2010

Voorstel aan de Raad

Openbare besluitenlijst 18 december 2007 Collegevergadering no 47

Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel

27 januari 2010

/ 2/2010

KLIK HIER VOOR HET RAADSBESLUIT

Fatale termijn: besluitvorming vóór: Aanwezig:

14 januari 2010 Voorzitter

Th. de Graaf P. Depla, H. van Hooft sr., L. Scholten, H. Kunst, P. Lucassen,Veluwe J. van der Meer Herstructurering Recreatiegemeenschap P. Eringa Gemeentesecretaris Programma / Programmanummer Communicatie Groen & Recreatie / 9730 A. Kuil M. Sofovic Verslag Wethouders Onderwerp

Portefeuillehouder

J. van der Meer

Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 8 december 2009

Samenvatting

Door de gemeenschappelijke regeling Recreatiegemeenschap Veluwe is een voostel voorgelegd Aldus vastgesteld in de vergadering van: over de herstructurering van de Recreatiegemeenschap Veluwe (RGV), waarbij de recreatieve fietspaden worden teruggenomen door de gemeenten, de gemeenschappelijke regeling wordt opgeheven en de gemeenten rechtstreeks aandeelhouder worden van RGV Holding BV Voorstel om te besluiten

1 Besluiten tot het opheffen van de Recreatiegemeenschap Veluwe. De voorzitter, De secretaris, 1 Uw wensen en bedenkingen te uiten over het besluit van het college om aandeelhouder te worden in RGV Holding BV, waarbij de aandelen worden verdeeld over de 27 gemeenten op basis van het inwoneraantal, onder de voorwaarde dat onder de voorwaarde dat in de aandeelhoudersovereenkomst voldoende garanties worden afgegeven. 2 Uw standpunt in te nemen over het voorgestelde liquidatieplan van de Recreatiegemeenschap Veluwe.

1

Opgesteld door, telefoonnummer, e-mail

Mireille Souverijn, 2419, [email protected] RV Herstructurering Recreatiegemeenschap


Aan de Raad van de gemeente Nijmegen 1

Inleiding

Bijgaand treft u het voorstel aan van de Recreatiegemeenschap Veluwe over de herstructurering van de Recreatiegemeenschap Veluwe (hierna te noemen Recreatiegemeenschap). De Recreatiegemeenschap waarmee het voormalige Recreatieschap Nijmegen e.o. (RNO) in 2001 gefuseerd is een gemeenschappelijke regeling van 27 gemeenten uit het Rijk van Nijmegen en de Veluwe. De Recreatiegemeenschap is enig aandeelhouder van RGV Holding BV, waaronder een viertal BV’s hangen: RGV Fietspaden BV, RGV Onroerend Goed BV, RGV Bad- en Zweminrichtingen BV en Interhuis BV. Onder Interhuis BV hangen weer diverse BV’s, die commerciële activiteiten ontplooien, zoals delfstoffenwinning en Pitch en Puttbanen. De andere drie BV’s (fietspaden, Onroerend Goed en Bad- en Zweminrichtingen) houden zich bezig met het beheer, onderhoud en exploitatie van recreatievoorzieningen en ondersteunende activiteiten. Tot de recreatievoorzieningen van het RGV behoren 16 recreatiegebieden en 544 kilometer fietspaden. Van al deze recreatievoorzieningen zijn 4 recreatieplassen gelegen in de regio Nijmegen (buiten grondgebied Nijmegen) en 32 kilometer fietspad, waarvan 240 meter op Nijmeegs grondgebied. Het betreft de recreatieplassen Berendonck, Groene Heuvels, Mookerplas en het Wylerbergmeer. De 240 meter fietspad betreft het fietspad over kinderdorp Neerbosch in het verlengde van de Pieckelaan (gemeente Beuningen). In 2002 is de jaarlijkse subsidie aan de Recreatiegemeenschap van € 590.049 per jaar (subsidiebedrag 2001) komen te vervallen onder betaling van een afkoopsom van € 10.846.212 voor de recreatieplassen en € 861.359 voor het onderhoud en beheer van de fietspaden van de voormalige RNO-gemeenten. De doelstelling was dat de publieke taken duurzaam door RGV Holding BV konden worden overgenomen, maar binnen de huidige structuur worden zowel de bestuurders van de gemeenschappelijke regeling als bestuurders van de RGV Holding BV geconfronteerd met een aantal problemen:  De werkmaatschappij RGV Fietspaden BV is structureel verlieslatend.  Bestuurlijke spagaat en onduidelijk profiel: De portefeuillehouders in het AB van de Recreatiegemeenschap hebben geen zeggenschap over de bedrijfsvoering van RGV Holding BV en de daaraan gelieerde BV’s, terwijl zij hier wel op aangesproken worden. De structuur gemeenschappelijke regeling als aandeelhouder van RGV Holding BV is onduidelijk en verwarrend voor consumenten, ondernemers en overheid.  Juridisch wegbeheerschap: De gemeente is als wegbeheerder wettelijk aansprakelijk voor de fietspaden, ook al wordt het feitelijke beheer uitgevoerd door RGV Fietspaden BV. In 2008 is een rapport uitgebracht door De Galan-groep, waarin een voorzet gedaan wordt voor de herstructurering van de Recreatiegemeenschap. Uit de drie herstructureringsvarianten heeft het AB van het RGV op 28 mei 2008 gekozen voor de uitwerking van variant 3b. Deze variant houdt in dat het onderhoud en beheer van de fietspaden terug gaan naar de individuele gemeenten (met een financiële tegemoetkoming), de gemeenschappelijke regeling wordt opgeheven en de gemeenten worden direct aandeelhouder van RGV Holding BV. Om dit te bereiken zijn verschillende stappen nodig die

RV Herstructurering Recreatiegemeenschap


Vervolgvel

2

in dit voorstel stapsgewijs zijn uitgewerkt, hierbij is aangegeven welk bestuursorgaan bevoegd is om het besluit te nemen. Stap 1: Overdracht beheer en onderhoud fietspaden van RGV Fietspaden BV naar de Recreatiegemeenschap (bevoegd bestuursorgaan college) Teneinde het beheer en onderhoud van de fietspaden over te dragen aan de individuele gemeenten is eerst deze stap vereist. De activiteiten worden van RGV Fietspaden BV overgedragen aan de Recreatiegemeenschap om vervolgens - na directe liquidatie van de Recreatiegemeenschap - het beheer en onderhoud over te dragen naar de desbetreffende gemeente. Tezamen met de overdracht van de activiteiten gaat ook het eigen vermogen van RGV Fietspaden BV over naar de Recreatiegemeenschap. Dit eigen vermogen aangevuld met een bijdrage uit het vermogen van RGV Holding BV, zal worden aangewend voor de afkoopsommen die worden verstrekt aan de individuele gemeenten. Daarnaast wordt nog een bedrag door RGV Holding BV gereserveerd voor reconstructie van fietspaden. Stap 2: Opheffing Recreatiegemeenschap (bevoegd bestuursorgaan raad) en vaststellen liquidatieplan (bevoegd bestuursorgaan Algemeen Bestuur van de recreatiegemeenschap Veluwe. Standpunt bepaling wordt aan uw raad gevraagd). De gemeenschappelijke regeling suggereert beleidsmatige sturing ten aanzien van de Recreatiegemeenschap Veluwe, terwijl de gemeenschappelijke regeling beperkt is tot het aandeelhouderschap in RGV Holding BV. Met het opheffen van de gemeenschappelijke regeling worden de gemeenten rechtstreeks aandeelhouder van de RGV Holding BV, hiermede verdwijnt de suggestie dat beleidsmatig gestuurd wordt en daarmee ook de bestuurlijke spagaat van de wethouders, die tevens bestuursleden van de Recreatiegemeenschap zijn. Met het rechtstreekse aandeelhouderschap, verandert de zeggenschap ten aanzien van de bedrijfsvoering van RGV Holding BV nauwelijks ten opzichte van de huidige situatie. De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het aandeelhouderschap worden geregeld in de statuten van RGV Holding BV en in de aandeelhoudersovereenkomst. Met het aandeelhouderschap lopen de gemeenten niet het risico verliezen te moeten aanzuiveren. Indien een faillissement dreigt is er wel mogelijk sprake van morele druk om tekorten aan te zuiveren teneinde de laagdrempelige recreatiegebieden in stand te houden. Met de opheffing van de gemeenschappelijke regeling gaan de onderhoudsverplichtingen van de fietspaden over naar de gemeente, waar het desbetreffende fietspad is gelegen. De gemeenten krijgen een afkoopsom mee, gebaseerd op het aantal kilometer RGV-fietspad. Naast de afkoopsom vanuit de Recreatiegemeenschap zal ook door de Provincie Gelderland een afkoopsom van € 5 miljoen worden betaald, welke afkoopsom eveneens per kilometer fietspad zal worden verdeeld over de deelnemende gemeenten. De kosten van reconstructie van fietspaden waren en blijven ten laste van de gemeenten. Indien gemeenten over gaan tot reconstructie van het recreatieve fietspad voor 31 december 2012, draagt RGV Holding BV 12,5% bij in de kosten van de reconstructie.



Vervolgvel

3

Indien de gemeente Nijmegen besluit om niet mee te werken aan het overnemen van het beheer van de fietspaden casu quo het hiervoor opgestelde contract niet tekent, en de Recreatiegemeenschap wordt bij 2/3e meerderheid van stemmen toch opgeheven, dan ontvangt de gemeente Nijmegen geen afkoopsom maar wordt/blijft wel wettelijk aansprakelijk voor het beheer van het desbetreffende fietspad. Door deze stap verandert het beheer van de fietspaden van een gezamenlijke verantwoordelijkheid naar een verantwoordelijkheid van de individuele gemeenten. Bij gemeenteoverschrijdende fietspaden zijn afspraken tussen de betreffende gemeenten wenselijk over onderhoud en reconstructie. Met de fietspaden worden ook alle hiermee samenhangende verplichtingen op basis van lopende overeenkomsten aan de gemeenten overgedragen. Het fietspad dat Nijmegen terugkrijgt is geen gemeenteoverschrijdend fietspad. Stap 3: Aandeelhouderschap (bevoegd bestuursorgaan college na wensen en bedenkingen raad) Bij de opheffing van de Recreatiegemeenschap wordt deze gemeenschap op basis van de gemeenschappelijke regeling geliquideerd. De in het vermogen zittende aandelen in RGV Holding BV worden verdeeld over de gemeenten naar rato van het inwoneraantal. Indien de gemeente Nijmegen geen aandelen in RGV Holding BV neemt, zullen de aandelen worden verdeeld over de overige gemeenten. Voor het nemen van aandelen zijn de wetgeving en het treasury statuut van belang (zie onder juridische aspecten) Om RGV Holding BV een rustige nieuwe start te geven én om het publieke belang te waarborgen, is bepaald dat alleen publiekrechtelijke rechtspersonen aandeelhouder mogen zijn en is een lock-up periode bepaald van 5 jaren. In deze periode mogen de aandelen niet worden verkocht. De gemeente Nijmegen zal op basis van de bevolkingsomvang aanspraak maken op ongeveer 14% van de aandelen en krijgt daarmee relatief veel zeggenschap en aanspraak e op het kapitaal van de RGV Holding BV. Thans is de zeggenschap 1/27 deel (3,7%). De waarde van de aandelen in RGV Holding BV kan op diverse manieren worden bepaald. De nominale waarde van alle aandelen in RGV Holding BV, die onder de deelnemende gemeenten worden verdeeld bedraagt € 181.600. De gemeente Nijmegen krijgt ongeveer 14% van deze aandelen, dit vertegenwoordigt een nominale waarde van ruim € 25.000. De intrinsieke waarde van de aandelen is afhankelijk van de doelstelling (commercieel of publiek belang) van RGV Holding BV. Aan de hand van de financiële resultaten is getracht de intrinsieke waarde te berekenen. Dit komt neer op een intrinsieke waarde van € 35 miljoen. Voor de gemeente Nijmegen betekent dit 14% van € 35 miljoen is € 4,9 miljoen. Met het aanvaarden van de aandelen, wordt een aandeelhoudersovereenkomst getekend. Het college is van mening dat in de aandeelhoudersovereenkomst de volgende zaken nog gewijzigd dienen te worden:  Algemene vergadering van aandeelhouders (AVA) bepaalt of dividend wordt uitgekeerd. In de concept overeenkomst wordt uitkeren van dividend uitgesloten. Teneinde enige



Vervolgvel

4

  

beleidsmatige invloed op RGV Holding BV te kunnen uitoefenen, is het wenselijk om het besluit hierover aan de AVA te laten. Toevoeging bepaling informatieplicht minimaal eenmaal per jaar onder andere over meerjarig strategisch beleid en financieel plan voor RGV Holding BV, komende ontwikkelingen/voortgang van bestaande wijzigingstrajecten. Uitwerken van uittredingstraject van gemeenten die hun aandelen willen verkopen. Invulling geven aan het begrip laagdrempelige toegang van de recreatieplassen. Kostenloze toegang is gewenst.

1.1 Wettelijk- of beleidskader

Artikel 160 Gemeentewet: een besluit tot deelname in een vennootschap behoeft goedkeuring door Gedeputeerde Staten. Een gemeente mag slechts een deelneming aangaan indien dat middel “in het bijzonder aangewezen moet worden geacht voor de behartiging van het daarmee te dienen openbaar belang”. Eveneens schrijft het artikel voor dat het college pas besluit over de deelneming nadat dit voornemen aan de gemeenteraad is voorgelegd en de raad zijn wensen en bedenkingen heeft uitgesproken. Centraal in dit artikel staat het algemeen belang. Iedere gemeente moet verklaren hoe dit belang aanwezig is in RGV Holding BV. In casu is het algemeen belang gelegen in de vrij toegankelijke recreatieplassen.  Wet Fido: Directie Concern ziet in de wet Fido geen belemmeringen.  Treasury Statuut: hierin zien de Directie Concern geen belemmeringen.  Kadernota Verbonden Partijen: Bij het deelnemen aan een verbonden partij staat de vraag centraal of dit de meest geëigende vorm is om de doelstelling van de gemeente (het publieke belang) te realiseren. Weliswaar zijn de recreatieplassen niet gelegen op het grondgebied van de gemeente Nijmegen, maar aangezien veel inwoners van Nijmegen gebruik maken is bij instandhouding van deze recreatieplassen sprake van een publiek belang. In de Kadernota is een schema opgenomen om te bepalen in welke vorm dit publieke belang kan worden behartigd. Samen met Directie Concern is het schema doorgelopen, waarbij geconcludeerd wordt dat het aandeelhouderschap de beste oplossing is om invloed te kunnen blijven houden op de recreatieplassen en daarmee het publieke belang, met dien verstande dat (zowel in de huidige situatie als in de voorgestelde structuur) nog niet helemaal wordt voldaan aan een aantal voorwaarden: het zou zuiverder zijn om aandeelhouder te zijn van een besloten vennootschap dat zich alleen met publieke taken/recreatieplassen bezig zou houden, maar financieel zou dit zeer nadelige gevolgen hebben. Hoofdstuk 4 van de Kadernota “Beëindiging van de deelname aan, opheffing van of vervreemding van een verbonden partij” is in deze situatie in principe ook van toepassing. In dit hoofdstuk wordt de kanttekening geplaatst dat de invloed van de gemeente Nijmegen om deze kaders toe te passen beperkt kan zijn, wanneer andere partijen ook deelnemen in de verbonden partij. Geconcludeerd wordt dat deze kanttekening van toepassing is, waardoor de gemeente Nijmegen niet in staat is om de in dit hoofdstuk genoemde kaders volledig te garanderen.





Vervolgvel

5

1.2 Relatie met programma

Programma Openbare Ruimte in verband met het overnemen van het beheer en onderhoud van het fietspad.

2

3

Doelstelling

RGV Holding BV ombouwen tot een slagvaardig recreatiebedrijf, waarbij de recreatieplassen een openbaar en laagdrempelig karakter blijven behouden: De financiële problemen bij RGV Fietspaden BV wordt op een ultieme wijze aangepakt, namelijk het saneren van de vennootschap. De financiële problemen zijn inherent aan de hoge kosten voor onderhoud. Deze kosten worden nu overgeheveld naar de Recreatiegemeenschap en vervolgens naar de gemeenten. Hierdoor krijgt de gemeente echter ook weer de zeggenschap over het onderhoud terug en eindigt de verantwoordelijkheid van de individuele gemeenschap over de fietspaden in de andere gemeenten. Het laagdrempelige karakter van de recreatieplassen zal geborgd moeten worden in de statuten en aandeelhoudersovereenkomst van RGV Holding BV.  De bestuurlijke spagaat en onduidelijk profiel opheffen: De gemeenschappelijke regeling suggereert een beleidsmatige sturing van de Recreatiegemeenschap. Wethouders worden op deze beleidsmatige sturing aangesproken. Doordat gemeenten rechtstreeks aandeelhouder worden van RGV Holding BV, verdwijnt de suggestie van beleidsmatige sturing en heft de bestuurlijke spagaat op.  Duidelijkheid over het juridisch wegbeheerschap: Het juridisch wegbeheerschap ligt, krachtens de Wegenverkeersweg, bij de gemeente en niet bij de Recreatiegemeenschap. Tegelijkertijd is de gemeente als wegbeheerder ook verantwoordelijk voor het onderhoud. Door deze taken in één te verenigen, ontstaat meer duidelijkheid. 

Argumenten

Voor de gemeente Nijmegen is het van belang dat de recreatieve fietspaden worden onderhouden en de laagdrempelige recreatieplassen behouden blijven, zoals ook blijkt uit het besluit van de gemeenteraad van 16 mei 2001 waarin is besloten tot verzelfstandiging van de uitvoeringsorganisatie van het RNO en fusie met de uitvoeringsorganisatie van de RGV Holding BV. Voor de besluitvorming is het van belang te weten dat:  Met het afkoopbedrag van € 861.359 wilde de gemeente Nijmegen niet langer verantwoordelijk zijn voor het onderhoud van de 544 kilometer fietspad. Door het onderhoud over te dragen aan de individuele gemeenten is Nijmegen verlost van het financiële risico van het onderhoud van de 544 kilometer fietspad. Slechts 240 meter fietspad komt nog voor rekening en risico van de gemeente Nijmegen.  In de totale afkoopsom van de RNO gemeenten de provincie Gelderland een relevant aandeel voor haar rekening heeft genomen.  De meeste fietspaden in de Veluwe-gemeenten liggen: 544 km versus 32 km in RNO-gebied.



Vervolgvel

6

  



De afgelopen jaren door RGV veel geïnvesteerd is in de recreatieplassen gelegen in de voormalige RNO gemeenten ten opzichte van de plassen in de noordelijk gedeelte; Destijds de RGV 60% verdienend vermogen (+ 40% subsidie) en de RNO 25% verdienend vermogen had (+ 75% subsidie). Hierdoor hebben de RNO gemeenten geprofiteerd van de fusie met het RGV. De aandelen in de nieuwe structuur verdeeld worden op basis van het inwoneraantal, waardoor de gemeente Nijmegen (als grootste gemeente) ongeveer 14% van de aandelen krijgt en derhalve relatief veel zeggenschap en aanspraak krijgt op het kapitaal van de RGV Holding BV. Thans is de zeggenschap 3,7%. De gemeente Nijmegen en het beheer en onderhoud van 240 meter fietspad terugkrijgt inclusief een afkoopsom naar rato van kilometer fietspad van € 3.202,88 (vanuit de Recreatiegemeenschap) + € 2.197 (van de Provincie) én hiermede geen (indirecte) verantwoordelijkheid meer ligt bij de gemeente Nijmegen voor de verlieslatende post van het beheer en onderhoud van de overige 544 kilometer fietspaden.

In de bijlagen behorende bij het voorstel van de Recreatiegemeenschap worden eerder gestelde vragen en onduidelijkheden beantwoord over de voorgestelde structuur. 4

5

Klimaat

Niet van toepassing Risico’s

De huidige risico’s van de Recreatiegemeenschap en RGV Holding BV veranderen niet in de nieuwe constructie, met uitzondering van het wegvallen van het risico met betrekking tot de verlieslatende RGV Fietspaden BV. Dit voorstel brengt derhalve geen extra risico’s met zich mee. De huidige risico’s zijn verwerkt worden in de risico-inventarisatie en - analyse in het kader van de Verbonden Partijen. Op basis van deze analyse moet duidelijk worden welke risico’s de gemeente Nijmegen als aandeelhouder in RGV Holding BV (blijven) lopen én welke invloed wij daarop uit kunnen oefenen. Bij het opstellen van dit voorstel is het huidige risico de financiële situatie van RGV Holding BV. Dit is mede ingegeven door het in 2008 geleden verlies van € 16,1 miljoen van RGV Holding BV. Dit verlies is met name het gevolg van de resultaten van het vermogensbeheer van RGV Holding BV als gevolg van slechte economische ontwikkelingen en substantiële dalingen van de beurskoersen. Het verlies is opgevangen door het Eigen Vermogen van RGV Holding BV. Het Eigen Vermogen van RGV Holding BV bedroeg per 1-1-2009 € 43, 5 miljoen. Dit is ruim voldoende voor het RGV Holding BV. Ongewijzigde koersdalingen en ongewijzigd beleid van RGV Holding BV zou er toe kunnen leiden dat over een aantal jaren het Eigen Vermogen deze klappen niet meer op kunnen vangen. RGV Holding zal in de begroting 2010 en volgende jaren aangeven hoe zij dit willen voorkomen. Bij de afkoop van de subsidie is bepaald dat RGV Holding BV verantwoordelijk is voor het beheer, onderhoud en instandhouding van laagdrempelige recreatiegebieden. Duidelijke definiëring van het begrip “laagdrempelig” kan ongewenste gevolgen met betrekking tot de recreatieplassen voorkomen.



Vervolgvel

7

6

Financiën

Voor de teruggave van het onderhoud en beheer van 240 meter fietspad, zal een afkoopsom van € 3.202,88 uitgekeerd worden door de recreatiegemeenschap. Daarnaast zal door de Provincie Gelderland een afkoopsom van € 2.197 worden uitgekeerd. Totaal aldus een bedrag van € 5.399,88. Gelet op de staat van onderhoud kan voor de te ontvangen afkoopsom van € 5.399,88 het fietspad worden onderhouden gedurende acht jaren. Indien de gemeente Nijmegen overgaat tot reconstructie van het desbetreffende fietspad voor 31-12-2013 kan een beroep gedaan worden op RGV Holding BV voor een bijdrage van 12,5% in de kosten van de reconstructie.

7

8

Communicatie

Uitvoering en evaluatie

Planning besluitvorming: Januari 2010: Raadsbesluit en wensen en bedenkingen. Afhankelijk van uw reactie gevolgd door verzoek goedkeuring aandeelhouderschap provincie. Januari 2010: Collegebesluit op basis van uw raadsbesluit en uw wensen en bedenkingen. 3 februari 2010: Algemeen Bestuur Recreatiegemeenschap: besluitvorming over opheffing gemeenschappelijke regeling, aandeelhouderschap, terugname beheer fietspaden.

College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester,

De Secretaris,

mr. Th.C. de Graaf

P. Eringa

Bijlage(n): Ter inzage:

Aanbiedingsbrief Recreatiegemeenschap met bijlagen A tot en met M


pagina 11 Agendapunt

9.

Omschrijving voorstel

Herstructurering Recreatiegemeenschap Veluwe (2/2010) Raadsvoorstel d.d. 8 december 2009 1 Besluiten tot het opheffen van de Recreatiegemeenschap Veluwe. 2 Uw wensen en bedenkingen te uiten over het besluit van het college om aandeelhouder te worden in RGV Holding BV, waarbij de aandelen worden verdeeld over de 27 gemeenten op basis van het inwoneraantal, onder de voorwaarde dat onder de voorwaarde dat in de aandeelhoudersovereenkomst voldoende garanties worden afgegeven. 3 Uw standpunt in te nemen over het voorgestelde liquidatieplan van de Recreatiegemeenschap Veluwe.

Raadsbesluit d.d. 27 januari 2010 Beslispunt 1 Voor: (15) SP, GroenLinks, D66, Stadspartij Nijmegen NU! Tegen: (23) PvdA, CDA, VVD, VSP, Gewoon Nijmegen, Fractie Bos, Fractie vZdJ verworpen Beslispunt 2 Unaniem aanvaard Beslispunt 3 Voor: (15) SP, GroenLinks, D66, Stadspartij Nijmegen NU! Tegen: (23) PvdA, CDA, VVD, VSP, Gewoon Nijmegen, Fractie Bos, Fractie vZdJ verworpen

2010

Recommend Documents