Rondreis in Noord-India [5 – 26/8/2009] Streek: Himachal Pradesh Ladakh Rajasthan Plaats: Agra Bharatpur Chitkul Delhi Jaipur Kalka Kalpa Keolong Leh Manali Sangla Sarahan Shimla Traject: Delhi - Leh - Keolong – Manali – Shimla - tour in Kinnaur: Sarahan, Sangla, Chitkul, Kalpa, Shimla (5 dagen, auto met chauffeur) - Kalka met bergtrein – Delhi – Agra – Bharatpur - Jaipur - Delhi Thema vrije trefwoorden: Cultuur en natuur Organisatie: Individueel, Lokale organisator Transport: Vliegtuig, Openbaar vervoer (ter plaatse), Huurauto, Lokale vlucht Logiesvorm: Hotel, Pension Inleiding: Deze rondreis door Ladakh, Himachal Pradesh en Rajasthan maakten we met z'n vieren: twee ouders en hun 2 grote kinderen (16 en 20). Een trekking in Ladakh, hoe aantrekkelijk ook, was vooraf reeds geen optie. Het aanbod is groot, maar achteraf gezien lijkt het me stukken interessanter een trekking in Himachal Pradesh te lopen: veel mooier en aangenamer landschap om door te wandelen. Ladakh is immers een kale woestijn op grote hoogte. Maar daar zijn vast ook wel liefhebbers voor. Qua vervoer hebben we vaak gekozen voor de auto of jeep mét chauffeur. Vooral omwille van het gemak. En al bij al toch wel betaalbaar, zeker als je met z'n vieren bent, en de wagen dus volzit. Verder de trein waar mogelijk. Eénmaal de bus, maar dat is toch een te vermijden vervoermiddel, tenzij je ergens een superdeluxe bus op de kop kan tikken. En dan nog, superdeluxe is een zeer rekbaar begrip. Verblijf: vaak in guesthouses, soms een wat beter hotelletje. Toeristische informatie heb ik hier achterwege gelaten, daar zijn genoeg gidsen voor. Geldzaken: Steeds geld uit de muur gehaald, alles cash betaald, tenzij enkele aankopen in bv een Adidas-winkel, daar kon Visa. ATM's zijn wijdverspreid, en slechts een enkele geeft geen geld aan VISA- of Maestrokaarten. We hadden ook cash euro's, bij, maar die hebben we niet gebruikt. Guesthouses en zelfs wat betere hotelletjes gebruiken geen Visa. Totaal reisbudget per persoon: 1400 €, waarvan 650 € voor de vlucht, 50 € reisverzekering, 50 € visum en 650 € per plaatse besteed.(ALLES inbegrepen) India is zeer goedkoop, zeker wat de dagelijkse uitgaven betreft. Eten kan zeer goedkoop, voor wat meer eet je voortreffelijk. bv 250 Rs voor een maaltijd (da's minder dan 4 €), maar voor 60 Rs kan je ook eten... Infobronnen: Wegwijzer uiteraard, verder de Trotter (vertaalde Routard) en de Rough Guide. Internet: "www.Indiamike.com" is een zeer nuttig reisforum: vooral Indische reizigers geven daar informatie, en da's toch weer anders dan de ervaring van een Westerse rugzaktoerist. Er staat anders ook heel wat onzin over AMS, of Altitude sickness,... Kaart: India North, van Nelles. Het enige dat ik in België vond, maar zeer bruikbaar, zowel ter voorbereiding, als ter plaatse.
INI462 – Johan Lynen © Copyright Wegwijzer Reisinfo
1/12
Inreisvoorwaarden: Visum op de ambassade in Brussel, Vleurgatsesteenweg 217 1050 Brussel. Best vooraf de formulieren downloaden en invullen, goed op tijd aanwezig zijn voor het afgeven van de formulieren, foto's en zo. Open van 09:30 tot 11:30 voor het afgeven, van 17:00 tot 17:30 voor het afhalen. Ik heb enkele dagen moeten wachten voor het afhalen. Je visum begint te lopen vanaf de datum van afhaling. Goed rekenen dus, en niet te vroeg gaan. Normaal visum is voor 3 maanden, maar wij vroegen en kregen een visum voor 6 maanden. Reisverzekering: Samen met de vlucht geregeld bij Joker, eind november 2008. 48 €. We hebben de verzekering niet nodig gehad: geen ziekte, geen ongeval, geen pech,... Veiligheid: Op geen enkel ogenblik een gevoel van onveiligheid gekend, ook niet in de grote steden. In drukke massa's hou je wel je hand op je portefeuille, je bent voorzichtig,dat doe je thuis ook. Paranoia is zeker niet nodig. Ik heb me maar op 1 plek onveilig gevoeld, en dat was in het verkeer! Gezondheid: Behalve de hepatitis-vaccinaties hebben we geen bijzondere voorzorgen genomen. We verbleven 2 weken op grote hoogte, waar geen malaria voorkomt. De derde week in Rajasthan bestond er een beperkt risico, waarbij we de muggen op afstand hielden met DEET. Trouwens geen enkele mug gezien, ondanks het regenseizoen. We logeerden daar wel in wat betere hotels. Verder geen ernstige maag-darmproblemen, wel enkele dagen wat diarree, maar niets dat niet met Immodium kon worden opgelost. We namen wel dagelijks een "pro-bioticum", iets wat je darmflora in orde houdt. Een placebo volgens de ene, voor ons heeft het in elk geval geen kwaad gedaan. We namen een antibioticum mee voor ernstige darminfecties. We hadden ook Diamox bij, bij eventuele problemen met de hoogte, maar dit bleek overbodig. Website van Tropisch instituut in Antwerpen (www.itg.be) geeft waardevolle informatie. Over diarree: www.itg.be/ITG/Uploads/MedServ/nreizigersdiarree.htm Over malaria: www.itg.be/ITG/Uploads/MedServ/nmalaria Over hoogteziekte: www.itg.be/ITG/Uploads/MedServ/nhoogte Klimaat: Heerlijk zomerweer in de Himalaya: overdag kon het wel 30° worden, 's avonds kon een licht truitje geen kwaad. Enkele regenbuien in Himachal Pradesh (Kinnaur) Delhi en Rajasthan in de zomer: hééét. Weinig regen gezien, enkele buien. Maar terwijl we in de bergen waren, had de moesson in Delhi toch lelijk huisgehouden en de straten blank gezet. Waardering: Fantastisch reis, goede mix van cultuur en natuur. Ladakh en Himachal Pradesh: prachtige landschappen. De tempels en dorpen: daarvoor ga je, en de verwachtingen werden ingelost. Relaxte sfeer ook. Enige minpunt: de hitte in Delhi en omgeving. Als Rajasthan de bestemming is: kies zeker de zomermaanden niet als reisperiode. Birder's Inn Streek: Rajasthan - Plaats: Barathpur Logiesvorm: Hotel Logiesgegevens Adres (straat + nummer): 100 m E-mailadres:
[email protected] Website: www.thebirdersinn.com
INI462 – Johan Lynen © Copyright Wegwijzer Reisinfo
2/12
Prijs: 1700 Rs voor de mooiste kamers, met alles erop en eraan, incl ontbijt. Fluisterstille AC. Kan je wel gebruiken in augustus. Wel wat korting gekregen, vanwege laagseizoen. Ligging: Aan de grote baan, 100 m van de ingang van het Kaleodeopark. Vooraan ligt het restaurant, achterin de tuin liggen 2 gebouwen met de kamers. Aangename veranda met zeteltjes. Beoordeling Zalig. Heel vriendelijke ontvangst en dienstverlening: gids voor in het park, busticketjes geleverd (en bus laten stoppen aan de deur van het hotel). De aanleg van een zwembad is in voorbereiding. Persoonlijke waardering: 5/5 Sheela Hotel Streek: Uttar Pradesh - Plaats: Agra Logiesgegevens Adres (straat + nummer): East Gate Taj Mahal Telefoon: +91 562 2333074 E-mailadres:
[email protected] Website: www.hotelsheelaagra.com Prijs: 1000 Rs voor een aangename 2-persoonskamer met BK (koude douche) en AC. Ligging: Comfortabel dicht bij de east-gate van de Taj Mahal. Dit is vooral aangenaam omdat dit een verkeersvrije zone is. Zeer rustig. De ingang ligt aan de straat, maar de tuin met daarin de kamers ligt wat verder weg. Beoordeling Zeer fijn hotel, met aangename tuin met restaurant. Enkele AC-kamers, de andere hebben een aircooler. Geen tv, maar wie geeft daarom? Vriendelijke ontvangst, vlotte dienstverlening (taxi, telefoon, laundry service,...) Nogal populair, een dag vooraf even bellen kan geen kwaad. Persoonlijke waardering: 4/5 Hotel White Streek: Himachal Pradesh - Plaats: Shimla Logiesgegevens Adres (straat + nummer): Lakkar Bazaar Prijs: 1200 Rs voor een zeer ruime 2-persoonskamer met badkamer en goede, warme douche. Ligging: Centraal, vlakbij alles. Mooi uitzicht op de bergen. Beoordeling Zeer goede kamer, heel netjes, vriendelijk onthaal. Schoon bed- en BK-linnen. Heel wat beter dan het duurdere, pretentieuse Brightlandhotel. En een betere locatie. Persoonlijke waardering: 4/5 Rakpa Regency Streek: Spiti & Kinnaur - Plaats: Kalpa Logiesgegevens Adres (straat + nummer): Kalpa Prijs: 600 Rs, 2-persoonskamer met badkamer en goede warme douche. Ligging: Beetje buiten het dorp, hoger op de berg. Beoordeling Aangename, schone kamer, zeer mooi uitzicht. Schoon linnen. Traaaag restaurant, nogal schraal aanbod. Toch zeer aangenaam verblijf. Persoonlijke waardering: 4/5 Prakesh Guesthouse Streek: Spiti & Kinnaur - Plaats: Sangla Logiesgegevens Adres (straat + nummer): Sangle INI462 – Johan Lynen © Copyright Wegwijzer Reisinfo
3/12
Prijs: 600 Rs voor een ruime 2-persoonskamer met BK en goede, warme douche, TV, ... Ligging: 10 minuten wandelen buiten het dorpscentrum. Beoordeling Goede ligging, mooi uitzicht, goede kamers, schoon linnen, restaurant is OK. Aangenaam verblijf. Persoonlijke waardering: 4/5 Bhimakali temple guesthouse Streek: Spiti & Kinnaur - Plaats: Sarahan Jaar: 2009 Logiesgegevens Adres (straat + nummer): Bhimakali temple Prijs: 250 Rs voor een vierpersoonskamer met badkamer (warmwater in een emmer en een hurktoilet) Ligging: Binnen het tempelcomplex van Sarahan, in het centrum van het dorp. Beoordeling Erg basic, maar netjes. Deze kamer ligt wel vlak bij een publiek toilet, veel lawaai. De ligging binnen in het tempelcomplex is wel een pluspunt: het is een aangenaam observeren van het komen en gaan van de tempelbezoekers. Persoonlijke waardering: 3/5 Brightland hotel Streek: Himachal Pradesh - Plaats: Shimla Logiesgegevens Adres (straat + nummer): Tussen Cart RD en de Mall Website: brightlandhotel.com Prijs: 1500 Rs voor een 2-persoonskamer met bk, douche, warm water, tv, etc. Ligging: centraal, doch nogal laag in de stad, zodat je steeds een heel eind omhoog moet stappen richting mall. Beoordeling Profileert zich als een chic 3-sterrenhotel. 't Zal ooit wel wat gehad hebben, er loopt ook nu een hoop overbodig personeel rond. De kamers zijn wat afgeleefd. Op de vloer ligt iets dat ooit vast tapijt werd genoemd, maar nu aan de vieze kant is. Schoon bedlinnen en handdoeken. Vreselijk trage bediening in het restaurant: als je iets besteld wordt dat ergens buiten het hotel afgehaald. Tja,... De "terrace garden" is eigenlijk een plantenserre met wat tafeltjes en stoelen, vreselijk warm en muf, onder een plastieken dak. Persoonlijke waardering: 3/5 Bimla guesthouse Streek: Ladakh - Plaats: Leh Logiesgegevens Adres (straat + nummer): zijstraatje van Fort Road Prijs: 250 @ 600 Rs. de goedkopere kamer eerder klein, met gammele BK en warm water, de duurdere, op de verdieping heeft een terras, heldere kamer, bk met warm water, en is wat ruimer. Nogal stoffig. Bedlinnen nogal groezelig. Ligging: centraal. Beoordeling Rustig guesthouse, best wel aangenaam, vriendelijke uitbaters. Geen restaurant, maar er zijn voldoende eetgelegenheden binnen de 2 minuten stappen. De eigenaar heeft ook 2 minibusjes en een Chevy-jeep rondrijden voor de uitstapjes of de trip naar Manali enz. tegen redelijke prijzen. Persoonlijke waardering: 3/5 Anoop Hotel Streek: Delhi - Plaats: New Delhi INI462 – Johan Lynen © Copyright Wegwijzer Reisinfo
4/12
Logiesgegevens Adres (straat + nummer): Main Bazaar 1566 Telefoon: 011.41541390 E-mailadres:
[email protected] Website: anupamhoteliersltd.com/html/anoop.htm Prijs: 700 Rs voor een dubbel AC kamer met bk en warm water Ligging: centraal in de rugzakkenwijk. Beoordeling Matige kwaliteit: beetje groezelige kamer, geen zuiver bedlinnen. 24-uur checking en checkout, geeft voordelen, maar ook het nadeel van lawaai gedurende de hele nacht. Dakterras heeft een restaurant, veel te heet om bruikbaar te zijn in de zomer. Geen schaduw. Airport pickup voor 470 Rs was prima in orde. Persoonlijke waardering: 3/5
INI462 – Johan Lynen © Copyright Wegwijzer Reisinfo
5/12
Dag 1: Vlucht via Schiphol naar Delhi. Prima vlucht, duurt een uur of 8, gaat snel voorbij. In het vliegtuig werden door de stewards een aantal spuitbussen leeggespoten, ter preventie van de swine-flu (Mexicaanse griep). In de luchthaven nog eens een healthcheck, waarbij je voorbij een infraroodcamera loopt. Twijfelachtig of dit allemaal ook maar iets uithaalt. Je komt doorgaans 's nachts aan in Delhi, het is dus goed als je vooraf een slaapplek hebt gereserveerd, al is het maar voor 1 nacht. Binnen de luchthaven kan je een ticketje kopen voor een pre-paidtaxi. Je kan je ook door het hotel laten ophalen, wat wij deden. Gewone taxi zal zo'n 300 à 400 Rs kosten. Een hotel-pickup ongeveer 500 à 700Rs,afhankelijk van het hotel, inclusief het wachten. Onze man stond met het gekende bordje klaar! Hotel Anoop was onze bestemming. Vooraf per email gereserveerd, geen betaling of voorschot vereist. Kort voor vertrek nog even bevestigen was voldoende. Aircokamer met badkamer (douche en warmwater) voor 700 Rs. 24-uurs checkincheckout. Kan zijn voordelen hebben, maar heeft het nadeel dat er tot laat in de nacht veel over en weer geloop is, de kamers zijn gehorig. En de airco zeer luidruchtig, zodat je die na verloop van tijd zelfs afzet... Dag 2 Na toch wat geslapen te hebben de straat opgetrokken. 't Is niet bepaald de meest idyllische wijk van de stad (zeker niet als je 's nachts aankomt), maar in geen tijd ben je te voet, of per autoriksja in een andere buurt. We hebben ons een voormiddag door een autoriksja laten rondrijden, dat was nog het eenvoudigste. Uiteraard was daar een shop inbegrepen. Je loopt daar even binnen en buiten, de driver krijgt zijn bonus, en klaar. En af en toe is het nog de moeite waard ook. Sikhtempel bezocht. In de namiddag het Red Fort, daarbij gebruik gemaakt van de metro, dat was rustig, en koel. (8 Rs per persoon.) 's Avonds gegeten in "My Restaurant", vlakbij Anoop. Niet echt een typisch restaurant qua inrichting en uitstraling, maar met zeer gevarieerde kaart, en druk bezocht door locals. En met een pintje (650 ml) erbij, om het af te leren. Goed gegeten voor 200 Rs elk. Nog wat gaan slapen, om dan rond 2 uur uit te checken. Dag 3 Vlucht naar Leh (Ladakh) vanaf de domestic airport (vlak naast de intern. luchthaven) om 05:45, duurt ongeveer een dik uur. Vooraf online geboekt via "cheaptickets.nl", voor 70 € per persoon, in maart. Kon ook nog wel later, heb ik gemerkt, maar korterbij de vertrekdag waren er enkel nog plaatsen tegen astronomische prijzen. Onderweg krijg je regelmatig mooie vergezichten over de Himalaya te zien. Op de luchthaven vul je nog eens, en ’t zal niet voor het laatst zijn, een hoop documenten in. In India zullen ze je steeds weten te vinden! Leh ligt op 3500 m, en da’s hoog! Een trap naar de eerste verdieping doet je op je adem trappen, kalm aan dus. De eerste dag doen we dan ook niet veel: centrum bekijken, wat info bijeenzamelen. Bimla Guesthouse, niet vooraf gereserveerd. Op goed geluk gaan kijken, en ’t was goed: een ruime, lichte kamer + BK met meestal warm water voor 600 Rs, een wat kleinere kamer voor 450 Rs. Netheid kon beter: ik denk niet dat onze lakens gewassen waren. Een eigen lakenzak is een goed idee in India. De hotelbaas heeft een paar minibusjes en een jeep rondrijden. Een afspraak voor de komende 2 dagen gesloten, tegen de vaste tarieven die de taximaatschappij hanteert, min 10 %. Leek mij een faire deal, en vooral makkelijk.
INI462 – Johan Lynen © Copyright Wegwijzer Reisinfo
6/12
Dag 4 Met de auto naar Alchi, Lekir en Phyang (2000 Rs voor de taxi). Tot Alchi was een heel eind, met mooie zichten op de Indusvallei. Vooral Lekir is ons erg bevallen, vooral omdat op het moment van ons bezoek monikken en hun leerlingen aan een ceremonie bezig waren. Phyang is zeer mooi gelegen, en omgeven door mooi, klein dorp. Vormt zeer mooi geheel. ’s Avonds naar het “Palace” in Leh geweest. Op zich niet zo bijzonder. ’s Avonds wordt er bij zondsondergang muziek en dans georganiseerd. Een echte toeristenvoorstelling, uiteraard, maar toch zeer de moeite. Dag 5 Auto-uitstap naar Hemis, Thiksey en Shey. (1200 Rs voor de taxi) Vandaag kwam ook de Dalai Lama langs, iets wat hij jaarlijks doet. Hij heeft in de buurt van Leh een verblijf. Traffic jam! Overal langs de kant van de weg waar hij zal passeren staan mensen hem op te wachten, niet zelden op z’n ’s zondags uitgedost. We hebben hem niet gezien… Het klooster in Hemis: zo mooi gelegen, en een prachtig monument op zich. Dit alleen is reeds voldoende om naar Leh te komen. Thiksey is ook zeer de moeite, Shey wat minder, maar hier heb je dan weer een mooi uitzicht op de Indusvallei. Dag 6 Deel 1 van de rit naar Manali. De oversteek van de passen naar Manali hebben we per Jeep gedaan, ook weer geregeld in het hotel. Prijs: 11 000 Rs, voor de jeep en de chauffeur. Niet inbegrepen is voeding en accommodatie onderweg. We reden met een Chevrolet Tavera: comfortabele 4X4, goed in orde, goede banden, reservewiel bij,met een goede chauffeur. Over deze overtocht wordt van alles geschreven, en ik was er dus wel benieuwd naar. Je kan dit met verschillende soorten bussen doen, waarvoor je vooraf moet reserveren. ’t Zal allemaal wel te doen zijn, maar ik denk niet dat het een pretje is om dit met de lijnbussen te doen. Er zijn ook kleinere bussen, die de rit in 1 trek doen: ongeveer 20 uur rijden, een groot deel in het donker dus (en dan zie je niets van het landschap, waarvoor je het toch voor een groot deel doet) en dit met 1 chauffeur. Je wil niet persé in een ravijn belanden tijdens je vakantie, dus nee, bedankt. Er zijn ook de “shared taxis”: 4x4, die volgepropt wordt met passagiers. Prijs: +/- 1000Rs, afhankelijk van je plaats. Naast de driver is het duurst (je zit met 2 naast de chauffeur), 4 op de achterbank, en de koffer is zodanig ingericht dat er 2 bankjes geïnstalleerd staan, in de lengterichting van de wagen. Daar “past” ook nog eens 4 man. Een jeep voor je eigen groepje, en dat kunnen er dus wel meer dan 4 zijn: met de bagage op het dak kon er wel 2 man bij. Bij ons kon de bagage vanachter op de bank blijven liggen, wat heel wat minder stoffig was. En je stopt wanneer je wil voor een foto, even plassen,…Niet dat er veel bezienswaardigheden zijn onderweg. Het gaat hem enkel om het landschap, en de hoge passen die oversteekt (5318 m). De eerste dag tot Keylong. Vertrokken rond 7 uur ’s morgens, pas ’s avonds in het donker in Keylong aangekomen. Een uurtje vroeger vertrekken zou niet slecht zijn geweest. Stoffige wegen, in wisselende toestand: soms stukjes vers asfalt, dan weer steenslag, of opgebroken weg. Steeds maar 1 rijvak, af en toe plaats om elkaar te laten passeren. Dan ben je blij een goede chauffeur bij te hebben. Langs brede valleien, doorsneden door verscheidene pistes, dan weer een smalle rijweg langs duizelingwekkend diepe ravijnen. Bijzondere trip! Onderweg kom je hier en daar een tentenkamp tegen, een “Routier”, waar je wat kan eten, en eventeel ook overnachten. ’s Avonds overnacht in guesthouse langs de weg in Keylong. Keylong is een heus stadje waar alles te vinden is.
INI462 – Johan Lynen © Copyright Wegwijzer Reisinfo
7/12
Er wordt soms ook overnacht in Sarchu, da’s op meer dan 4200 m. Dit is, m.i. te vermijden. Da afstand is dan wel wat beter verdeeld, maar overnachten op die hoogte geeft misschien aanleiding tot klachten ivm de hoogte. Over die hoogte is op allerlei fora veel te doen. Wij hebben zelf absoluut geen problemen ondervonden. Je gaat hoog, maar uiteindelijk doe je weinig fysieke inspanningen. Het adagio van de klimmers: “climb high, sleep low”, is ook hier voor de gewone reiziger van toepassing. Dag 7 Verder vanuit Keylong richting Manali. Je rijdt hier een stuk lager, maar toch nog meer dan 3000 m. Het landschap is ondertussen heel wat groener, prachtig. De weg slingert zich van het ene dal naar het andere. Uiteindelijk moet je nog de Rohtangpas over (3975m), maar dat geeft op zich ook geen problemen. Het tegemoetkomend verkeer wordt wel alsmaar drukker, wat geregeld passeermoeilijkheden oplevert. Oorzaak: Indische toeristen die Manali bezoeken, rijden sowieso naar deze pas, in de hoop ook sneeuw te zien. Dit levert een nooit geziene processie op van jeeps en ook vele kleine wagentjes die zich via de modderige, smalle weg naar boven werken. Wetende dat Indiërs psychopatisch gedrag vertonen op de weg, levert dit een vreemd schouwspel op. Vooral als je bedenkt dat er op die pas zelf eigenlijk weinig te zien is. Er is daar een parking, en verder allerlei figuren die op maar één ding uit zijn: het geld van de toerist. Je kan je daar laten fotograferen, met paarden een eindje stappen, ze verhuren warme kledij (absoluut overbodig in deze periode). Het begrip sneeuw is dan ook voor de laagland-Indiër een zeer exotisch begrip. Enkelen hadden zelfs latten op het bagarek liggen, terwijl er nauwelijks sneeuw te zien is. Dit gezegd zijnde:het is op de tweede dag dus ook een goed idee om vroeg te vertrekken, teneinde deze eindeloze file voor te zijn. Het elkaar passeren is echt wel lastig op heel wat plekken. Daarna rest er enkele nog de lange maar prachtige afdaling naar Manali, dat je in de verte ziet liggen. Alles bij elkaar is deze trip over de Leh-Manalihighway zeer de moeite waard, zeker doen. De hoogte heeft ons helemaal geen problemen opgeleverd. De staat van de weg was zeer wisselvallig: van vrij goed, hier en daar zelfs korte stukken met 2 volwaardige rijstroken, elders moeilijke passages. Hier en daar oponthoud (enkele minuten tot een half uur) vanwege wegwerkzaamheden: bulldozers herstellen de weggeschoven stukken weg; wegwerkers, mannen en vrouwen, leggen er, vaak zonder de hulp van machines, een nieuwe laag asfalt over. De echte helden van de weg! Respect. Ik wil ook een pleidooi houden voor de reisrichting: vliegen vanuit Delhi naar Leh, daar een aantal dagen verblijven, en rustige activiteiten houden (je laten rondrijden naar de verschillende bezienswaardigheden is zeer rustig…), en dan over de weg de oversteek maken lijkt me de beste manier om geen problemen met de hoogte te krijgen. Aankomst in Manali (1950 m) kort na de middag. Flink wat warmer dan Leh! Hotel aangebracht door de driver: naam vergeten, maar OK voor 600 Rs. Taxi naar Shimla geregeld voor de volgende dag: 4500 Rs, officieel tarief was 5000 Rs, voor een Quallisjeep. Een kleinere Suzuki-personenwagen: 3500 Rs. Ondanks het feit dat Manali een klein stadje is, was er veel verkeersdrukte en –lawaai. En het stonk er naar de uitlaatgassen. In de namiddag hebben we ons met de autoriksja naar Old Manali laten voeren, enkele km buiten het centrum. Een hoop internet- en soevenierswinkeltjes, een tempel (de wandeling zeker waard, je loopt door wat authentieke straatjes, zonder al te veel te storen), en verder enkele angename hotelletjes met terras en tuin. Wil je hier enkele dagen verblijven, dan is dit zeker een mooie, rustige plek. Beter dan het centrum. ’s Avonds decadent duur, maar zeer lekker gegeten in het Johnson Lodge restaurant, in de tuin. (1800 Rs voor vier, incl bier en drankjes) Nog steeds zeer goedkoop, maar na een week in India vinden we dit reeds erg duur!)
INI462 – Johan Lynen © Copyright Wegwijzer Reisinfo
8/12
Dag 8 Manali – Shimla, per taxi: vlotte rit, goede chauffeur, mooi traject over een zeer goede weg, toch vergeleken met wat we voordien voor de banden geworpen kregen. Reken toch op een uur of 7.Hotel gezocht, maar niet gevonden waar ik zin in had: een plaats waar ik een dag zou kunnen niets doen, dwz met een boek in de schaduw van een boom. Omwille van de aanwezige apen is het geen goed idee om buiten te zitten. Huizen met balkon of terras hebben dit inderdaad volledig afgeschermd met een kooi, om de apen dus buiten te houden. Uiteindelijk in Hotel Brightland beland (1500 Rs), niet slecht, maar wat ongelukkig laag gelegen, tov “the Mall”, zodat je steeds een heel eind omhoog moet. Niet onoverkomelijk. Thuis had ik reeds contact gehad met “Great Escape Routes”, een reisbureautje, ergens op internet opgepikt, die verscheidene voorstellen doen voor een trip in Kinnaur (streek ten Oosten van Shimla). We hebben hen opgezocht, in een uithoek van Shimla, en de trip geregeld: 5 dagen Jeep met chauffeur: 12000 Rs. Verblijf ter plaatse te regelen. www.greatescaperoutes.com is ten zeerste aan te bevelen. Vlotte afhandeling. Ter plaatse de helft betaald (enkel cash), de rest na terugkeer. We hebben ook nog enkele treintickets laten regelen door dit bureautje. Er wordt 50 Rs aangerekend per traject. Zeer goede , vriendelijke en voorzichtige chauffeur. Enig probleem: zeer beperkte kennis van het Engels. Ruim voldoende voor de dagelijkse zaken van accommodatie enz., maar voor een interessant gesprek moet je niet bij hem zijn, dat verloopt zeer moeizaam. Onderweg stoppen we waar we willen, hij staat de ganse dag ter onzer beschikking, het programma kan overal aangepast worden. De accommodatie kiezen we zelf, maar we zijn steeds ingegaan op zijn voorstellen (percentje hier en daar, uiteraard, hij is thuis in de guesthouses die hij aanbeveelt), maar het was steeds goed in orde,en de prijzen OK, dus waarom niet? Dag 9 Naar het State Museum gewandeld, even buiten het centrum: zeer mooie stukken staan daar. Ondertussen was het rustige stadje (verkeersvrij!) in mist gehuld, en was het beginnen regenen. The lower Market bezocht: niet druk, leverde mooie foto’s op. Verder een rustdag gehouden, de laatste dagen hadden we nogal wat km’s afgelegd. Dag 10 Start van de Kinnaurtrip. De driver kwam ons oppikken aan het hotel. Via Narkando en Rampur (mooi Padampaleis) naar Sarahan. Onderweg wat regen, lage bewolking, geen grootse vergezichten, wel een heel mooie, groene vallei, veel appelkweek. In Sarahan staat de Bhimakali-tempel. Binnen dit complex kregen we een kamer (250Rs voor een 4-persoonskamer): heel basic, wel goedkoop en netjes. In het dorp werd een kleuter op een versierde stoel, begeleid door zang en muziek, het dorp doorgedragen: de geboorte van Krishna werd gevierd. Zoiets als het christelijke Kerstmis…Het regende de ganse nacht, dikke druppels op het dak. Onze kamer lag naast het toilet dat door iedereen kon en werd gebruikt, de hele nacht door. Om 5 uur gezang, vanaf 6 uur bezoekers die telkens een bel luiden, weinig geslapen dus. Er zijn daar ook andere, beter gelegen kamers. Dag 11 ’s Morgens komen veel bezoekers langs om hun offers te brengen: met glitters versierde kokosnoten…Vanuit de kamer hebben we een mooi beeld van het komen en gaan. Nadat ook onze driver zijn ding gedaan heeft konden we vertrekken voor een korte rit naar Sangla, in de Sutleyvallei. Onderweg reden we voorbij 2 megawerven, een dam en een grote installatie voor hydro-elektriciteit werden daar aangelegd: een fijn project voor betonboeren, maar de vallei is wel om zeep. Energie moet natuurlijk wel ergens vandaan komen, maar dit leek er toch wel fel over…Wellicht ben ik slecht geplaatst om er een oordeel over te vellen, maar zonnepanelen en windmolens (het waait er constant vrij fel) bestaan ook in India. Het gebruik ervan wordt ook door de overheid gepromoot. We werden in het Prakash-guesthouse gelogeerd (600Rs), ruime kamer met BK en warm water. Netjes, met mooi uitzicht. Vanuit het dorp naar boven, naar Kamru, gehucht even buiten Sangla. Daar is ook het “fort” en tempel te bezoeken. Fijne wandeling, ontmoeting met bewoners en kinderen. INI462 – Johan Lynen © Copyright Wegwijzer Reisinfo
9/12
Dag 12 Naar Chitkul gereden, 35 km verderop in de vallei (3500 m) Beetje verder, en je bent in China. Zeer klein dorpje, mooi uitgangspunt voor wandelingen. Het regende echter, zijn niet ver geraakt. In een restaurantje aan de praat geraakt met een bejaard Indisch koppel uit Shimla, die de volledige rondtrip via Spiti maken in 10 dagen. Dat was ook voor ons vooraf een mogelijkheid, maar dit leek me te weinig tijd voor zo’n afstand. Het zou veel rijden, en weinig uitstappen zijn. Deze 5-daagse trip is erg relaxed. Terug naar Sangla. Naar het oude dorp gewandeld. Op het pleintje staan zowel een boeddhistisch als een Hindu-tempeltje. No problem, en hoewel er slechts 3 boeddhistische families zijn in het dorp, komt iedereen toch maar aan de gebedsmolentjes draaien… De eigenaar van het guesthouse, een gepensioneerd staatsambtenaar van 64 houdt er een uitgebreide groententuin op na. Hij maakt er een zaak van om door de Europese gasten lokale zaden te laten opsturen. Hij slaagt er in deze dan ook te telen en te oogsten, en er goed aan te verdienen door deze groenten te verkopen aan restaurants in de grote steden. Zelfs asperges, toch niet simpel, in deze streek die een groot deel van het jaar onder een sneeuwtapijt ligt. Dag 13 Vandaag beter weer, droog, en later zelfs zonnig. Niet onbelangrijk, als je weet dat we vandaag via Rekong Peo naar Kalpa rijden, een dorp op 3500 m, met zicht op de Kinnaur Kailash, >6000 m. Af en toe een gat in de bewolking, zodat we deze reus toch te zien krijgen. We logeren in het RAKPA Regency, (600Rs , zeer goede room with a view) even buiten het dorp, met een fantastische ligging. Vanuit tuin of terras heb je een groots zicht op de imposante bergketen. Kalpa is een zeer klein, oud dorpje, met een verzameling tempeltjes met daarrond wat versleten-vervallen huisjes, een paar winkeltjes. We hebben erg genoten van deze plaats. Dag 14 Vlotte rit terug naar Shimla, reken op een uur of 8 rijden voor 250 km. Daar kozen voor een ander, beter gelegen “Hotel White”, gelegen aan de Lower Market, dicht bij al wat interessant is, op advies van onze touroperator (Great Escape Routes): zeer ruime kamer, zeer netjes, goede BK, 1200 Rs. Flinke stortbui meegemaakt, daarna was het droog. En warm. Dag 15 In de namiddag vertrekt onze trein naar Kalka: een treintje op smalspoor dat zich traag door het berglandschap slingert, zeer de moeite waard (250 Rs/persoon voor een 1ste klasseplaats. Zo zaten we met z’n vieren in een coupé met vijf plaatsen. Ruim plaats dus, maar niet meer dan dat. De verschillende treinen die over dit traject rijden, doen er allemaal ongeveer even lang over, maar bieden een verschillend comfort; Deze trein bood zowat het minste, denk ik, maar het maakt niets uit: je zit en geniet van het landschap. In Kalka station hadden we ruim tijd om in de stationsrestauratie een thali te eten om daarna de nachttrein naar Delhi te nemen. (550 Rs per persoon, Klasse 2ac). Iets over met de trein reizen: het vervelende is dat je moet reserveren, gewoon het station binnenwandelen en op de trein stappen is geen optie, tenzij voor de allergoedkoopste plaatsen (wringen, duwen, uren rechtstaan). Je kan ook opteren voor het dak. Wij kozen voor de 2 AC klasse. Deze wagons zijn voorzien van goed functionerende AC. Elke wagon heeft een 4-tal coupés, eventueel afgescheiden met een gordijn. Er staan telkens 2 banken tegenover elkaar, met telkens 2 slaapplaatsen boven elkaar. In de lengterichting van de wagon zijn er ook nog eens 2 ligplaatsen, met een gangpad ertussen. 3AC : idem maar dan telkens 3 slaapplaatsen boven elkaar. Dit wil INI462 – Johan Lynen © Copyright Wegwijzer Reisinfo
10/12
zeggen, wanneer je 2AC boekt voor een reis overdag, dan zit je met z’n tweeën op een bank, bovenaan is er ruim plaats voor de bagage. Da’s zeer comfortabel reizen. ’t Is wel niet allemaal zeer netjes, de lakens zijn groezelig, maar wel gewassen, de dekens rieken. Toch een aangename, en veilige manier van reizen. Je leest overal ook dat je je bagage met een kettingslot moet vastleggen enz. Maar je zit maar met weinig personen in zo’n wagon, en er is geen over en weer geloop van passagiers (iedereen heeft zijn plaats), dus zie ik het nut er niet van in. Wanneer je dus gereserveerd hebt krijg je je ticket, of een print out van je online booking, met daarop vermeld de namen, het nummer van je wagon en je plaatsnummer. Op je trein staat aan de buitenkant een nummer, en aan de deur wordt een lijst gehangen met de plaatsen en de namen van de passagiers. Dit is zo bij alle treinen, ook bv op de bergtrein uit Kalka. En steeds zeer correct. Toch een zeer goed punt voor de bureaucratie in India! Dag 16 In Delhi veranderen van station: onze trein reed enkel tot Old Delhi, onze trein naar Agra vertok vanuit New Delhi. Dus taxi tussen de 2 stations genomen (200 Rs) Trein Delhi-Agra 2AC voor 400 Rs/pers. Aankomst rond de middag. De dag voordien het Sheela-hotel uit te gids gepikt, en opgebeld. (Bellen kan zeer makkelijk, op vele plaatsen zijn er telefoontoestellen, in winkeltjes, of speciale kioskjes. Ook in de vele internet-winkeltjes kan je bellen. Vaak ook nog internationaal bellen via internet, zeer goedkoop dus.) Wat een goed idee was, want het zat zo goed als vol. Een aanrader: ligt op 200 m afstand van de Taj Mahal. Op zich is dit onbelangrijk, maar de nabije omgeving van de Taj is verkeersvrij (in een poging om de Taj te vrijwaren van de uitlaatgassen). Dwz dat het hotelletje zeer rustig gelegen is: de ingang aan de straat, de kamers achterin de mooie tuin. Kamer met BK en AC: 1000 Rs Warm water heb je hier echt niet nodig, toch niet in augustus. AC was zeer welkom. Er zijn ook kamers met een air-cooler, wat je hier wel vaker ziet: een grote bak die voor je venster hangt, gevuld met iets stroachtig, waarover water loopt. Een ventilator blaast de “gekoelde” lucht je kamer in. Matig effect, denk ik. Zeer aangenaam hotel, mooie tuin, eenvoudig, maar goed restaurant. Dag 17 Met de taxichauffeur die ons van het station naar het Sheelahotel bracht (in zo’n oude Ambassador met natural airconditioning) een afspraak gemaakt voor een zorgeloze rondrit van een hele dag voor 1200Rs: eerst naar Fatehpur Sikri (zo’n 50 km buiten Agra): indrukwekkend mooie architectuur, dan naar Sikandra (mooie tuin, herten,) en de Baby-Taj aan de overkant van de rivier (zeer mooie buitenkant, binnenin niet zo bijzonder). Aan diezelfde kant naar de Taj Mahal in het licht van de zakkende zon: zeeer mooi. Dag 18 Met taxi, geregeld in hotel, naar Barathpur (1300 Rs), om naar het Keoladeopark te gaan kijken. Maar eerst om 6 uur naar de Taj Mahal te gaan kijken, dat kan je toch moeilijk overslaan. ’s Morgens in de vroegte is geen slecht idee: niet te warm, nog weinig volk. Maar je bent heus niet alleen, hoor. Tickets moet je eerst een eind verder gaan kopen, daar kan je ook niet geoorloofde zaken (zoals gsm, mp3speler,..) achterlaten in een kluisje. Dan weer terug naar de ingang. 750 Rs inkom: schandalig duur naar Indische normen, maar daar moet je’t toch niet voor laten. Het is inderdaad bijzonder mooi, of wat had je gedacht? Na 2 uur hadden we ’t wel bekeken, op weg dus naar ’t vogelpark. Gisteren kamers geboekt in de Birder’s Inn. Niet echt nodig: we waren de enige gasten. Na wat gepalaver hebben we ons, met een mooie korting, tot de de mooiste kamers laten verleiden. (1700 Rs, incl ontbijt). Doorgaans is er nooit ontbijt inbegrepen. Hele mooie kamers, mooie BK, AC uiteraard (fluisterstil), veranda, achteraan gelegen in de tuin. Volgend jaar zou er ook een zwembad voorzien worden… Gezien de opeenvolgende slechte moessons van de afgelopen jaren heb ik even getwijfeld of ik dit park zou bezoeken of niet: het staat bekend om de duizenden trekvogels die hier komen broeden, maar die laten het, wegens de relatieve droogte, alsmaar meer afweten. Gelukkig zijn we toch gegaan: zeer de moeite waard, ook voor niet-vogelaars, zoals wij. In het hotel kwam de heer Soran Singh, naturalist
[email protected] zijn diensten aanbieden: samen met hem rijden we het park in INI462 – Johan Lynen © Copyright Wegwijzer Reisinfo
11/12
(ingang op 100 m van het hotel), hij op de fiets, met een goede vogelkijker op de rug, wij per twee in een fietsriksja. Inkom park:200Rs/pers. Riksja: 75 Rs per uur. Onze zeer goed engelssprekende, gids: 100Rs per uur. Uiteindelijk een 1600 Rs voor een zeer mooie trip door het park. Waarbij we slechts een klein deel gezien hebben. Een ganse dag zou zeker ook gekund hebben, maar rond de middag is het toch wel erg warm. De vroege ochtend en de late namiddag zijn uitstekend. Gespot: enkele spechtensoorten, pronkende pauwen, Indian Saran Crane (kraanvogel), antilopen,wilde zwijnen, zilverreigers, 3 verschillende soorten ooievaar!, lepelaars, slangehals-en-nog-iets, kingfischer (groter soort ijsvogeltje), uilen, ibissen,…prachtig allemaal. De gids is uitstekend, is een echte vogelaar, heeft de dieren al van ver gezien en herkend voor je ze zelf nog maar ziet zitten, en heeft een prima kijker met statief bij. Heeft wel vooral aandacht voor de vogels, iets minder voor zoogdieren. Dag 19 De baas van de Birders Inn heeft plaatsen op de bus naar Jaipur geregeld, en doet de bus voor de deur stoppen. Dat had ik in één of ander verslag gelezen, en hij doet het nog ook. Prima service. Busticket naar Jaipur: 200Rs, rit van 4 uur. Het ging een prima AC-bus zijn. Dat klopte: ooit heeft daar een ac-systeem ingezeten. Maar de bus was verder wel te doen, zeker naar Indische normen, en reed behoorlijk. Ontelbaar zijn de bussen die we langs de kant van de weg gestrand zagen. Of verongelukt… Vooraf gebeld naar Sunder Palace: goed beklant hotel, en terecht: zeer mooi ingericht hotel, voortreffelijke ac-kamers, alle comfort voor 900 à 1250 Rs. Goed gerund. Matig restaurantje, met zeeeeer slome bediening. Dag 20 Dagje met riksja geregeld voor 600 Rs: eerst naar Amber Palace, buiten de stad op de heuvel: zeer de moeite waard. Onderweg hier en daar gestopt. Obligate textielshop: toch een en ander gekocht. Nog wat over en weer naar het hotel, om een gestrande reiziger op te pikken (de jongste had een acuut buikprobleempje), naar City Palace (viel wat tegen). Toen was het voldoende: moe, maar tevreden. En morgen nemen we de trein van 05:00 naar Delhi (tickets in station van Agra geregeld (550 Rs/persoon 2AC) Dag 21 ’s Morgens vroeg de trein op naar Delhi, aankomst rond een uur of 11. Vooraf gebeld naar Godwill deluxe hotel voor een kamer om die overdag te kunnen gebruiken: nog wat relaxen, douchen, omkleden, om dan om 00:50 terug naar huis te vliegen. Dit leek eerst een beetje overbodig, maar eens daar was het toch welkom. Niemand had nog veel zin om in het drukke Delhi nog iets te gaan bezichtigen: eind van de reis, vermoeid,… Nog een laatste avondmaal, en op weg naar de luchthaven, taxi geregeld door hotel: 400 Rs.
Johan Lynen
[email protected]
INI462 – Johan Lynen © Copyright Wegwijzer Reisinfo
12/12