenten, docenten en werknemers gaat via Blackboard. Na een inlogprocedure vind je relevante informatie over het studeren en werken aan de TU Delft. Tel.:+31 (0)15 27 89194 Website: http://blackboard.tudelft.nl Ondersteuning: www.blackboard-support.tudelft.nl




1.8

Bibliotheek van de TU Delft Jouw digitaal loket! Alle relevante technisch-wetenschappelijke informatie De Bibliotheek TU Delft is de grootste technisch-wetenschappelijke bibliotheek van Nederland. Uit binnen- en buitenland selecteert, beheert, verwerkt en levert de Bibliotheek relevante informatie voor jouw studie. Veel van de informatie is digitaal. Stop searching, start finding! Tijdens je studie komt het Virtuele Kenniscentrum (VKC) van jouw opleiding goed van pas. Het VKC is het ideale vertrekpunt voor informatie op jouw vakgebied, want het biedt je "virtually all knowledge in your field". Maak kennis met jouw VKC op http://vkc.library.tudelft.nl. Hét digitale loket Op www.library.tudelft.nl vind je niet alleen vakspecifieke informatie, maar ook bijvoorbeeld praktische informatie over de Bibliotheek, de online catalogus, databases, naslagwerken, internet-bronnen, instructies en kaarten. Bovendien vind je er artikelen, proefschriften, rapporten, afstudeer-scripties, dictaten, verslagen, octrooien en andere publicaties van de TU Delft op http://repository.tudelft.nl. Zoek je specifieke informatie, heb je een vraag, verzoek, klacht of opmerking over de dienstverlening van de Bibliotheek? Ga dan naar http://AskYourLibrary.tudelft.nl, het digitale loket van de Bibliotheek. Voor kaarten ga je naar http://kaartenkamer.library.tudelft.nl. Stel je vraag via verschillende kanalen Via Ask Your Library kun je met de Klantenservice van de Bibliotheek communiceren waar, wanneer en hoe het jou op dat moment uitkomt. Tijdens kantooruren kun je chatten met een Bibliotheekmedewerker, die zelfs met je kan co-browsen. De medewerker helpt je dan om specifieke bronnen te vinden door informatie met een cursor aan te wijzen. Antwoord op je vragen vind je ook in de Frequently Asked Questions, maar je kunt ons uiteraard ook bellen +31 (0)15 27 85678, E-mail [email protected] of één van onze vestigingen bezoeken. Je vindt ze op www.library.tudelft.nl.




Gemakkelijk Als je een computer gebruikt die op het campusnetwerk van de TU Delft is aangesloten, kun je digitaal van vrijwel alle Bibliotheekdiensten gebruik maken. In de Centrale Vestiging op het Prometheusplein 1, achter de Aula, kun je overdag, ’s avonds en in het weekend terecht voor het opvragen van boeken, studeren met of zonder computer, vergaderen en kopiëren. Tijdens de tentamenperiodes zijn de openingstijden van de Bibliotheek nog ruimer. In de Centrale Vestiging vind je ook het Trésor, de schatkamer met unieke, kwetsbare en kostbare stukken. Het Trésor is op afspraak te bezichtigen http://tresor.library.tudelft.nl. Centrale Vestiging Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Tel.: +31 (0)15 27 85678 E-mail: [email protected] 1.9

Zelfstudiewerkplekken Voor zelfstudie kan je in de faculteiten en bibliotheek terecht bij hiervoor ingerichte zelfstudiewerkplekken. Je vindt ze in aparte ruimtes en in de hal van de gebouwen. Bij veel zelfstudiewerkplekken kan je je laptop aansluiten. 1.10

Student & Career Support Student & Career Support helpt je bij zaken die goed studeren in de weg staan. Je kan er voor persoonlijke ondersteuning en advies terecht maar ook als groep kan je er terecht. Studentendecanen, studentenpsychologen en een informatiecentrum kunnen helpen met: wettelijke zaken, studiebeurzen en financiële ondersteuning, psychosociale ondersteuning, studie loopbaan en oriëntatie op de arbeidsmarkt. In het gebouw van Onderwijs- & Studentenzaken (O&S) aan de Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg) kun je bij de balie terecht voor afspraken met een studentendecaan of een studentenpsycholoog of voor vragen over het informatiecentrum. De studentenpsychologen hebben bovendien op dinsdag- en donderdagochtend een Open Spreekuur van 11.30 – 12.30 uur waar je zonder afspraak terecht kunt. Meld je wel aan bij de balie. Een




aankondiging van je komst via telefoon of E-mail wordt overigens wel op prijs gesteld. Bij Student & Career Support kan je ook workshops en trainingen volgen zoals Constructief Denken, Ontspannen, Mindmappen, Solliciteren, studeren met Dyslexie, en Persoonlijke Effectiviteit. Meer informatie vind je op de website www.smartstudie.tudelft.nl. Op de begane grond bij de balie van O&S vind je ook het Informatiecentrum (geopend van 09.00 uur – 17.00 uur). Daar kun je terecht als je informatie wilt zoeken over je (studie)loopbaan. Er is documentatie beschikbaar over onder andere WO- en HBO-opleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, uitwisselingsprogramma’s, summer courses, beurzen en taalcursussen. Een groot deel van de dag is er iemand aanwezig om je zo nodig wegwijs te maken. Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 uur tot 17.00 uur Jaffalaan 9A (bezoekersingang is aan de Mekelweg). 2628 BX Delft Tel.: +31 (0)15 27 88004 E-mail: [email protected] Website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl 1.11

Faciliteiten voor gehandicapte studenten De universiteit zorgt er voor dat het onderwijs ook toegankelijk is voor studenten met een handicap. Dit betekent dat er passende faciliteiten zijn voor studenten met een handicap of een chronische ziekte. Dat gebeurt in financiële vorm of door speciale onderwijsfaciliteiten. Als je speciale behoeften hebt, neem dan contact op met je studieadviseur. Maak je wensen vroeg kenbaar want het kan soms enige tijd duren om de faciliteiten te organiseren.




1.12

Sport– & Cultuurcentrum Bij het Sport- & Cultuurcentrum kun je terecht voor bijna alle binnen- en buitensporten. De meeste velden en banen zijn verlicht zodat ze ook ’s avonds gebruikt kunnen worden. Je kunt er ook allerlei culturele activiteiten doen: z Cursussen, waaronder video, fotografie, schilderen, tekenen, plastiek, keramiek, instrumentenbouw, klassieke muziek, lichte en popmuziekstemvorming, geluidsbewerking met de computer, moderne en oriëntaalse dans, capoeira, filosofie en schrijven. z Vocale en instrumentale muziekgroepen. z Gebruik van muziekinstrumenten, waaronder piano’s, drumstellen, saxofoons en gitaren. Sportcentrum TU Delft Mekelweg 8 2628 CD Delft Tel.: +31 (0) 15 27 82443 E-mail: [email protected] Website: www.snc.tudelft.nl Cultuurcentrum TU Delft Mekelweg 10 2628 CD Delft Tel: +31 (0) 15 27 83988 E-mail: [email protected] Website: www.snc.tudelft.nl 1.13

Ombudsman voor studenten Heb je als student klachten over de Technische Universiteit Delft, de faculteiten of medewerkers ervan? Probeer ze eerst zelf op te lossen met de studieadviseur van je faculteit. Lukt dat niet, kom dan naar de ombudsman voor studenten. Hij kan je helpen om problemen op te lossen en doet voorstellen om te voorkomen dat anderen in soortgelijke situaties terechtkomen. De ombudsman van de TU Delft is drs. W.J.M. Knippenberg.




Aula TU Delft Mekelweg 5 2628 CC Delft Tel.: +31 (0)15 27 84403 E-mail: [email protected] Neem eerst contact op per e-mail. 1.14

Veiligheid, Gezondheid en Bedrijfshulpverlening Als student bij de TU Delft heb je net als werknemers recht op een veilige en gezonde werk- of studieplek. Je hebt daarbij ook de verplichting om je veilig voor jezelf en anderen te gedragen. In Nederland zijn de veiligheidseisen en gedragsregels vastgelegd in de Arbeidsomstandigheden (Arbo) wetgeving. Binnen de TU Delft gelden daarnaast ook specifieke veiligheidsregels en milieuregels. Basisregels Studenten mogen geen technische ruimten binnengaan. Het verrichten van handelingen en experimenten waaraan risico verbonden is, mag alleen na passende instructie en na toestemming van de begeleider. Wie het vermoeden heeft risico te lopen bij het uitvoeren van een opdracht kan deze weigeren en hierover contact opnemen met de Arbo-en Milieuadviseur. Ongewenst gedrag Agressie, seksuele intimidatie, bedreiging, pesten en discriminatie worden beschouwd als ongewenst gedrag en worden niet getolereerd. Ongewenst gedrag kan je melden bij het College van Bestuur. Je kunt hierover ook contact opnemen met de Vertrouwenspersoon van de faculteit, die klachten discreet kan behandelen. Rookverbod Bij de TU Delft geldt een algeheel rookverbod, met uitzondering van de rookruimten en locaties waar roken tijdelijk wordt toegestaan. Overtreding van het rookverbod geldt als ongewenst gedrag. Wie last heeft van rookoverlast kan dit melden bij de Arbo- en Milieuadviseur (AMa) of de Vertrouwenspersoon.




Beeldschermwerk Intensief beeldschermwerk kan leiden tot aandoeningen van de bovenste ledematen en de nek. Dit wordt algemeen RSI genoemd. De kans op RSI wordt groter als onder spanning wordt gewerkt, bijvoorbeeld tijdens het maken van een scriptie. Vergevorderde RSI is moeilijk te genezen en moet dus vermeden worden. Zorg voor een goede werkhouding en neem regelmatig korte werkpauzes; het programma “workpace” kan hierbij helpen. De Arbo- en Milieuadviseur kan advies geven en een meting uitvoeren op de werkplek. Calamiteiten en Bedrijfshulpverlening De TU Delft heeft een organisatie voor bedrijfshulpverlening (BHV). Leden hiervan zijn bekend bij het personeel. Ze verrichten EHBO en treden op bij calamiteiten. Laat verwondingen altijd behandelen. Meld ongevallen en bijna-ongevallen altijd bij de BHV. Bij brand, een bedrijfsongeval of een bedreigende situatie gelden de volgende regels: z Een ‘slow whoop’ sirene van de omroepinstallatie duidt een alarm aan. Volg direct de instructies op. z Stel jezelf in veiligheid en waarschuw anderen. z Druk bij brand een brandmelder in. z Meld een calamiteit via 112 vanuit een vast toestel en beantwoord de vragen. z Volg de instructies op van de Bedrijfshulpverlening (BHV). Meer informatie vind je op www.tudelft.nl onder “medewerkers” – “A-Z index”. 1.15

De Delftse Studentenvakbond “VSSD” De VSSD is de Vereniging voor Studie- en Studentenbelangen te Delft. Zoals de naam al zegt houdt ze zich bezig met het behartigen van de belangen van de studenten in Delft. Al in 1887 is de basis gelegd voor de huidige VSSD (zie geschiedenis). De vereniging wordt voor en door studenten gerund. Door de loop van de jaren heen heeft de VSSD een aantal diensten ontwikkeld die door personeel ondersteund worden zoals de uitgeverij en de boekenverkoop. De VSSD wordt feitelijk bestuurd door de Delftse Studenten Raad, de DSR. Deze raad van 13 wijze studenten vergadert eens in de zes weken over het 18 | Technische Natuurkunde



beleid van de VSSD en de te varen koers. In de DSR hebben twee fracties zitting: ORAS en AAG. Vereniging voor Studie en Studentenbelangen te Delft VSSD Leeghwaterstraat 42 2628CA Delft Tel:+31 (0)15 27 82050 E-mail: [email protected] Website: www.VSSD.nl 1.16

De Studentenraad Er hebben twee fracties zitting in de studentenraad van Delft: AAG en ORAS. Samen vormen zij het instrument voor de student om invloed uit te oefenen op het beleid van de TU. Zowel AAG als ORAS hebben vertegenwoordigers in de ledenraad van de VSSD. AAG Mekelweg 4 2628 CD Delft Tel.: +31(0)15 27 83121 E-mail: [email protected] Website: www.aag.tudelft.nl ORAS Mekelweg 4 2628 CD Delft Tel.: +31(0)15 27 83349 E-mail: [email protected] Website: www.oras.tudelft.nl 1.17

Huisvesting Huisvestigingsorganisatie DUWO heeft met de TU Delft een overeenkomst afgesloten voor het huisvesten van (buitenlandse) studenten en gasten. De contracten met de studenten / gasten of buitenlandse studenten hebben een vaste looptijd en de mogelijkheid tot verlenging. De toewijzing van aanvragen gebeurt op basis van “first come, first served”.




Bezoekadres Stichting DUWO Kanaalweg 4 2628 EB Delft Postadres Postbus 54 2600 AB Delft Tel.: +31 (0)15 21 92200 E-mail: [email protected] Website: www.duwo.nl Een gebruikelijk systeem in Delftse studenthuizen is ‘instemming’. Dit betekent dat je op sollicitatie moet bij de bewoners van het huis. Huisvesting vinden in Delft is moeilijk, zeker als je goedkope huisvesting zoekt, dus begin zo vroeg mogelijk te zoeken! 1.18

Medische Zorg De Stichting Studentengezondheidszorg (SGZ), biedt gezondheidszorg voor studenten, zowel medische als psychotherapeutisch zorg. Omdat SGZ voornamelijk preventieve hulp biedt, adviseren we je je eigen huisarts te nemen, die bij je op bezoek kan komen in geval van ziekte. Dit kan een van de huisartsen van de SGZ zijn. Stichting Studentengezondheidszorg Beukenlaan 4 2612 VC Delft Huisartsen: Tel.: +31 (0)15 21 35358 E-mail: [email protected] Vaccinaties: Tel.: +31 (0)15 21 21507 E-mail: [email protected] Psychologen: Tel.: +31 (0)15 21 33426 E-mail: [email protected]. Website: www.sgz.nl 20 | Technische Natuurkunde



1.19

MoTiv MoTiv werkt aan de Technische Universiteit Delft vanuit de kerken. Zij legt zich toe op de ontwikkeling van motivatie, inspiratie en passie van mensen die voor een beroep in de technologie kiezen. In de programma’s van MoTiv verkennen zij hun kracht en betrokkenheid. MoTiv wil zo persoonlijke vaardigheden en maatschappelijk draagvlak versterken en bijdragen aan het technieken cultuurdebat in de samenleving. Bij MoTiv werken pastores waarmee je een afspraak kunt maken voor individueel pastoraat coaching. Voor wie bezinning zoekt is er elke zondag om 11:15 uur een Oecumenische kerkdienst op Noordeinde 4. Voorstraat 60 2611 JS Delft Tel.: +31 (0)15 21 23421 E-mail: [email protected] Website: www.motiv.tudelft.nl 1.20

Studium Generale Bij Studium Generale maak je kennis met de oudste en jongste ontwikkelingen van wetenschap, kunst, cultuur en maatschappij. Studium Generale biedt je de mogelijkheid je horizon te verbreden en kennis te nemen van andere disciplines dan het eigen studieterrein. Twee maal per jaar geeft Studium Generale een programmablad uit waarin alle activiteiten worden aangekondigd. Dit wordt verspreid over alle TU gebouwen, maar is ook los verkrijgbaar. Als je niets wilt missen, is het handig om je op te geven voor de wekelijkse email nieuwsbrief. Zo ben je altijd op de hoogte! Je kunt je hiervoor opgeven via [email protected]. Op de website www.sg.tudelft.nl vind je het actuele programma. Studium Generale Faculteit TBM Kamer a.0.260 Jaffalaan 5 2628 BX Delft Tel.: +31(0)15 27 85235 E-mail: [email protected] Website: www.sg.tudelft.nl 21 | Studiegids 2009/2010



Openingstijden secretariaat: Maandag t/m donderdag van 09.00 uur – 17.00 uur 1.21

Delta Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie. Redactie Delta Universiteitsbibliotheek kamer 0.18 – 0. 28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postadres: Postbus 139 2600 AC Delft Tel.: +31 (0)15 27 84848 E-mail: [email protected] Website: www.delta.tudelft.nl 1.22

Minors Het studieprogramma is ingericht volgens de major / minor-structuur sinds 2006. De meeste Bacheloropleidingen zijn al met minors gestart, enkele zullen dit jaar of volgend jaar starten. Een minor is een samenhangend geheel van vakken ter grootte van 30 EC met primair als doel je kennis te verbreden. Gedetailleerde informatie over alle minors vind je op de website http://minors.tudelft.nl. De omschrijvingen van de minors en informatie over individuele vakken is te vinden in de digitale studiegids http://studiegids.tudelft.nl



2. Informatie over de bacheloropleiding Technische Natuurkunde


2 | Inf or matie over de bacheloropleiding Tec hnische Nat uurkunde

2.1

Regelingen REGLEMENTEN Er is een aantal reglementen waarin de regels staan voor de organisatie van de faculteit en de opleidingen. Dit zijn: z Het Faculteitsreglement z De Onderwijs- en Examenregeling (OER) z (Per opleiding) De Uitvoeringsregeling van de Onderwijs en Examenregeling UR) z De Regels en Richtlijnen van de Examencommissie (RRvE) z Het Studentenstatuut Deze reglementen staan op de website van de faculteit (www.tnw.tudelft.nl/reglementen) AANWEZIGHEID We verwachten dat je aanwezig bent bij colleges, practica en andere studieonderdelen gedurende de onderwijsperiodes. Aanwezigheid bij practica, projecten en sommige werkgroepen is verplicht. Ook bij colleges kan aanwezigheid verplicht zijn of kunnen er andere verplichtingen zijn zoals het inleveren van huiswerk of het deelnemen aan toetsen. Controleer dit van tevoren op de Blackboard course site van het vak. We raden je sterk af om vrij te nemen gedurende de onderwijsperiodes, bijvoorbeeld voor een wintersportvakantie. Essentiële onderdelen zoals practica kan je daardoor missen. Een jaar uitstel is het gevolg. De faculteit neemt geen enkele verantwoordelijkheid voor de studievertraging die je daarmee oploopt en zal geen extra maatregelen voor je treffen. TENTAMENFREQUENTIE, TENTAMENAANMELDING EN TENTAMENDEELNAME Als regel zijn er voor schriftelijke tentamens twee kansen per jaar: een keer direct aansluitend aan het onderwijs en een keer in de daarop volgende tentamenperiode. De tentamendata en, kort voor het tentamen, de lokaties zijn te vinden op de tentamenaanmeldsysteem (TAS) website www.tas.tudelft.nl. In bijzondere gevallen kun je een extra kans krijgen, vaak in de vorm van een mondeling tentamen. Als je hiervoor in aanmerking wilt komen moet je je met een positief advies van de studieadviseur melden bij de docent. Je moet je aanmelden voor schriftelijke tentamens uiterlijk twee weken voor de tentamenperiode via de TAS website www.tas.tudelft.nl. Niet aanmelden betekent niet deelnemen.




Bij deelname aan een tentamen moet je je collegekaart of ander bewijs van toelating tot de opleiding kunnen tonen. Als regel mag je geen studiemateriaal meenemen naar een tentamen (“gesloten boek” tentamen). In sommige gevallen mag je boeken, dictaten, eigen aantekeningen e.d. meenemen (“open boek” tentamen). Dat staat dan op Blackboard. Als Nederlands niet je moedertaal is, dan is een woordenboek toegestaan. STUDIEBELASTING De zwaarte van een studieonderdeel drukken we uit in European Credits (EC). 1 EC is 28 uur studiebelasting. Hier valt alles onder: collegelopen, zelfstudie, tentamen doen, etc. Eén studiejaar bevat 60 EC. Dat betekent dat de gemiddelde student 1680 uur per jaar aan zijn of haar studie moet besteden om in de pas te kunnen blijven. Het programma is op deze tijdsbesteding afgesteld. ZAK-SLAAGREGELING EN DEELTENTAMENREGELING propedeutisch examen 1 De student is geslaagd voor het propedeutisch examen wanneer is voldaan aan de volgende eisen: a voor alle vakken is een resultaat behaald: een cijfer, een voldaan (v) of een vrijstelling (vr); b er mag geen cijfer lager dan 6,0 voorkomen. Als overgangsregeling geldt dat studenten die vóór 1 september 2009 met hun studie zijn begonnen tot 1 september 2010 gebruik mogen maken van de voorheen geldende regeling dat voor het propedeutisch examen voor een totale omvang van 3 studiepunten een cijfer van tenminste 5,0 en ten hoogste 5,9 mag zijn behaald en geen cijfer lager dan een 5,0 mag voorkomen. 2 De wijze van beoordelen is zo doorzichtig dat de student kan nagaan hoe de uitslag van het examen tot stand is gekomen. 3 In bijzondere gevallen kan de examencommissie afwijken van het bepaalde in lid 1. Zonodig stelt zij daartoe aanvullende eisen vast. bachelorexamen 1 De student is geslaagd voor het bachelorexamen wanneer is voldaan aan de volgende eisen: a de student heeft het propedeutisch examen behaald of daarvoor vrijstelling gekregen; b voor alle vakken van het tweede en derde cursusjaar is een resultaat behaald: een cijfer, een voldaan (v) of een vrijstelling (vr);




c

er mag geen cijfer lager dan 6,0 voorkomen. Als overgangsregeling geldt dat studenten die vóór 1 september 2009 met hun studie zijn begonnen tot 1 september 2011 gebruik mogen maken van de voorheen geldende regeling dat voor het bachelorexamen voor een totale omvang van 6 studiepunten een cijfer van tenminste 5,0 en ten hoogste 5,9 mag zijn behaald; geen cijfer lager dan een 5,0 mag voorkomen en het bachelor eindwerk met tenminste een 6,0 moet zijn behaald. 2 De wijze van beoordelen is zo doorzichtig dat de student kan nagaan hoe de uitslag van het examen tot stand is gekomen. 3 In bijzondere gevallen kan de examencommissie afwijken van het bepaalde in lid 1. Zonodig stelt zij daartoe aanvullende eisen vast. Als een onderwijseenheid bestaat uit meerdere onderdelen wordt het eindcijfer als volgt bepaald: z Bij meerdere schriftelijke of mondelinge testen is het eindcijfer het gewogen gemiddelde van de deelcijfers, onder de voorwaarde dat elk van de deelcijfers tenminste 5 bedraagt. Het gewicht is evenredig met de studielast. z Bij meerdere practicumopdrachten of anderszins bepaalt de examinator een eindcijfer op basis van het gewogen gemiddelde van de deelresultaten. Het gewicht is evenredig met de studielast. De examinator kan een minimumeis opleggen. De minimumeis voor een deelresultaat dient tijdig bekend gemaakt te worden en mag niet hoger zijn dan een vijf. Als aan een minimumeis niet wordt voldaan is de waardering ‘onvoldoende’. AANKONDIGING EN GELDIGHEIDSDUUR VAN TENTAMENCIJFERS Cijfers van schriftelijke tentamens worden zo snel mogelijk maar in ieder geval binnen 20 werkdagen nadat het tentamen is afgenomen bekend gemaakt via Blackboard. Je kunt een volledig cijferoverzicht krijgen via Blackboard. Raadpleeg in twijfelgevallen het Servicepunt TNW. De geldigheidsduur van cijfers voor de onderwijseenheden van je opleiding is 10 jaar. Examens zijn onbeperkt geldig. Let er op dat de geldigheidsduur van toetsing van onderdelen van eenheden, zoals (computer)toetsen, deeltentamens, huiswerk, opgaven, etc. heel beperkt kan zijn! Je loopt dus de kans een vak of practicum helemaal over te moeten doen als je alleen op onderdelen maar niet voor het geheel een voldoende hebt gehaald. INZAGE EN BEROEPSRECHT Nadat het tentamenresultaat bekend is gemaakt heb je minstens 20 dagen recht op inzage van je gemaakte werk. Je mag een kopie maken. Gedu26 | Technische Natuurkunde



rende deze termijn mag je ook om een nabespreking vragen. Docenten verstrekken in veel gevallen uitwerkingen via Blackboard. Als je na een nabespreking bezwaar hebt tegen de becijfering, dan kun je binnen tien dagen schriftelijk beroep aantekenen bij het College van Beroep voor de Examens, Postbus 5, 2600 AA Delft. FRAUDE Om duidelijk te maken wat de faculteit in concrete gevallen met fraude bedoeld heeft de faculteit TNW een fraudedocument opgesteld, met voorbeelden van fraude of frauduleus handelen. Zie hiervoor Blackboard > Bachelor Technische Natuurkunde > Studie informatie STUDENTEN GEDRAGSCODE De Studenten Gedragscode bedoelt helderheid te scheppen in de verwachtingen die de faculteit TNW van haar studenten heeft met betrekking tot academische aangelegenheden en persoonlijk handelen. Zie hiervoor Blackboard > Bachelor Technische Natuurkunde > Studie informatie EVALUATIE VAN DE OPLEIDING De Faculteit Technische Natuurwetenschappen streeft voortdurend naar verbetering van de opleiding. Je inbreng daarin is erg belangrijk. We vragen naar je mening over het onderwijs op twee manieren. Ten eerste organiseren de studieverenigingen bijeenkomsten van responsiegroepen van studenten om de lopende onderwijsactiviteiten te bespreken samen met de opleidingsdirecteur. Ten tweede vraagt de faculteit je om enquetes in te vullen. Deze enquetes bevatten standaardvragen en de resultaten worden besproken met de betrokken docenten. We nodigen je dringend uit om deel te nemen aan deze evaluaties omdat we er van overtuigd zijn dat de resultaten erg belangrijk zijn voor het verbeteren van onze opleidingen. Je kunt je invloed op de opleiding ook doen gelden via de studievereniging VvTP of door lid te worden van de opleidingscommissie of de studentenraad. De opleiding publiceert jaarlijks een kwaliteitszorgrapport waarin informatie uit responsiegroepbijeenkomsten, uit enquetes, gegevens over slaagpercentages en rendementen zijn opgenomen. Je vindt dit rapport op de Blackboard organization van TN bij “Documents” en “Kwaliteitszorg”. Op die manier kun je kennis nemen van wat er gedaan wordt met jouw bijdragen aan de evaluatie.




EXAMENZITTINGEN De examenzittingen zijn louter formele bijeenkomsten. De examencommissie controleert of je aan alle wettelijke verplichtingen hebt voldaan. Zo ja, dan stelt deze commissie vast dat je geslaagd bent voor je diploma, al dan niet cum laude, en vindt aansluitend aan de zitting de diploma-uitreiking plaats. De cum laude regeling staat in de Regels en Richtlijnen van de Examencommissie. Voor deze officiële examenzitting (niet te verwarren met de zitting met je afstudeercommissie) moet je je tenminste 20 dagen van tevoren aanmelden. Tenminste 5 werkdagen van tevoren moeten alle cijfers bekend zijn bij de Onderwijs- en Studentenadministratie. Controleer tijdig of alles in orde is en of je inderdaad aan alle eisen voor het diploma hebt voldaan! Vanaf de datum dat je aan je laatste verplichting voor het bachelordiploma hebt voldaan, kun je je uitschrijven en is geen collegegeld meer verschuldigd. Je kunt dan ook een brief krijgen waarin staat dat je inderdaad aan al je verplichtingen hebt voldaan. Het kan immers zijn dat je pas weken tot maanden later je echte diploma in ontvangst kunt nemen. Daarnaast is het, in verband met ministeriële regelingen, ook voor de faculteit van belang dat je zo snel mogelijk nadat je alle onderdelen van het bachelor hebt afgerond daadwerkelijk afstudeert. Denk erom dat je vanaf september 2010 pas aan een masteropleiding mag beginnen als je aan de verplichtingen voor je bachelordiploma hebt voldaan. BINDEND STUDIEADVIES De studieloopbaanbegeleiders stellen samen met de studieadviseur een wettelijk verplicht studieadvies op aan het eind van het eerste jaar. Als dit advies negatief uitpakt adviseren we je om een andere opleiding te kiezen. Dit advies is bindend. De studieadviseur zal je graag helpen met het zoeken naar mogelijkheden die beter bij je passen. Voor meer informatie zie pagina 41. 2.2

Minors Vanaf september 2006 is voor alle studenten die een Bacheloropleiding aan de TU Delft starten het studieprogramma ingericht volgens de major/minorstructuur. Enkele opleidingen zijn al eerder met minors gestart. Een minor is een samenhangend geheel van vakken ter grootte van 30 EC. Bij vrijwel alle opleidingen kan dit onderwijs in het eerste semester van het derde bachelorjaar gevolgd worden.




Gedetailleerde informatie over alle minors is te vinden op de website van de TU Delft: http://minors.tudelft.nl. Daar staan lijsten met alle beschikbare TUD minors, en met minors die voor de eigen opleiding worden aangeboden. De informatie over individuele vakken is te vinden in de digitale studiegids www.studiegids.tudelft.nl Doel van de minor Minors hebben primair als doelstelling om je kennis te verbreden met vakken die niet gangbaar in je discipline gegeven worden. De arbeidsmarkt vraagt om breder georiënteerde studenten; een groot deel van de afgestudeerden komt niet in de eigen discipline terecht. Naast het verwerven van domeinspecifieke kennis in het major deel kun je via de minor kennismaken met een andere academische discipline. Een student kiest een minor die hem of haar in staat stelt zich te verbreden door op een gestructureerde manier kennis te nemen van een andere opleiding of een andere wetenschappelijke discipline. De minor heeft de verdere ontwikkeling van academische vaardigheden als hoofddoel. Deze dient mede tot een verbreding van het gezichtsveld van de student te leiden. Het brede onderwijsaanbod van de TU Delft biedt je de gelegenheid te kiezen voor verbreding van je kennis, om toepassingen en/of competenties in een bepaalde discipline te verwerven of je verder te verdiepen in een thema. Meestal zal een andere faculteit dit onderwijs verzorgen. Soorten minors De TUD kent de volgende minors. Naar de aard van de minor: z Verbredende minor De term verbredend duidt erop dat het programma van de minor inhoudelijk duidelijk verschilt van het majordeel van de bacheloropleiding. Voorbeeld: de minor “Risico analyse en risico management” van TBM, bedoeld voor alle TUD-bachelors. z Schakelminor Deze minor is ook verbredend, maar is er specifiek op gericht om studenten een extra instroommogelijkheid te bieden in een andere master dan hun doorstroommaster. (dat is de vervolg-masteropleiding in dezelfde discipline als de bacheloropleiding). Voorbeeld: schakelminor “Werktuigbouwkunde” voor studenten uit de bacheloropleidingen CT, IO, LR, MT, MST en TN. Alle doorstroommogelijkheden zijn te zien in een tabel op de TU-site over de masteropleidingen bij het onderdeel Toelating.




Verdiepende minor Dit is een minor die een meer specialistisch karakter heeft, vaak op het gebied aansluitend aan het majordeel van een bacheloropleiding. Voorbeeld: “Aerospace System Design and Technology” voor LR studenten. z Vrije minor Dit is een minor die de student zelf samenstelt uit door zichzelf gekozen onderwijselementen (zie verderop). Naar de roostering van de minor z Semesterminor De meeste TUD minors worden aangeboden in het 5de semester van de bachelor

z

Een minor kan bestaan uit allerlei onderwijselementen: colleges, werkgroepen, projecten, onderzoeksopdrachten en/of stage. Mastervakken worden in een door de TUD verzorgde minor niet toegestaan. De minorruimte kan ook benut worden om onderwijs te volgen bij universiteiten in het buitenland. In dat geval kies je vakken die je in een vrije minor op kunt voeren, of die vakken uit een minor van de TUD kunnen vervangen. Je hebt hiervoor toestemming nodig van je examencommissie. In 3TU-verband vindt er afstemming over minors plaats, waardoor het relatief eenvoudig wordt om een minor van een andere TU als minor bij de TU Delft te kiezen. Vrije minor Je kunt, naast het brede aanbod dat de TU Delft al heeft ook zelf een minor samenstellen: zo’n minor moet uit een samenhangend programma bestaan, verzorgd door een universitaire opleiding, en op derdejaars niveau zijn. Ook voor de vrije minor geldt dat mastervakken niet zijn toegestaan. De examencommissie van je opleiding beslist erover of je toestemming krijgt voor het opvoeren van jouw vrije minor in je bachelorprogramma. Je moet je keuze tijdig (minimaal 2 maanden van tevoren) aan de examencommissie voorleggen. Je kunt je keuze desgewenst in een brief nader toelichten. De studieadviseur kan je bij het opstellen en aanvragen van een vrije minor van dienst zijn. Welke minor mag je volgen? Je hebt een grote keuzevrijheid en als TU-student mag je alle minors van de TU Delft volgen. Maar een verbredende minor of een schakelminor, die jouw opleiding verzorgt voor studenten van andere opleidingen, draagt niet bij aan je academische vorming en is daarom ook niet toegestaan.




Algemeen wordt ten aanzien van je studievoortgang verondersteld dat je aan het eind van je tweede jaar bent als je met de minor start. Je kunt in de minorgids zien welke voorkennis bekend verondersteld wordt (bijv. bepaalde wiskunde- of ontwerpkennis). Als je die kennis mist dan moet je die zelf bijspijkeren of je kunt dan beter een ander minor kiezen. Mocht de door jou gekozen minor overlap hebben met je majorprogramma van je bachelorprogramma of met je masterprogramma, dan dien je aanvullende vakken te volgen. Neem hierover contact op met de studieadviseur. Aanmelden voor een minor Tegen de tijd dat je een aanzienlijk deel van je eerste en tweede cursusjaar hebt afgerond, meld je je aan voor een minor. Raadpleeg voor aanmelding http://minors.tudelft.nl. Aanmelding is verplicht en dient uiterlijk 31 mei te geschieden. Bij enkele minors kan er sprake zijn van een capaciteitsbeperking. Als de capaciteit is overschreden zal je gevraagd worden om een andere keus. Studenten, ingeschreven bij een andere instelling, die een minor aan de TU Delft willen volgen dienen daarvoor zelf een tweede inschrijving te regelen. Wanneer heb je de minor gehaald? De minor is een onderdeel van je bacheloropleiding. In de reglementen van je bacheloropleiding is vastgelegd wanneer je voor het geheel, major + minor, geslaagd bent. Beschrijvingen minors De beschrijvingen van de minors voor het collegejaar 2009/2010 zijn te vinden op de web site http://minors.tudelft.nl.




2.3

Honourstrack Bachelor TN Dit jaar start de Honours Track voor de Bachelor. Dit is een aanvullend programma voor studenten die een extra uitdaging in hun studie natuurkunde zoeken. Doelen Het aanbieden van een uitdagend pakket vakken en activiteiten aan de beste studenten van TN, zodat zij beter naar capaciteit gaan presteren en zich verder kunnen ontplooien. Aan het einde van de Honours Track onderscheiden de studenten zich door het feit dat zij in twee jaar tijd 18 ECTS extra hebben gehaald, ervaring hebben met het werken in groepen, onderzoek doen en discussies voeren/leiden. Doelgroep Studenten technische natuurkunde die excelleren tijdens hun studie, die het bovendien leuk vinden om zich te verdiepen en te verbreden op een hoger niveau dan nu aangeboden wordt bij hun opleiding. Om toegelaten te worden tot de Honours Track moeten de studenten hun Propedeuse Cum Laude behaald hebben. Als een student bovenstaande niet behaald heeft, maar desondanks wil deelnemen aan de Honours Track, wordt over de toelating besloten door de toelatingscommissie. Programma Het voorgestelde programma bevat 18 ECTS, inclusief 9 ECTS TU brede Module Academische Vorming. In de pilot zal deze 9 ECTS ingevuld worden met een verbredend vak gegeven aan de faculteit TBM en vrije keuzeruimte. Het beoogde programma is als volgt: Vakbeschrijving

Honours classes (5 EC): Honours studenten behandelen voor deze vakken extra stof, in de vorm van extra hoofdstukken uit het lesboek of recent onderzoek. De stof wordt getoetst op verschillende manieren; Een extra (essay-) vraag op het tentamen, mondeling of een werkstuk/scriptie (al dan niet met een groep). (Bijvoorbeeld: Elektromagnetisme: 2 extra hoofdstukken op tentamen, Kwantummechanica: een individueel werkstuk,Fysische transportverschijnselen: een groepswerkstuk, Vaste stof fysica: een paper uitwerken/ bespreken, Statistische fysica 2 essays over extra hoofdstukken op het tentamen)




Papers bespreken (4 EC) Publicaties uit vooraanstaande tijdschriften en vakinhoudelijke boeken worden besproken. Dit vak zal gedurende de hele track gegeven worden en zo zorgen voor een structuur dat de hele track verbindt.

Module Academische vorming (9 EC) Philosophy of Physics 4 EC. Filosofische analyse van werkzaamheden van natuurkundigen, vak speciaal gegeven voor de HT-studenten aan de faculteit TBM, onder verantwoordelijkheid van Prof. dr. ir. Peter Kroes. Vrije keuze (5 EC). Vrije keuze aan vakken buiten de BSc TN. De vrije keuze kan mogelijk ook ingevuld worden met het bijwonen van een summer school en/of congres, zoals worden georganiseerd door bijvoorbeeld het ESA en ETH Zurich. Planning Er wordt per kwartaal vast 2 uur in de week ingeroosterd voor de Honours Track. Om de week krijgen de studenten dan een honours class (begeleiding/college/bespreking met een van de honours class docenten) en zullen zij een paper bespreken. In het eerste kwartaal volgen de studenten naast het papers bespreken 2 uur per week Philosophy of Physics. Kwartaa

Vak

1

Philosophy of Physics

2

Elektromagnetisme

3

Kwantummechanica

4

Fysische Transportverschijnselen

5

Vrije keuzeruimte

Papers

7

Statistische Fysica

Bespreken

8

Vaste Stof Fysica

Papers

Bespreken

6

Organisatie Prof.dr.ir. L.M.K. Vandersypen zal de verantwoordelijk docent zijn voor de Honours Track. Daarnaast is hij de contactpersoon voor de honoursstudenten en -docenten die bij een onderdeel van de Honours Track betrokken zijn.




2.4

Handige informatie BELANGRIJKE LINKS http://Minors.tudelft.nl http://Keuzevakken.tudelft.nl http://studiegids.tudelft.nl (dit is de studiegids in coursebase, vooral een programma en vakkenoverzicht) http://blackboard.tudelft.nl De digitale versie van deze studiegids is ook te vinden op campuswebsite van de faculteit. E-MAIL EN TELEFONISCH CONTACT Voor direct contact kun je de docent of een andere betrokken persoon of instantie e-mailen of bellen. De e-mail adressen van de medewerkers van de TU Delft bestaan uit voorletters (met puntjes, zonder spaties)+achternaam, gevolgd door @tudelft.nl, bijvoorbeeld [email protected]. Als student krijg je een dergelijk e-mail adres maar nu met @student.tudelft.nl. Bij telefoon en faxnummers staan hieronder de interne nummers. Bel je van buiten, dan moet je er [+31] (015) 27 voor zetten. DE TNW WEBSITE De TNW website is www.tnw.tudelft.nl. De optie "Studentenportal" en vervolgens “Onderwijs” zijn voor jou het belangrijkst. z Blackboard z Bachelor opleidingen (waaronder de bacheloropleiding Technische Natuurkunde) z Master opleidingen (waaronder de masteropleiding Applied Physics) z Roosters z Reglementen TNW Zet hem bij je favorieten! BLACKBOARD - DE DIGITALE LEEROMGEVING Blackboard is de digitale leeromgeving van TU Delft. Alle studenten van de TU Delft die ingeschreven staan in het studenteninschrijfsysteem ISIS, alle docenten, overige medewerkers die geregistreerd zijn in Peoplesoft en alumni hebben toegang tot Blackboard en kunnen gebruik maken van de digitale leeromgeving. Veel communicatie tussen studenten, docenten en werknemers gaat via Blackboard. Na een inlogprocedure vind je relevante informatie over opleidingen en vakken aan de TU Delft. Om in te kunnen




loggen moet je beschikken over een NetID. Dit kun je krijgen bij het Servicepunt TNW. De meest recente informatie staat bij de organization van je opleiding. Hier worden bijvoorbeeld roosterwijzigingen aangekondigd. Je bent automatisch ingeschreven bij deze oragnization. De nieuwste aankondigingen (“announcements”) verschijnen automatisch bij opstarten. Bij Courses vind je per vak gegevens over de inhoud, het lesmateriaal, de presentatie en de toetsing. Ook staan daar de regelingen waaraan je moet hebben voldaan zoals verplichtingen voordat je het vak mag volgen en verplichtingen tijdens het volgen van het vak, bijvoorbeeld huiswerk en aanwezigheid. Ook vind je er oefeningen, opgaven en proeftentamens. Schrijf je dus in als je het vak wilt volgen en raadpleeg VOORAF de course site zodat je weet wat je te wachten staat en het nodige studiemateriaal kunt aanschaffen. Schrijf je weer uit als je het vak voltooid heb (“unenroll”). Een overzicht van al je studieresultaten kun je ook via Blackboard krijgen. Website: blackboard.tudelft.nl Ondersteuning: www.blackboard-support.tudelft.nl en www.ELS.tudelft.nl Of per telefoon 015 27 89194 DE TAS WEBSITE Voor een schriftelijk tentamen moet je je uiterlijk twee weken voor de tentamenperiode aanmelden via het Tentamen Aanmeld Systeem (TAS) www.tas.tudelft.nl. Als je geen bewijs van aanmelding kunt tonen, heb je geen toegang tot de tentamenzitting! Als je verhinderd bent, dan moet je je uiterlijk 5 dagen van tevoren afmelden via TAS. Als je je door bijzondere omstandigheden niet op tijd hebt kunnen aanmelden, meld je dan bij het onderwijssecretariaat. Je gebruikt voor TAS hetzelfde NetID als voor Blackboard. HET ONDERWIJSSECRETARIAAT Bij het onderwijssecretariaat kun je afspraken maken met de opleidingsdirecteur, de opleidingscoördinator, de studieadviseur en de stagecoördinator. Gebouw voor Technische Natuurkunde, kamer A 216. Tst. 89076/85995/82022, fax 88572, e-mail: [email protected]. Openingstijden: als regel op werkdagen van 8.30 – 16.30 uur (uitgezonderd lunchpauzes en niet op vrijdagmiddag). DE PRACTICUMADMINISTRATIE De practicumadministratie roept je op voor het volgen van practica, geeft je een practicumrooster en houdt je voortgang bij. Voor de practica moet je je zelf aanmelden. 35 | Studiegids 2009/2010



Let op! Waar in het collegerooster “practicum” staat is dat niet altijd op jou van toepassing. De meeste practica worden gedaan in groepen van 2-8 studenten gedurende een beperkte periode die verschilt per groep en die staat aangegeven op het practicumrooster dat je van de practicumadministratie krijgt. Het eerstejaarspracticum bestaat uit twee onderdelen, het blok Inleiding Experimenteren (IE) en het blok Inleiding Instrumentatie (II). De practicumblokken (15 middagen inclusief voordracht II-8). Het vindt plaats in de tweede periode van het eerste semester en de eerste periode van het tweede semester. Voorafgaand aan het practicum zijn er toetsen, over Veiligheid en Onzekerheid. De practicumhandleiding bevat gedetailleerde cursusinformatie. Verder worden voorwaarden zoals, inschrijving vooraf, voorbereiding (bestudering van de stof vooraf), verslaglegging (volgens regels), verhinderingen (hoe te handelen), fraude (consequenties), beeindiging (met goed resultaat) gegeven in de handleidingen. Het tweede en derdejaars Research practicum regel je op afspraak met je begeleider na inschrijving bij de practicumadministratie. Raadpleeg in twijfelgevallen altijd de practicumadministratie. Practica hebben geen “academisch kwartiertje”. Een practicummiddag begint dus om 13.30 uur. Deelname aan practica is verplicht! Bij verzuim loop je het risico een jaar te moeten wachten voordat je weer kunt deelnemen. Als je tijdens een onderwijsperiode met vakantie gaat doen we geen extra moeite om je alsnog aan het lopende practicum te laten deelnemen. Gebouw voor Technische Natuurkunde, kamer A001 Tst. 82459/85886, e-mail: [email protected]. Openingstijden: werkdagen 10.00-11.45 en 12.30-16.15 uur. HET INTERNATIONAL OFFICE Hier kun je geholpen worden als je een tijdje in het buitenland wilt studeren. Gebouw voor Technische Natuurkunde, kamer A208 Tst. 83253, e-mail: [email protected], website: www.tnw.tudelft/ studyabroad DE VVTP BALIE EN DE VVTP WEBSITE De Vereniging voor Technische Physica (VvTP) is de studievereniging van Technische Natuurkunde en Applied Physics. Bij de balie kun je bestelde boeken ophalen, inschrijven voor allerlei evenementen, folders halen over uiteenlopende onderwerpen en eerstehands informatie krijgen over alles wat met je studie te maken heeft. 36 | Technische Natuurkunde



Gebouw voor Technische Natuurkunde, kamer A109, in de hal van de A vleugel eerste verdieping. Tst. 86122, e-mail: [email protected], website: www.vvtp.tudelft.nl. Op deze website kun je je studieboeken bestellen. 2.5

Belangrijke contacten DE DECAAN TNW Prof. dr. Raoul Bino Secretariaat: gebouw voor Technische Natuurkunde, kamer C162. Tst. 84841, e-mail [email protected] De decaan is verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de faculteit. DE DIRECTEUR ONDERWIJS TNW Prof. dr. Rob Mudde Kramerslaboratorium, room W210 Tel. 82834, e-mail: [email protected] De directeur onderwijs ziet namens de decaan toe op alle opleidingen van de faculteit. DE OPLEIDINGSDIRECTEUR TN Prof. dr. ir. Pieter Kruit Gebouw voor Technische Natuurkunde, kamer F132 Tst. 85197, e-mail [email protected] De opleidingsdirecteur is verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma. Je kunt hem benaderen met opmerkingen en vragen. DE OPLEIDINGSCOÖRDINATOR TN Dr. Hans Zoetelief Gebouw voor Technische Natuurkunde, kamer A217. Tst 88987, e-mail [email protected] De opleidingscoördinator ziet toe op een goede dagelijkse gang van zaken in het onderwijs. Voor dringende problemen kun je hem raadplegen. DE STUDIEADVISEUR TN Mw. drs. Maricha Reedijk, Gebouw voor Technische Natuurkunde, kamer A204 Tst. 82408, e-mail [email protected] Wil je een afspraak met haar maken doe dat dan via het Onderwijssecretariaat (kamer A216 in het TN gebouw, Je kunt er even binnenlopen of 37 | Studiegids 2009/2010



bellen: 015 2782022 of 015 2785995). Het secretariaat beheert haar agenda. De studieadviseur helpt je als je problemen hebt met je studie of als je persoonlijke problemen hebt. Die kunnen van allerlei aard zijn: relatieproblemen, studievertraging samenhangend met sportbeoefening, studiefinancieringsproblemen, struikelvakken. Aarzel niet om hulp te vragen van de studieadviseur! Zie voor overige vormen van begeleiding www.smartstudie.tudelft.nl. DE STUDIELOOPBAANBEGELEIDER Iedere eerstejaarsstudent krijgt een studieloopbaanbegeleider toegewezen. Dit is een docent van de opleiding. In het eerste kwartaal krijg je een eerste gesprek met je begeleider. Die peilt je eerste ervaringen met de studie en je plannen voor je studieverloop, inclusief activiteiten naast je studie zoals werken en sport. Nadat de resultaten van de tweede periode bekend zijn geworden, volgt een tweede gesprek. Je studieloopbaanbegeleider mag je ook in latere jaren op eigen initiatief raadplegen. De studieadviseur neemt de rol van de studieloopbaanbegeleider in hogere jaren over in die zin dat zij je zal oproepen als je studie duidelijk vertraging oploopt. DE STUDENTMENTOREN EN DE MENTORSECTIE Bij het begin van het eerste jaar delen we je in bij een mentorgroep. Zo’n groep bestaat uit 8-10 eerstejaars studenten en twee ouderejaars studenten als studentmentoren. Je krijgt ook een mentorsectie, dat is een van de onderzoeksecties van de afdelingen Imaging Science and Technology, Multiscale Physics, NanoScience, BioNanoScience (in oprichting) of Radiation, Radionuclides and Reactors of een aanverwante sectie binnen of buiten de faculteit. De mentorgroep helpt je op weg door de studie. Daarom kom je geregeld bij elkaar, vaak tijdens een lunch. Je gaat ook op bezoek bij onderzoekgroepen, in het bijzonder bij je mentorsectie. Je propedeutisch eindproject (PEP) doe je in je mentorsectie. Bindend studieadvies (BSA) De Wet op het Hoger Onderwijs (WHW) geeft universiteiten de mogelijkheid een bindend studieadvies (BSA) te geven aan eerstejaarsstudenten. Dit wil zeggen dat aan het advies over de voortzetting van de studie binnen of buiten de bacheloropleiding die hij volgt, een afwijzing verbonden kan worden: de student mag dan de studie niet voortzetten.




De TU Delft voert per september 2009 het BSA in. Iedere BSc student moet in het eerste studiejaar van zijn BSc-opleiding minimaal 30 EC behalen uit het betreffende propedeuseprogramma om de opleiding voort te kunnen zetten. 30 EC is de helft van het totaal aantal te behalen studiepunten in het eerste jaar. Wanneer deze norm niet gehaald is, wordt de inschrijving van de student uiterlijk per 1 oktober beëindigd. De student kan zich gedurende vier jaar volgend op het studiejaar waarover hij een negatief BSA heeft gekregen niet voor de betreffende opleiding inschrijven. We gaan er bij de studie Technische Natuurkunde vanuit dat je hier komt met het plan om de propedeuse in 1 jaar te halen en doen er alles aan om je hierbij te helpen. In de praktijk zijn er natuurlijk studenten die dit niet lukt, maar we hopen dan ook bijna niemand het (bindend) advies te hoeven geven. DE ROOSTERCOÖRDINATOR Mw. Christel Weber Tst. 88717, e-mail [email protected] De collegeroosters en de tentamenroosters worden centraal gemaakt in het Shared Service Centre O&S. Ze worden op het web gepubliceerd en je vindt de roosters van TNW op de website www.tnw.tudelft.nl, via Studentenportal bij Onderwijs. Kijk vooraf op de website. Dan voorkom je dat je op het verkeerde moment bij de verkeerde zaal staat of dat een tentamen al geweest is op het moment dat je je meldt. Je kunt de roostercoördinator altijd benaderen als je een probleem hebt met het rooster. Een uitzondering op deze regel is het practicumrooster. Hiervoor moet je bij de practicumadministratie zijn (zie hierboven). DE STAGECOÖRDINATOR Mw. Mr. drs. Stephanie Hessing Gebouw voor Technische Natuurkunde, kamer A210 Tst. 87495, e-mail: [email protected] In je bacheloropleiding is geen reguliere stage ingebouwd. DE VERTROUWENSPERSOON ONGEWENST GEDRAG Mw. drs. Corrie Zeeuw Gebouw voor Technische Natuurkunde, kamer A206 Tst. 83633 e-mail: [email protected] Per faculteit is er minstens een vertrouwenspersoon aangesteld. Pesten, treiteren, roddelen, seksuele intimidatie, agressie, geweld en discriminatie 39 | Studiegids 2009/2010



zijn allemaal vormen van ongewenst gedrag. De vertrouwenspersoon biedt onder geheimhouding en in alle vertrouwelijkheid ondersteuning bij en advies over de manier waarop het ongewenste gedrag kan worden gestopt. Website: www.vertrouwenspersoon.tudelft.nl DE OPLEIDINGSCOMMISSIE TECHNISCHE NATUURKUNDE EN APPLIED PHYSICS Voorzitter: Prof. dr. ir. Chris Kleijn Ambtelijk secretaris is Mw. Helen Emmerink van het onderwijssecretariaat Tst. 89076, e-mail: [email protected] De opleidingscommissie adviseert de decaan en de opleidingsdirecteur over het programma. De opleidingscommissie bestaat voor de helft uit studenten. Als je wilt meepraten over het programma wordt dan lid van de opleidingscommissie! De VvTP kan je hierover inlichten. De decaan stelt het programma vast. Dit programma en de programmaregelingen worden opgenomen in de Onderwijs en Examenregeling en de daarbij horende Uitvoeringsregeling per opleiding. Je vindt deze regelingen op www.tnw.tudelft.nl/reglementen. De Facultaire Studentenraad heeft instemmings- en adviesrecht voor deze regelingen. DE SUBEXAMENCOMMISSIE TECHNISCHE NATUURKUNDE EN APPLIED PHYSICS Voorzitter: Prof. dr. Ekkes Brueck Ambtelijk secretaris is Mw. Helen Emmerink van het onderwijssecretariaat. Tst. 89076, e-mail: [email protected] De faculteit heeft een overkoepelende examencommissie en subcommissies per bachelor-master combinatie en voor afzonderlijke bachelor- en masteropleidingen. De examencommissie stelt de orde bij de tentamens en examens vast en beslist of je geslaagd bent voor een examen. Verzoeken om af te wijken van het vastgestelde programma moet je schriftelijk (per post of per e-mail) indienen bij de secretaris. Als je een klacht hebt over een tentamen wend je dan zo spoedig mogelijk, maar in ieder geval binnen 10 werkdagen na het bekend worden van de tentamenuitslag tot de examencommissie. Het reglement van de examencommissie kun je vinden op www.tnw.tudelft.nl/reglementen DE FACULTAIRE STUDENTENRAAD De facultaire studentenraad (FSR) TNW is een officieel overleg tussen studenten van de bachelor en masteropleidingen TNW, opleidingsdirecteuren en de decaan. Het werk van de studentenraad heeft betrekking op verschillende onderwerpen. Enkele onderwerpen zijn de Onderwijs- en 40 | Technische Natuurkunde



Examenregeling, studiedruk en studieplanning en faciliteiten op het gebied van computers, practica, studieruimtes. De facultaire studentenraad heeft op bepaalde zaken instemmingsrecht en in andere zaken adviesrecht. De facultaire studentenraad bestaat uit studenten van de faculteit TNW. Deze studenten vertegenwoordigen de bachelor opleidingen Life Science and Technology, Molecular Science and Technology en Technische Natuurkunde en de master opleidingen Applied Physics, Biochemical Engineering, Chemical Engineering, Life Science and Technology, Nanoscience, Industrial Ecology, Science Education and Communication en Sustainable Energy Technology. De FSR voert overleg met verschillende instanties, zoals met de centrale studentenraad, andere facultaire studentenraden en de opleidingsdirecteuren en decaan. Elk jaar zijn er in het voorjaar verkiezingen waarbij nieuwe studentenraden worden verkozen. Wil je zelf ook mee discussiëren, meedenken of plaatsnemen in de facultaire studentenraad TNW, neem dan contact op met ons. Ook voor vragen, klachten en opmerkingen kun je ons bereiken via [email protected]. STUDIEVERENIGING De ‘Vereniging voor Technische Physica’ is de studievereniging voor de bachelor Technische Natuurkunde en de aanverwante masters Applied Physics en NanoScience. Het is een zeer actieve en bloeiende vereniging waar 98% van de studenten lid van is, dit komt neer op zo’n 600 leden. Tientallen hiervan zijn actief in diverse commissies en besturen. Formeel gezien zijn de doelen van de VvTP het behartigen van de belangen van de studenten Technische Natuurkunde en het bevorderen van de studie der natuurwetenschappen. Om deze doelen te bereiken is de VvTP actief op vier gebieden: onderwijs, wetenschap, het bedrijfsleven en ontspanning. De vereniging bewaakt de kwaliteit en de inhoud van het onderwijs door middel van responsiegroepen. Hierin bespreken studenten onderwijszaken direct met de docenten en de opleidingsdirecteur. Verder nemen de commissarissen onderwijs van de VvTP deel aan de vergaderingen van de opleidingscommissie waarin de programma-inhoud en de uitvoering worden besproken en geëvalueerd. Mocht je dus een klacht, vraag of opmerking hebben betreffende het onderwijs dan kan je de commissarissen onderwijs bereiken via [email protected]. Bovendien verkoopt de VvTP ook boeken tegen een sterk gereduceerde prijs. Je moet deze boeken wel van te voren bestellen op de website van www.vvtp.tudelft.nl Voor aanstaande eerstejaars studenten is er een weekend in augustus, waar nieuwe studenten in een ontspannen sfeer, elkaar en de VvTP leren kennen. Bovendien maken ze ook kennis met de opleiding en de professoren.




De VvTP organiseert jaarlijks lezingen en een symposium ter verbreding van de natuurkunde kennis. Excursies naar bedrijven en onderzoeksinstellingen maken het mogelijk kennis te maken met de toekomstige werkomgeving. De VvTP bevordert het contact tussen studenten en bedrijven tijdens bijvoorbeeld ‘De Delftse Bedrijvendagen’ waar zo’n 100 bedrijven en 1300 studenten op af komen. Ten slotte heeft de VvTP een balie met een hok in de A-vleugel waar je in de pauzes altijd terecht kan voor een kop koffie of een praatje. Tevens kan je hier binnen lopen voor al je vragen betreffende de VvTP, maar ook voor al je vragen over de studie. Je vindt de VvTP balie in het Gebouw voor Technische Natuurkunde, kamer A109. Tel.: 015-2786122 Email: [email protected] Website: www.vvtp.tudelft.nl 2.6

Studiefaciliteiten BIBLIOTHEKEN De Centrale Bibliotheek gelegen achter de Aula, Prometheusplein 1 (gebouw 21 op kaart) is hierboven al beschreven. Je vindt er excellente studiefaciliteiten en moderne PC’s. De faculteitsbibliotheek van de faculteit Technische Natuurwetenschappen is gevestigd in het DelftChemTech gebouw, Julianalaan 136, tst. 81427, e-mail: [email protected] BOEKEN, DICTATEN EN HANDLEIDINGEN De meeste vakken maken gebruik van boeken. Sommige vakken gebruiken een eigen dictaat of een aanvulling op het boek. Vraag aan het servicepunt hoe je dictaten kunt bestellen. Practica maken vaak gebruik van practicumhandleidingen. Deze informatie is meestal beschikbaar op de Blackboard course sites. Daar vind je ook vaak kopieën van transparanten, opgavenbundels, etc. Je vindt een boekenlijst aan het einde van deze studiegids. De VvTP verkoopt de meer populaire leerboeken tegen gereduceerde prijs. Bij de VSSD winkel, Leeghwaterstraat 42, Delft, gebouw 45 op de kaart, kun je redelijk geprijsde leerboeken en ander leermateriaal (calculators, disks, printerbenodigdheden, etc) kopen.




NEDERLANDSTALIGE BOEKEN, UITLEEN- EN TERUGKOOPREGELING De meeste leerboeken zijn Engelstalig. Heb je problemen met Engelstalige boeken, bijvoorbeeld omdat je dyslectisch bent, dan kun je op de Blackboard Organization Bachelor Technische Natuurkunde een lijst vinden van Nederlandstalige boeken die je naast een voorgeschreven Engels boek kunt gebruiken. Boeken van deze lijst kun je lenen bij of terugverkopen aan de opleiding. Voorwaarde voor teruggave na lenen is dat het boek niet meer dan 1 jaar in je bezit is geweest en onbeschadigd is. Voorwaarde voor terugverkoop is dat het boek niet meer dan 1 jaar oud is en onbeschadigd. Je kunt hiervoor terecht bij het Onderwijssecretariaat, kamer A216 van het TN gebouw. COMPUTERZALEN, PROJECTRUIMTES, STUDIEZALEN EN ONTMOETINGSRUIMTE Er is een aantal computerzalen beschikbaar voor algemeen gebruik door TNW studenten. Dit zijn: z Zalen A201 en A203 in de A vleugel van het Gebouw voor Technische Natuurkunde, Lorentzweg 1. In het tweede semester zijn ook zalen A166 en A168 beschikbaar. z Zalen 1.407 en 1.501 in het DelftChemTech gebouw,Julianalaan 136. z Kamer 1.630 van het Kluyver Laboratorium, Julianalaan 67. In het Gebouw voor Technische Natuurkunde is een studiezaal beschikbaar op de derde verdieping, zaal F304. Hier is op gezette tijden een studentassistent aanwezig voor hulp bij de wiskunde- en natuurkundevakken. Zalen F104 t.m. F110 zijn ingericht om te werken met projectgroepen. De centrale bibliotheek heeft ook computerzalen. In alle bibliotheken zijn studieplaatsen. Kamer F107 in het TN gebouw is ingericht als ontmoetingsruimte. Voor het werken in groepen, bijvoorbeeld aan een project, zijn de zalen A009 en A011 beschikbaar. Studiematerialen bestellen via blackboard Bij de TU Delft zijn readers en dictaten via internet bestelbaar. Dit heeft als direct voordeel dat je overal ter wereld op elk moment je studiematerialen kunt bestellen en dat deze na betaling thuis worden afgeleverd. Indien gewenst is de mogelijkheid tot afhalen op de campus wel aanwezig. Je vindt de bestelsite voor de readers binnen het blackboard van de TU Delft (http://blackboard.tudelft.nl onder "Staff Info"). Je NetID en password ontvang je automatisch na inschrijving bij de TU Delft.




Instructie Bedrijfshulpverlening U kunt de BHV organisatie mobiliseren door via een vaste TU lijn 112 te bellen. Bij Ongeval z BEL 112 z Geef informatie over de locatie z Uw naam z Aard van het ongeval z Blijf bij het slachtoffer z Wacht op hulp z Volg instructies van BHV-ers Bij Brand z BEL 112 z Geef informatie over: de locatie z Aard van de brand z Omvang van de brand z Volg instructies van BHV-ers z Waarschuw in gevaar zijnde personen z Breng personen in veiligheid z Probeer te blussen z Ga naar de verzamelplaats Bedrijfshulpverlening (BHV) Elke faculteit en alle andere gebouwen van de TU Delft hebben een eigen BHV organisatie of vallen onder de verantwoording van de BHV organisatie van een aanliggend pand. Wat: De BHV zorgt voor een veilige werkomgeving. Zij bemensen tevens de EHBO posten in de faculteit. Deze herken je aan de groene kruis bordjes bij de deuren van de betreffende medewerkers. Tevens stellen zij het BHV plan op waar het ontruimingsplan een onderdeel van is. Hier kun je onveilige situaties melden alsmede je aanmelden als BHV-er of terecht met je vragen. Op elke etage zijn 1 of meerdere BHV’ers beschikbaar. Op alle kamers en zalen van de faculteit hangen instructies over hoe te handelen bij een ongeval of brand. BEL 112 Wanneer: de BHV verleent eerste hulp bij ongevallen, bestrijdt beginnende brand en draagt zorg voor de ontruiming van het gebouw bij calamiteiten. Wie: De BHV organisatie wordt bemenst door medewerkers en studenten. De laatste met name om te worden ingezet tijdens grootschalige studen-




tenactiviteiten. Je herkent ze bij een inzet aan de oranje BHV hesjes of armbanden. 2.7

Boekenlijst Deze informatie kan gedateerd zijn. Controleer daarom altijd op de Blackboard course site of deze informatie klopt! Cursief aangegeven boeken vallen onder de uitleen- en terugkoopregeling. Deze boeken kun je lenen bij of terugverkopen aan de opleiding. Voorwaarde voor teruggave na lenen is dat het boek niet meer dan 1 jaar in je bezit is geweest en onbeschadigd is. Voorwaarde voor terugverkoop is dat het boek niet meer dan 1 jaar oud is en onbeschadigd. Je kunt hiervoor terecht bij het Onderwijssecretariaat, kamer A216 van het TN gebouw. Je moet een rekening, je eigen rekeningnummer en je SOFI nummer inleveren. We geven ook een lijst van Nederlandstalige boeken die je kunt gebruiken als alternatief. Deze vallen ook onder de leen- en terugkoopregeling. Veel boeken zijn tegen gereduceerde prijs verkrijgbaar bij de VvTP balie in de hal van de A vleugel eerste verdieping van het TN gebouw. Je moet de boeken van tevoren bestellen via de website www.vvtp.tudelft.nl. De practicumhandleidingen zijn verkrijgbaar bij de practicumadministratie kamer A001 van het TN gebouw. Eerstejaars kopen hun handleiding bij de oproep die ze krijgen om hun practicumrooster op te halen. Neem een pasfoto en ca 20 Euro in contanten mee! De dictatenverkoop van TN is gevestigd in het magazijn op de begane grond achterin de C vleugel van het TN gebouw. Heb je moeite met Engelstalige boeken? Er zijn een aantal Nederlandstalige alternatieven: Voor het analyseonderwijs is het Nederlandstalige boek van Almering, Bavinck en Goldbach, Analyse, Delft University Press, nog beperkt verkrijgbaar, bijvoorbeeld bij de VSSD, de Slechte, Boekhandel Prins of in de bibliotheek. De serie van Alonso en Finn bestrijkt ongeveer dezelfde stof als Giancoli, Physics for Scientists and Engineers maar wel op een wat hoger niveau. Ze zijn dus ook bruikbaar bij vakken van het tweede en derde jaar. De delen zijn: z Elektromagnetisme, z Golven z Kernfysica z Mechanica z Kwantumfysica 45 | Studiegids 2009/2010


2 | Inf or matie over de bacheloropleiding Tec hnische Nat uurkunde z z

Statische fysica Uitgever is Delta Press.

De combinatie Alonso Finn, Mechanica óf Roest Inleiding Mechanica (DUP, verkrijgbaar bij de VSSD) samen met het Leidse dictaat van Van Baal over relativiteitstheorie, te vinden op www.lorentz.leidenuniv.nl/vanbaal/SRT/ syllabus/syllabus.pdf bestrijkt redelijk de stof van het eerstejaars vak Mechanica en Relativiteitstheorie. Onderwijsuitgaven van Delft University Press op het gebied van de Technische Natuurkunde zijn: z Fysische transportverschijnselen I z Fysische transportverschijnselen, 200 vraagstukken, z Fysische transportverschijnselen II z Inleiding elektriciteit en magnetisme z Inleiding mechanica z Inleiding thermodynamica z Transport phenomena data companion z Vraagstukken elektriciteit en magnetisme z Vraagstukken over mechanica z Vraagstukken thermodynamica Ze zijn verkrijgbaar bij de VSSD. Het rooster bevat vakken waarvan de code begint met TN en vakken van het majorprogramma ook als zij geen TN code hebben, bijvoordeeld de wiskundevakken die met WI beginnen. Voor het rooster van het vak Inleiding astrofysica, onderdeel van de schakelminor Sterrenkunde, verwijzen we naar de website www.strw.leidenuniv.nl. Voor dit vak geldt dat je eventuele roosterproblemen zelf moet oplossen. Dit geldt ook voor de tweede- en derdejaars vakken van de lintschakelminors. Het rooster van de vakken van een andere opleiding vind je op de website van de faculteit die die vakken verzorgt.




Overgangsmaatregelen voor cohort 2006 en eerder z In het eerste jaar is het Inleidend Practicum in omvang gereduceerd van 6 EC naar 5 EC. Het Propedeutisch Eindproject is uitgebreid van 3 EC naar 4 EC. Een practicum Mondeling Presenteren is onderdeel is van het Propedeutisch Eindproject. z In het tweede jaar zijn het vak Lineaire algebra 2, Inleiding kwantummechanica, Klassieke mechanica A, Kwantummechanica A en Fysische transportverschijnselen. Verder is Elektromagnetisme I in omvang van 5 EC naar 6 EC gegaan. z Nieuw in het derde jaar is het blokpracticum in het eerste semester. De vakken Statistiek, Statistical Physics en wetenschaps- en argumentatieleer zijn verschoven naar het tweede semester. Stochastische Signaalanalyse is in omvang gereduceerd en naar de tweede helft van het tweede semester verschoven. De nu ontbrekende vakken waren verplaatst naar het tweede jaar. z Als je in het oude programma Lineaire Algebra (WI2142TN) niet hebt gehaald dan moet je Lineaire Algebra deel 1 (WI1142TN) en Lineaire Algebra deel2 (WI2242) volgen. Als je in het oude programma kwantummechanica (TN2012) niet hebt gehaald dan moet je Inleiding Kwantummechanica (TN2301) en het eerste deel van Kwantummechanica A (TN2311) volgen. Als je in het oude programma Elektromagnetisme I (TN2052, 5 EC) niet hebt gehaald dan moet je Elektromagnetisme I (TN2053, 6 EC) volgen. z Verdere overgangsmaatregelen zullen, zo nodig, later bekend worden gemaakt. Als je in het oude programma Klassieke en Kwantummechanica A (TN2652, 5 EC) niet hebt gehaald dan moet je Kwantummechanica A deel 2 (TN2411, 3EC) en Klassieke Mechanica A (TN2321, 3EC) doen. Is er iets niet duidelijk? Raadpleeg zo snel mogelijk de studieadviseur! Het vervolg Het is zover! Je hebt je bachelorprogramma afgerond of het einde is in zicht. Wat nu? Een logisch, maar niet noodzakelijk, vervolg is een masteropleiding. Je bacheloropleiding garandeert aansluiting op ten minste één masteropleiding: Applied Physics, zowel in de eigen instelling als in andere instellingen in binnen- en buitenland. De volgende masteropleidingen binnen de TU Delft kunnen ook gevolgd worden: z Nanoscience z Industrial Ecology z Systems & Control 47 | Studiegids 2009/2010



Biomedical Engineering Applied Earth Sciences z variant Science van Materials Science and Engineering z variant Space Engineering van Aerospace Engineering z Management of Technology z Science Education and Communication z Sustainable Energy Technology Afhankelijk van het gekozen minorprogramma kan je daarnaast toegang krijgen tot een andere masteropleiding. Je kunt ook aan het werk gaan. Er is nog nauwelijks ervaring met afgestudeerde bachelorstudenten in het werkveld. We verwachten dat je concurrerend bent met HBO afgestudeerden, vooral in die beroepen waar een academische oriëntatie belangrijk is, zoals in R&D bedrijven. Verder zijn we er van overtuigd dat de je over voldoende vakinhoudelijke kennis en vaardigheid beschikt om in het VWO les te geven. Je moet dan nog wel een didactische scholing krijgen. Deze lerarenopleiding bieden we binnen de TU Delft aan als minor van het Science Education and Communication programma.

z

z

2.8

Roostermatige informatie Ieder jaar is verdeeld in twee semesters. Ieder semester heeft twee perioden. Iedere periode bestaat uit zeven weken onderwijs (‘onderwijsperiode’), gevolgd door collegevrije perioden van drie weken. Er is een extra tentamenperiode in augustus, voornamelijk voor herkansingen. Er zijn vakanties rond Kerstmis, Pasen, in mei en in de zomer. Belangrijke websites z De website van de faculteit, kies daartoe www.tudelft.nl>>studenten>>Studentenportal>>TNW, bevat gedetailleerde informatie over programma’s, reglementen en roosters. z Een zeer belangrijke bron van informatie is de Blackboard site: http://blackboard.tudelft.nl. Op deze site vind je recente informatie over de opleiding bij “My organizations”, vakinformatie bij “My courses”en belangrijke aankondigingen bij “My Announcements”. Je bent automatisch enrolled in de “Organization” Bachelor Technische natuurkunde. Voor vakken moet je jezelf "enrollen". z Het overzicht van de vakken, de inhoud van de vakken en de docenten van de bachelor TN staan beschreven in de digitale studiegids http://studiegids.tudelft.nl.



2 | Inf or matie over de bacheloropleiding Tec hnische Nat uurkunde z z

z z

De inhoud van de vakken staat beschreven in CourseBase (https://coursebase.tudelft.nl) Vanaf het nieuwe academische jaar 2009-2010 gaan we over naar een nieuw roosterprogramma Syllabus+. Het grote voordeel van dit systeem is dat alle roosters in één applicatie te zien zijn. Het is dus niet meer nodig om op verschillende roosterpagina’s van diverse faculteiten te zoeken naar een rooster. Syllabus+ is op twee punten ingrijpend anders dan het huidige systeem: - web interface - persoonlijk rooster op webpagina Om je zo goed mogelijk te ondersteunen in het gebruik van het nieuwe systeem kun je op de docentenportal een speciale pagina met uitgebreide uitleg, instructies en video-demo’s vinden. Deze roosterhulp webpaginia kun je ook via Blackboard bereiken. Deze webpagina is medio juni online. Je ontvangt hierover nog verdere informatie. Je moet je aanmelden voor schriftelijke tentamens uiterlijk twee weken voor het tentamen via de TAS website www.tas.tudelft.nl. De web site van de Vereniging voor Technische Physica (VvTP), de studievereniging van Technische Natuurkunde en Applied Physics, is www.vvtp.tudelft.nl. Op deze website kun je je studieboeken bestellen.




3. Programma


3 | Programma

MAJOR-MINOR OPZET Het bachelorprogramma TN heeft een major-minor opzet. Dat wil zeggen er is een deel van het programma, het majorprogramma, dat alle studenten moeten volgen. Dit deel is 150 van de 180 EC. De resterende 30 EC besteed je aan een minorprogramma naar keuze. Ieder jaar bevat 60 EC, dat is 1680 uur studie. De ervaring leert dat je deze tijd (ongeveer) aan je studie moet besteden als je nominaal (dus volgens de opzet van het programma) wilt studeren, tenzij je bovengemiddeld begaafd bent. Om die 1680 uur te halen zul je in iedere onderwijsweek en in de collegevrije periode zo’n 40 tot 45 uur aan je studie moeten besteden. Dat is inclusief college lopen, practicum doen etc., kortom alles wat met je studie samenhangt. We verwachten een goede studiehouding die inhoudt dat je thuis vooraf de stof bekijkt en dat je terwijl het vak loopt samenvattingen maakt en vraagstukken oefent. Laat niet alles aankomen op die ene tentamenvoorbereidingsweek! Het is onze ervaring dat vooral studenten die met relatief lage cijfers voor wis- en natuurkunde van de vooropleiding komen extra hard moeten werken om het tempo en de diepgang van de studie bij te houden. Kijk ook eens op de website www.smartstudie.nl TOELATINGSVOORWAARDEN Voor toelating tot de eerstejaars practica zijn er toetsen. De toets veiligheid moet je hebben behaald voordat je aan het practicum mag deelnemen (arbo). Voor toelating tot het eerstejaars practicum Inleiding instrumentatie moet je het practicum Inleiding experimenteren hebben behaald. Voor toelating tot het propedeutisch eindproject worden geen voorwaarden gesteld. Toelating tot het tweedejaars vak Elektronische instrumentatie krijg je als je het Propedeutisch Eindproject hebt voltooid en de vier vakken Analyse deel 1, Analyse deel 2, Natuurkunde 1 en Natuurkunde 2 of het volledige vak Analyse en de beide natuurkundevakken hebt gehaald. Voor Elektronische instrumentatie wordt aangeraden dat je het vak Systemen en signalen volgt of hebt gevolgd en dat je kennis hebt genomen van de inhoud van het vak Voortgezette Analyse. Voldoe je aan deze voorwaarden dan krijg je automatisch toelating. Zo niet, neem dan contact op met de verantwoordelijke docent om te bepalen of je voorkennis voldoende is. Voor de diverse proeven van het Research practicum kunnen nog extra voorwaarden gelden. Zie daarvoor de Blackboard course site van het Research practicum.



3 | Programma

Aan het Bachelor eindproject (BEP) mag je beginnen als je je propedeuse hebt gehaald en het tweede jaar hebt voltooid of als je 60 EC punten uit het tweede en derde jaar hebt behaald, waaronder de major wiskundevakken van het tweede jaar en vier van de vijf proeven van het Research Practicum. Voor je Propedeutisch keuzevak, Elektronische instrumentatie en het Research practicum moet je je inschrijven bij de practicumadministratie (kamer A001 in TN gebouw). Dit geldt ook voor het vak Computational Science en het vak Wetenschaps- en argumentatieleer. HET BACHELOREINDPROJECT Het Bachelor eindproject (BEP) voer je uit in een onderzoeksectie van een van de afdelingen Imaging Science and Technology, Multiscale Physics, NanoScience of Radiation, Radionuclides and Reactors of in een aanverwante sectie binnen of buiten de faculteit. Maak zo snel mogelijk je keuze voor een sectie waar je je BEP wilt doen, want je eventuele (afhankelijk van het gekozen minorprogramma) keuzevak hangt hiermee samen! Voor deze keuze komen vakken van de G, D, R of M lijst van de masteropleiding Applied Physics in aanmerking. De keuze maak je in overleg met je begeleider van het BEP. Kijk op blackboard (Eindprojecten Administratie) voor de volledige informatie. Tip: Enroll via Organizations >> Education >> Applied Sciences >> Eindprojecten Administratie TNW. Voor informatie over het BEP en over de secties staan de volgende bronnen ter beschikking: z De BlackBoard site van het BEP, met algemene informatie over de gang van zaken. z De Study Guide van de Master Applied Physics, digitaal beschikbaar op de Blackboard community van het master Applied Physics en op de website van de faculteit. Deze gids is ook verkrijgbaar bij het Servicepunt. Hierin vind je onder andere lijsten waaruit je je keuzevakken kunt kiezen, een beschrijving van de secties, met hun adressen, websites en contactpersonen. z Het informatieboekje van de VvTP: “Research Group Guide”, verkrijgbaar bij de VvTP balie. z Rondleidingen die door de VvTP en op Blackboard worden aangekondigd. 53 | Studiegids 2009/2010


3 | Programma

De studieadviseur. Eindprojecten Administratie. (te bereiken via e-mail: [email protected]) Je sluit het project af met een schriftelijke rapportage (“bachelor thesis”) en een voordracht. Bovendien word je nog door je bachelor afstudeercommissie over je werk geëxamineerd. Aansluitend krijg je het eindcijfer.

z

z

PROGRAMMAOVERZICHT Hieronder staat een overzicht van het programma 2009-2010. Studiepunten (ECTS) staan tussen haakjes. Let op: Dit cursusjaar bieden we het nieuwe eerste, tweede en derde jaar aan! Eerste jaar TN 2009-2010 Fase

Wiskunde

Algemene natuurkunde

Toegepaste natuurkunde en aanverwante vakken

Maatschappelijke oriëntatie

Propedeuse (1e jaar NIEUW, per 2007-2008, 60 EC major)

Analyse (15) An1 (6/0/0/0) An2 (0/6/0/0) An3 (0/0/4/0) Voortgezette analyse (0/0/0/4)

Natuurkunde 1 (6) (4/4/0/0)

Inleiding technische natuurkunde (3) (4/4/0/0)

Technische Natuurkunde en Innovatie (3) (0/0/4/4)

Natuurkunde 2 (3) (8/0/0/0)

Lineaire Algebra I Mechanica en (3) relativiteits(0/0/0/4) theorie (6) (0/0/4/4) Thermodynamica (3) (0/0/4/0)

Inleidend practicum (5) (0/X/X/0) Inleiding biofysica (3) (0/0/4/0) Oriëntatie op natuurkunde onderzoek (3) (0/0/0/2) Propedeutisch keuzevak (3) (0/4/0/0) Propedeutisch eindproject (4) (0/0/0/X)



3 | Programma

Tweede jaar TN 2009-2010 Fase

Wiskunde

Algemene Toegepaste natuurnatuurkunde kunde en aanverwante vakken

Maatschappelijke oriëntatie

Bachelor (2e jaar, NIEUW, per 2008-2009, 60 EC major)

Differentiaalvergelijkingen (4) (4/2/0/0)

Golven (6) (0/0/4/4)

Duurzaam ondernemen (3) 0/0/4/0

Elektronische instrumentatie (6) (8/8/0/0)

Elektromagnetisme I (6) Systemen en Signalen (6) (4/4/0/0) (4/4/0/0)

Lineaire algebra II (3) (4/0/0/0) Inleiding kwantummechanica (3) (0/4/0/0)

Kwantummechanica A (6) (0/0/4/4)

Fysische transportverschijnselen (6) (0/0/4/4) Computational Science (3) (0/0/4/4) Research practicum (5) (s1: 2, s2: 3)

Klassieke Mechanica A (3) (0/0/4/0)

Derde jaar TN 2009-2010 Fase

Wiskunde

Bachelor Statistiek (3) (3e jaar, (0/0/4/0) NIEUW, per 2009-2010, 30 EC major)

Algemene natuurkunde

Toegepaste natuurkunde en aanverwante vakken

Maatschappe- Blokminor lijke oriëntatie

Statistische Fysica (4) (0/0/4/0)

Stochastische signaalanalyse (3) (0/0/0/6)

Wetenschaps- en (30) Argumentatie leer (3) (0/0/4/4)

Vaste Stof Fysica (5) (0/0/4/4)

Bachelor eindproject (12) (0/0/X/X)



3 | Programma

PROGRAMMATABELLEN De meeste onderwijs- en tentamenactiviteiten zijn ondergebracht in een rooster. Een college kan een rooster 2/2/0/0 hebben, wat betekent dat er twee college-uren zijn voor het vak in de eerste en tweede onderwijsperiode en geen college-uren in de derde en vierde periode. De derde en vierde periode noemen we ook de eerste en tweede periode van het tweede semester. De vakken staan beschreven in CourseBase (http://coursebase.tudelft.nl). Aanvullende informatie vind je op de course sites van Blackboard. Behalve de inhoud van het vak, de nodige boeken, de indeling in colleges, werkcolleges en andere activiteiten vind je daar ook de ingangsvoorwaarden en de tentamenverplichtingen. Daaronder vallen ingangstoetsen, verplichte aanwezigheid of huiswerkverplichtingen. Raadpleeg dus altijd vooraf de Blackboard course site van het vak en enrol jezelf zodat je op de hoogte blijft van de nieuwste ontwikkelingen!



3 | Programma

PROPEDEUSEVAKKEN Deze vakken zijn verplicht voor alle eerstejaarsstudenten. Vakcode

Vaknaam

Docent

ECTS

Urenindeling

WI1000

Opfriscursus

Caspers

0

1e semester. 2 middagen

WI1400TN D1 Analyse deel 11

Daalderop e.a.

5

8/0/0/0


Daalderop e.a.

4

0/8/0/0


Daalderop e.a.

3

0/0/4/0

WI1410TN

Kneppers

3

0/0/0/4

Voortgezette Analyse

WI1142TN

Lineaire algebra deel 1

Vermeer

3

0/0/0/4

TN1643-A

Natuurkunde 1 A

Kruit

3

8/0/0/0

TN1643-B

Natuurkunde 1 B

Brueck

3

0/4/0/0

TN1662

Natuurkunde 2

Kouwenhoven

3

8/0/0/0

TN1612TU

Mechanica en Relativiteitstheorie

Mudde Tummers

6

0/0/4/4

TN1201

Thermodynamica deel 1

Kleijn Bart

3

0/0/4/0

TN1002

Inleiding Technische Natuurkunde

Van Dongen

3

4/4/0/0

TN1651

Inleiding Biofysica

C. Dekker

3

0/0/4/0

Oriëntatie op Natuurkunde- Diverse onderzoek2

3

0/0/0/2-8

TN1101

Technische Natuurkunde en Salemink Innovatie

3

2e semester. 8 dagen

TN1403-P

Inleidend Practicum2

Zoetelief (coördinator)

5

1e en 2e semester. 15 middagen

Propedeutisch keuzevak

Diverse

3

0/3/0/0

Propedeutisch Eindproject3 Diverse

4

4e periode. Op afspraak

TN1602

1. Studenten met het NG profiel zonder volledige wiskunde moeten dit vak in hun eerste jaar halen. 2. Zie hieronder. 3. Bevat een practicum Mondeling presenteren.



3 | Programma

OPFRISCURSUS WISKUNDE In de eerste periode nemen we een wiskunde toets af. Deze toets is onderdeel van het vak Analyse. Haal je de toets niet de eerste keer dan kun je gebruik maken van een opfriscursus voordat je een herkansing krijgt. WISKUNDE TOETS In de tweede week van het eerste semester krijg je een wiskunde toets. Je moet deze kunnen halen met VWO kennis. Er is wel een verschil: je mag je formulekaart en je grafische rekenmachine niet gebruiken. Het gaat om vaardigheden die je in onze opleiding paraat moet hebben. Als je de toets niet haalt kun je deelnemen aan opfrisonderwijs en aan een herkansing. De toets is onderdeel van het analyseonderwijs en je moet er een voldoende voor hebben. ORIËNTATIE OP NATUURKUNDEONDERZOEK KEUZEVAKKEN In minstens een van deze vakken moet je tentamen doen. Doe je er meer dan een dan komt dit wel op je vakkenlijst maar het draagt verder niet bij aan het halen van je P. De vakken zijn zo ingeroosterd dat je ze allemaal kunt volgen. Volg in ieder geval het vak dat past bij je PEP en minstens een ander vak dat past bij je voorkeur. Alle vakken zijn 3 EC. De urenindeling is 0/0/0/2 als je één vak volgt en 0/0/0/8 als je alle vier de vakken volgt Vakcode

Vaknaam

Docent

TN1672

Nanoscience

Salemink, Zandbergen

TN1721

Introduction to Imaging Physics

Young

TN1731

Physics of Fluids

De Roode

TN1741

Radiation, Radionuclides and Reactors

Eijt

ONDERDELEN VAN HET INLEIDEND PRACTICUM Je moet deze practica voltooid hebben om aan je PEP en aan je hogerejaars practica te kunnen deelnemen. Vakcode

Vaknaam

Docent

Middagen

ECTS

TN1403-P IE

Practicum Inleiding experimenteren

van den Akker, van Veen, Hoeneveld

6

2

TN1403-P II

Practicum Inleiding instrumentatie

Harmans, Verbruggen

9

3



3 | Programma

Voor het practicum Inleiding experimenteren moet je twee toetsen doen: een toets Veiligheid en een toets Onzekerheid. Als je de toets Veiligheid niet haalt kun je niet deelnemen. Zie je practicumrooster voor de inroostering van de toetsen en het practicum. Dit rooster krijg je van de practicumadministratie kamer A001. Het staat dus niet op de roosterwebsite. PROPEDEUTISCH KEUZEVAK Hieronder staan de propedeutische keuzevakken deze geven oriëntatie op een mogelijke blokminor in het derde jaar. Alle vakken zijn 3 EC en worden gegeven in de tweede periode. Je moet je in de eerste periode inschrijven voor het vak van je keuze bij de practicumadministratie kamer A001. Bij onvoldoende deelname is het mogelijk dat het vak niet doorgaat. Propedeutische keuzevakken (alle vakken zijn 3 EC) Vakcode

Vaknaam

docent

Urenindeling

TN1622

Fysica van het dagelijks leven

Alkemade

0/4/0/0

TN1751

Inleiding Sterrenkunde

Le Poole

0/4/0/0

TN2811

Inleiding Elementaire Deeltjes Fysica

De Jong en Van der Graaf (NIKHEF)

0/4/0/0

TWEEDE- EN DERDEJAARS MAJORVAKKEN Na de propedeuse volgt de bachelorfase. Hieronder staan de tweede- en derdejaars majorvakken. Deze vakken zijn verplicht voor alle tweede- en derdejaars studenten TN. Let op: hier wordt het nieuwe programma genoemd. Vakcode

Vaknaam

Docent

ECTS

Contacturen

WI2140TN

Differentiaalvergelijkingen

Kneppers

4

4/2/0/0

WI2242TN

Lineaire Algebra deel 2

Vermeer

3

4/0/0/0

TN2545

Systemen en signalen

Young Brok Rieger

6

4/4/0/0

TN2344

Golven

Gisolf Bociort Verschuur

6

0/0/4/4

Tweede jaar



3 | Programma

Vakcode

Vaknaam

Docent

ECTS

Contacturen

TN2053

Elektromagnetisme I

Planken Van Dongen Van Dijk

6

4/4/0/0

TN2301

Inleiding kwantummechanica

Hanson en Pereira

3

0/4/0/0

TN2311

Kwantummechanica A deel 1

Dorenbos en Verbruggen

3

0/0/4/4

TN2411

Kwantummechnica A deel 2

Dorenbos en Verbruggen

3

0/0/4/4

TN2321

Klassieke mechanica A

Verbruggen

3

0/0/4/0

Bouwman TN2513

Computational Science

Rieger Brok

3

14 middagen in 2e sem.

TN 2785

Fysiche Transportverschijnselen

Kleijn Mudde

6

0/0/4/4

TN2211

Elektronische instrumentatie

Schaart Makinwa Van Veen

6

28 middagen in 1e sem.

WM0915TN

Duurzaam ondernemen

Van Drimmelen Van Hasselt en Bouwman

3

0/0/4/0

TN2952-P

Research practicum (5 proeven)

Zoetelief (coördinator)

5

op afspraak

0/0/4/0

Derde jaar WI3104TN

Statistiek

Hooghiemstra

3

TN2622

Statistische Fysica

N.H. Dekker

4

0/0/3/3

TN2843

Vaste stof fysica

Bauer Siebbeles Schins

5

0/0/4/4

SC3011TN

Stochastische signaalanalyse

Den Dekker Van den Hof

3

0/0/4/4

WM0318TN

Wetenschaps- en argumenta- Zwart e.a. tieleer

3

0/0/4/4

TN2983

Bachelor eindproject

12

0/0/x/x

30

x/x/0/0

Diverse

minorruimte



3 | Programma

MINORPROGRAMMA’S Alle minorprogramma’s staan beschreven in de minorgids, die je kunt krijgen bij het servicepunt. Blokminoren (alleen voor nieuwe programma vanaf 2009-2010) Vanaf het collegejaar 2009-2010 zijn blokminoren in het derde jaar mogelijk voor derdejaars bachelorstudenten TN. Voor studenten die serieus de minor sterrenkunde, die toegang geeft tot de MSc Astronomy Universiteit Leiden, overwegen is het van belang vooraf (in het eerste of tweede jaar) het vak Inleiding Sterrenkunde of Inleiding Astrofysica te volgen. Het vak Inleiding astrofysica wordt in Leiden gegeven, voornamelijk op vrijdagen voor de roosters en locatie zie ook: www.strw.leidenuniv.nl. Naast de programma's in de minorgids zal het ook mogelijk zijn een vrije minor te kiezen. Verdiepingsminor Natuurkunde Minor Sterrenkunde Vakcode

Vaknaam

docent

ECTS

Contacturen

TN1751

Inleiding sterrenkunde

Le Poole

3

0/4/0/0

TN2681-UL

Inleiding astrofysica (AF)1

Israel Leiden

4

2/2/0/0

TN2761-UL

Sterrenstelsels en kosmologie (SK)

Roettgering, Leiden

5

2/2/0/0

TN2751-UL

Stralingsprocessen

Icke, Leiden

5

4/4/0/0

TN2731-UL

Astronomische waarneemtechnieken 1 (AW)

Jaffe, Leiden

6

4/4/0/0

TN2791-UL

Modern onderzoek (MO)

Linnartz, Leiden

4

2/2/0/0

TN2801

Delfts practicum sterrenkunde

Klapwijk

3

0/2/0/0

AE3-E07

Earth and planetary observation

Vermeersen

2

0/2/0/0

AE3-E08

Planetary exploration and astronomy excercise

Vermeersen

2

0/x/0/0

TN2702-UL

Sterren (ST) (keuzevak)

Brown, Leiden

4

0/0/4/4

TN2601-UL

Sterrenkundig practicum 2 (SP2) (keuze i.p.v Delfts practicum)

Van der Werf, Leiden

5

0/0/8/8

1. Keuzevak kan in plaats van Inleiding Sterrenkunde in overleg met de docent worden gedaan voorafgaand aan de minor. 61 | Studiegids 2009/2010



4. Vakinhouden


4 | Vakinhouden

SC3011TN

| Stochastic Signal Analysis

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr.ir. A.J. den Dekker ([email protected]), Docent Prof.dr.ir. P.M.J. Van den Hof ([email protected]) Contacturen / week 0/0/0/6 x/x/x/x Onderwijsperiode 4 Start onderwijs 4 Tentamenperiode 4, 5 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Modelvorming van stochastische signalen, correlatie, spectra, schattingstheorie, schatten van spectra en overdrachtsfuncties, tijdreeksmodellen, optimaal filteren; voorbeelden toegespitst op situaties uit de technische fysica. Leerdoelen Na afloop van de cursus kunnen studenten omgaan met door ruis verstoorde meetsignalen van allerlei aard; zij hebben kennis opgedaan omtrent de mogelijkheden om uit verstoorde meetsignalen de informatiedragende componenten te schatten, en zij hebben ervaring opgedaan met het ontwerpen van hiertoe geschikte optimale filteren schattingstechnieken. Onderwijsvorm Hoorcollege met werkcollege Literatuur en studie- Collegedictaat materiaal Wijze van toetsen Schriftelijk tentamen. Bonus te behalen via deelname aan huiswerksysteem.

TN1002

| Inleiding technische natuurkunde

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. K.W.A. van Dongen ([email protected]) Docent Contacturen / week 4/4/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 1, 2 Start onderwijs 1 Tentamenperiode 2 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Via het principe van probleem gestuurd leren, leert de student de praktijk van het oplossen van natuurwetenschappelijke problemen kennen Onderwijsvorm Probleem gestuurd onderwijs 14 ochtenden met verplichte deelname



4 | Vakinhouden

Literatuur en Studiehandleiding. Wrodt uitgereikt op de eerste bijeenkomst studiemateriaal Wijze van toetsen De toetsing is opgebouwd uit een procesbeoordeling (gewicht 50%) en een schriftelijk tentamen (gewicht 50%)

TN1101

| Technische natuurkunde en innovatie

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Prof.dr. H.W.M. Salemink ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/0/4/4 x/x/x/x Onderwijsperiode 3, 4 Start onderwijs 3 Tentamenperiode Wordt anders bekend gemaakt Cursustaal Nederlands Vakinhoud Wordt door docent bekend gemaakt Wijze van toetsen Wordt door docent bekend gemaakt

TN1201

| Thermodynamica deel 1

Verantwoordelijk Prof.dr.ir. C.R. Kleijn ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/0/4/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 3 Start onderwijs 3 Tentamenperiode 3 Cursustaal Nederlands Is vereist voor BSc TN Voorkennis Natuurkunde 1


| ECTS: 3


4 | Vakinhouden

Vakinhoud 1. Basisbegrippen: gesloten en open systemen; extentsieve en intensieve toestandsgrootheden; 2. Energie en eerste hoofdwet; Arbeid en Warmte; energiebalansen voor gesloten systemen 3. Toestandsgrootheden; p-v-T relaties voor algemene media, incompressibele media en ideale gassen; interne energie, enthalpie. 4. Energiebalansen voor open systemen; 5. Tweede hoofdwet; Thermodynamische kringprocessen; Reversibele en irreversibele processen; Carnot cyclus; 6. Entropie; entropiebvalans voor gesloten en open systemen; isentropische processen; isentropisch rendement Leerdoelen Bekendheid met de basisconcepten en hoofdwetten van de fenomenologische thermodynamica en hun toepassing in ingenieursproblemen Onderwijsvorm twee keer twee uur per week: eerste uur hoorcollege, tweede uur werkcollege Literatuur en M.J. Moran and H.N. Shapiro: Fundamentals of Engineering Thermodynastudiemateriaal mics (5th edition, SI Units); John Wiley and Sons, 2006, ISBN 0-470-03037-2 Boeken M.J. Moran and H.N. Shapiro: Fundamentals of Engineering Thermodynamics (5th edition, SI Units); John Wiley and Sons, 2006, ISBN 0-470-03037-2 Wijze van toetsen deelname werkcolleges; huiswerk; schriftelijk tentamen Toegestane middelen tabellen (worden verstrekt); rekenmachine; formuleblad (wordt verstrekt) bij tentamen Studielast/week 4 uur (werk)college per week + 4 uur zelfstudie/huiswerk per week (gedurende 7 weken) + 28 uur examenvoorbereiding

TN1403-P

| Inleidend practicum

| ECTS: 5

Verantwoordelijk Dr. J. Zoetelief ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/X/X/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 2, 3 Start onderwijs 2 Tentamenperiode 2, 3 Cursustaal Nederlands Vakinhoud zie bij deelvakken TN1403-P-IE en TN1403-P-II Leerdoelen Verkrijgen van basisvaardigheden in het experimenteren Onderwijsvorm zie bij deelvakken TN1403-P-IE en TN1403-P-II



4 | Vakinhouden

Wijze van toetsen zie bij deelvakken TN1403-P-IE en TN1403-P-II

TN1403-P IE

| Practicum inleiding experimenteren | ECTS: 2

Verantwoordelijk Dr. E.H. van Veen ([email protected]) Docent Practicum coördinator Prof.dr.ir. H.E.A. van den Akker ([email protected]) Contacturen / week 0/x/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 2 Start onderwijs 2 Tentamenperiode 2 Cursustaal Nederlands Voorkennis Toets 'Veiligheid' en toets 'Meten en Onzekerheid' moeten zijn gedaan. Vakinhoud Veiligheidskunde: Het leren veilig werken in een fysisch/chemisch laboratorium. Zaken die in relatie tot veiligheid o.a. behandeld worden zijn: werkhouding, RSI, geluid, straling, brand, elektriciteit, veiligheidsborden en regels. Meten en Onzekerheid: wat is meten?, eenheid, dimensie, bepaling van onzekerheid, doorwerking, strijdigheid, regressie. Experimenteren: leren van een aantal basisvaardigheden aan de hand van drie proeven, zoals analyseren van een opdracht, opstellen van een meetplan, gebruiken van apparatuur, bijhouden van een laboratoriumjournaal, maken van een onzekerheidsanalyse (Maple), grafische analyse (Origin), schriftelijk rapporteren (MSWord). Leerdoelen Kennis maken met de methodiek van het experimenteren. Leren van een aantal basisvaardigheden op het gebied van experimenteren. Onderwijsvorm Hoorcollege 4 middagen, practicum 6 middagen exclusief voorbereiding en uitwerking thuis Literatuur en Dictaat Veiligheid, dictaat Meten en Onzekerheid, Practicumhandleiding studiemateriaal Inleiding Experimenteren. Verkrijgbaar bij de practicumadministratie. Tijdens het practicum heb je de practicumhandleiding, het laboratoriumjournaal, schrijfgerei en zakrekenmachine nodig. Het gebruik van een laptop kan handig zijn. Wijze van toetsen Toets veiligheid. Toets meten en onzekerheid. Op basis van de practicumprestaties en de schriftelijke rapportage wordt een cijfer gegeven.



4 | Vakinhouden

TN1403-P II

| Practicum inleiding instrumentatie

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. A.H. Verbruggen ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/x/x/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 2, 3 Start onderwijs 2 Tentamenperiode n.v.t. Cursustaal Nederlands Voorkennis Het practicum Inleiding Experimenteren moet zijn afgerond Vakinhoud Praktische oefeningen met universeelmeters, DC-metingen, temperatuurafhankelijke weerstanden, diodes, RCL-filters, impedanties en resonanties. Toepassingsexperimenten Leerdoelen Kennismaken en leren omgaan met elektrische en electronische intrumentatie Onderwijsvorm Practicum 9 middagen, exclusief voorbedreiding en uitwerking thuis. Literatuur en studie- Practicumhandleiding, verkrijgbaar bij de practicumadministratie. Tijdens materiaal het pracitcum heb je schrijfgerei, een zakrekenmachine en een laboratoriumjournaal nodig Wijze van toetsen Op basis van de practicumprestaties en schriftelijke rapportage wordt een cijfer gegeven

TN1603

| Propedeutisch eindproject TN

| ECTS: 4

Verantwoordelijk Dr. J. Zoetelief ([email protected]) Docent Project coördinator Dr. J. Zoetelief ([email protected]) Contacturen / week 0/0/0/x x/x/x/x Onderwijsperiode 4 Start onderwijs 4 Tentamenperiode n.v.t. Cursustaal Nederlands Voorkennis Het Inleidende practicum moet zijn behaald. Vakinhoud Aan de hand van een probleemstelling moet een (technisch-)fysisch onderzoek worden uitgevoerd met bijpassende rapportage.



4 | Vakinhouden

Leerdoelen Een eerste kennismaking met onderzoek in de (technische) natuurkunde binnen de TU Delft. Onderwijsvorm Project in een onderzoeksgroep (de mentorsectie); circa 14 middagen experimenteeel werk met een equivalent aan voorbereiding en rapportage. Literatuur en Verschilt per project studiemateriaal Wijze van toetsen Op basis van het onderzoekswerk en de rapportage wordt een cijfer gegeven.

TN1612TU

| Mechanica en relativiteitstheorie

| ECTS: 6

Verantwoordelijk Prof.dr. R.F. Mudde ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/0/4/4 x/x/x/x Onderwijsperiode 3, 4 Start onderwijs 3 Tentamenperiode 4 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Klassieke Mechanica Wetten van Newton en Galilei-transformaties; behoud van energie, impuls en impulsmoment; centrale krachtvelden, wetten van Kepler; stelsels van puntmassa's, dynamica van starre lichamen, beweging in niet-inertiaal systemen, schijnbare krachten; botsingen; Speciale Relativiteit Einstein's Axioma's, Lorentz transformaties, tijdrek & lengtekrimp, ruimte-tijd geometrie, relativistische kinematica & Doppler effect, vier-vectoren, massa en energie equivalentie, relativistische dynamica. Leerdoelen Wetten van Newton leren en leren gebruiken. Analyseren van mechanica problemen op basis van de behoudswetten. Kennis maken met de Relativiteitstheorie en de beperkingen van de Newtonse mechanica. Leren en begrijpen van consequenties van constante lichtsnelheid en Lorentz transformatie, zoals tijdrek en lengtekrimp en equivalentie van massa en energie. Leren van concept vier-vectoren



4 | Vakinhouden

Onderwijsvorm contacturen 0/0/4/4 elke week: twee maal 1 uur college (theorie) direct gevolgd door 1 uur oefenopgaven; verplichte aanwezigheid voor deelname aan deeltentamens Literatuur en W.D. McComb, Dynamics and Relativity, Oxford University Press. studiemateriaal Gehele boek, behalve hoofdstukken 8, 10 en 15. Wijze van toetsen Schriftelijk deeltentamen na 1e helft 2e semester (telt voor 50%): hoofdstukken 1 t/m 7 Schriftelijk deeltentamen na 2e helft 2e semester (telt voor 50%): hoofdstukken 9 t/m 14 (behalve 10) Schriftelijk tentamen hele stof 2e helft 2e semester met herkansing

TN1622

| Fysica van het dagelijks leven

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. P.F.A. Alkemade ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/4/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 2 Start onderwijs 2 Tentamenperiode 2 Cursustaal Nederlands Voorkennis VWO-kennis Natuurkunde en Wiskunde Natuurkunde (Physics) 1 (deels) Vakinhoud Waarom heeft een olifant zulke grote oren? Wie kan er op water lopen? Waarom is de baan van een met topspin gespeelde bal anders dan van die met backspin? Waarom is de lucht blauw en gaat de zon rood onder? Waarom zie je soms wel twee regenbogen, maar nooit drie? Waarom loopt een kind langzamer dan een volwassene, maar kan het wel evensnel rennen? Hoe werkt plaatsbepaling via GPS? Wist je dat planten sterk op elektriciteit reageren? Allemaal curieze vagen die behandeld (kunnen) worden bij het vak Fysica van het Dagelijks Leven. De opzet van dit vak is anders dan bij gespecialiseerde natuur- of wiskundevakken. Niet een theorie maar een verschijnsel staat centraal. Het doel is te leren verschijnselen fysisch te verklaren en eventueel nieuwe verschijnselen te voorspellen. Dit gebeurt door het verschijnsel te abstraheren en er een passende theorie of model bij te vinden. De theorie of het model blijft echter ondergeschikt aan het verschijnsel.



4 | Vakinhouden

Vakinhoud Deze aanpak (verschijnsel->modelkeuze->verklaring->voorspelling) sluit (vervolg) goed aan bij de praktijk waarin technisch fysici in een multidisciplinaire omgeving vaak komen te werken. Een aantal verschijnselen wordt op de hoorcolleges gedemonstreerd. Studenten denken mee over de verklaringen van de behandelde verschijnselen. Leerdoelen Studenten leren fysische aspecten in velerlei verschijnselen te herkennen - leren de fysische aspecten te beschrijven, abstraheren en analyseren - leren relevante kennis te verzamelen, beoordelen en toepassen - leren modellen of theoriën te kiezen of ontwikkelen en toe te passen - leren fysische conclusies te trekken en om te zetten in algemene conclusies - leren samen te werken - leren schriftelijk en/of mondeling te communiceren. Onderwijsvorm Hoorcollege (met demonstraties, filmpjes en discussies) Huiswerk Literatuur en studie- Aanbevolen literatuur "Surrounded by Physics" door Robert F. Mudde, materiaal (boek of pdf-bestand) Wijze van toetsen Mondelinge bespreking van: - huiswerkopdrachten (individueel) - werkstuk of presentatie (gemaakt in tweetallen) Locatie Zaak B van de aula

TN1643-A

| Natuurkunde 1 A

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Prof.dr.ir. P. Kruit ([email protected]) Docent Contacturen / week 8/0/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 1 Start onderwijs 1 Tentamenperiode 1 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Introductie Mechanica, trillingen, golven, vloeistoffen, Optiek Leerdoelen Basiskennis natuurkunde opdoen, in het bijzonder: correct physisch leren redeneren. Natuurkundeproblemen oplossen Samenwerken met collega's. Onderwijsvorm In groepjes en individueel natuurkunde sommen maken, onder begeleiding van instructeurs. 71 | Studiegids 2009/2010


4 | Vakinhouden

Computergebruik Sommen worden gemaakt via een internet programma. Boeken Wolfson " Essential University Physics" Uitgeverij Pearson Wijze van toetsen De sommen worden wekelijks nagekeken. Bij voldoende resultaat hoeft geen tentamen te worden afgelegd. Alternatief: tentamen doen. Locatie Studio Class Room TN

TN1643-B

| Natuurkunde 1 B

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Prof.dr. E.H. Brueck ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/4/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 2 Start onderwijs 2 Tentamenperiode 2 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Dit vak geeft een inleiding in de moderne natuurkunde voor studenten in de technische natuurwetenschappen. Dit is de tweede deel van het vak Natuurkunde; met gebruik van wiskundige hulpmiddelen behandelen we warmteleer, relativiteit, quantummechanica en atoomfysica. Aan de hand van voorbeelden komen recente ontwikkelingen in het natuurkundig onderzoek en in de technologie aan de orde. Leerdoelen Natuurkunde begrijpen, in bijzonder warmteleer en moderne fysica (relativiteit, quantummechanica en atoomfysica). Onderwijsvorm Colleges 4 uur per week; verplichte huiswerk 1 per week. Wijze van toetsen

TN1651

1) Verplichte huiswerk (gewicht 30%); 2) Tussententamen voor het stof van eerste 7 colleges (20%); 3) Eindtentamen voor de hele stof, 2 de tentamenperiode (50%). Herkansing is mogelijk in 4 de tentamenperiode.

| Inleiding biofysica

Verantwoordelijk Prof.dr. C. Dekker ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/0/0/4 x/x/x/x Onderwijsperiode 3 Start onderwijs 4 Tentamenperiode 4 Cursustaal Nederlands 72 | Technische Natuurkunde

| ECTS: 3


4 | Vakinhouden

Vakinhoud Het college bestaat uit een kort overzicht van de moleculaire biologie van de cel en structuur van biomoleculen, alsmede een inleiding op basisconcepten in de biofysica. Leerdoelen <> Onderwijsvorm hoorcollege 0/0/4/0 Literatuur en 1. Essential Cell Biology (Second Edition), door Bruce Alberts, Dennis Bray, studiemateriaal Karen Hopkin, Alexander Johnson, Julian Lewis, Martin Raff, Keith Roberts, Peter Walter ISBN 081533480X - Hardback Book ISBN 0815334818 - Paperback Book (Not available in North America) 2. Biological Physics : Energy, Information, Life, door Philip Nelson W H Freeman & Co.; ISBN: 0716743728; 2nd printing ISBN-10: 0716743728 ISBN-13: 978-0716743729 Wijze van toetsen Schriftelijk tentamen.Meer info: 1. Uit Alberts e.a., Essential Cell Biology, 2nd ed. Pagina 1-27, 30-31, 3436, 48-79, 91-102, 119-165, 169-171, 175-191, 195-197, 201-207, 327335, 341-351, 229-236, 243-245, 248-252, 579-580, 573-574, 583-592, 600-607 2. Uit Nelson, Biological physics: Hoofdstuk 1, 3, 4, 5 (Track 2 gedeelten mogen worden overgeslagen.) 3. Inhoud van de slides die behandeld worden op de colleges Tentamen is schriftelijk, gesloten boek.

TN1662

| Natuurkunde 2

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. S.W.H. Eijt ([email protected]), Prof.dr.ir. L.P. Kouwenhoven Docent ([email protected]) Contacturen / week 4/0/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 1 Start onderwijs 1 Tentamenperiode 1 Cursustaal Nederlands



4 | Vakinhouden

Vakinhoud Elektrische stromen, elektrische weerstand, voedingen,netwerken. Elektrische velden, de wet van Coulomb, potentiaal, capaciteit, dielectrica. Magnetische velden, de wet van Biot en Savart, de wet van AmpËre, magnetische flux, magnetische materialen, krachten op ladingen en kringstromen. Elektromagnetische inductie, de wet van Faraday, L-R en L-R-C netwerken, wisselstromen Leerdoelen Eerste kennismaking en begrip van elektriciteitsleer en magnetisme Onderwijsvorm hoorcolleges met huiswerkopdrachten via Mastering Physics Wijze van toetsen Huiswerkopgaven via Mastering Physics en tentamen

TN1672

| Nanoscience

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr.ir. H.S.J. van der Zant ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/0/0/2 x/x/x/x Onderwijsperiode 4 Start onderwijs 4 Tentamenperiode 4 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Nanoscience is de studie van objecten met afmetingen van enkele nanometers. Onderwerpen die worden behandeld zijn: macroscopische quantum tunneling, quantum computing, kunstmatige atomen, moleculaire elektronica, koolstof nanobuizen, informatieopslag in DNA, kleine silicium transistoren, biologische motoren en moleculaire assemblage. Die onderwerpen liggen in het grensgebied tussen natuurkunde en scheikunde,waar klassieke mechanica overgaat in quantummechanica.Omdat dit gebied zich snel ontwikkelt, zijn er geen geschikte leerboeken en moet informatie uit de vakliteratuur worden ingewonnen. Leerdoelen <> Onderwijsvorm Hoorcollege 0/0/0/2 Literatuur en Artikelen uit vakliteratuur (zie blackboard). studiemateriaal Wijze van toetsen Huiswerk 30% schriftelijk tentamen 70%.



4 | Vakinhouden

TN1721

| Introduction to Imaging Physics

| ECTS: 3

Responsible Instructor Prof.dr. I.T. Young ([email protected]), Prof.dr.ir. L.J. van Vliet ([email protected]) Contact Hours / Week 0/0/0/2 x/x/x/x Education Period 4 Start Education 4 Exam Period 4 Course Language English Course Contents Based upon optical theory as developed in Physics 1, we will describe and analyze various types of optical microscopy including widefield microscopy, fluorescence microscopy, confocal microscopy, twophoton microscopy, NSOM and TIRF. Time permitting, we will also look at some non-optical techniques such as atomic force microscopy, electron microscopy and acoustic microscopy. Study Goals <> Education Method Students are required to attend N-1 out of the N lectures. Literature and Study Various study materials will be handed out. Materials Assessment A report describing and analyzing one particular aspect of microscopy will be required. Grading is on a Pass/Fail basis.

TN1731

| Physics of Fluids

Verantwoordelijk Dr. S.R. de Roode ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/0/0/2 x/x/x/x Onderwijsperiode 4 Start onderwijs 4 Tentamenperiode 4 Cursustaal Nederlands


| ECTS: 3


4 | Vakinhouden

Vakinhoud Het college Physics of Fluids is een introductie in de hydrodynamica, het onderdeel van de natuurkunde dat zich bezig houdt met stroming van vloeistoffen en gassen. Stroming van vloeistoffen en gassen (i.h.a. fluïda) is overal om ons heen te zien. Fluïda vormen een essentieel onderdeel van onze wereld. Daar waar vaste stoffen structuur geven, zijn vloeistoffen en gassen onmisbaar voor transport van fysische grootheden. Fluïda zijn een wezenlijk onderdeel in biologische processen en in onze natuurlijke omgeving. Meren, rivieren en de oceanen, maar ook onze atmosfeer volgen de wetten van de hydrodynamica. Ook voor industriële processen is kennis van vloeistoffen belangrijk. In Delft zijn vele onderzoekers actief op dit gebied. In het college introduceren we het concept van de vloeistof en het gas, van stroming en de wetten van de hydrodynamica zoals de wet van Bernoulli (waarmee we Tsunami's kunnen begrijpen). We besteden aandacht aan een aantal belangrijke instabiliteiten die in stromingen gevonden worden en bediscussieren aspecten van turbulentie, een van de meest uitdagende onderwerpen in de klassieke natuurkunde. Verder gaan we in op 'dimensieloze kentallen', een belangrijk concept in de hydrodynamica en transportverschijnselen. Website: http://www.msp.tudelft.nl/people/r.f.mudde/PhysicsofFluids Syllabus: pdf-file zie Blackboard onder "course documents" Leerdoelen berekenen van de hydrostatische druk in de atmosfeer en in een vloeistof, toepassen van massabehoud voor een simpele stroming, toepassen van het principe van bernoulli, het maken van een dimensie-analyse, kunnen afleiden van de geluidssnelheid in een gas, het kunnen berekenen van instabiliteiten in een stroming mbv sinusvormige verstoringen Onderwijsvorm hoorcollege 0/0/0/2 Literatuur en Boek (aanbevolen, niet verplicht): T.E. Faber, Fluid Dynamics for Physistudiemateriaal cists, Cambridge University Press. Collegedictaat Physics of Fluids van prof. dr. R. F. Mudde Wijze van toetsen schriftelijk tentamen

TN1741

| Radiation, Radionuclides and Reactors

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. S.W.H. Eijt ([email protected]) Docent Docent Dr. G.C. Krijger ([email protected]), Dr.ir. D.R. Schaart ([email protected]), Dr.ir. M. Rohde ([email protected]) Contacturen / week 0/0/0/2 x/x/x/x Onderwijsperiode 4 Start onderwijs 4 76 | Technische Natuurkunde


4 | Vakinhouden

Tentamenperiode 4 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Dit vak geeft een inleiding in modern stralingsgebaseerd natuurkundeonderzoek en toepassing van straling voor het opwekken van energie, voor het vanaf atomair niveau zichtbaar maken van fysische en chemische processen in materialen, en voor medische therapie en diagnostiek. Onderwerpen die worden behandeld zijn: -nucleaire reactoren (splijting en fusie) -duurzame energie-materialen voor zonnecellen, Li-batterijen, en opslag van waterstof -gebruik en productie van neutronen, positronen, en synchrotron straling bij grootschalige internationale faciliteiten voor natuurkundig onderzoek -onderzoek voor verbeterde medische therapie en diagnostiek met radioisotopen -de ontwikkeling van geavanceerde detectiesystemen voor medical imaging (CT-scans, PET en MRI). Leerdoelen -het verwerven van inzicht in modern stralingsgebaseerd natuurkundeonderzoek, en haar technologische/ maatschappelijke toepassingen. - De onderwerpen sluiten nauw aan bij maatschappelijk belangrijke thema's zoals energie en gezondheid, waardoor inzicht wordt verworven in de gevolgen van natuurkundig onderzoek voor de maatschappij. -het kunnen oplossen van opgaven over de natuurkunde van dit vakgebied, gebruikmakend van (een uitbreiding van) verworven basiskennis uit de colleges Natuurkunde 1 en Natuurkunde 2. Onderwijsvorm hoorcollege 0/0/0/2, 7 sets huiswerkopgaven (een set per week). Literatuur en 1) handouts studiemateriaal 2) De volgende boeken zijn nuttig als leeslijst: a) R. Wolfson, Essential University Physics, Pearson / Addison-Wesley, 2007, ISBN 0-321-43565-6. Chapter 38. Dit boek wordt ook bij Natuurkunde 1 en 2 gebruikt. Alleen een relatief klein deel van het vak wordt behandeld. b) J. Magill, J. Galy, Radioactivity, Radionuclides and Radiation, Springer Verlag, 2005, ISBN 3-540-21116-0. Niveau vergelijkbaar met het vak, een deel van het college wordt behandeld. c) J.E. Turner, Atoms, Radiation, and Radiation Protection, Wiley-VCH, 3rd Ed. 2007, ISBN 978-3-527-40606-7. Ook op master-niveau bruikbaar boek met heldere uitleg. Een groot deel van het vak wordt behandeld. Wijze van toetsen Huiswerk 30% schriftelijk tentamen 70% (alleen schriftelijk tentamen ook mogelijk). Een herkansing voor het tentamen is mogelijk aan het eind van de zomerperiode voor het begin van het nieuwe academisch jaar (5e tentamenperiode). 77 | Studiegids 2009/2010


4 | Vakinhouden

Toegestane middelen Een eenvoudige rekenmachine is toegestaan bij het schriftelijk tentamen. bij tentamen Tabellen met achtergrondinformatie (zoals natuurkonstanten, isotopentabel) worden bij het tentamen bijgeleverd.

TN1751

| Inleiding Sterrenkunde

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Drs. R.S. le Poole ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/4/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 2 Start onderwijs 2 Tentamenperiode 2 Vakinhoud De informatie wordt ter zijne tijd bekendgemaakt op blackboard of neem even contact op met de opleidingscoordinator Hans Zoetelief Locatie Universiteit Leiden

TN2053

| Elektromagnetisme I

| ECTS: 6

Verantwoordelijk Dr. P.C.M. Planken ([email protected]) Docent Docent Dr. K.W.A. van Dongen ([email protected]), Dr.ir. N.H. van Dijk ([email protected]) Contacturen / week 4/4/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 1 Start onderwijs 1 Tentamenperiode 2 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Maxwell vergelijkingen, oplossen van de Laplace vergelijking, elektrodynamica, potentialen, velden, elektromagnetische golven en straling Leerdoelen De lijst met te behandelen hoofdstukken uit het boek Onderwijsvorm Hoorcollege 2/2/0/0, werkcollege 2/2/0/0 Literatuur en David J. Griffiths, introduction to electrodynamics, Prentice-Hall: hoofdstudiemateriaal stuk 1-7, plus delen uit hoofdstuk 8 (zie blackboard) Wijze van toetsen Schriftelijke tussentoets en tentamen



4 | Vakinhouden

TN2211

| Elektronische instrumentatie

| ECTS: 6

Verantwoordelijk Dr.ir. D.R. Schaart ([email protected]) Docent Docent Dr. E.H. van Veen ([email protected]), K.A.A. Makinwa ([email protected]) Contacturen / week 4/4/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 1, 2 Start onderwijs 1 Tentamenperiode 2 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Signalen, actieve en passieve componenten, elektrische netwerken, (bipolaire) transistor, schakelingen met transistors, field-effect transistor (FET), schakelingen met FETs, operationele versterker (opamp), schakelingen met opamps, passieve filters, actieve filters, relaxatie-oscillatoren, ruis, storing, analoog-digitaal conversie, digitaal-analoog conversie, sensoren, actuatoren, data acquisitie met LabVIEW, data acquisitie kaarten, instrument controle via USB interface, signaalbewerking, meetsystemen. Leerdoelen De student is: a) bekend met, en begrijpt de werking van, de belangrijkste elektronische componenten van een meetsysteem, zoals sensoren, versterkers, filters, AD en DA converters, etc.; b) bekend met de basisprincipes van elektronische instrumentatie en is in staat deze op elementair niveau toe te passen ten behoeve van het ontwerp, analyse en effectief gebruik van meetsystemen; c) bekend met de belangrijkste oorzaken van ruis, interferentie en vervorming, en is in staat de invloed hiervan op het gemeten signaal op elementair niveau te analyseren; d) bekend met enkele veelgebruikte methoden en technieken om de kwaliteit van het meetsignaal te optimaliseren (cooling, shielding, differential readout, modulation, bandwidth narrowing, etc.); e) in staat op professionele wijze te communiceren met electronikaexperts teneinde in samenwerking met deze experts een goed meetsysteem te kunnen ontwerpen; f) in het bezit van elementaire vaardigheden m.b.t. het gebruik van elektronische meetapparatuur (multimeter, oscilloscoop, functiegenerator, etc.), data-aqcuisitie software, het aansturen en uitlezen van instrumenten via een computer-interface en het gebruik van data-acquisitie kaarten; g) in staat om met behulp van een computer een meetsysteem aan te sturen, data uit te lezen en deze data te bewerken en analyseren.



4 | Vakinhouden

Onderwijsvorm Studio Classroom 8/8/0/0 Literatuur en P. Horowitz and W. Hill, The Art of Electronics, second edition, Cambridge studiemateriaal University Press, 1989, ISBN 0521370957 (verkrijgbaar via VvTP: http://www.vvtp.tudelft.nl/) Toelatingseisen Deelname aan TN2211 is toegestaan voor TN studenten indien: - je het Propedeutisch Eindproject hebt voltooid; - je minimaal een 6 hebt voor Analyse 1 en Analyse 2, en/of minimaal een 6 voor het vak Analyse als geheel; - je minimaal een 6 hebt voor Natuurkunde 1 en voor Natuurkunde 2; - je minimaal een 5 hebt voor Voortgezette Analyse. Opmerking: binnen het vak wordt gebruik gemaakt van de kennis die bij het vak Systemen en Signalen (S&S) wordt gedoceerd. Indien je dit vak nog niet eerder hebt gevolgd, wordt met klem aanbevolen om, parallel aan TN2211, het vak S&S actief te volgen (d.w.z. inclusief het maken van de huiswerkopgaven). Het wordt omtraden om TN2211 eerder te volgen dan S&S. Inschrijving: eerstejaars TN studenten die aan de toelatingseisen voldoen worden automatisch ingeschreven. Andere studenten kunnen zich, mits zij voldoen aan de toelatingseisen, vÛÛr 30 Augustus aanmelden bij de practicumadministratie (A001). Indien je in augustus hertentamens hebt gedaan kan het gebeuren dat je per 30 augustus nog niet al je cijfers binnen hebt. In dat geval kun je je op voorlopige basis inschrijven. Voor eerstejaars op wie dit van toepassing is gebeurt dit automatisch. Wijze van toetsen Het eindcijfer voor het vak TN2211 wordt berekend als gewogen gemiddelde van het (hoogst behaalde) cijfer voor het schriftelijk tentamen (gewicht 70%) en het cijfer voor de praktische eindopdracht (gewicht 30%). Eindcijfers worden alleen toegekend aan studenten die voor beide onderdelen een cijfer hebben behaald.



4 | Vakinhouden

Wijze van toetsen De praktische eindopdracht wordt in teams van 2 studenten verricht gedu(vervolg) rende de laatste 2 weken van de 2e onderwijsperiode. Het cijfer wordt toegekend op basis van de in de SCR behaalde resultaten en een door ieder team in te leveren verslag. Aan de eindopdracht kan alleen worden deelgenomen door studenten die zijn ingeschreven voor de SCR colleges van het lopende studiejaar. Aanwezigheid en inzet gedurende de SCR colleges, door te student aan te tonen middels het op voldoende niveau voltooien van de praktische oefeningen, gelden als toelatingseis voor de eindopdracht. De prestaties tijdens deze praktische oefeningen worden meegewogen in het cijfer voor de eindopdracht. Vanwege de beperkte capaciteit kan een student kan slechts eenmaal deelnemen aan de eindopdracht, het behaalde cijfer blijft daarna gelden. (Slechts in zeer bijzondere gevallen kan de docent toestemming geven van deze regel af te wijken.) In de 1e tentamenperiode wordt een deeltentamen (D1) afgenomen over de in het 1e kwartaal behandelde stof. Dit deeltentamen is alleen toegankelijk voor studenten die meedoen met de SCR colleges van het lopende studiejaar. In de 2e tentamenperiode wordt een tentamen gegeven over de gehele stof. Dit tentamen is toegankelijk voor alle studenten (inclusief herkansers). Het tentamen is opgedeeld in 2 delen: een deel over de stof van het 1e kwartaal (D1) en een deel over de stof van het 2e kwartaal (D2). In principe is het cijfer gelijk aan het gemiddelde van D1 en D2. Echter, voor studenten die meedoen met de SCR colleges van het lopende studiejaar wordt voor D1 het in de 1e tentamenperiode behaalde cijfer gebruikt indien dit hoger is. Let op: de deelcijfers voor D1 en D2 verliezen hierna hun geldigheid. Alleen het totaal behaalde resultaat voor het schriftelijk tentamen blijft gelden. Herkansers doen dus altijd tentamen over de gehele stof (in de 2e of 4e tentamenperiode). In de 4e tentamenperiode wordt een (niet opgedeeld) hertentamen gegeven over de gehele stof. Dit tentamen is toegankelijk voor alle studenten. Opmerkingen De interactieve onderwijsvorm die bij dit vak wordt gehanteerd is alleen van nut indien de student voldoende theoretische bagage heeft Ën voldoende commitment kan tonen tijdens de Studio Classroom colleges. Om deze reden gelden er een aantal toelatingseisen voor dit vak (deze staan vermeld onder het betreffende kopje).



4 | Vakinhouden

Opmerkingen Tevens geldt er voor dit vak een aanwezigheidsplicht: aanwezigheid en (vervolg) inzet gedurende de Studio Classroom colleges, door te student aan te tonen middels het op voldoende niveau voltooien van de praktische oefeningen tijdens die colleges, gelden als toelatingseis voor de schriftelijke tentamens en de praktische eindopdracht. Bij het uitvoeren van de praktische oefeningen tijdens de colleges is een labjournaal nodig. De student dient zich daarom van tevoren een labjournaal (bv. een stevig schrift) aan te schaffen en dit tijdens de colleges altijd bij zich te hebben. Locatie Technische Natuurkunde, Lorentzweg 1, A151-A155 (Studio Classroom).

TN2301

| Inleiding Kwantummechanica

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr.ir. R. Hanson ([email protected]) Docent Docent Dr.ir. S.F. Pereira ([email protected]) Contacturen / week 0/4/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 2 Start onderwijs 2 Tentamenperiode 2 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Golffunctie, Schroedingervergelijking, formalisme van de kwantummechnica Leerdoelen Inzicht verwerven in de concepten in de kwantummechnanica (contributes to: generieke eindkwalificaties 1,2,3; competenties 2,3,4; specifieke eindkwalificaties 1,2,3) Onderwijsvorm hoorcollege, huiswerk Literatuur en studie- D.J. Griffiths, Introduction to Quantum Mechanics, second edition, Prenmateriaal tice-Hall, 2005 Ch 1-3 Wijze van toetsen schriftelijk tentamen, optioneel huiswerk



4 | Vakinhouden

TN2311

| Kwantummechanica A part 1

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. A.H. Verbruggen ([email protected]), Prof.dr. P. Dorenbos Docent ([email protected]) Contacturen / week 0/0/4/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 3 Start onderwijs 3 Tentamenperiode 3 Cursustaal Nederlands Vakinhoud kwantummechanica in drie dimensies, identieke deeltjes, toepassingen ontleend aan recent onderzoek. Leerdoelen Vaardigheid verwerven in het uitwerken van analytische en formele vraagstukken Onderwijsvorm hoor/werkcollege, huiswerk Literatuur en D.J. Griffiths, Introduction to Quantum Mechanics, second ed. Prentice studiemateriaal Hall, 2005 Wijze van toetsen Schriftelijk tentamen

TN2321

| Klassieke Mechanica A

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. M. Blaauboer ([email protected]) Docent Docent Dr. W.G. Bouwman ([email protected]) Contacturen / week 0/0/4/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 3 Start onderwijs 3 Tentamenperiode 3 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Euler-Lagrange formalisme, twee-lichamen probleem, variatierekening, normal modes Leerdoelen grondslagen klassieke mechanica Onderwijsvorm hoorcollege en werkcollege Wijze van toetsen schriftelijk tentamen



4 | Vakinhouden

TN2344

| Golven

| ECTS: 6

Verantwoordelijk Prof.dr. H.P. Urbach ([email protected]) Docent Docent Dr. F. Bociort ([email protected]), Dr.ir. D.J. Verschuur ([email protected]) Contacturen / week 0/0/4/4 x/x/x/x Onderwijsperiode 3, 4 Start onderwijs 3 Tentamenperiode 4 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Golfvergelijking, voortplanting van golven in een snaar, reflectie/ transmissie bij een discontinuiteit. Impedantie van een medium. Golven op een vloeistofoppervlak. Dichtheidsgolven (akoestiek). Elektromagnetische golven.Voortplanting van golfenergie. Polarisatie en dubbele breking. Geometrische optica. Interferometrie. Buigingsverschijnselen. Leerdoelen Voor leerdoelen zie blackboard Onderwijsvorm hoorcollege 0/0/2/2, begeleide zelfstudie 0/0/2/2, 3 practicummiddagen Literatuur en studie- E. Hecht, Optics, Addison/Wesley, London, 1998 (aanbevolen). materiaal Wijze van toetsen Toegang tot twee deeltentamens (april en juni) via aanwezigheid bij begeleide werkuren en inleveren huiswerksommen

TN2411

| Kwantummechanica A deel 2

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. A.H. Verbruggen ([email protected]), Prof.dr. P. Dorenbos Docent ([email protected]) Contacturen / week 0/0/0/4 x/x/x/x Onderwijsperiode 4 Start onderwijs 4 Tentamenperiode 4 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Waterstofatoom, storingsrekening, quantum cryptographie Onderwijsvorm Hoorcollege en werkcollege Wijze van toetsen Schriftelijk tentamen



4 | Vakinhouden

TN2513

| Computational science

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. B. Rieger ([email protected]) Docent Docent Ir. S.W. Brok ([email protected]) Contacturen / week 0/0/4/4 x/x/x/x Onderwijsperiode 3, 4 Start onderwijs 3 Tentamenperiode 4 Cursustaal Nederlands Voorkennis Het vak doet een beroep op kennis van diverse voorafgaande technische wetenschappelijke vakken, zoals system & signals, wiskunde. De opdrachten zijn toepassingen uit de optica, elementaere mechainca, electromagnetisme en biophyica. Vakinhoud De bedoeling van het vak Computational Science is de student te introduceren in het gebruik van modellen en simulatie-technieken voor onderzoek aan fysische verschijnselen en processen. Allereerst wordt de student geleerd te programmeren in een programmeer-omgeving: MATLAB. Vervolgens voeren de studenten een aantal opdrachten uit, die verschillende aspecten van het gebruik van simulaties binnen de natuurkunde illustreren. Aan de hand hiervan maakt de student tevens kennis met een aantal veelgebruikte numerieke technieken, de stabiliteit van de gebruikte methoden en de foutafschatting. Leerdoelen

Na voltooiing van deze cursus dient de student concrete problemen uit de natuurkunde op het behandelde niveau om te kunnen zetten naar een model en dit model te kunnen simuleren. De student dient inzicht te hebben in de verkregen (numerieke) oplossing wat de fysische interpretatie betreft. De student dient eveneens inzicht te hebben in de nauwkeurigheid van de oplossing.

Onderwijsvorm De cursus bestaat uit 14 middagen practicum. De eerste vier weken zullen besteed worden aan het leren programmeren in MATLAB en wordt afgesloten met een eindopdracht in de vijfde week. In de resterende tijd worden de opdrachten uitgevoerd. Er is een verplichte aanwezigheid. Literatuur en Het studiemateriaal bestaat uit een handleiding MATLAB en een aantal studiemateriaal readers voor de opdrachten en gerelateerde onderwerpen. Al deze documenten zijn in het Engels en staan, uitgezonderd de handleiding MATLAB, op Blackboard. De handleiding MATLAB kan online worden besteld bij Microwebedu. Wijze van toetsen Zie Blackboard onder de button "Course Information".



4 | Vakinhouden

TN2545

| Systemen en signalen

| ECTS: 6

Verantwoordelijk Prof.dr. I.T. Young ([email protected]) Docent Docent Dr. B. Rieger ([email protected]), Ir. S.W. Brok ([email protected]) Contacturen / week 4/4/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 1, 2 Start onderwijs 1 Tentamenperiode 2 Cursustaal Nederlands Voorkennis Complexe getallen, differentiëëren, integreren, meetkundige reeksen (analyse). Vakinhoud Systemen en signalen in continue en discrete tijd. Basis deterministische signalen. Convolutie en eigenschappen van LTI systemen. Fourier reeks en Fourier transformatie met eigenschappen. Filters in theorie en praktijk: eerste en tweede orde DV, Butterworth, Gaussische afgeleide filters. Het schatten van spectra in een tijdvenster en de bijbehorende onzekerheidsrelatie. De DFT en FFT als practische gereedschappen. Introductie 2-D Fourier transformatie. Modulatie en demodulatie technieken, analytic signal en Hilbert transform. Bemonstering (Nyquist-theorema), aliasing en reconstructie. Laplace- en Z-transformaties met ROC en eigenschappen. Teruggekoppelde systemen en stabiliteitsbepaling. Leerdoelen Het analyseren, ontwerpen en doorrekenen van Lineaire Tijd-Invariante (LTI) systemen in zowel de continue- als discrete-tijd. Representatie van signalen in frequentiecomponenten met behulp van de Fourier transformatie (of Fourier reeks). Het kunnen doorrekenen van LTI systemen door middel van convolutie of door gebruik te maken van de Fourier/Laplace/Ztransformatie en zijn eigenschappen. Het kunnen filteren van signalen en een beschrijving hiervan kunnen geven in termen van impulsresponsie, overdrachtsfunctie en differentiaal/differentie-vergelijking. Het kunnen relateren van corresponderende systemen in continue- en discrete tijd. Het kunnen schatten van spectra in een willekeurig tijdvenster. Het kunnen toepassen van de discrete Fourier transformatie (DFT). Het toepassen van amplitude modulatie (enkele- en dubbele-zijband, quadratuur). Het bemonsteren van bandbreedte begrensde signalen volgens het Nyquist criterium en het reconstrueren van een continue signaal uit discrete monsters. Het kunnen doorrekenen van lineaire teruggekoppelde systemen door gebruik te maken van Laplace and z-transformatie en stabiliteitsanalyse. Onderwijsvorm Hoorcollege 4/4/0/0 en huiswerk.



4 | Vakinhouden

Literatuur en A.V. Oppenheim and A.S.Willsky, with S.H.Nawab, Signals and Systems, studiemateriaal Prentice-Hall, 2nd edition, Ch. 1 t/m. 11 (verkrijgbaar bij de boekhandel). Reader met aanvullende stof en collegesheets. Wijze van toetsen 1) Required homework sets (weight 30%); 2) A written mid-term exam after 7 weeks at the end of the first quarter (weight 20%) covering the material from the first quarter, and; 3) A written final exam (weight 50%) covering the material from all 14 weeks and given at the end of the second quarter. 4) A "herkansing" final exam will be given at the end of the summer before the beginning of the new academic year. 5) The conditions that must be satisfied to earn a passing grade (>= 6) will be announced at the beginning of the course.

TN2622

| Statistische fysica

| ECTS: 4

Verantwoordelijk Dr. N.H. Dekker ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/0/3/3 x/x/x/x Onderwijsperiode 3 Start onderwijs 3 Tentamenperiode 3 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Entropie en temperatuur. Boltzmannverdeling, vrije energie, chemische potentiaal en Gibbsverdeling. Bose-Einstein en FermiDirac statistiek. Ideale klassieke en quantum gassen.Thermische straling en soortelijke warmte. Leerdoelen <> Onderwijsvorm hoorcollege 4/0/0/0,werkcollege 2/0/0/0 Literatuur en studie- D. V. Schroeder, An Introduction to Thermal Physics, Addison Wesley materiaal Longman, International edition, Ch. 2 t.m. 7. Wijze van toetsen Schriftelijk tentamen. Opmerkingen Het vak wordt in het najaar 2008 gegeven voor 3e jaars studenten in het Engels. Het vak wordt in het voorjaar 2010 gegeven voor 3e jaars studenten (nieuwe programma) in het Nederlands.



4 | Vakinhouden

TN2785

| Fysische transportverschijnselen

| ECTS: 6

Verantwoordelijk Prof.dr. R.F. Mudde ([email protected]), Docent Prof.dr.ir. C.R. Kleijn ([email protected]) Contacturen / week 0/0/4/4 x/x/x/x Onderwijsperiode 1, 2, 3, 4 Start onderwijs 1, 3 Tentamenperiode 3, 4 Cursustaal Nederlands Is vereist voor BSc TN Voorkennis Inleiding Thermodynamica TN1201, Differentiaalvergelijkingen WI2140TN Vakinhoud Behoudswetten en balansen, macro- en microbalansen. Dimensieloze kentallen, dimensie-analyse. Krachten op omstroomde lichamen. Convectief vs moleculair transport van warmte, stof en impuls. warmte- en stofoverdracht, Nusselt en Sherwood relaties, straling. Technische stromingsleer, laminaire stromingen van Newtonse en niet-Newtonse fluida. Leerdoelen Het kunnen onderkennen en analyseren van de relevante mechanismen welke leiden tot het transport van massa, impuls en energie, en het opstellen en oplossen van de daaruit volgende balansvergelijkingen. Dit kunnen toepassen op realistische problemen uit de fysica, procestechnologie, energietechnologie en het dagelijks leven. Onderwijsvorm twee maal per week steeds 1 uur hoorcollege gevolgd door 1 uur werkcollege. Deelname aan werkcolleges verplicht indien aan huiswerk-bonussysteem meegedaan wordt. Literatuur en H.E.A. van den Akker en R.F. Mudde, Fysische Transportverschijnselen, 3e studiemateriaal druk L.P.B.M. Janssen and M. Warmoeskerken, Transport Phenomena Data Companion H.E.A.Van den Akker, R.F. Mudde en Stammers, 200 Vraagstukken Fysische transportverschijnselen. Alle uitgegeven door de Delft University Press en verkrijgbaar bij de VSSD. Aanbevolen: R.B. Bird,W.E. Stewart and E.N. Lightfoot,Transport Phenomena, John Wiley & Sons 1960. Wijze van toetsen Bonussysteem via huiswerkseries en deelname aan werkcolleges; schriftelijk tentamen. Toegestane middelen rekenmachine, Transport Phenomena Data Companion bij tentamen Studielast/week 8 uur per week (gedurende 14 weken) + 56 uur examenvoorbereiding 88 | Technische Natuurkunde


4 | Vakinhouden

Vervolgcursussen Advanced Physical Transport Phenomena AP3171D

TN2811

| Inleiding elementaire deeltjes fysica

| ECTS: 3

Vak coördinator Dr. J. Zoetelief ([email protected]) Contacturen / week 0/4/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 2 Start onderwijs 2 Tentamenperiode 2 Cursustaal Nederlands Vakinhoud De cursus omvat een inleiding in het standaardmodel voor elementaire deeltjes. Introductie van diverse versnellersystemen. Detectie van elementaire deeltjes met verschillende methoden. Leerdoelen Reproduceren van basiskennis van het standaardmodel, versnellingstechnieken voor deeltjes, detectie van elementaire deeltjes. Het toepassen van het standaardmodel voor eenvoudige problemen. Het verkrijgen van inzicht in de specifieke toepassingen van versnellers. Inzicht in de geschiktheid van detectiemethoden en hun toepassingen. Onderwijsvorm colleges en opdrachten. Wijze van toetsen Schriftelijk tentamen Opmerkingen Het vak zal extern worden gegeven door een docent van het NIKEF

TN2843

| Vaste Stof

| ECTS: 5

Verantwoordelijk Prof.dr.ir. G.E.W. Bauer ([email protected]) Docent Docent Dr. J.M. Schins ([email protected]), Dr. S. Rogge ([email protected]), Prof.dr. L.D.A. Siebbeles ([email protected]) Contacturen / week 0/0/4/4 x/x/x/x Onderwijsperiode 3, 4 Start onderwijs 3 Tentamenperiode 4 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Reciproke ruimte, Roentgen diffractie, roostertrillingen, elektronenbanden, elektrisch transport, metalen halfgeleiders. 89 | Studiegids 2009/2010


4 | Vakinhouden

Leerdoelen Grondslagen van de fysische eigenschappen van kristallijne vaste stoffen. Onderwijsvorm Hoor/werkcollege 0/0/4/4 Literatuur en studie- J.R. Hook & H.E. Hall, Solid State Physics (Wiley, 1991). materiaal Wijze van toetsen Schriftelijk tentamen.

TN2952-P

| Research practicum

| ECTS: 5

Verantwoordelijk Dr. J. Zoetelief ([email protected]) Docent Vak coördinator Dr. J. Zoetelief ([email protected]) Contacturen / week x/x/x/x x/x/x/x Onderwijsperiode 1, 2, 3, 4 Start onderwijs 1, 2, 3, 4 Tentamenperiode Tentamen op afspraak Cursustaal Nederlands Vakinhoud Vijf geavanceerde proeven uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de afdelingen IST, MSP, NS en R3 Leerdoelen Voortgezette kennismaking na je Propedeutisch Eindproject en de vakken oriëntatie op Natuurkundig Onderzoek in je eerste jaar met het lopende onderzoek in de afdelingen betrokken bij de opleiding Technische Natuurkunde. - Oriëntatie op je Bachelor Eindproject en je (eventuele) masteropleiding Applied Physics. - Meer vaardigheid krijgen in het doen van experimenteel en rekenkundig onderzoek in aansluiting op de propedeutische practica en het Propedeutisch Eindproject, waaronder: - Kennis nemen van bestaande theorieën over de waar te nemen verschijnselen - Kennis nemen van bestaande instrumenten en meet- en rekenmethoden om die verschijnselen te onderzoeken. - Leren omgaan met geavanceerde instrumenten, meet- en rekenmethoden die gebruikt worden in modern technisch fysisch onderzoek. - Een werkplan opstellen en uitvoeren. - Bijhouden van een journaal. - Analyseren van meet- en rekenresultaten. - Mondeling en schriftelijk rapporteren in diverse vormen. Onderwijsvorm Practicum Literatuur en Verschilt per proef (zie Blackboard) studiemateriaal 90 | Technische Natuurkunde


4 | Vakinhouden

Wijze van toetsen Als regel een verslag Opmerkingen Dit researchpracticum is bedoeld voor studenten van het nieuwe TN programma, voor het oude programma is de beschrijving gegeven onder TN 2951-P

TN2983

| Bachelor Thesis

| ECTS: 12

Vak coördinator Dr. J. Zoetelief ([email protected]) Contacturen / week 0/0/X/X x/x/x/x Onderwijsperiode 3, 4 Start onderwijs 3, 4 Tentamenperiode n.v.t. Cursustaal Nederlands Voorkennis Het tweede studiejaar moet zijn behaald of er moeten 60 EC zijn behaald uit het tweede en derde jaar, waaronder de major-wiskunde vakken en de major praktica uit het tweede jaar. Vakinhoud Het bacheloreindproject (BEP) is het sluitstuk van je opleiding tot Bachelor of Science in de technische natuurkunde. Je zult moeten aantonen dat je de kennis en de vaardigeden die je hebt opgedaan in de rest van je opleiding kunt toepassen op een niveau voldoende om met succes een aansluitende masteropleidng te kunnen volgen. Leerdoelen Hoewel het BEP bedoeld is als een eindtest is het ook een gelegenheid om je kennis te verrijken en je vaardigheden te verbeteren. Zoals: - Toepassen en integreren van verworven kennis en vaardigheden. - Probleemgericht verwerven van nieuwe kennis en vaardigheden, waaronder: - doelmatig en efficiënt de benodigde informatie verzamelen, - de essentie van een complex probleem doorzien, - het "oplosbare" van het "onoplosbare" onderscheiden binnen gegeven randvoorwaarden (tijd, geld, menskracht, aanvaardbaarheid,...), - intuïtie en creativiteit ontwikkelen. - Samenwerken in een technisch-fysische onderzoeks- en ontwikkelingsgroep. - Mondeling en schriftelijk rapporteren. Onderwijsvorm Project individueel in een onderzoeksectie Literatuur en Verschilt per project studiemateriaal Wijze van toetsen Mondelinge presentatie, schriftelijk verslag en bespreking in commissie.



4 | Vakinhouden

Opmerkingen Het uitvoeren van een eindproject gaat in verschillende opeenvolgende stappen. Kijk op blackboard (eindproject Administratie) voor uitgebreide informatie en overige benodigdheden zoals formulieren. Enrollen gaat via Organizations >> Education >> Applied Sciences >> Eindprojecten Administratie. De stappen die in de uitvoering van een eindproject van belang zijn: 1. 2. 3. 4. 5.

Orientatie Verkennende gesprekken bij meerdere secties Inleveren aanmeldformulier en behaalde vakkenlijst Presentatie Beoordeling & Becijfering

!! let op Het cijfer wordt alleen geregistreerd wanneer bij O&S-TNW het (digitale) verslag en de enquete ingeleverd zijn. voor vragen & het inleveren van de digitale verslagen: [email protected]

WI1142TN

| Lineaire algebra deel 1

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. J. Vermeer ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/0/0/4 x/x/x/x Onderwijsperiode 4 Start onderwijs 4 Tentamenperiode 4 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Lineaire Algebra is een vak dat theoretische beschouwingen rond stelsels lineaire vergelijkingen behandelt en abstraheert. Het vak is verworden tot een basisvak voor vele disciplines, zowel binnen als buiten de wiskunde. Voor natuurkunde is het van belang bij tweedejaarsvakken als differentiaalvergelijkingen, kwantummechanica, golven, en systemen en signalen. Ook het gelijktijdig gegeven vak voortgezette analyse maakt gebruik van ideeën en technieken uit de lineaire algebra.



4 | Vakinhouden

Vakinhoud Lineaire Algebra wordt in twee delen onderwezen. In dit vak (wi1142TN, (vervolg) dat tijdens het vierde kwartaal van het eerste jaar gegeven wordt) staat het rekenen met vectoren die bestaan uit kolommen reële of complexe getallen centraal. De student raakt hier vertrouwd met het oplossen van stelsels lineaire vergelijkingen, matrixalgebra en basisbegrippen uit de lineaire algebra als lineaire combinaties en lineair omhulsel, deelruimte, afhankelijkheid en onafhankelijkheid van vectoren, basis, dimensie, eigenwaarden en eigenvectoren, diagonalisering, standaard inwendig product, orthogonale projecties. Omdat in de natuurkunde een abstractere vorm van lineaire algebra nodig is, zullen bovenstaande begrippen in het vervolgvak (wi2142TN, dat tijdens het eerste kwartaal van het tweede jaar gegeven wordt) geabstraheerd worden. Leerdoelen De volgende leerdoelen zijn uitgewerkt. Merk op dat niet ieder leerdoel evenzwaar meetelt, echter we zullen niet zo ver gaan ieder doel een weegfactor mee te geven. 1. Vectormeetkunde in R^3 wordt snel herhaald, met name om later tot het inzicht te komen dat in hoger dimensionale ruimten de situatie niet essentieel anders is. 2. Lineaire combinaties, opspanning, afhankelijkheids relaties, lineaire (on)afhankelijkheid. - Inzicht in deze begrippen via elementaire rijbewerkingen in matrices. - De gereduccerde echelonvorm van een matrix wordt geintroduceerd om effectief eventueel bestaande relaties tussen vectoren te ontdekken. 3. Systemen van lineaire vergelijkingen, existentie en uniciteit van een oplossing, rijreductie en echelonvormen. 4. Matrix algebra, matrix operaties, inverse van een matrix, karakterisering van inverteerbare matrices. 5. Deelruimten, kolomruimten en nulruimten, basis en dimensie van een deelruimte, rang van een matrix. 6. Lineaire afbeeldingen, rotaties, projecties en spiegelingen. 7. Determinanten, de Laplace rij en\of kolomontwikkeling, determinanten als oppervlakte of volume. 8. Eigenwaarden en eigenvectoren, de karakteristieke vergelijking van een matrix.



4 | Vakinhouden

Leerdoelen 9. Gelijkvormigheid matrices, diagonalisatie matrices met toepassingen (vervolg) zoals dynamische systemen en lineair recurrente betrekkingen. 10. Complexe eigenwaarden en complexe diagonalisatie van reele en complexe matrices. 11. Standaard inwendig product, orthogonaliteit, orthogonale matrices, orthogonaal complement deelruimte. 12. Een gegeven deelruimte schrijven als kolomruimte van een matrix maar ook als nulruimte van een matrix, de dimensiestelling. Onderwijsvorm 4 uur per week hoorcollege gedurende het vierde kwartaal van het tweede jaar. Literatuur en Vanaf het cursusjaar 2009-2010 is er een dictaat beschikbaar, dat op de studiemateriaal gebruikelijke manier te bestellen is. Het dictaat staat ook op blackboard. Ander materiaal (zoals collegesheets en antwoorden op de opgaven) is ook via blackboard te verkrijgen. Indien nodig kan het boek Linear Algebra and its Applications van David C. Lay (Pearson Education) als achtergrondinformatie gebruikt worden. Als je actief mee doet aan het college is aanschaf van dit (dure) boek echter niet nodig. Wijze van toetsen Een 2 uur durend schriftelijk tentamen, dat herkanst kan worden in een latere tentamenperiode.

WI1400TN D1 | Analyse TNW deel 1

| ECTS: 5

Verantwoordelijk Drs.ir. A.G.M. Daalderop ([email protected]) Docent Contacturen / week 6/0/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 1 Start onderwijs 1 Tentamenperiode 1 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Onderdelen van de analyse: complexe getallen, vectormeetkunde, linearisering, integratietechnieken, differentiaalvergelijkingen, reeksen. Leerdoelen De student leert de relevante fundamentele begrippen en technieken uit het eerder omschreven cursusdeel van de Analyse toe te passen. Onderwijsvorm colstructie (kleine groepen) 6/0/0/0, begeleide zelfstudie (instructie) 2/0/ 0/0, Maple opdracht.



4 | Vakinhouden

Computergebruik Na de afronding van de Maple-cursus is het voor de student aan te raden om bij het maken van opgaven, uitkomsten en tussenstappen te controleren m.b.v. Maple. Bij het gebruikte boek van Adams hoort een website met huiswerkopgaven (Homework). Literatuur en Robert A. Adams, Calculus, A Complete Course, Seventh Edition, Pearson studiemateriaal (Addison Wesley). Pack ISBN: 9781408230114. Chapter 10.2, 10.3, 10.4, 2.9, 3.5, 3.6, 4.7, 5.5, 5.6, 6.1, 6.4, 6.5, 17.3, 3.4, 7.9, Appendix I en II, 17.1, 3.7, 17.6, 9.1, 9.2, 9.3, 9.4. Wijze van toetsen Schriftelijk 3-uurs tentamen en Maple opdracht.


| ECTS: 4

Verantwoordelijk Drs.ir. A.G.M. Daalderop ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/6/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 2 Start onderwijs 2 Tentamenperiode 2 Cursustaal Nederlands Voorkennis WI1400TN D1 Vakinhoud Onderdelen van de analyse: reeksen (vervolg), functies van meerdere variabelen, partieel differentiëren, meervoudige integralen. Leerdoelen De student leert de relevante fundamentele begrippen en technieken uit het eerder omschreven cursusdeel van de Analyse toe te passen. Onderwijsvorm colstructie (kleine groepen) 0/6/0/0, begeleide zelfstudie (instructie) 0/2/ 0/0. Computergebruik Student wordt geacht om bij het maken van opgaven regelmatig de uitkomsten en tussenstappen te controleren m.b.v. het computeralgebra programma Maple. Maple is ook in te zetten om meetkundige onderdelen in een wiskundige opgave te visualiseren. Bij het gebruikte boek van Adams hoort een website met huiswerkopgaven (Homework). Literatuur en Robert A. Adams, Calculus, A Complete Course, Seventh Edition, Pearson studiemateriaal (Addison Wesley). Pack ISBN: 9781408230114. Chapter 9.3, 9.4, 9.5, 9.6, 9.7, 9.8, 11.1, 11.3, 11.4, 11.5, 11.6, 10.5, 12.1, 12.2, 12.3, 12.4, 12.5, 12.6, 12.7, 13.1, 13.2, 13.3, 14.1, 14.2, 14.4. Wijze van toetsen Schriftelijk 3-uurs tentamen. 95 | Studiegids 2009/2010


4 | Vakinhouden


| ECTS: 3

Verantwoordelijk Drs.ir. A.G.M. Daalderop ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/0/4/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 3 Start onderwijs 3 Tentamenperiode 3 Cursustaal Nederlands Voorkennis WI1400TN D1+D2 Vakinhoud Onderdelen van de analyse: verandering van variabelen bij meervoudige integralen, lijnintegralen, oppervlakteintegralen, integraalstellingen. Leerdoelen De student leert de relevante fundamentele begrippen en technieken uit het hieronder omschreven cursusdeel van de Analyse toe te passen. Onderwijsvorm colstructie (kleine groepen) 0/0/4/0. Computergebruik In dit deel is Maple handig om integratiegebieden en vectorvelden te visualiseren, en voor het controleren van herhaalde integralen. Maple kan van pas komen bij allerlei rekenintensieve stappen in de vectorcalculus. Bij het gebruikte boek van Adams hoort een website met huiswerkopgaven (Homework). Literatuur en Robert A. Adams, Calculus, A Complete Course, Seventh Edition, Pearson studiemateriaal (Addison Wesley). Pack ISBN: 9781408230114. Chapter 14.4, 14.5, 14.6, 14.7, 15.1, 15.2, 15.3, 15.4, 15.5, 15.6, 16.1, 16.2, 16.3, 16.4. Wijze van toetsen Schriftelijk 2-uurs tentamen.

WI1410TN

| Voortgezette analyse

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. H.A.W.M. Kneppers ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/0/0/4 x/x/x/x Onderwijsperiode 4 Start onderwijs 4 Tentamenperiode 4 Cursustaal Nederlands



4 | Vakinhouden

Vakinhoud Curvilineaire coördinaten, de Laplace-transformatie, Fourier-reeksen en de Fourier-transformatie. Leerdoelen 1. De definities en eigenschappen van curvilineaire coördinaten, de Laplace-transformatie, Fourier-reeksen en de Fourier-transformatie kennen, begrijpen en kunnen toepassen. 2. Denkwijzen en methoden uit de wiskundige analyse kunnen plaatsen in een natuurkundige context. Onderwijsvorm Hoorcollege Literatuur en 1. Dictaat "Voortgezette Analyse". studiemateriaal 2. Boek "Introduction to Electrodynamics" (D.J. Griffiths). 3. Boek "Elementary Differential Equations and Boundary Value Problems" (W.E. Boyce en R.C. DiPrima). Wijze van toetsen Tentamen (3 uur)

WI2140TN

| Differentiaalvergelijkingen

| ECTS: 4

Verantwoordelijk Dr. H.A.W.M. Kneppers ([email protected]) Docent Contacturen / week 4/2/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 1, 2 Start onderwijs 1 Tentamenperiode 2 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Lineaire en niet-lineaire differentiaalvergelijkingen, stelsels differentiaalvergelijkingen van de eerste orde (lineair en niet-lineair), lineaire partiële differentiaalvergelijkingen. Leerdoelen Kwalitatieve en kwantitatieve analyse van (stelsels) differentiaalvergelijkingen kunnen uitvoeren en (stelsels) differentiaalvergelijkingen kunnen oplossen. Onderwijsvorm Hoorcollege Literatuur en studie- Elementary Differential Equations and Boundary Value Problems (Willian materiaal E. Boyce, Richard C. DiPrima). Wijze van toetsen Tentamen (3 uur)



4 | Vakinhouden

WI2242TN

| Lineaire algebra deel 2

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. J. Vermeer ([email protected]) Docent Contacturen / week 4/0/0/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 1 Start onderwijs 1 Tentamenperiode 1, 2 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Lineaire Algebra is een vak dat theoretische beschouwingen rond stelsels lineaire vergelijkingen behandelt en abstraheert. Het vak is verworden tot een basisvak voor vele disciplines, zowel binnen als buiten de wiskunde. Voor natuurkunde is het van belang bij tweedejaarsvakken als differentiaalvergelijkingen, kwantummechanica, golven, en systemen en signalen. Lineaire Algebra wordt via twee vakken onderwezen. Tijdens het eerste vak (wi1142TN dat tijdens het vierde kwartaal van het eerste jaar wordt onderwezen) stond het rekenen met vectoren die bestaan uit kolommen reële of complexe getallen centraal. De student raakte hier hopelijk vertrouwd met het oplossen van stelsels lineaire vergelijkingen, matrixalgebra en basisbegrippen uit de lineaire algebra als lineaire combinaties en lineair omhulsel, deelruimte, afhankelijkheid en onafhankelijkheid van vectoren, basis, dimensie, eigenwaarden en eigenvectoren, diagonalisering, inwendig product, orthogonale projecties en kleinste kwadraten oplossingen. Omdat met name kwantummechanica een abstractere vorm van lineaire algebra nodig heeft, zullen bovenstaande begrippen in dit vervolgvak geabstraheerd worden. Hiertoe worden eerst reële en complexe vectorruimten ingevoerd. Nadat basis en dimensie hiervoor gedefinieerd zijn, zal het matrixbegrip worden geabstraheerd tot lineaire afbeeldingen. In die context komen nieuwe begrippen als matrixrepresentaties van lineaire afbeeldingen, basistransformaties, inwendig product ruimten, en hermitische en unitaire operatoren met hun eigenwaardenspectra aan de orde.



4 | Vakinhouden

Leerdoelen Hier volgend de leerdoelen. Merk op dat niet alle leerdoelen even zwaar meetellen, we zullen echter niet zo ver gaan bij ieder onderdeel een weegfactor te zetten. 1. Standaard inwendig product op R^n, projecteren, projectiematrices, orthogonale diagonalsaties reele matrices, de reele spectraal stelling, kleinste-kwadraten-oplossing. 2. Standaard inwendig product op C^n, projecteren, (scheef) hermitische en/of unitaire matrices, unitaire diagonalisatie matrices, de complexe spectraalstelling, normale matrices. 3. Reele en/of complexe vectorruimten, standaardvectorruimten zoals de functieruimten, L_2 ruimten. 4. De standaard lineaire algebra wordt snel herhaald voor algemene vectorruimten, coordinatentransformaties, matrixreprensentaties lineaire afbeeldingen. 5. Inwendig product ruimten (reel en/of complex), Cauchy-Schwartz, orthogonaliteit, Gram matrices, beste lineaire (kwadratische) benadering van functies, niet standaard inwendig producten op R^n en C^n, positief definiete matrices. 6. Operatoren op een inwendig product ruimte, zelfgeadjungeerde operatoren, unitaire operatoren, normale operatoren. 7. Een (korte) introductie in Hilbertruimten. Onderwijsvorm 4 uur per week hoorcollege gedurende het eerste kwartaal van het tweede jaar. Literatuur en Dictaat Lineaire Algebra deel 2 voor Technische Natuurkunde aangevuld studiemateriaal met materiaal dat via blackboard ter beschikking wordt gesteld. Wijze van toetsen Een 2 uur durend schriftelijk tentamen, dat herkanst kan worden in een latere tentamenperiode.

WI3104TN

| Statistiek

| ECTS: 3

Verantwoordelijk Dr. G. Hooghiemstra ([email protected]) Docent Contacturen / week 0/0/4/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 2 Start onderwijs 2



4 | Vakinhouden

Tentamenperiode 2, 3 Cursustaal Nederlands Vakinhoud Basis kansrekening, het Poisson process, wet van de grote aantallen, centrale limietstelling, basis modellen in de statistiek, bootstrap, schatters (zuiverheid en maximum likelihood), kleinste kwadraten en betrouwbaarheidsintervallen voor het gemiddelde. College 0/0/4/0. Leerdoelen Het introduceren van de basisbegrippen in de kansrekening en statitistiek met als doel dat de student in staat is eenvoudige statistische vragen, die hij in zijn latere studie, stages of praktijk tegenkomt, in een model te beschrijven, teneinde met eigen kennis of met hulp van een ervaren statisticus deze modellen te analyseren. Onderwijsvorm Door middel vam 4 uur college per week gedurende het derde kwartaal wordt de stof behandeld. Gedurende deze colleges wordt ook uitgebreid aandacht gegeven aan de opgaven. Daarnaast is het verpicht een praktikum opdracht in te leveren, die wordt nagekeken. In de zesde of zevende week is er gelegenheid om deze praktikum opdracht onder begeleiding van de docent te maken in een van de ICT ruimtes. Zorg wel dat je dan de stof over de bootstrap (Hoofdstuk 18) hebt doorgenomen. Literatuur en We gebruiken het boek: studiemateriaal A modern Introduction to Probability and Statistics,geschreven door: F.M.Dekking, C. Kraaikamp, H.P. Lopuhaa and L.E. Meester, Springer texts in statistics, ISBN 1852338962, Springer Verlag London Dit boek is te koop bij de studievereniging van TN. Het boek bevat in totaal 28 hoofdstukken. In de cursus behandelen we de hoofdstukken: 1-5, 7-14 and 17-23. Er wordt aangeraden de hoofdstukken 6, 15 en 16 zelf te bestuderen. Wijze van toetsen Er is tweemaal per jaar de mogelijkheid om schriftelijk tentamen te doen.

WM0318TN

| Wetenschaps- en argumentatieleer | ECTS: 3

Modulemanager Dr. M.P.M. Franssen ([email protected]) Docent Dr. S.D. Zwart ([email protected]), Prof.dr. B. Dam ([email protected]), Prof.dr. C. Dekker ([email protected]), Prof.dr. D.J.E.M. Roekaerts ([email protected]), Prof.dr.ir. P.A. Kroes ([email protected]), Prof.ir. K.C.A.M. Luyben ([email protected]) Contacturen / week 0/0/4/4 x/x/x/x

1 00 | Technische Natuurkunde


4 | Vakinhouden

Onderwijsperiode 3, 4 Start onderwijs 3 Tentamenperiode 3, 4 Cursustaal Nederlands Vakinhoud week 1-7: bestudering door de studenten van studiemateriaal op het gebied van de wetenschaps- en argumentatieleer in de natuurwetenschappen; oefenen aan de hand van opgaven uit het werkboek en afsluiting d.m.v. een toets. week 8-14: opstellen en voeren van debatten over aangeboden stellingen, aan te vullen door de studenten, op basis van leesstof uit boek en aanvullende teksten; afsluiting: schriftelijk verslag. Leerdoelen Na afloop van de cursus: (1) kennen studenten de begrippen logische geldigheid en waarheid en het verschil daartussen, en kunnen de geldigheid van gegeven formele redeneringen beoordelen; (2) beschikken zij over een instrumentarium om de aanvaardbaarheid van fysische en niet-fysische argumentaties te beoordelen en deze argumentaties te bekritiseren; (3) kennen zij de belangrijkste drogredenen en kunnen deze drogredenen in gegeven argumentaties herkennen; (4) kennen zij het verschil tussen deductieve en inductieve argumentaties en kunnen in concrete historische voorbeelden argumentaties betreffende de aanvaarding of verwerping van theorieën of hypotheses volgens de hypothetisch-deductieve methode reconstrueren; (5) hebben zij kennis gemaakt met een aantal vragen die buiten het directe gebied van de fysica liggen maar die raken aan de fundamenten van de fysica of niet los kunnen worden gezien van de uitspraken die de fysica over de wereld doet; (6) zijn zij in staat de standpunten in een debat of een discussie waarin de raakpunten tussen fysica en een bredere (filosofische, sociale, culturele) context centraal staan kritisch te beoordelen of daarin zelf een beargumenteerd standpunt in te nemen. Onderwijsvorm Het eerste kwartaal zeven keer een uur hoorcollege met aansluitend een werkcollege (in kleine groepen). Het tweede kwartaal zeven middagen werkgroepen met verplichte aanwezigheid Literatuur en Eerste kwartaal: Dictaat/werkboek; studiemateriaal Tweede kwartaal: An introduction to Philosophical Analysis van John Hospers en aanvullende teksten. Wijze van toetsen Schriftelijke toets, optreden in debat, schriftelijk verslag

1 01 | Studiegids 2009/2010


4 | Vakinhouden

WM0915TN

| Duurzaam ondernemen

| ECTS: 3

Modulemanager Ir. R. van Drimmelen ([email protected]) Docent Dr. L. Hartmann ([email protected]), Dr. W.G. Bouwman ([email protected]), Dr.ing. V.E. Scholten ([email protected]) Contacturen / week 0/0/2/0 x/x/x/x Onderwijsperiode 3 Start onderwijs 3 Tentamenperiode n.v.t. Cursustaal Nederlands Vakinhoud Dit vak bestaat uit een reeks hoor- en werkcolleges waarin opdrachten worden gemaakt in groepsverband. De informatie verspreid tijdens het college is nodig voor het maken van de groepsopdracht. Buiten de college uren om dient zelfstandig verder te worden gewerkt aan de opdrachten. Binnen de opdracht dient gewerkt te worden aan de evaluatie van de mate van duurzaamheid van 4 verschillende technologieën aan de hand van 5 vragen, te weten: 1. Hoeveel energie(besparing) levert de technologie op? En in relatie tot de behoefte aan energiebesparing? Wat zijn de technische mogelijkheden om de genoemde technologie te optimaliseren qua energie-efficiency? Zijn er betere alternatieve technologieën? 2. Wat is de milieubelasting van de technologie vergeleken met de referentiesituatie? (=wat momenteel het meest wordt toegepast) 3. Wat zijn argumenten voor het bedrijf om te investeren in deze technologie? Hoe groot is de markt en hoe is deze gesegmenteerd? Welke locatie is optimaal om de investering te laten plaatsvinden? 4. Is de technologie op economisch verantwoorde wijze te exploiteren door de producent? 5. Is de technologie bruikbaar in minder welvarende landen? Op welke wijze?



4 | Vakinhouden

Leerdoelen a) Het zelfstandig kunnen evalueren van technologieën ten aanzien van duurzaamheid. Gebruik van natuurkundige (en wat bedrijfseconomische kennis) om zelf te kunnen 'oordelen' over het al of niet duurzaam zijn van een technologie. D.w.z. -

Planet: Gaat de milieulast per saldo omlaag? , Profit: Is het op de langere termijn economisch verantwoord te exploiteren?, en People: Draagt de technologie bij aan het welzijn van de mens?

b) Het kunnen aanbrengen van structuur in onderzoek =========================================== Zie onder. Het vaak draagt bij aan de doelen 1 t/m 5 van de TU Bachelor. Alsmede aan de doelen 1 t/m 6 en 8 van de Tn bachelor "Studenten met een Bachelor diploma zullen 1. In staat zijn om de binnen hun vakgebied aanvaarde analyse- en onderzoekstechnieken juist toe te passen. 2. In staat zijn om kritisch de waarde van argumenten, aannames, abstracte begrippen en gegevens te bepalen om beoordelingen te maken en bij te dragen tot oplossingen van complexe problemen. 3. Inhoudelijk begrip hebben van onderzoek in hun vakgebied in complexe en onvoorspelbare contexten en staat zijn om bepaalde aspecten van hedendaags onderzoek te beschrijven en er commentaar op te geven. 4. In staat zijn om de methodes en technieken die ze hebben geleerd toe te passen om hun kennis en begrip te oefenen, verstevigen, uit te bouwen en toe te passen, en om teamprojecten op te starten en uit te voeren, bij voorkeur in een multidisciplinaire omgeving. 5. In staat zijn informatie, ideeën, problemen en oplossingen over te dragen op zowel een publiek van vakgenoten als een lekenpubliek, bij voorkeur in een internationale omgeving. 6. Zich bewust zijn van mogelijke ethische, sociale, omgevings-, esthetische en economische gevolgen van het uitoefenen van hun vak 7. De leercapaciteiten hebben die nodig zijn als verder beroeps- of universitair onderwijs gewenst is. 8. Waardering hebben voor de onzekerheid, ambiguïteit en beperkingen van kennis.

1 03 | Studiegids 2009/2010


4 | Vakinhouden

Leerdoelen De specifieke eindkwalificaties voor de bacheloropleiding Technische (vervolg) Natuurkunde: De afgestudeerde van de bacheloropleiding Technische Natuurkunde van de TU Delft: 1. Beheerst de basiskennis van de natuurkunde, met inbegrip van de noodzakelijke wiskunde en aanverwante technische vakken, op het niveau dat vereist is om een internationale geaccrediteerde masteropleiding (technische) natuurkunde te kunnen volgen. 2. Kan standaardproblemen binnen de (technische) natuurkunde oplossen, gebruikmakend van analytische of numerieke methoden, experimenten en/of simulatie- en modelleringtechnieken. 3. Beschikt over brede kennis op het gebied van de natuurwetenschappen. 4. Is in staat om problemen, ook buiten de bestudeerde gebieden, te analyseren en te abstraheren. Hij/zij kan de technieken bedoeld in punt 1 toepassen om oplossingen voor deze problemen aan te dragen. en te realiseren, met oog voor praktische toepassing. 5. Is in staat om zich zelfstandig effectief en efficiënt nieuwe kermis eigen te maken, met behulp van moderne communicatiemiddelen. 6. Kan alleen of in teamverband bijdragen aan (technisch) fysisch onderzoek en aan technische ontwerpen en heeft ervaring met een projectmatige aanpak 7. Kan zowel in het Nederlands als in het Engels en zowel mondeling als schriftelijk communiceren over het vakgebied en over zijn of haar werk, gebruikmakend van de geëigende presentatietechnieken. 8. Heeft kennis van techniekgerelateerde ontwikkelingen in maatschappelijke context en is in staat om op dit gebied standpunten te formuleren en te verdedigen. Onderwijsvorm Hoorcolleges + Werkcolleges Literatuur en Verschillende artikelen en andere hand-outs studiemateriaal Toelatingseisen De vakken uit het eerste jaar dienen afgerond te zijn. Mocht je nog een of enkele vakken missen dan graag overleg met de docent.



4 | Vakinhouden

Wijze van toetsen Het resultaat dient te worden samengevat in een rapport en te worden ingeleverd en wordt door de docenten nagekeken en per groep van een cijfer voorzien. Ook presenteren de groepen hun werk op een poster. -

-

-

Het cijfer voor de groepsopdracht bepaalt voor 75% het eindcijfer van dit vak. De posterpresentaties worden door de docenten en door de studenten beoordeeld en bepalen 25% van het eindcijfer voor het vak. De groepsleden van de 4 best-beoordeelde posterpresentaties krijgen een extra 0,5 punt bovenop hun eindcijfer. Om een voldoende te behalen voor de cursus dient voor de poster en het rapport minimaal een 6 te zijn behaald. (Zolang dit niet het geval is, wordt toch een gemiddelde berekend maar als dit 5 of hoger is wordt toch een 5 gegeven) In de bijlage van het rapport dient te worden vermeld wat ieder individueel groepslid heeft bijgedragen. Hoewel dit eerder uitzondering dan regel zal zijn, kan de docent op basis hiervan besluiten om verschillende cijfers te geven voor individuele groepsleden. Ook als duidelijk blijkt dat een individuele student niet goed meedoet met de groep, kan de docent de student verplichten mee te doen aan het tentamen. Groepen dienen ook zelf tijdig aan te geven aan de docenten als ÈÈn of meerdere groepsleden niet mee blijken te doen. Het tentamen, samen met het individueel inleveren van de groepsopdracht biedt de mogelijkheid voor herkansing. In dat geval telt de groepsopdracht wederom voor 75% mee en het tentamen voor de andere 25%.

Aanmelding In eerste college. Hier dient men dus bij aanwezig te zijn.

1 05 | Studiegids 2009/2010



5. Plattegrond van de TU Delft Campus


1 08 | Plattegrond van de TU Delf t Campus

A13



1 09 | Plattegrond van de TU Delf t Campus

1 09 | Studiegids 2009/2010


5 | Plattegrond van de TU Delf t Campus

Legenda bij plattegrond TU Delft Laatst bijgewerkt: mei 2008 Nr. A 3 5 6 8

Adres Ezelsveldlaan 61 Mijnbouwstraat 120 Julianalaan 67 Poortlandplein 6 Julianalaan 132-134

12 15 17 20 21 22

Julianalaan 136 Prins Bernhardlaan 6 iWeb Mekelweg 5 Prometheusplein 1 Lorentzweg 1

23

Stevinweg 1

28 30 31 32 33 34

Van Mourik Broekmanweg 6 Jaffalaan 9 Jaffalaan 9a Jaffalaan 5 Landbergstraat 15 Landbergstraat 19 Mekelweg 2

34a 35 36

Cornelis Drebbelweg 9 Cornelis Drebbelweg 5 Mekelweg 4 + 6

37 38 43 44 45 46 50

Mekelweg 8 Mekelweg 10 Leeghwaterstraat 36 Rotterdamseweg 145 Leeghwaterstraat 42 Leeghwaterstraat 44 Mekelweg 15

57 60 61 62

Watermanweg Anthony Fokkerweg 5 Kluyverweg 3 Kluyverweg 1

63 64 65 180

Anthony Fokkerweg 1 Kluyverweg 2 Kluyverweg 4 + 6 Rotterdamseweg 380

Naam Techniek Museum Delft Centre for Technical Geoscience Kluyverlaboratorium voor Biotechnologie Botanische tuin Voormalig Hoofdgebouw / Voorlopige huisvesting Faculteit Bouwkunde Delft ChemTech Kramerslab. Fysische Technologie Virtual reality-paviljoen Aula Bibliotheek TU Delft / Marketing & Communicatie Faculteit Technische Natuurwetenschappen, gebouw Technische Natuurkunde Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen / Universiteitsdienst TNO Bouw Onderzoeksinstituut OTB Onderwijs & Studentzaken (CSA, International Office) Faculteit Techniek, Bestuur en Management Faculteit Industrieel Ontwerpen / SSC ICT Composietenlab. / Hogeschool INHOLLAND Faculteit 3mE (Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen) / CICAT / NIMR / MultiMedia Services (MMS) College van Bestuur / Raad van Toezicht EWI Practicumgebouw 35 Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EWI) / DIMES / IRCTR Sportcentrum Cultureel Centrum Warmte Krachtcentrale Verzamelgebouw kleine bedrijven, YES!Delft Windtunnelgebouw & VSSD Lab. Apparatenbouw voor de Procesindustrie (API) Reactor Instituut Delft (RID, voorheen IRI) / Radiation Radionuclides & Reactors (RRR) Datacenter Logistieke & Milieu Services Vliegtuighal Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek / Hechtingsinstituut SIMONA Research Simulator Lab. Hoge Snelheden SUPAIR / TRAIL / Facilitair Management & Vastgoed (FMVG) Bijgebouw Faculteit LR & EWI / ASTI / ANWB Rijsimulator



6. Jaarkalender


37 C

36 C

C

38 C

39 C

40 C

41 C

42

1E SEMESTER 43 CW

44 CWT

T

45 C

46 C

47 C

48 C

49 C

50

donderdag

woensdag

dinsdag

maandag

weektype aantal

zaterdag Zondag

Vrijdag

17

16

15

24

23

22

1

30

29

8

7

6

15

14

13

22

21

20

29

28

27

5

4

3

12

11

10

19

18 26

25

24

3

2

1

10

9

8

17

16

15 23

22

21

V

52

30

29

28

V

53

1

6

5

4

2-07

C

2

13

12

11

2-08

CW

3

20

19

18

2-09

CWT

4

27

26

25

2-10

T

11

10

9

8

6 C 3-

18

17

16

15

7 C 3-

25

24

23

22

4

3

2

1

9 C 3-

11

10

9

8

10 C 3-

18

17

16

15

11 C 3-

2E SEMESTER 8 V

25

24

23

22

12 C 3-

1

31

30

29

3-08

13 CW

8

7

6

3-09 2e Paasdag

14 CWT

15

14

13

12

15 T 3-

22

21

20

19

16 C 4-

29

28

27

26

17 C 4-

6

Bevr. dag

4

3

4-03

18 C

18

17

20 C 405

12 19 Hemelvaartsdag 20

11

10

4-04

19 C

22 C 4-

27

26

25

3

2

1

4-06 2e Pinkst. dag 31

21 C

10

9

8

7

23 C 4-

25 CWT

26 T

17

16

15

14

24

23

22

21

1

30

29

28

4-09 4-10 4-11

24 CW

Goede Kon. Vrijdag dag 5 12 19 26 5 12 19 26 9 16 23 7 14 21 28 4 11 18 25 2 06/02 13/02 20/02 27/02 06/03 13/03 20/03 27/03 03/04 10/04 17/04 24/04 01/05 08/05 15/05 22/05 29/05 05/06 12/06 19/06 26/06 03/07 07/02 14/02 21/02 28/02 07/03 14/03 21/03 28/03 04/04 11/04 18/04 25/04 02/05 09/05 16/05 23/05 30/05 06/06 13/06 20/06 27/06 04/07

4

3

2

1

3-01

5 C

06/09 13/09 20/09 27/09 04/10 11/10 18/10 25/10 01/11 08/11 15/11 22/11 29/11 06/12 13/12 20/12 27/12 03/01 10/01 17/01 24/01 31/01

10

9

8

14

2-

C

51

24 31 7 14 21 28 1e Nieuw Kerstdag jaars- 8 4 11 18 25 2 9 16 23 30 6 13 20 27 4 11 18 15 22 29 d 05/09 12/09 19/09 26/09 03/10 10/10 17/10 24/10 31/10 07/11 14/11 21/11 28/11 05/12 12/12 19/12 26/12 02/01 09/01 16/01 23/01 30/01

3

2

1

17

1-01 1-02 1-03 1-04 1-05 1-06 1-07 1-08 1-09 1-10 2-01 2-02 2-03 2-04 2-05 31 Open. 16 Ac. Jr. 7 14 21 28 5 12 19 26 2 9 23 30 7

weeknum

Zaterdag Zondag

Vrijdag

Donderdag

Woensdag

Dinsdag

Maandag

Week nr. Weektype aantal

Jaarindeling TU Delft, studiejaar 2009/2010


6 | Jaarkalender

1 13 | Studiegids 2009/2010 15

14

13

12

28 V

22

21

20

19

29 V

29

28

27

26

30 V

5

4

3

2

31 V

12

11

10

9

32 V

19

18

17

16

33 V

26

25

24

23

34 H

Directie Onderwijs & Studentenzaken, oktober 2008

Nationale feestdagen : 21 dec 2009 t/m 1 jan 2010 : 22 t/m 26 febr : 2 april : 4 en 5 april : 30 april : 5 mei : 13 en 14 mei : 23 en 24 mei

31

30

35

JAARINDELING 2009/2010, ZOMERPERIODE

16 30 9 23 6 13 20 27 10/07 17/07 24/07 31/07 07/08 14/08 21/08 28/08 11/07 18/07 25/07 01/08 08/08 15/08 22/08 29/08

8

7

6

5

27 V

Kerstperiode Voorjaarsvakantie Goede vrijdag Pasen Koninginnedag Bevrijdingsdag Hemelvaart Pinksteren

zaterdag zondag

vrijdag

donderdag

woensdag

dinsdag

maandag

weeknummer weektype

V = geen onderwijs; betreft vakantie of officiële feestdag

H = herkansingen

T = tentamens

CW = colleges / witte week; invulling per opleiding CWT = colleges / witte week / tentamens; invulling per opleiding

C = colleges en andere onderwijsactiviteiten


6 | Jaarkalender


6 | Jaarkalender

6.1

Collegetijden 1 2 3 4

8.45 - 9.30 9.45 - 10.30 10.45 - 11.30 11.45 - 12.30

5 6 7 8

13.45 14.45 15.45 16.45

-

14.30 15.30 16.30 17.30

A1 18.45 - 19.30 A2 19.45 - 20.30 A3 20.45 - 21.30



7. Agenda


2009 | Juli - July 27 | Maandag - Monday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

28 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

29 | Woensdag - Wednesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

Juli - July 1 16 | Technische Natuurkunde


| week 31 30 | Donderdag - Thursday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

31 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

1 | Zaterdag - Saturday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

2 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

week 31 1 17 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |


2009 | Augustus - August 3 | Maandag - Monday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

4 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

Augustus - August 1 18 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

7 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

9 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

week 32 1 19 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

11 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

14 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 33


| | | | | | | | | |

16 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 21 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

18 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

21 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 34


| | | | | | | | | |

23 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 23 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

25 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

28 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 35


| | | | | | | | | |

30 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 25 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |


2009 | September - September 31 | Maandag - Monday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

1 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

September - September 1 26 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

4 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 36


| | | | | | | | | |

6 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 27 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

8 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

11 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 37


| | | | | | | | | |

13 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 29 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

15 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

18 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 38


| | | | | | | | | |

20 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 31 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

22 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

25 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 39


| | | | | | | | | |

27 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 33 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

29 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

2 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 40


| | | | | | | | | |

4 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 35 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |


2009 | Oktober - October 5 | Maandag - Monday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

6 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

Oktober - October

7| 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Woensdag - Wednesday

| | | | | | | | | | 1 36 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

9 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 41


| | | | | | | | | |

11 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 37 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

13 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

16 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 42


| | | | | | | | | |

18 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 39 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

20 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

23 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 43


| | | | | | | | | |

25 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 41 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

27 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

30 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 44


| | | | | | | | | |

1 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 43 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |


2009 | November - November 2 | Maandag - Monday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

3 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

November - November

4| 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Woensdag - Wednesday

| | | | | | | | | | 1 44 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

6 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 45


| | | | | | | | | |

8 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 45 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

10 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

13 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 46


| | | | | | | | | |

15 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 47 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

17 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

20 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 47


| | | | | | | | | |

22 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 49 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

24 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

27 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 48


| | | | | | | | | |

29 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 51 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |


2009 | December - December 30 | Maandag - Monday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

1 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

December - December 1 52 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

4 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 49


| | | | | | | | | |

6 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 53 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

8 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

11 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 50


| | | | | | | | | |

13 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 55 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

15 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

18 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 51


| | | | | | | | | |

20 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 57 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

22 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

25 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 52


| | | | | | | | | |

27 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 59 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

29 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

1 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 53


| | | | | | | | | |

3 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 61 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |


2010 | Januari - January 4 | Maandag - Monday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

5 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

Januari - January 1 62 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

8 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 1


| | | | | | | | | |

10 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 63 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

12 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

15 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 2


| | | | | | | | | |

17 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 65 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

19 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

22 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 3


| | | | | | | | | |

24 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 67 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

26 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

29 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 4


| | | | | | | | | |

31 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 69 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |


2010 | Februari - February 1 | Maandag - Monday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

2 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

Februari - February 1 70 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

5 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 5


| | | | | | | | | |

7 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 71 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

9 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

12 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 6


| | | | | | | | | |

14 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 73 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

16 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

19 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 7


| | | | | | | | | |

21 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 75 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

23 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

26 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 8


| | | | | | | | | |

28 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 77 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |


2010 | Maart - March 1 | Maandag - Monday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

2 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

Maart - March 1 78 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

5 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 9


| | | | | | | | | |

7 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 79 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

9 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

12 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 10


| | | | | | | | | |

14 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 81 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

16 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

19 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 11


| | | | | | | | | |

21 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 83 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

23 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

26 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 12


| | | | | | | | | |

28 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 85 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

30 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

2 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 13


| | | | | | | | | |

4 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 87 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |


2010 | April - April 5 | Maandag - Monday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

6 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

April - April 1 88 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

9 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 14


| | | | | | | | | |

11 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 89 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

13 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

16 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 15


| | | | | | | | | |

18 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 91 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

20 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

23 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 16


| | | | | | | | | |

25 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 93 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

27 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

2 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 17


| | | | | | | | | |

2 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 95 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |


2010 | Mei - May 3 | Maandag - Monday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

4 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

Mei - May 1 96 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

7 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 18


| | | | | | | | | |

9 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 97 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

11 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

14 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 19


| | | | | | | | | |

16 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 99 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

18 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

21 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 20


| | | | | | | | | |

23 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 01 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

25 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

28 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 21


| | | | | | | | | |

30 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 03 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |


2010 | Juni - June 31 | Maandag - Monday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

1 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

Juni - June 2 04 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

4 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 22


| | | | | | | | | |

6 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 05 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

8 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

11 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 23


| | | | | | | | | |

13 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 07 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

15 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

18 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 24


| | | | | | | | | |

20 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 09 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

22 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

25 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 25


| | | | | | | | | |

27 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 11 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

29 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

2 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 26


| | | | | | | | | |

4 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 13 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

6 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

Juli - July 2 14 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

week 27

9| 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Vrijdag - Friday

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

11 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 15 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

13 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

16 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 28


| | | | | | | | | |

18 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 17 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

20 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

23 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 29


| | | | | | | | | |

25 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 19 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

27 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |




| | | | | | | | | |

30 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 30


| | | | | | | | | |

1 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 21 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |



| | | | | | | | | |

3 | Dinsdag - Tuesday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |


| | | | | | | | | |

Augustus - August 2 22 | Technische Natuurkunde



| | | | | | | | | |

6 | Vrijdag - Friday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

| | | | | | | | | |

week 31


| | | | | | | | | |

8 | Zondag - Sunday 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 23 | Studiegids 2009/2010

| | | | | | | | | |


Bestelnummer: 06942480001

69374539

2010

Recommend Documents