2010

Stedelijk Onderwijs Antwerpen Divisie basisonderwijs Lange Gasthuisstraat 15 2000 Antwerpen

BUNDEL PEDAGOGISCHE STUDIEDAG 10/12/2010 PEUTER- en KLEUTERDANS

Lesgevers: Marleen Horemans Jan Ruyters

Lange Gasthuisstraat 15 – 2000 Antwerpen [email protected]


Dansen met peuters Tijdens deze sessie wil ik jullie graag een handvat geven om met peuters te dansen en vooral om er samen plezier aan te beleven. Veel herhalen geeft dat plezier en biedt de peuters houvast, zodat ze hun bewegingsmogelijkheden leren ontdekken. Dansen geeft de mogelijkheid om de ontwikkeling te stimuleren, zowel op het gebied van taal, creativiteit, motoriek als emotionaliteit. Het is handig om te weten welke mogelijkheden een peuter heeft. Daarom krijg je nog even in een theoretisch stukje wat voor een peuter kenmerkend is met betrekking tot het dansen. Natuurlijk zijn deze mogelijkheden bepalend hoe er met de peuters gedanst kan worden. Ik hoop dat je met de peuters veel plezier zult beleven aan de voorgestelde dansmomenten. Veel dansplezier ! Marleen Horemans

Ontwikkelingskenmerken van peuters t.o.v. dansactiviteiten De motorische ontwikkeling -

-

-

De peuter ontwikkelt zich vanuit de grove motoriek. De peuter beweegt zich graag en veel. De peuter houdt ervan bewegingen eindeloos te herhalen. De peuter beweegt zich totaal, maar kan ook delen afzonderlijk bewegen zoals hoofd, handen, vingers, heupen (billen), schouders (optillen), voeten, tenen, tong, oogleden, enz. De peuter kan bewegingen uitvoeren als lopen, rennen, springen, stampen, kruipen, rollen, klappen, op de tenen lopen, schuiven, balanceren, tijgeren, draaien. De peuter kan grote bewegingen met arm, been en romp uitvoeren zoals draaien, zwaaien, schudden. De peuter kan zijn spieren spannen en ontspannen (stijf en slap maken). De peuter kan bewegingsopdrachten uitvoeren zoals zich klein maken, zich groot maken en zich breed maken.



De sociaal-emotionele ontwikkeling -

De peuter is ik-gericht. Jonge peuters spelen naast elkaar, niet met elkaar. In de loop van het 4e levensjaar krijgt de peuter behoefte aan samenspel. De peuter heeft drang tot imitatie. De peuter heeft behoefte aan een vertrouwd persoon, iemand op wie hij terug kan vallen. De peuter ontdekt zijn eigen wil. De peuter kan heftige, snel wisselende emotionele uitingen hebben. De peuter is kwetsbaar. De peuter heeft soms angst voor nieuwe dingen. De peuter moet zich veilig voelen om nieuwe uitdagingen aan te kunnen. De peuter houdt van herhalingen (beleving). De peuter kan moeilijk kiezen en heeft hierbij hulp nodig. De peuter wil graag zelf kiezen en initiatief nemen.

De verstandelijke ontwikkeling -

De peuter leert waarnemen, onderzoeken en sorteren. De peuter ontwikkelt gevoel voor tijd en ruimte. De peuter kan zich nog niet optimaal in een ruimte oriënteren. De peuter kan eenvoudige opdrachten uitvoeren. De peuter is snel afgeleid en heeft een korte concentratieboog. Het voorstellingsniveau speelt zich af op het waarneembare.

De zintuiglijke ontwikkeling -

De peuter doet via de zintuigen veel indrukken op. De peuter staat zeer open voor nieuwe impulsen en uitdagingen. De peuter leert d.m.v. spel. De peuter kan helemaal opgaan in een fantasiewereld. Het onderscheiden van fantasie en werkelijkheid is soms moeilijk voor de peuter want fantasie is voor de peuter werkelijkheid.

De peuter moet in zijn totaliteit worden aangesproken!



Tips Om de peuter op een positieve manier kennis te laten maken met bewegen en muziek, is een veilige, rustige, stimulerende en ontspannen situatie nodig. Deze kennismaking dient te gebeuren op het niveau van ervaren en beleven d.m.v. ontdekken, exploreren, experimenteren en veel herhalen. Prestatie is hierbij niet van belang. Richt je op de beleving en het niveau van de peuter waardoor de peuter de mogelijkheid krijgt zich een nieuwe vaardigheid eigen te maken. Ga uit van de mogelijkheden van de peuter. Bereid je activiteit voor, maar bijt je niet vast in je geplande voorbereiding. Durf er, indien gewenst, van af te wijken. Goed observeren is dus van groot belang. Overtuigend voor- en meedoen is erg belangrijk. Speel, dans en spring dus mee! Stimuleer en complimenteer de peuters en blijf ze uitdagen. Evalueer de activiteit voor jezelf en laat je vooral niet ontmoedigen. Rekening houdend met de ontwikkelingsfase van de peuter komt dansen met peuters neer op het volgende: -

-

de peuter is gemakkelijk aan te zetten tot dans; creëer een open en ontspannen sfeer; beweging en beleving (dans) staan voorop, niet de prestatie; bij de beweging ligt het accent op de grove motoriek; de activiteit moet uitdagend zijn en aansluiten bij de belevingswereld van de peuter; de activiteit moet aangeboden worden in een veilige vertrouwde omgeving. Is dit niet mogelijk, geef dan de peuters de tijd om aan een nieuwe omgeving te wennen; het is belangrijk rekening te houden met de peuters als groep zonder dat de peuter als individu tekort gedaan wordt; het actief meedoen van de leidster is een vereiste; het gebruik van 'tastbaar' en aanschouwelijk materiaal is stimulerend; de activiteit moet gestructureerd en in korte opdrachtsvorm aangeboden worden; zelf zingen is een 'must', waarbij enthousiasme belangrijker is dan een prachtige zangstem; probeer op de juiste toonhoogte te zingen, dit is belangrijk voor de ontwikkeling van de stembanden van de peuters; creatief stemgebruik (intonatie, specifieke geluiden, volume) werkt heel stimulerend; blijf de peuter uitdagen; peuters die niet mee willen doen moeten hiertoe niet gedwongen worden; de peuter heeft experimenteertijd nodig; het is belangrijk in te spelen op de ideeën van de peuter.



Enkele voorbeelden Dansen n.a.v. liedjes Plik plak pleister (Peuters dansen deel 3) Oma – opa (Peuters dansen deel 3) Pim Pam Peus (Peuters dansen deel 1) Dansen met materiaal Piep Mobiel (Peuters dansen deel 3) Rommelen en trommelen (Peuters dansen deel 2) Vroem…tuutuut (Peuters dansen deel 2) Dansen n.a.v. een feest Kaarsjes op de taart (Peuters dansen deel 3) Americo (Peuters dansen deel 3) Tok (Peuters dansen deel 3) Drukpoppetje (Peuters dansen deel 1) Dansen n.a.v. een boek Nieuwe laarzen (Peuters dansen deel 3)

Bron : „Peuters dansen deel 1,2 en 3‟ – Uitgeverij Nevofoon (www.nevofoon.nl) auteurs : Marja Minderman, Marleen Horemans, Wim Rooth, Aartje Vink en Liesbeth Malta Ook te koop via Danskant vzw ([email protected]) Ook volgende Cd‟s hebben een aantal nummers die peuters aan het dansen brengen. „Hup Jules‟ (Hup Jules, Ik spring …) „Steek je vinger in de lucht‟ – Jan De Smet (Oa.Steek je vinger in de lucht) „Radio Winokkio‟ – Kapitein Winokkio (Oa. Goedemorgen, Aerobic met Mevrouw De Pauw)



Dansen met kleuters 1. Dansspelletjes + kleuterhiphop (20 min.) Dansende hoeden: Kringvorm. Hoofddeksels doorgeven in de kring in tegengestelde richting. Op muziek zo snel mogelijk het hoedje op het hoofd zetten van een of twee mensen die in het midden van de kring staan. Vanaf 5-6 j. Tips en tricks: je kan het aantal hoofddeksels vermeerderen. De kring kan groter gemaakt worden, afhankelijk van de ruimte. De deelnemers zullen dan sneller moeten lopen. Volg Eileen: De groep wordt in groepjes verdeeld. De eerste in de rij is “Eileen”. Op muziek beweegt Eileen zich verder door de ruimte; de rest van de spelers volgen. Als de muziek stopt, sluit Eileen achteraan aan. Er komt een nieuwe “Eileen” van voor staan. Je kan hier veel verschillende soorten muziek voor gebruiken. Vanaf 6j. Tips en tricks: als je klassieke muziek, rock en/of disco door mekaar gebruikt, krijg je totaal andere bewegingen! Tweetallentocht: Idem als „Volg Eileen‟. Maar nu per twee. Per twee dansen hoeft niet altijd identiek te zijn. Vanaf 8 j. Getallentocht: De deelnemers bewegen/dansen individueel in de ruimte op muziek. Op signaal krijgen ze een getal te horen, bv 3. Zo snel mogelijk proberen de dansers groepjes van 3 te maken en verplaatsen zich zo verder door de ruimte. Op een ander signaal danst iedereen weer individueel. Hernemen met een ander getal naar keuze. Het verschil tussen alleen en samen dansen kan zo ervaren worden. Vanaf 7 j. Dirigentje: Er wordt een dansmeneer of dansjuf gekozen uit de groep. Hij/zij staat vooraan en “dirigeert de groep”. De dirigent kiest zelf een opvolger uit de groep, wanneer hij/zij dat zelf wil, en er wordt gewisseld. Tips en tricks: een leuk hoofddeksel kan wonderen doen  Je kan de deelnemers ook een voorwerp geven waar ze mee gaan bewegen. Vb dirgeerstokje, een pluim, doekje etc… Vanaf 4 j.



2. Werelddans (20 min.) GESTRUCTUREERDE DANS In een kring dansen vraagt geduld en tijd ! Bouw dit op, verspreid over enkele lessen en verwacht niet te snel resultaat. De basisstappen: in een kring rondstappen in verschillende richtingen, molentje draaien per twee kan je met de oudste kleuters doen. De volledige dans: vanaf 8-10 jaar CD: Follia! Nr. 1 Tinalaria (instrumentaal) Eigen choreografie

www.follia.be

Dansbeschrijving: Mdz: met de zon Tdz : tegen de zon 2-8

wachten in flankkring kring handen afwaarts (rechterschouder wijst naar midden) linkervoet vertrekt

1-8 1-8

wandelpas, m.d.z., halve draai t.d.z. wandelpas, t.d.z., halve draai m.d.z.

1-4 1-4

wandelpas, m.d.z., halve draai t.d.z. wandelpas,t.d.z., halve draai m.d.z.

1-2 1-2

wandelpas,m.d.z., halve draai t.d.z. wandelpas, t.d.z., halve draai m.d.z.

1-4

discoturn met handklap

1-8 1-8

handtoer m.d.z. handtoer t.d.z.

1-8 1-8

molen A, m.d.z. molen A, t.d.z. Tips en tricks: links en rechts bij kleuters is moeilijk, gekleurde elastiekjes kunnen dan hulp bieden. Vb rood vertrekt. Bij kleuters kan je in dezelfde richting blijven doorstappen en om de 8 tijden een “stopje” inbouwen met een kreet of een sprongetje maken. Ook hier is vereenvoudigen dan weer de boodschap.



3. Dansexpressie: Dans je prentenboek (35 min.) NIET-GESTRUCTUREERDE DANS Bij dansexpressie staat niet het resultaat maar de beleving centraal. De weg er naar toe is het doel ! Prentenboek: Woeste Willem, Ingrid en Dieter Schubert, Lemniscaat. Rotterdam Het prentenboek wordt verteld aan de groep: Woeste Willem leeft alleen in zijn zelfgemaakte huis. Niemand mag bij hem in de buurt komen, behalve Frank, die zijn vlieger kwijt is… CD + Handboek : Dansspetters II, Maria Speth, Bestellen via www.dansspetters.nl Kapitein Bonkepoot: Door middel van opdrachten komen de deelnemers op verschillende eilanden terecht, op zoek naar de schat. Elk eiland heeft zijn specifieke eigenschappen (lees bewegingseigenschappen) Eiland 1: we zakken weg in het drijfzand, dus gaan we snel op onze buik liggen. We gaan wel op zoek naar de schat. Voorzichtig duwen we ons omhoog, met veel kracht… Hier gaat het om opbouwen en loslaten van spierspanning Refrein We varen dagen over zee, Heen en weer. En straks dan hoor je:” land in zicht’ Ooit een keer! Eiland 2: hier zijn meer kapers op de kust. We mogen geen voetsporen achterlaten, dus zullen we ons op een andere manier moeten verplaatsen. M.b.v. je tenen, hielen, ellebogen, sluipen etc…zolang je maar geen echte voetafdruk maakt. Refrein Eiland 3: hier wonen mensen, je kan de trommels al horen. Als je de fluit hoort mag je je over het eiland verplaatsen. Af en toe maak je een prachtig standbeeld van jezelf. Bij dansexpressie staat niet het resultaat , maar de beleving en inleving centraal. Refrein

Tips en tricks: moedig de kinderen aan om de lege plekken op te zoeken, en probeer te vermijden dat ze in een kringetje gaan dansen.



Bij het 3e eiland kan je de pauzeknop gebruiken om een „standbeeldenstop‟ in te voeren. Heb je veel anderstalige kleuters/ kinderen ? Vereenvoudigen is de boodschap. Probeer aan elk eiland één werkwoord/dansbeweging te koppelen. Je kan samen met de kleuters/kinderen werken aan een boot die in het midden van de ruimte staat. Matrozen- en kapiteinshoedjes kunnen de inleving en motivatie van de kinderen verhogen, zeker als ze deze dansvorm (nog) niet gewend zijn. Groeten – J@n

Lets’s dance !!


2010

Recommend Documents