Activiteitenverslag 2009/2010 stichting BBU
‘MUG lijkt er goed in te slagen om de juiste balans te vinden tussen objectiviteit en onafhankelijkheid enerzijds en betrokkenheid bij de doelgroep anderzijds.’ (Ferro 2006)
Inhoudsopgave
1.0 Inleiding
3
1.1
Stichting BBU
5
1.2
Partners en financiering
6
1.3
Zelfstandigheid en uitbreiding
11
1.4
Jubileum
12
2.0 Organisatie
13
2.1
Toerusting
16
2.2
Een werkcultuur
17
2.3
Personeel(-werk)
19
2.4
Het dilemma
20
2.5
Overige activiteiten directie
21
3.0 Het product
23
3.1
MUG Magazine
24
3.2
Jongerennummer
31
3.3
Website
32
3.4
Bereik
34
3.5
‘Lezers erg positief over MUG‘
35
3.6
Advertenties en overige omzet
36
3.7
MUGwijzer
38
4.0 Ten slotte bijlagen: - personeelswisselingen 2006-2011 - lezersonderzoeken Ferro (2006) en O+S (2009) - personeelsbestand december 2010 - bestuurssamenstelling december 2010
2
39
1.0 Inleiding Voor u ligt het 22e jaarverslag of activiteitenverslag van de stichting ter Bevordering van de Belangen van Uitkeringsgerechtigden (BBU), opgericht op 4 januari 1988 met als oogmerk het uitgeven van MUG, maandblad voor uitkeringsgerechtigden. Het eerste nummer verscheen in oktober 1988. Dit jaarverslag beslaat twee jaren: 2009 en 2010. De reden wordt in dit verslag duidelijk: MUG heeft inspannende jaren achter de rug, met een piek in het personeels- en vrijwilligersbestand en enkele bijzondere projecten zoals de speciale jongereneditie van november 2010, het opzetten van de MUGwijzer en de voorbereidingen voor een nieuwe website. Daarnaast de uitdaging om van MUG een zichzelf bedruipende onderneming te maken. Maandblad MUG heet sinds 2007 MUG Magazine en verschijnt sindsdien twaalf keer per jaar (was elf keer), MUG Magazine richt zich op minima: naast uitkeringsgerechtigden (bijstand, WW, WIA/Wajong etc.) ook working poor, studenten, ouderen met alleen AOW en weinig of geen aanvullend pensioen en kleine zelfstandigen (ook ZZP-ers, freelancers). De doelstelling van BBU kan worden omschreven als ‘het geven van informatie aan én vanuit het perspectief van mensen die tijdelijk of langdurig in een financieel Boven: januari-nummer 2009; onder: december 2010
afhankelijke situatie verkeren, teneinde hun zelfredzaamheid te bevorderen’. In Amsterdam wordt nog altijd een op de vijf huishoudens tot de minima gerekend, rondkomend van een inkomen op of onder bijstandsniveau. Amsterdam scoort daarmee ongeveer gelijk aan het Europees gemiddelde en slechter dan het landelijk gemiddelde (landelijk wordt ongeveer een op de tien huishoudens tot de minima gerekend). Een nog grotere groep zit daar maar net boven, minimumloon tot modaal. Ook voor die groep bevat MUG informatie (toeslagen, regelingen, schuldhulp, tips voor positieverbetering etc.). Anders dan de naam van de stichting doet vermoeden is MUG Magazine nooit opgezet als spreekbuis van een
belangenvereniging maar als journalistiek product, met de journalistieke mores
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
3
(neutraliteit, feitelijke berichtgeving, hoor- en wederhoor) als uitgangspunt. De stichting ziet zichzelf als maatschappelijk betrokken uitgever en niet primair als belangenbehartiger. Stichting BBU meent nog steeds dat het uitgeven van een gratis maandblad, specifiek op minima gericht en zulks nadrukkelijk vanuit het perspectief van de doelgroep, in lacune dicht. Reguliere nieuwsmedia berichten ook over sociale zekerheid, arbeidsmarkt, rondkomen etc. maar doen dat niet vanuit het perspectief van de minima. Reguliere media die zorgvuldig over deze onderwerpen berichten zijn voor de doelgroep niet altijd bereikbaar (financieel en cultureel). Daarbij beoogt MUG Magazine bij te dragen aan de emancipatie en de zelfredzaamheid van minima. De redactie geeft aan die doelstelling vorm door informatie te bieden én kritisch te zijn, een podium te bieden aan critici, maatschappelijke discussie te entameren over de positie van minima, rolmodellen te presenteren, voorbeelden van good practise uit te lichten, aandacht te geven aan zelfontplooiing (kunst, cultuur, opleiding, participatie).
Uit het lezersonderzoek van Ferro (2006), over het bestaansrecht van MUG: 'De belangrijkste functie is het verschaffen van informatie over wet- en regelgeving op het gebied van uitkeringen, sociale wetgeving, werk en werkgelegenheidsprojecten. Daarnaast blijkt uit zowel het kwantitatieve als kwalitatieve onderzoek dat MUG ook een belangrijke functie heeft in het moreel ondersteunen van de doelgroep. Uit het kwalitatieve onderzoek blijkt dat deze morele ondersteuning een emanciperend en activerend effect heeft en het isolement van de doelgroep kan verlichten; het kan uitkeringsgerechtigden stimuleren hun eigen lot actief ter hand te nemen.'
De doelstelling van stichting BBU sluit naadloos aan op het thema van het Europees Jaar tegen Armoede en Sociale Uitsluiting (2010). Armoede is meer dan in een financieel penibele financiële situatie verkeren; armoede is ook buitengesloten worden, niet aan de maatschappij mee kunnen doen. Armoedebestrijding is geen taak van de overheid alleen maar van de samenleving als geheel. MUG Magazine wil als medium en opinieplatform een spil zijn in de strijd tegen armoe en sociale uitsluiting. MUG is ook daarom partner in het Pact van Amsterdam, de alliantie van overheid, maatschappelijk middenveld en bedrijfsleven tegen armoede.
4
1.1 Stichting BBU Stichting BBU is een maatschappelijk betrokken uitgever zonder winstoogmerk, met een registratie als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). BBU geeft aan haar doelstellingen vorm door (1) een gratis maandblad – en website – uit te geven en (2) door als organisatie bij te dragen aan de emancipatie en participatie van minima door mensen de mogelijkheid te geven bij MUG (als mediamaker) werkervaring op te doen, aan de slag te gaan of te blijven. Stichting BBU is sinds 2007 zelf loon gevend werkgever (een al eerder in dienst genomen I/D-er niet meegerekend). Eind 2009 stonden drie personen (plus 2 I/D'ers) op de loonlijst van stichting BBU, met drie in aantocht voor 2010 (zie hoofdstuk 2 en bijlage). Sinds de oprichting van MUG hebben tientallen journalisten, vormgevers en fotografen hun weg gevonden naar reguliere media of eigen bedrijven. Veel van hen kwamen bij MUG via Pantar (v/h Maatwerk) in aanraking met de journalistiek, anderen als vrijwilliger.
Bert Vink, hoofdredacteur tot 2007, nam in 2009 (na nog enige tijd als fondsenwerver actief te zijn geweest) afscheid van MUG en van zijn WIW-contract. Vink is tegenwoordig bezoldigd directeur/hoofdredacteur van www,allesduurzaam.nl, de grootste goede online bedrijvengids van Nederland. Jacques de Vos was tot 2008 redactiechef en eindredacteur van MUG. Hij stroomde vanuit de WIW door naar de functie van bezoldigd webredacteur, aanvankelijk voor www.businesscompleet.nl. Vormgeefster Jelske Boonstra (WIW tot 2009) startte in 2008 een succesvol eigen ontwerpbureau (www.jelskeboonstra.nl). Vrijwilligster Eileen Ros startte bij MUG, werd freelance verslaggeefster bij ZET en kreeg een stageplaats bij de Volkskrant. Journalist en voormalig MT-hoofdredacteur Marten Dijkstra raakt door privé-omstandigheden tien jaar 'uit de running' en maakte in 2010 op voordracht van Pantar zijn rentree bij MUG. Terug in het vak herwint hij zijn zelfvertrouwen. Opmaker/vormgever Gert Meijerink kwam vanuit de bijstand als vrijwilliger bij MUG terecht en heeft sinds 2007 een 24-uurs contract (sinds 2010 vast). Ex-PP-er (bijstand) Eddo Gorter kreeg na een VSA-stage (DWI) bij MUG een tijdelijke aanstelling met loonsubsidie, die medio 2011 zal worden omgezet in een tijdelijk 24uurs contract. Dit zijn enkele willekeurige recente voorbeelden. Ex-MUG-ers werken bij media als de Volkskrant, Trouw, Het Parool, Elsevier, BNR, NOS-Journaal.
MUG telde eind 2009 bijna twintig personen die in loondienst of via Pantar/DWI bij MUG betrokken waren. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van 2007. Het grotere beroep van Pantar/DWI om werkzoekenden te plaatsen stelde BBU voor een nieuwe uitdaging.
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
5
Hoewel geen belangenbehartiger bemoeit BBU/MUG Magazine zich actief met het armoedebeleid in Amsterdam, als participant in projecten. Zo is MUG zijdelings betrokken geweest bij de vorming van een coalitie tegen armoede van het bedrijfsleven (Basta!), geïnitieerd door de Delta Lloyd Groep Foundation. Ook maakt stichting BBU deel uit van het Pact van Amsterdam, de coalitie van overheid, bedrijfsleven en maatschappelijk middenveld tegen armoede in de hoofdstad. In 2008 lanceerde MUG het concept voor een Budget Fair (een Uitmarkt- of Miljonair Fairachtig evenement met een mix van informatie, initiatieven, amusement, debat etc.). Onafhankelijk van MUG maar soms wel in gesprek met MUG zijn in verschillende stadsdelen in 2009 budgetmarkten gehouden; op enkele daarvan was MUG ook zelf met een stand aanwezig.
Budgetmarkt op de Oostelijke Eilanden in stadsdeel Centrum
MUG heeft in 2009 met DWI meegedacht over een doorstart van het oorspronkelijke plan voor een Budget Fair, met stadsdeel Centrum als partner. De ambities bleken nog steeds te groot; wel is er in september 2010 een lokale budgetmarkt op de Oostelijke Eilanden gehouden, opgezet door stadsdeel Centrum en organisatiebureau White Wing (Joyce van Dijk), in samenspraak met MUG.
1.2 Partners en financiering Stichting BBU/MUG Magazine werkt nauw samen met verschillende partners, waarvan DWI sinds 2007 de belangrijkste is. DWI-Amsterdam verschaft de financiële basis voor
6
het laten verschijnen van MUG Magazine via het inkoopcontract dat in dat jaar de subsidierelatie met de gemeente Amsterdam verving. Het contract geldt in beginsel voor vijf jaar, dus tot en met 2011. Bedoeling is geleidelijk aan financieel minder afhankelijk te worden van DWI. Eind 2010 stellen wij vast dat MUG in 2007 voor ongeveer 70% door DWI werd gefinancierd, met voor 2011 uitzicht op een aandeel van ongeveer 45%, vooral dankzij sponsoring door de Delta Lloyd Groep Foundation en uitzicht op opdrachten voor derden (Huurderskrant). BBU wil in het bijzonder de volgende partners bedanken: Met de Dienst Werk en Inkomen Amsterdam (DWI) heeft BBU een inkooprelatie ter waarde van € 150.000,- (inclusief tegemoetkoming in de huisvestingskosten t.w.v. €20.000,-, voortvloeiend uit een afspraak uit 2007 om MUG onderdak te bieden), die in 2009 MUG's belangrijkste financiële basis vormde. De inkooprelatie omvat het afnemen van advertentiepagina's, het distribueren van brochures van DWI (in MUG ingestoken) en het leveren van redactionele diensten t.b.v. eigen publicaties van DWI. In het contract is nadrukkelijk opgenomen dat MUG redactioneel geheel onafhankelijk van DWI opereert en dus geen verantwoording aan DWI schuldig is voor het redactionele beleid. Eind 2009 is de samenwerking geëvalueerd en door beide partijen als constructief beoordeeld. De inkooprelatie is dan ook ongewijzigd gecontinueerd, met de toezegging van DWI-zijde voor een extra inspanning ten aanzien van MUG's behoefte aan vernieuwing van tijdschrift-displays. In 2009 heeft DWI al een extra inspanning verricht, buiten de inkooprelatie om, door een lezersonderzoek door bureau O+S te laten uitvoeren. De uitkomsten van dit lezersonderzoek worden in hoofdstuk 3 en de bijlage samengevat. Ook eind 2010 is de samenwerking positief geëvalueerd. Wel waarschuwde DWI voor herbezinning op het contract in 2011, mede gelet op de aanstaande bezuinigingen én de afspraak dat de samenwerking in zijn huidige vorm en omvang voor vijf jaar is aangegaan. Eind 2011 loopt die termijn ten einde. Ondertussen committeerde DWI zich eind 2010 nog wel aan een extra inspanning voor dat jaar in de vorm van financiering van nieuwe krantendisplays en een bijdrage aan de nieuwe website (zie verderop bij Delta Lloyd) ter hoogte van € 3.000,-. Een nieuwe partner in 2009 was de Vacatureservice Amsterdam (VSA), onderdeel van DWI. VSA plaatste in 2009 één stagiair bij MUG, met het vooruitzicht van een tijdelijke aanstelling bij stichting BBU. Verder werd de voorbereiding getroffen voor de plaatsing van een tweede stagiair per 1 januari 2010. In het eerste geval betrof het een bijstandsgerechtigde die al enige tijd bij MUG betrokken was (begonnen als vrijwilliger) en in het tweede geval een bijstandsgerechtigde met een participatieplaats bij MUG onder begeleiding van Pantar. In
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
7
2010 werden beide stageplaatsen omgezet in een tijdelijk dienstverband. Stages en dienstverbanden werden door VSA gesubsidieerd. Re-integratiebedrijf Pantar Amsterdam detacheert en begeleidt WIW-ers, I/D-ers en PP-ers, die bij MUG werkzaam zijn. Voor het inschakelen van WIW-ers is BBU sinds 2007 geen inleenvergoeding verschuldigd. Zeker zo belangrijk is de begeleiding van MUGmedewerkers door klantmanagers van Pantar en het waar mogelijk opvullen van door MUG aangedragen vacatures. De relatie met Pantar is een mes dat aan twee kanten snijdt: MUG biedt, tot tevredenheid van Pantar, een grote groep, vooral hoog opgeleide, mensen een opstap naar regulier werk (in de media) of de mogelijkheid om zinvol te participeren; andersom zou MUG niet in zijn huidige vorm kunnen bestaan zonder de inzet van gesubsidieerd werk. De samenwerking met klantmanagers wordt door MUG als zeer positief ervaren. Klantmanagers bieden begeleiding waar nodig, voeren functioneringsgesprekken met WIW-ers, de I/D-er en PP-ers en stellen zich actief op om degenen die kans maken op de arbeidsmarkt ook daadwerkelijk daarbij te ondersteunen, onder meer door sollicitatietrainingen en bijscholing aan te bieden. Sinds 2006 is ongeveer 30% van de WIW-ers en I/D-ers uitgestroomd naar een betaalde baan, vrijwel altijd in een media gerelateerde sector (website, reclamebureau, ontwerpbureau).
Redactie aan het werk in de Tilanusstraat
8
Onderdeel van de afspraken uit 2006 is dat stichting BBU per 2007 geen inleenvergoeding betaalt voor de bij MUG gedetacheerde WIW-ers. Overigens ontvangt BBU voor haar scholings- en begeleidingsactiviteiten (reïntegratie & participatie) geen subsidie, behoudens een bescheiden subsidie in 2009 en 2010 voor enkele PP-ers (participatieplaatsen) en eerder gemelde subsidie voor het creëren van twee VSAstageplaatsen. De PP-subsidie in inmiddels afgebouwd. Bijlage 1 ‘Personeelswisselingen’ laat zien dat in 2009 en 2010 door Pantar nog steeds WIW-ers en PP-ers bij MUG werden geplaatst. Voor 2011 is het beeld somberder, vanwege bezuinigingen in de re-integratie. PP-ers zijn inmiddels al te verstaan gegeven dat hun contracten niet verlengd zullen worden. In 2009 en 2010 vonden stagiaires van de Hogeschool van Amsterdam (Media, Informatie & Communicatie) en van twee ROC's (secretarieel en commercieel) een plek bij MUG, onder goedkeuring van Ecabo. Het bieden van stageplaatsen kost MUG een bescheiden stagevergoeding. Een nieuwe partner in 2009 was de Delta Lloyd Groep Foundation, die bereid werd gevonden MUG te sponsoren ten einde een sociale kaart te vervaardigen en die in MUG Magazine op te nemen. De eerste gesprekken met DLGF vonden in het najaar van 2009 plaats, waarna al snel met de voorbereidingen kon worden gestart. In januari 2010 verscheen de eerste sociale kaart, genaamd MUGwijzer, over vier pagina's. DLGF stelt € 36.000,- beschikbaar om geheel 2010 de MUGwijzer te vervaardigen, te updaten en te drukken (extra drukkosten). Daarnaast zegde DLGF toe MUG te zullen helpen bij het vernieuwen van de website, vooral met het oog op het online uitbreiden van de MUGwijzer. Verkennende gesprekken daarover met een ICT-specialist van Delta Lloyd werden eind 2009 gestart, eind 2010 resulterend in een opdracht aan webontwikkelaar Centrologic, die bereid was een niet te commerciële offerte uit te brengen. DLGF stelde voor de bouw van de website € 6.000,- extra beschikbaar. Mét de bijdrage van DWI van € 3.000,- kon de opdracht worden verstrekt.
Een
voorbeeld van het Pact van Amsterdam in praktijk gebracht. Ook met Stadspas, onderdeel van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO) is samengewerkt, onder meer bij het proberen op te zetten van de Budget Fair en in 2010 bij de totstandkoming van het jongerennummer. Stadspas verzorgde in het novembernummer een (betaalde) achterpagina-advertentie met informatie van onder meer de jongeren-stadspas XXXS. In het kader van fondsenwerving moet worden opgemerkt dat de basis van de inkooprelatie met DWI, de afspraken met Pantar en de advertentieopbrengsten van MUG
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
9
Magazine (naast bescheiden overige inkomsten) nog niet voldoende waren om MUG uit te bouwen tot een volledig zelfstandige sociale onderneming, met de gemeente slechts als een van de adverterende partners. Daarbij is de inkooprelatie met DWI gegarandeerd tot 2012. Het is zaak om spoedig andere vormen van financiering te vinden, naast het geleidelijk aan rendabel maken van MUG als uitgeverij (mét behoud van de ideële doelstellingen). Zo heeft de directeur van MUG in 2009 een presentatie gegeven voor Rotary Amsterdam International. Een van de uitkomsten is een kennismakingsgesprek geweest met NOS Journaal over onder andere de mogelijkheid om MUG-redacteuren stages te laten lopen bij het journaal. Ook werd binnen de Rotary een werkgroepje geformeerd om te bestuderen hoe MUG geholpen zou kunnen worden. Dat heeft nog niet tot resultaat geleid. Veelbelovend in die sfeer zijn wel de bijeenkomsten van het Pact van Amsterdam en de verschillende MVO-netwerkbijeenkomsten van de DLGF.
Het vinden van partners is een taak van de directie/hoofdredactie, die de nodige tijd in beslag neemt. De ambities lagen in 2009 en 2010 hoger; er is niet meer gerealiseerd omdat het managen en sturing geven aan de redactie én het verbeteren van het product (magazine en website – als voorwaarde voor het kunnen bieden van een goede propositie voor partners) meer tijd kostten dan gepland. Een complicerende factor daarbij was het niet kunnen aanstellen van een professionele redactiechef/eindredacteur. Ook het bestuur is actief in het leggen van contacten met potentiële partners.
Partners zijn voor MUG onmisbaar om van MUG Magazine een professioneel en informatief maandblad voor minima te blijven produceren. Stichting BBU denkt dat er een groeiende behoefte is aan zo'n blad, inclusief nieuwsplatform voor minima op internet. Ons inziens vraagt ook het groter beroep dat de gemeente doet op het bedrijfsleven (MVO, Social Return) en maatschappelijk middenveld om een platform als MUG. De behoefte meten we ook af aan de harde cijfers: de armoede in Amsterdam is aanzienlijk, de kloof tussen rijk en arm groeit, een groeiende groep mensen staat buiten spel (zie Armoedemonitor en bronnen als O+S en CBS). Tegelijkertijd dringt maatschappij breed het besef door dat dit onacceptabel is, zoals onder meer blijkt uit het uitroepen van een Europees Jaar tegen Armoede en Sociale Uitsluiting. In gesprekken met bovengenoemde partners en met onder andere leden van de commissie Koopmans (die aanbeveling deed voor het Amsterdamse armoedebeleid) komt steeds naar voren dat MUG Magazine een rol zou moeten spelen in de coalitie tegen armoede van overheid, bedrijfsleven, maatschappelijk middenveld en niet te vergeten de doelgroep zelf. Een signaal is ook de steeds terugkerende vraag om MUG ook in andere steden uit te geven.
10
Bij het slaan van coalities is het voor MUG belangrijk goede contacten met de overheid te onderhouden. Stichting BBU ziet de overheid als een vanzelfsprekende partner, waarbij de vraag alleen is of die overheid alleen door DWI moet worden vertegenwoordigd. Stichting BBU was dan ook trots op de aanwezigheid van wethouder Andrée van Es bij de presentatie van de speciale jongeren-MUG in november in de Amsterdamse SupperClub en de (vooralsnog) eenmalige advertentieopdracht van de dienst DMO (Stadspas/XXXS). Volgens stichting BBU zijn er meer samenwerkingsvormen met de gemeente denkbaar dan alleen via het DWI-contract. Ook het ministerie van Sociale Zaken wist eind 2010 de weg naar MUG te vinden voor bespreking van de mogelijkheid om de landelijke campagne Weet hoe het zit. Daarbij werd vanuit het ministerie helaas aangegeven dat er voor structurele samenwerking geen budget was.
1.3 Zelfstandigheid en uitbreiding Het bestuur van stichting BBU hecht eraan dat MUG zijn journalistieke zelfstandigheid behoudt. Dat sluit intensieve samenwerking met partners in de strijd tegen armoede geenszins uit, mits de journalistieke onafhankelijk is gegarandeerd zoals het geval is in het inkoopcontract met DWI. Ook sluit behoud van zelfstandigheid niet uit dat MUG op termijn aansluiting zoekt bij een commerciële uitgever, die vanuit een gedeelde doelstelling, een commercieel belang of een MVO-taakstelling in MUG zou willen participeren. Een ander discussiepunt in het bestuur was de vraag of MUG zich zou moeten beperken tot zijn kerngebied Amsterdam of juist landelijke aspiraties zou moeten ontwikkelen. Per slot van rekening is de thematiek van MUG niet louter Amsterdams en is er veel interesse uit andere steden/regio’s voor een uitgave als MUG. Ook het lezersonderzoek van Ferro uit 2006 suggereerde al uitbreiding naar andere steden. Saillant: MUG is ooit in Den Haag en Rotterdam begonnen. Het bestuur vindt dat de prioriteit zou moeten liggen bij versterking van MUG’s positie in de (regio) Amsterdam, doch dat een meer landelijk bereik niet moet mag worden uitgesloten mits dat tot versterking van de organisatie leidt en praktisch haalbaar is. De (nieuwe) website kan daarbij een belangrijke rol spelen omdat die immers al een landelijk bereik heeft.
Het bestuur van stichting BBU bewaakt de koers, de doelstellingen van de stichting en controleert de directie. Het vergadert vier keer per jaar en staat de directie tussendoor bij met advies (ook juridisch). In 2009 bestond het bestuur uit: Hansje Kalt (voorzitter), Patrick Vernack, Mark van Dongen, Robert Sandelowsky, Ivo Rigter en Fred Vermeulen.
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
11
Laatstgenoemde nam begin 2010 afscheid als bestuurslid. Verder bleef het bestuur in 2010 ongewijzigd.
1.4 Jubileum In oktober 2008 bestond MUG twintig jaar. In samenwerking met DWI is geprobeerd dit jubileum te vieren met een gezamenlijke Budget Fair, een jaarlijkse markt voor minima met al het aanbod vanuit gemeente, landelijke overheid, semi-overheid, bedrijfsleven, maatschappelijk middenveld en particulier initiatief. De Budget Fair zou een knipoog moeten zijn naar de Miljonair Fair, een lifestyle event voor mensen – die al dan niet gedwongen – niet voor een louter materialistische invulling van hun leven kiezen. Er zou veel aandacht zijn voor cultuur (met aansluitend een Budget Night naar Utrechts voorbeeld) Eeste nummer oktober 1988
en voor het 'andere Amsterdam' (subculturen, vrijwilligersprojecten, zelfredzaamheid). De ambities
waren hoog, deelname van het bedrijfsleven was daarom een absolute voorwaarde. Ondanks alle inspanningen (incl. financiële risico's, die grotendeels bij DWI lagen) en louter enthousiaste reacties op het concept kwam de Budget Fair niet van de grond. Als bescheiden alternatief hield MUG in februari 2009 een feestje in het eigen kantoor. BBU-voorzitter Hansje Kalt verwelkomde wethouder Freek Ossel (Werk en Inkomen), die zich onder de indruk toonde van wat MUG in de achterliggende jaren had gepresteerd. Ook de directies van DWI, Pantar en DMO waren vertegenwoordigd, naast (oud-)medewerkers, (mede-)oprichters en vrijwilligers.
12
2.0 Organisatie MUG is een compleet mediabedrijf, met een eigen redactie, opmaakafdeling, AV/webstudio, distributieafdeling en secretariaat. Aan de leiding staat een directeur/ hoofdredacteur in loondienst bij de stichting. In 2009 werkten bij dit bedrijf zo’n negentien personen, in 2010 twintig, vrijwilligers en freelancers niet meegerekend. Ter vergelijking, in 2007 telde MUG dertien medewerkers. Eigen aan MUG is een sterk verloop van personeel, voortvloeiend uit het feit dat de meeste medewerkers via een regeling bij MUG werkzaam zijn: WIW, I/D, PP (participatieplaats met behoud van uitkering en een vrijwilligersvergoeding), stage. Deze regelingen beogen medewerkers naar de arbeidsmarkt te laten doorstromen of op z'n minst werkervaring op te doen dan wel te laten participeren. MUG is een leer-/werkproject. Naast de medewerkers, die in enigerlei vorm bij MUG werkzaam zijn, tellen ook de vrijwilligers en freelancers mee. MUG is vanaf zijn ontstaan een vrijwilligersorganisatie. In de eerste jaren draaide MUG volledig op vrijwilligers, vanaf midden jaren negentig begonnen WIW-ers de ‘harde kern’ van MUG te vormen, sinds 2007 is MUG zodanig geprofessionaliseerd dat niet meer gesproken kan worden van een vrijwilligersorganisatie maar van een organisatie die in enige mate op vrijwilligers leunt en - vanuit een ander perspectief - vrijwilligers de mogelijkheid biedt om ‘ongebonden’ ervaring op te doen in het journalistieke bedrijf. Dat laatste is niet onbelangrijk. Zoals menig medewerker via MUG aan regulier werk in de media (of een aanverwante sector) is geraakt, is ook menig vrijwilliger ‘doorgestroomd’, een enkele keer binnen de organisatie. 2009 begon met iets minder vrijwilligers dan gewoon; tegen het eind van het jaar was er weer sprake van een toename met als eindresultaat een piek in het totaal over dat jaar. Eind 2010 zakte het vrijwilligersaandeel weer enigszins in, met als belangrijkste reden het ontbreken van een stabiele redactieleiding. Ook het begeleiden van vrijwilligers vergt de nodige inzet. Het werk wordt gedaan in een kantoor aan de Tilanusstraat in Amsterdam-Oost. Deze kantoorruimte werd in 2008 betrokken. Vanwege de bouw van de Amstel-campus van de Hogeschool van Amsterdam kan stichting BBU de ruimte tegen een gereduceerde prijs huren. De ongeveer 200 m2 zijn net toereikend voor de huidige ploeg, mede dankzij het feit dat veel medewerkers niet fulltime (op kantoor) werken. Het kantoor heeft een vergader-/ontspanningslokaal, een redactielokaal, een opmaakruimte, een kleine studio, een directiekamer (ook voor kleine vergaderingen) en een secretariaat (waar in 2009 ook de freelance acquisiteur twee dagen in de week werkte). In totaal zijn er vijftien
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
13
werkplekken (zeven redactie, drie opmaak, twee studio, twee secretariaat, één directie/ hoofdredactie), die merendeels flexibel worden gebruikt. De redactie bestond in 2009-2010 uit gemiddeld tien personen: 6 WIW-ers, 3 redacteuren in loondienst (2010), 1 PP-er, 1 WSW-er. Daarnaast namen gemiddeld 4 vrijwilligers actief aan de redactie deel (naast de vrijwilligers die alleen een journalistieke of andere bijdrage aan het blad leverden). Sinds het vertrek van de redactiechef (WIW-er, doorgestroomd naar een reguliere baan buiten MUG) in 2008 kampt de redactie structureel met een aansturingsprobleem. De hoofdredactie/directie neemt deze taak waar maar dit gaat ten koste van de overige directietaken, en – zoals eerder opgemerkt – ook ten koste van het werven, begeleiden en enthousiast houden van vrijwilligers. In 2009 waren er twee stagiaires van de mediaopleiding van de Hogeschool van Amsterdam (MIC). De opmaakafdeling telde in 2009/2010 drie vaste medewerkers, waarvan één in loondienst en één sinds medio 2010 in tijdelijk dienstverband bij stichting BBU. Deze afdeling functioneert uitstekend, sinds de aanstelling van een medewerker in loondienst in 2007. in 2010 zijn verschillende ideeën uitgezet voor het aantrekken van extra opdrachten, naast de maandelijkse productie van MUG Magazine. Zo zijn er gesprekken gevoerd met de Huurdersvereniging Amsterdam voor het vier keer per jaar vervaardigen van de Huurderskrant en met een commercieel vormgevingsbureau voor het overnemen van klanten. Resultaten worden begin 2011 verwacht.
Van links naar rechts: Piaggio Ape in gebruik genomen, na een jaar verkocht, schets voor belettering nieuwe bestelauto.
De distributieafdeling bestaat uit twee personen, aangevuld met het secretariaat en een vrijwilliger (voor de administratie en postbezorging). Eén medewerker is WIW-er, de ander heeft een in 2011 aflopend PP-contract met Pantar. De afdeling functioneert uitstekend en bewaakt ook de kwaliteit van de distributiepunten. In 2009 is de eigen Piaggio Ape
14
(vrachtbrommer) ingeruild voor een kleine bestelauto (Citroën Nemo) met – net als de Piaggio – opvallende belettering om de zichtbaarheid van MUG in de stad te verbeteren. De vervanging was nodig omdat de Piaggo de zware pakken kranten niet aan kon en omdat de vrachtbrommer de bestuurders te weinig comfort en veiligheid bood. Met de Citroën worden incidenteel ook pakketdiensten voor derden verzorgd en wordt wekelijks de Groene Amsterdammer in Amsterdam bezorgd. Door deze constructie realiseert MUG een structurele besparing (t.o.v. 2007-2008) op de distributie, die voorheen door koeriersdiensten werd verzorgd. Het secretariaat bestaat uit één ID-medewerkster, met incidenteel versterking van een stagiair (in 2009/2010 een leerling van ROC Nieuw-West) of een vrijwilliger (in het laatste kwartaal van 2010 een WW-er, die twee dagen per week het secretariaat versterkte om haar werkervaring op peil te houden). De secretaresse volgt een opleiding financiële administratie (onder supervisie van Ecabo). Sinds 2010 neemt zij bovendien meer verantwoordelijkheid voor de personeelsadministratie (bijhouden van verloven, ziekte, mutaties etc.). De advertentieafdeling bestond tot 2010 uit één freelance advertentieverkoopster, die twee dagen per week bij MUG kantoor hield. Mede vanwege noodzakelijke bezuinigingen is haar contract opgezegd. In 2010 ondernam een vrijwilligster pogingen om op een andere basis advertenties voor MUG Magazine te werven, niet geheel zonder succes. Eind 2010 bood de afdeling ook plaats aan twee jeugdige stagiaires van de ROC Zuid-Oost. Eind 2010 is door een met MUG sympathiserende reclamevormgever een voorstel gedaan voor een campagne, die in het voorjaar van 2011 van start gaat. De opdracht die MUG zich heeft gesteld, is verbreding van vooral sociale advocaten en zorgadverteerders naar vacatures, uitzendbureaus, aanbieders van diensten en producten voor de doelgroep. Het ontbreken van middelen om een eigen, professionele advertentieafdeling op te zetten of de acquisitie uit te besteden is een dilemma. Pogingen in 2010 om de advertentieverkoop aan een extern bureau uit te besteden hadden geen resultaat. Advertentiebureaus waren niet geïnteresseerd in een maandblad met een beperkt (lokaal) verspreidingsgebied. De nieuwe website biedt wellicht nieuwe kansen. De AV-studio is al sinds 2007 een activiteit waarin MUG geen geld of energie steekt. Daardoor is de toerusting niet meer up to date. Wel worden er nog steeds incidenteel webfilmpjes geproduceerd. De bedoeling is om deze activiteit uit te bouwen als de nieuwe website af is. De studio wordt op dit moment vooral gebruikt als extra werkplek (twee) voor de redactie en voor vrijwilligers.
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
15
2.1 Toerusting Een mediabedrijf anno 2009 is volledig afhankelijk van computers en internet. In 2007 is een begin gemaakt met het vernieuwen van de merendeels hopeloos verouderde apparatuur (en officieuze software). Naast de technische (en bedrijfseconomische) noodzaak van investeren in computers en software (legale licenties) om een goed product te kunnen leveren maakt dit ook deel uit van de trainingsdoelen van MUG. Wie in de media wil werken, als redacteur of vormgever/opmaker, moet vertrouwd zijn met internet en software-pakketten die in de branche standaard zijn (DTP, Photoshop, tekstverwerking, redactiesysteem). Gekozen is voor het overschakelen van PC naar Mac. De reden is dat Mac het meest geëigende platform is voor grafische toepassingen (vormgeving, fotobewerking, opmaak) en dat Mac een relatief onderhoudsarm en niet storingsgevoelig systeem biedt, dat nauwelijks externe deskundigheid vraagt. Dat laatste scheelt in de kosten voor systeembeheer. In 2009 en 2010 zijn weer enkele PC’s door Macs vervangen. De vervangingsoperatie loopt langzaam vanwege de daarmee gemoeide investering en het beperkte budget. Met de vertegenwoordiger van software-leverancier Adobe is overeengekomen dat stichting BBU niet de commerciële prijzen hoeft te betalen voor licenties maar de zogenaamde educatieve of non-profit tarieven. Samen met de introductie van Macs op de redactie is in 2008 een begin gemaakt, met het werken in een zogeheten redactiesysteem. Inmiddels zijn er drie werkplekken van dit systeem (InCopy) voorzien, waarmee volgens het what you see is what you get-principe kan worden ge-eindredigeerd. Dat betekent dat (eind-)redacteuren in de pagina, zoals die er uiteindelijk uit komt te zien, stukken op maat kunnen maken. Deze manier van werken, die vandaag de dag algemeen is op professionele redacties, scheelt veel tijd. Het redactiesysteem komt ook de kwaliteit van de artikelen ten goede, omdat (eind-)redacteuren direct het eindresultaat (tekst, beeld, koppen etc.) zien.
16
De MUG-redactie heeft zeven toegeruste werkplekken in het redactielokaal en twee in de studio, die door redacteuren worden benut. De plekken zijn deels flexibel: alleen redacteuren die meer dan drie dagen per week op kantoor werkzaam zijn hebben een vaste werkplek. Anderen delen hun plek en computer, ook met vrijwilligers. De opmaakafdeling heeft drie werkplekken. Het secretariaat twee (één voor de secretaresse, één voor stagiaires/acquisitie/ distributie) en de directie/ hoofdredactie één. Verder beschikt MUG over een vergaderruimte annex ontspannings-/lunchzaal met Werkoverleg in de vergaderruimte
pantry (koelkast, koffiemachine).
2.2 Een werkcultuur De redactieruimte aan de Tilanusstraat van ongeveer 200 m2 bood in 2009-2010 net aan voldoende ruimte voor het bijna twintig koppige team (inclusief stagiaires) en de vrijwilligers die regelmatig op kantoor kwamen werken. Vanwege de verschijning per maand wisselt de kantoorbezetting sterk door de maand heen: van topdrukte op maandagen (‘s ochtend de wekelijkse redactievergadering) en de laatste week van de maand (‘plakweek’) tot relatieve rust tijdens de eerste week van de maand (op reportage of interview, compensatie teveel gewerkte uren in de plakweek). Een opvallend verschil met de voorgaande jaren is dat de aanwezigheid op kantoor van medewerkers sterk is toegenomen. Het redactielokaal fungeert ook werkelijk als zodanig, met alle voor het werk belangrijke onderlinge communicatie van dien. Redacteuren en overige medewerkers stellen zelf aanwezigheidsroosters op om te garanderen dat de redactie alle werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur bereikbaar is. Flexwerken blijft mogelijk, ook omdat dit inherent is aan journalistieke arbeid (regelmatig op pad, ‘s avond doorwerken om deadlines te halen, evenementen in het weekend bijwonen).
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
17
Anders dan in het verleden van MUG vormt het huidige team een collegiaal team, waarvan de leden elkaar zo niet dagelijks dan toch tenminste enkele dagen per week in levende lijve op de werkvloer ontmoeten. Naast een vanuit de directie strenger personeelsbeleid (toezicht op ziekte, afwezigheid, conflictbeheersing, afspraken nakomen) zijn er meer factoren/maatregelen die hiertoe hebben bijgedragen: - Het secretariaat en de coördinatoren (van opmaak en redactie) hebben meer verantwoordelijkheid gekregen in het registreren van aan-/afwezigheid. - Pantar heeft in samenspraak met de directie in de achterliggende jaren een sterker punt gemaakt van het nakomen van de contractuele verplichtingen dan in het verleden (vóór 2008). - De verhuizing (in 2008) naar een volwaardig kantoor met goed ingerichte werkruimtes en moderne apparatuur heeft enorm bijgedragen tot een serieus werkklimaat. - Toename van het aantal medewerkers in (tijdelijke) loondienst bij de stichting (i.p.v. overwegend WIW-ers) en stagiaires. - Verdere professionalisering van het product (strengere journalistieke normen, strakkere deadlines). Het belangrijkste is uiteraard dat het MUG-team sinds 2007 in toenemende mate overtuigd raakt van de noodzaak van het product (haar missie als redactie), de noodzaak om samen te werken om tot een goed product te komen en het besef dat MUG een unieke kans biedt om (semi-)professioneel in de media te kunnen werken (ontplooiingskans). In de jaren vóór 2007 heerste bij MUG een veel vrijblijvender cultuur, die zich uitte in veel conflicten, weinig gelijkgerichtheid, solisme en veel verzuim. De werkcultuur is in de afgelopen twee jaar sterk verbeterd en bereidt medewerkers beter voor op hun verdere loopbaan. De verbeterde werkcultuur vertaalt zicht uiteraard ook in een hogere productiviteit en een beter product.
De sterkere cohesie komt ook tot uitdrukking in de door de redactie zelf georganiseerde maandelijkse borrel, die goed wordt bezocht en waar soms ook oud-medewerkers/vrijwilligers elkaar treffen. Een punt van aandacht blijft dat de problemen (vaak in de communicatiesfeer) van sommige medewerkers – soms ook vrijwilligers – die hen parten spelen bij het vinden van regulier werk soms ook bij MUG ‘opspelen’. Conflictbeheersing vraagt bij MUG meer inzet van team en leiding dan bij een gemiddelde organisatie. Ook hier geldt echter dat de sfeer in 2010 sterk is verbeterd. Serieuze conflicten komen zeer zelden voor.
18
2.3 Personeel(-werk) Een oude grap luidt: ‘Ik wens u veel personeel’. Wie veel personeel heeft, gaat het goed maar heeft ook zorgen. MUG heeft in 2009/2010 een behoorlijke toewas gekend, resulterend in de piek van rond de twintig medewerkers op contractbasis (vrijwilligers en freelancers niet meegerekend). Voor 2011 voorziet MUG overigens alweer een sterke daling, vooral vanwege het afbouwen van gesubsidieerd werk en de re-integratie van werklozen. In 2009-2010 verlieten weinig medewerkers MUG en kwamen er des te meer bij, op voorspraak van Pantar. MUG zei geen ‘nee’ want waar vanwege beperkt budget niet op kwaliteit kan worden geselecteerd moet het in de breedte worden gezocht. Menig MUG-er heeft geen journalistieke ervaring – al heeft MUG ook altijd in zijn bestaan de nodige talenten in huis gehad, en nog steeds – , is niet voor het vak opgeleid (heeft doorgaans wel een opleiding op tenminste hbo-niveau en is gemotiveerd) en heeft vaak een significante afstand tot de arbeidsmarkt (op z’n best nog niet zijn draai gevonden of te oud voor de arbeidsmarkt, op z’n zorgelijkst een handicap, bijvoorbeeld van sociaalpsychische aard). Daarbij ziet stichting BBU het ook als haar taak om werkzoekenden en (gedeeltelijk) arbeidsongeschikten werk te bieden waarmee zij het beste uit zichzelf kunnen halen (versus achter de geraniums blijven zitten), de samenleving tot nut kunnen zijn en/of hun kansen op de arbeidsmarkt kunnen vergroten. In 2009 verwelkomde MUG onder andere een tweede koerier en een fotoredacteur (beiden PP-er). Ook gingen wij in op het verzoek van Pantar om ontslagen ID-ers van Dynamo (werkzaam bij de buurtkrant Dwars) over te nemen. Er was plaats voor één redacteur, die eind 2009 als ID-er werd aangenomen om hem per 1 januari 2010 in tijdelijk dienstverband (met loonsubsidie) te kunnen aanstellen. Dankzij omzetting van het ID-contract naar een tijdelijk contract ontliep MUG een extra korting op een andere ID-er. Een andere Dwarsredacteur/opmaker kwam op proef maar haakte af, een besluit waar zij in de loop van 2010 spijt van kreeg. Helaas was er voor haar (wat Pantar betrof) geen weg terug. Ook werden in 2009/2010 nog enkele WIW-ers/PP-ers overgenomen. Een van hen bleek over een indrukwekkende journalistieke ervaring te beschikken maar tegelijkertijd door persoonlijke omstandigheden veel begeleiding nodig te hebben. Dat laatste gold voor meer nieuwkomers in 2009/2010. Enkele voorbeelden: Eén PP-er kwam er bij MUG achter dat zij in de WSW thuishoorde. MUG heeft daarin een adviserende rol gespeeld. Inmiddels is deze WSW-er op een werkplek met meer perspectief (buiten MUG) terecht gekomen, met uitzicht op een reguliere aanstelling op termijn. Eén PP-er werd succesvol in een VSA-stage bij MUG geplaatst. Vacatureservice Amsterdam
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
19
werkte zo mee aan de aanstelling van deze medewerker in tijdelijke dienst (met VSAloonsubsidie), waarmee in elk geval het gat in zijn c.v. kon worden gedicht en hij zijn werkervaring/skills kon uitbreiden, met meer kansen op de arbeidsmarkt. Zijn contract bij stichting BBU loopt in 2011 af, met vooruitzicht op verlenging. Deze medewerker heeft zich bewezen als een getalenteerd vormgever en een loyale medewerker, die MUG graag zou behouden maar die ook kans maakt op de arbeidsmarkt. Een vergelijkbaar traject liep een ex-vrijwilliger op de redactie, die van DWI een half jaar stage bij MUG mocht lopen, omgezet in een VSA-stage en vervolgens in een gesubsidieerd dienstverband (loopt in 2011 af). Zijn ervaring bij MUG heeft hem gemotiveerd om nooit weer in de bijstand te belanden en inzicht gegeven in zijn kwaliteiten op het gebied van de journalistiek (uitstekend schrijver en interviewer, vooral voor de culturele sector). Eind 2010 stelde Pantar een PP-er aan MUG voor met een indrukwekkend journalistiek c.v. maar ook met een behoorlijke persoonlijke bagage: in potentie – en soms al in de praktijk – een aanwinst voor de redactie maar ook iemand die de eerste tijd veel begeleiding en achtervang nodig had. Een vrijwilligster met psychische problemen zorgde in 2009 voor veel problemen, waarmee weer eens pijnlijk duidelijk werd waar de grenzen van een organisatie als MUG liggen. Dat laatste gold in zekere mate ook voor een andere vrijwilligster die in 2010 meedraaide. Een succesverhaal is dat van de oud-hoofdredacteur, die in 2007/2008 nog enige tijd vanuit zijn WIW-verband als fondsenwerver en interim-bestuurslid bij MUG betrokken bleef.. Hij is inmiddels, dankzij zijn ervaring bij MUG, directeur/hoofdredacteur bij een landelijke website op het gebied van duurzaamheid. Een succesverhaal is ook dat van een WIW-redacteur, die in 2009 bij MUG kwam. Hij ontwikkelde zich in nog geen twee jaar tijd tot een uitstekende journalist, mede dankzij extensieve begeleiding en het volgen van een journalistieke training aan de Tilburgse school voor de Journalistiek. Spijtig is dat een ex-langdurig werkloze die in 2008, na jarenlange inzet als vrijwilliger bij MUG, een tijdelijke aanstelling zijn contract medio 2010 beëindigd zag zonder direct perspectief op werk.
2.4 Het dilemma De dubbele taakstelling van stichting BBU/MUG Magazine liep in 2009/2010 duidelijk tegen haar grenzen aan. Zonder vast team van geschoolde en ervaren professionals blijft het lastig om de kwaliteit en continuïteit van het product te waarborgen. Dat er toch maandelijks een zeer behoorlijk blad is geproduceerd en een website is bijgehouden zegt veel over de kwaliteit die MUG desondanks in huis heeft (zelf gekweekt) maar is ook te
20
danken aan het verhoudingsgewijs, voor een maandblad, ruime bestand aan medewerkers en vrijwilligers. Dat vraagt dan weer een behoorlijk inzet aan professionele begeleiding en zo is de cirkel rond.
Het ideaalmodel blijft een klein vast team van betaalde krachten, bij voorkeur van buiten geworven, die aan objectieve functie- en ervaringseisen voldoen (opleiding, relevante werkervaring aangevuld met sociale betrokkenheid). Zo'n team kan borg staan voor het product én de begeleiding van gedetacheerden en vrijwilligers. Vooralsnog ontbreekt het aan middelen om dergelijke professionals aan te trekken. Het aannamebeleid was in 2009/2010 eerder gericht op het belonen van inzet en creëren van kansen voor 'bekende' vrijwilligers/ medewerkers. Daarmee heeft MUG overigens als werkgever wel op bescheiden schaal de doelstelling van het gesubsidieerd werk verwezenlijkt om mensen aan een betaalde baan te helpen.
2.5 Overige activiteiten directie De hoofdredacteur is tevens directeur. Als hoofdredacteur bewaakt hij de kwaliteit van het product, initieert redactionele koerswijzigingen, staat borg voor het naleven van het redactiestatuut en voor de onafhankelijkheid van de redactie. Een van de hoofdredactionele taken, in 2009/2010 uitgevoerd, was het opstellen van een redactiestatuut en een stijlboek. De directeur is verantwoordelijk voor het draaiende en financieel gezond houden c.q. krijgen van de organisatie. Over dat laatste is al veel opgemerkt in hoofdstuk 1. Het onderhouden van externe contacten en representeren van MUG hoort ook bij de taken van de directie/hoofdredactie. Een globaal overzicht: (2009) Overleg met accountmanager Pantar, verkennend gesprek met Stedelijk Jongerenwerk Amsterdam, onderzoek naar sponsormogelijkheid bedrijfsauto, regelmatig overleg met o.m. DWI en diverse organisatie-/communicatiebureaus over Budget Fair (en later budgetmarkten), onderzoek naar (en enkele benaderingen van) fondsen, werkbezoek aan bladendokter Leon de Wolf, verkennende gesprekken met Dynamo (over Dwars), dito met daklozenkrant ZET, overleg met drukker over nieuw formaat (inclusief het beoordelen van offertes van concurrerende drukkers), oplossen van een beveiligingsprobleem (na vier inbraakpogingen bij MUG), overleg met NVJ (erkenning MUG Magazine als journalistiek medium, bespreking van de arbeidsvoorwaarden bij MUG), gesprekken met het geëngageerd kunstenaarsinitiatief Mobiele Picknicktafel, gesprekken met stadsdeel Centrum over budgetmarkt, gesprek
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
21
met Marius Ernsting over o.m. het pact tegen armoede, kennismaking met belangenorganisatie (BVVU) voor uitkeringsgerechtigden, presentatie MUG in Amersfoort en Rotterdam, gesprek met UWV over samenwerking, kennismaking met Rotary Amsterdam International (en vervaardiging PowerPoint-presentatie), dito met de Delta Lloyd Groep Foundation, overleg met uitgeverij Nieuw Amsterdam over lezersaanbiedingen, plannen serie en tentoonstelling (plus subsidieaanvraag Fonds v/d Kunsten) Empty Your Pocket van George Maas, participatie budgetmarkt De Baarsjes, Osdorp en Noord, regelen korting software, deelname landelijke Armoedeconferentie, (2010), gesprek Ecabo over erkenning stageplaatsen, deelname Co-Creation Friday (DLGF), conferentie Cliëntenraden, gesprekken over vernieuwing website met Delta Lloyd en Centrologic, opzetten jongeren-editie (gesprekken met diverse partners), overleg met reclameontwerper over mediacampagne MUG, bezoek Sociale Werkvoorziening Alphen over displays (dito met DWI en de Herstelling), overleg Huurdersvereniging Amsterdam over de Huurderskrant, jubileum ZET (Z Magazine), gesprekken HvA over stageplaatsen etc.
22
3.0 Het product Hoofdtaak van stichting BBU blijft het uitgeven van MUG Magazine, waarbij anno 2009/2010 de website www.mugweb.nl als tweede publicatieplatform niet meer is weg te denken. In de visie van de huidige directie/hoofdredactie, hierin gesteund door het bestuur én het team, begint het uitgroeien van MUG tot zelfstandige sociale onderneming bij het leveren van een uitstekend product. Dat kwaliteit niet vanzelfsprekend is, is hiervoor al uit de doeken gedaan. Journalistiek is een serieus vak, vraagt een behoorlijke vooropleiding/algemene ontwikkeling, brede interesse, sociale vaardigheid, specifieke kennis op relevante terreinen (sociaaleconomisch, sociale regelgeving, cultureel) én beheersing van de verschillende journalistieke disciplines. Daarnaast is het bedrijven van journalistiek een creatieve functie, met als vereiste een uitstekende beheersing van de Nederlandse taal. Ook vormgeving/opmaak is in toenemende mate een kennisdiscipline, die behalve grafisch inzicht kennis van de gangbare software, van drukkersspecificaties en internet veronderstelt. Dat MUG dit biedt, buiten de professionele branche en de reguliere opleidingen om, maakt MUG tot een unieke werkervaringsplek in mediastad Amsterdam. MUG Magazine heeft de afgelopen jaren een aantal veranderingen ondergaan, puntsgewijs: - Een strakkere vormgeving en indeling, met als eindresultaat (eind 2010 voorbereid, begin 2011 uitgevoerd) een magazine-formaat (en -opmaak) dat door de lezers wordt gewaardeerd: meer nadruk op beeld (gemiddeld hoge kwaliteit fotografie), goed leesbare teksten (veel aandacht voor eindredactie), herkenbare rubrieken. - Strakkere regels ten aanzien van de redactionele aanpak: hoor en wederhoor, feiten checken, strenge eindredactie, geen vermenging van feiten en meningen etc. - De introductie van bekende namen in het blad: fotografen (Zilver Camera-winnaar) Jan van Breda en George Maas, cartoonisten Peter van Straaten en Joep Bertrams, columnist Nicolien Mizee. - In 2010 werd overgeschakeld op FSC-gecertificeerd papier (duurzamer); MUG Magazine wordt op een zogeheten waterloze pers gedrukt (door Dijkman Offset in Diemen), wat eveneens bijdraagt aan een beter milieu.
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
23
3.1 MUG Magazine Er is meer nadruk op kort nieuws komen te liggen, naast achtergrondverhalen, reportages en interviews met een duidelijke 'MUG-insteek'. Kort nieuws wordt gepresenteerd op de spread (dubbele pagina) De Maand MUG. De nieuwsonderwerpen hebben altijd een relevantie voor de doelgroep, gaan dus veelal over wijzigingen/ontwikkelingen in het sociale domein en economische ontwikkelingen (werkgelegenheid). Het nieuws is sterk op Amsterdam gericht, doch niet uitsluitend. Veel regelgeving is nu eenmaal landelijk. Naast de nieuwsberichten biedt de spread een vaste plek voor Peter van Straaten (speciaal voor MUG getekende cartoons, sinds maart 2010), het hoofdredactioneel commentaar en de nieuwsfoto. Onder achtergrondverhalen vallen onder meer reportages, interviews en portretten. Kunst en cultuur krijgen traditioneel veel aandacht in MUG. Een greep uit de onderwerpen: 2009 januari: Bewegingsactiviteiten voor uitkeringsgerechtigden, Armoedebeleid, criminoloog Jan Dirk de Jong over puberende Marokkanen, Schuldhulp, AWBZ uitgekleed, serie De Wijkaanpak, Mindfulness, Dossier Instroom/Doorstroom. Verhalenman wordt Stadsverteller, Zorg en sociale zekerheid in 2009. Cultuur: Volkskrant-gebouw (serie De Broedplaats), Nationale Gedichtendag. 2009 februari: Uitkering jongeren op de tocht, Schuldsanering, Tijdelijk werk en bijstand, Incassobureaus zijn duur, serie De Wijkaanpak (Indische Buurt), Joep de Groot vrijwilliger bij de zusters Augustinessen, Wet inschakeling jongeren. Cultuur: Schrijfster Maartje Duin, Circus Elleboog, NDSM-werf (serie De Broedplaats). 2009 maart: Belastingaangifte, Lokale belastingen, Amsterdam investeert in werk, serie De Wijkaanpak (Transvaalbuurt), CNV-voorzitter René Paas over de crisis, De belastingcontroleur. Cultuur: Boekenweek, Smart Art WG-terrein (Broedplaats), Gratis cultuur in Utrecht. 2009 april: Antoine Bodar over rijkdom, Op zaterdag naar het arbeidsbureau, Dossier Gokken, De Wijkaanpak (Jordaan, de eerste prachtwijk), Portret: de dakloze academicus en de selfmade miljonair (Hennie van der Most), Suzanna Jansen schreef Het Pauperparadijs, Geluksprofessor Ruut Veenhoven, Kringloopwinkels vs. PC. Hooftstraat. Cultuur: Jan Kal, Museum Het Schip, De Kauwgomballenfabriek (Broedplaats). 2009 mei: Wonen in Amsterdam (thema), Bureau Zoeklicht, Aantal huisuitzettingen
24
daalt, Leven binnen de AWBZ-muren, De Wijkaanpak (terugkeren of verhuizen), Osdorp haalt de rijken terug, Glossy Powerlady, Vrijwilligerswerk zorgt voor contact. Cultuur: Broedplaats Westerdok, 75 Jaar Amsterdamse Bos. Verder in het mei-nummer: De Woonlastenkrant. Het mei-nummer was het laatste nummer op het oude tabloid-formaat (ongesneden, ongeniet, krantenpapier). In het juni-nummer werd de nieuws-spread De Maand MUG geïntroduceerd, naast een strakkere indeling (in rubrieken, achtergrondverhalen, themaspreads etc.). In het mei-nummer waren al twee nieuwe rubrieken geïntroduceerd: Klerenzooi en Koopwijzer. In de eerste rubriek steken (veelal jongeren) zich voor maximaal €50,- in het nieuw (of gebruikt), met tips voor goedkope kledingadressen. Koopwijzer geeft tips voor consumenten met een smalle beurs. 2009 juni: Aanpak jeugdwerkloosheid, De Wijkaanpak, Camping Kinselmeer bedreigd, Hammam in Osdorp, TukTuk zoekt chauffeurs, Bob Crébas werd multimiljonair. Cultuur: dichter F. Starik, Broedplaats De Bonte Zwaan, Rock 'n roll op Zeeburgereiland. Eerste aflevering (Herman Brusselmans) in de serie fotoportretten Empty Your Pocket van George Maas (de serie zou een jaar lopen en werd officieel geopend met een expositie in de OBA). In het juninummer werd de DWI-bijlage Aan het Werk ingestoken (met redactionele bijdragen van MUG-redacteur Michiel Wetzer en door MUG verzorgde fotografie). 2009 juli: Stadspas ontzien bij bezuinigingen, De Wijkaanpak (Participatiecentrum in Geuzenveld, Noord stemde Wilders), Vakantie met woningruil, Wantoestanden in pensions, Recreatiegebieden rondom de stad, De Beverwijkse Bazaar. Cultuur: M'Hamed Abbtoy is multitalent en Berber, Broedplaats Stichting Open Ateliers Zuidoost, FunX, EYP: Ernst Veen. 2009 augustus: Wijkaanpak (Marcouch, ex-politieman en August Allebéplein kruipt uit het dal), TNT wil minder postbodes, Re-integratie circus moet eenvoudiger, Adviezen DWICliëntenraad vaak overgenomen, Sporten hoeft niet duur te zijn (regelingen minima). Cultuur: Einde ADM, Daniël R. Gould, Broedplaats Arts & Crafts, EYP: Henk Schiffmacher. 2009 september: Intreeweek (thema studeren), Wijkaanpak (Zandvoort, Woonservicewijken), UWV heeft nog geld zat, Privé-detective doet uit principe geen bijstandsfraude, Erfenis en bijstand. Cultuur: VU-hortus, Broedplaats Nieuw & Meer, Beeldenroute Apollolaan, EYP: Ronald Plasterk. Introductie van de MUG-Webwinkel i.s.m. Concerto.
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
25
2009 oktober: Miljoenennota, Nog geen pasjes voor coffeeshop, Wijkaanpak (Kraken en De keerzijde van gemengde wijken), Fietstaxi, Beurzen en toeslagen bevroren, Werken bij de super. Cultuur: Betaalbare kunstbeurs, Broedplaats De Nieuwe Anita, EYP: Sami Kaspi. 2009 november: AOW-leeftijd omhoog, Wijkaanpak (Splitsen ten koste van huurders, Bijlmer knapt op), Andries de Jong van het Fonds Bijzondere Noden, Uitzendbureau voor ouderen Oudstanding, Paul Scheffer is tegen gedogen, School's Cool helpt risicoleerlingen. Cultuur: Fotograaf Bruno van Moerkerken, Broedplaats OT301, EYP: Wouter Bos. 2009 december: Kerstnummer met o.m. kerstrecept van topkok Ron Blaauw en tip van Wouter Klootwijk, Samen eten bestrijdt isolement, Wijkaanpak (Utrechtse probleemwijk, Frans Ligtvoet van de Huurdersvereniging Amsterdam), Wajong-er aan de baan, IJsterk onderuit, Illegalenadvocaat Evelien van de Sande Bakhuijzen. Cultuur: Jan Rothuizen, Moslims en boeddhisten hebben iets met Kerst, Proletarisch borrelen, stadsdichter Mustafa Stitou, Hülya Cigdem was zelf importbruid, Broedplaats Zaal 100, Kerst in de buurttheaters, EYP: Job Cohen. Verder in MUG Magazine rubrieken als de Gemeentelijke Ombudsman, Rondkomen, Koopwijzer, Juridisch Loket en Sociale Raadslieden. In 2009 is begonnen met Het Betoog, een podium voor opiniemakers. In 2009 waren dat: Maurits Groen (Milieu), Chris Baggerman (RMU), Piet van der Lende (Bijstandsbond), Gerard Oosterwijk (LSvB), Rutger Groot-Wassink (FNV), Edward Neering (Herstelling), Rob Gerretsen (Abvakabo FNV), Hugo Gietelink (SASH), Joop Lahaise (MUG), Mustafa Ayranci (HTIB/PvdA), Marius Ernsting (Cie. Activerend Armoedebeleid), Daan van Leeuwen & Willemijn Los (MDHG). Vaste columnist was Jacques Peeters (vanaf maart 2009); zijn column verving de vaste rubriek Gang van Zaken van de Bijstandsbond. Een opvallende vaste serie in 2009 (en 2010) was de sportserie van André Stuyfersant. Hij portretteert vooral 'subtoppers' en meer dan verdienstelijke amateur-sporters. Ook bijzondere sporters of sportorganisatoren komen aan bod zoals 'de oudste atlete van Nederland' (juni-nummer) en de 'dakloze profbokser' (november). MUG Magazine verscheen in 2009 (en 2010) twaalf keer per jaar in een gemiddelde oplage van 32.000. De oplage varieerde al naar gelang het seizoen (in de zomervakantie lager, met speciale bijlage zoals die van DWI hoger) en het budget, dito het aantal pagina's dat standaard 32 bedraagt maar in 2009 noodgedwongen (drukkosten) een groot deel van het
26
jaar werd verlaagd naar 24. Het ruimere formaat (tabloid en vanaf juni schoongesneden tabloid) stond dit toe zonder grote gevolgen voor de redactionele ruimte. In 2010 werd de MUG-Wijzer geïntroduceerd, de sociale kaart op het gebied van werk, inkomen en budget. De MUG-Wijzer beslaat twee spreads (vier pagina's) vol nuttige adressen (steekproefsgewijs gecheckt) en praktische tips. De wijzer werd mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage (2010 en 2011) van de Delta Lloyd Groep Foundation.
2010 januari: Peter van Straaten maakt zijn entree in MUG. Noppes, Wijkaanpak (Ineke Teijmant, sloop in Geuzenveld), Jetta-Job i.p.v. Melkertbaan, Daklozen leren met geld omgaan, rubrieken Werken met DWI en De andere kant van het loket (beide rubrieken hebben een groot deel van het jaar gelopen), Vuilnis ophalen is Peter van Straaten en Joep Bertrams (foto: John Melskens)
zwaar werk (repo), Europees Jaar tegen Armoede, Het granieten bestand (dossier), Hebben studenten nog
idealen? Cultuur: De Boekbindwinkel, Cor Jaring, EYP: Joe van der Klugt. MUG-Wijzer met o.m. solliciteren, BKR, Formulierenbrigade. 2010 februari: Voedselbank anno 2010 hard nodig, Wijkaanpak (Buurtregisseurs zijn doeners, Minder stadsdelen), Oer Digitaal Vrouwenblad, Coffeeshop bedreigd, Annemarie van Gaal (portret), Jongerenloket (Andere kant v/h loket), Opleiding horeca (serie Jong & Slim), verkiezingen 2010, Jeugdsportfonds (Stuyf's sportverhaal). MUG-Wijzer met o.m. vacatures leren begrijpen, solliciteren, energietips. Cultuur: Juffrouw Jo leeft bewust ouderwets, Broedplaats Garage Notweg, EYP: Julius Vischjager. 2010 maart: Joep Bertrams maakt zijn entree in MUG (nadat Het Parool de cartoonist de deur had gewezen, waartegen Parool-lezers succesvol in opstand kwamen. Bertrams vertrok uiteindelijk pas een jaar later bij de Amsterdamse krant maar bleef in MUG. Ombudsman Pieter Hilhorst, Leerplichtambtenaar Henk Krauwel, Internationale Vrouwendag, Wijkaanpak (Staatsliedenbuurt, Buurtwerkplaatsen), Sociaal ondernemen, Eten bij Freud, Belastinginspecteur Liesbeth Aué (Andere kant v/h loket), De markt is de grootste voedselbank, ROC helpt dakloze student. MUG-Wijzer met o.m. netwerken, Belastingwinkel, ouderen en belasting. Cultuur: ondernemer Patrick Lusink als dakloze in tv-programma, Papa Adama, Broedplaats De Loods, EYP: Rob Oudkerk.
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
27
2010 april: Columniste Nicolien Mizee (NRC Handelsblad) maakt haar opwachting in MUG, op de opiniepagina in gezelschap van o.m. Het Betoog en Joep Bertrams. Huiskamer Westerpark, Wijkaanpak (SBS-serie Het Blok, fusie deelraden), Pact van Amsterdam, Econoom Kees de Kort analyseert de crisis, Morgenster, Klantmanager DWI Manon de Vos (Andere kant v/h loket), Kledingbank, Trajectweigeraars, Stage in achterstandswijk, Zelforganisaties migranten blijven nodig, Scheidend Pantar-directeur Piet Dek (interview), MUG-Wijzer o.m. Energie, sollicitatiebrief. Cultuur: Burlesque, laatste aflevering serie Broedplaatsen over 'broedplaatsen en werkgelegenheid', kunstenaar Peter Doeswijk is 'opleukburgemeester', EYP: Sijbolt Jan Noorda. 2010 mei: Vakcollege mbo, Wijkaanpak (Scouting Holendrecht, Rechtszekerheid huurders), Restaurant Fifteen, Medicijnenbank, Econoom Arnold Heertje, Scholierenstage, Bijstandsbond-vrijwilliger Henk Kroon (Andere kant v/h loket), Zorgboerderij De Zeehoeve, landelijke verkiezingen 2010, Studeren in het buitenland, Beroepsonderwijs in crisis (dossier). MUG-Wijzer: sollicitatietips, het gesprek, Dress for Success, het pandjeshuis. Cultuur: Funky Sunday Market, Poëzieplatform Perdu, Surinaamse kunst bij CBK Zuidoost, EYP: Maurice de Hond. Verder met De Woonlastenkrant. 2010 juni: Studentenprotest, Bewonersgroep Oase in Oost, Wijkaanpak (Groen in achterstandswijk), Coolcat College biedt leerwerkplekken, Gratis eten bij Joy4You in Utrecht, Sinoloog Sam Tolsma, Reclasseringsambtenaar Katinka van Eunen (Andere kant v/h loket), Bliksemstages voor vmbo'ers, Wallen-project, Betaalbare vakanties en uitjes. MUG-Wijzer: seizoenswerk, vakantiebaan en inkomen, DWI-Jongerenloket), water besparen. Cultuur: WK in het Tropenmuseum, Dichterscafé Festina Lente, openluchtevenementen, EYP: Robbert Dijkgraaf (laatste aflevering). 2010 juli: Werkende armen, Besteding vakantiegeld door minima, Hulpverlener Ria Huisman staat arbeidsgehandicapten bij, ), Huisbezoeken DWI. MUG-Wijzer: Vrijwilligerswerk, gratis van de zon genieten. Cultuur: Johannes van Dam ('goed eten hoeft niet altijd duur te zijn', Styliste Fatima Bourri bestrijdt wij/zij-denken, Cultuurcentrum Nowhere. Het juli-nummer telde 24 pagina's i.p.v. 32. Ook nam MUG afscheid van redacteur Michiel Wetzer, wiens contract afliep en voor wie helaas geen budget was voor een vaste aanstelling. Wetzer verzorgde o.m. de rubriek 'Werken met DWI', die met zijn vertrek ook werd beëindigd, evenals de rubriek Andere kant v/h loket. 2010 augustus: Fotograaf Jan van Brede (portret) en de Gay Pride, Werkvloer niet altijd homovriendelijk, Gemengde buurten helpen armen niet altijd, Kermis voor gehandicapten, Wethouder Andrée van Es (interview). MUG-Wijzer: Eigen werk (tips), Vakantie zonder financiële kater (tips Nibud). Cultuur: Mug met de Gouden Tand, Manuscripta, Literair podium Brecht.
28
2010 september: Bezuinigingsmaatregelen nieuwe kabinet, Leegstand (kantoren) vraagt om actieplan, Studentenkabinet pleit voor beter onderwijsklimaat, Amsterdamse universiteiten (gesprek met bestuurders). MUG-Wijzer: WW-uitkering, uitzendbureau, tips FNV, tips Nibud. Cultuur: Fotoboek Jordaan, Circus Ronaldo. 2010 oktober: Actrice Leonoor Pauw helpt werklozen, Antikraak is geen alternatief voor een sociale huurwoning, De volkstuin herleeft als voedselbank, Dierenliefde ondanks smalle beurs, Oudkomers hebben geen inburgering nodig, Martin Bakker (EZ Stadsregio) over economische positie hoofdstad, Schuldhulp jongeren, Tuinkrakers in De Pijp, Miljoenennota beschouwd. MUG-Wijzer: Formulierenbrigade, Kansenbeurzen, Online-huishoudboekje Nibud. Cultuur: Frits Lambrechts, Hermitage, Films in het Vondelpark. 2010 november: Speciaal jongerennummer gemaakt door jongerenredactie en -opmaak, onder gasthoofdredacteurschap van Pieter Hilhorst. Naast vaste onderdelen (MUGWijzer, Maand Mug en Peter van Straaten, Opiniepagina met o.m. Peeters, Mizee en Bertrams etc.): Kraakverbod schrikt niet af, Gemengde gevoelens over jongerenwerk, Het verhaal achter de 'klusjesman', Boost! haalt jongeren van de straat, De 'war on bikes' is begonnen, Gevolgen kabinet Rutte voor jongeren, Windowfarming, Vernieuwde ZET (daklozenkrant), Sociale netwerken niet meer weg te denken. Cultuur: Cobra, Amsterdam Dance Event, Thiandi Grooff schreef bijzonder boek, Laser 3.14 (portret graffiti-kunstenaar), Sterke mannen op kleine fietsen (sportverhaal i.p.v. Stuyf). 2010 december: Amsterdam worstelt met armoedebestrijding, Meidenwerk op de tocht, Fietsen tegen armoede, Kenniswerkers verlaten Nederland, Duitse kerstmarkten populaire bestemming minima, Kerstpannekoek van Jamie Oliver, Bezuinigingen buurtwerk Zuid, Eén regeling onderkant arbeidsmarkt, Zorgboerderij De Amsteltuin, Stropen in de stad.
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
29
MUG-Wijzer: Werken met beperking, De Prael, XXXS-kaart, Goedkoop uit eten. Cultuur: Hoffotograaf Károly Álmos werkt op straat, Joris van Casteren, Vrijwilligers runnen poppodium, Prostituees fotograferen hun werkplek, Kerst-quiz over armoede. Verder: Halverwege 2010 werd de serie De Wijkaanpak gestopt. Besloten werd om wonen integraal als onderwerp op te nemen, waarover MUG regelmatig bericht. De vaste rubriek werd teveel als een keurslijf ervaren. In heel 2010 verzorgde redacteur Jos Verdonk de vaste column Ramsj, die veel waardering oogstte. Het Betoog werd in 2010 geschreven door: Joop Lahaise (MUG), Maureen van der Pligt (SP), Rick van Amersfoort (Jansen & Jansen), Rutger Koopmans (Cie. Activerend Armoedebeleid), Ted van Lieshout (auteur), Joost Kircz (HvA, IIRC), Jos van der Lans (cultuurpsycholoog), Mr. W.G. Fisher (advocaat), Jeroen de Glas & Jamila Aanzi (FNV Jong), Lezers reageren steeds vaker op artikelen in MUG, nadat de rubriek Ingezonden vóór 2009 enigszins ondergesneeuwd was geraakt wegens gebrek aan respons. De reacties zijn soms aanleiding voor MUG-redacteuren om een onderwerp op te pakken (bijvoorbeeld ervaringen met uitkeringsinstanties). Regelmatig valt MUG een compliment ten deel, soms ook kritiek. Zo reageerden enkele lezers in 2010 op de cover-foto, die naar hun smaak al een paar keer 'seksistisch' was. Het ging de critici met name om de foto's van het december-nummer (2009), het januari-, februari- en juni-nummer. Ze hadden in zoverre een punt dat op al deze covers een 'sexy ogende' jonge dame te zien was, met ontblote schouders. Wie echter alle nummers van 2009 en 2010 naast elkaar legt, kan niet volhouden dat MUG zich aan seksisme schuldig maakt. Wel geven wij graag toe dat onze beeldredacteur John Melskens en de afdeling opmaak elke maand streven naar een 'opvallende voorpagina', die niet alleen lezers 'op inhoud' trekt maar die ook als 'aangenaam' wordt ervaren. Portretten hebben daarbij onze voorkeur. We streven naar variatie in leeftijd en sekse van de geportretteerden. De foto's moeten een relatie hebben met de belangrijkste artikelen of met het thema van het betreffende nummer.
30
3.2 Jongerennummer Het november-nummer was een bijzondere. Een redactie van tien jongeren (meest studerend), twee vormgevers, één fotograaf/art director en twee advertentieverkopers (stagiaires ROC Zuidoost) mocht zelfstandig een eigen MUG Magazine vullen én vormgeven. Vara's Ombudsman en Volkskrant-columnist Pieter Hilhorst was bereid de ploeg als gasthoofdredacteur te inspireren. Redactievergaderingen vonden in de avonduren en weekends plaats. Het resultaat was een nummer met veel verfrissende verhalen en hier en daar een totaal andere, jeugdigere kijk op vormgeving (met name de spread over graffiti-artiest Laser 3.14). Het besluit om eenmalig een jongerennummer te maken – van, voor en door jongeren – ontstond tijdens een brainstorm met Joyce van Dijk van communicatiebureau White Wing (organisator van de Budgetmarkten in een aantal Amsterdamse stadsdelen). De motivatie: jongeren lezen MUG maar het magazine mag nog wel aan naamsbekendheid winnen bij deze doelgroep én we kunnen van jongeren leren. Wat is hun visie op een magazine als MUG, qua onderwerpen, aanpak en vormgeving. Joyce van Dijk bleef bij het project betrokken en hielp tot het eind met de organisatie (het vinden van een redactie, afspraken maken, vergaderingen plannen etc.). De praktische leiding/begeleiding bleef bij de hoofdredactie van MUG en – voor wat betreft beeld en opmaak – bij beeldredacteur John Melskens en vormgever Gert Meijerink. Ook andere MUGredacteuren woonden om toerbeurt de redactievergaderingen bij, maar de uitvoering lag uiteindelijk bij de jongeren.
Ook de Gemeentelijke Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling droeg aan de realisatie bij, o.m. door het verlenen van een
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
31
advertentieopdracht voor de achterpagina (XXXS, Girl Party, Jouw Idee, Stagebureau). Het resultaat werd eind november in de Supperclub, voorafgaand aan de wekelijkse culturele club-avond Slave, aan wethouder Andrée van Es (Werk en Inkomen) overhandigd. Het nummer heeft de vaste MUG-ploeg, m.n. de opmaak en beeldredactie, geïnspireerd tot enkele veranderingen, die begin 2011 in de laatste restyling zijn doorgevoerd (beeld-/tekstverhouding, paginakleuren, meer kleur, streamers etc.).
3.3 Website Naast het magazine verzorgt MUG al ongeveer tien jaar een website: www.mugweb.nl. Op de MUG-site vinden bezoekers nieuws op het gebied van werk, inkomen en budget. Ook is er een sectie cultuur, zijn er dossiers te vinden, een nieuwsarchief en links naar organisaties/instanties op het gebied van werk en inkomen. De website was echter dringend aan vernieuwing toe. Het content management systeem leverde een beperking op qua mogelijkheden (opmaak, beeld, filmpjes, advertenties etc.) en de site oogde gedateerd. Er was intern geen knowhow om de website fundamenteel te verbeteren, laat staan een nieuwe te bouwen. Ook qua invulling voldeed de website al enkele jaren niet meer aan de eisen. Het plaatsen van nieuwe artikelen gebeurde op basis van persoonlijke interesse van enkele MUGredacteuren, ongestructureerd en deels buiten de eindredactie om. Het reorganiseren van de webredactie stuitte op desinteresse bij de redactie, mede vanwege de verouderde en weinig professioneel ogende opzet van de website. Ook de hoofdredactie gaf aanvankelijk geen prioriteit aan de website, om de eenvoudige reden dat hervorming van het magazine als belangrijker werd gezien, zeker voor kerngebied Amsterdam. Drie ontwikkelingen hernieuwden de aandacht voor de website. De eerste was de toenemende interesse van lezers buiten Amsterdam voor MUG Magazine. Terwijl het buiten Amsterdam distribueren c.q. vervaardigen van een extra niet-Amsterdamse editie gecompliceerd is, is het aanpassen van de website (inhoud) op een meer landelijk bereik veel eenvoudiger. De tweede was het idee om via de website inkomsten te genereren, via commerciële banners en via gesponsorde links, dit overigens in de wetenschap dat het commercieel maken van een nieuws-website allesbehalve eenvoudig is – dagbladuitgevers herkennen dit. Ten slotte en last but not least speelde de wens op de MUGwijzer ook online en interactief uit te brengen. Samen met de Delta Lloyd Groep Foundation ontwikkelde MUG het idee voor een 'portaal' op het gebied van werk, inkomen en budget: een interactieve sociale kaart, die zich van bestaande sociale kaarten (en
32
digitale loketten) onderscheidt door een zeer eenvoudige, gemakkelijk te vinden en op de gebruiker georiënteerde interface. Voor de ontwikkeling van de nieuwe website werden begin 2010 verkennende gesprekken gevoerd met een deskundige van Delta Lloyd, resulterend in een opzet en een offerte van ontwikkelaar Centrologic in Zeist. Besloten werd om een op Wordpress (open source) gebaseerde nieuws-website te bouwen met digitale MUGwijzer. Centrologic werd bereid gevonden een zeer scherpe offerte uit te brengen; de DLGF was bereid MUG tegemoet te komen met een eenmalige Screenshot van de nieuwe website zoals die eind 2010 nog niet in de lucht was maar al op de tekentafel lag.
bijdrage, aangevuld met een eenmalige bijdrage van DWI. De
lancering van de nieuwe website stond voor begin 2011 gepland (de site is inmiddels in de lucht; alleen de MUGwijzer heeft nog niet de gewenste vorm). Met de nieuwe website zal MUG ook een begin maken met het benutten van sociale media als Facebook en Twitter.
Nederland kent, internationaal gezien, een zeer hoog internetgebruik. Ongeveer 90 procent van de Nederlanders is online, eenzelfde percentage geldt voor Amsterdam (O+S 2010) Daarmee is niet gezegd dat internet het meest geëigende platform is voor een medium als MUG Magazine. De kracht van MUG ligt juist in de wijze waarop het nieuws en de voor de doelgroep relevante informatie aan de man wordt gebracht: gratis, op alle mogelijke plekken waar de doelgroep gedacht wordt te komen. Op internet dienen lezers op zoek te gaan; ze dienen MUG te kennen voordat ze de website bezoeken, of ze belanden 'bij toeval' op de website na het zoeken op trefwoord (Google). MUG schat overigens in dat veel
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
33
internetgebruikers grote moeite hebben op internet te vinden wat voor hen van belang kan hen van belang kan zijn, zo zij internet al gebruiken voor serieuze zaken als het vinden van nieuws en informatie (menig internetter komt nog steeds niet verder dan e-mail en marktplaats.nl; menig jongere houdt het bij chatten en gamen). Daarbij gaat de hoge internetdichtheid niet op voor de doelgroep van minima, van huishoudens op bijstandsniveau. Daar ligt het internetgebruik een stuk lager. Hetzelfde geldt voor ouderen (A’dam 63%). MUG beschouwt www.mugweb.nl vooralsnog als een additioneel platform, ongeschikt als vervanging van de papieren MUG. De website wordt wel als cruciaal gezien bij het ontwikkelen van een landelijk nieuws- en informatieportaal (inclusief MUG-Wijzer) voor minima, ook ter versterking van de eigen positie. De vraag is niet zozeer of MUG zonder papieren magazine kan maar of MUG anno 2011 nog wel zonder professionele website kan. Het antwoord op die laatste vraag is 'nee'. Website en magazine versterken elkaar.
3.4 Bereik MUG Magazine werd in 2009 en 2010 in een gemiddelde oplage van 32.000 gedrukt en verspreid via bijna 500 plekken in Amsterdam, Amstelveen, Ouderkerk a/d Amstel, Diemen, Duivendrecht en IJmuiden (de laatste gemeente heeft één uitgiftepunt). De plekken waar MUG te vinden is, zijn: stads(deel)kantoren, werkpleinen, bibliotheken, buurt-/wijkcentra, culturele centra (ook cultuurhuizen als De Balie), ziekenhuizen, gezondheidscentra, kantoren van corporaties, advocatenkantoren, zwembaden, sportcentra, supermarkten (Dirk v/d Broek en een enkele Albert Heijn) etc. Onderzoek van Ferro in 2006 wees uit dat ongeveer 17% van de Amsterdammers MUG las; volgens O+S was dat in 2009 gestegen tot 34%. Beide onderzoeken waren overigens niet representatief, ook omdat de enquêtes zijn afgenomen op plekken waar MUG wordt aangeboden (werkpleinen, stads(deel-)kantoren (ook Amstelveen), supermarkten, zwembad, ziekenhuis). Van de lezers hoorden in 2006 (Ferro) 70% tot de doelgroep (mensen met laag tot modaal inkomen), w.v. 45% tot de echte minima; drie jaar later (O+S) is dat laatste percentage (‘laag inkomen of uitkering’) gestegen tot 54%. Bezoekersaantallen van de website waren met de oude website moeilijk in te schatten. Het nieuwe statistiek-programma (Google Analytics) liet voor de overgangsperiode van de oude naar de nieuwe website een bezoekersaantal zien van 1.353 (1.057 uniek, februari 2011). De teller stond een maand later (vernieuwde website) op 3.833 (2.443 unieke) bezoekers, met een gemiddelde tijd van 3,5 minuut en met ruim 60% nieuwe bezoekers.
34
3.5 'Lezers erg positief over MUG' In opdracht van DWI is eind 2009 een lezersonderzoek uitgevoerd door de dienst Onderzoek & Statistiek van de gemeente Amsterdam. De opdracht luidde: 'MUG en de Dienst Werk en Inkomen (DWI) willen graag weten wie MUG kennen en/of lezen en wat de lezers van MUG vinden.' Het onderzoek bestond uit een enquête van bezoekers van plekken waar MUG wordt aangeboden, waaronder supermarkten en werkpleinen (en stadskantoor Amstelveen). Conclusies: - Ongeveer 54% van de lezers behoort tot de doelgroep: mensen met een laag inkomen of een uitkering. - Lezers die tot de doelgroep behoren zijn wat lager opgeleid dan lezers die niet tot de doelgroep behoren. - Lezers zijn vaker vrouw dan man; vrouwen lezer MUG vaker en intensiever. - Ruim de helft van de lezers is autochtoon; eenderde niet-westers allochtoon en 10% westers allochtoon. - Eenderde geeft MUG door aan anderen (familielid, buren, bekenden). - Lezers (en niet-lezende kenners) van het blad denken bij het woord MUG vooral aan uitkeringen; deze groep noemt echter ook vaak de tips, advertenties en vacatures. - Best gewaardeerd zijn de tips, verhalen en specifieke informatie over allerlei onderwerpen. De meeste lezers vinden niets slecht aan MUG, lezers die wel iets slecht vinden noemen de hoeveelheid verhalen, de advertenties en de herhaling van onderwerpen. - Ruim acht op de tien lezers vinden MUG duidelijk (81%), nuttig (86%) en informatie (90%). Leuk om te lezen vindt 61%. Verder scoren goed de onderdelen 'financiële informatie', 'persoonlijke
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
35
verhalen' en 'tips'. - De huidige manier van aanbieden wordt door acht op de tien lezers als positief gewaardeerd; suggesties ter verbetering: stations, scholen en supermarkten. - De vernieuwde layout wordt door 30% van de lezers als beter ervaren. - De DWI-pagina (advertentie) kent tweederde van de lezers; 46% leest de pagina altijd en 27% soms. De pagina wordt door 80% als duidelijk en informatie geëvalueerd. 'Vooral de lezers die tot de doelgroep van MUG behoren vinden de informatie relevant voor mij.' De informatie op de pagina krijgt 65% niet op een andere manier; uitgezonderd de doelgroeplezers die dezelfde informatie relatief vaak wel op een andere manier krijgt. Dat betreft 51%.
De resultaten van dit onderzoek zijn bemoedigend. MUG voorziet in een behoefte en wordt zeer gewaardeerd. Het O+S-onderzoek is een vervolg op een eerder lezersonderzoek uit 2006 (Ferro Markt- en Communicatie-onderzoek). Ook dat (kwalitatieve en kwantitatieve) onderzoek viel positief uit: 'Uit de resultaten kan de conclusie worden getrokken dat MUG duidelijk bestaansrecht heeft.' Ten opzichte van 2006 lijkt het aantal lezers overigens verdubbeld en is ook de bekendheid met het blad toegenomen (bijlage 2). 'De belangrijkste functie is het verschaffen van informatie over wet- en regelgeving op het gebied van uitkeringen, sociale wetgeving, werk en werkgelegenheidsprojecten. Daarnaast blijkt uit zowel het kwantitatieve als kwalitatieve onderzoek dat MUG ook een belangrijke functie heeft in het moreel ondersteunen van de doelgroep. Uit het kwalitatieve onderzoek blijkt dat deze morele ondersteuning een emanciperend en activerend effect heeft en het isolement van de doelgroep kan verlichten; het kan uitkeringsgerechtigden stimuleren hun eigen lot actief ter hand te nemen.' (Ferro 2006, MUG Rapport met de resultaten van een lezersonderzoek, p. 33) Ook uit het eigen vakgebied komen regelmatig positieve reacties. Ter illustratie het op de vorige bladzijde afgedrukte commentaar van FD-columnist Ronald van de Krol (2009).
3.6 Advertenties en overige omzet MUG Magazine wordt mede mogelijk gemaakt door advertenties en betalende (sponsor-)partners zoals Huurdersvereniging Amsterdam/Wijksteunpunt Wonen (Woonlastenkrant), de Delta Lloyd Groep Foundation en (incidenteel) stichting De Omslag (advertorials 2009) en GroenLinks (advertorials Lekker Leven-campagne 2009). De advertentieomzet zakte in 2010 behoorlijk in, na een nog goed resultaat in 2009. Traditionele en trouwe adverteerders zijn sociale advocaten, de Stadsbank van Lening, GGZ-instellingen, re-integratiebedrijven. Inzet om meer personeelsadvertenties (naast incidentele advertenties van o.a. TNT Post, Emma at Work) te werven en andere markten
36
aan te boren bleek een te grote uitdaging voor de toenmalige freelance advertentieverkoper; daarbij drukte haar commissie onevenredig zwaar op de omzet van vaste adverteerders. Het beëindigen van de relatie eind 2009 had een omzetdaling als gevolg, maar met een netto positief resultaat vanwege het wegvallen van de commissie. Een nieuwe advertentieverkoper (op vrijwillige basis) heeft medio 2010 de draad opgepakt, met beperkt resultaat. De crisis speelde ongetwijfeld een rol maar ook het ontbreken van een professionele acquisitie. Eind 2010 is – bij wijze van vriendendienst – door een externe reclameontwerper een mediacampagne bedacht, die in 2011 zal worden uitgevoerd. Het is zijn én MUG's overtuiging dat er qua advertentieomzet veel te winnen valt. Handicap lijkt de Amsterdamse oriëntatie (minder interessant voor adverteerders met een regio- of landelijk belang), het imago van 'uitkeringsblad' (dat aan het kantelen is, mede dankzij de nieuwe opzet) en het ontbreken van een professioneel verkoopapparaat. Een naast de advertentie belangrijke spin off van het vervaardigen/distribueren van MUG Magazine is het perspectief van meer opdrachten van derden: van redactie tot vormgeving/opmaak en distributie. De Huurdersvereniging Amsterdam toonde interesse om de Huurderskrant (4 x per jaar) door MUG te laten produceren en distribueren. Ook maakt MUG het kwartaalblad BIJ van de PWN, in opdracht van een commercieel tekst- en vormgevingsbureau. In 2010 liet de PvdA-Centrum zijn verkiezingskrant bij MUG opmaken. Een andere spin off is het distribueren van De Groene Amsterdammer in Amsterdam. De opbrengst daarvan draagt een groot deel van MUG's autokosten. De website genereert tot op heden nauwelijks eigen inkomsten, behoudens een enkele banner (meeverkocht met een advertentie in het magazine), een zeer bescheiden bedrag aan inkomsten via Google Ads en dito via de webwinkel. Het is onze overtuiging dat met de nieuwe website meer inkomsten kunnen worden gegenereerd, ook uit de MUGwijzer, die immers een verwijzing is naar overheden en dienstverlenende organisatie/bedrijven (bijv. uitzendbureaus).
MUG heeft tot nu toe nauwelijks gebruik gemaakt van zijn ANBI-status. Eind 2010 is het idee ontwikkeld om meer gebruik te gaan maken van de mogelijkheid om sponsors/donateurs te werven, met het aanbod om als blijk van erkentelijkheid links met bedrijfslogo op de website te plaatsen. Dit kan voor bedrijven en organisaties een interessante optie zijn, als alternatief voor het plaatsen van commerciële advertenties. Anders dan in een advertentie kan in een sponsorvermelding geen sprake zijn van het aanprijzen van een product, zodat hier geen sprake is van verkapt adverteren.
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
37
3.7 MUGwijzer De sociale kaart voor werk, inkomen en budget, die MUG sinds 2010 met financiële steun van de Delta Lloyd Groep Foundation maakt, zal in 2011 ook online worden gepubliceerd. De online MUGwijzer is interactief: bezoekers kunnen er via het invoeren van een hulpvraag en een adres of postcode snel het juiste adres/loket vinden voor hulp bij het zoeken naar werk en het regelen van alles op het gebied van inkomen en budget-beheer (ook schuldhulp). Het idee achter MUGwijzer is dat internetgebruikers vaak niet goed de weg weten naar én op de websites van de overheid en de talrijke instanties die actief zijn op het gebied van werk, inkomen en budget. Mede op basis van feedback van MUG-lezers is het idee ontstaan van een digitaal portaal, van waaruit gemakkelijk en zo direct mogelijk gelinkt kan worden met digitale loketten en waar alle relevante informatie te vinden is over zowel digitale als fysieke loketten (en organisaties). De wisselwerking met de content van de nieuwswebsite van MUG speelt hierin een belangrijke rol. Wie straks op een trefwoord als ‘bijstand’ zoekt, komt snel bij www.mugweb.nl uit én daarmee ook bij de digitale MUGwijzer. De ontwikkeling van de MUGwijzer is al ingezet met de voorbereiding (2009) en productie (2010) van de gedrukte MUGwijzer. Daarmee is de expertise opgebouwd voor het opzetten van een dergelijke sociale kaart. Bijzonder aan deze sociale kaart is dat hij door de MUGredactie op juistheid en gebruiksgemak wordt gecontroleerd. Het is overigens wel de bedoeling de invulling van de MUGwijzer in een later stadium in samenspraak met betrokken organisaties en instanties ter hand te nemen. Het idee is om gemeenten te laten participeren, evenals bijvoorbeeld UWV, SVB, DUO en ook commerciële sectoren als uitzendbureaus. Volgens MUG kan de MUGwijzer de overheid geld besparen, onder meer omdat er wellicht veel overbodige telefoontjes en bezoeken aan fysieke loketten mee worden voorkomen. Eind 2010 verkeerde de online MUGwijzer in de testfase. Er bleken nog wat technische hindernissen.
38
4.0 Ten slotte Terugkijkend op vier jaar MUG zonder structurele subsidie, mét een strategische relatie met DWI en Pantar én met de opdracht om naar een zelfstandiger ondernemingsmodel te komen, constateren wij dat veel doelen zijn gehaald maar dat van MUG niet kan worden verwacht binnen de termijn van vijf jaar – destijds door toenmalig wethouder Aboutaleb en de DWI-directie gesuggereerd – geheel zelfstandig te worden. MUG Magazine heeft bestaansrecht, zoals onderzoeksbureau Ferro al in 2006 – wat ons betreft ten overvloede – heeft vastgesteld. Meer dan dat: een blad voor minima, in een periode van grote en snelle veranderingen (onder meer onder druk van een economische crisis met bijbehorende onvermijdelijke bezuinigingen), kan ons inziens niet worden gemist. Datzelfde veranderende klimaat dwingt MUG ook om alle zeilen bij te zetten om financieel minder afhankelijk van (alleen) de gemeente Amsterdam te worden. Daarbij reiken de ambities van MUG sowieso verder dan een ‘gesubsidieerd bestaan’. We willen uiteindelijk naar een professionele organisatie, die zichzelf als sociale onderneming kan bedruipen en die borg staat voor een degelijk, onafhankelijk journalistiek product en nog steeds een unieke leer-/werkplek (voor de branche). Daartoe zijn de eerste stappen gezet: een beter, aantrekkelijker maandblad en een volwassen website, compleet met een verandering van het imago: van ‘bijstandsblaadje’ naar onmisbaar medium voor iedereen met een smalle beurs of maatschappelijke betrokkenheid. Ook een professionelere werkcultuur hoort daarbij. Het is nu zaak om die investeringen te verzilveren, te laten zien wat we in huis hebben: een goed product gemaakt door een team van mensen die, soms met een arbeidsbeperking, veel talent en kwaliteit tentoonspreiden. Het inmiddels lopende jaar 2011 zal vooral in het teken daarvan staan. Gesprekken in 2010 met onder andere de Huurdersvereniging Amsterdam waren veelbelovend (we kunnen al verklappen dat MUG vanaf medio 2011 de Huurderskrant mag maken en distribueren). Contacten met bedrijven (Delta Lloyd, Tempo Team, BMC Consultants), al dan niet voortkomende uit het Pact van Amsterdam, duiden erop dat MUG gezien wordt als (potentiële) MVO-partner. De afgelopen periode heeft ons geleerd dat MUG niet alleen bestaansrecht heeft maar ook bestaansmogelijkheden. Een kink in de kabel zou het te snel, te drastisch afbouwen van het contract met de gemeente zijn. DWI moet bezuinigen; daar kunnen we niet omheen. Maar van de mate waarin die bezuinigingen MUG zullen treffen, zal alles afhangen. Zo heeft de DLGF al laten weten ook in 2012 garant te staan voor continuering van de MUGwijzer, ‘maar ervan uit te gaan dat de gemeente haar verantwoordelijkheid blijft nemen.’
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
39
Wij denken dat het in stand houden van MUG – beter gezegd, het garanderen dat we op de ingeslagen weg door kunnen gaan – uiteindelijk voor de gemeente een forsere bezuiniging oplevert dan het per 1 januari 2012 zwaar reduceren van het inkoopcontract en daarmee wellicht onmogelijk maken van de voortzetting van MUG Magazine als ‘s lands enige maanblad voor minima. We wijzen in dit verband op het lezersonderzoek van O+S. Ook DWI erkent dat MUG lezers uit de doelgroep bereikt die anders niet zouden zijn bereikt. Liever zetten we in op meer samenwerking met de gemeente, in onze gezamenlijke strijd (‘pact’) tegen armoede. Daarbij moet ons van het hart dat de gemeente met MUG ‘niet duur uit is’, in vergelijking tot bijvoorbeeld een stadszender als AT5. Op het totaal aantal Amsterdammers is de gemeentelijke bijdrage aan MUG 19 cent per persoon per jaar. Ongeveer 260.000 Amsterdammers (ruim eenderde) hebben een bruto jaarinkomen tot €33.000,- (de huidige grens voor een sociale huurwoning), Daarvan hebben 110.000 een inkomen tot €17.200,- bruto (cijfers 2007). Op 260.000 Amsterdammers kost MUG de gemeente jaarlijks €0,58; op 110.000 echte minima is de gemeentelijke bijdrage €1,36 per persoon. Dat zijn ons inziens geen schokkende bedragen. Het lopende jaar 2011 belooft hoe dan ook een spannend jaar te worden.
Drs. Hansje Kalt Voorzitter stichting BBU
2009 werd afgesloten met een negatief financieel resultaat van -€14.468,- op een omzet van €240.664,- (uitgaven: €255.132). Het stichtingsvermogen bedroeg eind 2009 €34.272,-. 2010 werd afgesloten met een positief resultaat van €1.926 op een omzet van €307.759,(uitgaven: €305.832,-). Het stichtingsvermogen bedroeg eind 2010 €34.272,-
Voor 2009 is een accountantsverklaring afgegeven door Hilgers & Co te Purmerend. De accountantsverklaring voor 2010 was bij het verschijnen van dit activiteitenverslag nog niet beschikbaar.
40
Bijlage 1 Personeelswisselingen 2006-2010 MUTATIES MEDEWERKERS, VRIJWILLIGERS & FREELANCERS 2006-2011 stichting BBU/MUG Magazine
Bert V. Bart van M. Ekrem O. Toine G. Martin B. Marco P. Ger R. Miranda B. Jelske B. Janet T. Jeanine O. Ellen K. Marlies S. Michiel W. Jacques de V. Albert van V. Thea G. Gert M. Jaap vd S. Fred vd Z. Richard N. Peter van L. Marcel S. Jos V. Charles B. Eddo G. Arjan van O. Joop L. Petra van B. Martin O. Marten D. Hetty de K. Dave K. John M. totaal contract 34
2006 WIW WIW WIW WIW WIW WIW WIW WIW WIW WIW ID vrij vrij vrij WIW
2007 WIW UIT/EW EX WIW WIW WIW WIW UIT/MEDIA WIW WIW ID EX PP vrij WIW WSW LD
2008 WIW
2009 UIT/MEDIA
2010
2011
WIW WIW EX EX
WIW WIW
WIW WIW
WIW WIW
PP LD
vrij EX
vrij
PP LD WIW WIW PP WIW WIW VSAstage WIW VSAstage ID LD ID WIW
WSW LD WIW WIW PP WIW WIW LD/S WIW LD/S LD/S LD ID WIW PP ID?/EX
EX LD WIW WIW ? vrij WIW vrij WIW LD LD/S LD ID WIW PP
PP 19
PP 20
? 14
stage stage stage 22
14
UIT/MEDIA EX UIT/MEDIA PP LD UIT/MEDIA EX PP LD WIW WIW WIW
vrij
DWIstage PP
LD
LD
FREE 12
15
18
STAGIAIRES Hanan Masja Leon Yuri Latifa totaal 5
stage stage stage 12
15
18
22
bijlage 1
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
41
42
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
43
44
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
45
46
Bijlage 2 Lezersonderzoeken Ferro 2006 ‘MUG heeft een duidelijke toegevoegde waarde’ Uit de conclusies van het kwantitatieve onderzoek: ‘Van de respondenten is gevraagd of ze het gevoel hebben tot de primaire doelgroep te behoren: mensen met een laag inkomen waaronder mensen met een uitkering. Ruim tweederde (68%) heeft het gevoel tot deze groep te behoren, 28% beantwoordt deze vraag ontkennend en 4% weet het niet of wil hier geen antwoord op geven. Een relatief groot deel van de respondenten (40%) neemt MUG maandelijks mee. Ruim een vijfde van de respondenten (22%) neemt MUG drie à zes keer per jaar mee, eenzelfde deel doet dat minder dan drie keer per jaar. Een ruime meerderheid van de respondenten (36%) besteedt relatief veel tijd aan MUG, namelijk een half uur of meer, 40% trekt een kwartiert tot een half uur uit voor het lezen van MUG en bijna een kwart (23%) besteedt er minder dan een kwartier aan.’ Van de lezers antwoordt 82% MUG te lezen om ‘op de hoogte te blijven van armoedebeleid, uitkeringen, wet- en regelgeving op het gebied van sociale zekerheid en dergelijke’. Vanwege praktische informatie (goedkope adresjes, culturele tips etc.) leest 72% van de respondenten MUG. Bijna driekwart (71%) vindt MUG ook gewoon leuk om te lezen. Ook verhalen over werkgelegenheidsprojecten scoren hoog. Ferro sprak in maart 2006 in totaal 1.813 personen aan, op de volgende plekken: DWI-West, DWIZuidoost, De Mirandabad, Stopera, Buikslotermeerplein, bejaardenhuis De Drecht in Zuidoost. Van de aangesprokenen reageerde 772 positief op de vraag of zij MUG kenden. Daarvan lazen er 285 MUG; van de lezers was 240 bereid mee te doen aan de enquête, waarvan uiteindelijk 209 respondenten overbleven. Het kwalitatieve deel van het onderzoek wordt door Ferro als volgt samengevat: ‘Uit de resultaten kan geconcludeerd worden dat MUG een duidelijke toegevoegde waarde heeft voor de doelgroep. Deze meerwaarde is zowel op cognitief als emotioneel vlak gelegen. Op cognitief niveau wordt MUG ervaren als een unieke uitgave waarin alle informatie gebundeld is die relevant is voor mensen die op of net boven het bestaansminimum leven. Het gaat dan zowel om algemene informatie bijvoorbeeld over ontwikkelingen op het gebied van koopkracht, het nieuwe zorgstelsel en sociale zekerheid, als heel concrete en praktische informatie zoals een culturele agenda met goedkope en gratis evenementen en veranderingen bij de sociale dienst. MUG slaagt er over het algemeen in om de informatie in een voor de doelgroep begrijpelijke en leesbare taal te presenteren. Wel lijken lager opgeleide respondenten moeite te hebben met de langere artikelen. Vooral de lange lappen tekst schrikken af om te gaan lezen.’
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
47
‘Daarnaast heeft MUG ook op het emotionele vlak een belangrijke toegevoegde waarde. Er gaat van MUG een zekere bemoediging uit richting doelgroep. Mensen die op het bestaansminimum leven, bevinden zich vaak in een maatschappelijk isolement. MUG lijkt dat isolement enigszins te kunnen verlichten. Door het lezen van MUG voelt men zich begrepen in de vaak moeilijke situatie waarin men verkeert, vindt men herkenning in de verhalen van lotgenoten en ervaart men een verlichting van de schaamtegevoelens die men soms heeft over de eigen situatie. Door positief getoonzette verhalen van lotgenoten (...) voelt men zich bovendien gestimuleerd om ook zelf iets aan de eigen situatie te doen; dit kan variëren van met minimale middelen toch nog iets leuks van het leven proberen te maken tot een serieuze poging om uit de uitkeringssituatie te komen, bijvoorbeeld door het opzetten van een eigen onderneming.’ ‘MUG lijkt er goed in te slagen om de juiste balans te vinden tussen objectiviteit en onafhankelijkheid enerzijds en betrokkenheid bij de doelgroep anderzijds. Dit wordt gewaardeerd door de doelgroep.’ ‘Uit het onderzoek komt duidelijk naar voren dat ook buiten Amsterdam behoefte is aan een blad als MUG. Het lijkt ons aanbevelenswaardig om te exploreren of MUG ook in andere gemeentes verspreid kan worden. Voorwaarde is dan wel dat er speciale uitgaven van MUG voor de betreffende gemeentes komen.’ Ferro/Drs. Judith van Male, Amsterdam, 20-04-2006 MUG, Rapport met de resultaten van een lezersonderzoek.
O+S 2009 ’Aantal lezers verdubbeld’ In opdracht van DWI en MUG is door de Dienst Onderzoek en Statistiek (O+S) eind 2009 onderzocht ‘wie MUG kennen en/of lezen en wat de lezers van MUG vinden’. O+S heeft in de maand november ongeveer 100 uur geënquêteerd bij een aantal verspreidingspunten (Dirk v.d. Broek Bilderdijkstraat, Albert Heijn August Allebeplein, DWI’s Centrum/Oost, West, Noord en Zuidoost, Lucas Andreas Ziekenhuis, Stopera, gemeentehuis Amstelveen, De Mirandbad). De locaties overlapten grotendeels het onderzoek uit 2006. O+S sprak 332 personen. Daarvan gaven 114 aan MUG Magazine te lezen, 95 kenden MUG en 123 waren onbekend met MUG Magazine. In percentages, vergeleken met 2006: leest MUG 34% (2006: 16%) kent MUG 29% (2006: 27%), onbekend 37% (2006: 57%). Afgaande op deze vergelijking (methodologisch niet helemaal verantwoord) is de bekendheid van MUG toegenomen; het aantal lezers zou zelfs zijn verdubbeld in drie jaar tijd.
48
Uit het O+S blijkt voorts dat bijna de helft (54%) van de lezers ‘waarschijnlijk’ tot de doelgroep (inkomen minder dan €1.300,- netto per maand) behoort. Ruim 60% van de doelgroep is autochtoon en 37% niet-westers allochtoon. Qua opleidingsniveau is de doelgroep evenredig vertegenwoordigd: laag 35%, midden 38% en hoog 27%. Van de respondenten/lezers die niet tot de doelgroep behoorden lag de verhouding iets anders: 29% laag, 20% midden en 52% hoog. Vrouwen lezen MUG vaker dan mannen, wat zowel voor de doelgroep als de niet-doelgroep geldt (totaal: 62% versus 38%). De MUG-lezer horend tot de doelgroep is vaak tussen de 35 en 44 jaar (38%) en tussen de 45 en 54 jaar (23%). Van de niet-doelgroep lezers is een niet gering percentage jong (tot 34 jaar), namelijk 20%, wat niet bevreemdt gezien het feit dat MUG ook op ROC’s, faculteiten, studentenflats en hbo-scholen wordt aangeboden. Vrouwen halen meer nuttige informatie uit MUG dan mannen, stelt O+S. Van de vrouwen leest 21% alles en 28% alleen dat wat ze interessant vinden; van de mannen is dat 13% tegen 37%. Opmerkelijk is dat 0% van de vrouwen aangeeft dat de interesse voor de inhoud per nummer wisselt, terwijl dat voor 16% van de mannen wel opgaat. Eenderde van de lezers is zeer trouw aan MUG, haalt het blad elke maand. Vooral vrouwen zijn loyale lezers (49% elke maand). Meer dan zes keer per jaar leest 17% MUG. Eenderde van de lezers geeft MUG door aan iemand anders: familie, vrienden of kennissen. Ook hier geldt dat vrouwen (46%) dit veel vaker doen dan mannen (15%). Lezers zijn erg positief over MUG. Negen op de tien lezers vinden MUG informatief, 86% nuttig en 81% duidelijk. ‘Leuk om te lezen’ vindt 61%. Een compliment aan de vormgeving is dat eenderde van de lezers de layout beter vinden dan voorheen, vooral omdat MUG meer kleur heeft gekregen, het magazine er aantrekkelijker uitziet en lezers het mooier vinden. Ook de DWI-pagina (advertentiepagina) wordt gewaardeerd. Tweederde van de lezers kent de pagina; hiervan leest 46% de advertentie altijd en 27% soms. De pagina wordt door 80% als duidelijk gewaardeerd, informatie (80%) en overzichtelijk (75%). De informatie op de DWI-pagina krijgt 65% niet op een andere manier. Van de lezers met een uitkering geldt dat voor 49%. Andere bronnen voor DWI-informatie die worden genoemd zijn: de post, folders, via bekenden, via Werkwoord (uitgave van DWI) en via internet. Lezers (12%) adviseren meer verspreidingsplekken: metro, meer supermarkten en scholen. O+S/Drs. Idske de Jong & Dr. Esther Jakobs, Amsterdam, december 2009 Evaluatie MUG Magazine.
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
49
Bijlage 3 Personeelsbestand 2010 Eind december 2010 werkten de volgende personen bij MUG: directeur/hoofdredacteur
Joop Lahaise
loondienst (28 uur, 0,78 FTE)
secretariaat
Petra van Bockel
I/D (36 uur, 1 FTE)
distributie
Fred van der Zee
WIW (32 uur)
distributie
Richard Nadort
PP (behoud van uitkering)*
layout
Gert Meijerink
loondienst (24 uur, 0,67 FTE)
layout
Eddo Gorter
loondienst (32 uur, 0,89 FTE), sub. VSA*
layout/systeemredactie
Jaap v/d Sluijs
WIW (36 uur)
redactie
Toine Graus
WIW (32 uur)
redactie /web
Martin Brandwagt
WIW (32 uur)
redactie
Charles Braam
WIW (36 uur)
redactie
Marcel Schor
WIW (32 uur)
redactie/web
Martin Ottens
WIW (36 uur)
redactie
Jos Verdonk
loondienst (32 uur, 0,89 FTE), sub. VSA*
redactie /MUGwijzer
Arjan v. Oorsouw
loondienst (36 uu, 1 FTE), sub. ex-I/D*
redactie
Marten Dijkstra
PP (behoud van uitkering)*
beeldredactie
John Melskens
PP (behoud van uitkering)*
MUG telde gemiddeld in 2009 4,2 FTE (loondienst, inclusief gesubsidieerd) en gemiddeld in 2010 4,3 FTE.
Van de vrijwilligers die in 2009/2010 actief waren, verdienen vermelding vanwege hun buitengewone, langdurige en consistente bijdrage: eindredactie
Marlies Scholtens
redactie/MUGwijzer
Marjan ten Broeke
secretariaat
Eynav Goldbach
distributie abonnees
Tony Strijbosch
redactie en secretariat
Lea Nortan
* In 2011 aflopende contracten, die deels door MUG zullen worden opgevangen door de van gemeentewege verleende PP-vergoeding om te zetten in een vrijwilligersvergoeding.
50
Bijlage 4 Bestuur 2010 Eind december 2010 bestond het bestuur van stichting BBU uit: Drs. Hansje Kalt (voorzitter)
stadssocioloog, oud-gemeenteraadslid
Drs. Patrick Vernack
uitgever o.m. PCM, Weekbladpers
Robert Sandelowsky
oud-manager o.m. EuroNext, Optiebeurs, Termijnmarkt/Shell
Mr. Ivo Rigter
advocaat
Drs. Mark van Dongen
griffier/oud-journalist/oud-deelraadslid
Activiteitenverslag stichting BBU/MUG Magazine 2009-2010
51