2009

Psychologie Studiegids 2008/2009

4

Psychologie

Inhoudsopgave 1 1.1 1.2 1.3

Inleiding Algemeen Studie-informatie op de facultaire website Hoofdthema’s van onderzoek en onderwijs

11 11 11 11

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.4.1 2.5 2.5.1 2.6 2.6.1 2.6.2 2.6.3

Organisatie van de faculteit Faculteitsbestuur Bureau van de faculteit en onderwijsbureau Medezeggenschapsorganen Onderwijs Afdelingen Onderzoek Onderzoekinstituten Commissies met betrekking tot onderwijs Examencommissie Psychologie Opleidingscommissie Psychologie Overige facultaire commissies

13 13 13 15 15 15 16 16 16 16 17 18

3 3.1 3.1.1 3.1.2 3.2 3.3 3.4 3.4.1 3.4.2 3.4.3 3.4.4 3.4.5 3.4.6 3.4.7 3.5 3.5.1 3.5.2 3.5.3 3.5.4 3.5.5 3.5.6 3.6 3.6.1 3.6.2 3.6.3 3.7 3.8 3.9 3.10

Praktische regels ten aanzien van de studie Toelatingsvoorwaarden Wiskunde en statistiek Colloquium doctum Het bindend studieadvies (BSA) Studievoortgang Aanmelding vakken, tentamens en profielen Gecombineerde aanmelding (vak met bijbehorend tentamen) Aanmelding alleen voor het tentamen Voorwaardelijke aanmelding vak met entreevoorwaarden Aanmeldings- en sluitingstermijn vakken en tentamens Sancties bij niet tijdige aanmelding practica en tentamens Intrekking van de aanmelding Aanmelding profielen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Vakkenpakket Entreevoorwaarden Extra onderdelen bachelor- of masterprogramma Twee mastertrajecten of twee masteropleidingen Vrijstellingen Bachelor- en masterdiploma Tentamenregeling De programmering van tentamens Bekendmaking uitslag tentamens Afwijkingsmogelijkheden en bijzondere regelingen Recht van beroep Afgifte getuigschriften Overeenkomst voor de B- en M-these Dossierverklaring

19 19 19 20 20 20 20 21 21 21 22 22 22 22 23 23 23 24 25 25 25 26 26 27 27 27 27 27 28

Inhoudsopgave

5

6

3.11 3.12 3.12.1 3.12.2 3.12.3

Engelstalige verklaring Informatievoorziening Regelgeving onderwijs Nieuws over onderwijszaken College- en tentamenrooster

28 28 28 28 28

4 4.1 4.1.1 4.1.2 4.2 4.2.1 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5 4.4 4.4.1 4.4.2 4.4.3 4.4.4 4.5 4.5.1 4.5.2 4.5.3 4.5.4 4.6 4.7 4.8 4.9 4.9.1 4.10 4.11

Studentenvoorzieningen Onderwijs Studiesecretariaat Onderwijscoördinatie Studiebegeleiding Studieadvisering Oriëntatie op de arbeidsmarkt Oriëntatie op de arbeidsmarkt Workshop voor tweedejaarsstudenten Cursus voor derdejaars bachelorstudenten en masterstudenten Workshop solliciteren Inschrijving Studeren in het buitenland Naar het buitenland tijdens de bacheloropleiding Naar het buitenland tijdens de masteropleiding Naar het buitenland na je studie Verdere informatie Universiteitsbibliotheek Algemene bibliotheekvoorzieningen Collectie Psychologie en Pedagogiek Cursussen Informatievaardigheden Computerfaciliteiten Testdocumentatie Studieboeken en syllabi Studiekosten Studieverenigingen en periodieken Tranz Facultaire Studentenraad FPP (fSr) Beroepsverenigingen en instellingen

29 29 29 29 29 29 30 30 30 31 31 31 31 32 33 34 35 35 35 36 37 37 37 37 38 38 39 39 39

5 5.1 5.2 5.2.1 5.2.2 5.3 5.4 5.4.1 5.4.2

De bacheloropleiding Doelstelling van de bacheloropleiding Opbouw van de bacheloropleiding Profilering Overzicht van de bacheloropleiding Eindtermen Jaarindeling Verdeling van de studielast Het rooster

41 41 41 42 42 43 43 44 44

6 6.1 6.2

Het Honours Programma Inleiding Aanmelding

45 45 45

Psychologie

6.3 6.3.1 6.3.2

Programma Faculteitsoverstijgend programma Facultaire programma

45 46 46

7 7.1 7.1.1 7.2 7.2.1 7.3 7.3.1 7.3.2 7.3.3 7.4

Het eerste bachelorjaar Inleiding Doel van het B1-jaar Proefpersoonschap Vervangende regeling Het bindend studieadvies (BSA) Normen Begeleiding en advisering Uitzonderingen Examenonderdelen eerste bachelorjaar

51 51 51 51 52 52 53 53 53 54

8 8.1 8.2

Het tweede bachelorjaar Inleiding Examenonderdelen tweede bachelorjaar

63 63 63

9 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.5.1 9.5.2 9.5.3

Het derde bachelorjaar Inleiding Het profileringsdeel en de afdelingen Examenonderdelen derde bachelorjaar Algemeen vak Het bachelorprofiel Inhoudelijke vakken Data- en diagnostiekmodulen Opzetten van onderzoek en de B-these

81 81 81 82 82 82 83 97 103

10 10.1 10.2 10.2.1 10.3 10.3.1 10.3.2 10.3.3 10.4 10.4.1 10.4.2

De masteropleiding Psychologie William James Graduate School 1 jarige mastertrajecten Entreevoorwaarden 2 jarige masters FPP Inleiding De researchmaster Social Psychology De researchmaster Cognitive Neuropsychology Verwante 2 jarige masters De master Cognitive Science (MA in Artificial Intelligence) De researchmaster Neurosciences

107 107 107 108 108 108 108 108 109 109 109

11 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 11.7

Mastertraject Arbeids- en Organisatiepsychologie Afdeling Arbeids- en Organisatiepsychologie Algemene informatie Basisaantekening Psychodiagnostiek Studieprogramma Mastertraject Arbeids-en Organisatiepsychologie Examenonderdelen Mastertraject Arbeids-en Organisatiepsychologie Algemene Vakken Keuzevakken

111 111 111 112 112 112 112 113

Inhoudsopgave

7

8

12 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 12.7 12.8 12.9 12.10

Mastertraject Kinder- en Jeugdpsychologie Afdeling Ontwikkelingspsychologie Algemene informatie Samenwerkingsverbanden Kinder-en Jeugdpsychologie Informatie over onderwijs/studiebegeleiding Basisaantekening Psychodiagnostiek Studieprogramma mastertraject Kinder- en Jeugdpsychologie Examenonderdelen mastertraject Kinder- en Jeugdpsychologie. Algemene vakken Keuzevakken Extern keuzevak

119 119 119 119 119 120 120 121 121 123 126

13 13.1 13.2 13.3 13.4

Mastertraject Klinische Neuropsychologie Afdeling Klinische Neuropsychologie Algemene informatie Basisaantekening Psychodiagnostiek en de postdoctorale GZ-opleiding Examenonderdelen mastertraject Klinische Neuropsychologie

127 127 127 128 128

14 14.1 14.2 14.3 14.4 14.5 14.6 14.7

Mastertraject Klinische Psychologie Afdeling Klinische Psychologie Algemene informatie Studieprogramma mastertraject Klinische Psychologie Entreevoorwaarden Examenonderdelen mastertraject Klinische Psychologie Algemene vakken voor de trajecten Keuzeonderdelen Klinische Psychologie

133 133 133 134 135 136 136 140

15 15.1 15.2 15.2.1 15.2.2 15.2.3 15.2.4 15.3

Mastertraject Sociale Psychologie Afdeling Sociale Psychologie Algemene informatie Waar werkzaam? Doelen Opleiding Toelatingseisen Instroom Examenonderdelen mastertraject Sociale Psychologie

149 149 149 149 150 150 150 151

16 16.1 16.1.1 16.1.2 16.2 16.3 16.4 16.4.1 16.4.2 16.5 16.5.1 16.5.2

Cognitive Neuropsychology (MScRes) Departments Department of Cognitive Psychology Department of Clinical Neuropsychology Research Master Cognitive Neuropsychology Course descriptions of the Research Master Cognitive Neuropsychology First year Obligatory courses Elective courses first year Second year Obligatory courses Elective courses second year

155 155 155 155 155 156 156 156 159 162 162 165

Psychologie

17 17.1 17.2 17.3 17.4

Social Psychology (MScRes) Introduction Course description First Year Second Year

169 169 170 170 174

18 18.1 18.2 18.3 18.4 18.4.1 18.4.2 18.4.3 18.5 18.5.1 18.5.2

Cognitive Science (Msc in Artifcial Intelligence) Department of Cognitive Psychology General information Cognitive Science (master in Artificial Intelligence) First Year Obligatory Courses First Year (33 ects) Definciency Course (9 ects) Elective Courses (18 ects) Second Year Obligatory Courses for all students (54 ects) Elective Courses (6 ects)

179 179 179 179 179 180 184 185 189 189 192

19 19.1 19.2 19.3 19.4 19.5 19.6 19.7 19.7.1 19.7.2

Neurosciences (MSc) Department of Biological Psychology General information Bachelor Biological Psychology Master of Neuroscience Course description of the master Neuroscience First year Second year General compulsory subjects Optional subjects

197 197 197 197 198 198 198 205 205 205

20 20.1 20.1.1 20.1.2 20.2 20.2.1 20.2.2 20.2.3 20.2.4

Basisaantekening Psychodiagnostiek en opleiding tot GZ psycholoog Achtergrond Programma Procedure Opleiding tot GZ-psycholoog De taken en werkvelden van een GZ-psycholoog De opleiding Toelatingsvoorwaarden Toelatingsprocedure

219 219 219 220 221 221 222 222 223

Bijlage

Adressenlijst van medewerkers van de afdelingen en de taakgroep MSD

225

Inhoudsopgave

9

10

Psychologie

1

Inleiding

1.1

Algemeen Voor je ligt de studiegids van de bachelor- en masteropleiding Psychologie. Deze gids bevat de informatie over universiteit, faculteit en opleiding die je voor de studie nodig hebt, zoals studentenvoorzieningen, praktische regels, opzet van de opleiding en een beschrijving van alle studieonderdelen. De gids is speciaal voor studenten geschreven. De ervaring leert echter dat de gids slecht gelezen wordt. Nu is het ook zeker geen boek om achter elkaar uit te lezen, maar eerder een naslagwerk om dingen in op te zoeken. Maak er dus gebruik van, anders mis je veel voor jouw studie belangrijke informatie. De hoofdstukken 1 tot en met 4 vormen het ‘opleidingsspecifieke’ deel van het studentenstatuut. Dit beschrijft hoe de zaken binnen de opleiding en faculteit geregeld zijn. Het studentenstatuut beoogt de geldende wetgeving, regels en richtlijnen die voor studenten van belang zijn te beschrijven en op één plaats samen te vatten. Er is naar gestreefd de oorspronkelijke regelingen in begrijpelijk Nederlands weer te geven. Voor zover relevant, is aan het eind van de paragraaf weergegeven hoe de oorspronkelijke wet, regeling of richtlijn heet en waar je meer informatie kunt vinden. Het studentenstatuut schept geen rechten of plichten. Het geeft louter de bestaande regelgeving weer. Bij twijfel gelden te allen tijde de oorspronkelijke regels. Vanaf hoofdstuk 5 worden zaken als programma's en inhoud van de vakken behandeld. We wensen je van harte een succesvol studiejaar toe!

1.2

Studie-informatie op de facultaire website Naast de informatie in de studiegids is de facultaire website (www.psy.vu.nl) een belangrijk informatiebron. Op het onderwijsgedeelte van deze site vind je belangrijke studie-informatie, zoals: • De Onderwijs- en Examenregeling van de bachelor- en masteropleiding Psychologie (OER) • Regelingen en Richtlijnen van de Examencommissie Psychologie • De roosters van de bachelor- en masteropleiding Psychologie

1.3

Hoofdthema’s van onderzoek en onderwijs De bacheloropleiding Psychologie wordt verzorgd door de Faculteit der Psychologie en Pedagogiek. Het onderwijs in de Psychologie wordt gegeven vanuit zeven afdelingen, die elk deskundig zijn op een deeldiscipline van de Psychologie. Het onderzoek binnen de opleiding, dat eveneens binnen deze afdelingen wordt vormgegeven, is geconcentreerd rondom een zevental thema's: 'Attention and Performance', 'Emotional Development', 'Genes, Behavior and Health', 'Management of Individual Differences and Social Processes in Organizations', 'Cognition,

Inleiding

11

Communication and Interdependence', 'Mapping the Brain' en 'Cognition, Affect, Behaviour and Intervention in Mental Disorder'. Het onderwijs is niet strak rondom deze thema's gecentreerd, maar biedt een overzicht over een flink aantal subdisciplines van de Psychologie: Arbeids- en Organisatiepsychologie, Biologische Psychologie, Cognitieve Psychologie, Kinderen Jeugdpsychologie, Klinische Psychologie, Klinische Neuropsychologie en Sociale Psychologie.

12

Psychologie

2

2.1

Organisatie van de faculteit

Faculteitsbestuur Het faculteitsbestuur is het dagelijks bestuur van de faculteit. Het wordt voorgezeten door de decaan. Binnen het bestuur worden twee portefeuilles onderscheiden: onderwijs en onderzoek. De directeur bedrijfsvoering van de faculteit, die tevens de leiding heeft over het bureau van de faculteit, is aan het bestuur toegevoegd. Tot de taken en bevoegdheden van het faculteitsbestuur horen onder meer: 1. De organisatie en coördinatie van het onderwijs en de wetenschapsbeoefening 2. Het toezicht houden op de uitvoering van de Onderwijs- en Examenregeling (OER) en de onderzoeksprogramma’s 3. Het instellen van de examencommissie(s), de opleidingscommissie(s) en de vaste commissie voor wetenschapsbeoefening, en het benoemen van de leden daarvan Het faculteitsbestuur bestaat uit drie leden van het wetenschappelijk personeel, onder wie de decaan, de voorzitter van het faculteitsbestuur. Het bestuur heeft de volgende samenstelling: - Decaan: prof. dr. J.M. Koot - Portefeuillehouder onderwijs: mw. drs. J.M.C. Aalberts - Portefeuillehouder onderzoek: prof. dr. P. Cuijpers Het bestuur is te bereiken via de bestuurssecretaresse (zie paragraaf 2.3). Meer informatie en de oorspronkelijke regelingen kunt u vinden in: - WHW, artikelen 9.23 tot en met 9.28; - Statuut VU, artikelen 6.2 tot en met 6.7.

2.2

Bureau van de faculteit en onderwijsbureau Het bureau van de faculteit en het onderwijsbureau verzorgen de ambtelijke ondersteuning van het faculteitsbestuur en van diverse commissies. Adres faculteitsbureau : van der Boechorststraat 1, 1081 BT Amsterdam Adres onderwijsbureau: van der Boechorststraat 1, 1081 BT Amsterdam De volgende personen maken deel uit van het faculteitsbureau: Directeur bedrijfsvoering: tel. (020) 598 8839, kamer 1B-57 Bestuurssecretariaat: tel. (020) 598 8888, kamer 1B-61 Controller: tel. (020) 598 8835 kamer 1B-80 Financiële administratie: tel. (020) 598 8781, kamer 1B-78 Senior personeelsadviseur:


mw. drs. J.A. van Eijk mw. I.M.P. van der Poel dhr. A.J.C. Hagemeijer mw. C.H.H. Edwards-Vrij mw. N.B. Teunissen mw. C.J. Rueck

13

tel. (020) 598 8837, kamer 1B-88 Medewerkers personeelsbeheer: tel. (020) 598 8838, kamer 1B-84 Senior beleidsmedewerker onderwijs en onderzoek: tel. (020) 598 2663, kamer 1C-21 Junior beleidsmedewerker onderwijs en onderzoek: tel. (020) 598 2663, kamer 1C-21 Voorlichter: tel. (020) 598 8897, kamer 0B-61 Medewerker internationalisering: tel. (020) 598 8990, kamer 0B-61 Medewerker William James Graduate School: tel. (020) 598 7285, kamer 1B-61 Projectleider en media consultant: tel. (020) 598 8929, kamer 1D-44

mw. I. Marapin dhr. H. Parisius mw. drs. I.J. van den Oord mw. drs. F. Breemer vacature dhr. drs. J.E. Mulder mw. C. Heldens dhr. E van Rossum

De volgende personen maken deel uit van het onderwijsbureau: Hoofd onderwijsbureau a.i.: tel. (020) 598 8836, kamer 0B-57 Onderwijscoördinator: tel. (020) 598 8885, kamer 0B-78 Studieadviseur Psychologie en Pedagogiek 1e jr.: tel. (020) 598 2842, kamer OB-84 Studieadviseur Psychologie v.a 2e jrs: tel. (020) 598 8840, kamer 0B-88 Studieadviseur Pedagogiek v.a 2e jrs en pmc: tel. (020) 598 8567, kamer 0B-84 Secretaresse onderwijsbureau: tel. (020) 598 8841, kamer 0B-80 Medewerkers studiesecretariaat: tel. (020) 598 8800, kamer 0B-69 Medewerker ICT en Onderwijs: tel. (020) 598 2542, kamer 0B-80 Roosteraar: tel. (020) 598 2901, kamer 0B-69

dhr. BA. R.A.W. van Loon mw. C.M.M. Moors mw. drs. M. Schilder dhr. dr. R.W.J. Meijer mw. drs. Y.M. Hokwerda mw. R. Bulens mw. E.C.M. Gomez mw. C.M.J. van Haperen mw. A.C.J.M. Luijben dhr. J.C. van Helden dhr. H.C. Soulimans

Voor studentenzaken kun je bellen of mailen met het studiesecretariaat of langskomen bij de balie van het studiesecretariaat, kamer 0B-69, tel. (020) 598 8800. E-mailadres: [email protected] . Openingstijden van de balie: 11.00 uur tot 13.30 uur van maandag tot en met donderdag. Telefonisch spreekuur: 14.30 uur tot 16.00 uur van maandag tot en met donderdag.

14

Psychologie

Voor informatie over de taken van het studiesecretariaat, de studieadviseur en het hoofd onderwijsbureau verwijzen wij je naar de paragrafen 4.1 en 4.2.

2.3

Medezeggenschapsorganen Binnen de faculteit functioneren twee medezeggenschapsorganen: een studentenraad (fSr) bestaande uit vier studenten en een zogenaamde onderdeelcommissie (OC) bestaande uit medewerkers van de faculteit. Samen vormen deze organen de ‘gezamenlijke vergadering’ (GV). Vragen over rechten en regels met betrekking tot de studie kun je e-mailen naar [email protected].

2.4 2.4.1

Onderwijs Afdelingen Een afdeling verzorgt het onderwijs en het onderzoek in een bepaald vakgebied. Een afdeling bestaat uit wetenschappelijk personeel, ondersteunend en beheerspersoneel en studenten die bijdragen aan het onderwijsen/of onderzoekprogramma van de afdeling. Afdeling Arbeids- en Organisatiepsychologie Adres: Van der Boechorststraat 1, kamer 2E-13, tel. 598 8700. Informatie onderwijs: prof.dr. H. v.d. Flier, tel. 598 8712/598 8700, kamer 2E-21. Afdeling Biologische Psychologie: Adres: Van der Boechorststraat 1, kamer 2B-29, tel. 598 8787. Informatie onderwijs: prof.dr. J.C.N. de Geus, tel. 598 8813, kamer 2B-49. Afdeling Cognitieve Psychologie Adres: Van der Boechorststraat 1, kamer 1E-21, tel. 598 8786. Informatie onderwijs: mw. dr. W. Donk, tel 598 8797, kamer 1B-69. Afdeling Klinische Neuropsychologie: Adres: Van der Boechorststraat 1, kamer 1E-21, tel. 598 8756. Informatie onderwijs: drs. C. Sierhuis, tel. 598 8756, kamer 1E-21, [email protected] en dr. J.B. Deijen, tel. 5988825, [email protected] Afdeling Klinische Psychologie Adres: Van der Boechorststraat 1, kamer 2B-81, tel. 598 8757. Informatie onderwijs: drs. T.A.E. Hoijtink, tel. 598 8765, kamer 2B-77. Afdeling Ontwikkelingspsychologie Adres: Van der Boechorststraat 1, kamer 3B-37, tel. 598 8901. Informatie onderwijs: dr. T. Olthof, tel. 598 8950, kamer 3B-61 Afdeling Sociale Psychologie: Adres: Van der Boechorststraat 1, kamer 1C-13, tel. 598 8865. Informatie onderwijs: Bacheloropleiding: dr. S.L. Koole, tel. 598 8853, kamer 1B-01 Mastertraject: dr. J.W. van Prooijen, tel. 598 8851, kamer 1B-08


15

Research master: dr. W. van Dijk, tel. 598 8730, kamer 1B-25

2.5 2.5.1

2.6

Onderzoek Onderzoekinstituten Het onderzoek van de gehele faculteit participeert in de volgende landelijke onderzoeksscholen: • EPOS (Experimental Psychology) • KLI (Kurt Lewin Institute, Social Psychology and its applications) • IOPS (the Interuniversity Research School for Psychometrics and Sociometrics) • ISED (Institute for the Study of Education and Development) • CMSB (the NWO Centre of Excellence Centre for Medical Systems Biology) • CARE (Netherlands School of Primary Care Research) Daarnaast participeert de faculteit in de volgende onderzoeksinstituten van de Vrije Universiteit: • CAMeRA (Center for for Advanced Media Research Amsterdam • EMGO (the VU Institute for Research in Extramural Medicine, aangesloten bij CARE) • VU-NI (VU Neurosciences Institute)

Commissies met betrekking tot onderwijs Het faculteitsbestuur laat zich bijstaan door commissies. Er zijn adviescommissies voor onderzoek en onderwijs. Deze commissies geven het bestuur advies over onderwijsen onderzoeksaangelegenheden. Daarnaast bestaan er uitvoeringscommissies, die belast zijn met bijvoorbeeld het organiseren en coördineren onderwijsevaluaties, de voorlichting en de werving. Naast deze aan het bestuur gekoppelde commissies zijn er examencommissies, die een geheel eigen functie hebben.

2.6.1

Examencommissie Psychologie De examencommissie stelt regels vast voor de gang van zaken bij tentamens en stelt de uitslag van de examens vast. Zij wijst examinatoren aan en kan aan hen richtlijnen geven voor de beoordeling van tentamens. De examencommissie bestaat uit: • prof. dr. A.J.F.M. Kerkhof (voorzitter) • dr. H. Looren de Jong (secretaris) • dr. S.A. Los (lid) • dr. R.W.J. Meijer (ambtelijk secretaris) N.B.: De toegang tot de examens wordt door het faculteitsbestuur geregeld en is vastgelegd in de Onderwijs- en examenregeling (OER). Schriftelijke verzoeken gericht aan de examencommissie moeten altijd de volgende elementen bevatten, wil men een antwoord ontvangen: 1. juiste adressering, niet alleen op de envelop, maar ook op de brief zelf. Dus altijd richten aan 'Examencommissie bacheloropleiding of masteropleiding Psychologie' en niet alleen aan 'de examencommissie' (de faculteit kent namelijk meer dan een examencommissie)

16

Psychologie

2. datum van verzending 3. onderwerp zo mogelijk apart opschrijven 4. korte uitleg van dit onderwerp (verzoek/probleem e.d. duidelijk maken. Schrijf dit s.v.p. zo op dat iemand die jouw situatie niet kent, het ook kan begrijpen) 5. naam en adres student, inclusief postcode en woonplaats 6. studentnummer Schriftelijke verzoeken die uiterlijk een week voor een vergaderdatum van de examencommissie zijn ontvangen, worden op die datum behandeld, anders in de daaropvolgende vergadering. De examencommissies Psychologie hebben als vergaderdata voor 2008/2009 vastgesteld: 8/10; 5/11; 17/12; 14/1; 18/2; 11/3; 15/4; 6/5; 10/6; 12/8 en 16/9 ( in de maand juli is er dus geen vergadering!). Indien het schriftelijke verzoek alle benodigde informatie bevat om tot een oordeel te komen, wordt aan de student uiterlijk twee weken na de vergaderdatum een schriftelijke reactie gestuurd. Bij vrijstellingen ligt de termijn anders (zie art. 9 'Regelingen en richtlijnen van de examencommissie Psychologie'). Afhankelijk van het onderwerp waarover men kan schrijven, dienen de volgende gegevens/documenten opgestuurd te worden: • tentamen (naam vak en datum van afname) • bachelordiploma • masterdiploma • buluitreiking • verklaring t.b.v. universiteit • vrijstelling (gebruik het formulier op de website) • extra vak(ken) (download het formulier op de website). Postadres voor examencommissie Psychologie p/a secretariaat Onderwijsbureau FPP Van der Boechorststraat 1, kamer 0B-80 1081 BT Amsterdam tel. (020) - 598 8841 2.6.2

Opleidingscommissie Psychologie Krachtens haar wettelijk omschreven taak adviseert deze commissie gevraagd en ongevraagd het faculteitsbestuur over zaken die het onderwijs in de psychologie (inclusief de OER) betreffen. Daarnaast is zij verantwoordelijk voor de evaluatie van het onderwijs. De commissie bestaat voor de helft uit studenten. Voorts maken het hoofd onderwijsbureau en de onderwijscoördinator (als adviserende leden) deel uit van deze commissie. Evaluatiecommissie De evaluatiecommissie is een subcommissie van de opleidingscommissie Psychologie en de opleidingscommissie Pedagogische wetenschappen. De commissie wordt gevormd door de voorzitters van de opleidingscommissies en twee studenten, uit elke opleiding een. De evaluatiecommissie regelt de dagelijkse werkzaamheden met betrekking tot de studentevaluaties van het onderwijs.


17

2.6.3

Overige facultaire commissies Vaste Commissie voor de Wetenschapsbeoefening Deze commissie buigt zich over alle zaken betreffende het facultaire onderzoek en adviseert het faculteitsbestuur over onderzoeksbeleid, (externe) onderzoeksvoorstellen, aio-aanvragen en dergelijke. De commissie is samengesteld uit senioronderzoekers. Bibliotheekcommissie Centrale taak van deze commissie is het adviseren van de vakreferenten Psychologie en Pedagogische Wetenschappen inzake de collectievorming, collectieontsluiting en dienstverlening. Alle afdelingen zijn in deze commissie vertegenwoordigd, evenals de vakreferenten. Student-leden van besturen en commissies Aan student-leden van facultaire bestuursorganen en van commissies worden - indien zij aan de geldende regelingen voldoen - op verzoek studiefaciliteiten toegekend. Iedere student heeft het recht zich kandidaat te stellen voor het vervullen van een vacature in de faculteitsorganen. Het faculteitsbestuur zal vacatures op de publicatieborden, via de VSPVU en zo mogelijk in Ad Valvas bekendmaken. Daarbij zal worden vermeld aan welke werkzaamheden studiefaciliteiten verbonden zijn. In beginsel is elke student van een opleiding benoembaar in een commissie van die opleiding. Postadres voor bovenstaande commissies: p/a Bestuurssecretariaat FPP Van der Boechorststraat 1, kamer 1B-61 1081 BT Amsterdam tel. 020 - 598 8888

18

Psychologie

3

3.1

Praktische regels ten aanzien van de studie

Toelatingsvoorwaarden Vooropleidingseis Je wordt toegelaten tot de bacheloropleiding Psychologie met een van de volgende diploma's: a1. alle vwo-doorstroomprofielen a2. vwo-diploma met wiskunde A of B in het eindexamenpakket b1. wo-getuigschrift propedeutisch examen b2. wo-getuigschrift afsluitend (doctoraal) examen c1. hbo-getuigschrift propedeutisch examen c2. hbo-getuigschrift afsluitend examen d1. OU-getuigschrift propedeutisch examen d2. OU-getuigschrift afsluitend examen

3.1.1

Wiskunde en statistiek Hoewel alle studenten met de in paragraaf 3.1 genoemde vooropleiding formeel geschikt zijn, is gebleken dat studenten die weinig wiskunde in hun vooropleidingspakket hebben, zeer veel moeite hebben met statistiek. Dit heeft tot gevolg dat de groep eerstejaarsstudenten zeer heterogeen is qua startniveau, hetgeen niet alleen voor studenten met gebrekkige wiskundekennis, maar ook voor de andere studenten nadelige gevolgen heeft. Om de heterogeniteit zoveel mogelijk op te heffen, neemt elke student daarom verplicht deel aan een Voortoets Statistiek. Studenten die hiervoor een laag cijfer halen, mogen niet deelnemen aan de intensieve onderwijsvariant (werkgroepen), omdat dit ten koste gaat van het onderwijs aan studenten die wel over de juiste voorkennis beschikken. De intensieve variant houdt in dat de student werkgroepen volgt. Het eindcijfer is opgebouwd uit een voortoets, tussentoets, eindtoets en Blackboardtoetsen. De eindtoets beslaat in dit geval alleen de stof van de tweede helft van de cursus. Studenten die de intensieve variant niet willen volgen of er niet voor toegelaten zijn, volgen de extensieve variant. De student kan oefenen met Blackboardtoetsen, maar deze tellen niet mee voor het eindcijfer. De student mag niet deelnemen aan de werkgroepen. De student maakt aan het eind van de cursus een totaaltentamen dat alle stof tentamineert. De tentamenduur is berekend op het totaaltentamen. Studenten die geen wiskunde op vwo-niveau hebben gehad en studenten die dat wel hebben gehad maar die toch zwak zijn in wiskunde, wordt aangeraden hun kennis en vaardigheid op het gebied van wiskunde op het gewenste peil te brengen. Hiertoe biedt de faculteit tegen betaling een cursus wiskunde aan, die op verschillende momenten gevolgd kan worden: • In de periode maart t/m juni 2009 • In de zomermaanden 2009 • Bij voldoende aanmelding: in september/oktober 2008, na de voortoets en vóórdat het vak statistiek begint. Het behalen van de toets van de wiskundecursus geeft toegang tot de intensieve variant van het vak statistiek, en tevens vrijstelling van de voortoets. Het behalen van


19

het testimonium wiskunde A, respectievelijk B van het James Boswell Instituut (universiteit Utrecht) geldt als vervangend voor de facultaire wiskundetoets. Voor informatie over precieze data en kosten verwijzen we je naar de website: http://www.psy.vu.nl/fpp.php/studeren/psychologie/toelating/wiskundetoets 3.1.2

3.2

Colloquium doctum Ben je niet in het bezit van een van bovengenoemde diploma's en ben je 21 jaar of ouder, dan is het mogelijk via een toelatingsexamen (colloquium doctum) te worden toegelaten. Voor het colloquium doctum voor de bacheloropleiding Psychologie is kennis van biologie, Engels en wiskunde tenminste op vwo-eindexamenniveau nodig. Het colloquium doctum dient te worden aangevraagd bij de afdeling Studentendecanen van de VU (niet FPP): tel. 020 - 598 5019.

Het bindend studieadvies (BSA) De examencommissie brengt omstreeks het eind van het eerste en omstreeks het eind van het tweede studiejaar namens het College van Bestuur, aan iedere student die voor het eerste respectievelijk voor het tweede jaar staat ingeschreven voor de opleiding een advies uit over het al dan niet voortzetten van de studie. Dit studieadvies is bindend. Studenten die een negatief bindend studieadvies (BSA) krijgen, mogen zich gedurende drie jaar volgend op het jaar waarin het negatief (BSA) is ontvangen niet voor de opleiding Psychologie aan de VU inschrijven. Het negatief BSA is het eindpunt van een intensieve begeleiding. Tijdens deze begeleiding wordt niet alleen aandacht besteed aan de selectieve kant van het BSA, maar wordt ook met de student meegedacht over eventuele andere, passende opleidingsmogelijkheden. Zie voor meer gedetailleerde informatie paragraaf 7.3.

3.3

Studievoortgang De opleiding bestaat uit onderwijseenheden. De studielast van elke onderwijseenheid wordt in gehele studiepunten uitgedrukt en vastgelegd in de OER (Onderwijs- en Examenregeling. Een studiepunt is gelijk aan 28 uren studie. De studielast van de bacheloropleiding Psychologie is 180 studiepunten. De studiepunten worden uitgedrukt in ECTS-credits (European Credit Transfer System). Aangezien dit in de gehele EU het geval is, zijn de studiepunten goed internationaal vergelijkbaar. De student kan op elk moment een overzicht van zijn studievoortgang op TIS zien.

3.4

Aanmelding vakken, tentamens en profielen Voor alle vakken moet de student zich aanmelden in TIS. Via internet kun je je in principe vanaf elke computer met een internetverbinding aanmelden in TIS. Een pincode voor het inloggen in TIS wordt je toegezonden voor aanvang van de studie. Een print van je aanmeldingsnummer in TIS geldt, indien nodig als bewijs dat je je hebt aangemeld. Advies: wacht niet met aanmelden tot de laatste dag, om problemen te voorkomen.

20

Psychologie

3.4.1

Gecombineerde aanmelding (vak met bijbehorend tentamen) Door de aanmelding voor vakken in TIS staat de student automatisch ook ingeschreven voor de eerstvolgende tentamengelegenheid en is de student enrolled voor het betreffende vak in Blackboard. Enrollen in Blackboard zelf is niet mogelijk, aanmelding moet altijd via TIS. Doe dit dus tijdig want anders heb je geen toegang tot belangrijke informatie over het onderwijs. Voor alle vakken moet de student zich aanmelden bij "aanmelding cursus" in TIS. Indien er een practica of werkgroep aan de cursus is verbonden dan meldt de student zich tevens aan voor de betreffende practica/werkgroep bij "aanmelden cursusgroep" in TIS. Uitzondering op deze regel zijn: 1. Voor het vak Stage in de masteropleiding schrijven studenten zich niet in via TIS maar via de afdelingen 2. Voor het vak M-these in de masteropleiding schrijven studenten zich niet in via TIS maar via de afdelingen 3. Voor de vakken van de researchmasters Cognitive Neuropsychology en Social Psychology schrijven studenten zich niet in via TIS maar via de betreffende afdeling.

3.4.2

Aanmelding alleen voor het tentamen Indien een student niet het onderwijs wenst te volgen, maar alleen tentamen wil doen, of indien een student wil deelnemen aan een tweede tentamengelegenheid, moet hij/zij zich voor het tentamen in TIS aanmelden bij ("tentamengelegenheid").

3.4.3

Voorwaardelijke aanmelding vak met entreevoorwaarden In uitzonderlijke gevallen kan een student die nog niet voldoet aan de gestelde entreevoorwaarden voor een bepaald vak een verzoekschrift bij de examencommissie psychologie indienen om voor dat vak voorwaardelijk te worden toegelaten. Het betreft hier situaties waarin: • het niet toegelaten worden tot een aanzienlijke studievertraging leidt • het hertentamen van het entreevoorwaardevak plaatsvindt uiterlijk in de week waarin het onderwijs van het betreffende vak begint, dan wel de uitslag van het tentamen van het entreevoorwaarde vak bekend zal worden gemaakt uiterlijk in de tweede week van het onderwijs van het betreffende vak. In het verzoekschrift moet de student duidelijk maken welke bijzondere omstandigheden verklaren waarom hij / zij niet geslaagd is voor c.q. niet heeft deelgenomen aan alle eerdere voor hem / haar openstaande tentamengelegenheden van het vak dat als entreevoorwaarde geldt. Het verzoekschrift moet zo spoedig mogelijk na het bekend worden van het onvoldoende resultaat voor de eerste tentamengelegenheid van het entreevoorwaarde vak worden ingediend bij de (ambtelijk secretaris van de) examencommissie psychologie. Voorwaardelijke toelating houdt in dat de student het vak mag volgen zolang de uitslag voor het vak of de vakken die geldt/gelden als entreevoorwaarde(n) nog niet bekend is. Wanneer een voldoende is behaald waarmee de student voldoet aan de gestelde entreevoorwaarde, wordt de student definitief aangemeld voor het vak. Zo niet, dan wordt de voorwaardelijke aanmelding beëindigd en dient de student te stoppen met het volgen van het vak.


21

3.4.4

Aanmeldings- en sluitingstermijn vakken en tentamens Voor alle studenten geldt dat aanmelding via TIS mogelijk is vanaf de maand juli voorafgaande aan het nieuwe studiejaar voor de vakken geroosterd in periode 1, 2 en 3 (eerste semester) en vanaf circa half november van het lopend studiejaar voor de vakken geroosterd in periode 4, 5 en 6 (tweede semester). Afwijkende inschrijftermijnen c.q regels staan vermeld bij de vakomschrijvingen van de betreffende examenonderdelen in de studiegids. Sluitingstermijn aanmelding vakken en tentamens: 1. Sluitingstermijn inschrijving gecombineerde aanmelding (cursus met bijbehorend tentamen): inschrijven kan tot uiterlijk 3 weken voor de aanvang van de cursus 2. Sluitingstermijn aanmelding tentamen: aanmelden kan tot aan de vijfde werkdag vóór de dag waarop het tentamen plaatsvindt 3. Afwijkende sluitingstermijnen staan vermeld bij de betreffende examenonderdelen in de studiegids

3.4.5

Sancties bij niet tijdige aanmelding practica en tentamens Wanneer een student niet is ingeschreven via TIS wordt hij of zij alleen toegelaten tot het betreffende vak of tentamen wanneer de faciliteiten dat toestaan. Bij een vak met practicum of werkgroepen zal dat niet altijd mogelijk zijn omdat op basis van opgegeven aantallen groepsindelingen zijn gemaakt, student-assistenten zijn aangesteld en practicummateriaal is besteld. Een student die zich na sluiting van de inschrijftermijn nog wil aanmelden voor een practicum of werkgroep, moet zich melden bij het studiesecretariaat. Een medewerker van het studiesecretariaat zal in overleg met de betreffende docent bepalen of je nog kunt worden toegelaten tot de werkgroep. Indien je alsnog wordt toegelaten zal een bedrag van 20 euro administratiekosten in rekening worden gebracht, contant en gepast te betalen aan de balie van het studiesecretariaat. Wie zonder tijdige aanmelding deelneemt aan een tentamen, is 20 euro administratiekosten verschuldigd, contant en gepast te betalen aan de balie van het studiesecretariaat. Het desbetreffende tentamen wordt pas beoordeeld nadat deze administratiekosten zijn voldaan. Indien de kosten niet voldaan zijn, kan iemand zich niet aanmelden voor de volgende gelegenheid van hetzelfde tentamen. Ziekte van de student vormt geen grond voor het toestaan van afwijkingen in de aanmeldingstermijn.

22

3.4.6

Intrekking van de aanmelding Afmelden voor een gecombineerde aanmelding (een vak met bijbehorend tentamen) kan uitsluitend via TIS tot 3 weken voor aanvang van het vak. Afmelden voor een tentamen kan uitsluitend via TIS tot aan de vijfde werkdag vóór de dag waarop het tentamen plaatsvindt.

3.4.7

Aanmelding profielen In het derde bachelorjaar volgen de studenten de vakken behorende bij het door hen gekozen profiel. Studenten dienen zich eind mei van het B2-jaar in te schrijven voor het profiel dat zij willen gaan volgen. De inschrijving voor het profiel gaat via TIS. De inschrijving start eind mei en loopt tot eind juni. Studenten kunnen zich inschrijven voor één profiel. Nota bene: de studenten dienen zich niet alleen voor het profiel aan te melden, zij dienen zich ook aan te melden voor de profielvakken die zij willen gaan volgen. De aanmelding voor de profielvakken (dit zijn de inhoudelijke Psychologie

profielvakken, dataen diagnostiekmodulen, Opzetten van Onderzoek en de B-these) en de algemene vakken van het B-3 jaar geschiedt op dezelfde wijze als de aanmelding voor het overige onderwijs en de tentamens in de bacheloropleiding.

3.5

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Per opleiding is er één Onderwijs- en Examenregeling, de OER. De OER is bindend. Bij veranderingen in het onderwijsprogramma komt er een nieuwe OER, die vanaf dat moment bepalend is voor het te volgen programma. Ook overgangsregelingen worden in dit document vastgelegd. De OER is te vinden op de facultaire website (onder het onderwerp onderwijs).

3.5.1

Vakkenpakket Vrijwel alle B1 en B2 vakken zijn voor alle studenten gelijk. Al voor het eind van het B2-jaar, in de maand mei, kies je een profiel. Een profiel bestaat uit vier inhoudelijke profielvakken, twee dataen/of diagnostiekmodulen, Opzetten van Onderzoek en de B-these. Deze laatste twee vakken dienen dus binnen hetzelfde profiel te worden gevolgd. Op deze manier kun je alvast een accent leggen in de richting van een beroep of van een masteropleiding die je na je bacheloropleiding wilt gaan volgen. Behalve de vakkenpakketten van de verschillende bachelorprofielen in het derde bachelorjaar, kun je ook zelf uit het aanbod van de profielen een pakket samenstellen. Dit is een zogenaamde vrije variant. Voor zo'n vrije variant dient de examencommissie toestemming te verlenen.

3.5.2

Entreevoorwaarden Voor het volgen van bepaalde vakken moet je over bepaalde aantoonbare voorkennis beschikken (entreevoorwaarden). Omdat deze vakken vaak onderdeel vormen van een traject, is het voor het mogen afleggen van bepaalde tentamens en/of het volgen van bepaalde vakken (voornamelijk practica) voorwaarde om een voorafgaand studieonderdeel te hebben behaald. Deze entreevoorwaarden staan in de Onderwijsen Examenregeling (OER) en bij de betreffende studieonderdelen in de studiegids. Enkele van de belangrijkste entreevoorwaarden worden hier nader besproken. Voorts adviseren wij om je middels bestudering van de OER op dit punt tijdig op de hoogte te zijn van andere entreevoorwaarden. 1.Het traject Methodeleer, Statistiek en Data-analyse (MSD). De faculteit wil hoog gekwalificeerde academici afleveren. Datgene wat een academicus bij uitstek onderscheidt van iemand met een hbo-opleiding, is het feit dat een academicus is geschoold in het opzetten, uitvoeren en verslagleggen van onderzoek. De hiervoor benodigde kennis en vaardigheden worden opgedaan in het MSD-traject. In de B-these aan het eind van het B3-jaar komt al het geleerde samen en moet je in staat zijn onder begeleiding een onderzoek te doen en daarvan een wetenschappelijk opgezet en verantwoord verslag te schrijven. Sterker dan bij inhoudelijke studieonderdelen het geval is, speelt bij het MSD-traject een rol dat in latere studieonderdelen wordt voortgebouwd op MSD-onderdelen eerder in de studie. Daarom gelden voor het MSD-traject entreevoorwaarden waarvan slechts bij hoge uitzondering kan worden afgeweken. Het is dus erg belangrijk om vanaf het begin van de studie hard te werken aan het behalen van de tentamens op MSD-gebied. Het niet behalen van betreffende studieonderdelen leidt namelijk al


23

gauw tot problemen met de studievoortgang. Aan het eind van het traject (en tevens aan het eind van de bacheloropleiding) staat Opzetten van Onderzoek, gevolgd door de B-these. Het behaald hebben van deze twee studieonderdelen is voorwaarde om te kunnen doorstromen naar een masteropleiding. Hieronder per MSD-onderdeel de entreevoorwaarden in schema: Voorwaarde voor: OM I (B2) * OM II (B2) ** Opzetten van Onderzoek (B3) B-these (B3)

* **

Behaald hebben van: Algemene Methodologie (B1) Statistiek (B1) OM I (B2) * OM II (B2) **

Onderzoeksmethoden I: dataverzamelingstechnieken Onderzoeksmethoden II: data-analysetechnieken

Door verschillende studieonderdelen niet te behalen, werken de entreevoorwaarden ‘cumulatief’. Het niet behalen van Statistiek bijvoorbeeld, heeft als gevolg dat OM II niet mag worden gedaan, hetgeen weer entreevoorwaarde is voor de B-these. 2. Deelname aan inhoudelijke profielonderdelen. Aan het eind van het tweede studiejaar kies je, zoals gezegd, een profiel. Om aan de tentamens van de inhoudelijke profielvakken van dat profiel te mogen deelnemen, gelden voor de onderstaande profielen entreevoorwaarden: • Studenten die kiezen voor het profiel Biologische Psychologie dienen Biologische Psychologie (812006) te hebben behaald, • Studenten die kiezen voor het profiel Klinische en Cognitieve Neuropsychologie dienen het studieonderdeel Neuropsychologie (812017) te hebben behaald. 3.5.3

24

Extra onderdelen bachelor- of masterprogramma Extra onderdelen omvatten bij voorkeur zes of meer studiepunten, maar in ieder geval drie studiepunten. Aan het bachelorprogramma kunnen alleen onderwijsonderdelen uit bachelorprogramma’s van een universiteit worden toegevoegd, aan het masterprogramma alleen onderwijsonderdelen uit masterprogramma's. Indien men meent goede redenen te hebben hiervan af te wijken, kan men een met redenen omkleed verzoek indienen bij de examencommissie. Extra onderdelen (van buiten de faculteit) dien je ter goedkeuring schriftelijk voor te leggen aan de examencommissie Psychologie. Gebruik hiervoor het formulier dat op de facultaire website staat. Goedgekeurde onderdelen worden als extra vakken op het diplomasupplement vermeld. N.B. Een vak kan niet als extra vak op dit supplement worden vermeld als het onderdeel uitmaakt van een andere opleiding waarvoor je als bijvakstudent bent of was ingeschreven. Men kan in dat geval een dossierverklaring vragen aan de andere opleiding als bewijs van het behaald hebben van het vak. De eventueel door de examencommissie Psychologie gegeven goedkeuring vervalt dus als achteraf blijkt dat je voor die andere opleiding was ingeschreven. Desgevraagd kan de examencommissie ten behoeve van andere universiteiten tevens een verklaring afgeven, waaruit blijkt dat daar te volgen vakken niet bij de opleiding Psychologie aan de VU worden gedoceerd.

Psychologie

3.5.4

Twee mastertrajecten of twee masteropleidingen Studieonderdelen van andere mastertrajecten dan het gekozen mastertraject, kunnen als extra vakken worden gedaan en kunnen als zodanig ook worden geregistreerd. De student ontvangt dus maar één diploma. Wil je in twee opleidingen afstuderen, bijvoorbeeld Psychologie en Pedagogiek, dan kan dat alleen als je alle studieonderdelen van beide opleidingen hebt behaald. Dit geldt dus ook voor de Mthese en de stage. Een stage of M-these kan dus niet voor beide opleidingen gelden.

3.5.5

Vrijstellingen Verzoeken tot vrijstelling van tentamens of examens moeten schriftelijk worden ingediend. Het adres is: Examencommissie Psychologie, van der Boechorststraat 1, 1081 BT Amsterdam, kamer 0B-80. Je dient hiervoor het formulier te downloaden op de facultaire website. Alle verzoeken van een student moeten in één keer worden ingediend. Bij elk verzoek moet duidelijke documentatie worden gevoegd over de behaalde (soms: te behalen) vakken uit een andere opleiding die de basis voor het verzoek vormen: gewaarmerkte (diploma en) cijferlijst, beschrijving inhoud, verplichte literatuur, studiepunten en indien relevant werkvormen. Deze informatie dient bij voorkeur uit een studiegids afkomstig te zijn. Een student afkomstig van een andere opleiding c.q. universiteit moet binnen drie maanden na inschrijving als student van de bacheloropleiding Psychologie aan de VU alle vrijstellingsverzoeken in één keer hebben ingediend.

3.5.6

Bachelor- en masterdiploma Het bachelor- en masterdiploma ontvangt men niet automatisch. Het moet worden aangevraagd bij het studiesecretariaat. De definitieve goedkeuring van de aanvraag gebeurt op de vergadering van de examencommissie. Kort na de aanvraag van het masterdiploma ben je verplicht om een exemplaar van je M-these in te leveren. Dit exemplaar zal, indien je daar toestemming voor geeft, in de bibliotheek worden opgenomen. De M-these kan ook digitaal worden aangeleverd voor plaatsing op het web. De B-thesen worden bewaard bij de afdeling waar je je B-these schrijft. Bachelordiploma De faculteit der Psychologie en Pedagogiek stelt er prijs op het bachelordiploma enigszins ceremonieel uit te reiken tijdens een collectieve bijeenkomst. Dit gebeurt in oktober 2009. De exacte datum van de bachelordiploma uitreiking volgt nog (zie facultaire website voor de laatste informatie over de uitreiking). Studenten die het bachelordiploma desondanks eerder wensen te ontvangen kunnen het diploma op de onderstaande data tijdens de openingstijden van het studiesecretariaat komen ophalen. • maandag 12 januari t/m donderdag 15 januari 2009 • maandag 6 april t/m donderdag 9 april 2009 Hierbij gelden de aanvraagdata, inleverdata en examendata van het schema van de bachelorbullen Psychologie (zie onderstaand schema). Maand oktober november december januari

laatste dag bulaanvraag 24-09-08 22-10-08 26-11-08 17-12-09

inleveren these/ cijfers 24-09-08 22-10-08 26-11-08 17-12-08


Vergadering examencommissie 08-10-08 05-11-08 17-12-08 14-01-09

Examendatum 08-10-08 05-11-08 17-12-08 14-01-09

25

februari maart april mei juni augustus september

28-01-09 25-02-09 25-03-09 22-04-09 20-05-09 17-06-09 22-07-09

28-01-09 25-02-09 25-03-09 22-04-09 20-05-09 08-07-09 31-08-09

18-02-09 11-03-09 15-04-09 06-05-09 10-06-09 12-08-09 16-09-09

18-02-09 11-03-09 15-04-09 06-05-09 10-06-09 12-08-09 31-08-09

Masterdiploma De faculteit der Psychologie en Pedagogiek stelt er prijs op het masterdiploma enigszins ceremonieel uit te reiken aan elke individuele student. Uitreiking aan een groepje studenten, dat hetzelfde mastertraject hebben gevolgd, is eveneens mogelijk, mits dit tijdig is aangevraagd bij de examencommissie psychologie. Voor masterdiploma's geldt onderstaand schema.

3.6

Maand

diploma aanvraag

oktober november december januari februari maart april mei juni augustus september

24-09-08 22-10-08 26-11-08 17-12-08 28-01-09 25-02-09 25-03-09 22-04-09 20-05-09 17-06-09 22-07-09

inleveren these en cijfers 24-09-08 22-10-08 26-11-08 17-12-08 28-01-09 25-02-09 25-03-09 22-04-09 20-05-09 08-07-09 31-08-09

Vergaderdata examencommis sie 08-10-08 05-11-08 17-12-08 14-01-09 18-02-09 11-03-09 15-04-09 06-05-09 10-06-09 12-08-09 16-09-09

Examendatum

diploma uitreiking

8 -10-08 05-11-08 17-12-08 14-01-09 18-02-09 11-03-09 15-04-09 06-05-09 10-06-09 12-08-09 31-08-09

28-11-08 28-11-08 30-01-09 30-01-09 03-04-09 03-04-09 29-05-09 29-05-09 26-06-09 28-08-09 02-10-09

Tentamenregeling De Regeling en Richtlijnen 2008-2009 van de examencommissie Psychologie zijn te vinden op de facultaire website (www. psy.vu.nl onder onderwijs).

3.6.1

26

De programmering van tentamens Het onderwijs wordt verzorgd in onderdelen, zoals bijvoorbeeld Inleiding in de Psychologie en Statistiek. Deze onderdelen worden veelal getoetst door middel van een tentamen. Voor de gehele bacheloropleiding, uitgezonderd de B-these, geldt dat er twee tentamengelegenheden per studiejaar zijn. De eerste gelegenheid is vlak na het onderwijs. De tweede tentamengelegenheid is bedoeld voor studenten die om wat voor reden dan ook niet konden deelnemen aan de eerste tentamengelegenheid, en voor studenten die daarvoor niet zijn geslaagd. De tweede gelegenheid (herkansing) wordt ongeveer 6-7 weken na de eerste gelegenheid geroosterd. Een extra (derde) tentamengelegenheid wordt alleen gegeven indien er sprake is van onstudeerbaarheid, dit ter beoordeling van de examencommissie. Een student die meent hiervoor in aanmerking te komen kan een met redenen omkleed verzoek richten aan de examencommissie. Voor OM II is een derde herkansing gepland vlak voor de kerstvakantie. Om hieraan te mogen deelnemen moet je voor één van de vorige gelegenheden minstens een 4 hebben gehaald.

Psychologie

3.6.2

Bekendmaking uitslag tentamens Tentamens behoren binnen vijftien werkdagen na de tentamendatum te zijn nagekeken. Zo mogelijk 20 werkdagen nadat het tentamen is afgenomen, wordt de student geïnformeerd over de uitslag. Deze wordt bekendgemaakt via TIS. Via TIS kan iedere student zelf een overzicht van zijn of haar resultaten afdrukken. Soms worden tentamenresultaten ook op een andere manier, bijvoorbeeld via Blackboard gepubliceerd. Hieraan kan men echter geen rechten ontlenen (zie bachelor OER artikel 17, lid 3 en master OER artikel 11, lid 3). Telefonisch wordt geen informatie over cijfers gegeven. Alle briefjes met uitslagen die de student rechtstreeks van een docent of afdeling krijgt, moeten óók naar het studiesecretariaat.

3.6.3

3.7

Afwijkingsmogelijkheden en bijzondere regelingen Voor buitenlandse studenten, topsporters, studenten die bestuurswerkzaamheden verrichten, gehandicapte studenten e.d. zijn er faciliteitenregelingen. Deze regelingen houden in dat de betrokkene gedurende een bepaalde periode kan afwijken van reguliere tentamendata en/of dat de duur van de tentamenafname wordt verlengd. Overleg met de docent is hierbij van groot belang. Voor buitenlandse studenten zijn er soms mogelijkheden om tentamens in een andere taal - meestal in het Engels - af te leggen. Voor nadere informatie over dit alles kun je je wenden tot de studieadviseur, tel. (020) 598 8840.

Recht van beroep Aan de Vrije Universiteit is een beroepsprocedure mogelijk voor studenten die het niet eens zijn met een tentamen- of examenuitslag, de waardering van scripties, werkstukken, verslagen en practica of met de behandeling die zij in dit verband hebben ondergaan. Getoetst wordt of de beoordeling rechtmatig is. Zie ook de beroepsmogelijkheden die zijn vermeld in het instellingsspecifieke deel van het studentenstatuut, dat voor de hele universiteit geldt.

3.8

Afgifte getuigschriften Zie Regelingen en Richtlijnen van de examencommissie Psychologie, artikel 6 (zie facultaire website). Meer informatie en de oorspronkelijke regelingen kun je vinden in: - WHW, artikel 7.12 vierde lid, 7.13 en hoofdstuk 9 - Statuut VU

3.9

Overeenkomst voor de B- en M-these Bij aanvang van de B-these en M-these moet je een overeenkomst invullen en ondertekenen. Deze is te downloaden vanaf de facultaire website. Voor de overige regelingen en eisen met betrekking tot de theses verwijzen we je naar de informatie die docenten van het betreffende profiel en mastertraject hierover geven wanneer zij deze vakken bespreken.


27

3.10

Dossierverklaring Wanneer je je studie beëindigt voordat je het examen hebt gehaald, kun je bij de examencommissie een dossierverklaring verkrijgen, als je ten minste twee studieonderdelen met goed gevolg hebt afgelegd. In de dossierverklaring worden de studieonderdelen vermeld die met goed gevolg zijn afgerond.

3.11

Engelstalige verklaring Bij de uitreiking van het bachelor en of mastergetuigschrift ontvangt de student tevens een Engelstalige verklaring dat hij/zij het examen van de vooropleiding met goed gevolg heeft afgelegd. Meer informatie en de oorspronkelijke regelingen kun je vinden in: 1. WHW, hoofdstuk 7 7. Statuut VU 8. OER 9. Procedure afgifte getuigschriften, afdeling Studentenadministratie en Onderwijsvoorlichting

3.12

Informatievoorziening Alle studenten worden geacht zich op de hoogte te stellen van alle officiële berichten van de examencommissie en docenten. Behalve de berichtgeving die rechtstreeks is gericht aan individuele studenten, worden hiertoe ook de mededelingen in deze studiegids en Ad Valvas gerekend, evenals de mededelingen die op de website worden geplaatst en via de mail worden verstuurd.

28

3.12.1

Regelgeving onderwijs De 'Regelingen en Richtlijnen van de examencommissie' zijn te vinden op de facultaire website (www.psy.vu.nl onder onderwijs). De Onderwijs- en Examenregeling (OER) wordt vastgesteld volgens regels, neergelegd in de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek (WHW). In gevallen waarin strijdigheid zou bestaan tussen verschillende berichten is de OERtekst beslissend. De OER is te vinden op de facultaire website (www.psy.vu.nl onder onderwijs). In het algemeen zijn daarnaast de 'Regelingen en Richtlijnen van de examencommissie' doorslaggevend

3.12.2

Nieuws over onderwijszaken Nieuws op het gebied van onderwijszaken wordt gepubliceerd op de facultaire website bij het item Onderwijs onder Nieuws.

3.12.3

College- en tentamenrooster Het college- en tentamenrooster is vanaf het begin van elk semester te vinden op de facultaire website onder 'onderwijs'. Het rooster wordt regelmatig herzien. Roosterwijzigingen die lang van te voren bekend zijn, worden tevens gepubliceerd als nieuwsitem op de facultaire website en in Ad Valvas. Elke student wordt geacht op de hoogte te zijn van roosterinformatie die via Ad Valvas en/of de website is bekendgemaakt.

Psychologie

4

4.1 4.1.1

Studentenvoorzieningen

Onderwijs Studiesecretariaat Op het studiesecretariaat vinden de administratieve werkzaamheden plaats ten behoeve van het onderwijs en de examens. Hier worden bijvoorbeeld de tentamencijfers geregistreerd en de diploma’s klaargemaakt voor studenten die gaan afstuderen. Als student moet je hier je bachelor- en masterdiploma aanvragen. Zodra een student van adres verandert, dient hij of zij dit schriftelijk mee te delen aan de studentenadministratie van de VU. Gebruik hiervoor s.v.p. het mutatieformulier dat bij het studiesecretariaat verkrijgbaar is. Adres studiesecretariaat: Van der Boechorststraat 1, kamer 0B-69, tel. 598 8800. Openingstijden: • inloopspreekuur maandag tot en met donderdag van 11.00 tot 13.30 uur • telefonisch spreekuur van maandag tot en met donderdag 14.30 tot 16.00 uur Buiten openingstijden zijn de medewerkers van het studiesecretariaat bezig met alle administratieve en secretariële werkzaamheden die te maken hebben met inschrijving, tentamens, examens e.d. Dit vereist de nodige aandacht en zorg. Daarom vragen we iedereen zich aan bovenstaande openingstijden te houden.

4.1.2

4.2 4.2.1

Onderwijscoördinatie Het hoofd onderwijsbureau draagt zorg voor de uitvoering van het beleid op het terrein van onderwijs. Hij is ambtelijk secretaris van commissies op het gebied van onderwijs. Hij behandelt tevens de aan het faculteitsbestuur gerichte verzoeken en klachten aangaande de OER. Zie voor adres en telefoonnummer paragraaf 2.3.

Studiebegeleiding Studieadvisering De studieadviseur De studieadviseur heeft, met wisselend accent, een adviserende, hulpverlenende en signalerende taak. Hij/zij heeft een relatief onafhankelijke positie binnen de faculteit. De gegevens die studenten aan hem/haar verstrekken, worden als strikt vertrouwelijk beschouwd. Je kunt met de studieadviseur gaan praten als: 1. je een verzoek wilt richten aan de examencommissie (bijvoorbeeld over vrijstellingen, individuele aangelegenheden, studiefaciliteiten etc.) 2. je met een vraag zit over allerlei formele regelingen rond de studie, zoals nadere regelingen vrijstellingen, overgang van de ene opleiding naar de andere opleiding, beroepsprocedures etc. 3. je met een vraag zit over de individuele invulling van het studieprogramma Studentenvoorzieningen

29

4. je door persoonlijke omstandigheden genoodzaakt bent tot een bijzondere studieplanning 5. de studie niet wil vlotten door wat voor omstandigheden dan ook, bijvoorbeeld doordat de gekozen opleiding toch niet datgene biedt wat je ervan verwachtte of doordat het je niet lukt je op de studie te concentreren 6. je klachten en/ of problemen hebt ten aanzien van de facultaire onderwijsorganisatie. De studieadviseur zal dan trachten individuele oplossingen te zoeken en de oorzaak van de klachten en problemen weg te nemen. De studieadviseur kan ook zelf het initiatief nemen tot overleg en je uitnodigen voor een gesprek als hij/zij bijvoorbeeld meent dat je studieresultaten daartoe aanleiding geven. De facultaire studieadviseur voor eerstejaars studenten, mw. drs. Marieke Schilder, is voor een kort overleg en het maken van afspraken voor een uitvoeriger gesprek als volgt te bereiken: 1. op maandag, dinsdag en donderdag telefonisch van 11.00 tot 12.00 uur via telefoonnummer 020 – 598 2842. 2. op maandag, dinsdag en donderdag tijdens het inloopspreekuur van 12.00 tot 13.00 uur (kamer OB-84, Transitorium, Van der Boechorsstraat 1, 1081 BT) De studieadviseur psychologie voor tweede en ouderejaarsstudenten, dr. Rutger Meijer, is voor kort overleg en het maken van afspraken voor een uitvoeriger gesprek van maandag tot en met donderdag als volgt bereikbaar: 1. telefonisch van 11.00 tot 12.00 en van 13.30 tot 14.30 uur via tel. 020 - 5988840; 2. inloopspreekuur 13.00 tot 13.30 uur (kamer 0B-88, Transitorium, Van der Boechorststraat 1, 1081 BT Amsterdam).

4.3

30

Oriëntatie op de arbeidsmarkt

4.3.1

Oriëntatie op de arbeidsmarkt Gegeven de aard van de arbeidsmarkt voor psychologen en de grote verscheidenheid aan mogelijke loopbanen, is er alle reden om hier al voor het afstuderen over na te denken. In samenwerking met het Centrum voor Studie en Loopbaan organiseert de faculteit daarom een workshop en een cursus studie en loopbaan. Daarnaast is er jaarlijks een workshop solliciteren.

4.3.2

Workshop voor tweedejaarsstudenten Voor tweedejaarsstudenten die voor de keuze van hun bachelorprofiel staan, wordt elk jaar de workshop Studie en loopbaan georganiseerd. In de workshop leer je wat je moet weten voor je de arbeidsmarkt op gaat: - wie je bent - wat je wilt en wat je kunt - wat de (aanstaande) werkgever van jóu wil - hoe je positief over je sterke en zwakke kanten kunt praten - hoe je een netwerk opbouwt.

Psychologie

4.3.3

Cursus voor derdejaars bachelorstudenten en masterstudenten Voor derdejaars bachelorstudenten en masterstudenten wordt ieder voorjaar de cursus Studie en Loopbaan georganiseerd, bestaande uit vijf avonden. Tijdens de cursus leer je welke zaken voor jou persoonlijk belangrijk zijn bij het maken van loopbaankeuzes en je zoekt uit welke beroepsmogelijkheden er voor jou zijn. Heb je bepaald wat je wilt en kunt, dan zul je jezelf op de arbeidsmarkt moeten presenteren. Dit leer je door middel van oefeningen thuis en in kleine groepen tijdens de bijeenkomsten. Reken voor het maken van de thuisopdrachten op ongeveer een dagdeel per week. Een deel van het programma wordt besteed aan inleidingen over relevante onderwerpen. Tijdens de bijeenkomsten komen ook gastsprekers aan het woord, onder wie afgestudeerden die iets vertellen over hun loopbaan en hun huidige werk.

4.3.4

Workshop solliciteren De workshop Solliciteren is bedoeld voor studenten die binnen een halfjaar afstuderen in de psychologie. In de workshop maak je een profielschets, je schrijft een brief en je stelt je curriculum vitae op. Daarna ga je in de groep oefenen met het voeren van een gesprek. Een ervaren selecteur wordt uitgenodigd zodat je je sollicitatievaardigheden kunt uitproberen op iemand uit de praktijk. Tijdens de workshop wordt ook aandacht besteed aan psychologische testen, assessment en arbeidsvoorwaarden. Als afsluiting van de workshop stel je een actieplan op. Van de docent krijg je persoonlijk advies mee.

4.3.5

Inschrijving Tegen de tijd dat de workshop/cursus wordt gegeven, krijgen de studenten voor wie deze bedoeld is een folder in de bus. Je schrijft je in bij het studiesecretariaat van de faculteit. Alle loopbaanactiviteiten worden georganiseerd door de Faculteit der Psychologie en Pedagogiek en het Centrum voor Studie en Loopbaan. Ze worden voor een deel door de faculteit gesubsidieerd, maar voor elke activiteit geldt dat een eigen bijdrage door de student betaald moet worden. Inlichtingen over de cursus en workshops: Afdeling Voorlichting Psychologie en Pedagogiek, tel. 020-598 8897; e-mail: [email protected]

4.4

Studeren in het buitenland Er zijn verschillende mogelijkheden om tijdens je studie naar het buitenland te gaan voor het volgen van vakken aan een buitenlandse universiteit of voor het doen van een onderzoekstage of klinische stage tijdens je masterfase. Zo leer je een heel andere wetenschappelijke en maatschappelijke wereld kennen met andere vormen van onderwijs, geestelijke gezondheidszorg en bedrijfsleven. Vanzelfsprekend zal je talenkennis sterk verbeteren. Daarnaast zal het verblijf in het buitenland ook een grote invloed hebben op je persoonlijke groei. Je moet veel regelen en je moet jezelf zien te redden in een vreemd land. Natuurlijk sta je er niet alleen voor: de buitenlandse universiteit regelt sociale opvang en je zult gemakkelijk vrienden maken onder de andere (uitwisselings)studenten. Alles bij elkaar leer je andere mensen, andere culturen en een ander land kennen, zodat je voortaan met andere ogen naar Nederland zult kijken. Tot slot is het buitenlandverblijf een positief punt op je CV - zeker als je


31

verder wilt in het onderzoek - vanwege de academische en sociale ervaringen die je hebt opgedaan. 4.4.1

Naar het buitenland tijdens de bacheloropleiding De meest eenvoudige manier om tijdens je bacheloropleiding naar het buitenland te gaan is als uitwisselingsstudent. Je maakt dan gebruik van de afspraken die de afdelingen en de faculteit hebben gemaakt met een aantal andere Europese universiteiten over de wederzijdse uitwisseling van studenten. Deze afspraken vallen onder het Socratesprogramma van de EU. Als Socratesstudent heb je een aantal voordelen. Je hoeft geen collegegeld te betalen aan de buitenlandse universiteit, want je blijft gewoon ingeschreven aan de VU. Je krijgt een Socratesbeurs (zo’n 278 euro per maand) en de ontvangende universiteit helpt je met praktische zaken zoals huisvesting. De facultaire Socratespartners zijn: BELGIË Universiteit Gent Katholieke Universiteit Leuven DENEMARKEN Københavns Universitet DUITSLAND Technische Universität Berlin Ruprecht-Karls Universität Heidelberg Friedrich-Schiller Universität Jena Julius-Maximilians-Universität Wűrzburg GROOT-BRITTANIË University of Glasgow University of Birmingham FINLAND Jyväskylän Yliopisto, Jyväskylä Helsingin Yliopisto ITALIË Università degli studi di Bologna Università degli studi di Padova “Il Bo” Università degli studi di Roma ”La Sapienza” MALTA University of Malta SPANJE Universidad Complutense de Madrid Universidad Pablo de Olavide, Sevilla Universitat Jaume I, Castelló de la Plana

32

Psychologie

POLEN Katolicki Universytet Lubelski, Lublin TURKIJE Hacettepe Üniversitesi, Ankara PORTUGAL Instituto Superior de Ciencias do Trabalho e da Empresa, Lissabon ZWEDEN Uppsala Universitet ZWITSERLAND Universität Bern Ook kun je bij een Socratespartner van de VU terecht. Je hebt dan de keuze uit de 40 universiteiten van de Santandergroep (zie de VU-site). De meeste Europese universiteiten geven onderwijs in de eigen nationale taal. Dat vraagt om een goede taalvoorbereiding. Je kunt hier al beginnen met zelfstudie of een talencursus. Voor de kleinere Europese talen zijn er gratis speciale Socratestalencursussen in het ontvangende land (EILC). Veel universiteiten hebben eigen (intensieve) taalprogramma’s, die je voor of tijdens je studie daar kunt volgen. Er zijn ook mogelijkheden om als uitwisselingsstudent buiten Europa te studeren. Met het International Student Exchange Program (ISEP) kun je naar één van de 135 Amerikaanse universiteiten die aan dat programma meedoen. Of je kunt vertrekken naar één van de Zuidafrikaanse of Chinese partners van de VU. De faculteit heeft ook een overeenkomst met Tel Aviv University. Bij al deze universiteiten kom je in aanmerking voor een universitaire Globebeurs. Je kunt ook zelf een universiteit uitzoeken waar je wilt studeren, maar dan moet je zelf je toelating regelen en afspraken maken over het al dan niet betalen van collegegeld. Dit kost vaak veel tijd: begin minimaal een jaar van tevoren. Je kunt in dit geval in aanmerking komen voor een facultaire reiskostenbeurs (de helft van de reiskosten tot een maximum van €500) en een universitaire Fondsendeskbeurs. Raadpleeg verder de beursopener van de Nuffic (www.nuffic.nl). Voor je naar het buitenland gaat, moet je in overleg met de medewerker internationalisering een studieplan opstellen. De aangewezen tijd om naar het buitenland te gaan is het eerste semester van het B3 jaar. Als je daarvoor kiest, kun je al tijdens het B2 jaar het vak Encyclopedie van de Psychologie doen in plaats van Interculturele Psychologie, waarvoor je dan vrijgesteld kunt worden. Je studie in het buitenland kan dan helemaal uit profielvakken bestaan. 4.4.2

Naar het buitenland tijdens de masteropleiding De meest geschikte mogelijkheid om als masterstudent naar het buitenland te gaan is voor het doen van een stage. Het maakt daarbij verschil of je een klinische stage of een onderzoekstage moet doen.


33

Klinische stages maken onderdeel uit van de mastertrajecten Klinische Psychologie, Klinische Neuropsychologie en Kinder- en Jeugdpsychologie. Voor deze stages zul je de taal van de cliënten moeten spreken. Als je alleen Nederlands spreekt, ben je dus beperkt tot Nederlandstalige landen: Suriname, de Nederlandse Antillen, Vlaanderen of Zuid Afrika. In Suriname (streekziekenhuis Nickerie) loopt een project waaraan je kunt deelnemen als klinisch psycholoog of Kinder- en jeugdpsycholoog. In andere gevallen moet je zelf je plaats regelen. Tijdens de mastertrajecten Arbeids- en Organisatiepsychologie, Sociale Psychologie en ook bij de Engelstalige onderzoeksmasters Social Psychology en Cognitive Neuropsychology moet je een onderzoekstage doen. In sommige gevallen kun je hiervoor terecht bij Socratespartners van de betreffende afdeling (zie boven). Als je bij deze universiteiten een stage gaat lopen, kun je in aanmerking komen voor een Socratesbeurs. Meer informatie daarover vind je in de vorige paragraaf. Tijdens het mastertraject Klinische Neuropsychologie is het doen van een onderzoekstage ook mogelijk. Bij Klinische Neuropsychologie kun je naar het Edith Nourse Rogers Memorial Veterans Hospital in Boston. Als je een stage in het buitenland wilt doen, neem dan contact op met de contactpersoon internationalisering van je afdeling (zie beneden) om na te gaan aan welke eisen je stage moet voldoen. Bij de internationaliseringsmedewerker kun je terecht voor informatie over praktische zaken zoals beurzen en visa. Als je geen Socratesbeurs kunt krijgen, kun je aanspraak maken op de Reiskostenbeurs van de faculteit (de helft van de reiskosten tot een maximum van €500) en op de Fondsendeskbeurs van de universiteit. Aanvraagformulieren hiervoor kun je krijgen bij de internationaliseringsmedewerker. Soms kun je in aanmerking komen voor particuliere beurzen. Zie hiervoor de Beursopener van de Nuffic (www.nuffic.nl). De medewerker internationalisering kan je ook in contact brengen met studenten die eerder een stage in het buitenland hebben gedaan. Het is ook mogelijk onderwijs aan een buitenlandse universiteit te volgen. Als masterstudent kun je in veel gevallen naar één van de facultaire of universitaire partners (Socrates, ISEP, Tel Aviv, Zuid Afrika, China). Zie hiervoor de informatie in de vorige paragraaf. Studievertraging is alleen te vermijden als je de vakken kunt doen tijdens een buitenlandse stage. Als je alleen onderwijs wilt volgen en dit binnen de reguliere studieduur wilt doen, moeten de vakken die je hier mist tijdens je afwezigheid precies op dat moment aan de gastuniversiteit gegeven worden. In de praktijk zal dit zelden voorkomen. Reken dus op studievertraging als je in het buitenland gaat studeren. 4.4.3

34

Naar het buitenland na je studie Voor studenten met goede studieresultaten is er een aantal prestigieuze beurzen om na hun studie naar het buitenland te gaan: Fulbright voor de VS (ook na een bacheloropleiding), Prins Bernhard Cultuurfonds, Talentenbeurs, VSB. De deadlines zijn in maart en april. Meer informatie vind je op de VU-site of bij de medewerker internationalisering.

Psychologie

4.4.4

Verdere informatie Als je geïnteresseerd bent in een buitenlandse studie, kijk dan op de facultaire site voor meer informatie. Of neem contact op met de internationaliseringsmedewerker Job Mulder (email: [email protected], telefoon: 020 – 598 8990 op dinsdag, woensdag en donderdagochtend). Hij kan je uitnodigen voor een algemene voorlichtingsbijeenkomst of – als je al specifieke plannen hebt – voor een persoonlijk gesprek op zijn spreekuur van woensdagmiddag. Ook kan hij je op een mailinglist plaatsen zodat je op de hoogte blijft van wat er gebeurt op het terrein van de internationalisering. Uitgebreide informatie vind je ook op de facultaire en universitaire site. Bij de Studentenbalie kun je de brochure Studeren in het buitenland ophalen. Ook kun je daar een bezoek brengen aan het VU informatiecentrum, waar o.a. informatie is te vinden als je al een buitenlandse stage tijdens je bacheloropleiding wilt doen. Contactpersonen internationalisering Arbeids- en Organisatiepsychologie: Sytze van Duin Biologische Psychologie: Natascha Stroo Cognitieve Psychologie: Mieke Donk Klinische Neuropsychologie: Jan Berend Deijen Klinische Psychologie: Ed Wever Ontwikkelingspsychologie: Joop Bosch Sociale Psychologie: Sander Koole

4.5

Universiteitsbibliotheek Het vinden en raadplegen van wetenschappelijke literatuur is essentieel voor je studie. De Universiteitsbibliotheek wil je daarbij graag helpen. Hieronder vind je een overzicht van de algemene bibliotheekvoorzieningen en de voor jouw studie relevante bibliotheekafdeling. Meer of aanvullende informatie vind je op www.ubvu.vu.nl.

4.5.1

Algemene bibliotheekvoorzieningen Literatuur vinden De interactieve Webcursussen Informatievaardigheden maken je bij veel vakgebieden wegwijs in het vinden van de juiste literatuur. De cursussen zijn te vinden op: www.ubvu.vu.nl/cursussen Kies de cursus van je vakgebied. Staat deze er niet bij dan kies je voor: ‘overige studierichtingen’. De Universiteitsbibliotheek biedt ook (kosteloos) mondelinge workshops aan, zie: www.ubvu.vu.nl/cursussen Documenten lenen of bestellen Literatuur lenen kun je met je VU-chipkaart, zie: www.ubvu.vu.nl/lenen Documenten die niet bij de Universiteitsbibliotheek van de VU te raadplegen zijn kun je bestellen via het interbibliothecair leenverkeer (IBL). Ga voor meer informatie hierover naar: www.ubvu.vu.nl/aanvragen


35

Op vertoon van je collegekaart en identiteitsbewijs kun je ook gratis lid worden van alle andere universiteitsbibliotheken in Nederland. Overige faciliteiten De Universiteitsibliotheek biedt 1500 studieplekken. Daarnaast zijn er ook kopieer-, print- en computerfaciliteiten. Waar deze zich bevinden vind je via: www.ubvu.vu.nl/studiezalen Thuis werken Hoe je vanaf thuis toegang krijgt tot alle e-Resources en e-Journals wordt uitgelegd op: www.ubvu.vu.nl/digitalediensten Vragen Vragen over de Universiteitsbibliotheek kun je stellen aan de balies en via: www.ubvu.vu.nl > Vragen 4.5.2

Collectie Psychologie en Pedagogiek In de Universiteitsbibliotheek bevindt zich ook de collectie voor Psychologie en Pedagogiek. De boeken bevinden zich over het algemeen op de tweede etage en de tijdschriften staan doorgaans op de derde etage. Bezoekadres

Openingstijden

Faciliteiten

E-mail Web

Hoofdgebouw Vrije Universiteit 2e en 3e verdieping, B-vleugel De Boelelaan 1103 1081 HV Amsterdam Balie 2e etage, 3e etage en Studiezalen ma. t/m do. 9.00 - 21.00 vr. 9.00 - 17.00 za. 10.00 - 15.30 Meer informatie over de beschikbare faciliteiten vind je op de UBVU website onder Algemene informatie > Studiezalen en computerzalen. Algemene vragen: [email protected] Vakspecifieke vragen: [email protected] www.ubvu.vu.nl > Vakgebieden > Psychologie en Pedagogiek

De collectie De meeste tijdschriften zijn digitaal beschikbaar via de homepage van de bibliotheek. Ook zijn er steeds meer boeken digitaal beschikbaar. De veel geraadpleegde literatuur staat in de open opstelling; minder frequent uitgeleend materiaal staat in een gesloten magazijn en is op te vragen bij de balie. Van alle tentamenliteratuur worden twee exemplaren aangeschaft: één voor de gewone uitleen (vier weken) en één voor dagleen. Dit laatste exemplaar moet dezelfde dag geretourneerd worden en is beschikbaar via de balie.

36

Psychologie

Cursussen & instructies De webcursus Informatievaardigheden is verplicht voor eerstejaarsstudenten Psychologie en Pedagogiek. Niveau A is algemeen. Van niveau B is een variant gemaakt voor Psychologie- en Pedagogiekstudenten. Kijk voor meer informatie bij paragraaf 4.5.3 in deze studiegids, op BlackBoard en op de website van de faculteit. 4.5.3

Cursussen Informatievaardigheden De bibliotheek verzorgt cursussen Informatievaardigheden. Hier leert de student volgens de meest moderne methoden literatuur op te sporen die voor werkstukken, stage, scriptie of ander onderzoek van belang is. De cursus Informatievaardigheden bestaat uit twee niveaus (A en B) en wordt gegeven met behulp van internet. Kijk op UBVU-homepage voor meer informatie en voor toegang tot de webcursus http://www.ubvu.vu.nl/> webcursussen en online handleidingen. Met ingang van het cursusjaar 2007-2008 is de cursus opgenomen in het vak Academische Vaardigheden. Studenten die gestart zijn in het studiejaar 2007-2008 hoeven deze cursus dus niet meer te volgen. Ouderejaarsstudenten die de cursus nog niet hebben gevolgd, wordt dringend geadviseerd dit alsnog zo snel mogelijk te doen.

4.5.4

Computerfaciliteiten Voor practica, onder meer op het gebied van statistiek, methodologie en dataverwerking, zijn computers aanwezig in de computerzalen op de tweede kelderverdieping van het Transitorium (Van der Boechorststraat 1, zalen K2B-75, K2B-79 en K2E-01). Als er geen practica zijn, mogen studenten de computers gebruiken, bijvoorbeeld om een werkstuk of de B-these te schrijven.

4.6

Testdocumentatie De testdocumentatie biedt een uitgebreid overzicht van Nederlandse en de meest bekende buitenlandse tests en vragenlijsten.De testdocumentatie is gevestigd bij de afdeling Arbeids- en Organisatiepsychologie, Transitorium, Van der Boechorststraat 1, kamer 2F-71. Openingstijden: maandag- en vrijdagochtend van 9.00 tot 13.00 uur. Verzoeken voor het gebruik van testmateriaal voor het onderwijs en onderzoek kunnen uitsluitend gedaan worden door afdelingen en dienen te worden gericht aan de assistent-testdocumentatie drs. Marlies de Vries (tel. 598 8716). Het bestand van de testdocumenatie is ook op de website van FPP (www.psy.vu.nl) te vinden onder de kopjes: research; onderwijs. Vandaaruit kan worden doorgeklikt naar de testotheek op het web.

4.7

Studieboeken en syllabi Uiterlijk tijdens het eerste contactuur van elk onderdeel wordt de (al dan niet in de studiegids vermelde) literatuur definitief vastgesteld. De syllabi die in deze gids genoemd worden, zijn in de VU Boekhandel verkrijgbaar. De studieboeken zijn uit voorraad leverbaar of kunnen daar worden besteld. Via de VSPVU kunnen boeken tegen gereduceerde prijzen worden gekocht.


37

4.8

Studiekosten De inschrijving aan de VU is niet afhankelijk van enig andere financiële bijdrage dan het collegegeld of het examengeld. De kosten van studiebenodigdheden voor eigen gebruik, zoals boeken, fotokopieën, materialen en practicabenodigdheden ten behoeve van het onderwijs en de tentamens van de opleiding zijn voor rekening van de student. Meer informatie en de oorspronkelijke regeling kun je vinden in: - WHW, artikel 7.46 eerste lid. Onkostenvergoeding De faculteit vergoedt geen reiskosten binnen Nederland. Ook voor het volgen van keuzevakken buiten de VU worden binnen Nederland geen reiskosten vergoed.

4.9

Studieverenigingen en periodieken De VSPVU is de Vereniging voor Studenten Psychologie en Pedagogiek aan de Vrije Universiteit, en organiseert naast studiegerelateerde activiteiten ook veel feesten, reizen, culturele en andere activiteiten. De vereniging deelt vijf keer per jaar haar verenigingsblad uit en daarnaast biedt zij haar leden fikse kortingen aan op studieboeken. De VSPVU is een studievereniging, wat wil zeggen dat zij verbonden is aan een faculteit (in dit geval de Faculteit der Psychologie en Pedagogiek aan de Vrije Universiteit) en haar activiteiten speciaal afstemt op studenten van deze faculteit. De vereniging kent geen ontgroeningsperikelen en verplicht haar leden op geen enkele manier deel te nemen aan activiteiten, maar wil studenten op een leuke en vrijblijvende manier prikkelen om elkaar en de stad beter te leren kennen. Ter introductie van de vereniging en om de eerstejaars in de gelegenheid te stellen elkaar beter te leren kennen, organiseert de vereniging aan het begin van elk nieuw(e) jaar een spetterend introductieweekend. Een echte aanrader! Je kunt zelf ook deelnemen aan de organisatie van activiteiten, dan ben je dus actief lid. Het samenstellen van commissies gebeurt meestal aan het begin van het jaar, dus houd rond die tijd de website en de verenigingskamer goed in de gaten. Om lid te worden van de VSPVU betaal je het éénmalige bedrag van €25 en dan word je opgenomen in het ledenbestand voor de eerstkomende vier jaar, met alle bijkomende voordelen. Tot slot staan de deuren van de VSPVU altijd open voor iedereen die geïnteresseerd is of alleen zin heeft in een gratis kopje thee of koffie. VSPVU kamer K2E-33 (Transitorium) en kamer K2E-25 (Transitorium) tel. (020) 598 8919 [email protected] http://www.vspvu.nl/

38

Psychologie

4.9.1

Tranz De Tranz is het verenigingsblad van de VSPVU. De Tranz verschijnt vier keer per jaar en wordt gratis verspreid tijdens de colleges Psychologie en Pedagogiek. Het blad staat vol met spraakmakende interviews, indrukwekkende gedichten en andere zaken die echt van belang zijn. De Tranz is altijd op zoek naar kopij en biedt bedrijven en andere instanties bovendien de mogelijkheid advertenties te plaatsen, tegen een geschikte vergoeding. Verder verschijnt er elk jaar een nuldejaars Tranz: deze wordt gratis opgestuurd naar alle studenten die zich voor het eerst aan de faculteit FPP inschrijven. Dit gebeurt in augustus. VSPVU Tranz kamer K2E-33 (Transitorium) [email protected] www.vspvu.nl

4.10

Facultaire Studentenraad FPP (fSr) De fSr houdt zich bezig met het wel en wee van de studenten binnen de Faculteit Psychologie en Pedagogiek (FPP). Ook vertegenwoordigt zij de belangen van alle studenten binnen deze faculteit. Wij helpen jou als je een vraag of een probleem hebt met jouw studie door je advies te geven en je te verwijzen naar de juiste persoon. Als je er samen met een docent niet uitkomt, kunnen wij bemiddelen. Tevens fungeert de fSr als adviesorgaan voor het faculteitsbestuur, waar zij regelmatig mee vergadert. Hierdoor vragen wij aandacht voor zaken die jou en jouw medestudenten bezighouden! De fSr haar kamer is 0B76 (020 598 36 19), links achter in de gang naast het studiesecretariaat. Ook zijn zij bereikbaar op [email protected]. Zie ook http://www.psy.vu.nl/fpp.php/organisatie/facultairecommissies/fsr/ en BlackBoard > tabblad Community > Faculteit der Psychologie en Pedagogiek > Studentenraad FPP.

4.11

Beroepsverenigingen en instellingen De Bascule Postbus 303, 1115 ZG Duivendrecht Bezoekadres: Rijksstraatweg 145, 1115 AP Duivendrecht, tel. 020 - 698 2131 Sectie Psychologie Studenten en het NIP De Sectie Psychologiestudenten (SPS) is een onderdeel van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP). Het NIP is de beroepsvereniging van psychologen met ruim 10.000 leden. Het NIP biedt dienstverlening op het gebied van: ontwikkelingen binnen de psychologieopleiding, postmasteropleidingen, bij- en nascholing, werkgelegenheid, adviezen op het gebied van zelfstandige vestiging, titelbescherming en beroepsethiek. Het NIP-studentlidmaatschap biedt onder meer de volgende voordelen:


39

maandelijkse toezending van het maandblad De Psycholoog met wetenschappelijke artikelen, vacatures en aankondigingen van lezingen en congressen, mogelijkheden om met psychologen uit verschillende werkvelden in aanraking te komen, reductie op entreegelden voor lezingen en conferenties en deelname aan activiteiten van NIPsectoren, secties en werkgroepen. De SPS kent een landelijk bestuur, waarin leden vanuit de verschillende universiteiten plaats hebben. Daarnaast bestaat er in elke universiteitsstad een lokaal SPS-platform. De platforms organiseren excursies, lezingen en bezoeken aan instellingen waar psychologen werkzaam zijn. Ben je geïnteresseerd in het NIP, neem dan contact op met het NIP-bureau, telefoon (020) 4106222. Voor studenten bedraagt de contributie 45 euro per jaar (inschrijfgeld: eenmalig 12 euro). Inlichtingen: www.psynip.nl/sps.htm en [email protected] Nederlands Instituut van Psychologen, Postbus 9921, 1006 AP Amsterdam, telefoon (020) 4106222, fax (020) 4106221, E-mail: [email protected].

40

Psychologie

5

5.1

De bacheloropleiding

Doelstelling van de bacheloropleiding Met de opleiding wordt beoogd zodanige kennis, vaardigheid en inzicht bij te brengen op een bepaald gebied van de Psychologie dat de afgestudeerde in aanmerking komt voor een functie op de arbeidsmarkt op bachelorniveau of voor een masteropleiding. Van deze doelstelling worden algemene eindtermen afgeleid (die gelden voor alle psychologiestudenten, ongeacht hun profiel) en bijzondere eindtermen (die alleen gelden voor studenten die een bepaald profiel volgen). De eindtermen worden zelf nader ingevuld door de doelstellingen van de afzonderlijke programmaonderdelen uit de studiegids. De eindtermen zijn opgenomen in de Onderwijs- en Examenregeling, die te vinden is op de facultairewebsite www.psy.vu.nl.

5.2

Opbouw van de bacheloropleiding De bacheloropleiding Psychologie is opgebouwd uit studieonderdelen die door alle studenten worden gevolgd en uit studieonderdelen die worden gevolgd door studenten met belangstelling voor een bepaalde subdiscipline van de Psychologie. Gezien het wetenschappelijke karakter van de opleiding, wordt veel aandacht besteed aan onderwijs op het gebied van methodeleer en statistiek. De algemene, voor iedere student geldende onderdelen, worden gevolgd in de eerste twee studiejaren en een deel van het derde studiejaar. In het B1-jaar worden, na een algemene Inleiding in de Psychologie, inleidingen verzorgd in de Psychologische basisdisciplines Functieleer, Sociale Psychologie, Ontwikkelingspsychologie en Persoonlijkheidsleer en Persoonlijkheidsonderzoek. Daarnaast maak je in het B1-jaar kennis met de belangrijkste beroepsvelden van de psycholoog: Arbeid en Organisatie en Geestelijke Gezondheid en Psychopathologie. In het B1-jaar krijg je ook colleges en practica op het gebied van de Algemene Methodologie en Statistiek en oefening in academische vaardigheden als schrijven en presenteren. In het B2-jaar wordt de kennismaking met basisdisciplines vervolgd met de vakken Neuropsychologie, Biologische Psychologie en Interculturele Psychologie. Op het gebied van methodeleer en statistiek zijn de onderdelen Onderzoeksmethoden I: Dataverzamelingstechnieken en Onderzoeksmethoden II: Data-analysetechnieken geprogrammeerd. Voorts kent het B2-jaar het vak Communicatie. Ook kent het B2jaar een keuzemoment: uit een totaal van zestien thema’s afkomstig uit alle hier gedoceerde deeldisciplines van de Psychologie, mag je er een vrij kiezen. Met het oog op de algemene academische vorming wordt in dit jaar ook het vak Filosofie aangeboden. Ook het B3-jaar kent nog een voor alle studenten gelijk onderdeel: Encyclopedie van de Psychologie, waarin wordt ingegaan op de wetenschapstheoretische en historische achtergronden van de Psychologie. Daarnaast kiest men voor een profiel op het terrein van een subdiscipline. Ook in dit studiejaar wordt veel aandacht gegeven aan onderwijs op het gebied van de methodologie. Hiernaast komt ook de diagnostiek ruimschoots aan bod. Met het onderdeel Opzetten van Onderzoek, dat uitmondt in de B-these, legt de student een proeve van bekwaamheid af in het onder begeleiding


41

uitvoeren van een empirisch wetenschappelijk onderzoek. Opzetten van Onderzoek en de B-these behoren tot het profielspecifieke deel van het bachelorprogramma. 5.2.1

Profilering Het profileringsdeel van de opleiding bestaat uit de volgende studieonderdelen: • Twee inhoudelijke vakken op het expertisegebied van het mastertraject waar het profiel naartoe leidt (van de in totaal vier inhoudelijke vakken die je in het derde bachelorjaar moet volgen). De afdeling die het betreffende profiel (en mastertraject) verzorgt kan (hoeft dus niet) voorschrijven welke twee inhoudelijke vakken uit hun totale aanbod van vier inhoudelijke vakken dat zijn • Twee diagnostiek- of datamodulen. Ook in dit geval kan de betreffende afdeling voorschijven welke dit dienen te zijn. • Opzetten van Onderzoek • De B-these De student kan kiezen uit de volgende profielen: 1. Arbeids en Organisatiepsychologie 2. Biologische psychologie 3. Klinische en Cognitieve Neuropsychologie 4. Kinder- en Jeugdpsychologie 5. Klinische Psychologie 6. Sociale Psychologie 7. Vrije variant Je dient tegen het eind van het tweede studiejaar door te geven welk profiel je wenst te gaan volgen. Vanaf eind mei kunnen tweedejaarsstudenten zich aanmelden voor de bachelorprofielen. Studenten kunnen zich op TISVU aanmelden via ‘aanmelding diversen’. Een mededeling in Ad Valvas en op de website herinnert je hieraan. Behalve voor een specifiek profiel, kan de student ook kiezen voor een zogenaamde vrije variant. Hij stelt dan uit de bestaande vakkenpakketten van de verschillende profielen een examenprogramma samen en legt dat ter goedkeuring aan de examencommissie voor. Studenten die van deze mogelijkheid gebruik willen maken, wordt geadviseerd contact op te nemen met de studieadviseur.

5.2.2

Overzicht van de bacheloropleiding Onderstaand tabel geeft een overzicht van de bacheloropleiding. tabel 5.1 Overzicht van de bacheloropleiding

42

1e jaar

Sp.

2e jaar

Sp. 3e jaar

B1-jaar B1-programma

60

B2-jaar B2-programma

60

Psychologie

Sp.

B3-jaar Algemeen B3-programma 6 Programma B3-profiel 42 Keuzeruimte 12

5.3

Eindtermen De eindtermen (zie ook paragraaf 5.1) staan vermeld in artikel 3 van de OER van de bachelor- en masteropleiding. Deze is te vinden op de facultaire website.

5.4

Jaarindeling Het studiejaar is ingedeeld volgens de uniforme jaarindeling van de Vrije Universiteit, het zogenaamde 8-8-4/8-8-4 systeem. Dat wil zeggen: twee perioden van twintig weken, met elk twee perioden van acht weken en een van vier weken. In de twee achtweekse perioden lopen twee studieonderdelen parallel, in de vierweeks periode wordt één enkel studieonderdeel verzorgd. Na elke acht- of vierweekse periode volgt een tentamenweek. In enkele gevallen zijn periodes of delen daarvan samengevoegd. Dit is bijvoorbeeld het geval bij Statistiek in het B1-jaar. Dit studieonderdeel is over 12 weken geprogrammeerd: de tweede achtweekse en de eerste vierweekse periode. Parallel daaraan zijn twee onderdelen geprogrammeerd die elk 6 weken lopen. Er wordt naar gestreefd om tentamenweken onderwijsluw te houden. Niet alle tentamens vallen overigens precies in de tentamenweken. Tabel 5.2: Jaarindeling 2008/2009 Periode

Begin t/m einde

1 september 08 t/m 30 januari 09 Semester 1 Periode 1 1 september t/m 24 oktober 08 Periode 2 27 oktober t/m 19 december 08 Kerstvakantie 22 december 08 t/m 2 januari 09 Periode 3 5 januari t/m 30 januari 09 2 februari t/m 26 juni 09 Semester 2 Periode 4 4 februari t/m 27 maart 09 Periode 5 30 maart t/m 29 mei 09 Periode 6 1 juni t/m 3 juli 09 Zomervakantie 2009 6 juli t/m 28 augustus 09 Herkansingen voor het B1-, B2- en B3 jaar zijn circa 6 à 7 weken na de eerste gelegenheid. De herkansingen van de laatste studieonderdelen van het jaar vinden plaats in de eerste twee weken van augustus 09.

Tabel 5.3: Feestdagen 2008/2009 Kerst Goede Vrijdag Pasen Koninginnedag Bevrijdingsdag Hemelvaart Pinksteren


25 en 26 december 08 10 april 09 12 en 13 april 09 30 april 09 5 mei 09 21 mei 09 31 en 1 juni 09

43

5.4.1

Verdeling van de studielast De studielast is de hoeveelheid studietijd die nodig is om de doelstellingen van het onderwijsprogramma te realiseren, uitgedrukt in studiepunten van 28 uur. Een onderwijsonderdeel met een studielast van zes studiepunten bijvoorbeeld, behelst een studietijd van 6 x 28 uur = 168 uur. Het totale aantal studiepunten voor de bacheloropleiding bedraagt minimaal 180 (je mag altijd meer doen). Elk collegejaar omvat 40 weken, hetgeen gelijk is aan 60 studiepunten. Er wordt in de programmering van uitgegaan dat per week ongeveer 40 uur aan studeren wordt besteed. Collegevrije uren moeten dan ook niet worden opgevat als vrije 'tussenuren', maar als tijd voor zelfstudie. In de Onderwijs- en Examen Regeling en in deze studiegids wordt per studieonderdeel het aantal studiepunten vermeld. Bij het vaststellen van het aantal bladzijden dat de student geacht wordt per studie-uur onder de knie te krijgen, wordt rekening gehouden met twee factoren: 1. de moeilijkheidsgraad van de stof (van een inleidend werk in de Nederlandse taal tot een diepgravend artikel in een vreemde taal) 2. de mate van bestudeerintensiteit (van oppervlakkige en globale kennisname tot grondige en gedetailleerde bestudering) Voor literatuur die qua moeilijkheidsgraad en mate van bestudeerintensiteit hoog is, worden twee à drie bladzijden per uur gerekend; voor literatuur die qua moeilijkheidsgraad en bestuderingsintensiteit als gemiddeld wordt beschouwd, wordt uitgegaan van zes pagina's per uur. Literatuur waarvan de moeilijkheidsgraad en de bestudeerintensiteit laag is, is goed voor zeven à acht pagina's per uur. Indien niet expliciet anders vermeld, maakt de collegestof deel uit van de tentamenliteratuur, ook indien deze niet in de opgegeven literatuur aan de orde komt.

5.4.2

44

Het rooster Voor het begin van elk semester wordt het rooster bekendgemaakt, aan de hand waarvan de student kan zien waar en wanneer een bepaald onderdeel zal worden verzorgd. Het rooster kan tijdens het studiejaar wel eens worden gewijzigd en het is daarom van groot belang mededelingen in Ad Valvas en op de website (www.psy.vu.nl) te volgen. Als een bericht in Ad Valvas en/of op de website heeft gestaan, wordt elke student geacht hiervan op de hoogte te zijn. De roosters op de facultaire website worden regelmatig bijgewerkt. Het is daarom belangrijk dat je gedurende het studiejaar regelmatig het rooster op internet raadpleegt, deze is te vinden op de facultaire website www.psy.vu.nl.

Psychologie

6

6.1

Het Honours Programma

Inleiding De VU wil getalenteerde en gemotiveerde studenten de mogelijkheid bieden om zich verder te verdiepen in de eigen studie en om over de grenzen van het eigen vakgebied heen te kijken. Om mee te doen aan het Honours Programma is vereist dat je gemotiveerd bent, geen studievertraging hebt opgelopen en goede studieresultaten hebt. Aan het eind van het eerste jaar van de bachelorstudie is er een selectieprocedure waarin beoordeeld wordt of je aan deze voorwaarden voldoet.

6.2

Aanmelding Elke student die aan het einde van het studiejaar geen studievertraging heeft opgelopen (dat betekent dat je alle eerstejaars vakken hebt behaald) en die gemiddeld een 7,5 of hoger heeft gescoord (alle cijfers tellen mee, ook onvoldoendes die later succesvol zijn omgezet in een voldoende!), komt in aanmerking voor het Honours Programma en kan zich aanmelden. Er zullen bij FPP maximaal 25 studenten per jaar tot het Honours Programma worden toegelaten. Hoe meld je aan? Je kunt je aanmelden voor 1 april 2008. Schrijf een brief in het Engels, waarin je motiveert waarom je het Honours Programma wilt volgen. Leg ook uit met welk doel je het programma gaat volgen. Beschrijf wat je tot nu toe hebt gedaan in je leven, waaruit kan worden opgemaakt dat je bovengemiddeld gemotiveerd en/of getalenteerd bent. Beschrijf kort hoe je het Honours Programma naast je studie zult gaan plannen. Je resultaten én je brief vormen de basis voor de selectieprocedure. Deze brief kun je richten aan: Marieke Schilder, studieadviseur eerstejaars Faculteit Psychologie en Pedagogiek Transitorium kamer OB-84 Van der Boechorststraat 1 1081 BT Amsterdam of via e-mail: [email protected]

6.3

Programma Het Honours Programma is een programma van 30 ects dat je naast je bachelorprogramma volgt. Je haalt in drie jaar dus 210 studiepunten. Als je het programma met goed gevolg hebt afgelegd krijg je een speciale bul: de bachelor Honours graad. Het VU Honours Programma begint in het tweede jaar van de studie en bestaat uit cursussen om je binnen je vakgebied verder te verdiepen en uit vakken in een faculteitsoverstijgend programma, waarbij topdocenten uit verschillende vakgebieden samen cursussen geven op actuele thema's. De opzet van de cursussen is kleinschalig, er wordt een actieve houding van je verwacht en een deel wordt in het Engels gedoceerd. Onderstaand het schema van het Honours Programma.


45

Vakken Vakken uit aanbod van FPP Vakken uit interfacultair aanbod: Uitbreiding B-these

6.3.1

Faculteitsoverstijgend programma Studenten volgen 10-15 ects uit een faculteitsoverstijgend programma. Het aanbod in het faculteitsoverstijgend programma wordt elk jaar vastgesteld. Studenten zijn binnen dit programma vrij om vakken te kiezen. Het aanbod in het faculteitsoverstijgend programma wordt elk jaar vastgesteld en gepubliceerd op de centrale VU website (zie web: www.vu.nl . student > Cursussen/stages/scriptie).

6.3.2

Facultaire programma Onderstaand de vakbeschrijvingen van het facultair programma Vakcode 988001 988031 988032 988081 988071 988021

naam code studiepunten periode inhoud subject code credits period lecturer aim content

form of tuition literature mode of assessment entry requirements remarks

46

Studiepunten 10 – 15 ECTS 10 – 15 ECTS 5 ECTS

Vaknaam B-These Honours Program supplement Cognitive Neuroscience and Neuropsychology Computational Psychometrics Ideals in Education Interdependence Processes Stress and Health

Stp. 5 5 5 5 5 5

Periode 5 en 6; in het B-3 jaar 2 4 and 5 1 1 1

B-These Honours Program supplement 988001 5 5 en 6; in het B-3 jaar Uitbreiding B-these Cognitive Neuroscience and Neuropsychology 988031 5 2 dr. D.J. Heslenfeld To introduce students to the new and multidisciplinary area of cognitive, social, and clinical neuroscience The course will treat modern techniques and recent data that relate mental processes to brain functions. Techniques that will be covered are EEG, MEG, fMRI, lesions. Mental functions that will be studied include perception, memory, emotion, consciousness, and social cognition. The level of the course is introductory. Lectures and literature study Baars, B.J., and Gage, N.M. (2007). Cognition, Brain, and Consciousness. Amsterdam: Elsevier. Written examination, open end questions None Language: tuition in English

Psychologie

subject code credits contact period lecturer content

form of tuition literature

examination format mode of assessment remarks

Computational Psychometrics 988032 5 140 hours (50 assignment, 10 excursion, 30 practical, 50 self-study) computerpracticals 4 and 5 prof.dr. H. Kelderman This course will provide students with an overview of tools for the analysis of test data. They will learn to understand and apply these tools using advanced statistical software. During the course, students make exercises and work on the analysis of empirical data. A general aim is to enhance the student's psychometric research skills and insight in fundamental measurement issues. The course has two parts: Part 1 with modern test theory Part 2 with modern Item Response Theory (IRT). The former is most often used, but the latter is much more powerful and elegant and has a usefulness that goes far beyond that of classical test theory. It also provides great research opportunities for students. Applications such as adaptive testing and equating are studies. The course makes use of several theoretical concepts from the MSD curriculum. Having followed the B-stream is an advantage. Computations will be performed with R and with Lem, a program for the analysis of categorical data with unobserved variables. Lectures, practicals, project To be purchased: If you have no programming experience at all: • Appleman, D. How computer programming works. ISBN: 1-893115-232, • or a similar introduction. Text obtained from the internet: • Henk Kelderman: Psychometrics: Study notes and weekly exercises (Theory and Methods, Applications). • Henk Kelderman: Psychometrics: Assigments • The R manual (to be announced) • Vermunt, J.K. (1997). LEM 1.0: A general program for the analysis of categorical data. Tilburg assignment Weekly assignments, essay, presentation This honours course is given in combination with "Testtheorie" or the course "Psychometrie" so one has to enroll in one of these courses too.

naam code studiepunten contacturen periode docenten doel

Ideals in Education 988081 5 140 (60 werkstuk, 18 werkcollege, 62 zelfstudie) 1 prof.dr. D.J. de Ruyter (coördinator); drs. S.M.A. Sieckelinck Kennis van en inzicht in de rol, de functie en het belang van idealen in de opvoeding. inhoud In de werkcolleges komen drie onderwerpen aan de orde. Allereerst wordt besproken welke algemene kenmerken van idealen kunnen worden onderscheiden. Na deze conceptuele verheldering wordt aandacht besteed


47

aan enkele normatieve kwesties, in het bijzonder aan de vraag of en in hoeverre het belang van mensen wordt gediend door zich te binden aan idealen, alsmede de vraag aan de hand van welke criteria goede en slechte idealen kunnen worden onderscheiden. Op basis van het voorgaande zullen tenslotte normatieve kwesties betreffende de rol en positie van idealen in de opvoeding aan de orde worden gesteld. werkwijze Werkcollege en DLO literatuur (onder andere (hoofdstukken uit)): • Berlin, I. (1990) On the pursuit of the ideal, in H. Hardy (ed). The crooked timber of humanity. Chapters in the history of ideas (London, John Murray). Hieruit hoofdstuk 1. • Burg. W. van der (2001) De verbeelding aan het werk. Pleidooi voor een realistisch idealisme. Kampen: Agora. • Emmet, D. (1994) The Role of the Unrealisable. A Study in Regulative Ideals. New York: St. Martin's Press; • Frankfurt, H.G. (1999) Necessity, Volition and Love (Cambridge, Cambridge University Press). • Halpin, D. (2003) Hope and Education. The Role of Utopian Imagination, London, Routledge Falmer. • Rescher, N. (1987) Ethical Idealism. An inquiry into the Nature and Function of Ideals. Berkeley/Los Angeles/London: University of California Press. • Hansen, D.T. (2000). The place of Ideals in Teaching. PES-yearbook 2000, 42-50. http://www.ed.uiuc.edu/EPS/PESyearbook/2000/hansen%2000.pdf • Robertson, E. (2000). Teaching without Ideals? PES-Yearbook 2000, 5154. http://www.ed.uiuc.edu/EPS/PESyearbook/2000/robertson%2000.pdf • Ruyter, D.J. de (2007). Ideals, Education and Happy Flourishing, Educational Theory, 57 (1), 23-37. • Ruyter, D.J., de & Conroy J.C. (2002) The formation of identity: the importance of ideals, Oxford Review of Education 28 (4), 509-522. toetsing werkstuk presentatie naam code studiepunten periode lecturers content

48

Interdependence Processes 988071 5 1 prof.dr. C.E. Rusbult; prof.dr. P.A.M. van Lange How are we influenced by our relationships with other people - by our relationships with coworkers, friends, and family members? This course reviews key constructs and principles of Interdependence Theory, a comprehensive model of the properties of interpersonal situations, as well as the psychological processes and interaction patterns that are linked to these properties. In the social sciences - as well in diverse professions with interests in understanding social behavior - it is essential that we develop the ability to analyze the key features of situations and predict their effects: What is a given interpersonal situation "about", and how will the people in that situation be affected by its most central properties? What is it about specific

Psychologie

types of situation that may activate predictable sorts of motives (e.g., selfinterest, equality, cooperation, competition), thoughts (e.g., interpretations of others' intentions, judgments of morality), and feelings (e.g., love, hate, anger, shame, guilt)? And how are our own traits and values shaped by our long-term interaction partners? form of tuition Lectures and tutorials literature Kelley, H.H., Holmes, J.W., Kerr, N.L., Reis, H.T., Rusbult, C.E., & Van Lange, P.A.M. (2003). An Atlas of Interpersonal Situations. New York: Cambridge. Articles. mode of assessment Exams, essays and assignments naam code studiepunten contacturen periode docent doel inhoud

werkwijze literatuur toetsing

Stress and Health 988021 5 140 (3 tentamen, 14 practicum, 20 hoorcollege, 103 zelfstudie) 1 dr. A.H.M. Willemsen Kennis van recente inzichten in de relatie tussen psychosociale factoren en ziekterisico en de fysiologische regelmechanismen die hierbij een rol spelen. Overzicht van epidemiologische studies die psychosociale factoren en persoonlijkheid als risicofactor onderzoeken voor ziekte. Hierbij wordt ingegaan op de onderliggende pathofysiologische mechanismen, waarbij het hart- en vaatsysteem, het stresshormonale systeem en het immuunsysteem belicht worden. Hoorcollege en practicum Literatuurklapper tentamen Schriftelijk; open eind vragen. Schrijven van onderzoeksrapport.


49

50

Psychologie

7

7.1

Het eerste bachelorjaar

Inleiding Het programma van het eerste bachelorjaar (B1-jaar) omvat in totaal tien onderdelen. Het rooster van het B1-jaar is gebaseerd op 42 werkweken van elk 40 uur, hetgeen overeenkomt met 60 studiepunten (ECTS-credits) van 28 uur. Het rooster is in 6 perioden verdeeld volgens tweemaal het 8-8-4 systeem: tweemaal twee perioden van 8 en een van 4 weken. Hieraan is overigens niet altijd strak de hand gehouden. Het B1-programma omvat naast een algemene inleiding in de Psychologie, inleidingen in de vier basisdisciplines van de Psychologie: Functieleer, Sociale Psychologie, Ontwikkelingspsychologie, en Persoonlijkheidsleer en Persoonlijkheidsonderzoek. Deze inleidingen hebben een intensief karakter, waarbij naast hoorcolleges ook met verplichte practica wordt gewerkt. Ook Algemene Methodologie en Statistiek kennen verplichte practica.

7.1.1

Doel van het B1-jaar De doelstellingen van het B1-jaar Psychologie luidt als volgt: • algemene oriëntatie op de methodologische achtergronden van de Psychologie • een inhoudelijke oriëntatie op de psychologische basisdisciplines • een inhoudelijke oriëntatie op de belangrijkste toepassingsgebieden van de Psychologie Het B1-jaar heeft een oriënterende, selecterende en verwijzende functie. Met de oriënterende functie wordt bedoeld dat het B1-jaar inzicht moet verschaffen in wat het vak psychologie inhoudt en op welke wijze dat vak op de VU vorm en inhoud krijgt. De selecterende functie is bedoeld om de student te helpen om te bepalen of hij of zij geschikt is voor de bacheloropleiding Psychologie. De studieadvisering en begeleiding zijn hierop afgestemd. De selectie zelf krijgt grotendeels vorm in de tentaminering en toetsing van de onderdelen in het onderwijsprogramma en in het bindend studieadvies (zie paragraaf 7.3). In aansluiting op beide voornoemde functies wordt onder de verwijzende functie van het B1-jaar verstaan de ondersteuning van de student bij het maken van een keuze voor een ander vakgebied, bijvoorbeeld omdat: • Psychologie bij nader inzien toch niet is wat je eigenlijk wilt studeren • je verkiest het vak op een minder academische en meer praktische wijze te bestuderen (zoals bij een beroepsopleiding het geval is); • je geschiktheid voor het vak of het niveau van het vak niet aan blijkt te sluiten bij je belangstelling

7.2

Proefpersoonschap Elke student moet in het eerste jaar van de studie vijf uur aan onderzoek deelnemen; sommige experimenten testen basale perceptie, andere het geheugen, weer andere sociale interacties. Het proefpersoonschap geeft een kans uit de eerste hand te ervaren hoe zulk onderzoek in zijn werk gaat. • •

Studenten moeten in totaal 5 uur (300 minuten) proefpersoonschap vervullen Als een experiment is gedaan, wordt de tijd (naar boven afgerond op een kwartier) bijgeschreven


51

•

• •

•

Studenten hebben op elk moment het recht te stoppen met onderzoek. Ook dan wordt de tijd die aan het experiment is besteed, naar boven afgerond, bijgeschreven De onderzoeker laat de student een proefpersoonlijst ondertekenen, zodat er een papieren bewijs is van de deelnametijd Inschrijven voor een bepaalde dag en tijd voor onderzoek kan. Als de student niet komt opdagen krijgt hij de aangekondigde, geschatte duur van het experiment als strafkorting bijgeschreven (als negatieve duur dus) Studenten hebben een studiejaar de tijd om aan de eisen van het proefpersoonschap te voldoen. Indien aan het einde van het studiejaar niet de volledige 5 uur (300 minuten) zijn volbracht vervallen de reeds opgebouwde uren (minuten)

Sommige onderzoeken staan ook open voor betaalde proefpersonen. Een student kan nooit zowel betaald worden in geld als in proefpersoonuren. In principe moeten studente eerst de vijf proefpersoonuren vervullen voordat zij betaald kunnen worden als proefpersoon. Als de vijf uur bereikt zijn, wordt op TISVU het proefpersoonschap als vervuld afgevinkt. Het proefpersoonschap maakt voor Psychologiestudenten onderdeel uit van het vak Academische Vaardigheden. Let op: Om studiepunten voor Academische Vaardigheden te krijgen dienen studenten het proefpersoonschap volledig te hebben voldaan. Meer informatie over de regeling is te vinden op de blackboardsite van het proefpersoonschap. 7.2.1

7.3

Vervangende regeling Het kan zijn dat een student ethische bezwaren heeft tegen onderzoeksdeelname; dan kan gekozen worden voor een vervangende opdracht. De opdracht zal de vorm hebben van het schrijven van een essay over een psychologisch of pedagogisch onderwerp. De student dient zich op te geven bij Catrin Finkenauer ([email protected]), met een schriftelijke uitleg van de principiële bezwaren die aan de weigering ten grondslag liggen.

Het bindend studieadvies (BSA) Aan het eind van het eerste en het tweede studiejaar wordt aan de student een studieadvies uitgebracht. Voor studenten die in de ogen van de faculteit onvoldoende hebben gepresteerd, kan dit een negatief bindend studieadvies (negatief BSA) betekenen. 'Bindend' wil in dit geval zeggen, dat de betreffende student zich in de drie studiejaren volgend op dit negatieve BSA niet voor de studie Psychologie aan de VU kan inschrijven. Dit bindend studieadvies wordt niet zomaar gegeven. In de praktijk betekent zo'n advies het eindpunt van toetsing aan heldere, haalbare normen en van een intensieve begeleiding.

52

Psychologie

7.3.1

Normen Een negatief BSA wordt gegeven aan die studenten, die na het laatste tentamen van het B1-jaar minder dan 70% van alle te behalen B1-studiepunten hebben behaald. Dat komt neer op 42 van de 60 studiepunten, ofwel 7 van de 10 studieonderdelen. Welke 7 studieonderdelen dat zijn is niet voor het BSA van belang. Tot op heden is gebleken dat dit aantal studiepunten voor een overgrote meerderheid van de studenten goed haalbaar is. Ook in het tweede studiejaar krijgen studenten nog te maken met het BSA. Studenten die aan het einde van hun tweede studiejaar de B1 vakken niet voldoende hebben afgerond, krijgen een negatief BSA. Dit betekent dus dat alle 10 studieonderdelen uit het B1 jaar aan het einde van het tweede studiejaar voldoende moeten zijn afgerond. Voor eerstejaars vakken worden studenten ook in het tweede jaar begeleid door de studieadviseur voor de eerstejaars.

7.3.2

Begeleiding en advisering Zoals hierboven al opgemerkt vormt het studieadvies het eindpunt van een intensieve begeleiding en advisering. Deze advisering en begeleiding geschiedt formeel door de examencommissie en in de praktijk door de studieadviseur en is als volgt georganiseerd: • Telkens na het bekend worden van tentamenresultaten ontvangen studenten bericht en een uitnodiging voor een gesprek als de resultaten daartoe aanleiding geven • Zodra duidelijk wordt dat het behalen van 42 punten aan B1-vakken voor eerstejaars studenten niet meer mogelijk is, ontvangen studenten een schriftelijk negatief BSA van de examencommissie • Zodra aan de norm van het behalen van 42 punten door eerstejaars studenten is voldaan, ontvangen studenten een studieadvies waarin wordt aangegeven dat herinschrijving voor het tweede studiejaar mogelijk is • Zodra duidelijk wordt dat het behalen van 60 punten aan B1-vakken voor tweedejaars studenten niet meer mogelijk is, ontvangen studenten een schriftelijk negatief BSA van de examencommissie • Zodra aan de norm van het behalen van 60 punten door tweedejaars studenten is voldaan, ontvangen studenten een studieadvies waarin wordt aangegeven dat herinschrijving voor het derde studiejaar mogelijk is Daarnaast heb je altijd de mogelijkheid om zelf contact op te nemen met de studieadviseur of met een studentendecaan.

7.3.3

Uitzonderingen Studenten die om redenen van overmacht niet aan bovenstaande normen kunnen voldoen, kunnen een verzoek indienen voor een uitzonderingspositie. Hiervoor geldt, dat de reden voor zo'n uitzondering voordat het negatief BSA wordt ontvangen, wordt gemeld aan de studentendecaan. Indien nodig dienen bewijsstukken te worden overlegd. De studentendecaan is onafhankelijk van de faculteit en heeft zeer veel ervaring met het beoordelen van aanvragen voor uitzonderingsposities van allerlei aard. De studentendecaan adviseert de examencommissie inzake het al dan niet toekennen van een uitzonderingspositie. De examencommissie kan besluiten om, afhankelijk van de aard van de problemen de norm lager te stellen dan 42 studiepunten in het eerste studiejaar of dan 60 studiepunten aan het eind van het tweede studiejaar. Een student kan tegen een negatief BSA bezwaar aantekenen bij de


53

examencommissie en beroep instellen bij het College van Beroep voor Examens, binnen 30 dagen na dagtekening van het negatieve BSA. De volgende zaken kunnen gelden als grond voor het krijgen van een uitzondering in bovenstaande zin: • chronische en/of langdurige ziekte of een handicap • erkend zijn als topsporter • ernstige problemen in de privé sfeer • een buitenlandse vooropleiding • zwangerschap • bestuursactiviteiten • een periode niet studeren vanwege een studiereis De twee laatst genoemde omstandigheden kennen de voorwaarde dat de student zich al moet hebben bewezen in de studie. Werk naast de studie wordt niet erkend als grond voor uitzondering, omdat de opleiding een fulltime opleiding is.

7.4

Examenonderdelen eerste bachelorjaar Onderstaand de examenonderdelen van het eerste bachelorjaar. De onderdelen staan in alfabetische volgorde. Het programma van het eerste bachelorjaar bestaat uit onderstaande negen vakken en een keuze uit Statistiek (A) of (B). Van de in de tabellen genoemde perioden zijn de perioden 4, 5 en 6 nog niet definitief (concept). Voor de definitieve ingeroosterde periode zie rooster facultaire website. Vakcode 811022 811001 811009 811003 811007 811002 811005 811006 811004

Vaknaam Academische Vaardigheden (Academic Skills) Algemene Methodologie (Introduction to Research Methods) Arbeid en Organisatie (Work and Organizational Psychology) Functieleer (Experimental Psychology) Geestelijke Gezondheid en Psychopathologie (Mental Health and Psychopathology) Inleiding Psychologie (Introduction to Psychology) Ontwikkelingspsychologie (Developmental Psychology) Persoonlijkheidsleer en Persoonlijkheidsonderzoek (Personality Theory and Personality Assessment) Sociale Psychologie (Social Psychology)

Stp. 6

Periode 2 en 3

6

1

6

6

6 6

4 5

6

1

6

4

6

5

6

2

naam Academische Vaardigheden (Academic Skills) code 811022 Dit vak bestaat uit de volgende deelcodes: proefpersoonschap (8110221) en opdrachten (8110222). studiepunten 6 contacturen 168 (136 opdracht, 30 werkcollege, 2 hoorcollege) periode 2 en 3 docent drs. A.M. Ruhland (coördinator) doel Het aanleren van mondelinge en schriftelijke academische vaardigheden, alsmede het aanleren van een (zelf)kritische academische attitude. Subdoelen 54

Psychologie

inhoud


opmerkingen

zijn het leren zoeken en vergaren, analyseren, parafraseren, presenteren en bediscussiëren van wetenschappelijke psychologische literatuur en/of psychologische onderzoeksresultaten, alsmede het kritisch beschouwen van de verantwoordelijkheden naar mede-studenten, wetenschappers en de maatschappij. In de hoorcolleges komen de volgende onderwerpen aan bod: presentatietechnieken, verslaglegging van wetenschappelijk onderzoek en dataverzameling en -analyse. In de werkcolleges ontwikkelen studenten academische vaardigheden door presentaties, data-analyse, discussie en het uitvoeren van opdrachten. Voorbeelden van werkcolleges zijn: een onderzoeksethiek werkcollege; een aantal werkcolleges over het uitvoeren van psychologisch onderzoek; een data-analyseprakticum. Tijdens de werkcolleges worden diverse onderwerpen uit de eerstejaarscollegestof verdiept. Thuis wordt een aantal literatuurverslagen geschreven over diverse onderwerpen uit de psychologie, een dataverzamelingsopdracht uitgevoerd en een onderzoeksverslag geschreven. 1 hoorcollege en 15 werkcolleges. Wordt nog bekend gemaakt. opdracht presentatie Twee Schrijfopdrachten moeten per opdracht met minimaal een voldoende worden afgerond. • De studiepunten van dit onderdeel worden toegekend als alle onderdelen behaald zijn. • Proefpersoonschap betreft het deelnemen aan psychologisch en pedagogische onderzoek gedurende vijf uur.


Algemene Methodologie (Introduction to Research Methods) 811001 6 168 (3 tentamen, 20 practicum, 125 literatuurstudie, 20 hoorcollege) 1 dr. W. Donk; dr. S.A. Los Kennismaking met de methoden van empirisch onderzoek met de bedoeling de student in staat te stellen onderzoek in methodologisch opzicht te evalueren. Tevens worden studenten bekend gemaakt met elementaire statistische toetsing en met de wijze waarop wetenschappelijke verslaglegging plaatsvindt. inhoud Aan de orde komen: - wetenschapstheorie; - beschrijvend, relationeel en toetsend onderzoek; - empirische cyclus; - meetschalen; - betrouwbaarheid; - validiteit; - steekproef en populatie; - onafhankelijke, afhankelijke en controle variabelen; - contaminerende variabelen; random error; - binnen-proefpersonen en tussen-proefpersonen designs;


55

werkwijze

literatuur

toetsing opmerkingen

naam code studiepunten contacturen periode docent doel inhoud werkwijze literatuur

toetsing naam code studiepunten contacturen

56

- factoriële, kleine-N en quasi-experimentele designs. - de plaats van statistiek Hoorcolleges en practica. De cursus bestaat uit 10 hoorcolleges en 10 blackboard practica, die afwisselend zullen worden aangeboden. Elk practicum bestaat uit een quiz, waarin de student zijn/haar kennis toetst van de kernbegrippen die tijdens het voorafgaande hoorcollege zijn geïntroduceerd. Het eerste deel van de cursus (6 hoorcolleges en 6 practica) betreft een algemene introductie in de methodologie. Het tweede deel van de cursus (4 hoorcolleges en 4 practica) illustreert hoe methodologische principes kunnen worden toegepast in het onderzoek aan de hand van enkele onderzoeksartikelen die representatief zijn voor de verschillende subdisciplines en onderzoeksmethoden van de psychologie. Tijdens de hoorcolleges zal hierbij de manier van wetenschappelijke verslaggeving en de rol van inferentiële statistiek in het onderzoek worden toegelicht. Tijdens de practica passen studenten de opgedane kennis toe door zelf enkele onderzoeken te evalueren. • Elmes, D.G., Kantowitz, B.H., & Roediger, H.L. (2006). Research Methods in Psychology (8th edition) Thomson Wadsworth: Belmont, U.S.A.; • Donk, W., Los, S.A. (2008) Syllabus Algemene Methodologie (collegejaar 2008/2009) tentamen Schriftelijk tentamen met multiple-choice vragen. • Voor deelname aan het tentamen is een voldoende practicumresultaat vereist. • Het behaald hebben van dit studie-onderdeel is entreevoorwaarde voor OM I in het B2-jaar Arbeid en Organisatie (Work and Organizational Psychology) 811009 6 168 (3 schriftelijk tentamen, 137 literatuurstudie, 28 hoorcollege) 6 vacature Kennismaking met onderwerpen op het gebied van de Arbeids- en Organisatiepsychologie. Inleiding in de psychologie van arbeid en organisatie. Overzicht van probleemgebieden, onderzoeksmethoden en praktische toepassingen. Hoorcolleges. • Arnold, J., et al. (2005), Work Psychology. Understanding human behaviour in the workplace (4th Ed.) Harlow: Pearson Education Limited • Collegestof. Pagina's: ongeveer 500 schriftelijk tentamen Functieleer (Experimental Psychology) 811003 6 168 (15 paper, 3 tentamen, 15 practicum, 109 literatuurstudie,

Psychologie

24 hoorcollege, 2 ondersteunend college) periode 4 docenten dr. C.N.L. Olivers; prof.dr. J.L. Theeuwes; dr. R.J. Godijn doel Kennismaking met de psychologische functieleer: de studie van algemene menselijke gedragsfuncties, zoals waarnemen, leren, geheugen, taal, beslissen, probleem-oplossen, aandacht en motoriek. inhoud In de cursus worden perceptie, aandacht, reactieprocessen en signaaldetectie besproken alsmede hun biologische basis. Ook komen het geheugen, taal, beslissen en probleemoplossen aan de orde. werkwijze Hoorcolleges, Blackboardpractica via de computer, schrijven van een paper over de resultaten van een zelfgedaan experiment, responsiecollege. Hoorcolleges: Er zijn in totaal 12 hoorcolleges waarin de stof op hoofdlijnen wordt doorgenomen. Blackboardpractica via de computer: Naast de colleges zijn er 10 practica. Deze zijn verplicht. Bij elk practicum worden via de computer een aantal vragen over de behandelde stof gesteld en doet de student zelf mee aan een aantal experimenten of demonstraties die representatief zijn voor bepaalde soorten onderzoek (b.v. op het gebied van signaaldetectie, visuele waarneming, taal, geheugen en neurale netwerken). De practica zullen worden gegeven in de computerruimte van FPP. Elke student zal een eigen computer tot zijn/haar beschikking hebben en via een unieke inlognaam inloggen. De student krijgt voor elk behaald practicum een punt. Het totaal aantal punten voor de practica bepaalt 10% van het eindcijfer. Paper: Tegen het eind van de cursus maakt elke student individueel een kort, paper over een zelfstandig uitgevoerd experiment. Dit is verplicht. Het paper bevat de volgende onderdelen: titel, samenvatting, inleiding, methode, resultaten, discussie en referenties. Het paper wordt zowel op inhoud als op vorm beoordeeld. Het cijfer telt eveneens voor 10% mee bij de bepaling van het eindcijfer. Het paper wordt electronisch ingeleverd via Blackboard. Responsiecollege: De collegereeks eindigt met een responsiecollege, waarin studenten vragen over de stof aandragen ter voorbereiding van het tentamen. literatuur • Ashcraft, M.H. (2005). Cognition. Upper Saddle River, NY: Prentice Hall, 4e editie; • Syllabus Inleiding Functieleer 2008/2009 toetsing tentamen paper Multiple choice tentamen. Het tentamen telt voor 80% mee bij de bepaling van het eindcijfer, 10% wordt bepaald door de punten voor de practica en 10% door het cijfer voor het paper. Het eindcijfer wordt afgerond op gehele getallen. opmerkingen Alle studenten volgen in principe alle onderdelen van de cursus (dit geldt ook voor AI studenten). Deelname aan de practica en het paper is verplicht. Dit betekent dat minstens één practicum voldoende gemaakt, en een paper ingeleverd moet zijn, wil het tentamencijfer (vermenigvuldigd met bijbehorend gewicht) toegekend worden. Deelresultaten blijven in principe één jaar geldig. Aan practicum en paper moet tijdens de cursus voldaan worden en kunnen niet worden ingehaald of overgedaan. Eventuele vrijstellingen kunnen schriftelijk aangevraagd worden bij de Examencommissie van de Faculteit Psychologie en Pedagogiek. Verdere details staan in de syllabus.


57

naam Geestelijke Gezondheid en Psychopathologie (Mental Health and Psychopathology) code 811007 studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 129 literatuurstudie, 36 hoorcollege) periode 5 docenten prof.dr. W.J.M.J. Cuijpers; prof.dr. J.M. Koot; drs. L.M. de Wit (coördinator) doel Kennismaking met opvattingen en kennis omtrent geestelijke gezondheid en abnormaal psychisch functioneren. inhoud Tijdens hoorcolleges wordt een overzicht gegeven van opvattingen en kennis over geestelijk gezond functioneren van mensen, over normaal en abnormaal functioneren, over voorwaarden van normaal functioneren, over processen van verstoring en herstel, over protectieve en risicofactoren bij kinderen, volwassenen en ouderen, over biologische aspecten van normaal en afwijkend functioneren, over de ontwikkeling van stoornissen bij kinderen en adolescenten, over aanpassing, stress, kwetsbaarheid en draagkracht, over arbeid en geestelijke gezondheid, over posttraumatische stress en slachtofferhulp, angststoornissen, eetstoornissen, psychose en schizofrenie, autisme, persoonlijkheidsstoornissen, seksuele stoornissen, verslavingen, dementie, delier en cognitieve stoornissen, en over de geestelijke gezondheidszorg. werkwijze Hoorcolleges. literatuur • Nolen-Hoeksema, S. (2005); Abnormal Psychology; McGraw-Hill (4e editie); • Verhulst F.C. (2002): Inleiding in de kinderen jeugdpsychiatrie. Assen: Van Gorcum. toetsing tentamen Multiplechoicetentamen en/of juist/onjuist-vragen. naam code studiepunten contacturen periode docent doel inhoud

Inleiding Psychologie (Introduction to Psychology) 811002 6 168 (3 tentamen, 135 literatuurstudie, 30 hoorcollege) 1 dr. W. Donk Een eerste kennismaking met het vakgebied psychologie. Na een inleiding (theorievorming binnen de psychologie, onderzoeksmethoden) en het opfrissen van enkele begrippen uit de biologie, komt het menselijk functioneren aan de orde (waaronder: leren, waarneming, geheugen en denken). Hierna volgt een rondreis langs enkele disciplines binnen de psychologie: de Sociale Psychologie, de Ontwikkelingsleer, de Persoonlijkheidsleer, de Psychodiagnostiek en de Klinische Psychologie. werkwijze Hoorcolleges literatuur Gleitman, H., Reisberg, D. & Gross, J. (2007). Psychology (7th edition). New York: Norton & Company Inc. toetsing tentamen Schriftelijk tentamen met multiple-choice vragen.

58

Psychologie

naam Ontwikkelingspsychologie (Developmental Psychology) code 811005 Dit vak bestaat uit de volgende deelcodes: tentamen (8110051) en practicum (8110052). studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 40 practicum, 30 hoorcollege, 95 zelfstudie) periode 4 docent prof.dr. J.M. Koot doel Kennisname van de ontwikkeling tot aan de volwassenheid op de belangrijkste deelgebieden van de ontwikkelingspsychologie, de belangrijkste theorieën en onderzoeksmethoden op het niveau van een inleidende tekst. inhoud Behandeld worden het verschijnsel ontwikkeling en de daarbij horende paradigma's. In de colleges vindt een uitwerking plaats van enkele theorieën, onderzoeksmethoden en hoofdlijnen van het feitelijk verloop van de motorische, perceptuele, cognitieve, emotionele en sociale ontwikkeling tot aan de volwassenheid. Hierbij komen onder meer de volgende thema's aan de orde: erfelijkheid; prenatale periode en geboorte; lichamelijke groei en motorische vaardigheden; perceptie en leren; cognitieve ontwikkeling; intelligentie; taalontwikkeling; emotionele ontwikkeling; zelfbeeld; morele ontwikkeling; geslachtsrolontwikkeling; omgeving: gezin, school en leeftijdgenoten. Als practicum wordt aan de hand van de literatuur een essay geschreven. werkwijze hoorcollege en werk aan essay met groepsfeedback. literatuur Berk, L.E. (2006). Child development. Boston: Allyn & Bacon. (7th Edition) toetsing tentamen Multiple-choice en essay. De behaalde deelresultaten zijn geldig in het studiejaar waarin ze zijn behaald en het daarop volgend studiejaar. opmerkingen • Dit vak wordt door studenten psychologie en pedagogiek gevolgd. • De studiepunten van dit onderdeel worden toegekend als alle onderdelen behaald zijn. • De premaster studenten Pedagogiek hebben vrijstelling van werkgroepen en essay. naam Persoonlijkheidsleer en Persoonlijkheidsonderzoek (Personality Theory and Personality Assessment) code 811006 Dit vak bestaat uit de volgende deelcodes: tentamen (8110061) en verslag (8110062). studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 12 werkcollege, 129 literatuurstudie, 24 hoorcollege) periode 5 docenten prof.dr. A.J.F.M. Kerkhof (coördinator); prof.dr. D.I. Boomsma; dr. R.E. de Vries doel Kennismaking met de diverse persoonlijkheidstheorieën en de bijbehorende diagnostische methoden. inhoud Tijdens hoorcolleges wordt een overzicht gegeven van de theoretische perspectieven van waaruit de menselijke individualiteit kan worden bestudeerd. Daarnaast worden de methoden en technieken voor de meting van persoonlijkheidskenmerken besproken. Door middel van


59

werkwijze literatuur

toetsing

opmerkingen

practicumopdrachten maken de studenten kennis met persoonlijkheidstests en vragenlijsten. De practicumopdrachten worden samen met een studiegenoot uitgevoerd en afgerond met een eindwerkstuk, een persoonsbeschrijving van de studiegenoot. 12 hoorcolleges en 6 werkgroepbijeenkomsten. • Larsen, R.J. and Buss, D.M. (2008). Personality psychology: Domains of knowledge about human nature (3rd ed.); New York: McGraw-Hill; • Studiehandleiding Persoonlijkheidsleer en Persoonlijkheidsonderzoek (verkrijgbaar bij VU-boekhandel). Pagina's: 650 tentamen Multiple-choice tentamen. Practicumopdrachten afgesloten met een werkstuk. De eindbeoordeling is het gemiddelde van de cijfers voor het tentamen en werkstuk nadat voor beide minimaal een voldoende (6.0) is behaald. Wanneer één van beide onvoldoende is, moet dit onderdeel worden overgedaan. De behaalde deelresultaten zijn geldig in het studiejaar waarin ze zijn behaald en het daarop volgend studiejaar. • Aanwezigheid bij de practicumbijeenkomsten is verplicht. Door afwezigheid dupeert men niet alleen zichzelf maar ook de medestudent. • De studiepunten van dit onderdeel worden toegekend als alle onderdelen behaald zijn.


Sociale Psychologie (Social Psychology) 811004 6 168 (3 tentamen, 6 practicum, 135 literatuurstudie, 24 hoorcollege) 2 dr. K. Mortier; dr. J.W. van Prooijen Het doel van deze cursus is inzicht geven in de sociaal-psychologische benadering van (theoretische en praktische) vraagstukken die betrekking hebben op het functioneren van mensen in hun sociale omgeving. inhoud In de hoorcolleges wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste onderwerpen binnen de sociale psychologie, door te laten zien hoe "klassieke" studies aanleiding hebben gegeven tot het ontwikkelen van inzichten met betrekking tot het functioneren van personen in hun sociale omgeving. Onderwerpen die aan de orde komen hebben betrekking op: Sociaal denken: hoe ontstaan indrukken over anderen, hoe vormen we onze meningen, hoe interpreteren we ons eigen gedrag, wat is de invloed van ons taalgebruik op de manier waarop we over anderen denken; Sociale invloed: waarom passen mensen zich aan bij anderen, hoe kun je mensen ergens van overtuigen, waarom gedragen mensen zich in een groep anders dan wanneer ze alleen zijn, laten vrouwen zich gemakkelijker beïnvloeden dan mannen, hoe ontstaan statusverschillen tussen mensen; Sociale relaties: waarom gedragen mensen zich agressief tegenover anderen, hoe kun je dat tegengaan, onder wat voor omstandigheden zijn we geneigd een ander wel (of juist niet) te helpen, hoe ontstaan vriendschappen tussen personen, hoe ontstaan vooroordelen ten opzichte van groepen mensen, kun je discriminatie tegengaan? werkwijze Hoorcolleges en practica. De cursus bestaat uit 12 hoorcolleges en 6

60

Psychologie

blackboard practica. Bij elk Blackboardpracticum wordt de kennis van de student getoetst betreffende de kernbegrippen die tijdens de voorafgaande hoorcolleges zijn geintroduceerd. literatuur Franzoi, S.L. (2006) Social Psychology (4th ed.). McGraw-Hill, International Edition (ISBN: 0-07-111587-0). toetsing tentamen Multiple-choice tentamen. Het tentamencijfer wordt pas vrijgegeven als het practicum voldoende is gemaakt. opmerkingen Pas als 5 van de 6 practica met een voldoende resultaat zijn doorlopen, wordt het tentamencijfer vrijgegeven. Statistiek

Statistiek wordt op twee niveaus gegeven: op A en B niveau. Uit onderstaande niveaus dient er een te worden gekozen. Vakcode 811010 811011

Vaknaam Statistiek (A) (Statistics (A)) Statistiek (B) (Statistics (B))

Stp. 6 6

Periode 2 en 3 2 en 3, in totaal 12 weken

naam Statistiek (A) (Statistics (A)) code 811010 Dit vak bestaat uit de volgende deelcodes: Voortoets Statistiek (8110102) en tentamen (8110101) studiepunten 6 contacturen 168 (9 tentamen, 24 werkcollege, 87 literatuurstudie, 48 hoorcollege) periode 2 en 3 docenten dr. M. Meeter (algemeen coördinator); drs. R. Konijn (pre mastercursus); drs.ing. H.C. van Baaden (coördinator deel 2) doel Voldoende kennis van kansrekening en statistiek verwerven om: • in de vakliteratuur beschreven onderzoek op de statistische aspecten kritisch te kunnen beoordelen; • zelfstandig (eenvoudige) data-analyse te kunnen uitvoeren. inhoud Inleiding beschrijvende statistiek en kansrekening. De theorie van steekproeftrekken, schatten en toetsen, bepalen van steekproefomvang, effectmaten en onderscheidingsvermogen. werkwijze Hoorcolleges en werkgroepen, wekelijkse voortgangstoetsen via Blackboard. literatuur Wordt nader bekend gemaakt. toetsing tentamen schriftelijke voortoets en eindtentamen. In plaats van het eindtentamen kunnen ook deeltoetsen en blackboardtoetsen worden afgelegd. Hiervoor gelden extra eisen die in de cursushandleiding worden gegeven. Bij het niet halen van de cursus in een studiejaar vervallen deelcijfers. entreevoorwaarden Het behaald hebben van Statistiek vormt de entreevoorwaarde voor het onderdeel Onderzoekmethoden II: data-analyse (B2-jaar). opmerkingen Bij de start van het studiejaar wordt een voortoets georganiseerd. Studenten die de cursus volgen zijn verplicht hieraan of aan de herkansing ervan deel te nemen. Op deze toets moet een 4 of hoger worden gehaald om deel te mogen nemen aan de werkgroepen Een voorbeeld van de voortoets is te vinden op de website van de faculteit. De faculteit organiseert vóór aanvang van het studiejaar tegen geringe vergoeding wiskundecursussen. Deze cursussen worden afgesloten met een toets, die vervangend is voor de voortoets. Nadere informatie over deze cursussen is te vinden op de website van de faculteit. Het eerste bachelorjaar

61

Voor studenten die een 8 of hoger scoren op de voortoets en die van plan zijn later in hun studie een research-traject te kiezen, is het aan te bevelen de Bvariant van het statistiekonderwijs te volgen. naam Statistiek (B) (Statistics (B)) code 811011 Dit vak bestaat uit de volgende deelcodes: voortoets (8110102) en tentamen (8110111). studiepunten 6 docent drs. B. de Bruijn periode 2 en 3, in totaal 12 weken doel Voldoende kennis van kansrekening en statistiek te verwerven om: • in de vakliteratuur beschreven onderzoek op de statistische aspecten kritisch te kunnen beoordelen; • zelfstandig een empirisch data-analyse onderzoek te kunnen uitvoeren; • met gespecialiseerde adviseurs over meer geavanceerde technieken te kunnen communiceren; • assertiviteit op te doen in het omgaan met wiskundige symbolen. inhoud Inleiding beschrijvende statistiek, combinatoriek en kansrekening (enkelvoudige of simultane kansverdelingen; onafhankelijke en voorwaardelijke kansen); verwachtingswaarden en varianties van stochasten; diverse discrete en continue kansverdelingen; benaderende kansverdelingen; continuïteitscorrectie; de centrale limietstelling en eenvoudige gevolgen. De theorie van steekproeftrekken, schatten en toetsen, bepalen van optimale steekproefomvang en onderscheidingsvermogen, betrouwbaarheidsintervallen, effectmaten, Markovketens. Verder: uitbreiding van wiskundige technieken waaronder, limieten, differentiëren, integreren en volledige inductie; continue verdelingen (kansdichtheidsfunctie en verdelingsfunctie). werkwijze Hoorcolleges en practicum. literatuur Wordt nader bekend gemaakt., maar bestaat uit een dictaat in stencilvorm. toetsing Voortoets , tussentoets en eindtoets. Het eindcijfer wordt bepaald door een lineaire combinatie van de cijfers van voortoets (10%) , tussentoets (20%) en eindtoets (70%) dan wel door een lineaire combinatie van de voortoets (10%) en de eindtoets (90%) . entreevoorwaarden Het behaald hebben van Statistiek (B) vormt de entreevoorwaarde voor de Bvariant van het onderdeel onderzoekmethoden II: data-analyse (B2-jaar). opmerkingen Voor studenten die een 8 of hoger op het algebra onderdeel van de voortoets of een 8 of hoger voor de gehele voortoets hebben behaald en die eventueel van plan zijn later in hun studie een research-traject te kiezen, is het aan te bevelen de B-variant van het statistiekonderwijs te volgen, met het oog op de geavanceerdere data-analyse-modules later in de opleiding. Studenten die een voortoets wiskunde hebben afgelegd en voldoen aan de kwalificaties hierboven genoemd kunnen zich via e-mail bij de docent aanmelden [email protected]) onder vermelding van de resultaten. Zij ontvangen dan een uitnodiging voor een onderhoud, waarin de toelating tot de cursus wordt bepaald. De ervaring van de afgelopen jaren leert dat voor dit vak na een jaar zo'n 90 % slaagt, maar wel onder de voorwaarde dat er hard voor gewerkt is.

62

Psychologie

8

8.1

Het tweede bachelorjaar

Inleiding De overstap van eerste naar tweede bachelorjaar Het tweede bachelorjaar is gemeenschappelijk voor alle bachelorstudenten psychologie en omvat 60 studiepunten. Voor Onderzoeksmethoden II: dataanalysetechnieken geldt, dat het tentamen Statistiek behaald moet zijn om deel te mogen nemen aan het tentamen van Onderzoeksmethoden II. Het behaald hebben van Algemene Methodologie is voorwaarde voor deelname aan Onderzoeksmethoden I: dataverzamelingstechnieken. Doelstellingen B2-jaar: • afronding van de noodzakelijke basiskennis (Biologische Psychologie, Interculturele Psychologie) • nadere oriëntatie op de subdisciplines binnen de Psychologie (Biologische Psychologie, Klinische Neuropsychologie, Interculturele Psychologie) • verbreding van het gezichtsveld (Filosofie) • gedegen inleiding in methoden van onderzoek en statistiek

8.2

Examenonderdelen tweede bachelorjaar Onderstaand de examenonderdelen van het tweede bachelorjaar. De onderdelen staan in alfabetische volgorde. Het programma van het tweede bachelorjaar bestaat uit de onderstaande zes onderdelen en een keuze uit Onderzoeksmethoden II: Data-analyse Technieken (A) of (B). Daarnaast dien je een thema te volgen. Je volgt dus acht vakken in totaal. Van de in de tabellen genoemde perioden zijn de perioden 4, 5 en 6 nog niet definitief (concept). Voor de definitieve ingeroosterde perioden zie rooster facultaire website. Vakcode 812006 812037 812020 812026 812017 812015

Vaknaam Biologische Psychologie (Biological Psychology) Communicatie (Communication) Filosofie en Psychologie (Philosophy) Interculturele Psychologie (Intercultural Psychology) Neuropsychologie (Neuropsychology) Onderzoeksmethoden I: Dataverzamelingstechnieken (Research Methods I: Data collection)

Stp. 6

Periode 1

6 6 6

4 3 1

6 12

4 2

naam Biologische Psychologie (Biological Psychology) code 812006 Dit vak bestaat uit de volgende deelcodes: 1e deeltententamen (8120061), 2e deeltentamen (8120062) en 3e deeltentamen (8120063). studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 36 hoorcollege, 129 zelfstudie) periode 1 docent prof.dr. J.C.N. de Geus doel Inzicht verwerven in de structuur en functie van het zenuwstelsel en de rol


63

van het zenuwstelsel in (ab)normaal gedrag. inhoud Begrippen uit de biologie aansluitend bij de processen die men in de psychologie bestudeert. Aan de orde komen structuur en organisatie van het centrale en perifere zenuwstelsel, neurotransmissie, psychofarmaca en de biologische mechanismen achter waarnemen, motoriek, emoties en de hogere cognitieve functies (geheugen, spraak, bewustzijn). Tijdens de colleges wordt tevens ingegaan op neurologische stoornissen (Parkinson, Broca's afasie, Alzheimer etc.) en de biologie van gedragstoornissen (slaapstoornissen, psychosen, angstigheid, depressie, verslaving). literatuur • Carlson, N.R. (2001), Physiology of behavior (9th ed met cdrom). Ally & Bacon: Boston. • Voor het college is een uitgebreide studiehandleiding beschikbaar (vanaf augustus; zie Blackboard). toetsing tentamen Drie deeltentamens. De deelcijfers tellen voor het eindcijfer mee in de verhouding 1:1:2 voor respectievelijk deeltentamen 1, 2 en 3. Indien het eindcijfer lager is dan 1,0 wordt het cijfer 1,0 gegeven. entreevoorwaarden Dit vak is entreevoowaarden voor het profiel Biologische Psychologie. naam Communicatie (Communication) code 812037 Dit vak bestaat uit de volgende deelcodes: tentamen (8120371) en practicum (8120372). studiepunten 6 contacturen 168 (54 opdracht, 3 tentamen, 18 practicum, 77 literatuurstudie, 16 hoorcollege) periode 4 docenten drs. L.M. de Wit (practicum); dr. C.J. Beukeboom (hoorcolleges) doel Inzicht krijgen in de belangrijkste processen en aspecten die een rol spelen bij interpersoonlijk communicatie. Dit gebeurt door middel van hoorcolleges en practica. Het doel van de hoorcolleges is verwerven van kennis en begrip van de belangrijkste wetenschappelijke theorieën met betrekking tot interpersoonlijke communicatie. In de practica worden presentatietechnieken en verschillende gespreksvormen daadwerkelijk geoefend. inhoud In de hoorcolleges worden aan de hand van theoretische en empirische gefundeerde literatuur de belangrijkste processen en aspecten van interpersoonlijke communicatie behandeld. Er zal o.a. aandacht worden besteed aan verbale- en non-verbale communicatie, taal- en taalgebruik, conversaties, de rol van vertrouwen en emoties, overtuigingskracht en overreding, en communicatie in intieme relaties. In de practica worden presentatietechnieken geoefend. Tevens zullen in de practica door middel van literatuurbespreking, video's en rollenspellen drie gespreksvormen worden geoefend (het vrije interview, het probleem/advies-gesprek en het slecht-nieuwsgesprek). werkwijze Hoorcollege en practicum literatuur • Bij practicumdeel: Van der Molen, H. T. Kluytmans, F., & Kramer, M. (1995). Gespreksvoering, vaardigheden en modellen. Groningen: Wolters-Noordhoff (hoofdstukken 1 t/m 7). • Bij theoretische deel: bij elk college horen enkele wetenschappelijke

64

Psychologie

artikelen of hoofdstukken. toetsing tentamen opdracht Deelcijfer I (theoretische deel): Tentamen (m.c.tentamen over literatuur en de collegestof) Deelcijfer II; Verslag en audio-opname over twee van de behandelde gespreksvormen + presentatie. Het gemiddelde van de twee deelcijfers vormt het eindcijfer. De behaalde deelresultaten zijn geldig in het studiejaar waarin ze zijn behaald en het daarop volgend studiejaar. opmerkingen • Practica: aanwezigheid verplicht. • Om voor het vak te slagen moeten beide deelcijfers voldoende zijn. • Vrijstellingen of deelvrijstellingen voor dit vak dient men zeer tijdig aan te vragen via het desbetreffende formulier. Vermeld hierop altijd drie vakcodes: 812037 voor Communicatie, 8120371 voor het theoriedeel en 8120372 voor het practicumdeel, en voeg duidelijke documentatie bij. naam code studiepunten periode docent doel

inhoud



naam code studiepunten contacturen periode docent inhoud

Filosofie en Psychologie (Philosophy) 812020 6 3 dr. E. Koster Een eerste inzicht in wat filosofie is, kennismaking met enkele grote filosofen en met enkele belangrijke vraagstukken van de filosofie in relatie tot de psychologie Na een eerste inleiding tot de vraag 'wat is filosofie?' worden enkele grote filosofen, motieven en thema's uit de geschiedenis van de filosofie besproken. Daarnaast wordt door middel van opdrachten de aandacht gericht op de relatie tussen filosofie en psychologie. Zie voor een meer gedetailleerde omschrijving van de inhoud van dit vak de studiehandleiding die ruim voor aanvang van de cursus op Blackboard wordt gepubliceerd. Hoorcolleges en werkcolleges • Antoon Braeckman, Bart Raymaekers en Gerd van Riel, Handboek Wijsbegeerte, Leuven: LannooCampus, 2006. • Reader Filosofie voor studenten Psychologie (te koop in de VU boekhandel vanaf december 2008). Schriftelijk tentamen en opdrachten. Let op bij inschrijving van het vak: er is ook een vak Filosofie voor Pedagogiekstudenten met een andere vakcode Interculturele Psychologie (Intercultural Psychology) 812026 6 168 (2 tentamen, 142 literatuurstudie, 24 hoorcollege) 1 dr. K. Mortier Culturele verschillen tussen mensen zijn een alledaags verschijnsel. In gesprekken tussen mensen en in de media wordt culturele achtergrond vaak als verklaring gegeven voor het gedrag van bepaalde personen of groepen. Toch is het meestal onduidelijk wat culturele verschillen eigenlijk inhouden en hoe culturele achtergrond het denken en doen van mensen beïnvloedt.


65

Het is belangrijk om kritisch te kunnen nadenken over culturele verschillen, omdat veel psychologen in de dagelijke praktijk van hun beroep met mensen van verschillende culturele achtergrond te maken hebben. Dit vereist dat psychologen kennis te hebben van de manieren waarop cultuur mensen beïnvloedt en dat ze sensitief zijn voor mogelijke culturele verschillen in de praktijk. Deze cursus is bedoeld om de student een introductie te geven in de cultuurpsychologie. Na afloop van de cursus heeft de student een overzicht van de invloed van cultuur op het denken en gedrag van mensen. Daarnaast is de student sensitief voor mogelijke culturele verschillen en heeft de student het vermogen om kritisch over zulke verschillen na te denken. werkwijze Hoorcolleges literatuur Nader te bepalen toetsing tentamen schriftelijk tentamen en werkstuk naam Neuropsychologie (Neuropsychology) code 812017 Dit vak bestaat uit de volgende deelcodes: deeltentamen 1 (8120171) en deeltentamen 2 (8120172). studiepunten 6 contacturen 168 (2 tentamen, 154 literatuurstudie, 12 hoorcollege) periode 4 docent prof.dr. J.A. Sergeant doel Op een inleidend niveau kennis en inzicht verwerven in de gevolgen van hersenbeschadiging op het gedrag van mensen en een kennismaking met het werkveld van de klinisch neuropsycholoog. inhoud Aan de hand van onze kennis van de werking van het brein worden principes van de neuropsychologie behandeld. Hierbij komen aan de orde neurologische en psychiatrische stoornissen zoals bijvoorbeeld agnosie, afasie, schizofrenie. Aan de hand van de presentatie van casussen die zoveel mogelijk aansluiten bij de literatuur, wordt onder andere de neuropsychologische diagnostiek geïllustreerd. werkwijze Hoorcolleges literatuur Kolb, B. and I.Q. Whishaw, (2003, 5th Edition). Fundamentals of Human Neuropsychology. San Fransisco: W.H. Freeman and Company. toetsing tentamen deel 1 en deel 2 (allebei verplicht) entreevoorwaarden Dit vak is entreevoorwaarden voor het profiel Klinische en Cognitieve Neuropsychologie. opmerkingen De studiepunten van dit onderdeel worden toegekend als alle onderdelen behaald zijn. naam Onderzoeksmethoden I: Dataverzamelingstechnieken (Research Methods I: Data collection) code 812015 Dit vak bestaat uit de volgende deelcodes: tentamen (8120151), practicum testen vragenlijst (8120152), observatiepracticum (8120153) en interviewen gesprekspracticum (8120154). studiepunten 12

66

Psychologie

336 (3 tentamen, 144 practicum, 161 literatuurstudie, 28 hoorcollege) 2 dr. R.E. de Vries; dr. F.A. Goossens; drs. L.M. de Wit Aan het eind van de cursus kan de student: i) de belangrijkste kenmerken, voordelen en nadelen van de dataverzamelingstechnieken observatie, interviews, tests en vragenlijsten omschrijven. ii) de belangrijkste typen betrouwbaarheid en validiteit uitleggen. iii) verschillende dataverzamelingstechnieken toepassen in een gegeven onderzoekssituatie. iv) de verschillende dataverzamelingstechnieken op aspecten als bruikbaarheid, betrouwbaarheid en validiteit beoordelen, gegeven een bepaalde onderzoeksvraag. inhoud In deze cursus worden de technieken behandeld waarmee een theoretische of diagnostische vraagstelling kan worden geoperationaliseerd in een concrete onderzoeksopzet. Hierbij staan de verschillende methoden van dataverzameling centraal. De cursus is opgebouwd uit een theoriedeel en een praktijkdeel. Deel I: Theorie. Het verzamelen van gegevens via vragenlijsten, tests, observaties en interviews vormt een belangrijk onderdeel van psychologisch en pedagogisch onderzoek en de werkzaamheden van praktisch werkzame psychologen en pedagogen. Het accent in het theoriedeel ligt op de methodologische principes die ten grondslag liggen aan het operationaliseren van een onderzoeksvraag, de onderzoeksopzet, en het gebruik van psychologische tests, vragenlijsten, systematische observatie en interviews als methode van gegevensverzameling. Deel II: Praktijk. Tijdens een drietal practicumopdrachten wordt geoefend met het gebruik van verschillende dataverzamelingstechnieken. 1. Interviewpracticum: Op basis van een gegeven onderzoeksvraag wordt in groepjes geoefend met het opstellen van een interviewschema en het coderen van open interviews. 2. Observatiepracticum: Studenten krijgen de gelegenheid te oefenen met verschillende wijzen van registreren van gedrag d.m.v. observatie. In aansluiting hierop krijgt men een aantal observatie-opdrachten uit te werken. Beoordeling aan de hand van schriftelijk vastgelegde oefeningen en opdrachten. 3. Practicum tests en vragenlijsten: in dit practicum wordt in groepjes geoefend met het afnemen van capaciteiten-, interesse- en persoonlijkheidstests en vragenlijsten. De uitkomsten van de verschillende testonderzoeken worden vastgelegd in een verslag dat aan de APA-normen voldoet. werkwijze Deel I: Hoorcolleges Deel II: Practicumopdrachten. Voor het interviewpracticum en het practicum tests en vragenlijsten wordt gewerkt in groepjes. Het observatiepracticum is individueel. Instructie voor het interviewpracticum en het observatiepracticum geschiedt tijdens de hoorcolleges. Voor het practicum tests en vragenlijsten is een aparte instructiebijeenkomst. Aanwezigheid tijdens de instructiebijeenkomsten voor alle practica is verplicht. Nadere informatie is te vinden in de studiehandleiding en op blackboard. literatuur • Robson, C. (2002). Real world research: A resource for social scientists

contacturen periode docenten doel


67

and practitioner-researchers (2nd edition). Oxford: Blackwell. Goossens, F. (2008). Gedrag onder de loupe. Observatie als middel tot kennis in wetenschap en praktijk. Coutinho. • Studiehandleiding Onderzoeksmethoden I: Dataverzamelingstechnieken. Amsterdam: Vrije Universiteit. • Aanvullende literatuur wordt nader bekend gemaakt. toetsing tentamen Deel I: Multiple-choice-tentamen. Deel II: De drie practica worden beoordeeld aan de hand van in te leveren oefeningen, verslagen en eindopdrachten. Alle vier de onderdelen (theoriedeel en drie practica) dienen met een voldoende afgerond te worden om het totale vak te behalen. Voldoende deelcijfers van de afzonderlijke onderdelen blijven geldig in het studiejaar waarin het onderdeel behaald is en het daar op volgend studiejaar. entreevoorwaarden Algemene Methodologie (811001) opmerkingen • Voor nadere informatie: zie de studie handleiding en blackboard. • Het behaald hebben van dit studieonderdeel is entreevoorwaarde voor deelname aan Opzetten van Onderzoek in het B3-jaar. •

Onderzoeksmethoden II: Data-Analyse Technieken (A) en (B)

Onderzoeksmethoden II: Data-Analyse Technieken wordt op twee niveaus gegeven: de A en B variant. De keuze voor de A of B variant is afhankelijk van de gevolgde variant van het B-1 vak Statistiek. Vakcode 812005 812031

Vaknaam Onderzoeksmethoden II-A: Dataanalysetechnieken (Research methods IIA: Data-analysis) Onderzoeksmethoden II-B: Dataanalysetechnieken (Research Methods IIB: Data-analysis)

Stp. 12 12

Periode 5 en 6 5 en 6

naam Onderzoeksmethoden II-A: Data-analysetechnieken (Research methods II-A: Data-analysis) code 812005 studiepunten 12 contacturen 336 (3 tentamen, 32 practicum, 32 hoorcollege, 269 zelfstudie) periode 5 en 6 docenten dr. N. Smits (coördinator); drs.ing. H.C. van Baaden doel Uitbreiding van kennis van statistiek en deze kennis leren toepassen in de onderzoekssituatie: • Uitvoeren van statistische toetsen met SPSS • Uitbreiden kennis statistiek, met name op het gebied van lineaire modellen • Leren gebruiken van Factoranalyse voor de ontwikkeling van meetinstrumenten • Toepassen van klassieke testtheorie inhoud De cursus bevat 8 modules (iedere module is 40 uur), onderwerpen: Omgaan met SPSS. Beschrijving van data. Uitvoeren t-toetsen. APA normen. Chikwadraattoetsen. Enkelvoudige en multipele regressieanalyse. Variantieanalyse, Covariantie-analyse.

68

Psychologie

werkwijze

literatuur

toetsing entreevoorwaarden opmerkingen

Multivariate variantieanalyse. Variantieanalyse met herhaalde metingen. Factoranalyse en Schaalanalyse. Nonparametrische statistiek. • Practicumgroepen van maximaal 25 studenten, tweemaal twee uur per module. • Colleges twee maal twee uur per module. • Toetsen op Blackboard. • Schriftelijk tentamen. • Wonnacott, Th.H. en Wonnacott, R.J., Introductory Statistics. (Hoofdstuk 10 t/m 17). • Green, S.B. en Salkind, N.J., Using SPSS for Windows (5th edition, 2008, analyzing and understanding data) (Les 16 t/ 45, behalve les 32 en 35). • Aanvullingen op Blackboard. tentamen Practica, blackboardtoetsen en twee deeltoetsen. Statistiek (A) of (B) Het behaald hebben van dit onderdeel of van Onderzoeksmethoden II-B is entreevoorwaarde voor deelname aan de B-these in het B3-jaar.

naam Onderzoeksmethoden II-B: Data-analysetechnieken (Research Methods II-B: Data-analysis) code 812031 Dit vak bestaat uit de volgende deelcodes: tentamen (8120311) en toets (8120312). studiepunten 12 periode 5 en 6 docent dr. A.L. Beem (coördinator) doel • Kennis van en inzicht verwerven in het algemene lineaire model en zijn varianten zoals regressie-analyse, variantie-analyse. • Het gebruik van SPSS. inhoud Wordt via Blackboard bekend gemaakt. werkwijze Hoorcolleges en computerpracticum. literatuur Hoofdstukken uit het boek van R.A. Berk. Regression Analysis: a constructive critique; aanvullende collegestof. Voor het SPSS practicum: Green, S.B. en Salland, N.J. Using SPSS for Windows (analysing and understanding data). toetsing Twee schriftelijk tentamen en practicumopdrachten. Weging: tentamencijfer 70%, practicumcijfer 30%. entreevoorwaarden Statistiek (B) opmerkingen Het behaald hebben van dit onderdeel of van Onderzoeksmethoden II-A is entreevoorwaarde voor deelname aan de B-these in het B3-jaar.


69

Thema's

Uit deze Thema's dient er een gekozen worden. De student is vrij in zijn of haar keuze. Per thema groep worden maximaal 25 studenten toegelaten. Per thema groep geldt een minimum aantal van 10 deelnemers. Alle Thema's worden beoordeeld door middel van een paper. Aanmelding Thema's via TISVU. De inschrijving start na de introductie van de Thema's (zie Introductie Thema's: www.psy.vu.nl/roosters) Nadere informatie over inschrijving volgt t.z.t op het web: www.psy.vu.nl. Vakcode 812050 812018 812052 812045

812002 812023 812024 812009 812043 812008 812013 812014 812010 812032 812051 812011

Vaknaam Thema: Arbeidsmarkt en Werk (Labor Market and Work) Thema: Consumentenpsychologie (Selected Topic of Application Areas: Consumer Psychology) Thema: De Mens als Kuddedier (The Social Animal) Thema: De Psychologie van grote Levensvragen: Experimentele Existentiële Psychologie (The Psyhology of Major Life Questions: Experimental Existential Psychology) Thema: Emoties en Gedrag (Emotions and Behaviour) Thema: Emotionele Ontwikkeling (Emotional Development) Thema: Executieve Functies Thema: Genetica van Psychiatrische Aandoeningen (Genetics of Mental Disorders) Thema: Godsdienstpsychologie Thema: Hulpverlening aan Adolescenten Thema: Hulpverlening aan Ouderen (Psychological Treatment of the Elderly) Thema: Inleiding in de Geestelijke Gezondheidszorg (Introduction into Mental Health Care) Thema: Stress (Selected Topic of Application Areas: Stress) Thema: Theoretische Psychologie: Filosofie, Cognitie en Brein Thema: Toegepaste Cognitieve Psychologie Thema: Verslaving (Addiction)

naam code studiepunten contacturen periode docent doel

Stp. 6 6


6 6

5

6 6

5 en 6 5 en 6

6 6

5 en 6 5 en 6

6 6 6

5 en 6 5 en 6 4 en 5

6

5 en 6

6

5 en 6

6

5 en 6

6 6

5 en 6 5 en 6

Thema: Arbeidsmarkt en Werk (Labor Market and Work) 812050 6 168 (16 werkcollege, 144 literatuurstudie, 8 hoorcollege) 5 en 6 vacature Kennis over theorie, onderzoeksresultaten en praktijk i.v.m. het zoeken naar en het vinden van werk en het vermogen om aantrekkelijk te zijn en te blijven voor de arbeidsmarkt (employability). inhoud Verschillende aspecten van werk zoeken, solliciteren, loopbaanontwikkeling en employability zullen worden behandeld. Daarbij worden de specifieke stappen in het sollicitatieproces doorlopen en wordt ingegaan op de factoren die van belang zijn voor werksocialisatie, de balans tussen werk en privé en verdere ontwikkeling binnen het werk. Tevens zal aandacht worden besteed aan de positie van specifieke groepen (o.a. allochtonen) op de arbeidsmarkt en in het werk. Psychologen die als adviseur of loopbaanbegeleider werkzaam zijn bieden illustraties uit de praktijk (o.a. vanuit het Nederlands Onderzoekscentrum Arbeidsmarkt en Allochtonen (NOA).

70

Psychologie

werkwijze Startcollege en enkele werkcolleges; zelfstandig werken in subgroepen onder supervisie van een der docenten; voorbereiding van een werkstuk en gezamenlijke presentatie. literatuur • Van Hooft et al. (2006). Werk zoeken en werk vinden: Een vergelijkend onderzoek onder Turkse en autochtone Nederlanders; • Geurts et al. (2002). Waar werk en privé elkaar raken: De stand van zaken. Gedrag en Organisatie, 15, 163-183. En delen uit: • Breed, A. & Kooreman, A. (1996). Psychologie in arbeid en loopbaan. Lisse: Swets & Zeitlinger. • Boerlijst, J.G., Van der Flier, H., & Van Vianen, A.E.M. (1993). Werk maken van loopbanen. Ontwikkeling en begeleiding. Utrecht: Lemma. naam Thema: Consumentenpsychologie (Selected Topic of Application Areas: Consumer Psychology) code 812018 studiepunten 6 contacturen 168 (96 werkstuk, 24 werkcollege, 48 literatuurstudie) periode 5 en 6 docent dr. S.P. van Duin doel Kennis van psychologische factoren die consumentengedrag bepalen en methoden om deze in hun werking te meten. inhoud De volgende vragen staan centraal: - wat is consumentengedrag? - waardoor wordt dit bepaald? - hoe kan de marketeer hierop inspelen? werkwijze Werkgroepen, literatuuronderzoek. literatuur Solomon, M., Bamossy, G. & Askegaard, S. (2002), "Consumer Behavior". A European Perspective, second edition, Prentice Hall. ISBN 0273 65182X Pagina's: ongeveer 300 toetsing werkstuk Bijdragen aan onderzoek en paper (werkstukken). naam code studiepunten contacturen docent doel

Thema: De Mens als Kuddedier (The Social Animal) 812052 6 168 (40 paper, 16 hoorcollege, 112 zelfstudie) dr. E.A.C. van Leeuwen Deze cursus richt zich op groepen. Het doel van deze cursus is het verkrijgen van meer inzicht in de invloed van groepen op het doen en denken van mensen. Specifieke onderwerpen die aan bod komen zijn: macht en leiderschap, conformiteit, besluitvorming binnen groepen, groepsprestaties, en coöperatie en conflict binnen groepen. inhoud Een deel van wie wij zijn wordt bepaald door de groepen waartoe wij behoren. "Groepen" is een breed begrip. Een groep kan betrekking hebben op een kleine verzameling van mensen die een sterke onderlinge band hebben, zoals een voetbalteam of een gezin, maar ook op grote categorieën van mensen die vaak geen persoonlijk contact hebben maar wel een gezamenlijke identiteit delen, zoals de groep "Nederlanders". In deze cursus wordt ingegaan op de verschillende manieren waarop het lidmaatschap van deze


71

groepen van invloed is op hoe mensen zichzelf zien, hoe ze zich voelen en hoe ze zich gedragen. Vragen die aan bod komen zijn onder andere: Hoe komt het dat sommige mensen alles over hebben voor hun groep en anderen niet? Waarom gedragen Nederlanders in het buitenland zich vaak veel "Hollandser" dan thuis? Hoe kun je het beste leiding geven aan een taakgroep? Is brainstormen in groepsverband wel zo effectief als altijd gedacht? Waar komen stereotypen vandaan? Hoe kunnen we discriminatie herkennen en aanpakken? In deze cursus worden verschillende onderwerpen behandeld aan de hand van vooraf bestudeerde literatuur en door de studenten verzorgde presentaties. De bijeenkomsten hebben de vorm van werkgroepen waarbij discussie centraal staat. literatuur Literatuur: • Stangor, C. (2004). Social groups in action and interaction. Hove: Psychology Press. (ISBN 1-84169-407) • Aanvullende artikelen (wordt later bekend gemaakt) toetsing paper Presentatie, discussiebijdrage, paper opmerkingen Taal gebruikt voor dit vak: Engels naam Thema: De Psychologie van grote Levensvragen: Experimentele Existentiële Psychologie (The Psyhology of Major Life Questions: Experimental Existential Psychology) code 812045 studiepunten 6 contacturen 168 (40 paper, 10 werkcollege, 110 literatuurstudie, 8 hoorcollege) periode 5 docent dr. S.L. Koole doel Kennismaking met de experimentele existentiële psychologie, een nieuwe psychologische discipline die met behulp van experimentele methoden onderzoekt hoe mensen omgaan met grote levensvragen. inhoud Vroeg of laat wordt vrijwel iedereen geconfronteerd met vragen als "Waarom ben ik hier?", "Waarom doe ik de dingen die ik doe?", en "Wat is de zin van mijn leven?". Dergelijke vragen zijn van oudsher het terrein geweest van godsdienst, filosofie en existentiële psychologen. De experimentele psychologie heeft zich echter lange tijd verre gehouden van dergelijke grote levensvragen. De experimentele existentiële psychologie probeert deze kloof te overbruggen. De experimentele existentiële psychologie is een relatief jonge tak van de psychologie die met behulp van precieze experimentele methoden onderzoekt hoe mensen omgaan met grote levensvragen. Binnen de experimentele existentiële psychologie zijn vijf hoofdthema's te onderscheiden: Dood: Hoe gaan mensen om met het besef van hun eigen sterfelijkheid? Welke rol speelt dit besef in het dagelijks leven? Wat is de rol van bewuste en onbewuste processen in het omgaan met doodsangst? Wat is de rol van doodsangst in sociaal gedrag? Zingeving: Hoe geven mensen zin aan hun leven? Hoe bepalen mensen wat goed of slecht is? Hoe gaan mensen om met fundamentele onzekerheden in hun bestaan? Identiteit: Hoe bepalen mensen wie zij zijn? Waaraan ontlenen mensen hun

72

Psychologie

eigenwaarde? Wat zijn de psychologische functies van het ontwikkelen van je eigen identiteit. Verbondenheid met anderen: Wat ligt ten grondslag aan de zoektocht naar liefde en geborgenheid? Kunnen mensen hun diepste gevoelens en gedachten met anderen delen? Hoe gaan mensen om met gevoelens van eenzaamheid en afwijzing? Vrijheid: Zijn mensen gevangenen van hun lot of zijn ze vrij om te kiezen wat ze willen? Wat betekent deze vrijheid? Tijdens de cursus zullen we deze thema¿s behandelen in het licht van recent experimenteel-existentiëel onderzoek. werkwijze Hoorcolleges en werkgroepen. literatuur Greenberg, J., Koole, S. L., & Pyszczynski, T. (Eds.) (2004). Handbook of experimental existential psychology. New York: Guilford. (ISBN 1-59385040-9). Tevens enige recente artikelen die bij het begin van de cursus worden bekend gemaakt. toetsing paper tentamen naam code studiepunten contacturen periode docent doel inhoud


toetsing

naam code studiepunten periode

Thema: Emoties en Gedrag (Emotions and Behaviour) 812002 6 168 (2 tentamen, 10 werkcollege, 38 groepsopdracht, 108 literatuurstudie, 10 hoorcollege) 5 en 6 dr. W.W. van Dijk Het doel van deze cursus is het verkrijgen van inzicht in wat emoties nu eigenlijk zijn en welke rol ze spelen in ons gedrag. In de cursus zullen een aantal historische en moderne theorieën over emoties worden behandeld. Vragen die daarbij centraal staan zijn: Wat zijn emoties? Waarom ervaren we emoties? Hoe beïnvloedt de ervaring van emoties ons gedrag? Deze vragen worden besproken aan de hand van de theorieën over emoties van Charles Darwin en William James. Tevens worden theorieën besproken die uitgaan van het cognitieve perspectief (o.a. Magda Arnold en Nico Frijda). Verder worden in deze cursus een aantal belangrijke (empirische) artikelen op het gebied van emotieonderzoek besproken. Elke cursist dient in de cursus minimaal 1 keer een artikel plenair te bespreken. De cursus wordt afgesloten met het schrijven van een paper over een thema binnen het emotieonderzoek. Hoor- en werkcolleges Enkele hoofdstukken uit: Randolph R. Cornelius (1996): The science of emotion: research and tradition in the psychology of emotions. New Jersey: Prentice Hall Selectie van wetenschappelijke artikelen tentamen paper; review (deel-) tentamens Thema: Emotionele Ontwikkeling (Emotional Development) 812023 6 5 en 6


73

docenten dr. S.M. Begeer; prof.dr. G.T.M. Stegge doel Inzicht geven in de vraag hoe kinderen met hun emoties omgaan. inhoud Het emotionele proces is slechts ten dele observeerbaar. Bovendien doen wij ons vaak anders voor dan wij ons voelen. Emotioneel gedrag is voor kinderen dan ook niet altijd even gemakkelijk te begrijpen. Niettemin hanteren ze al vrij snel iets wat je een "emotietheorie" zou kunnen noemen. In de cursus wordt belicht hoe deze opvattingen zich ontwikkelen en hoe ze het emotionele gedrag beïnvloeden. Tevens wordt ingegaan op de mogelijke oorzaken van enkele emotionele stoornissen. werkwijze Hoor- en werkcolleges literatuur Harris, P.L. (1989). Children and emotion: The development of psychological understanding. Oxford: Blackwell. Tevens enige recente artikelen die bij het begin van de cursus bekend worden gemaakt. toetsing Tentamen en essay. naam code studiepunten contacturen periode docent doel inhoud

Thema: Executieve Functies 812024 6 168 (48 paper, 20 werkgroep, 100 zelfstudie) 5 en 6 dr. J.B. Deijen Kennismaking met één van de belangrijkste typen gedragsfuncties. Executieve functies zijn psychologische processen die een belangrijke rol spelen bij het reguleren van gedrag, zoals vooruitdenken, impulscontrole, etc. Op de afdeling Klinische Neuropsychologie wordt onderzoek gedaan op het gebied van diagnostiek en behandeling van stoornissen in executieve functies bij kinderen, volwassenen en ouderen met een aandoening van het centrale zenuwstelsel. Deze aandoeningen betreffen onder andere ADHD, autisme, de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson. werkwijze Hoorcollege en werkgroepen literatuur Wordt nader bekendgemaakt toetsing paper presentatie

naam Thema: Genetica van Psychiatrische Aandoeningen (Genetics of Mental Disorders) code 812009 studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 24 hoorcollege, 141 zelfstudie) periode 5 en 6 docent dr. M. Bartels doel Inzicht geven in de oorzaken van individuele verschillen in psychopathologie: in welke mate zijn genetische en omgevingsfactoren van belang? inhoud Complexe ziekten en gedragingen kenmerken zich door multifactoriele oorzaken: zowel omgevingsinvloeden als erfelijke invloeden zijn van belang. Resultaten uit gedragsgenetisch, psychiatrisch genetisch, klinisch genetisch en genetisch epidiologisch onderzoek naar een aantal vormen van complex gedrag (IQ) en psychopathologie (agressie, aandachtsproblemen, depressie, schizofrenie) worden behandeld. Aan bod komen begrippen als erfelijkheid,

74

Psychologie

gene-environment interaction, DNA, mendel, linkage, genome-wide associatie, comorbiditeit, longitudinale stabiliteit, omgevingsinvloeden en het Human Genome Project. werkwijze hoorcollege literatuur • Human Genetics for the Social Sciences (2003). Gregory Cary. SAGE Publications. ISBN: 0-7619-2345-4 • Dorret Boomsma , Andreas Busjahn, and Leena Peltonen (2002), Classical Twin Studies and Beyond. Nature Review Genetics 3, 872-882. toetsing tentamen Twee (multiple choice) tussentoetsen en een schrijfopdracht. naam code studiepunten contacturen periode docent doel

inhoud


toetsing

Thema: Godsdienstpsychologie 812043 6 168 (60 paper, 18 hoorcollege, 90 zelfstudie) 5 en 6 prof.dr. J.M.T. Corveleyn Inzicht hebben in de psychische en sociaal-culturele factoren die van invloed zijn op zingevingsprocessen, religieuze beleving en religieus gedrag; vertrouwd zijn met godsdienstpsychologische en cultuurpsychologische theorieën over zingeving, spiritualiteit en religie. Hoe gaan mensen om met levens- en geloofsvragen in onze cultuur? Hoe is het psychologisch gezien mogelijk dat mensen zich in relatie voelen staan tot een transcendente werkelijkheid? Wat is de relatie tussen religie en geestelijke gezondheid? Op dergelijke vragen wordt in de cusus, die studenten in aanraking brengt met het psychologische denken t.a.v. zingeving en geloof, ingegaan. Na een globaal overzicht van de cultuur- en godsdienstpsychologie, worden centrale onderzoeksthema's binnen dit vakgebied besproken: religieuze ervaring, religieuze ontwikkeling, religie en geestelijke gezondheid. Daarbij wordt speciale aandacht besteed aan de sociaal-culturele context waarin zingeving, spiritualiteit en religie zich manifesteren. Een laatste deel van de cursus spitst zich toe op klinisch psychologische vraagstukken (religieuze psychopathologie en de verhouding religie/spiritualiteit en psychotherapie). De cursus kan de aanloop zijn naar het these-onderzoek op het domein van de godsdienstpsychologie. Inlichtingen bij de docent (e-mail: [email protected] of [email protected]). Combinatie van hoor- en werkcollege. Van de studenten wordt voorbereiding op de colleges en een actieve bijdrage daaraan verwacht. Via Blackboard geleverde literatuur. Uitzonderlijk (wordt via BB aangekondigd) zal een tekst via het secretariaat (een paar moederkopies) worden aangeboden. Het volgende handboek wordt als leidraad gebruikt (niet verplicht aan te kopen, zie bibliotheek): Paloutzian, R.F., & Park, C.L. (Eds.), (2005). Handbook of the psychology of religion and spirituality, New York/London: The Guilford Press. paper Of: beperktere paper met individuele mondelinge toelichting.


75

naam code studiepunten periode docent doel

Thema: Hulpverlening aan Adolescenten 812008 6 5 en 6 prof.dr. N.W. Slot (De Bascule) Kennismaking met de belangrijkste methodieken op het gebied van de psychologische hulpverlening aan adolescenten. inhoud De cursus gaat uitvoerig in op de normale ontwikkeling in de adolescentie. Daarbij komen specifieke onderwerpen aan bod zoals de verschillen tussen jongens en meisjes en het feit dat allochtone adolescenten met twee culturele perspectieven te maken hebben. Vervolgens komen de specifieke problemen aan de orde die aanleiding kunnen zijn om hulpverlening te overwegen. De rol van de psycholoog bij diagnostiek, hulpverlening en evaluatie komt uitvoerig ter sprake. Psychologen die als diagnosticus en hulpverlener werkzaam zijn met adolescenten en gezinnen bieden illustraties uit de praktijk. De gebruikelijke benaderingen zoals de psychodynamische, de systeemtheoretische en de gedragstherapeutische worden toegelicht en geïllustreerd aan de hand van videomateriaal. Daarbij wordt ingegaan op de dilemma's voor de adolescent in de therapie, zoals het gevoel "gestuurd te zijn", de wens om de problemen zonder de hulp van een volwassene op te lossen en de ambivalentie als het gaat om de positie van de ouders. Daarnaast worden uitkomsten van epidemiologisch onderzoek inzichtelijk gemaakt en wordt ingegaan op de relevantie van de hulpverlening. werkwijze De cursus is zo opgezet dat de theoretisch kennis en praktische uitwerking zoveel mogelijk geïntegreerd worden. Voorafgaand aan elke bijeenkomst dienen de cursisten enige relevante literatuur te bestuderen. Tijdens de bijeenkomst wordt deze literatuur nader uitgewerkt in de vorm van videodemonstraties, rollenspelen en/of groepsdiscussies.

naam Thema: Hulpverlening aan Ouderen (Psychological Treatment of the Elderly) code 812013 studiepunten 6 contacturen 168 (20 opdracht, 20 werkgroep, 128 literatuurstudie) periode 4 en 5 docenten prof.dr. A.J.F.M. Kerkhof; drs. E.P. Caffin doel Kennismaking met de belangrijkste thema's in de klinische psychologie ten behoeve van ouderen inhoud Aandacht wordt besteed aan depressie, eenzaamheid, angsten, afhankelijkheid, persoonlijkheid, rouw en aanpassing op latere leeftijd. Cognitieve stoornissen en dementie worden behandeld. Slaapstoornissen en alcoholgebruik komen aan bod, alsmede speciale overwegingen bij therapie met ouderen. literatuur H. Buijssen (1999); Psychologische hulpverlening aan ouderen. Deel I en II; Baarn: Intro. toetsing opdracht tentamen, werkstuk en presentatie.

76

Psychologie

naam Thema: Inleiding in de Geestelijke Gezondheidszorg (Introduction into Mental Health Care) code 812014 studiepunten 6 contacturen 168 (40 opdracht, 20 werkgroep, 108 literatuurstudie) periode 5 en 6 docent drs. L.M. de Wit doel Kennismaking met het werkveld van de psycholoog binnen de geestelijke gezondheidszorg. inhoud Tijdens dit thema worden een aantal vragen behandeld die van belang zijn voor het werkveld van de (klinisch)psycholoog. Enkele voorbeelden van deze vragen zijn: Welke verschillende behandelstrategieën worden er toegepast in de praktijk? Moeten therapeutische interventies evidence-based zijn? Hoe gaat een professional om met ethische kwesties? Op welke manier heeft de omgeving invloed op psychisch welbevinden? Op welke manier wordt de problematiek benaderd van etnische minderheden? Wat is geestelijk gezond/ongezond? Gastdocenten, werkzaam in verschillende werkvelden binnen geestelijke gezondheidszorg, bespreken deze en andere belangrijke thema's. Verder is er aandacht voor de inhoud van het werkveld, therapie, diagnostiek en onderzoek toetsing opdracht Werkstuk en presentatie. naam code studiepunten contacturen periode docenten doel

Thema: Stress (Selected Topic of Application Areas: Stress) 812010 6 160 (8 werkcollege, 7 practicum, 10 hoorcollege, 135 zelfstudie) 5 en 6 drs. Y.M.E. Berkhoff; prof.dr. J.C.N. de Geus Kennismaking met oorzaken, gevolgen, meetmethoden en preventie van stress. inhoud Stress kan voorkomen o.a. uit de werksituatie, door factoren in het werk, de werkomgeving en de persoon.Stress heeft lichamelijk meetbare effecten (o.a. fysiologische reacties) en bij stress is preventie en interventie mogelijk. Dit maakt het onderwerp bij uitstek geschikt om het vanuit verschillende (psychologische) invalshoeken te benaderen. Vanuit de Arbeids- en Organisatiepsychologie zal onder meer aandacht worden geschonken aan stressbevorderende elementen in het werk, het verband met persoonlijkheidseigenschappen en het omgaan met en voorkomen van stress. Vanuit de Biologische Psychologie zal gekeken worden naar de relatie tussen stress en gezondheid en zullen fysiologische en hormonale aspecten van stress worden behandeld. werkwijze Hoorcolleges, videofilm; practische werkzaamheden zoals het afnemen van interviews en vragenlijsten, het berekenen van verbanden tussen diverse factoren die lichamelijke stress bevorderen en/of voorkomen, het verrichten van hartslag- en bloeddrukmetingen in een experimentele setting. literatuur • Winnubst, J.A.M. hfdst. "Stress in organisaties: naar een nieuwe benadering van werk en gezondheid • Buunk, A.P. en De Wolff, Ch.J. " hfdst. "Sociaal psychologische aspecten van stress op het werk" (in handboek A&O-psychologie)


77

Cohen, S., Kessler, R.C. en Gordon, L.U. (1997) Measuring Stress, Oxford University Press: London; ISBN 0-19-512120-1 [H1, H5, H7, H8, H9] toetsing Twee essays over eigen verzamelde gegevens. •

naam code studiepunten periode docent doel inhoud

werkwijze literatuur toetsing naam code studiepunten periode docent doel inhoud


toetsing

Thema: Theoretische Psychologie: Filosofie, Cognitie en Brein 812032 6 5 en 6 dr. H. Looren De Jong Kennismaking met theoretische issues in de psychologie, toegespitst op filosofische achtergronden van cognitie- en neurowetenschap Aan de orde komen filosofische problemen in de cognitieve psychologie: het computermodel van cognitieve processen, het brein als symboolsysteem, neurale netwerken en dynamische systemen, bewustzijn en hersenen, reductie en functionalisme. colleges en werkgroep met voordrachten Clark, A. (2001). Mindware: an introduction to the philosophy of cognitive science. New York: Oxford University Press en een aantal artikelen. paper Thema: Toegepaste Cognitieve Psychologie 812051 6 5 en 6 prof.dr. A.W. Bronkhorst Kennismaken met hoe cognitieve psychologie in de praktijk kan worden toegepast. In de cursus komen een aantal centrale thema's in de toegepaste cognitieve psychologie aan de orde. Onderzoek in de toegepaste cognitieve psychologie wordt ook wel ergonomie of Human Factors onderzoek genoemd. Daarnaast is er aandacht voor juridisch beslisgedrag, met name bij bewijsgaring en in rechtzaken. De cursus wordt afgesloten met een excursie naar het belangrijkste human factors laboratorium TNO Technische Menskunde in Soesterberg. Hoorcollege en werkcollege, eigen onderzoek opzetten, paper presenteren en excursie naar TNO. Wickens, C.D., Lee, J., Liu, Y.D. en Gordon-Becker, S. (2004); An introduction to Human factor engineering Prentice Hall, ISBN: 10-0131837362. Tentamen, presentatie. Tentamen met open vragen. Presentatie van eigen onderzoek wordt meegenomen bij de bepaling van het eindcijfer.

naam code studiepunten contacturen

Thema: Verslaving (Addiction) 812011 6 168 (100 activerende werkvormen, 2 practicum, 48 literatuurstudie, 18 hoorcollege) periode 5 en 6 docent dr. A.H.M. Willemsen

78

Psychologie

doel Het verkrijgen van inzicht in de neurobiologische aspecten van verslaving. inhoud Als drugsgebruik zo slecht is, waarom gaan mensen er dan mee door? De factoren die ertoe bijdragen dat iemand verslaafd raakt zullen behandeld worden. De nadruk zal liggen op de neurobiologische mechanismen van verslaving en de werking van de meest gebruikte drugs. Daarnaast zal worden ingegaan op de achtergrond van individuele verschillen, zoals genetische factoren, sekse en psychosociale factoren. werkwijze Combinatie van hoor- en werkcollege. Studenten verzamelen en analyseren data m.b.t. drugsgebruik. Als eindopdracht presenteren de studenten een poster en schrijven een kort onderzoeksvoorstel op het gebied van verslaving. literatuur Wordt op het college bekend gemaakt. toetsing Poster-presentatie en schrijven van onderzoeksvoorstel.


79

80

Psychologie

9

9.1

Het derde bachelorjaar

Inleiding Het derde bachelorjaar kent nog een voor alle studenten gelijk studieonderdeel, namelijk: Encyclopedie van de Psychologie. Daarnaast ga je in dit studiejaar alvast voorbereiden op een eventueel te volgen mastertraject door voor een bepaald profiel te kiezen. Het profileringsdeel van de opleiding bestaat uit de volgende studieonderdelen: • Twee inhoudelijke vakken op het expertisegebied van het mastertraject waar het profiel naar toe leidt (van de in totaal vier inhoudelijke vakken die je in het derde bachelorjaar moet volgen). De afdeling die het betreffende profiel (en mastertraject) verzorgt kan (hoeft dus niet) voorschrijven welke twee inhoudelijke vakken uit hun totale aanbod van vier inhoudelijke vakken dat zijn • Twee diagnostiek- of datamodulen. Ook in dit geval kan de betreffende afdeling voorschijven welke dit dienen te zijn • Opzetten van Onderzoek • De B-these Het kan van belang zijn om bij de keuzemogelijkheden die je hebt rekening te houden met de eisen die bijvoorbeeld de GZ-opleiding aan het afstudeerprogramma stelt. Je kunt kiezen uit de volgende bachelorprofielen: Arbeids- en Organisatiepsychologie Kinder- en Jeugdpsychologie Klinische Psychologie Biologische Psychologie Klinische en Cognitieve Neuropsychologie Sociale Psychologie Vrije variant Studenten kunnen zich aan het eind van het tweede bachelorjaar via TISVU aanmelden voor de bachelorprofielen. Let in dit verband op mededelingen in Ad Valvas en op de facultaire website. De keuze van het profiel mag één keer worden gewijzigd. Overstap naar de bachelorprofielen Studenten die het profiel Biologische Psychologie kiezen dienen het vak Biologische Psychologie uit het B2-jaar te hebben behaald. Studenten die kiezen voor het profiel Klinische en Cognitieve Neuropsychologie dienen het vak Neuropsychologie uit het B2-jaar te hebben behaald. Zie ook artikel 10 en 14 van de bachelor OER. Het is raadzaam dit artikel goed door te nemen, ook datgene wat vermeld is onder het door jou gekozen bachelorprofiel.

9.2

Het profileringsdeel en de afdelingen Zoals hierboven uitgelegd, bereid je je door de keuze van een profiel (en natuurlijk ook door de keuze van data- diagnostiekmodules en het onderwerp van de B-these) voor op het mastertraject dat je na de bacheloropleiding wilt gaan volgen. Het is dus belangrijk om je vooraf goed te verdiepen in de mastertrajecten die de faculteit biedt. Het derde bachelorjaar

81

Deze informatie is te vinden in deze studiegids, in de hoofdstukken 10 tot en met 19. Ook is informatie te vinden op onze website (www.psy.vu.nl). Voorts zijn de studiecoördinatoren van de afdelingen die de het onderwijs in de twee mastertrajecten verzorgen graag bereid je bij de keuze te helpen.

9.3

Examenonderdelen derde bachelorjaar Onderstaand de examenonderdelen van het derde bachelorjaar. De onderdelen staan in alfabetische volgorde. Van de in de tabellen genoemde perioden zijn de perioden 4, 5 en 6 nog niet definitief (concept). Voor de definitieve ingeroosterde perioden zie rooster facultaire website.

9.4

Algemeen vak Onderstaand vak is een voor iedere student verplicht onderdeel. Vakcode 813031




9.5

Vaknaam Encyclopedie van de Psychologie

Stp. 6

Periode 2 en 3

Encyclopedie van de Psychologie 813031 6 168 (3 tentamen, 119 literatuurstudie, 46 hoorcollege) 2 en 3 dr. H. Looren De Jong In Encyclopedie deel I wordt een overzicht gegeven van de geschiedenis van de psychologie. Er wordt ingegaan op de wijsgerige achtergrond en het ontstaan van een zelfstandige psychologie in de 19de eeuw en de ontwikkelingen tot het begin van de 20e eeuw. In Encyclopedie deel II wordt een theoretische inleiding gegeven in de psychologie, in aansluiting op de cursus Geschiedenis van de psychologie. Daarbij wordt ingegaan op vragen als: wat is wetenschap, welke plaats heeft de psychologie te midden van de andere wetenschappen, hoe verloopt het proces van wetenschappelijke kennisvorming, etc. Hoorcolleges • Bem, S. (1985), Het bewustzijn te lijf. Amsterdam: Boom; • Bem, S. en Looren de Jong, H. (2006), Theoretical issues in psychology (2 nd ed.). London: Sage. tentamen Schriftelijk tentamen met multiple choice vragen, essays. Een programma-overzicht is bij aanvang van de cursus beschikbaar. De geldigheidsduur van de essays is één studiejaar.

Het bachelorprofiel Het bachelorprofiel bestaat uit de volgende studieonderdelen: • Twee inhoudelijke vakken op het expertisegebied van het mastertraject waar het profiel naar toe leidt (van de in totaal vier inhoudelijke vakken die je in het derde bachelorjaar moet volgen). De afdeling die het betreffende profiel (en mastertraject) verzorgt kan (hoeft dus niet) voorschrijven welke twee inhoudelijke vakken uit hun totale aanbod van vier inhoudelijke vakken dat zijn.

82

Psychologie

• • •

9.5.1

Twee diagnostiek- of datamodulen. Ook in dit geval kan de betreffende afdeling voorschijven welke dit dienen te zijn. Opzetten van Onderzoek. De B-these.

Inhoudelijke vakken Iedere student kiest 4 inhoudelijke vakken. Daarvan liggen, zoals hierboven uiteen gezet, er minimaal twee op het expertisegebied van het mastertraject/opleiding waar het profiel naar toe leidt. Inhoudelijke vakken Arbeids- en Organisatiepsychologie

Voor de instroom in het mastertraject Arbeid en Organisatiepsychologie zijn de volgende inhoudelijke vakken verplicht: Management en Organisatie I (813035) en Human Resource Management (813034). Vakcode 813032 813089 813034 813035

Vaknaam Arbeid en Gezondheid Psychologie (Occupational Health Psychology) Human Resource Development (Human Resource Development) Human Resource Management (Human Resource Management) Management en Organisatie I (Management and Organization I)

Stp. 6

Periode 2 en 3

6

2 en 3

6

1

6

1


Arbeid en Gezondheid Psychologie (Occupational Health Psychology) 813032 6 168 (3 tentamen, 149 literatuurstudie, 16 hoorcollege) 2 en 3 drs. Y.M.E. Berkhoff Kennismaking met de theorie, het onderzoek en de praktijk van de Arbeidsen Gezondheid Psychologie. inhoud De Arbeid en Gezondheid Psychologie (Occupational Health Psychology) is een product van betrekkelijk nieuwe ontwikkelingen binnen de psychologie. Eind tachtiger jaren ontstond dit nieuwe gebied tussen Klinische- en Arbeids& Organisatiepsychologie. De Arbeid en Gezondheid (A&G) Psychologie is gericht op het welzijn en de gezondheid van werknemers. Problemen ten aanzien van het functioneren van werknemers worden bekeken vanuit de context van het bedrijf of de organisatie waarin zij werkzaam zijn. Er vinden de laatste 20 jaar in een steeds hoger tempo veranderingen en ontwikkelingen plaats in de arbeid, die kunnen leiden tot een te hoog werktempo, een te grote mentale belasting, teveel individuele verantwoordelijkheid en een teveel aan afwisseling in de werkomstandigheden. De kwantitatieve en kwalitatieve werkbelasting nemen toe en dreigen voor veel werknemers de persoonlijke belastbaarheid te overschrijden. Verder vergt de werknemer ook steeds meer van zichzelf: hij heeft bijvoorbeeld hoge verwachtingen van de arbeid. Het werk moet uitdagend zijn, veel mogelijkheden bieden tot leren en garanties bieden voor een snelle carrière. Wanneer de werkelijkheid niet aansluit bij deze verwachtingen, dan kan dat leiden tot grote teleurstellingen, die gezondheidsklachten (vooral Het derde bachelorjaar

83

psychische klachten, zoals een burnout) tot gevolg kunnen hebben. Onderwerpen die tijdens dit studieonderdeel aan bod komen zijn: - Werkstress - Assessment van risico's in de arbeid - Werk-thuisinterferentie - Burnout - Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid - Interventies - Acute stress - Ouderen, arbeid en gezondheid - Arbeidsgerelateerde gezondheidsproblemen van allochtone werknemers - Gezondheidspsychologie werkwijze Hoorcolleges, gastcollege literatuur • Schaufeli, W., Bakker, A. en De Jonge, J. (red.) 2007 (2e druk). De psychologie van arbeid en gezondheid. Uitgeverij: Bohn Stafleu Van Loghum, Houten. ISBN 9789031350698. Alleen deze tweede druk wordt gebruikt (schaf dus geen 1e druk aan). • Hoogduin, C.A.L., Schaufeli, W.B., Schaap, C.P.D.R. en Bakker A.B. (red.) (2001, 2e geheel herziene druk). Behandelingsstrategieën bij burnout. Uitgeverij: Bohn Stafleu Van Loghum, Cure & Care development, Houten. ISBN 9789031335596. • Collegestof. • Pagina's: ongeveer 520. toetsing tentamen (met open vragen) naam code studiepunten contacturen periode docent doel

inhoud

werkwijze

literatuur toetsing

84

Human Resource Development (Human Resource Development) 813089 6 168 (70 werkstuk, 68 literatuurstudie, 30 college) 2 en 3 prof.dr. R. van Eijbergen Opdoen van kennis op het gebied van Human Resource Development (training en ontwikkeling); Enige ervaring krijgen met het ontwikkelen van bedrijfstrainingen. Bij deze cursus wordt inzicht geboden in de meest gangbare leertheorieën en leerprincipes en de toepassing daarvan in bedrijfsopleidingen. Aan de orde komen o.m.: de context waarbinnen training plaatsvindt, het opsporen en vaststellen van trainingsbehoeften, het ontwikkelen van opleidingsprogramma's (keuze van leervormen en hulpmiddelen), individuele leerstijlen, het evalueren van trainingsresultaten (technieken en onderzoekdesigns), een overzicht van trainingsvormen en methoden. Gedurende de cursus wordt in kleine groepen aan een eindwerkstuk gewerkt waarbij alle geleerde vaardigheden en theorieën moeten worden toegepast. Tijdens de cursus zullen een aantal trainers als gastspreker optreden. Frank R. Oomkes, 2006, 4e herziene druk, Training als beroep. ISBN: 97 8905 3283 89 werkstuk zelfwerkzaamheid; tentamen (open vragen) en eindwerkstuk (N.B. beide moeten minimaal

Psychologie

voldoende zijn). opmerkingen Vanwege de praktijkgerichte werkwijze (tijdens elke bijeenkomst vinden oefeningen plaats, wordt in groepjes aan casussen gewerkt) is aanwezigheid verplicht. naam code studiepunten contacturen periode docent doel

inhoud

werkwijze

literatuur toetsing

Human Resource Management (Human Resource Management) 813034 6 168 (3 tentamen, 151 literatuurstudie, 14 hoorcollege) 1 drs J. Nouta • Kennismaken met onderwerpen op het gebied van Human Resource Management; • Inzicht krijgen in uiteenlopende toepassingen daarvan in de praktijk. Bij deze cursus staat de praktijktoepassing van de A&O-psychologie door afdelingen P&O en Personeelszaken centraal. In de vorm van een serie capita selecta wordt dieper ingegaan op de afzonderlijke HRM-activiteiten en wordt tevens de samenhang gedemonstreerd. In de cursus komen de volgende onderdelen/onderwerpen aan de orde: overzicht kerntaken HRM, de functie van personeelsmanager, werving (strategie en hulpmiddelen/technieken), gelijke kansen m/v, personeelsplanning, toepassing functie-analyse, beoordeling in de praktijk, loopbaanplanning, potentiëelbeoordeling (o.a. assessment centers), outplacement, beloning (tegenprestatie & stimulans). Literatuur wordt nader bekend gemaakt. tentamen schriftelijk tentamen (open vragen).


Management en Organisatie I (Management and Organization I) 813035 6 168 (3 tentamen, 149 literatuurstudie, 16 hoorcollege) 1 dr. B.M. van Knippenberg Mensen besteden een groot deel van hun tijd aan werken, meestal binnen de context van een organisatie. Vragen die in dat kader aan bod komen zijn bijv.: Zijn sommige organisatievormen meer geschikt om mensen tot ontplooiing te laten komen en hen tot optimale prestaties aan te zetten dan andere? Wat voor typen organisaties kunnen onderscheiden worden? Het centrale thema "organiseren" wordt in deze cursus uitgewerkt naar vraagstukken van organisatiestructuur en -cultuur, stabiliteit en vernieuwing. werkwijze Hoorcolleges, opdrachten en gastdocenten. literatuur Wordt later bekend gemaakt. toetsing tentamen


85

Inhoudelijke vakken Biologische Psychologie

Voor de instroom in de master of Neuroscience zijn de volgende inhoudelijke vakken verplicht: Stress en Gezondheid (813009) en Genen en Gedrag (813011). Entreevoorwaarde inhoudelijke vakken: Biologische Psychologie (812006). Vakcode 813011 813010 813079 813009


inhoud



Vaknaam Genen en Gedrag (Genes & Behavior) Hersenen en Gedrag (Brain & Behavior) Moleculaire Genetica (Molecular Genetics) Stress en Gezondheid (Stress & Health)

Stp. 6 6 6 6

Periode 1 2 2 1

Genen en Gedrag (Genes & Behavior) 813011 6 168 (24 practicum, 24 hoorcollege, 120 zelfstudie) 1 dr. I. Rebollo; prof.dr. D.I. Boomsma Introductie in de gedragsgenetica. Kennis van de basale mechanismen van culturele en genetische overerving. Kennismaking met methodiek van gedragsgenetisch onderzoek. Inzicht in recente ontwikkelingen op het gebied van gedragsgenetica. Hoe ontstaan individuele verschillen in normaal en afwijkend gedrag? Waarom loopt bijvoorbeeld de ene mens een veel grotere kans depressief te raken dan de andere? Hoe kan met gedragsgenetisch onderzoek worden nagegaan in welke mate genetische factoren hierin een rol spelen? Hoorcollege en practica • Plomin, R, DeFries, J.C., McClearn, G.E., McGuffin, P. (2008) Behavioral Genetics (5e druk). Worth Publishers, New York; ISBN-13: 978-1-429-20577-1; • extra literatuur (wordt op het eerste college bekend gemaakt). Schriftelijke rapportage van eigen data-analyse in de vorm van een wetenschappelijke publicatie. Vak wordt in het Engels gegeven.

naam code docent studiepunten contacturen periode doel

Hersenen en Gedrag (Brain & Behavior) 813010 dr. D. van t Ent 6 168 (3 tentamen, 20 hoorcollege, 145 zelfstudie) 2 Overzicht van de recente theorieen over de biologische basis van cognitie en emoties en van de experimentele technieken die in de cognitieve neurowetenschappen worden gebruikt. inhoud De cursus begint met een korte opfrissing van de werking van het zenuwstelsel en een introductie van de belangrijkste meettechnieken op het terrein van hersenen en gedrag. Vervolgens worden de belangrijkste bevindingen en hun verbindende theorie behandeld op het terrein van de waarneming, de motoriek, aandacht, het geheugen, spraak, bewustzijn en emotie.

86

Psychologie

werkwijze Hoorcollege literatuur Gazzaniga M.S., Ivry, R.B., Mangun, R.B. (2002) Cognitive neuroscience, the biology of the mind, (2e druk), W.W. Norton and Company: New York and London, plus artikelen (wordt later bekend gemaakt). toetsing tentamen naam code studiepunten contacturen periode docent doel inhoud

Moleculaire Genetica (Molecular Genetics) 813079 6 168 (1 tentamen, 2 practicum, 20 hoorcollege, 145 zelfstudie) 2 dr. J.M. Vink Inzicht krijgen in DNA en moleculair biologische technieken. Nu het menselijk genoom grotendeels in kaart gebracht is wordt er steeds vaker gezocht naar de genen die "gedrag" kunnen verklaren. Hiervoor wordt DNA verzameld bij proefpersonen. De stappen na het verzamelen van het DNA en voordat er linkage of associatie-analyses gedaan kunnen worden spelen zich grotendeels af in het laboratorium. Deze cursus gaat in op de verschillende moleculair biologische technieken waarmee DNA bewerkt kan worden (o.a. sequencen, PCR, gel electroforese). Daarnaast zal ook de structuur van het genoom (structuur DNA molecuul, coderend/niet-coderend DNA, mutaties etc) en het functioneren van het genoom (genexpressie, DNA transcriptie/translatie, DNA replicatie) behandeld worden. Hierdoor zal meer inzicht verkregen worden in de DNA-data die gebruikt worden voor onderzoek naar genen die gedrag kunnen verklaren. werkwijze 10 hoorcolleges plus een computerpracticum en eventueel een rondleiding door een moleculair biologisch laboratorium literatuur De stof wordt gedoceerd aan de hand van het boek "Genomes 3" van T.A. Brown. toetsing tentamen schrijfopdracht

naam code studiepunten contacturen periode docent doel inhoud


Stress en Gezondheid (Stress & Health) 813009 6 168 (3 tentamen, 40 activerende werkvormen, 10 practicum, 95 literatuurstudie, 20 hoorcollege) 1 dr. A.H.M. Willemsen Kennis van recente inzichten in de relatie tussen psychosociale factoren en ziekterisico en de fysiologische regelmechanismen die hierbij een rol spelen. Overzicht van epidemiologische studies die psychosociale factoren en persoonlijkheid als risicofactor onderzoeken voor ziekte. Hierbij wordt ingegaan op de onderliggende pathofysiologische mechanismen, waarbij het hart- en vaatsysteem, het stresshormonale systeem en het immuunsysteem belicht worden. Hoorcollege en practicum Literatuurklapper tentamen Schriftelijk; open eind vragen. Schrijven van onderzoeksrapport.


87

Inhoudelijke vakken Klinische en Cognitieve Neuropsychologie Het profiel Klinische en Cognitieve Neuropsychologie geeft toegang tot het éénjarige mastertraject Klinische Neuropsychologie. Voorts geeft dit profiel toegang tot de tweejarige research master Cognitive Neuropsychology en de tweejarige master Cognitive Science. Voor de instroom in het mastertraject Klinische Neuropsychologie is de cursus Neuropsychological Disorders: Development and Course I (813087) verplicht. Voor de instroom in de tweejarige master Cognitive Science zijn de cursussen Cognitive Neuroscience and Neuropsychology ( 813077) en Attention (813091) verplicht. Voor de instroom in de tweejarige research master Cognitive Neuropsychology gelden geen specifieke verplichtingen. Entreevoorwaarde inhoudelijke vakken: Neuropsychologie (812017). Vakcode 813091 813077 813529 813087

subject code credits contact period lecturer aim content

literature examination format mode of assessment entry requirements remarks

Vaknaam Attention Cognitive Neuroscience and Neuropsychology Neuropsychological Assessment I (Neuropsychologische Diagnostiek I) Neuropsychological Disorders: Development and Course I

Stp. 6 6

Periode 1 2

6

1

6

2

Attention 813091 6 168 hours (3 interim examination, 147 literature survey, 18 lecture) 1 dr. L.J.F.M. van Zoest The aim of the course is to introduce students to major research topics and research methods in the area of attention. Various themes will be discussed including the exogenous and endogenous control of attention and eye movements, auditive and crossmodal attention, attention and inhibition, attention and memory, mental workload, individual differences, the neuroscientific approach of attention, and attentional disorders. To be anounced. interim examination Written examination: open end questions None Language: tuition in English

subject code credits period lecturer aim

Cognitive Neuroscience and Neuropsychology 813077 6 2 dr. D.J. Heslenfeld To introduce students to the new and multidisciplinary area of cognitive, social, and clinical neuroscience content The course will treat modern techniques and recent data that relate mental

88

Psychologie

form of tuition literature mode of assessment entry requirements remarks subject code credits contact period lecturers aim content

form of tuition

literature


subject code credits period lecturers aim

processes to brain functions. Techniques that will be covered are EEG, MEG, fMRI, lesions. Mental functions that will be studied include perception, memory, emotion, consciousness, and social cognition. The level of the course is introductory, the aim is to provide a basis for the master program. Lectures and literature study Baars, B.J., and Gage, N.M. (2007). Cognition, Brain, and Consciousness. Amsterdam: Elsevier. Written examination, open end questions None Language: tuition in English Neuropsychological Assessment I (Neuropsychologische Diagnostiek I) 813529 6 168 hours (3 interim examination, 4 practical, 143 literature survey, 18 lecture) 1 prof.dr. J.A. Sergeant (coordinator); prof.dr. J. Oosterlaan; drs. M. Luman Obtaining knowledge and skills in psychological assessment, with the focus on neuropsychological assessment. This course focuses on the theoretic and clinical aspects of neuropsychological assessment. During this course, all topics of the diagnostic cycle will be discussed concerning the neuropsychological assessment of both children and adults. The following topics are covered: (1) hypothesis testing, (2) instruments for neuropsychological assessment, (3) psychometrics and norms, (4) scoring and diagnostic decision making, (5) overview of neuropsychological instruments available to assess intelligence, attention, perception, memory, executive and motor functioning, (6) selection of test batteries, and (7) report writing. Plenary lectures, practical exercises and literature study. The plenary lectures involve a theoretical overview of the above topics. There will be a practical workshop in which students make an initial acquaintance with the diagnostic cycle: hypothesis formulation, testing, scoring, interpretation and report writing. • Strauss, E. (2006). A compendium of neuropsychological tests. Oxford: Oxford university press. Suggested reading: • Vanderploeg, R.D. (2000). Clinician's guide to neuropsychological assessment (2nd edition). London: Laurence Erlbaum. interim examination Exam and practical exercises. The course is in English. Deze cursus is verplicht voor de Basisaantekening Psychodiagnostiek (BAPD) van het NIP. Neuropsychological Disorders: Development and Course I 813087 6 2 vacancy; prof.dr. J. Oosterlaan To obtain knowledge of the normal and deviant neuropsychological


89

development and developmental disorders during childhood. content Focus is on normal and abnormal cerebral and cognitive development. Topics covered include plasticity, pre- and postnatal development of the CNS, traumatic brain injury, hydrocephalus and spina bifida, cerebral infections, endocrine and metabolic disorders, epilepsy and learning disorders. form of tuition Lectures and self-study. literature • Anderson, V., Northam, E., Hendy, J., & Wrennall, J. (2001). Developmental Neuropsychology: A Clinical Approach. London: Psychology Press. • Additional literature made available via Blackboard. mode of assessment Multiple choice exam entry requirements All B1-courses and the B2-course Neuropsychology (812017) attained. Inhoudelijke vakken Kinder- en Jeugdpsychologie

Voor de instroom in het mastertraject Kinder- en Jeugd Psychologie zijn de volgende inhoudelijke vakken verplicht: Verdieping Ontwikkelingspsychologie I (813012) en Verdieping Ontwikkelingspsychologie II (813072). Vakcode 813013 813014 813012 813072



toetsing

90

Vaknaam Stp. Ontwikkelingspsychopathologie 6 (Developmental psychopathology) Theorie en Praktijk van 6 Interventiemethoden (Theory and Methods of Clinical Intervention) Verdieping Ontwikkelingspsychologie I 6 (Advanced Course Developmental Psychology I) Verdieping Ontwikkelingspsychologie II 6 (Advanced Course Developmental Psychology II)

Periode 1 2 en 3 1 2

Ontwikkelingspsychopathologie (Developmental psychopathology) 813013 6 168 (3 tentamen, 141 literatuurstudie, 24 hoorcollege) 1 prof.dr. G.T.M. Stegge (coördinator) Kennis en inzicht verwerven in de ontwikkelingspsychopathologie en de bijbehorende psychodiagnostiek. Behandeling van de basisbegrippen uit de ontwikkelingspsychopathologie: vergelijking van normaal en pathologisch ontwikkelingsverloop; behandeling van de principes en procedures van psychodiagnostiek: de ontwikkeling van stoornissen bij kinderen en adolescenten (o.a. angst, depressie, gedragsstoornissen, autisme, eetstoornissen, schizofrenie). Hoorcollege • Wenar, C., & Kerig, P. (2005). Developmental psychopathology: From infancy through adolescence. New York: McGraw-Hill • Artikelen tentamen (multiple choice)

Psychologie

naam Theorie en Praktijk van Interventiemethoden (Theory and Methods of Clinical Intervention) code 813014 studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 143 literatuurstudie, 22 hoorcollege) periode 2 en 3 docent dr. J.D. Bosch (coördinator) doel Eerste kennismaking met de vigerende relevante theorieën en de daaruit afgeleide interventiemethoden en technieken die de generalistische kinderen jeugdpsycholoog in de klinische praktijk dient te beheersen. inhoud Aandacht wordt besteed aan de verschillende terreinen waarin de kinderen jeugdpsycholoog werkzaam is. Vervolgens worden een aantal theoretisch relevante begrippen toegelicht die ten grondslag liggen aan de verschillende interventiemethoden en technieken van de kinderen jeugdpsycholoog. Achtereenvolgens worden de verschillende interventiemethoden gedemonstreerd aan de hand van voorbeelden uit de klinische praktijk waarbij soms het kind, soms de ouder en soms ouder en kind centraal staan. Ook wordt stil gestaan bij aspecten als psycho-educatie, case-management en preventie. werkwijze Hoorcollege literatuur • Vandereyken, W., & Van Deth, R. (2003). Psychotherapie: Van theorie tot praktijk. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. • Prins & Bosch (1998). Methoden en technieken van gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen. Bohn Stafleu Van Loghum. toetsing tentamen naam Verdieping Ontwikkelingspsychologie I (Advanced Course Developmental Psychology I) code 813012 studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 141 literatuurstudie, 24 hoorcollege) periode 1 docenten dr. S.M. Begeer; dr. T. Olthof (coördinator); dr. J.B. Hoeksma doel Kennis en inzicht verdiepen van aspecten van de cognitieve ontwikkeling en de ontwikkeling van bepaalde functies die in het B1 jaar op inleidend niveau zijn behandeld. Daarbij wordt tevens aandacht besteed aan de relatie tussen de normale ontwikkeling en deviante ontwikkeling (die verder wordt uitgewerkt binnen het studieonderdeel "Ontwikkelingspsychopathologie"). inhoud Onderwerpen uit de cognitieve en functie ontwikkeling. werkwijze hoorcolleges + opdrachten + zelfstudie literatuur Wordt voor de aanvang van de cursus bekend gemaakt. toetsing tentamen opmerkingen Dit vak vormt inhoudelijk een geheel met Verdieping Ontwikkelingspsychologie II. naam Verdieping Ontwikkelingspsychologie II (Advanced Course Developmental Psychology II) code 813072 studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 6 werkgroep, 141 literatuurstudie, 18 hoorcollege)


91

periode 2 docenten dr. T. Olthof (coördinator); dr. P.A.C. van Lier doel Kennis en inzicht verdiepen van aspecten van de emotionele en sociale ontwikkeling, die in het B1 jaar op inleidend niveau zijn behandeld. Daarbij wordt tevens aandacht besteed aan de relatie tussen de normale ontwikkeling en deviante ontwikkeling (die verder wordt uitgewerkt binnen het studieonderdeel "Ontwikkelingspsychopathologie"). inhoud Onderwerpen uit de emotionele en sociale ontwikkeling. werkwijze hoorcolleges, werkgroepen en zelfstudie literatuur Wordt voor de aanvang van de cursus bekend gemaakt. toetsing tentamen opmerkingen Dit vak vormt een geheel met Verdieping Ontwikkelingspsychologie I. Inhoudelijke vakken Klinische Psychologie

Voor de instroom in het mastertraject Klinische Psychologie zijn de volgende inhoudelijke vakken verplicht: Klinisch Psychologische Behandelvormen (813019) en een keuze uit Persoonlijkheidsstoornissen (813021) of Behandeling van Angst- en Stemmingsstoornissen (813020). Zie ook: entreevoorwaarden mastertraject Klinische Psychologie. Studenten die de route "Psycholoog in de Gezondheidszorg" willen gaan kiezen, en een klinische praktijkstage willen doen en in aanmerking willen komen voor de Postdoctorale beroepsopleiding tot ' Psycholoog in de Gezondheidszorg' wordt sterk aangeraden om alle klinische profielvakken te volgen. Vakcode 813020 813019 813021 813022

Vaknaam Behandeling van Angst- en Stemmingsstoornissen (Treatment of Anxiety- and Mooddisorders) Klinisch Psychologische Behandelvormen (Clinical Psychological Treatments) Persoonlijkheidsstoornissen (Personality Disorders) Seminarium Klinische Gespreksvoering (Seminar Clinical Interviewing)

Stp. 6

Periode 1

6

1

6

2

6

2 en 3

naam Behandeling van Angst- en Stemmingsstoornissen (Treatment of Anxiety- and Mooddisorders) code 813020 studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 145 literatuurstudie, 20 hoorcollege) periode 1 docent drs. T.A.E. Hoijtink (coordinator) doel Kennisname van de diagnostiek en behandelingsmogelijkheden van enkele vaak voorkomende psychologische klachten. inhoud Het studie-onderdeel bestaat uit twee blokken, te weten stemmingsstoornissen en angststoornissen, inclusief psychotraumata. Per blok zullen epidemiologie, aetiologie, diagnostiek en behandelingsmodaliteiten besproken worden. De meest relevante theoretische invalshoeken (leertheorieën, cognitieve theorieën, psychodynamiek, e.d.). zullen hierbij aan de orde komen, alsmede het onderzoek naar de effectiviteit van behandelingen. Ook zal nader ingegaan 92

Psychologie

worden op lopend onderzoek naar aetiologie en behandelingsresultaat. werkwijze Hoorcolleges, schrijven werkstuk en zelfstudie. Voor de hoorcolleges geldt aanwezigheidsplicht. literatuur • F.A. Albersnagel, P.M.G. Emmelkamp en R.H. van den Hoofdakker (1998): Depressie: theorie, diagnostiek en behandeling. Tweede druk. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum Hoofdstuk 1 t/m 6. Hoofdstuk 8 en 9. 228 blz; • P.M.G. Emmelkamp, T.K. Bouman en H.A. Scholing (1995): Angst, fobieën en dwang: diagnostiek en behandeling. Tweede druk. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 198 blz.; • R.J. Kleber, C. Mittendorff en O. van der Hart (1997): Posttraumatische stress. Handboek Klinische Psychologie, D 2000, augustus 1997. 27 blz. toetsing tentamen werkstuk. naam Klinisch Psychologische Behandelvormen (Clinical Psychological Treatments) code 813019 studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 137 literatuurstudie, 28 hoorcollege) periode 1 docent dr. R.J. Takens inhoud In de cursus wordt aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: • Psychotherapie en andere klinisch psychologische behandelvormen; • Klachtgerichte versus persoonsgerichte behandelingen; • Steunend/ structurerende versus openleggende/ inzichtgevende behandelingen; • Geprotocolleerd versus procesgericht werken; • Eclecticisme en integratie in psychotherapie; • Algemene en non-specifieke factoren in psychotherapie; • Effect- en procesonderzoek van psychotherapie; • Evidence-based werken; • Het werken met groepen en systeeminterventies; • Klinische psychotherapie; • Klinische psychologische behandelingen bij chronische patiënten; • Transculturele psychologische behandelingen; • Psychotherapie bij ouderen; • Wettelijke regelingen (o.a. BIG, WGBO, Kwaliteitswet, BOPZ) en beroepsethiek. werkwijze Colleges (mede door enkele gastdocenten) + tentamen en schrijven van een paper, waarin de wetenschappenlijke evidentie van een bepaalde behandeling aan de orde is. literatuur • Smeets, G. Bögels, S.M., Van der Molen, H.T., & Arntz, A. (1999). Klinische psychologie: Diagnostiek en therapie. Groningen: WoltersNoordhoff. Uit dit boek deel I (Behandelvormen en hun indicaties, p. 15-260) en Deel III (Indicatiestelling, therapie-evaluatie en ethiek, p.505-568). • Ad hoc door betrokken docenten opgegeven artikelen ter kopieëring verkrijgbaar. toetsing tentamen


93

Tentamen (essayvragen) en schrijven van een paper. naam code studiepunten contacturen periode docent doel inhoud


toetsing




94

Persoonlijkheidsstoornissen (Personality Disorders) 813021 6 168 (3 tentamen, 145 literatuurstudie, 20 hoorcollege) 2 drs. E.N.M. Wever Overdragen van theoretische en praktische kennis betreffende persoonlijkheidsstoornissen. In vier blokken zullen diagnostiek, epidemiologie, etiologie en pathogenese, behandeling en behandelingsresultaten, en zorgmanagement en crisisinterventie van persoonlijkheidsstoornissen aan de orde komen. Hoorcolleges (10 keer), maken van een werkstuk en literatuurstudie. Voor de hoorcolleges geldt een aanwezigheidsplicht. Leerstof: • Eurelings-Bontekoe, E.H.M., Verheul, R., & Snellen, W. (Red.), (2007). Handboek persoonlijkheidspathologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. ISBN 9789031346608. Prijsindicatie: euro 60,00. • DSM IV TR. Personality disorders. Link naar Engelse tekst: http://www.behavenet.com/capsules/disorders/dsm4TRclassification.htm • Collegestof (inclusief artikelen, hand-outs en sheets) tentamen Het schrijven van een paper. Weging schriftelijk tentamen t.o.v. werkstuk is 1 op 1. Seminarium Klinische Gespreksvoering (Seminar Clinical Interviewing) 813022 6 168 (10 opdracht, 36 practicum, 122 literatuurstudie) 2 en 3 drs. P. de Beurs Constructief leren luisteren. In dit seminar zal een training plaatsvinden in (therapeutische) gespreksvaardigheden. De kern van de cursus bestaat uit luistervaardigheidsoefeningen, een vorming in het constructief leren luisteren naar iemand die vertelt over eigen ervaring. Ook wordt aandacht besteedt aan constructief feedback geven. 12 zittingen van 3 uren; daarnaast twee luistergesprekken (uitwerken + becommentariëren). • Kahn, M. (1996). Between Therapist and Cliënt, Freeman; In overleg met de docent een keuze uit: • Casement, P. (1985). Leren van de patiënt, Uitg. Toorts of • Lang, G. en Van der Molen, H.T. (1994). Psychologische Gespreksvoering: Een basis voor hulpverlening, Nelissen, Baarn. opdracht literatuurtentamen Een groep vindt geen doorgang bij een aantal van minder dan 7

Psychologie

inschrijvingen. Inhoudelijke vakken Sociale Psychologie Vakcode 813008 813006 813007 813005





Vaknaam Attitudes en Gedrag (Attitudes and Behaviour) Groepsdynamica (Group Dynamics) Interpersoonlijke Processen (Interpersonal Processes) Sociale Cognitie (Social Cognition)

Stp. 6

Periode 2

6 6

2 1

6

1

Attitudes en Gedrag (Attitudes and Behaviour) 813008 6 168 (3 tentamen, 153 literatuurstudie, 12 hoorcollege) 2 onbekend Deze module geeft een overzicht van de belangrijkste theorieën en empirische bevindingen op het onderzoeksgebied van attitudes. Speciale aandacht wordt gegeven aan de relatie tussen attitudes en gedrag; informatieverwerking- en cognitieve respons theorieën over attitudeverandering; het Elaboration Likelihood Model en het HeuristischSystematische Model van overreding; motivationele processen van attitudeverandering; het effect van gedrag op attitudeverandering en aan processen van weerstand tegen en beklijving van attitudeverandering. Nadruk zal liggen op fundamentele theorievorming en experimenteel onderzoek. Daarnaast zal ook aandacht worden geschonken aan de mogelijkheid inzichten en resultaten toe te passen in bijvoorbeeld gezondheidsvoorlichting. hoorcolleges (in het Engels) • Bohner, G., & Wänke, M.. (2002). Attitudes and attitude change. Hove, United Kingdom, Psychology Press. ISBN: 0863777791 • aanvullende artikelen tentamen Schriftelijk tentamen, meerkeuzevragen en open vragen, ook over collegestof Hoorcolleges in het Engels, tentamen kan zowel in het Nederlands als Engels gemaakt worden. Groepsdynamica (Group Dynamics) 813006 6 168 (3 tentamen, 153 literatuurstudie, 12 hoorcollege) 2 dr. M. van Zomeren Deze cursus is gericht op theoretische analyses van verschijnselen tussen en binnen groepen, zoals (sub)groepsvorming, macht en leiderschap, sociale invloed en conformiteit, collectieve taakverrichting, discriminatie en intra-en intergroepsconflicten. In de cursus wordt o.a. aandacht besteed aan de volgende vragen: Hoe ontstaan groepen? Op welke manier beïnvloedt groepslidmaatschap ons denken, onze emoties en ons handelen? Hoe reageren mensen op veranderingen in groepen? Hoe komt leiderschap tot


95


toetsing

opmerkingen

naam code docent studiepunten contacturen periode doel

inhoud




96

stand? Wat bepaalt de mate waarin wij ons willen inzetten voor een groep? Welke factoren spelen een rol bij conflicthantering en onderhandelingen? hoorcolleges (in het Engels) • Brown, R. (2000). Group processes (2nd edition). Oxford: Basil Blackwell. Te verkrijgen in paperback (ISBN 0631184961) en in hardback (ISBN 0631218521) • aanvullende literatuur tentamen Eén verplichte paper (telt 1 x mee voor het eindcijfer) en één schriftelijk tentamen (telt 2 x mee voor het eindcijfer). Colleges worden in het Engels gegeven. Tentamen en papers kunnen zowel in het Nederlands als Engels gemaakt worden. Interpersoonlijke Processen (Interpersonal Processes) 813007 dr. J.W. van Prooijen 6 168 (3 tentamen, 153 literatuurstudie, 12 hoorcollege) 1 Aan de hand van klassieke thema's uit de sociale psychologie worden theorieën en onderzoek over interpersoonlijke processen en relaties bestudeerd. Aan de orde komen uiteenlopende aspecten van interacties en relaties. Verschillende theoretische benaderingen komen aan bod, waaronder de evolutionaire benadering de sociale uitwisselingstheorie, de interdependentietheorie de rechtvaardigheidstheorieën. Aandacht wordt besteed aan de ontwikkeling van relaties, in stand houden en 'onderhouden' van relaties; het ontstaan en vermijden van binding; rechtvaardigheid, samenwerking en competitie; agressie en conflict. Hoorcolleges (in het Engels) en zelfstudie - Komorita, S.S. & Parks, C.D. (1994). Social Dilemmas. Brown & Benchmark. Madison, Wisconsin; - Aanvullende artikelen tentamen (multiple choice en open vragen) Colleges worden in het Engels gegeven. Tentamen zal zowel in het Nederlands als Engels mogelijk zijn. Sociale Cognitie (Social Cognition) 813005 6 168 (3 tentamen, 153 literatuurstudie, 12 hoorcollege) 1 onbekend Sinds de cognitieve revolutie zijn sociaal-psychologen er als de kippen bij geweest om sociale processen vanuit een cognitieve invalshoek te bestuderen. Dit heeft geleid tot de opkomst van een nieuw soort sociale psychologie, waarvan de methoden en inzichten inmiddels gemeengoed zijn geworden: de cognitieve sociale psychologie. De cognitieve sociale psychologie richt zich met behulp van ingenieuze methoden op het

Psychologie


opmerkingen

9.5.2

onderzoeken van (veelal onbewuste) denkprocessen: Op welke wijze wordt informatie over onszelf en onze sociale omgeving cognitief verwerkt? Hoe wordt deze informatie opgeslagen in het geheugen? Hoe leiden mensen persoonseigenschappen af uit het gedrag van anderen? Op welke manier wordt ons oordeel over anderen gestuurd door vooroordelen en stereotypen? Welke rol speelt de taal bij zulke denkprocessen; bijvoorbeeld bij het vormen van stereotypen? Op welke wijze zijn emoties en gevoelens van invloed op het denken? De cognitieve sociale psychologie laat zien hoe zulke denkprocessen een grote invloed uitoefenen op onze dagelijkse oordelen, beslissingen en gedrag. hoorcolleges. Wordt nader bekend gemaakt. tentamen Het schriftelijk tentamen bepaalt 75% van het eindcijfer; een individueel te schrijven paper bepaalt de overige 25% van het eindcijfer. Colleges worden in het Engels gegeven. Tentamen en paper kunnen zowel in het Engels als Nederland gemaakt worden. Data- en diagnostiekmodulen Studenten zijn verplicht om die diagnostiekmodulen te kiezen die aansluiten bij het mastertraject van hun keuze. Uit de diagnostiek- en datamodulen moeten in totaal twee modulen gekozen worden. Modulen Data-Analyse

Studenten zijn verplicht om die datamodulen te kiezen die aansluiten binnen het gekozen profiel. Daarnaast geldt dat in een bepaald studiejaar per module minimaal 10 studenten moeten deelnemen. Vakcode 813528

813527

813064

Vaknaam Stp. Data Analyse: Voortgezette Univariate en 6 Multivariate Analyse in Experimenteel Onderzoek (Advanced Data Analysis in Experimental Research) Data Analyse: Voortgezette Univariate en 6 Multivariate Analyse in NietExperimenteel Onderzoek (Advanced Data Analysis: Multiple in Non-Experimental Research) Testtheorie (Test Theory) 6

Periode 4

4

4 en 5

naam Data Analyse: Voortgezette Univariate en Multivariate Analyse in Experimenteel Onderzoek (Advanced Data Analysis in Experimental Research) code 813528 studiepunten 6 contacturen 168 (40 opdracht, 2 tentamen, 24 hoorcollege, 102 zelfstudie) periode 4 docent dr. N. Smits doel • Het verwerven van kennis van statistische methoden voor de analyse van gegevens uit experimenteel onderzoek. • Het verwerven van vaardigheden in het gebruik van het statistische pakket R.


97

inhoud Matrixalgebra, AN(C)OVA, MANOVA, Multilevel-Analyse, Power-Analyse en Contrasten. werkwijze Hoorcollege en practicum literatuur • Gedeelten uit Everitt, B.S. (2001), "Statistics for psychologists: An intermediate coures". London: Lawrence Erlbaum. • Aanvullende informatie op Blackboard. toetsing opdracht tentamen entreevoorwaarden Onderzoeksmethoden II (A) of (B) opmerkingen Bij minder dan 10 inschrijvingen vindt de cursus geen doorgang. naam Data Analyse: Voortgezette Univariate en Multivariate Analyse in NietExperimenteel Onderzoek (Advanced Data Analysis: Multiple in NonExperimental Research) code 813527 studiepunten 6 contacturen 168 (40 opdracht, 2 tentamen, 24 hoorcollege, 102 zelfstudie) periode 4 docent drs.ing. H.C. van Baaden doel Zodanig verwerven van kennis van en inzicht in de behandelde technieken, dat men op een niveau dat voor een onderzoeker relevant is, deze theorie, resp. techniek kan toepassen en de literatuur op dit gebied kan volgen. inhoud Matrixalgebra, Multipele Regressie en Factoranalyse, Structural Equation Modeling. gebruik MPLUS en R. werkwijze Hoorcollege en practicum. literatuur Gedeelten uit: - Neter, J., Kutner, M.H. en Wasserman, W. (1996), Applied Linear Statistic Models. New York: McGraw-Hill. - Agresti, A. (1996), An Introduction to Categorical Data Analysis. New York: Wiley. Aanvullende literatuur wordt nader bekend gemaakt. toetsing opdracht tentamen verslag opmerkingen Bij minder dan 10 inschrijvingen vindt de cursus geen doorgang. naam code studiepunten contacturen periode docent doel

Testtheorie (Test Theory) 813064 6 168 (3 schriftelijk tentamen, 12 werkcollege, 30 hoorcollege, 123 zelfstudie) 4 en 5 prof.dr. H. Kelderman Inleiding in de psychometrische modellen en theorieën voor intelligentieonderzoek. inhoud De cursus is gericht op het construeren en analyseren van tests op basis van moderne theoretische en modelmatige inzichten. • Kennis van de belangrijkste testtheorieën; • Kennis van de belangrijkste testconstructie methoden; • Vaardigheid in het construeren van tests; • Kennis van en vaardigheid in de toepassing van elementaire besliskunde;

98

Psychologie

Kennis van de belangrijkste toepassingen van de moderne testtheorie zoals equivaleren en adaptieve testafname. Hoorcollege, werkgroepen. • Van den Brink, W.P. & Mellenbergh, G.J. (1998). Testleer en Testconstructie, Amsterdam: Boom; • Syllabus, pagina's: 400. schriftelijk tentamen (open vragen) en werkstuk Studenten die dit vak volgen kunnen uit het masterprogramma van Arbeid en Organisatie niet het vak Psychometrie volgen. •



Modulen Diagnostiek Studenten zijn verplicht om die diagnostiekmodulen te kiezen die aansluiten bij de stage van het mastertraject van hun keuze. Dit geldt voor de volgende stages: 1. klinische stage mastertraject Kinder- en Jeugdpsychologie: Psychodiagnostiek van Kinderen en Adolescenten (8139016) 2. klinische stage mastertraject Klinische Psychologie: Psychiatrische Diagnostiek (813053) en Klinische Psychodiagnostiek (813054) 3. Stage mastertraject A & O Psychologie: Individuele Diagnostiek/Selectiepsychologie (813057) en Organisatiediagnose (813059) 4. Stage mastertraject Klinische Neuropsychologie: NeuroPsychologische Diagnostiek II (813530). Per diagnostiekmodule geldt een minimum aantal van 10 deelnemers. Vakcode 813057 813054 813530 813059 813053 813016 823035

Vaknaam Stp. Individuele 6 Diagnostiek/Selectiepsychologie (Individual Diagnosis/Personnel Selection) Klinische Psychodiagnostiek (Clinical 6 Assesment) Neuropsychologische Diagnostiek II 6 Organisatiediagnose (Organizational 6 Diagnosis) Psychiatrische Diagnostiek (Psychiatric 6 Assessment) Psychodiagnostiek van Kinderen en 6 Adolescenten (Clinical Assessment with Children and Adolescents) Risicotaxatie (Risk Assessment) 6

Periode 4 en 5 4 4 en 5 4 en 5 5 4 4 en 5

naam Individuele Diagnostiek/Selectiepsychologie (Individual Diagnosis/Personnel Selection) code 813057 studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 143 literatuurstudie, 22 hoorcollege) periode 4 en 5 docent drs F. van Luijk doel Verdieping in de theorie en de praktijk van de personeelselectie. inhoud Centraal staat de vraag hoe selectieprocedures dienen te worden ontwikkeld en geëvalueerd, en binnen welke organisationele context deze plaatsvinden. Aan de orde komen onder andere: voorspellingsmodellen, beslissingsmodellen, validiteitsonderzoek, utiliteitsbepaling en rendementsonderzoek.


99

werkwijze Hoorcolleges, bijwonen van een 'reallife' selectiegesprek plus assessment. literatuur • Cook, M. (2004). Personnel Selection. Adding value through people. Wiley & Sons, Chichester. • Collegestof. Pagina's: ca: 350. toetsing tentamen Openeindtentamen. entreevoorwaarden Behaald hebben van Onderzoeksmethoden I: Dataverzamelingstechnieken. opmerkingen Nadere informatie volgt in Ad Valvas. naam code studiepunten contacturen periode docent doel inhoud

werkwijze

literatuur toetsing

Klinische Psychodiagnostiek (Clinical Assesment) 813054 6 168 (20 activerende werkvormen, 24 werkgroep, 124 literatuurstudie) 4 dr. J. Schuurmans Kennis en inzicht verwerven in de theorie en praktijk van klinische psychodiagnostiek. Door middel van literatuurstudie en werkcolleges wordt ingegaan op verschillende onderdelen van het psychodiagnostisch proces, zoals de rol van observatie bij het psychodiagnostisch onderzoek en kenmerken en interpretatie van meetmethoden voor onder andere: specifieke klachten en as I diagnostiek, persoonlijkheidsdiagnostiek, intelligentieonderzoek, indirecte diagnostische methoden (de zogenaamde "projectieve tests"). Hierbij wordt expliciet aandacht besteed aan de interpretatie en rapportage van test resultaten. De werkcolleges sluiten aan bij de tentamenliteratuur. Voor ieder werkcollege dienen een of meer hoofdstukken/artikelen bestudeerd te worden. In iedere zitting wordt gelegenheid geboden om in groepjes een onderdeel van het psychodiagnostisch verslag te schrijven. Deze worden aan het eind van de zitting ingenomen, en in de volgende zitting wordt plenair feedback gegeven op het betreffende onderdeel van het verslag. In de laatste zitting wordt een gehele casus gepresenteerd, waarna de deelnemers in groepjes een heel verslag dienen te schrijven. Dit is te beschouwen als een soort generale repetitie voor het eindverslag; uiteindelijk dienen alle cursisten naar aanleiding van een casus met testmateriaal een psychodiagnostisch verslag te schrijven. Wordt nader bekend gemaakt op blackboard Literatuurtentamen en een praktijktoets, bestaande uit een psychodiagnostisch verslag. Beide onderdelen wegen even zwaar en voor beide onderdelen moet tenminste een voldoende (een 5.5) gehaald worden om een voldoende te behalen voor het gehele vak. Als 1 van beide onderdelen onvoldoende is dient alleen dat onderdeel te herkanst te worden.

naam code studiepunten contacturen

Neuropsychologische Diagnostiek II 813530 6 168 (3 tentamen, 28 practicum, 12 werkgroep, 113 literatuurstudie, 12 hoorcollege) periode 4 en 5

100

Psychologie

docenten prof.dr. J. Oosterlaan (coördinator); drs. M. Luman (coördinator) doel Opdoen kennis van praktische vaardigheden in de psychodiagnostiek en de neuropsychologische diagnostiek in het bijzonder. inhoud Deze cursus beoogt een voorbereiding op de praktische aspecten van neuropsychologische diagnostiek en is een directe voorbereiding op de klinische stage. Het vak sluit aan op NeuroPsychologische Diagnostiek I. Tijdens de cursus wordt vooral aandacht besteed aan (1) het kritisch evalueren van psychometrsiche eigenschappen van neuropsychologisch testmateriaal, (2) de afname van de belangrijkste en meest gebruikte neuropsychologische tests, en (3) het leren interpreteren en verslagleggen van testresultaten. werkwijze Het onderwijs wordt per week gecentreerd rond verschillende thema's en functiedomeinen (bijvoorbeeld perceptie en motoriek, intelligentie). Elk thema wordt geïntroduceerd middels een plenair college van een klinisch neuropsycholoog uit het veld. Tijdens practica maken studenten in groepen kennis met de belangrijkste en meest gebruikte neuropsychologische tests en verzorgen studenten in subgroepen presentaties over de psychometrische kwaliteiten en praktische aspecten van de afname van deze neuropsychologische tests. Tijdens de werkgroepen wordt aan de hand van casuïstiek aandacht besteed aan de interpretatie en verslaglegging van testresultaten. De aangeboden casuïstiek omvat zowel kinderen als volwassenen. Er wordt uitvoerig aandacht besteed aan de schriftelijke verslaglegging. Tijdens de cursus wordt een grote mate van zelfwerkzaamheid van studenten verwacht. literatuur Syllabus Neuropsychologische Diagnostiek II. Aanbevolen literatuur: Strauss, E. (2006). A compendium of neuropsychological tests. Oxford: Oxford university press (verplichte litartuur voor NPD I). toetsing tentamen Multiple-choice toetsen, schrijfopdrachten en presentaties opmerkingen Deze cursus is verplicht voor de Basisaantekening Psychodiagnostiek (BAPD) van het NIP. naam code studiepunten periode docent doel

inhoud werkwijze literatuur

toetsing

Organisatiediagnose (Organizational Diagnosis) 813059 6 4 en 5 dr. S.P. van Duin Studenten kennis bij te brengen over technieken, meetinstrumenten en theoretische achtergronden daarvan met betrekking tot arbeidsmotivatie, satisfactie, kwaliteit van de arbeid, leiderschap en organisatie cultuur. De betreffende onderdelen worden aan de hand van praktijkvoorbeelden en eigentijdse thema's uitgelegd en besproken. Hoorcolleges, groepsopdrachten. • Boek wordt nader bekend gemaakt; • Syllabus met artikelen. Pagina's: ongeveer 500. Tentamen met openeindvragen, werkstuk.


101


inhoud werkwijze literatuur toetsing

Psychiatrische Diagnostiek (Psychiatric Assessment) 813053 6 168 (3 tentamen, 147 literatuurstudie, 18 hoorcollege) 5 prof.dr. J.P. Dekker Het verwerven van kennis van en inzicht in de psychiatrische diagnostiek, met name het gebruik van het Diagnostic and Statistical Manual (DSM-IVR). Een overzicht wordt gegeven van de belangrijkste diagnostische categorieën van DSM IV-R en de bijbehorende ziektebeelden. Hoorcollege en zelfstudie Vandereycken e.a. (1999): handboek Psychopathologie Deel I en III. Houten: Bohn, Stafleu, Van Loghum. tentamen Schriftelijk tentamen; openeindvragen.

naam Psychodiagnostiek van Kinderen en Adolescenten (Clinical Assessment with Children and Adolescents) code 813016 studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 67 groepsopdracht, 36 practicum, 60 literatuurstudie, 2 college) periode 4 docent drs. A.M. Ruhland doel Op elementair niveau vaardigheden verwerven m.b.t. het gebruik van diagnostische instrumenten. inhoud Intake- en adviesgesprekken, observatietechnieken en tests en vragenlijsten voor intelligentie, orthodidactisch en persoonlijkheidsonderzoek. Deze module is dus onderverdeeld in a) gesprekstraining, b) observatieonderzoek, c) intelligentie en orthodidactisch onderzoek en tot slot d) persoonlijkheidsonderzoek. Daarbij wordt in het bijzonder aandacht besteed aan betrouwbaarheid en validiteit en de achterliggende concepten en dimensies van het onderzoeksinstrumentarium. werkwijze Practicum literatuur Th. Kievit, J.A. Tak & J.D. Bosch (red.) Handboek Psychodiagnostiek Hulpverlening aan Kinderen. Utrecht: De Tijdstroom, 6e herziene druk, 2002. Tentamenstof: Deel I (hoofdstuk 1 t/m 3) en de hoofdstukken, behorende bij de vier submodules (zie Black Board). toetsing tentamen Tentamen met open eindvragen opmerkingen Dit vak wordt door B3 studenten pedagogiek en psychologie gevolgd en gegeven door docenten van de Bascule (voorheen PI) in samenwerking met docenten van de afdelingen ontwikkelingspsychologie en orthopedagogiek. NB Bij de practica is aanwezigheid verplicht. naam code studiepunten contacturen

102

Risicotaxatie (Risk Assessment) 823035 6 168 (3 tentamen, 67 groepsopdracht, 36 practicum, 60 literatuurstudie,

Psychologie

2 college) periode 4 en 5 docent drs. J.M.C. Aalberts doel Het verwerven van kennis, inzicht en elementaire vaardigheden in de taxatie van risico's en beschermende factoren voor de ontwikkeling van kinderen in gezinnen. inhoud Screening van risico- en beschermende factoren voor de ontwikkeling van kinderen, zoals verwaarlozing, mishandeling, ouderconflicten, instabiliteit van het opvoedingsarrangement. Naast inzicht en kennis van de belangrijkste factoren die het kind kunnen bedreigen in zijn of haar ontwikkeling, leren studenten welke strategieën van vroegtijdige signalering meer of minder effectief zijn, en wat de vervolgstappen zijn als risicos worden getaxeerd. Studenten maken kennis met instrumenten voor risicosignalering bij kinderen en jongeren en de opvoedingssituaties waarin zij verkeren en leren hoe psychodiagnostische rapportage over kinderen en opvoeders vertaald kan worden naar taxatie van risico's. Beoordeling en toetsing van de sensitiviteit en specificiteit van screeningsinstrumenten worden behandeld aan de hand van test-theoretische methoden. Aparte aandacht zal worden besteed aan de omstandigheden die hulpverleners moeten creëren, en de vaardigheden en werkwijzen die ze daarbij kunnen hanteren, om voldoende informatie te krijgen waarmee risico's afdoende kunnen worden geïdentificeerd. werkwijze Hoorcollege en practicum literatuur Nader bekend te maken toetsing tentamen tentamen met open eind vragen opmerkingen Dit vak is aanbevolen voor studenten die in aanmerking willen komen voor het mastertraject Orthopedagogiek: Jeugdbescherming. 9.5.3

Opzetten van onderzoek en de B-these Voor onderstaande onderdelen geldt dat deze onderdelen moeten worden gevolgd binnen het gekozen profiel. Vakcode 813052 813023

Vaknaam B-these (B-Thesis) Opzetten van Onderzoek (Designing Research)

Stp. 12 6


naam B-these (B-Thesis) code 813052 Zie voor juiste vakcode per profiel de opmerkingen. studiepunten 12 periode 5 en 6 doel Uitvoeren en rapporteren van wetenschappelijk onderzoek. inhoud De inhoud van de B-these ligt op het onderzoeksterrein van een der subdisciplines van de Pedagogiek en Psychologie. Bij de B-these ligt de nadruk op het analyseren van onderzoekgegevens. De onderzoeksvraagstelling en -opzet kan aansluiten bij het onderzoeksvoorstel dat gemaakt is in Opzetten van Onderzoek.


103

werkwijze Het onderzoek wordt uitgevoerd door een groepje van 3-5 studenten onder begeleiding van een docent. Rapportage in de vorm van een paper (over deelvraagstellingen) is individueel. Alvorens tot uitvoering van het onderzoek over te gaan dient het definitieve onderzoeksvoorstel en analyseplan te worden goedgekeurd door de betreffende afdeling. De B-these heeft zoveel mogelijk de opzet en stijl van een tijdschriftartikel in een vakblad of wetenschappelijk tijdschrift en bevat bij empirisch onderzoek in ieder geval de volgende onderdelen: een voorwoord, inhoudsopgave, samenvatting, inleiding, methodensectie (proefpersonen, ontwerp, instrumentatie, procedure, analyse), resultaten, discussie, literatuur en bijlagen. Tabellen en figuren mogen in de lopende tekst worden geplaatst. De student krijgt feedback op de eerste versie van het paper. literatuur Afhankelijk van gekozen theorie. toetsing De beoordeling van de B-these richt zich op de kwaliteit van het geleverde werk, het praktisch en/of theoretisch belang van het onderzoek, en de kwaliteit van de verslaglegging. De participatie van de student bij het uitvoeren van het onderzoek moet voldoende zijn. De B-these wordt beoordeeld aan de hand van uniforme criteria (zoals gehanteerd door bijv. NWO): de APA richtlijnen en algemeen geaccepteerde methodologische criteria. Een nadere specificering hiervan wordt te zijner tijd bekend gemaakt. entreevoorwaarden Entreevoorwaarden bachelorstudenten:Onderzoeksmethoden II: DataAnalyse Technieken (A) of (B). Dringend advies om Opzetten van Onderzoek af te ronden voordat aan de B-these wordt begonnen. Entreevoorwaarden pmc studenten Pedagogiek: aan de B-these mag pas worden begonnen indien voor de vakken Methodologie I, Methodologie II en Statistiek gemiddeld een 6 is behaald, waarbij geen van de cijfers lager mag zijn dan 5,0. Bovendien moet voor aanvang van de Bthese de (digitale) cursus informatievaardigheden (www.ubvu.vu.nl ) afgerond zijn. opmerkingen Voor de verschillende bacheorprofielen gelden de volgende vakcodes voor de B-these: Arbeids en Organisatie Psychologie (813040), Biologische Psychologie (813041), Klinische - en Cognitieve Neuropsychologie (813116), Klinische Psychologie (813044), Kinder-en Jeugdpsychologie (813043), Sociale Psychologie (813046), Onderwijspedagogiek (823019), Opvoedingsfilosofie (823037), Orthopedagogiek (823020). Meer gedetailleerde informatie over de B-these kan worden verkregen bij de afdeling. naam Opzetten van Onderzoek (Designing Research) code 813023 Zie voor de juiste vakcode per profiel de opmerkingen. studiepunten 6 periode 4 en 5 docenten dr. J.B. Hoeksma (algemeen coördinator; Ontwikkelingspsychologie); prof.dr. J.C.N. de Geus (Biologische Psychologie); dr. I. Rebollo Mesa (Biologische Psychologie); dr. F.J. van Zuuren (Klinische en Cognitieve Neuropsychologie); dr. J.W. van Prooijen (Sociale Psychologie); dr. S.P. van Duin (Arbeids- en Organisatiepsychologie) doel Voorbereiding op de B-these inhoud OvO is bedoeld als profielspecifieke voorbereiding op de B-these. Er worden

104

Psychologie

werkwijze

literatuur

toetsing

entreevoorwaarden opmerkingen

(profielspecifieke) onderzoekstechnieken en statistische methoden behandeld, en er wordt aan de hand van een (profielspecifieke) vraagstelling een onderzoeksvoorstel gemaakt. De volgende onderwerpen komen in ieder geval aan bod. 1. Onderzoeksvormen binnen het profiel 2. Statistische methoden binnen het profiel 3. Planning en werkwijze bij het schrijven van de B-these. 4. Ethiek van onderzoek 5. Literatuuronderzoek op het gebied van de onderzoeksvraag. 6. Operationaliseren van de onderzoeksvraag in een onderzoekbare vraagstelling 7. Het kiezen/construeren van meetinstrumenten die kunnen leiden tot de beantwoording van de vraagstelling. 8. Het kiezen van statistische en/of andere methoden van data-analyse. 9. Het pretesten van het onderzoeksontwerp en/of de analyse methode. 10. Mondelinge presentatie van het onderzoeksvoorstel. Hoor- en werkcolleges, practicum. De werkwijze varieert per profiel. Op de hoorcolleges wordt de benodigde theorie behandeld. Tijdens de werkcolleges en practica worden een aantal oefeningen uitgevoerd. Er wordt gewerkt in groepen van 3-5 personen. Het practicum sluit bij voorkeur aan bij onderzoek binnen de afdeling van het profiel. Bij de aanvang van het practicum wordt een korte tekst over de onderzoeksvraag en een aantal sleutelreferenties aangeboden. Literatuur verschilt per profiel en wordt nog bekend gemaakt. In ieder geval: L.J. Burton: An interactive approach to writing essays and research reports in psychology 2e edition, 2007, Wiley. - Schriftelijk tentamen over de collegestof. - Uitgewerkt voorstel dat eventueel gebruikt wordt tijdens de B-these. Het voorstel wordt beoordeeld op uitvoerbaarheid, kritische massa, theoretisch en/of praktisch belang, literatuur overzicht (omvang, relevantie, up-to-date zijn, organisatie van het materiaal), hypothesen (ondersteuning door de literatuur), onderzoeksopzet (consistent met hypotheses, statistische conclusie-, validiteit, met name power, constructvaliditeit van de manipulatie en/of meting, interne/externe validiteit van het ontwerp), data-analyse (toetsen consistent met hypothesen, aannamen realistisch), toepassing van de APA stijl (juiste redactie, stijl en typografie). Onderzoeksmethoden I. Dringend advies om Opzetten van Onderzoek af te ronden voordat aan de B-these wordt begonnen. • Aanwezigheid is verplicht • Voor de verschillende bachelorprofielen gelden de volgende vakcodes van Opzetten van Onderzoek: Arbeid en Organisatiepsychologie (813058), Biologische Psychologie (813065), Klinische en Cognitieve Neuropsychologie (813067), Kinder- en Jeugdpsychologie (813061), Klinische Psychologie (813056), Sociale Psychologie (813068). • Meer gedetailleerde informatie over Opzetten van Onderzoek kan worden verkregen bij de afdeling van het profiel.


105

106

Psychologie

10

10.1

De masteropleiding Psychologie

William James Graduate School “Word nu wat je later zult zijn” Sinds januari 2007 is al het graduate (post-bachelor) onderwijs van de Faculteit der Psychologie en Pedagogiek samengebracht in de William James Graduate School (WJGS). Door al het graduate onderwijs te bundelen kan hoogwaardig onderwijs geboden worden, gecombineerd met excellente trainingen tot scientist-practitioner of researcher. William James (1842 – 1910) was een pionier in de Amerikaanse psychologie en filosofie. Hij schreef gezaghebbende boeken over de (toen) jonge wetenschappelijke tak van de psychologie, onderwijspsychologie, psychologie van de religieuze beleving en mystiek, en de filosofie van pragmatisme. Hij erkende het belang van wetenschappelijk onderzoek, en maakte zijn studenten er bekend mee. Door zijn constante streven naar open empirisme, het observeren zonder het vooroordeel van een theorie, wordt hij gezien als de grondlegger van de experimentele psychologie. Hij was een getalenteerde en geliefde leraar, kritisch ten opzichte van zijn eigen lesmethoden, en zich bewust van de behoeften van de studenten. Met zijn brede expertise en kennis staat William James symbool voor het onderzoek dat gedaan wordt aan onze faculteit. Masterstudenten van de William James Graduate School kunnen leren over, en uitblinken in de psychologie en pedagogiek. De William James Graduate School biedt studenten de vaardigheden en kennis om excellent te worden, hetzij als (klinisch) psycholoog, hetzij als researcher. Als student aan de William James Graduate School kun je je eigen onderzoek uitvoeren, onder begeleiding van befaamde en bekwame wetenschappers. Dit zou zelfs kunnen leiden tot een wetenschappelijk artikel, gepubliceerd in een internationaal tijdschrift of conference proceedings. Het onderwijs en de voorzieningen kenmerken zich door hun hoge kwaliteit, en toewijding van de docenten en medewerkers. We willen je helpen het beste uit jezelf te halen.

10.2

1 jarige mastertrajecten Na de bacheloropleiding kun je de masteropleiding Psychologie gaan volgen. Deze opleiding kent de volgende trajecten: 1. Arbeids- en Organisatiepsychologie 2. Kinder- en Jeugdpsychologie 3. Klinische Neuropsychologie 4. Klinische Psychologie 5. Sociale Psychologie De masteropleiding Psychologie

107

Meer informatie over de 1 jarige mastertrajecten is te vinden in de hoofdstukken 11 t/m 15. 10.2.1

Entreevoorwaarden Voorwaarde voor instroom in een mastertraject is het gevolgd hebben van het hierop voorbereidende bachelorprofiel. Bij de keuze van je B3-profiel en van de van de dataen diagnostiekmodulen heb je dus al op een van de trajecten geanticipeerd. Formeel (wettelijk) kun je je pas voor een masteropleiding inschrijven als je het bachelordiploma behaald hebt. Als je dat diploma nog niet hebt, mag je als bachelorstudente Psychologie aan de VU alvast met het onderwijs beginnen en tentamens afleggen als je voldoet aan de volgende voorwaarde: je mist niet meer dan 18 studiepunten uit de bacheloropleiding, waaronder niet Opzetten van Onderzoek en de B-these. Zie voor de exacte regels de master OER, artikel 8. Deze toelatingsregeling geldt voor 12 maanden. Als na 12 maanden het bachelordiploma nog niet is behaald, mag niet langer aan onderwijs en/of tentamens van de masteropleiding deel worden genomen. Voor studenten van een bacheloropleiding Psychologie aan een andere universiteit geldt voor inhoudelijke studieonderdelen, dat minimaal 18 studiepunten zijn behaald op het terrein van de mastertraject. Ook toetst de examencommissie, naast de inhoudelijke studieonderdelen, of je voldoende studiepunten aan vaardigheden op gebied van methodologie of diagnostiek hebt behaald in de bacheloropleiding die je hebt gevolgd. Ook voor studenten van aan de Psychologie verwante studies, gaat de examencommissie na of je voldoende kennis en vaardigheden hebt opgedaan om succesvol aan de masteropleiding te kunnen beginnen.

10.3

2 jarige masters FPP

10.3.1

Inleiding Net als de 1 jarige masteropleiding (paragraaf 10.2) worden ook deze masteropleidingen geheel door de faculteit der Psychologie en Pedagogiek verzorgd. Het zijn echter geen trajecten binnen de masteropleiding Psychologie, maar geheel zelfstandige masteropleidingen. Meer informatie over de 2 jarige masters zijn te vinden in hoofdstukken 16 en 17.

10.3.2

De researchmaster Social Psychology Deze opleiding is speciaal bedoeld voor studenten die later een loopbaan als wetenschappelijk onderzoeker op het gebied van de Sociale Psychologie ambiëren. De opleiding duurt twee jaar en wordt geheel in het Engels verzorgd. Voorwaarde voor instroom in deze masteropleiding is: • Het behaald hebben van het bachelordiploma met het profiel Sociale Psychologie • Geselecteerd worden op grond van een hiervoor speciaal ontwikkelde selectieprocedure Meer informatie over de researchmaster Social Psychology is te vinden in hoofdstuk 17.

10.3.3

De researchmaster Cognitive Neuropsychology De Master Cognitive Neuropsychology is ontwikkeld om studenten een hoog niveau van kennis, vaardigheden, en training te geven op het gebied van de cognitieve neuropsychologie.

108

Psychologie

Om tot deze masteropleiding te kunnen worden toegelaten, dienen studenten in het bezit te zijn van een getuigschrift bachelor Psychologie met profiel Klinische en Cognitieve Neuropsychologie. Meer informatie over de researchmaster Cognitive Neuropsychology is te vinden in hoofdstuk 16.

10.4

Verwante 2 jarige masters

10.4.1

De master Cognitive Science (MA in Artificial Intelligence) Het programma Cognitive Science wordt gegeven in samenwerking met de opleiding Artificiële Intelligentie (AI) van de faculteit der Exacte Wetenschappen (FEW). Het programma bevat dus zowel studieonderdelen verzorgd door AI als studieonderdelen verzorgd door FPP. De onderdelen van FPP worden verzorgd door de afdeling Cognitieve Psychologie. Voorwaarde voor instromen in dit programma vanuit de bacheloropleiding Psychologie, is het gekozen hebben van het bachelorprofiel Klinische en Cognitieve Neuropsychologie. Meer informatie over de researchmaster Cognitive Science (MA in Artificial Intelligence) is te vinden in hoofdstuk 18.

10.4.2

De researchmaster Neurosciences De researchmastersopleiding Neurosciences wordt verzorgd van uit de faculteit der Psychologie en Pedagogiek, het VU-medisch centrum (VUMC) en de faculteit Aarden levenswetenschappen (FALW). Ook deze opleiding duurt twee jaar. Conform het examenreglement (OER) van de penvoerende faculteit (FALW) worden tot de master toegelaten: • Studenten met een getuigschrift bachelor Psychologie met profiel Biologische Psychologie aan de VU bezitten rechtstreeks instroomrechten tot de masteropleiding Neurowetenschappen • De examencommissie kan de student toelaten tot het volgen van het onderwijs en/of het afleggen van de tentamens van de opleiding, nog voordat hij/zij het bachelorexamen heeft behaald op voorwaarde dat binnen het programma van de bacheloropleiding tenminste 150 ECTS studiepunten zijn behaald • De periode waarbinnen de student zonder bachelordiploma kan deelnemen aan onderdelen van de masteropleiding bedraagt maximaal 12 maanden, gerekend vanaf het begin van het cursusjaar Meer informatie over de researchmaster Neurosciences is te vinden in hoofdstuk 19.

De masteropleiding Psychologie

109

110

Psychologie

11

11.1

Mastertraject Arbeids- en Organisatiepsychologie

Afdeling Arbeids- en Organisatiepsychologie Adres: Van der Boechorststraat 1. Telefoon: 020 - 598 8700 / 598 8717 Fax: 020 - 598 8702 Secretariaat: Anna Brinkman, Dolly Manuputty, kamer 2E-25 Afdelingshoofd: Prof.dr. H. v.d. Flier Studiecoördinator: Prof.dr. H. v.d. Flier, kamer 2E-21, tel. 598 8712 / 598 8700

11.2

Algemene informatie Arbeids- en Organisatiepsychologie (A&O-psychologie) is een specialisatie in de psychologie die zich richt op het gedrag van werkende mensen, hetgeen in de meeste gevallen in organisaties plaatsvindt. De A&O-psychologie bestudeert op wetenschappelijke wijze de factoren en condities in en rondom het werk en de organisatie, en hun invloed op het gedrag van de mens. De A&O-psychologie wordt daarom niet zozeer gekenmerkt door een eigen methode of uitgangspunt, maar meer door het object van onderzoek. Het is dan ook duidelijk dat vrij veel 'subdisciplines' in de psychologie in deze specialisatie aan bod komen.Voorbeelden zijn de leerpsychologie bij human resource development, de sociale psychologie bij het bestuderen van en werken met groepen in de organisatie, en de testpsychologie bij selectie en plaatsing. Het onderzoeksgebied van de A&O-psychologie is zeer ruim. Dit houdt verband met de grote verschillen tussen soorten arbeid, typen organisaties, ontwikkelingsfasen van werkende mensen en omstandigheden waaronder werk wordt verricht. A&O-psychologie is niet alleen een aanduiding voor een wetenschap, maar ook voor een toepassingsgebied. A&O-psychologen houden zich daarbij niet alleen bezig met toegepast onderzoek in een praktijksetting, maar zijn eveneens werkzaam als adviseur. In die rol zijn zij onder meer betrokken bij onderwerpen als: • het diagnosticeren van organisatieproblemen; • het ontwikkelen van passende organisatiestructuren ten behoeve van profit- en non-profitorganisaties; • het herkennen van en omgaan met weerstands- en machtsverschijnselen in organisaties; • het invoeren van werkoverleg, het ontwerpen van trainingsprogramma's; • het interveniëren in de cultuur (eigenschappen) van organisaties; • het begeleiden van organisatievernieuwingen; • het vormgeven en succesvol invoeren van (complexe) product-, technologische en marktinnovaties in organisaties; • het vormgeven van taken; • het aannemen van personeel en de loopbaanbegeleiding van personeel.


111

11.3

Basisaantekening Psychodiagnostiek De opleiding die de afdeling Arbeids- en Organisatiepsychologie verzorgt, is zo ingericht dat je met het afronden van de bacheloropleiding en het traject Arbeids- en Organisatiepsychologie van de masteropleiding voldoet aan de eisen die aan het toekennen van deze basisaantekening zijn verbonden. Voor meer informatie zie hoofdstuk 20 van de studiegids.

11.4

Studieprogramma Mastertraject Arbeids-en Organisatiepsychologie Binnen het mastertraject Arbeids- en Organisatiepsychologie krijgen studenten die het bachelorprofiel Arbeids- en Organisatiepsychologie hebben gekozen de gelegenheid zich verder te specialiseren. Bij het invullen van het programma worden ruime keuzemogelijkheden geboden. Studenten die zich vooral willen richten op de Organisatiepsychologie kunnen bijvoorbeeld kiezen voor de cursussen Management en Organisatie II, Sociale processen in Organisaties en Organisatieverandering. Studenten met een primaire interesse voor de Personeelspsychologie zullen kiezen voor cursussen als Psychometrie en Persoonlijkheid en Werk. Daarnaast wordt er nog een cursus Consumentenpsychologie gegeven en hebben studenten een vrije keuze voor een bijvak binnen of buiten de faculteit. De opleiding wordt afgesloten met de voor alle studenten verplichte onderdelen Stage en Mastersthese.

11.5

Examenonderdelen Mastertraject Arbeids-en Organisatiepsychologie Onderstaand de examenonderdelen van het mastertraject Arbeids- en Organisatiepsychologie

11.6

Algemene Vakken Vakcode 815008 815007

Vaknaam Master These A&O (Master Thesis Work and Organizational Psychology) Stage A&O (Practical Training Organizational Psychology)

Stp. 16

Periode 4, 5 en 6

14

4, 5 en 6

naam Master These A&O (Master Thesis Work and Organizational Psychology) code 815008 studiepunten 16 periode 4, 5 en 6 doel Het opdoen van ervaring in het opzetten, uitvoeren en rapporteren van onderzoek op het gebied van de Arbeids- en Organisatiepsychologie. De Masterthese heeft de vorm van een wetenschappelijk tijdschriftartikel, en de APA regels en richtlijnen dienen dus ook in acht te worden genomen. inhoud Zie studiehandleiding Stage en Masterthese Arbeids- en Organisatiepsychologie (via blackboard te downloaden). toetsing Beoordeling geschiedt op basis van de kwaliteit van de Masterthese en aanvullende criteria door de interne begeleider in overleg met de tweede beoordelaar (zie studiehandleiding Stage en Masterthese Arbeids- en Organisatiepsychologie) entreevoorwaarden Het behalen van de Bachelorsdegree is voorwaarde om aan de M-these te mogen beginnen.

112

Psychologie

naam code studiepunten periode doel

inhoud toetsing

entreevoorwaarden opmerkingen

11.7

Stage A&O (Practical Training Organizational Psychology) 815007 14 4, 5 en 6 Doel van de stage is om praktijkervaring op te doen binnen het werkveld van de Arbeids- en Organisatie psychologie. Tijdens de stage worden ook de data verzameld op basis waarvan de Masterthese wordt geschreven. Zie studiehandleiding Stage en Masterthese Arbeids- en Organisatiepsychologie (via blackboard te downloaden). Beoordeling geschiedt op basis van een stageverslag en de evaluatie van de externe beoordelaar (zie studiehandleiding Stage en Masterthese Arbeids- en Organisatiepsychologie) De stage wordt gewoonlijk gelopen op het eind van het Masterstraject. Het behalen van de Bachelorsdegree is voorwaarde om te mogen beginnen. Om in de stage de voor de basisaantekening psychodiagnostiek benodigde praktijkervaring op te doen en de 3 casus voor de casusverklaring te kunnen schrijven moet vooraf minimaal 1 profielspecifieke diagnostiekmodule zijn behaald.

Keuzevakken Uit onderstaande zes inhoudelijke vakken kiest de student er vijf. In plaats van een van de onderstaande vakken mag ook een vrij keuzevak worden gekozen. Vakcode 815001 815002 815003 815004 815005 815006

Vaknaam Consumentenpsychologie (Consumer Psychology) Management en Organisatie II (Management and Organization II) Organisatieverandering (Organizational Change) Persoonlijkheid en Werk (Personality and Work) Psychometrie (Psychometrics) Sociale Processen in Organisaties (Social Processes in Organizations)

Stp. 6

Periode 1

6

1 en 2

6

2 en 3

6

1 en 2

6 6

4 2


Consumentenpsychologie (Consumer Psychology) 815001 6 168 (3 tentamen, 24 practicum, 125 literatuurstudie, 16 hoorcollege) 1 dr. S.P. van Duin (coördinator) Kennismaking met de consumentenpsychologie. De beschrijving en verklaring van consumentengedrag en de wijze waarop dit kan worden beïnvloed. Behandeling van enkele thema's, zoals merkentrouw en image. werkwijze Hoorcolleges, werkgroepen, groepsopdrachten. literatuur Engel and Blackwell. (2001, 9th ed.), Consumer Behavior. Bryden. Pagina's: 600. toetsing tentamen Mastertraject Arbeids- en Organisatiepsychologie

113

Schriftelijk tentamen en werkstuk. naam code studiepunten contacturen periode docent doel inhoud

literatuur toetsing opmerkingen

Management en Organisatie II (Management and Organization II) 815002 6 168 (3 tentamen, 8 werkcollege, 60 groepsopdracht, 89 literatuurstudie, 8 hoorcollege) 1 en 2 dr. C. van Dyck Inzicht in organisatiecultuur, leiderschap en de onderlinge samenhang tussen leiderschap en cultuur. Cultuur en leiderschap worden wel gezien als "two sides of the same coin". Maar ... Wat is precies organisatie? Welke lagen van cultuur zijn er te onderscheiden? En waarom is dat belangrijk? Wat hebben organisatiecultuur en leiderschap met elkaar te maken? Hoe kan een manager mensen beïnvloeden? Wat voor soort leiders hebben de meeste macht of invloed? Wat voor vormen van leiderschap bestaan er, en welke werkt dan het beste? En natuurlijk, op welke verschillende manieren kunnen vragen op het gebied van cultuur en/of leiderschap onderzocht worden? Welke voor- en nadelen hebben elk van deze manieren? Dit is een aantal van de centrale vragen op het gebied van organisatiecultuur en leiderschap die in deze cursus aan de orde komen. Tijdens de bijeenkomsten wordt bespreking van literatuur afgewisseld met (groeps)opdrachten en kritische bespreking van recente wetenschappelijke onderzoeksartikelen. Van de deelnemers wordt een grote mate van actieve inbreng verwacht. Onderzoeks- en overzichtsartikelen tentamen Groepsopdracht Aanwezigheid gedurende de cursus is verplicht.


Organisatieverandering (Organizational Change) 815003 6 168 (3 schriftelijk tentamen, 149 literatuurstudie, 16 hoorcollege) 2 en 3 prof.dr. A.J. Cozijnsen Kennis en inzicht in veranderkundige en organisatiekundige theorieën met het oog op de toepassingswaarde bij organisatieverandering. Inzicht in slaagen faalfactoren bij complexe veranderprojecten en het geven van inzicht in de beperkingen van klassieke verandermethodieken sturen op slaagfactoren en benutten van verandercapaciteit worden als nieuwe aanpak behandeld. inhoud De studenten wordt onder meer geleerd om veranderkundige concepten en modellen te vertalen naar een operationele veranderaanpak. Zij zullen daarbij mede rekening moeten houden met de verandercontext van een bepaald type organisatie en de complexiteit van het type verandering. Slaag- en faalfactoren zullen als een belangrijke leidraad bij die aanpak fungeren. Tevens zal er in dit blok specifiek aandacht geschonken worden aan relevante gedragstheorieën en -modellen in relatie tot veranderprocessen. De volgende thema's worden aan de orde gesteld:

114

Psychologie

- Herkennen en omgaan met weerstand tegen verandering; - Commitment en motivatietheorieën; - Dynamische verandercapaciteit; - Interventiemethoden (small scale en large scale intervention); - Informeren en communiceren bij veranderprocessen; - Besluitvormingsmodellen i.h.k.v. veranderen; - Evaluatiemethodieken (audits); - Perceptieverschillen en linguïstische problemen bij veranderconcepten. werkwijze In dit blok wordt afwisselend gewerkt met hoorcolleges, oefeningen en opdrachten, en presentatie-bijeenkomsten. Het blok wordt afgesloten met een rollenspel, waarin het ontwikkelde veranderplan wordt getoetst. literatuur • Cozijnsen, A.J. en Vrakking, W.J. (1999), Ontwerp en Invoering. Strategieën bij organisatieverandering. Samsom: Alphen a/d Rijn; • Cozijnsen, A.J. (2004). Anders veranderen; Pearson Education, Amsterdam. toetsing schriftelijk tentamen (met open vragen) naam code studiepunten contacturen periode docent doel

inhoud


toetsing

Persoonlijkheid en Werk (Personality and Work) 815004 6 168 (3 tentamen, 8 groepsopdracht, 40 werkgroep, 105 literatuurstudie, 12 hoorcollege) 1 en 2 dr. R.E. de Vries Het doel van de cursus is inzicht te geven in theorieën over de rol van individuele verschillen en persoonlijkheid bij allerlei facetten van het werk en de cursisten kennis te laten nemen van de methoden en instrumenten die gebruikt kunnen worden bij de meting van een aantal voor verschillende werkzaamheden relevante persoonlijkheidskenmerken. Aan de basis van de colleges staan de vijf persoonlijkheidsparadigma's die door Wiggins (2003) worden besproken. De paradigma's zullen worden beoordeeld op hun relevantie voor het werk, te weten beroepskeuze, selectie, training, samenwerking, motivatie, en prestaties. Een aantal specifieke thema's die hierbij aan de orde zullen komen zijn: de structuur van persoonlijkheid en de interpersoonlijke circumplex; "accuracy" in persoonsperceptie; persoonlijkheid en (werkgerelateerde) waarden en interesses; person-organization (P-O) fit; empirische versus criteriageoriënteerde voorspellingen van uitkomsten; "broad" versus "narrow" traits; en persoonlijkheid en emotionele intelligentie. Tijdens de werkcolleges zal de meting van persoonlijkheid door middel van een aantal persoonlijkheidsinstrumenten behandeld en toegepast worden. Hoor- en werkcolleges • Studiehandleiding en overhead sheets • Roberts, B.W. & Hogan, R. (Eds.) (2001). Personality psychology in the workplace. Washington, DC, American Psychological Association. • Wiggins, J.S. (2003). Paradigms of Personality assessment. New York: The Guilford Press. • Aanvullende literatuur wordt nader bekend gemaakt tentamen


115

(met open vragen) Persoonlijkheidsassessment naam code studiepunten contacturen periode docent doel inhoud



Psychometrie (Psychometrics) 815005 6 168 (3 schriftelijk tentamen, 12 werkcollege, 30 hoorcollege, 123 zelfstudie) 4 prof.dr. H. Kelderman Inleiding in de psychometrische modellen en theorieën voor intelligentieonderzoek. Het centrale thema van deze cursus is het beschrijven van test gedrag in termen van niet-direct-waarneembare menselijke capaciteiten. Vraag is hier hoe ik precieze en valide conclusies kan trekken uit over latente eigenschappen op grond van feilbare testgegevens. De nadruk ligt op een aantal formele modellen en statistische theorieën voor kwantitatieve (metrische) en kwalitatieve (discrete) gegevens. Aan de orde komen: klassieke testtheorie, moderne statistische varianten van het factor analyse model, niet-parametrische item response theorie, (modellen van Guttman en Mokken), parametrische item response theorie (modellen van Rasch, Birnbaum en varianten), testconstructie, beschrijvend testgebruik, validiteit, item bias en beslissend testgebruik. Recente programmatuur voor het schatten en toetsen van formele statistische modellen op dit terrein wordt geïntroduceerd. Hoorcollege, werkgroepen. • Van den Brink, W.P. & Mellenbergh, G.J. (1998). Testleer en Testconstructie, Amsterdam: Boom; • Syllabus Pagina's: 420. schriftelijk tentamen (open vragen) en werkstuk Studenten die in de bachelor het vak Testtheorie hebben gevolgd kunnen zich niet inschrijven voor dit vak. Ook studenten die geen A&O Psychologie studeren, kunnen dit vak volgen.


Sociale Processen in Organisaties (Social Processes in Organizations) 815006 6 168 (3 tentamen, 6 werkcollege, 149 literatuurstudie, 10 hoorcollege) 2 dr. B.M. van Knippenberg Kennis en inzicht in sociale processen in organisaties, met name in de rol van emoties in organisaties. inhoud Om de dynamiek in organisaties te leren begrijpen is inzicht in de sociale processen tussen (groepen van) personen in organisaties van essentieel belang. In deze cursus worden afwisselend de meest vooraanstaande onderzoeksterreinen op het gebied van sociale processen tussen (groepen van) personen in organisaties behandeld. De specifieke focus op een bepaald thema kan per jaar verschillen. Een belangrijk thema is emoties in organisaties. Onderzoek naar het functioneren van groepen en teams in

116

Psychologie

organisaties werd tot op heden doorgaans verricht vanuit een cognitief perspectief, terwijl de affectieve kant van het functioneren van groepen en teams grotendeels werd genegeerd. Toch kan men stellen dat het onmogelijk is om organisatieprocessen volledig te begrijpen als men zich geen rekenschap geeft van de rol van affect en emotie. Andere onderwerpen die aan bod kunnen komen zijn b.v. de rol van rechtvaardigheid voor het functioneren van (mensen in) organisaties, de rol van macht en invloed in organisaties, of hoe sociale interactie tussen (groepen van) personen in organisaties gekenmerkt wordt door conflict. literatuur • Onderzoeks- en overzichtsartikelen • Titel van het boek wordt later bekend gemaakt toetsing tentamen opdrachten


117

118

Psychologie

12

12.1

Mastertraject Kinder- en Jeugdpsychologie

Afdeling Ontwikkelingspsychologie Adres: Van der Boechorststraat 1 Telefoon secretariaat: 020 - 598 8900 Afdelingshoofd: Prof.dr. J.M. Koot

12.2

Algemene informatie De kinderen jeugdpsychologie is een praktijkveld, waarin de diagnostiek en behandeling van probleemkinderen in gezins- en schoolsituaties centraal staan. De kinderen jeugdpsycholoog is een professionele hulpverlener, werkzaam binnen jeugdzorginstelllingen, schoolbegeleidings- en adviesdiensten, kinderafdelingen van ziekenhuizen. In dit praktijkveld zijn, naast professionele hulpverleners, ook onderzoekers nodig. Deze onderzoekers kunnen verbonden zijn aan een van de bovengenoemde instellingen, aan universiteiten en aan onderzoeksinstituten. De opleiding tot kinderen jeugdpsycholoog bestaat uit een algemeen gedeelte, dat voor alle studenten Kinder- en Jeugdpsychologie verplicht is en uit keuzeonderdelen. De studie is zo opgebouwd dat de studenten gedegen kennis krijgen over de normale ontwikkeling, deviante ontwikkeling ofwel stoornissen bij kinderen en jeugdigen, en over methodologische aspecten bij onderzoek naar de ontwikkeling.

12.3

Samenwerkingsverbanden Kinder-en Jeugdpsychologie De afdeling Ontwikkelingspsychologie heeft een samenwerkingsverband met de afdeling Orthopedagogiek en onderhoudt tevens nauwe contacten met de Bascule. Vestiging van de Bascule Centrum voor Residentiële en Semi-residentiële behandeling en diagnostiek (C.R.B.), waarin opgenomen de 'school' verbonden aan de Bascule, Rijksstraatweg 145, Postbus 303, 1115 ZG Duivendrecht, tel. 020 - 890 1900, fax 020 - 695 2541. Bascule Research B.V. Postbus 366, 1115 ZH Duivendrecht, tel. 020 - 8901900. De opleidingssecretaresse van de Bascule (betreffende het door de Bascule verzorgd onderwijs, seminaria en practica e.d.) is 's ochtends telefonisch te bereiken.

12.4

Informatie over onderwijs/studiebegeleiding Voor specifieke informatie betreffende tentamens, werkgroepen e.d. dient men Blackboard te raadplegen. Indien de benodigde informatie daar niet te vinden is, dan kan men zich wenden tot: mw. M.C.D. Putman, Transitorium I, kamer 3B-37. Spreekuur: maandag 09.00-12.00 uur. Daarbuiten volgens afspraak, tel. 598 8900, email: [email protected]


119

Betreffende inhoudelijke vragen over de studie en studieplanning: dr. T. Olthof, Transitorium, kamer 3B-61, spreekuur: woensdag van 12.30-13.30 uur, telefoon 020-5988950, e-mail [email protected]. In verband met advisering bij studieproblemen van meer persoonlijke aard: dr. J.D. Bosch, kamer 3B-61, spreekuur: maandag 11.00-12.30 uur, tel. 598 8946. Ook kan men contact opnemen met de studieadviseur van FPP.

12.5

Basisaantekening Psychodiagnostiek Studenten kunnen de basisaantekening Psychodiagnostiek aanvragen en verwerven als zij de benodigde studieonderdelen uit de bacheloropleiding en het traject Kinderen Jeugdpsychologie van de masteropleiding met succes hebben afgerond. Meer informatie hierover en de opleiding tot GZ-psycholoog staat op Blackboard en in hoofdstuk 20 van de studiegids.

12.6

Studieprogramma mastertraject Kinder- en Jeugdpsychologie Het mastertraject kinderen jeugdpsychologie is gebouwd op de ontwikkelingspsychologie en ontwikkelingspsychopathologie. De ontwikkelingspsychologie bestudeert de menselijke ontwikkeling vanaf de geboorte tot aan de ouderdom op het gebied van motoriek, perceptie, cognitie, taal, emotie, sociale relaties en cognities, en zelfbeeld en de invloed daarop van gezin, school en wijdere omgeving. De ontwikkelingspsychopathologie houdt zich bezig met het ontstaan van emotionele problemen (zoals angst, depressie en somatisatie), gedragsproblemen (zoals oppositioneel of antisociaal gedrag) en ontwikkelingsproblemen (zoals autisme) op basis van deviante ontwikkeling op een of meer van voornoemde gebieden. Het onderzoeksprogramma van de afdeling is in het bijzonder gericht op de normale en deviante emotionele ontwikkeling. De kinderen jeugdpsychologie is een praktijkveld, waarin de diagnostiek en behandeling van probleemkinderen in gezins- en schoolsituaties centraal staan. De kinderen jeugdpsycholoog is een professionele hulpverlener, werkzaam binnen instellingen als voor de jeugdzorg (jeugdhulpverlening, geestelijke gezondheidszorg voor jeugdigen, inrichtingen voor kinderbescherming en zwakzinnigenzorg), GG&GD's, schoolbegeleidings- en adviesdiensten en kinderafdelingen van ziekenhuizen. Voor de ontwikkeling van het veld van de ontwikkelingspsychologie en het daarop gebouwde praktijkveld van de kinderen jeugdpsycholoog zijn zowel fundamenteel- als praktijkgerichte onderzoekers nodig. Deze onderzoekers kunnen verbonden zijn aan universiteiten en onderzoekinstituten, en bij bovengenoemde instellingen. De opleiding tot kinderen jeugdpsycholoog bestaat uit een algemeen gedeelte, dat voor alle studenten Kinder- en Jeugdpsychologie verplicht is en uit keuzeonderdelen. Het verplichte deel is zo opgebouwd dat de studenten gedegen kennis krijgen over de normale ontwikkeling, de neuropsychologische ontwikkeling, de deviante ontwikkeling, en over methodologische aspecten bij onderzoek naar de ontwikkeling. Door middel van vakken in het keuzegedeelte kan de student naar eigen inzicht verder kennis en vaardigheden verwerven. Als men vooral vakken kiest op het terrein van de klinische kinderen jeugdpsychologie en aansluitend een klinisch georiënteerde stage volgt, heeft men een goede voorbereiding op de klinische praktijk en de daarop gerichte postdoctorale opleidingen. Het volgen van een extern keuzevak

120

Psychologie

(in overleg met de studiecoördinator van de afdeling) schept de mogelijkheid van een veldverbreding naar bijvoorbeeld de neuropsychologie. Een student die een onderzoeksplaats ambieert, kan zich hierop voorbereiden door keuzevakken te kiezen die nauw aansluiten bij het onderzoeksprogramma van de afdeling ontwikkelingspsychologie met nadruk op sociaal-emotionele ontwikkeling en statistiek en dataverwerking, en een onderzoekstage te volgen.

12.7

Examenonderdelen mastertraject Kinder- en Jeugdpsychologie. Onderstaand de examenonderdelen van het mastertraject Kinder- en Jeugdpsychologie.

12.8

Algemene vakken Vakcode 815026 815025 815087

Vaknaam Stp. Master These Kinder- en 18 Jeugdpsychologie (Master's Thesis Child and Adolescent Psychology) Stage: Klinisch Praktijkonderwijs Kinder18 en Jeugdpsychologie (Practical Training in Child and Adolescent Psychology) Werkgroepen Kinder- en 6 Jeugdpsychologie (Seminars Child and Adolescent Psychology)

Periode 2, 3, 4, 5 en 6 1, 2, 5 en 6 1 en 3

naam Master These Kinder- en Jeugdpsychologie (Master's Thesis Child and Adolescent Psychology) code 815026 studiepunten 18 periode 2, 3, 4, 5 en 6 docent dr. T. Olthof (coördinator) doel Ervaring opdoen met (1) het onder begeleiding opzetten en uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek op een voor de ontwikkelingspsychologie relevant terrein en (2) het rapporteren van dat onderzoek volgens de in het vak geldende voorschriften en conventies. inhoud Na het bestuderen van voor het onderwerp relevante literatuur stelt de student in overleg met de begeleider een plan op voor een empirisch onderzoek. Na goedkeuring van dit plan door de tweede beoordelaar en (het hoofd van) de afdeling voert de student dit plan uit. Vervolgens schrijft zij of hij een verslag van dit onderzoek dat voldoet aan de normen die in ons vak gelden voor wetenschappelijke verslaglegging. literatuur Burton, J. (2007). An interactive approach to writing essays and research reports in Psychology (2nd ed). Milton, Australia: Wiley. toetsing De these wordt door de begeleider en door een als tweede beoordelaar fungerend ander staflid getoetst aan de in de faculteit geldende criteria. opmerkingen Op Blackboard ("M-these Kinder-& Jeugdpsychologie") verschijnt aan het eind van het B3-jaar een overzicht van projecten waarin M-these studenten kunnen participeren. Op grond van deze informatie kunnen studenten een voorkeur aangeven voor enkele onderwerpen. De uiteindelijke toewijzing van onderwerpen vindt vervolgens zoveel mogelijk plaats op grond van deze voorkeuren.


121

naam Stage: Klinisch Praktijkonderwijs Kinder- en Jeugdpsychologie (Practical Training in Child and Adolescent Psychology) code 815025 studiepunten 18 periode 1, 2, 5 en 6 coördinator dr. J.D. Bosch doel In het klinisch praktijk onderwijs (KPO) wordt de student ingeleid in het klinische werk van de kinderen jeugdpsycholoog. Dit studieonderdeel bestaat uit een combinatie van werkcolleges, seminars, het werken met virtueel casusmateriaal en participatie in directe cliëntcontacten, in het kader van psychologisch onderzoek. Voorts is het een verdere verdieping en kennismaking met psychodiagnostisch testmateriaal en het leren van vaardigheden in afname, interpreteren en rapporteren van psychologisch onderzoek. Het hypothesetoetsend model vormt daarbij het uitgangspunt van rapportage. De afdeling biedt het grootste deel van onze studenten de mogelijkheid dit onderdeel te lopen binnen de Bascule waarmee de afdeling Ontwikkelingspsychologie een samenwerkingsverband heeft. Daarnaast bestaat de mogelijkheid te kiezen voor "buitenstages", die doorgaans langer duren dan de stage in de Bascule. entreevoorwaarden Ontwikkelingspsychopathologie (813013) en de module Psychodiagnostiek van Kinderen en Adolescenten (813016). naam Werkgroepen Kinder- en Jeugdpsychologie (Seminars Child and Adolescent Psychology) code 815087 studiepunten 6 contacturen 168 (28 werkgroep, 140 zelfstudie) werkbijeenkomsten + feedback op de papers periode 1 en 3 docent dr. T. Olthof (coördinator) doel Verdere theoretische uitwerking van een specifiek onderwerp. inhoud Onderwerpen uit de Kinder- en jeugdpsychologie worden in extenso bestudeerd. De onderwerpen sluiten aan bij lopend onderzoek dat in de afdeling verricht wordt. Een geleide literatuurstudie mondt uit in een verslag, dat als voorbereidend werkstuk voor de scriptie kan gelden. Studenten bespreken met de docent groepsgewijs aangereikte en op geleide gevonden literatuur en verwerken deze bij de onderbouwing van een essay. werkwijze Werkgroep met afwisselend college en interactieve bespreking van gelezen literatuur. literatuur Wordt in overleg nader bepaald. toetsing Afsluitend essay over een in overleg met de docent te kiezen onderwerp.

122

Psychologie

12.9

Keuzevakken Uit onderstaande zeven studieonderdelen kiest de student er drie. Vakcode 815068 815020 815106 815021 815024 815019 815522

Vaknaam Stp. Diagnostiek van de Sociaal-Emotionele Ontwikkeling 6 (Assessment of Socio-Emotional Development) Emotie en Psychopathologie (Emotion and 6 Psychopathology) Forensische Kinder- en Jeugdpsychologie (Forensic Youth 6 Psychology) Jeugddelinquentie en Antisociale Ontwikkeling (Youth 6 Delinquence and Antisocial Development) Longitudinale Data Analyse (Longitudinal Data Analysis) 6 Ontwikkeling van het Geweten: De Rol van Morele 6 Emoties en Cognities (Development of Conscience: The Role of Emotion and Cognition) Pediatrische Psychologie (Pediatric Psychology) 6

Periode 1 4 5 4 2 5 2

naam Diagnostiek van de Sociaal-Emotionele Ontwikkeling (Assessment of Socio-Emotional Development) code 815068 studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 12 hoorcollege, 153 zelfstudie) periode 1 docent dr. S.M. Begeer doel Kennismaken met theoretische achtergrond en praktijk van de diagnostiek van normale en deviante sociaal-emotionele ontwikkeling bij kinderen en jeugdigen. Structuur en gebruik van verschillende typen diagnostische instrumenten voor de vaststelling van emotionele ontwikkeling, sociale ontwikkeling en persoonlijkheid. Toepassing van en rapportage over deze instrumenten in de jeugdzorg en schooldiagnostiek. inhoud In de cursus worden recente ontwikkelingen besproken in de diagnostiek van de sociaal emotionele ontwikkeling. Wetenschappelijke bevindingen zullen vertaald worden naar de klinische praktijk. Casusgewijs worden de achtergronden voor de keuze, de afname en de interpretatie van verschillende instrumenten behandeld. literatuur • Merrell, K.W. (2008). Behavioral, Social and Emotional Assessment of Children and Adolescents. New York, LEA. • Overige literatuur via Blackboard toetsing tentamen Open tentamenvragen naam code studiepunten contacturen periode docenten doel

Emotie en Psychopathologie (Emotion and Psychopathology) 815020 6 168 (3 tentamen, 9 activerende werkvormen, 12 hoorcollege, 144 zelfstudie) 4 prof.dr. M. Meerum Terwogt; prof.dr. G.T.M. Stegge (coördinator) Kennismaking met de belangrijkste theorieën over de normale en problematische emotionele ontwikkeling inhoud De belangrijkste theoretische opvattingen over de normale en problematische Mastertraject Kinder- en Jeugdpsychologie

123

emotionele ontwikkeling komen aan bod, alsmede de resultaten van empirisch onderzoek waarmee die ondersteund worden. Er zal o.a. worden ingegaan op de volgende thema's: emotionele aanleg (temperament), informatieverwerking onder emotionele omstandigheden (emotionele bias), het reguleren van emoties (coping), en de ontwikkeling van inzicht in emoties. Aan de hand van recent empirisch onderzoek zal worden nagegaan in hoeverre deze verschillende facetten van emotioneel (in)competent gedrag gerelateerd zijn aan angst, depressie, gedragsproblemen, psychosomatiek en prosociaal gedrag. Tevens zal worden ingegaan op implicaties voor diagnostiek en behandeling. werkwijze College en werkcollege literatuur Artikelen worden bij aanvang van de cursus bekend gemaakt. toetsing tentamen Essay, opdrachten naam code studiepunten contacturen periode docent doel

inhoud



Forensische Kinder- en Jeugdpsychologie (Forensic Youth Psychology) 815106 6 168 (3 tentamen, 12 hoorcollege, 153 zelfstudie) 5 prof.dr. R.A.R. Bullens Kennis en inzicht verwerven op het gebied van de diagnostische en/of behandelingsactiviteiten die de gedragswetenschapper verricht t.b.v. casuïstiek in zowel het civiele als strafrecht. In dit vak wordt een inleiding in de forensische kinderen jeugdpsychologie gegeven waarbij aandacht zal worden geschonken aan de rol en attitude van de deskundige; vormvoorschriften/richtlijnen; diagnostiek/behandeling in een strafrechtelijk kader; rapportage; formele en inhoudelijke aspecten met betrekking tot diagnostiek; de rol van de getuige-deskundige. Hoorcollege • Literatuursyllabus v.a. eind maart verkrijgbaar in VU-boekhandel; • Van der Linden, A.P., Ten Siethoff, F.G.A. & Zeylstra-Rijpstra, A.I.E.J. (2001) Jeugd en Recht. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum; • Aanvullende literatuur. tentamen Doelgroep zijn die in hun latere beroepsuitoefening met de forensische praktijk m.b.t. jeugdigen te maken krijgen: rechtenstudenten (als rechter, officier van justitie, advocaat); studenten psychologie/pedagogiek (als forensisch geschoold gedragsdeskundige).

naam Jeugddelinquentie en Antisociale Ontwikkeling (Youth Delinquence and Antisocial Development) code 815021 studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 6 werkgroep, 16 hoorcollege, 143 zelfstudie) periode 4 docenten prof.dr. R. Loeber; dr. P.A.C. van Lier (coördinator) doel Het doel is om de student vertrouwd te maken met centrale problemen in de jeugddelinquentie en antisociaal gedrag, waarbij de nadruk ligt op ernstige en gewelddadige jeugddelinquentie, delinquentie van de kinderleeftijd, en

124

Psychologie

inhoud werkwijze literatuur toetsing

opmerkingen


werkwijze

literatuur

toetsing

entreevoorwaarden

meisjes die delicten plegen. De nadruk ligt daarbij op de ontwikkelingsbenadering. Bespreking van recente literatuur over dit onderwerp: epidemiologie; ontwikkelingsmodellen; causale factoren; interventies. College en werkgroep Artikelen tentamen Het tentamen bestaat uit 2 gedeelten: uitwerking van een klinische casus en een take home tentamen. Het uitwerken van de klinische casus in de werkgroepen is een belangrijk onderdeel van het vak. Dit gebeurt op basis van een beschrijving en testgegevens. Kennis van instrumenten om sociaal-emotionele ontwikkeling te onderzoeken wordt dus als bekend beschouwd, bijvoorbeeld door het hebben gevolgd van het vak Diagnostiek van de Sociaal-Emotionele Ontwikkeling (815068) of een overeenkomstig vak. Longitudinale Data Analyse (Longitudinal Data Analysis) 815024 6 168 (60 opdracht, 2 tentamen, 18 practicum, 76 zelfstudie, 12 college) 2 dr. J.B. Hoeksma Leren analyseren van longitudinale data. Aan de hand van longitudinale data sets worden een aantal statistische modellen voor herhaalde metingen besproken en toegepast. De nadruk ligt op het Multilevel Model of Change, maar ook het Structural Growth Model komt aan bod Werkgroep en practicum. Tijdens het practicum worden de besproken modellen toegepast op bestaande, of door de deelnemers ingebrachte datasets. Over iedere analyse wordt een verslag geschreven. Applied Longitudinal Data Analysis Modeling Change and Event Occurrence. Judith D. Singer & John B. Willett. Oxford University Press 2003. opdracht (opdracht is individueel) tentamen Participatie, verslagen van analyses, deeltoetsen. Een redelijke kennis van regressie- en variantieanalyse. Ervaring met statistische programmatuur.

naam Ontwikkeling van het Geweten: De Rol van Morele Emoties en Cognities (Development of Conscience: The Role of Emotion and Cognition) code 815019 studiepunten 6 contacturen 168 (3 tentamen, 3 activerende werkvormen, 17 hoorcollege, 145 zelfstudie) periode 5 docent dr. T. Olthof doel Inzicht verwerven in de wijze waarop morele overwegingen en morele emoties in de loop van de ontwikkeling in toenemende mate een rol gaan vervullen als stimulans voor pro-sociaal gedrag en als rem op anti-sociaal


125

gedrag. inhoud De rol van cognities in het morele handelen wordt behandeld aan de hand van de klassieke ontwikkelingspsychologische literatuur over morele ontwikkeling; die van morele emoties aan de hand van recente theoretisch en empirisch georiënteerde literatuur over de rol van schuld en schaamte in wat traditioneel werd aangeduid als het "geweten". Behalve dat aandacht wordt geschonken aan veranderingen over de leeftijd, is er ook aandacht voor verschillen tussen kinderen en jongeren van dezelfde leeftijd voor wat betreft de mate waarin hun handelen wordt bepaald door morele overwegingen en emoties. werkwijze College en onder begeleiding van docent werken aan opdracht. literatuur Wordt via Blackboard bekend gemaakt. toetsing tentamen opdrachten naam code studiepunten periode docenten doel

Pediatrische Psychologie (Pediatric Psychology) 815522 6 2 drs. B.F. Last; dr. J.D. Bosch (coördinator) Kennismaken met theoretische modellen en onderzoek van de relatie tussen gezondheid, ontwikkeling en gedrag, evenals met advisering, psychologische begeleiding en counseling interventies in de setting van de kindergeneeskunde en gezondheidszorg. Inzicht verwerven in de wijze waarop gezondheid invloed heeft op ontwikkeling en gedrag en omgekeerd, hoe gedrag invloed heeft op gezondheid. inhoud De cursus begint met de behandeling van de ontwikkeling van lichaamsbeeld en gezondheidsgedrag, psychosociale consultatie bij lichamelijke problemen, voorbereiding op en omgang met pijn en pijnlijke procedures, omgang met behandeling, omgang met dood. Vervolgens worden aspecten behandeld van de consultatie en begeleiding bij chronische lichamelijke aandoeningen zoals asthma, buikklachten, cystic fibrose, diabetes, hartafwijkingen, kanker, neurologische aandoeningen en emotionele en gedragsproblemen met een duidelijk lichamelijke component, zoals eetproblemen. werkwijze College literatuur Roberts (2003) Pediatric Psychology, N.Y., Guilford Press, 3e edition, 2003.

12.10

Extern keuzevak Het programma biedt in principe de mogelijkheid maximaal één onderdeel met een omvang van 6 ects uit een curriculum binnen of buiten de faculteit als extern keuzevak te volgen. In alle gevallen dient een dergelijk onderdeel ter goedkeuring aan de onderwijscoördinator van de afdeling worden voorgelegd.

126

Psychologie

13

13.1

Mastertraject Klinische Neuropsychologie

Afdeling Klinische Neuropsychologie Adres: Van der Boechorststraat 1 Secretariaat: drs. C. Sierhuis Telefoon secretariaat: 020 - 598 8756 Afdelingshoofd: prof.dr. E.J.A. Scherder Curriculumcoördinator: dr. J.B. Deijen Voor inhoudelijke informatie over de studie en advies over studieplanning en/of studieproblemen kun je contact opnemen met de curriculumcoördinator van de afdeling. Spreekuur: na (telefonische) afspraak via het secretariaat van de afdeling Klinische Neuropsychologie. Ook kun je contact opnemen met de studieadviseur van de FPP. Stagecoördinator voor stages op het gebied van neuropsychologie van volwassenen en kinderen: mw. drs. A. Woldring. Voor inhoudelijke informatie over stageplaatsen en/of stageproblemen kun je contact opnemen met de stagecoördinator, telefoon 020-598 88 78, kamer 1C-25.

13.2

Algemene informatie De neuropsychologie is een specialisatie binnen de psychologie die zich bezighoudt met de relatie tussen hersenen en gedrag. Het gaat hier om een vakgebied dat de laatste jaren een snelle ontwikkeling kent: enerzijds is de theoretische kennis - mede door nieuwe onderzoekstechnieken - sterk toegenomen, anderzijds heeft ook het werkterrein van de neuropsycholoog zich uitgebreid. In de beroepspraktijk staan de diagnostiek en de behandeling van stoornissen in het gedrag als gevolg van (ontwikkelings)stoornissen in het functioneren van de hersenen centraal. Hersenafwijkingen kunnen op velerlei wijzen ontstaan, bijvoorbeeld door stoornissen die ontstaan tijdens de ontwikkeling van het zenuwstelsel of door (verkeers)ongevallen, ziekteprocessen (vaatstoornissen, tumoren, epilepsie, dementie). De stoornissen in het functioneren van de hersenen uiten zich in het gedrag. Veel voorkomende stoornissen in het gedrag zijn spraak-, taal-, lees-, reken-, aandachts-, geheugen-, motorische, planning- en gedragsstoornissen. De neuropsycholoog bestudeert deze en andere problemen altijd in samenhang met het functioneren van de (zich ontwikkelende) hersenen. Vraagstellingen van neuropsychologische aard komen tegenwoordig steeds vaker in het beroepsveld voor. Daarbij kun je denken aan algemene ziekenhuizen, neurologische klinieken, revalidatiecentra, verpleegtehuizen, psychiatrische klinieken, pedologische en orthopedagogische instituten en schoolbegeleidingsdiensten. Kenmerkend voor de neuropsychologie is dat de beroepspraktijk en het wetenschappelijk onderzoek nauw met elkaar samenhangen. In de klinische beroepssituatie staat de gezondheidszorg van de individuele patiënt centraal. Een neuropsycholoog voert een neuropsychologisch onderzoek uit om de cognitieve functies en het gedrag Mastertraject Klinische Neuropsychologie

127

van de onderzochte te evalueren, inzicht te verkrijgen in de aard en de ernst van de problemen, en advies te geven over de consequenties die deze problemen met zich meebrengen in het dagelijkse leven, zoals advies inzake arbeidsongeschiktheid, therapeutische mogelijkheden (functietraining, psychologische begeleiding) en (om)scholingsmogelijkheden. Daarnaast is een neuropsycholoog betrokken bij het behandelings- en begeleidingsproces zelf. Soms kan het gaan om een behandeling van functiestoornissen, bijvoorbeeld een geheugentraining. Ook kan het gaan om begeleiding van de wijze waarop iemand met deze problemen omgaat en zich aanpast aan de situatie. Vaak wordt de familie (partner, ouders) in het begeleidings- en aanpassingsproces betrokken. In de neuropsychologische research gaat het om onderzoek naar de relatie tussen hersenen en gedrag bij gezonde personen en personen met hersendysfuncties. Doel van het onderzoek is meer inzicht te verkrijgen in de werking van de verschillende hersenstructuren in relatie tot het gedrag. Ook ontwikkeling van neuropsychologische diagnostische technieken en behandelingsmethoden vormen een belangrijk aspect van het neuropsychologisch onderzoek. Bij de onderzoekstechnieken wordt enerzijds gebruik gemaakt van methoden om het gedrag te onderzoeken (experimentele onderzoekmethoden, tests, vragenlijsten), anderzijds wordt gebruikgemaakt van elektrofysiologische (EEG) en andere recente meettechnieken (MEG, (f)MRI) om de hersenfuncties te onderzoeken. De neuropsychologische research maakt deel uit van het thema 'Bio- en Neuropsychologie' van het facultaire Onderzoekinstituut 'Cognitieve, Fysiologische en Neuropsychologie' en de Onderzoekschool 'Experimenteel Psychologische Onderzoek School' (EPOS).

13.3

Basisaantekening Psychodiagnostiek en de postdoctorale GZ-opleiding Voor een klinisch neuropsycholoog die in de gezondheidszorg werkt, is het van groot belang om de Basisaantekening Psychodiagnostiek te behalen. De opleiding is zodanig opgezet dat de student na voltooiing van de bacheloropleiding en het traject Neuropsychologie van de masteropleiding vrijwel volledig aan de eisen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek voldoet. Voor meer informatie zie hoofdstuk 20.

13.4

Examenonderdelen mastertraject Klinische Neuropsychologie Onderstaand de examenonderdelen van het mastertraject Klinische Neuropsychologie. Vakcode 815181 815095 815066 815124 815109 815065 815064

128

Vaknaam Stp. Aging and Dementia 6 Clinical Neuropharmacology 6 Master These Neuropsychologie (Master's 16 Thesis Neuropsychology) Medical Neuroscience & Neuroanatomy 6 Neuropsychologische Interventiemethoden 6 (Neuropsychological Interventions) Stage Neuropsychologie (Internship 16 Neuropsychology) Supervisie (Supervision) 4

Psychologie

Periode 1 and 2 5 and 6 1 and 2 4 en 5


content

form of tuition literature mode of assessment subject code lecturer credits period aim content

form of tuition literature mode of assessment

Aging and Dementia 815181 6 1 and 2 prof.dr. E.J.A. Scherder Provide an advanced course on the neuropathological, cognitive and behavioural consequences of aging and age-related neurodegenerative diseases, in particular dementia. The neuropathology characteristic for aging and various subtypes of dementia will be related to specific functional neuronal circuits. Based on these functional neuronal circuits the clinical outcome in terms of cognitive and behavioural disorders will be explained. Specific attention will be given to the relationship between dementia and motor activity and between dementia and pain experience. Plenary lectures, with an emphasis on interaction with the students. Book in preparation, written by E. Scherder (at this moment a reader). Open-end questions. Clinical Neuropharmacology 815095 dr. J.B. Deijen 6 5 and 6 Providing insight into the action and the use of psychotropic drugs, psychiatric disorders and associated neurobiological mechanisms Neurobiological concepts and clinical developments will be addressed to explain concepts underlying the psychopharmacological treatment of psychiatric disorders. Much attention will be paid to chemical neurotransmission. Topics include the neurobiology of the action of antidepressants, anxiolytics and antipsychotics. In addition, treatment of mental disorders such as depression and schizophrenia will be addressed. Also, some attention is directed on cognitive enhancers and neuroprotective agents such as psychostimulants, vitamins, neuropeptides and hormones in normal aging and dementia. Lectures Stahl, S.M., (2002) Essential Psychopharmacology. Neuroscientific basis and practical applications, second edition. Cambridge University Press open-ended written examination

naam code studiepunten doel

Master These Neuropsychologie (Master's Thesis Neuropsychology) 815066 16 Het doel van de these is dat de student komt tot het zelfstandig uitvoeren van een onderzoek en een volledige verslaglegging hiervan. opmerkingen Theseonderwerpen worden door de afdeling Klinische Neuropsychologie aangeboden. Een overzicht van onderwerpen ligt ter inzage op het secretariaat. Ook is het mogelijk dat een student zelf een theseonderwerp inbrengt. De student dient in dit geval zelf een docent binnen de afdeling te vinden die zorgt voor de begeleiding.


129

Alvorens te kunnen beginnen met het eigenlijke theseonderzoek dient de student een thesevoorstel te schrijven in overleg met de thesebegeleider en dit ter goedkeuring voor te leggen aan het managementteam van de afdeling. De eisen die aan het thesevoorstel gesteld worden liggen ter inzage bij het secretariaat. Daar de verslaglegging van het onderzoek een belangrijk aspect is van het theseschrijven, dient de vorm van de these m.b.t. indeling en wijze van literatuurvermelding te voldoen aan de APA (American Psychological Association)-richtlijnen. Een Engelstalige APA-handleiding ligt ter inzage op het studiesecretariaat. subject code credits period lecturer

aim


mode of assessment

Medical Neuroscience & Neuroanatomy 815124 6 1 and 2 prof.dr. E. Scherder (coördinator, in cooperation with the Medical Faculty (Vumc): guest lecturers from the departments of Neurology and Anatomy (including practical anatomy sessions)) This course provides the medical background in neurology and anatomy for clinical applications of neuroscience. Key fields covered by this course are the structure, functions and dysfunctions of: • the human brain, with special focus on • the central versus the peripheral nervous system • the brainstem, the spinal cord • vasculature, blood flow and cerebrospinal fluid circulation • autonomic, neuroendocrine, and regulatory functions • higher neural functions After completing the course the student is supposed to have the knowledge and the skills to examine the functions and diagnose dysfunctions in the central and peripheral nervous system. Lectures and practical assignments • To be announced • Other anatomical course materials • recommended: Netter's Atlas of Human Neuroscience Acquired knowledge and skills of the student will be tested by means of: • Exam (open questions) • Satisfactory completion of the practical anatomical sessions.

naam Neuropsychologische Interventiemethoden (Neuropsychological Interventions) code 815109 docent drs. L.H.P. Eggermont (coördinator, meerdere gastdocenten) studiepunten 6 periode 4 en 5 inhoud Tijdens deze cursus wordt een aantal behandelstrategieën gepresenteerd, zoals (niet )-farmacologische interventies. De effectiviteit van een behandeling binnen een bepaalde populatie hangt van een groot aantal factoren af, zoals co-morbiditeit, premorbide intelligentie, persoonlijkheid en plaats van de laesie. Deze factoren worden besproken. De cursus verschaft

130

Psychologie

voornamelijk een algemeen overzicht van dit zich snel ontwikkelende gebied binnen de klinische neuropsychologie. Ook behandelstrategieën ter verbetering van specifieke neuropsychologische stoornissen worden besproken. werkwijze College en presentatie. literatuur Wordt nog bekend gemaakt. toetsing Cijfer bestaat uit een gemiddelde van het tentamencijfer, de presentatie en het essay naam code studiepunten doel

Stage Neuropsychologie (Internship Neuropsychology) 815065 16 De stage Klinische Neuropsychologie dient ter orientatie op het werk van een neuropsycholoog binnen een klinische setting (zoals een verpleeghuis, revalidatiecentrum, algemeen ziekenhuis/medisch centrum of psychiatrische instelling), in het bijzonder m.b.t. het neuropsychodiagnostische proces. Ook bestaat de mogelijkheid een meer onderzoeksgerichte stage te volgen, waarbij de student participeert in een lopend onderzoek of zijn/haar eigen onderzoek opzet en uitvoert. werkwijze Bij de keuze voor een klinische stage dient er rekening mee gehouden te worden dat dit vaak een grotere tijdsinvestering betekent. Er zijn vaste en open stageplaatsen. De afdeling bemiddelt bij het plaatsen van stagiaires op de vaste plaatsen. Omdat er doorgaans meer gegadigden zijn dan vaste stageplaatsen, wordt de student geacht zelf initiatief te nemen bij het zoeken naar open stageplaatsen. Dit altijd in overleg met de stagecoordinatoren. opmerkingen Nadere informatie over procedures en formulieren vindt u op Blackboard onder Stage Klinische Neuropsychologie. Om in de stage de voor de basisaantekening psychodiagnostiek benodigde praktijkervaring op te doen en de 3 casus voor de casusverklaring te kunnen schrijven moet vooraf minimaal 1 profielspecifieke diagnostiekmodule zijn behaald. naam code studiepunten contacturen docent inhoud

Supervisie (Supervision) 815064 4 112 (112 zelfstudie) dr. J.B. Deijen Begeleiding bij het verzorgen en het geven van een presentatie over een neuropsychologisch onderwerp (bij voorkeur in de Engelse taal). Zie Blackboard voor nadere informatie.


131

132

Psychologie

14

14.1

Mastertraject Klinische Psychologie

Afdeling Klinische Psychologie Adres: Van der Boechorststraat 1 Telefoon: 020 - 598 8757 of 020-598 8951 Secretariaat: Marianne Ouwehand en Sherida Slijngaard kamer: 2B-81 Het secretariaat is voor alle studieaangelegenheden geopend van 09.30-12.00 uur en van 13.00-15.00 uur. Afdelingshoofd: Prof. dr. P. Cuijpers Management team: Prof dr. P Cuijpers, afdelingshoofd en hoofd sectie onderzoek Drs. T.A.E. Hoijtink, hoofd sectie onderwijs Mw. M. Ouwehand, hoofd secretariaat Studiecoördinatie en studieadvies: Drs. T.A.E. Hoijtink

14.2

Algemene informatie De Klinische Psychologie houdt zich bezig met mensen die psychisch ontregeld zijn of ontregeld dreigen te raken. Deze ontregelingen kunnen zich op verschillende manieren manifesteren zoals in angst- of stemmingsklachten, in het vastlopen van contacten en relaties, in het disfunctioneren in werksituaties of in het niet onder controle hebben van gedrag. Psychische ontregelingen kunnen verschillende oorzaken en achtergronden hebben zoals traumatisering, blootstelling aan stress, stoornissen in de persoonlijkheidsstructuur en genetische kwetsbaarheid. Meestal is er sprake van een combinatie van factoren. De klinisch psycholoog is werkzaam op het gebied van de geestelijke en algemene gezondheidszorg waar hij drie belangrijke taken heeft, namelijk psychodiagnostiek, psychologische begeleiding en behandeling en wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast zijn veel klinisch psychologen werkzaam op het gebied van preventie waar zij minimale interventies ontwikkelen om de ontwikkeling van ernstiger problematiek te voorkomen. Deze werkgebieden komen in de diagnostische modulen en de profielvakken van het B3-jaar en in het mastertraject Klinische Psychologie uitvoerig aan de orde. Daarnaast wordt ruime aandacht geschonken aan het leren gebruiken van wetenschappelijke onderzoeksmethoden die voor de klinische praktijk relevant zijn. Van de deskundigheid van de klinisch psycholoog wordt in tal van sectoren van de gezondheidszorg en aanverwante gebieden gebruik gemaakt. In sommige sectoren ligt het accent op de diagnostiek, in andere op behandeling en in weer andere op beleid en wetenschappelijk onderzoek. Enkele belangrijke werkgebieden zijn: • de opname en verblijfsafdelingen van psychiatrische instellingen, • de dagen deeltijdbehandeling voor mensen met persoonlijkheidsstoornissen,


133

de ambulante psychotherapeutische behandelingen binnen een GGZ-instelling of in particuliere praktijk, • de verslavingszorg, ambulant en in deeltijdbehandeling, • de medische psychologie in algemene of gespecialiseerde ziekenhuizen, • de klinische ouderenpsychologie, • instellingen voor de behandeling van mensen met angsten stemmingsstoornissen, • instellingen voor de behandeling van psychotraumata, • leger en politie, • arbeidsgerelateerde problematiek, • afdelingen voor wetenschappelijk onderzoek van GGZ-instellingen, • onderzoeksinstituten op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg. Voor veel klinisch psychologen werkzaam in de geestelijke gezondheidszorg is het wenselijk om de door het NIP ingevoerde Basisaantekening Psychodiagnostiek te behalen. Zie elders in deze gids. •

14.3

Studieprogramma mastertraject Klinische Psychologie Het bachelortraject van de Klinische Psychologie is gericht op het verwerven van elementaire kennis en vaardigheden op het gebied van de klinisch psychologische beroepsuitoefening en wetenschappelijk onderzoek. Tijdens het mastertraject vindt verdere verdieping plaats door het geleerde in de praktijk toe te passen en worden verschillende keuzemogelijkheden voor verdere professionalisering aangeboden. Het mastertraject Klinische Psychologie kent twee afstudeerroutes: De route 'Psycholoog in de gezondheidszorg'. Deze route is bedoeld voor studenten die later werkzaam willen zijn in de praktijk van de geestelijke gezondheidszorg. Belangrijke onderdelen zijn de praktijkstage (24 studiepunten) en de M-these (18 studiepunten). Tijdens de stage vindt de kennismaking met de beroepsuitoefening plaats. De stage heeft een zodanige omvang dat studenten daadwerkelijk kunnen ervaren hoe het is om als beginnend professional in de gezondheidszorg werkzaam te zijn. Bij de M-these kunnen studenten hun kennis en vaardigheden op onderzoeksgebied in een doorgaans praktijkgericht onderzoek toe passen. Naast dit algemene deel heeft het programma een keuzegedeelte waarin men zich kan verdiepen in specifieke deelgebieden. Dit keuzedeel bestaat uit tien studieonderdelen, waarvan er drie gekozen moeten worden. Deze studieonderdelen zijn: • het seminarium Cognitieve-Gedragstherapie • het seminarium Gezinstherapie • het seminarium Cliëntgerichte Therapie • de masterclass klinische ouderenpsychologie • het seminarium Suïcide en Suïcidepreventie • de masterclass Schizofrene Psychosen en Prepsychotische Beelden • de training Gespreksvaardigheden • de masterclass Prevention of Mental Health Problems • het college Psychoanalyse en Psychoanalytische Psychotherapie • het college Medische Psychologie Indien gewenst kan men door het maken van bepaalde keuzes op het gebied van stage, M-these en keuzevakken binnen deze route dus kiezen voor een zekere professionele profilering (b.v. op het gebied van de klinische ouderenpsychologie).

134

Psychologie

Het studieprogramma van de route 'Psycholoog in de gezondheidszorg' ziet er dus als volgt uit: • Praktijkstage (24) • M-these (18) • 3 keuzes (18) uit de bovenstaande vakken. De route 'Research and development' Deze route is bedoeld voor studenten die zich vooral willen bekwamen in het doen van onderzoek op het gebied van de Klinische Psychologie. Op de arbeidsmarkt is een toenemende vraag naar onderzoekers op het gebied van de Geestelijke Gezondheidszorg. Deze onderzoekers houden zich bezig met het ontwikkelen van behandelingsprotocollen en behandelingsprogramma's alsmede met het evalueren van de resultaten van behandelingen en innovaties. Daarnaast verrichten zij epidemiologisch en beleidsondersteunend onderzoek. De toenemende vraag komt van GGZ-instellingen die steeds meer eigen research- en developmentafdelingen opzetten en behoefte hebben aan onderzoekers die zijn opgeleid in het uitvoeren van praktijkonderzoek en die op grond van de resultaten directies en raden van bestuur kunnen adviseren. Daarnaast zijn er ook landelijke instituten (Trimbos-instituut, NIVEL, TNO-PG, HelenDowling Instituut) waar deze onderzoekers een plek vinden, evenals bij gemeentelijke onderzoeksdiensten, GGD's andere gezondheidszorginstellingen. Verder kan zo'n onderzoeker als promovendus bij een universiteit gaan werken. Een psycholoog die in een degelijke functie komt te werken wordt geacht goed thuis te zijn in wetenschappelijke onderzoekmethoden en in het toepassen van wetenschappelijke kennis in de praktijk van de zorg. Inhoudelijke kennis op het gebied van psychische problematiek en op het gebied van preventie en interventie is daarom noodzakelijk. Het studieprogramma van de route 'Research and Development' ziet er als volgt uit: • Research and Development (6) • Onderzoekstage (24) • M-these (18) • 2 keuzes (12) uit de onder de vorige route genoemde vakken.

14.4

Entreevoorwaarden Om toegelaten te worden tot de Master Klinische Psychologie dient men in het B3jaar de volgende studieonderdelen gedaan te hebben: • de klinische profielvakken: Klinisch-psychologische behandelvormen (813019) en een keuze uit de behandeling van Angst- en stemmingsstoornissen (813020) en Persoonlijkheidsstoornissen (813021). • Studenten die de route 'Psycholoog in de Gezondheidszorg' kiezen, een klinische praktijkstage willen doen en in aanmerking willen komen voor de Postdoctorale beroepsopleiding tot 'Psycholoog in de Gezondheidszorg' wordt sterk aangeraden om alle klinische profielvakken te volgen: Klinisch-psychologische behandelvormen (813019), Klinische gespreksvoering (813022), de behandeling van Angst- en stemmingsstoornissen (813020) en Persoonlijkheidsstoornissen (813021). Om toegelaten te worden tot de stage klinische psychologie dient men in het B-3 jaar de diagnostiekmodulen Klinische psychodiagnostiek (813054) en Psychiatrische diagnostiek (813053) te hebben behaald. Mastertraject Klinische Psychologie

135

Samenvattend: Entreevoorwaarden route 'Psycholoog in de Gezondheidszorg': • Klinisch-psychologische behandelvormen • De behandeling van angsten Stemmingsstoornissen of persoonlijkheidsstoornissen • Aanbevolen: de twee overige klinische profielvakken. Entreevoorwaarden stage klinische psychologie Klinische Psychodiagnostiek en Psychiatrische diagnostiek. Entreevoorwaarden route 'Research and Development': • Klinisch-psychologische behandelvormen • De behandeling van angsten stemmingstoornissen of Persoonlijkheidsstoornissen.

14.5

Examenonderdelen mastertraject Klinische Psychologie Onderstaand de examenonderdelen van het mastertraject Klinische Psychologie.

14.6

Algemene vakken voor de trajecten Onderstaand vak is verplicht voor studenten van beide afstudeerroutes Vakcode 815018

Vaknaam Master These Klinische Psychologie (Master's Thesis Clinical Psychology)

Stp. 18

Periode

naam Master These Klinische Psychologie (Master's Thesis Clinical Psychology) code 815018 studiepunten 18 docent dr. B. Steunenberg (coördinator) doel Het opdoen van ervaring met het opzetten, uitvoeren en rapporteren van onderzoek op het gebied van de Klinische Psychologie. Het Klinische Psychologisch onderzoek is uiteenlopend van aard zowel wat betreft onderwerp, van fundamenteel tot praktisch gericht, als wat betreft methode, van empirisch-kwantitatief tot meer fenomologisch-kwalitatief. Bij het onderzoek voor de master-these kan van verschillende wetenschappelijke methoden gebruik gemaakt worden mits er sprake is van een duidelijke vraagstelling en/of hypothesevorming, een duidelijke en weloverwogen analyse van het onderwerp van onderzoek, een verantwoorde toetsing en een verslaglegging volgens APA normen. inhoud Het onderzoek voor de master-these kan over diverse onderwerpen gaan, met als belangrijkste voorwaarde dat het onderwerp past binnen het onderzoeksprogramma van de afdeling Klinische Psychologie. Binnen de afdeling en binnen een aantal met de afdeling samenwerkende instellingen zoals de afdeling Medische Psychologie van het Medisch Centrum VU, Mentrum en het Trimbosinstituut wordt een aantal onderwerpen aangeboden voor de master-these. Een overzicht van de onderwerpen waaruit gekozen kan worden is te vinden op de blackbord-pagina (master-these klinische psychologie). Het uitvoeren van een m-these onderzoek buiten deze afdelingen is 136

Psychologie

toegestaan, mits het ingediende onderzoeksvoorstel voldoet aan de eisen zoals opgesteld in het master-these regelement (te verkrijgen via blackboard en het afdelingssecretariaat van Klinische Psychologie). Een voorstel en een volledig ingevuld contract dienen voor beoordeling te worden ingeleverd bij de coördinator. werkwijze De eerste stap van het masteronderzoek is het in overleg met de begeleider opstellen van een onderzoeksvoorstel. Dit dient plaats te vinden alvorens men met de eigenlijke onderzoeksactiviteiten begint. Het voorstel dient de volgende onderdelen te bevatten: de voorlopige werktitel, de vraagstelling, een korte theoretische uitdieping van het onderwerp inclusief literatuurverwijzingen, de onderzoeksopzet en een tijdsplanning. Het onderzoeksvoorstel wordt door de coördinator al of niet goedgekeurd. Er wordt naar gestreefd om de student binnen veertien dagen na indiening van het voorstel van de beslissing op de hoogte te brengen. Naast het voorstel dient een volledig ingevuld en ondertekend contract "M-these" te worden ingevuld. Exemplaren van dit contract zijn verkrijgbaar via de blackboardpagina en het secretariaat van de afdeling. Het indienen van het onderzoeksvoorstel is niet slechts een formauliteit. Na toetsing op kwaliteit en houdbarheid krijgt men van de M-thesecoördinator pas definitief toestemming om met de M-these te beginnen. toetsing Als het masteronderzoek verricht wordt binnen het kader van onderzoek van de afdeling Klinische Psychologie is de begeleider een docent van de afdeling. Als het masteronderzoek plaats vindt bij een externe instelling is de begeleider verbonden aan deze instelling. De beoordelaar is altijd een docent verbonden aan de afdeling klinische psychologie. Deze wordt door de afdeling toegewezen. De begeleider heeft tot taak de student terzijde te staan bij het tot stand komen van de M-these in alle stadia vanaf het uitwerken van het scriptievoorste tot en met de uiteindelijke verslaglegging. Het verslag dient geschreven te worden volgens APA-richtlijnen voor wetenschappelijke verslaglegging. De begeleider verplicht zich minimaal vier uur per maand te besteden aan begeleiding (inclusief) leestijd. De verdeling van deze uren vindt in overleg met de student plaats. De beoordelaar heeft twee taken. De eerste is het aan de begeleidend docent en de student advies uitbrengen over het onderzoeksvoorstel. De tweede taak is de beoordeling van de uiteindelijke M-these. Deze beoordeling komt tot stand in overleg tussen begeleider en beoordelaar. Bij verschil van mening geeft de stem van de beoordelaar doorslag. Algemeen vak voor de route psycholoog in de gezondheidszorg

Onderstaand vak is verplicht voor de route Psycholoog in de Gezondheiszorg Vakcode 815017

naam code studiepunten docent doel

Vaknaam Praktijkstage Klinische Psychologie (Internship Clinical Psychology)

Stp. 24

Periode

Praktijkstage Klinische Psychologie (Internship Clinical Psychology) 815017 24 drs. T.A.E. Hoijtink (coördinator) De stage is bedoeld om de student kennis te laten maken met het werkveld van de klinische psychologie. Het is de eerste toetssteen in de praktijk voor Mastertraject Klinische Psychologie

137

tijdens de studie opgedane kennis en vaardigheden. inhoud De stage kan in verschillende instellingen op het gebied van de GGZ gelopen worden. De instelling dient aan de volgende voorwaarden te voldoen: • De stageplaats moet een officiële instelling in de GGZ zijn, b.v. een psychiatrisch ziekenhuis, polikliniek of dagcentrum, waar meerdere disciplines, waaronder klinisch psychologen, samenwerken. De stagiaire dient zoveel mogelijk te participeren in werkzaamheden als spreekuur, intake, diagnostiek, behandeling, vergaderingen, verslaglegging, terugrapportage aan verwijzigers etc. De precieze aard van de werkzaamheden verschilt vanzelfsprekend van instelling tot instelling. • De student dient tijdens de stage frequent (tenminste één uur per week op individuele basis) gesuperviseerd te worden door een klinisch psycholoog (GZ-psycholoog of psychotherapeut). Meestal wordt op de stageplaats hierin voorzien. Als dat niet het geval is en de plaats wel voldoet aan de overige eisen, kan een beroep op één van de (geregistreerde) docenten van de afdeling Klinische Psychologie gedaan worden. • De stage heeft een studielast van 24 studiepunten. Dit betekent dat men 672 uur stage moet lopen. Bij een 36 urige werkweek is dit een periode van 18,6 weken. De meeste stageplaatsen bieden echter parttime plaatsen aan zodat de stageperiode meestal langer uitvalt. De stage kent geen roostervrije of vakantiedagen. Het aantal uren moet dus daadwerkelijk gemaakt worden. werkwijze Er zijn zogenaamde vaste en open stageplaatsen. Vaste stageplaatsen zijn plaatsen waar een vaste afspraak bestaat tussen de stageplaats en de afdeling klinische psychologie. Het solliciteren naar deze plaatsen verloopt uitsluitend via de stagecoördinator. Omdat er doorgaans meer gegadigden zijn dan 'vaste' plaatsen, is het belangrijk ook zelf naar een andere 'open' plaats te zoeken. Dit zijn de instellingen die wel stagemogelijkheden bieden, maar geen exclusieve overeenkomst met de afdeling hebben. Ook studenten van andere universiteiten kunnen daar dus solliciteren. Een lijst van vaste en open plaatsen is opgenomen in de stagehandleiding. Hierin wordt ook de procedure rond het verwerven van een stageplaats uiteengezet. Ieder jaar in januari wordt een stagevoorlichtingsmiddag georganiseerd. toetsing Bij beëindiging van de stage wordt de stagiaire beoordeeld door de supervisor die hem/haar begeleid heeft. Formulieren hiervoor staan op Blackboard en dienen door stagiaires aan hun supervisor te worden overhandigd. Een stage die als onvoldoende wordt beoordeeld dient óf verlengd óf elders te worden overgedaan. Verder is men verplicht over de stage een verslag te schrijven (richtlijnen hiervoor vindt men in de stagehandleiding). Dit verslag moet samen met de beoordeling bij de stagecoördinator worden ingeleverd. Deze heeft met de stagiaire hierover een eindgesprek en tekent de stage officieel af met een tentamenbriefje. entreevoorwaarden • Psychiatrische Diagnostiek • Kinische Psychodiagnostiek opmerkingen Nadere inlichtingen vindt u op Blackboard onder Stage Klinische Psychologie. Dit vak is verplicht voor de route psycholoog in de gezondheidszorg.

138

Psychologie

Algemene vakken van de route Research and Development

Onderstaande vakken zijn verplicht voor de route Research and Development. Vakcode 815090 815089

Vaknaam Onderzoekstage Research and Development (Internship Research and Development) Research & Development in Mental Health

Stp. 24 6

Periode

1 en 2

naam Onderzoekstage Research and Development (Internship Research and Development) code 815090 studiepunten 24 docent prof.dr. W.J.M.J. Cuijpers doel Het doel van de stage is de student kennis te laten maken met en ervaring te laten opdoen in het praktijkveld van "research & development" in de (geestelijke) gezondheidszorg en onder begeleiding de werkzaamheden van een junior medewerker uit te laten voeren. inhoud Tijdens de stage kunnen studenten meelopen met projecten van senior medewerkers om het werk te leren kennen. Ook is het de bedoeling dat de stagiaire zelfstandig een project of een (duidelijk omschreven) deelproject zelf uitvoert. Dat stelt de student in staat om een project in zijn geheel te doorlopen waardoor hij of zij ingevoerd wordt in alle aspecten van het praktijkveld. Het kan gaan om een onderzoeksproject gericht op de evaluatie van een (deel van een) zorgproject of preventieproject, data-analyse van beschikbare data, het schrijven van adviezen of voorbereidend oriënterend onderzoek. Het is goed mogelijk om deze stage te combineren met de Master-these. werkwijze Stages kunnen worden gelopen bij de research- en development afdelingen van instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, bij landelijke instituten (Trimbos-instituut, TNO-PG, Helen Dowling Instituut, NIZW, NIGZ), en bij andere praktijkgerichte onderzoeksafdelingen en diensten, zoals gemeentelijke onderzoeksdiensten, GGD-en en andere gezondheidszorginstellingen. Ook kunnen stages op universiteiten (inclusief de afdeling Klinische Psychologie van de VU gelopen worden). toetsing Het functioneren van de stagiaire wordt aan de hand van een evaluatieformulier beoordeeld door de begeleider. opmerkingen Dit vak is verplicht voor de Route Research and Development. naam code studiepunten contacturen periode docenten doel

Research & Development in Mental Health 815089 6 98 (4 tentamen, 24 werkgroep, 70 literatuurstudie) 1 en 2 prof.dr. W.J.M.J. Cuijpers; dr. A. van Straten Het studieonderdeel is erop gericht om onderzoeksvaardigheden en methoden aan te leren op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg en onderzoeksresultaten te vertalen naar beleidsaanbevelingen. Specifieke leerdoelen zijn: -Het beheersen van de methodiek van "evidence based mental health",


139

werkwijze


14.7

waarmee klinische vragen zodanig beantwoord kunnen worden dat de laatste wetenschappelijke kennis erin verwerkt is. - Het kunnen projectmatig kunnen werken. - Het kunnen toepassen van praktijkgerichte onderzoeksmethoden. - Het kunnen vertalen van de resultaten van praktijkgerichte onderzoeken naar beleidsaanbevelingen. Het studieonderdeel bestaat uit 12 werkgroepbijeenkomsten van 2 uur. Tijdens deze bijeenkomsten komen de volgende zaken aan bod: • "Evidence based mental health": Er wordt geoefend met de methodiek van "evidence based mental health". Na een introductie over deze methodiek (het formuleren van klinische vragen, het zoeken van literatuur; het beoordelen van gevonden literatuur; het beantwoorden van de vragen) gaan studenten zelf aan de slag met het formuleren en beantwoorden van klinische vragen. • Projectmatig werken: Er wordt uitleg gegeven over wat projectmatig werken inhoudt (voor- en nadelen, stappenplannen, projectmanagement) en hoe dit in de praktijk werkt. De studenten beschrijven vervolgens als opdracht een zelfgekozen project en werken dit uit. • Praktijkgerichte onderzoeksmethoden: de verschillende onderzoeksmethodieken die in de praktijk veel gebruikt worden (evaluatie-onderzoek van behandelingen, projectevaluaties, dossieronderzoek, analyse van registratiegegevens) worden in een serie lezingen toegelicht. Sterke en zwakke kanten van elk type onderzoek komen aan bod. • Vertalen van onderzoeksresultaten naar beleidsaanbevelingen: aansluitend op het vorige onderdeel worden casussen besproken en wordt gekeken hoe onderzoeksresultaten gebruikt kunnen worden in het beleid van instellingen. Wordt nader bekend gemaakt. tentamen Werkstuk en tentamen. Dit vak is verplicht voor de Route Research and Development.

Keuzeonderdelen Klinische Psychologie Onderstaand de keuzeonderdelen van het mastertraject Klinische Psychologie. Route 'Psycholoog in de Gezondheidszorg': studenten kiezen drie onderdelen uit onderstaande lijst. Route 'Research and Development': studenten kiezen twee onderdelen uit onderstaande lijst. Vakcode 815016 815180 815015 470840 815012

140

Vaknaam Klinische Ouderenpsychologie (Clinical Psychology of the Elderly) Masterclass Schizofrene Psychosen en Prepsychotische Beelden (Assessment of Psychosis and at Risk Mental States) Medische Psychologie (Medical Psychology) Prevention of Mental Health Problems Psychoanalyse en Psychoanalytische Psychotherapie (Psychoanalysis and Psychoanalytical Psychotherapy)

Psychologie

Stp. 6

Periode 4 en 5

6

2 en 3

6

1

6 6

05.01.2009-30.01.2009 4, 5 en 6

815013 815009 815010 815083 815014


inhoud


Seminarium Clientgerichte Psychotherapie (Seminar Clientcentered Psychotherapy) Seminarium Gedragstherapie (Seminar Behaviour Therapy) Seminarium Gezinstherapie (Seminar Family Therapy) Suïcide en Suïcidepreventie (Suicide and Suicide Prevention) Training gespreksvaardigheid (Training Communication Skill)

6 6

2 en 3, 4 en 5

6

2 en 3, 4 en 5

6

5 en 6

6

3

Klinische Ouderenpsychologie (Clinical Psychology of the Elderly) 815016 6 168 (3 tentamen, 24 werkgroep, 141 literatuurstudie) 4 en 5 dr. A.M. Pot Het hebben van kennis en inzicht in praktijk en theorie van de psychologische hulpverlening aan ouderen, gericht op de behandeling van psychische problemen en het verbeteren van hun psychische gezondheid en kwaliteit van leven. Meer specifiek: • inzicht hebben in de pluriformiteit van ouderen • inzicht hebben hoe ouderen gezien hun kracht, maar tegelijkertijd rekening houdend met hun kwetsbaarheden, hun eigen leven zoveel mogelijk vorm kunnen blijven geven. • kennis hebben over de verschillen in het psychische functioneren van oudere en jongere volwassenen en de consequenties daarvan voor de beroepsuitoefening in het algemeen en diagnostiek en behandeling in het bijzonder. • kennis hebben van theorie en praktijk van psychologische interventies voor ouderen, hun mantelzorgers en professsionele verzorgers. • kennis hebben van ethische en samenwerkingsaspecten in de beroepspraktijk van de ouderenpsycholoog. Onder meer de volgende onderwerpen komen aan de orde: - Ouderen, ouder worden en ouderenpsychologie - Emotie en stemming - Cognitie en wilsbekwaamheid - Psychologische interventies voor mantelzorgers - Gedrag, mediatieve behandeling en gedragstherapie - Interpersoonlijke Psychotherapie (IPT) Werkcolleges, werkopdrachten, zelfstudie, schrijven van een paper. Pot, A.M., Kuin, Y.,Vink, M.T. (2007). Handboek ouderenpsychologie. Utrecht: De Tijdstroom. tentamen

naam Masterclass Schizofrene Psychosen en Prepsychotische Beelden (Assessment of Psychosis and at Risk Mental States) code 815180 studiepunten 6 contacturen 168 (3 schriftelijk tentamen, 10 opdracht, 10 practicum, 20 werkgroep, 125 literatuurstudie) periode 2 en 3 Mastertraject Klinische Psychologie

141

docent dr.ir. M.P.J. van der Gaag doel Het verwerven van kennis op het gebied van psychosen en "at risk mental states"; Het leren beoordelen en diagnosticeren van symptomen en syndromen; Een introductie van evidence-based behandelmethoden op dit gebied; Training van cognitief gedragstherapeutische vaardigheden bij de behandeling van paranoïde beelden en auditieve hallucinaties werkwijze Symptomen van schizofrenie: Oefenen van het gestructureerde assessmentinterview PANSS: 2 dagdelen • Kenmerken van "at risk mental state": Oefenen van het gestructureerde assessment-interview CAARMS: 2 dagdelen; • Overzicht van transdiagnostische psychische processen en de ontwikkeling van een neurocognitief model van psychose: 1 dagdeel; • CGT bij paranoïde beelden: 1 dagdeel; • CGT bij auditieve hallucinaties: 1 dagdeel; • Evidence-based behandelingen in de GGZ (psycho-educatie, vaardigheidstraing, gezinsinterventies, asserive community treatment): 1 dagdeel; • Overzicht van de belangrijkste medicamenteuze behandelingen: 1 dagdeel; • Samenvatting en discussie: 1 dagdeel. literatuur wordt nader bekend gemaakt toetsing schriftelijk tentamen opdracht vier keer schriftelijke toetsing (60 %) twee keer vaardigheidbeoordeling (20 %) een keer presentatie (20%) naam code studiepunten contacturen periode docent doel inhoud


toetsing

142

Medische Psychologie (Medical Psychology) 815015 6 168 (3 tentamen, 151 literatuurstudie, 14 hoorcollege) 1 dr. E.H. Collette Kennisname van de belangrijkste basisbegrippen en aandachtsgebieden van de Medische Psychologie. Door middel van hoorcolleges en literatuurstudie zal de psychologie die zich bezighoudt met de mens in de medische situatie en met name de lichamelijk zieke mens behandeld worden. Ziektegedrag, ziektegevoel en ziektebeloop zijn begrippen die hierbij centraal staan. Tevens zal de nodige aandacht besteed worden aan dilemma's en medisch-ethische vraagstukken in de patientenzorg. Hoorcolleges en zelfstudie. • Kaptein, A.A., Beunderman, R, Dekker, J, Vingerhoeds, A.J.J.M.: Psychologie en Geneeskunde. BSL Houten (2006) • Cohen-Kettenis, P.T.: Transsexualiteit, een overzicht. Tijdschrift voor seksuologie, 63-72. • Tentamenstof tentamen Schriftelijk, open eind.

Psychologie

subject code co-ordinators lecturers credits period aim content

form of tuition literature mode of assessment target audience remarks

Prevention of Mental Health Problems 470840 prof.dr. P. Cuijpers; dr. I.H.M. Steenhuis prof.dr. P. Cuijpers; dr. I.H.M. Steenhuis; guest lecturers 6 05.01.2009-30.01.2009 To obtain theoretical and practical knowledge about preventive mental health care. Theoretical backgrounds of the prevention of mental health problems will be discussed, as well as currently used methods in preventive mental health care. Guest lecturers who work in the fieldof preventive mental health care will discuss current prevention programs. Also, the most important results of research conducted in the field of preventive mental health care will be presented. After following the course, students will be acquainted with the latest scientific insights as well as practice in the Netherlands regarding the prevention of mental health problems. Examples of topics are the prevention of depression and cognitive behavioral therapy. Lectures, Guest Lectures, tutorials/discussion of study materials, self-study, writing a project plan, presentation Reader Written exam, project plan and presentation MSc students Health Sciences, MSc student Clinical Psychology Taught in Dutch, English upon request. Notify at least three weeks on beforehand.

naam Psychoanalyse en Psychoanalytische Psychotherapie (Psychoanalysis and Psychoanalytical Psychotherapy) code 815012 studiepunten 6 contacturen 168 (3 schriftelijk tentamen, 139 literatuurstudie, 26 hoorcollege) periode 4, 5 en 6 docent drs. P. de Beurs periode 2 en 3 doel Grondige kennismaking met psychodynamische theorie en techniek. inhoud Er wordt een overzicht gegeven van de psychodynamische modellen, waarbij aetiologie en behandeling centraal staan. Concepten als weerstand en overdracht-tegenoverdracht worden uitgebreid besproken. Kennisname van de belangrijkste research verricht op psychoanalytisch en -dynamisch terrein. Voorts wordt aandacht besteed de aetiologie en behandeling van seksuele stoornissen (perversies) en van de anti-sociale persoonlijkheidsstoornis (delinquenten). Tot slot worden de psychodynamische gezichtspunten betreffende indicatiestelling besproken. werkwijze 13 hoorcolleges van 2 uren. literatuur • Malan, D.H. (1979) Individual Psychotherapy and the Science of Psychodynamics, Butterworth; • Wolf, M.H.M. de (1998) Inleiding in de Psychoanalytische Psychotherapie, Coutinho. toetsing schriftelijk tentamen open eindvragen.


143

naam Seminarium Clientgerichte Psychotherapie (Seminar Clientcentered Psychotherapy) code 815013 studiepunten 6 docent dr. R.J. Takens doel Een kennismaking met de cliëntgerichte psychotherapie. inhoud In de cursus komen zowel de klassieke opvattingen van grondlegger Carl Ransom Rogers als de meer moderne proces-experiëntiële ontwikkelingen aan de orde. Het accent zal liggen op (het analyseren van) de therapeutische interactie en (de waarde van) explorerende interventiemethoden als evoceren, expliciticeren en focussen voor een verdieping van het psychotherapeutische proces. werkwijze De zittingen beginnen doorgaans met een bespreking van de te bestuderen literatuur, ingeleid door een referaat van een of twee deelnemers over dat onderwerp. Waar mogelijk wordt dit gevolgd door de vertoning van een videofragment ter instructie/illustratie van een bepaalde therapeutische aanpak. Naast een kennismaking met explorerende technieken, zal in oefengesprekken de interactie tussen "therapeut" en "cliënt" centraal staan. literatuur • Rogers, C.R. (1959), A theory of therapy, personality, and interpersonal relationships, as developed in the client-centered framework. In S. Koch (Ed.), Psychology: A study of science, (Vol 3., pp. 184-256). New York: McGraw-Hill. • Greenberg, L.S., Rice, L.N. & Elliott, R. (1993). Facilitating emotional change. New York: Guilford. • Bouwkamp, R. (2002). Interpersoonlijke interventies. In W. Trijsburg, S. Colijn, E. Collumbien, & G. Lietaer (red.), Handboek integratieve psychotherapie (pp. I 4.5.1-29). Utrecht: De Tijdstroom. • Takens, R.J. (2002). Experiëntiële zelfexploratie. In W. Trijsburg, S. Colijn, E. Collumbien, & G. Lietaer (red.), Handboek Integratieve Psychotherapie; Inventarisatie en perspectief (III 2-1 t/m III 2-32). Utrecht: De Tijdstroom. • Takens, R.J. (2003). Hoe evident kunnen cliëntgerichte psychotherapieën zijn? Tijdschrift voor Cliëntgerichte Psychotherapie, 41, 25-40. • Takens, R.J. (2004). Luctor et emergo: Opkomst, ondergang en wederopstanding van het cliëntgerichte onderzoek. In M. Leijssen & N. Stinckens (red.), Wijsheid in Gesprekstherapie (pp. 335-351). Leuven: Universitaire Pers. • Takens, R.J., & Lietaer, G. (2004). Process-differentiation and personcenteredness: A contradiction? Person-centered and Experiential Psychotherapy, 3, (77-87). • Elliott, R., Greenberg, L.S., & Lietaer, G. (2004). Research on experiential psychotherapy. In M.J. Lambert (Ed.), Bergin and Garfield's Handbook of Psychotherapy and Behavior Change. (5th ed., 493-539). New York: Wiley & Sons. toetsing Aan het einde van het seminarium neemt de student een gesprek op geluidsband op, analyseert die en schrijft een begeleidend commentaar. Evaluatie daarvan + uitslag van de schriftelijke toets over de bestudeerde stof bepalen het eindcijfer.

144

Psychologie

naam code studiepunten contacturen docent periode doel inhoud

werkwijze


Seminarium Gedragstherapie (Seminar Behaviour Therapy) 815009 6 168 (30 werkcollege, 138 literatuurstudie) dr. J. Schuurmans 2 en 3, 4 en 5 Kennismaken met de theorie en werkwijze van de gedragstherapie. In dit seminarium maken cursisten kennis met de gedragstherapeutische denkwijze en het gedragstherapeutisch proces. Hierbij wordt aandacht besteed aan taxatie, probleemkeuze, concretiseren van het probleem, leerprincipes, holistische theorie, functieanalyse, het opstellen van een behandelplan. Tevens wordt aandacht besteed aan cognitieve casus conceptualisatie en het registreren en uitdagen van automatische gedachten. In de laatste zittingen wordt aan de hand van gangbare behandelprotocollen voor specifieke as I- stoornissen aandacht besteed aan verschillende therapeutische technieken en hun uitvoering. Iedere zitting (behalve zitting 1 en zitting 12) is als volgt ingedeeld: • Een deeltoets over de te bestuderen literatuur: 2 tot 3 open vragen, duur 20 minuten; • De presentatie van de bestudeerde literatuur door de cursisten in tweetallen; • Discussie en vragen naar aanleiding van de literatuur en de presentatie; • Pauze; • Een inleiding bij het rollenspel of de opdracht door de docent; • Een rollenspel of opdracht in subgroepjes van 3 of 4; • Een plenaire nabespreking; • De opgave van de te bestuderen literatuur voor volgende zitting. Er wordt geoefend aan de hand van eigen casuïstiek Wordt nader bekend gemaakt op blackboard. Deeltoetsen lliteratuur en casus. Een seminarium vindt geen doorgang bij een aantal van minder dan 7 deelnemers.

naam code studiepunten contacturen docent periode doel

Seminarium Gezinstherapie (Seminar Family Therapy) 815010 6 168 (3 tentamen, 18 werkcollege, 18 practicum, 129 literatuurstudie) drs. E.N.M. Wever 2 en 3, 4 en 5 Kennismaking met de systeemtheoretische visie op afwijkend gedrag en met de belangrijkste gezinstherapeutische benaderingen. inhoud Het op de hoogte raken van de belangrijkste stromingen binnen de relatie- en gezinstherapie. Het vertrouwd raken met de belangrijkste fenomenen binnen interactionele systemen (triangulatie, parentificatie, collusie e.d.). Het interactie- en systeemgericht leren observeren. werkwijze Het seminarium is een combinatie van literatuurstudie, rollenspelen en literatuurbesprekingen. literatuur • Lange, A. (2000, 7e druk), Gedragsveranderingen in gezinnen. Groningen: Wolters-Noordhoff;


145

Willi, J. (2000), De partnerrelatie. Rotterdam: A. Donker (6e druk); Onderwater, A. (1995), De therapy van Nagy. Lisse: Swets & Zeitlinger; • Compernolle: De structurele stroming; • Boeckhorst: Observatie en analyse van triadische interactiepatronen in gezinnen; • Feldman: Marital conflict and marital intimacy: An integrative psychodynamic-behavioral-systemic model; • V.d. Pas: Misverstanden omtrent de systeemoptiek. • H. Stierlin: Het losmakingsproces tussen ouders en kinderen. toetsing tentamen Een aantal schriftelijke toetsen en afsluitend tentamen een gevalbespreking. opmerkingen Studenten dienen gedurende de cursus gemiddeld 2 dagen per week te reserveren voor literatuurstudie. • •


Suïcide en Suïcidepreventie (Suicide and Suicide Prevention) 815083 6 168 (24 werkgroep, 144 literatuurstudie) 5 en 6 prof.dr. A.J.F.M. Kerkhof Kennisneming van de wetenschappelijke benadering van suicide en suicidepreventie. inhoud In deze cursus worden de wetenschappelijke en klinische bevindingen omtrent suïcide en suïcidepreventie behandeld. Aandacht is er voor aanleg en kwetsbaarheid, levensgeschiedenis en persoonlijkheid, en sociale condities die suïcide kunnen uitlokken of tegenhouden. Aan bod komen diagnostiek en behandeling vanuit psychiatrisch en psychologisch perspectief, risicotaxatie, crisisinterventie, gezinsondersteuning en postventie (hulp aan nabestaanden van suïcide). Vanuit sociologisch perspectief wordt aandacht besteed aan maatschappelijke factoren die het suïcidecijfer beïnvloeden. De cursus behandelt epidemiologisch onderzoek naar de kenmerken en verspreiding van suïcide in de bevolking. Locale, regionale, nationale en internationale verschillen worden belicht. Ook wordt ingegaan op hetgeen bekend is over de werkzaamheid van verschillende interventies om suïcide te voorkomen. Daarnaast worden de cursisten voorbereid op de praktijk van de hulpverlening aan suïcidale patienten. Gespreksvaardigheden en therapeutische interventies worden ingeoefend. Doel is om studenten klinische psychologie die in hun stage te maken hebben met suïcidale patienten te voorzien van vaardigheden in systematische risicotaxatie, onderhandelingsvaardigheden, en interventies. werkwijze De cursus beslaat 8 dagdelen van 4 uur. Studenten bestuderen literatuur, doen daar tentamen over, houden een referaat naar een onderdeel naar keuze, en schrijven een werkstuk over een onderwerp naar keuze (op grond van een literatuuronderzoek). Daarnaast zijn er steeds praktische oefeningen en rollenspelen. Studenten dienen blijk te geven de basale vaardigheden onder de knie te hebben gekregen. Alle vier deze onderdelen tellen mee voor het eindcijfer. literatuur • Heeringen, K. van, & Kerkhof, A.J.F.M. (2000). Behandelingsstrategieën bijsuïcidaliteit. (Zeist: Cure & Care development). Houten: Bohn Stafleu

146

Psychologie

•

Van Loghum,164 pp. Klapper met selectie van overzichtsartikelen


Training gespreksvaardigheid (Training Communication Skill) 815014 6 168 (36 groepsopdracht, 30 practicum, 102 literatuurstudie) 3 drs. L.M. de Wit Het leren geven van trainingen gespreksvoering. In het beroepsveld geven klinisch psychologen gesprekstrainingen in verschillende situaties. Dit kan in een onderwijssituatie zijn, bijvoorbeeld aan studenten van universiteiten (geneeskunde, psychologie, bedrijfskunde) en hogescholen en binnen het postdoctorale beroepsonderwijs. Binnen instellingen geven zij cursussen aan verpleegkundigen en beoefenaars van paramedische beroepen. Daarnaast zijn klinisch psychologen vaak als trainer werkzaam in het bedrijfsleven. Tijdens de cursus maken de studenten zich basale trainingsvaardigheden eigen door zelf trainingen gespreksvaardigheden te verzorgen. Zij geven in tweetallen Communicatietrainingen aan tweedejaars Psychologie en Pedagogiek studenten. Door intensieve intervisie en supervisie leren zij hun eigen trainingsstijl te ontdekken en te ontwikkelen. literatuur • Van der Molen, Kluytmans en Kramer (1995). gespreksvaardigheden en modellen. Aanbevolen: de Galen, K. (2004). Trainen, een praktijkgids. Pearson Education, Benelux. • Assessment en behandeling van schizofrene psychosen en prepsychotische beelden (Bijlage IV) • Preventie van psychische stoornissen (Bijlage V) toetsing Presentatie (4 pt), evaluatieverslag (4pt) en evalutiegesprek (2 pt).


147

148

Psychologie

15

15.1

Mastertraject Sociale Psychologie

Afdeling Sociale Psychologie Adres: Van der Boechorststraat 1 Telefoon: 020-598 8866/8865 Secretariaat: Anna Tulleners (1C-13) Clare Pasanisi (1C-13) Onderwijscoördinator: Dr. J.W. van Prooijen (1B-08) Afdelingshoofd: Mw. prof.dr. C.E. Rusbult (1B-37)

15.2

Algemene informatie De sociale psychologie bestudeert sociale invloeden op het denken, de emoties, en het gedrag van mensen. De belangrijkste thema's van de sociale psychologie zijn (a) sociale invloeden op cognitie, motivatie en emoties, en (b) sociale invloeden op gedrag en interacties tussen mensen in dyades en groepen. Het gaat bij de sociale psychologie om veelal theoretisch vragen die zeer herkenbaar en relevant zijn voor belangrijke vragen uit de maatschappij. Het mastertraject "Sociale Psychologie: Communicatie en maatschappij" richt zich met name op de vraag hoe men sociale psychologie kan aanwenden om een bijdrage te leveren aan de oplossing van belangrijke problemen in de maatschappij. Goede communicatie tussen mensen alsook tussen overheid en mensen is essentieel voor een effectieve toepassing van sociale psychologie in de maatschappij. Belangrijke vragen omtrent communicatie zijn: Hoe kun je ervoor zorgen dat mensen in een groep optimaal communiceren? Hoe kan de overheid er via voorlichting voor zorgen dat mensen minder snel denken in termen van stereotypen? Hoe kan de overheid er via voorlichting voor zorgen dat mensen meer gaan bewegen? Daarnaast probeert het mastertraject inzichtelijk te maken welke rol sociale psychologie speelt in diverse maatschappelijke problemen waarin menselijke interactie centraal staat. Voorbeelden van belangrijke vragen zijn: Wat is het belang van relaties en vriendschap op psychologisch en fysiek welbevinden van mensen? Hoe kan de overheid criminaliteit en onverschilligheid terugdringen? Hoe kunnen maatschappelijke instellingen en organisaties ervoor zorgen dat mensen zich inzetten voor goede doelen of belangrijke vormen van vrijwilligerswerk? Hoe beïnvloedt de angst voor een terroristische aanslag de manier waarop mensen immigranten benaderen? Door dergelijke vraagstukken inzichtelijk te maken en te koppelen aan sociaal-psychologische kennis leidt dit mastertraject studenten op tot gedragsdeskundigen die breed inzetbaar zijn bij de aanpak van een zeer divers scala aan maatschappelijke vraagstukken.

15.2.1

Waar werkzaam? Sociaal-psychologen kunnen we vrijwel overal tegenkomen in de maatschappij. Ze zijn te vinden in organisaties waar sociaal-wetenschappelijk onderzoek plaatsvindt, zoals universiteiten, onderzoeksinstellingen, en organisaties. Voorbeelden zijn universitair docent bij afdelingen Psychologie of Communicatiewetenschappen of HBO-instellingen, onderzoeker bij instellingen die zich richten op communicatie, Mastertraject Sociale Psychologie

149

gezondheid of beleid (b.v. Gemeente Amsterdam, Research voor Beleid, Ministeries, Markonderzoeksbureaus). Sociaal-psychologen zijn ook werkzaam op het gebied van advisering, communicatie, management, en beleid. Voorbeelden zijn personeelsfunctionaris, adviseur voor maatschappelijk beleid, manager, of trainer bij overheidsinstellingen (b.v., Ministeries, Gemeente, Overheidsadviesorganisaties) of grootschalige organisaties (b.v. KPN, Shell, NS) of organisaties die zich richten op communicatie en gezondheid (b.v., Organisatieadviesbureaus, Communicatiebureaus, zoals McKinsy, NOS, Reklame) 15.2.2

Doelen Opleiding Het hoofddoel van dit 1-jarige mastertraject is drieledig. Ten eerste is er verdieping in inzichten en theorieën in de sociale psychologie. Ten tweede richt de opleiding zich op het effectief toepassen van deze inzichten en theorieën om zodoende belangrijke maatschappelijke problemen beter te begrijpen, en een bijdrage te leveren aan mogelijke oplossingen. Ten derde richt de opleiding zich op het verkrijgen van de vaardigheden die nodig zijn bij de implementatie van noodzakelijke interventies om maatschappelijke verandering teweeg te brengen. Deze opleiding onderscheidt zich van andere opleidingen door een sterke nadruk op zowel analytische vaardigheden (dwz. het effectief en overtuigend toepassen van sociaal-psychologische inzichten) als praktische vaardigheden (dwz. zowel verbaal alsook schriftelijk effectief, overtuigend en professioneel communiceren naar een breed publiek). De mogelijkheden voor stage, scriptie, en beroep richten zich op instellingen en organisaties met als hoofddoel (a) het bevorderen van communicatie tussen mensen (b.v. communicatie-advies bureaus, reclamebureaus, en bureaus voor organisatieadvies) en/of (b) een bijdrage te leveren aan oplossingen voor belangrijke maatschappelijke problemen (b.v. beleidsvormende en ondersteunende organisaties, zoals gezondheidsorganisaties, de gemeente, provincie of ministeries, research voor beleid).

15.2.3

Toelatingseisen De student dient een BA-opleiding in de Psychologie te hebben afgerond, en waaronder minimaal 18 punten aan sociaal-psychologische cursussen. Deze voorwaarden zijn van kracht voor studenten die afgestudeerd zijn aan de VU of elke andere Nederlandse Universiteit. Een toelatingscommissie zal uitzonderingen op bovenstaande eisen op individuele basis beoordelen, en eventueel de eis stellen voor het volgen van aanvullende cursussen.

15.2.4

Instroom Jaarlijks kunnen nieuwe studenten op twee data instromen: Per 1 september of per 1 februari. De onderwijsblokken bestaan uit 8 weken (september-oktober: blok 1), 8 weken (november-december: blok 2), 4 weken (januari: blok 3), 8 weken (februarimaart, blok 4), 8 weken (april-mei: blok 5), 4 weken (juni: blok 6)

150

Psychologie

15.3

Examenonderdelen mastertraject Sociale Psychologie Onderstaand de examenonderdelen van het mastertraject Sociale Psychologie. Vakcode 815179 815128 815178 815080 815092 815079 815075

subject code credits contact lecturer content

form of tuition literature examination format mode of assessment remarks

subject code lecturer credits contact period content


Vaknaam Advanced Research Methods Applied Social Psychology (Toegepaste Sociale Psychologie) Human Motivation and Interpersonal Processes Master These Sociale Psychologie Sociale Psychologie in de Maatschappij: Analyse van Problemen Stage Sociale Psychologie Toepassen van Theorieen

Stp. 6 6 6 18 6

Periode 3 2

12 6

Advanced Research Methods 815179 6 168 hours (3 written interim examination, 12 practical, 129 literature survey, 24 lecture) to be announced In this course students are trained to independently design and conduct research. Specific attention will be paid to experimental research and field studies. The course focuses both on research methods and data analysis. The course will also touch on other important aspects of conducting research (e.g., ethics, reporting of research results, and the implications of research findings). Lectures and tutorials Readings to be announced later written interim examination Exam, essays and assignments Students from the practitioner master's in Social Psychology and from the research master's in Social Psychology will attend the lectures of this course. Applied Social Psychology (Toegepaste Sociale Psychologie) 815128 dr. S.L. Koole 6 168 hours (40 essay, 14 active learning methods, 6 working group, 98 literature survey, 10 lecture) 3 Social psychology generates scientific insights that have important implications for everyday life. Accordingly it is not surprising that social psychology is increasingly applied in a variety of societal arenas, including health, energy conservation, management, coaching, and relationship counseling. In this course, prominent social psychologists will discuss some of the ways in which social-psychological work is being put into practice. We also consider potential new applications of social psychology. Lectures, work groups, and writing an essay. • Steg, L., Buunk, A.P., & Rothengatter, J.A. (eds., 2007). Applied Social Psychology: Understanding and Managing Social Problems. Cambridge:


151

Cambridge University Press. Various articles examination format essay mode of assessment Exam, assignments remarks Students from the practitioner master's in Social Psychology and from the research master's in Social Psychology will attend the lectures of this course. •

subject code credits contact period lecturers content



152

Human Motivation and Interpersonal Processes 815178 6 168 hours (3 written interim examination, 141 literature survey, 24 lecture) 2 dr. W.W. van Dijk; dr. C. Finkenauer; dr. S.L. Koole This course consists of two series of lectures, each focusing on a main theme in Social Psychology: Human Motivation and Interpersonal Processes. Content Human Motivation lectures: Everyone knows that motivation and emotions are important, but how exactly to they function in human behavior? These lectures provide a comprehensive overview of both historical and recent developments in (social) psychological research on motivation and emotions. The lectures are designed to help students develop an understanding of the concepts, methods and research findings central to the study motivation and emotions. The course consists of different forms of tuition (i.e., lectures and tutorials) and requires an active participation and preparation of students. Content Interpersonal Processes lectures: We spend a good part of our lives in intimate relationships - relationships that shape us, and in turn are shaped by us. These lectures provide a comprehensive review of theory, concepts, methods, and research findings regarding relationships. We will review work regarding diverse topics, including evalutionary processes, infant attachment intimacy phenomena, relationship maintenance processes, distressed interaction patterns, and the like. We will address questions such as: How do equal-status relationships differ from unequalstatus relationships? What happens when relationships change as a consequence of divorce or bereavement? How do biological, psychological, and cultural processes affect relationships? As a basis for evaluating existing research and developing your own research ideas the lectures also cover research methods and the process of scientific inquiry. Lectures and tutorials To be announced written interim examination Assignments and research paper Students from the practitioner master's in Social Psychology and from the research master's in Social Psychology will attend the lectures of this course. Master These Sociale Psychologie 815080 18 dr. C.J. Beukeboom (coördinator) Het zelfstanding opzetten, uitvoeren, en rapporteren van een sociaalpsychologisch onderzoek naar gezondheid, communicatie, training, een een onderwerp dat sterk gerelateerd is aan een van deze thema's.

Psychologie

inhoud Het onderzoek vindt plaats op de Vrije Universiteit of in het "veld" en richt zich op een sociaal-psychologische vraag. Als het onderzoek in het veld plaatsvindt wordt over het algemeen aangeraden de stage te combineren met de M-these. Het hele traject omvat literatuuronderzoek, opzet van onderzoek, uitvoering van onderzoek, en rapportage van onderzoek. Het uiteindelijke resultaat is een schriftelijk verslag van een empirisch onderzoek. toetsing De M-these wordt door een als tweede beoordelaar fungerend staflid getoetst aan de in de faculteit geldende criteria. Voorts zal ook een presentatie onderdeel uitmaken van de toetsing. naam code studiepunten contacturen docent doel inhoud


Sociale Psychologie in de Maatschappij: Analyse van Problemen 815092 6 168 (32 werkgroep, 32 hoorcollege, 104 zelfstudie) dr. I.C. Dijkstra Het analyseren van maatschappelijke vraagstukken en het leren schrijven over sociale psychologie voor een breed publiek. Wat kan de sociale psychologie bijdragen aan het begrijpen en oplossen van maatschappelijke problemen? Dat is de vraag waar het in deze cursus om draait. Veel maatschappelijke vraagstukken, vooral op het gebied van communicatie en gezondheid, zijn gebaat bij een heldere sociaalpsychologische analyse. Aan discussies over bijvoorbeeld kindermishandeling, cosmetische chirurgie, interculturele communicatie en campagnes om mensen te bewegen organen af te staan, kunnen sociaalpsychologen een zinvolle bijdrage leveren. In de cursus zullen we daarom toewerken naar het schrijven van een achtergrondverhaal en een opiniestuk of beleidsnota over een zelfgekozen actueel maatschappelijk onderwerp. Daartoe gaan we eerst na waar je informatie vandaan kunt halen, en welke sociaalpsychologische invalshoeken er aan jouw thema zitten. Daarnaast wordt aandacht besteed aan het structureren van teksten. Een opiniestuk is bijvoorbeeld heel anders opgebouwd dan een nieuwsbericht of achtergrondverhaal. Tijdens de cursus leer je teksten te analyseren en kritisch na te denken over argumenten en visies op een sociaal-psychologisch onderwerp. Ook leer je hoe je helder en aantrekkelijk kunt schrijven, hoe je de lezer als het ware mee kunt nemen in je verhaal. Dit alles om uiteindelijk te komen tot een artikel over een sociaal-psychologisch thema dat geschikt is voor publicatie in een krant of populair-wetenschappelijk tijdschrift. Hoorcolleges (diverse gastdocenten) en werkgroepen. Wordt nader bekend gemaakt. Schrijfopdrachten en tentamen.


Stage Sociale Psychologie 815079 12 dr. C.J. Beukeboom (coördinator) Het leren toepassen van sociaal psychologische theorieën op vraagstukken van gezondheid, communicatie en reclame. inhoud Wat kan de sociale psychologie bijdragen aan het begrijpen en mogelijk ook het oplossen van problemen op het gebied van gezondheid, communicatie en


153

reclame? Dat zijn voorbeelden van vragen waar het in de stage om draait. Veel maatschappelijke vraagstukken zijn gebaat bij een heldere sociaalpsychologische analyse. Of het nu gaat om kindermishandeling, interculturele communicatie, of campagnes om mensen te bewegen organen af te staan of meer te sporten, sociaal-psychologen zijn bij uitstek in staat om hieraan een bijdrage te leveren. Ook kan een bijdrage worden geleverd aan opleiding en training om aan de hand van sociaal-psychologische inzichten de communicatie tussen individuen en of groepen te optimaliseren. literatuur Afhankelijk van onderwerp. toetsing De stage wordt door de begeleider en door een als tweede beoordelaar fungerend staflid getoetst aan de in de faculteit geldende criteria. naam code docent studiepunten contacturen doel

inhoud


154

Toepassen van Theorieen 815075 dr. J.W. van Prooijen 6 168 (2 tentamen, 100 groepsopdracht, 62 literatuurstudie, 4 hoorcollege) De cursus beoogt een gestructureerde methode aan te leren om van een vage probleemformulering uiteindelijk te komen tot werkzame, theoretisch gefundeerde oplossingen voor allerhande praktijkproblemen. De praktisch werkende sociaal psycholoog wordt vaak geconfronteerd met het probleem hoe hij de concepten en empirische kennis van de sociale psychologie kan gebruiken om probleemsituaties te analyseren en op te lossen. In de praktijk worden problemen bijna altijd in niet-theoretische termen gesteld. De weg naar de theorie, en naar op wetenschappelijke inzichten gebaseerde oplossingen blijken dan meestal niet voor de hand te liggen. De cursus heeft het karakter van een practicum en richt zich op het verkrijgen van de volgende vaardigheden: • het analyseren van praktische problemen en deze uitwerken tot een sociaal psychologische probleemstelling; • het genereren van verklaringen, en het uitwerken van deze verklaringen in een causaal model, gebruikmakend van sociaal psychologische theorieën. • het formuleren van oplossingen voor het probleem, en het daarop baseren van adviezen voor interventie. Practica Buunk, A.P. & Veen, P. (1995). Sociale Psychologie en praktijkproblemen. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum tentamen Toets, opdrachten en eindpaper.

Psychologie

16

16.1 16.1.1

Cognitive Neuropsychology (MScRes)

Departments Department of Cognitive Psychology Address: Van der Boechorststraat 1 Phone: +31 - 20 - 598 8786 Fax: +31 - 20 - 598 8971 Office: B. Löwe, room 1E-21 Head of Department of Cognitive Psychology: Prof.dr. J. Theeuwes (Jan)

16.1.2

Department of Clinical Neuropsychology Address: Van der Boechorststraat 1 Phone: +31 - 20 - 598 8756 Fax: +31 - 20 - 598 8971 Office: drs. C. Sierhuis, room 1E-21 Head of the Department of Clinical Neuropsychology: Prof.dr. E.J.A. Scherder (Erik)

16.2

Research Master Cognitive Neuropsychology The Research Master Cognitive Neuropsychology is an interdisciplinary master in between the areas of Cognitive Psychology and Clinical Neuropsychology. Its aim is to provide students with the skills and knowledge to interpret clinical neuropsychological cases in terms of cognitive and neuropsychological theories. Moreover, students learn to use those cases to improve these theories. The Research Master program aims to provide students with the knowledge to become professional researchers within the area of Cognitive Neuropsychology. The curriculum consists of multiple courses in cognitive psychology, clinical neuropsychology, neuroscience, and general academic skills concerning methodology, writing, and modern brain imaging techniques. Key features of the Research Master Cognitive Neuropsychology are small classes and individual mentoring, expert courses and workshops by leading experts in the field of Cognitive Neuropsychology, extensive training in academic skills, advanced training in experimental research, high quality research and study facilities. The Research Master Cognitive Neuropsychology is a joint venture of the Department of Cognitive Psychology and the Department of Clinical Neuropsychology of the Faculty of Psychology and Education. The Research Master is a two-year master allowing students to obtain a Master of Science (MSc). To gain access to the Research Master Cognitive Neuropsychology you need a Bacholor Degree in Psychology, preferably within the area of Cognitive Psychology or Clinical Neuropsychology. Alternatively, you can enroll with a Bachelor Degree in Neuroscience, Artificial Intelligence, Biology, or Medicine, provided you have an appropriate specialization.


155

16.3

Course descriptions of the Research Master Cognitive Neuropsychology The curriculum and course descriptions of the Research Master Cognitive Neuropsychology are outlined below.

16.4 16.4.1

First year Obligatory courses Course code 815097 815181 815096 815124 815101 815100 815098


content form of tuition literature mode of assessment remarks


content


156

Course name Advanced Statistics for Experimentation Aging and Dementia Behavioral Methods Medical Neuroscience & Neuroanatomy Scientific Writing and Presenting Seminar Attention (Seminar Attention) Seminar Cognitive Neuroscience

Cr.

Period

6 6 6 6 6 6 6

4 1 and 2 3 1 and 2 2 5 and 6 4

Advanced Statistics for Experimentation 815097 6 4 dr. N. Smits To acquire knowledge of and insight into multivariate statistics in order to be able to apply these techniques and read associated literature at a level relevant for research in cognitive neuropsychology Multivariate Statistics: the General Linear Model. Lectures and practicals To be announced Assignments and final examination Admission conditions: Statistics and Research methods II (or a similar course). Aging and Dementia 815181 6 1 and 2 prof.dr. E.J.A. Scherder Provide an advanced course on the neuropathological, cognitive and behavioural consequences of aging and age-related neurodegenerative diseases, in particular dementia. The neuropathology characteristic for aging and various subtypes of dementia will be related to specific functional neuronal circuits. Based on these functional neuronal circuits the clinical outcome in terms of cognitive and behavioural disorders will be explained. Specific attention will be given to the relationship between dementia and motor activity and between dementia and pain experience. Plenary lectures, with an emphasis on interaction with the students. Book in preparation, written by E. Scherder (at this moment a reader). Open-end questions.

Psychologie


content

form of tuition literature mode of assessment subject code credits period lecturer

aim


mode of assessment

Behavioral Methods 815096 6 3 dr. M.R. Nieuwenstein; dr. L.J.F.M. van Zoest This course aims to provide students with knowledge of commonly used methods in cognitive psychology, and their problems. This will include methods for data collection, data analysis, and theory development. Examples of methods that will be covered in this course are signal detection theory, the methods used in cognitive neuropsychology (e.g., double dissociations), psychophysical experiments (e.g., how to obtain a reliable estimate of a sensation threshold), and memory research (e.g., the processdissociation technique). The course also covers the problems of some commonly used methods in data-analysis (e.g., null-hypothesis significance testing, interpretation of p values), and the principles that govern the development and evaluation of theories (e.g., philosophy of science, hypothesis testing). Lectures A selection of articles and bookchapters. open-ended written examination Medical Neuroscience & Neuroanatomy 815124 6 1 and 2 prof.dr. E. Scherder (coördinator, in cooperation with the Medical Faculty (Vumc): guest lecturers from the departments of Neurology and Anatomy (including practical anatomy sessions)) This course provides the medical background in neurology and anatomy for clinical applications of neuroscience. Key fields covered by this course are the structure, functions and dysfunctions of: • the human brain, with special focus on • the central versus the peripheral nervous system • the brainstem, the spinal cord • vasculature, blood flow and cerebrospinal fluid circulation • autonomic, neuroendocrine, and regulatory functions • higher neural functions After completing the course the student is supposed to have the knowledge and the skills to examine the functions and diagnose dysfunctions in the central and peripheral nervous system. Lectures and practical assignments • To be announced • Other anatomical course materials • recommended: Netter's Atlas of Human Neuroscience Acquired knowledge and skills of the student will be tested by means of: • Exam (open questions) • Satisfactory completion of the practical anatomical sessions.


157

subject code credits period lecturer aim content

Scientific Writing and Presenting 815101 6 2 dr. J.B. Deijen (coordinator) Training skills for oral presentations and writing a paper. This intensive course reviews methods to support the critical, analytical reading of research articles (critical thinking), provides an introduction into how to develop and write an empirical research article according to APA norms, and how to present one's research in form of a poster or a powerpoint presentation. form of tuition 6 two-hours lectures and workshops. literature Reader Scientific English mode of assessment Grades are based on oral demo presentations and a term paper subject code credits period lecturer aim content


remarks subject code credits period

158

Seminar Attention (Seminar Attention) 815100 6 5 and 6 prof.dr. J.L. Theeuwes To learn how to interpret and analyze theories and findings on attention and eye-movements. Learn how to set up experiments. The format of the seminar will be a discussion of one or two target articles, and student presentations, each week. Target articles for each week will be "classic" articles representing early and/or important studies on a specific topic or recent new papers in attention and eye movements. For the presentations, each student has to present the main findings of the target article for that week and is required to find a recent paper on the topic covered by the target article. Students have to prepare a 20 minute oral presentation in Microsoft Powerpoint. The rest of the class will be spent discussing the target articles and their relationship to the presented papers. Each student will give two presentations. The presentation will determine 50% of the course grade for each student. The target papers will be available on the course website and accessible via blackboard. One week after the last class, each student will submit a final paper (up to 20 pages, 12 pt. font, double spaced) on one of the topics covered in class. The paper will consist of a brief review of (at least) 6 research papers (including those already covered on that topic in class) and a proposal for a new experiment. The paper will be worth 50%. Lectures and practical assignments Articles Student presentation and writing a paper. Students are required to be present during all meetings. Penalty for being absent is 5% each time a student is absent. The course Attention (Dr. W. van Zoest; BA3) is required to enroll. Seminar Cognitive Neuroscience 815098 6 4

Psychologie

lecturers dr. D.J. Heslenfeld; dr. C.N.L. Olivers aim To extend students' knowledge in the field of cognitive and clinical neuroscience. content Over the last two decennia, scientific research in the field of cognitive neuroscience has led to fundamental new insights in the relation between brain function and behavior. Research is ongoing, and in many cases, the latest insights have not yet traversed their ways down into the regular textbooks. This seminar offers students the possibility to discuss state of the art research. The latest insights into topics such as working memory, multisensory perception, and the mirror neuron system will be covered. The seminar will also cover important questions regarding legal and ethical aspects of cognitive and clinical neuroscience research. form of tuition Lectures, literature study, oral presentations and discussions. literature Research papers; to be announced. mode of assessment Oral presentation, contribution to discussion, and a review paper. entry requirements Cognitive Neuroscience and Neuropsychology 16.4.2

Elective courses first year Elective Courses 1 First Year

Choose one out of four courses Course code 815102 815051 815120 815049

subject code credits lecturer period aim

content


Course name Memory and Memory Disorders Neural Models of Cognitive Processes Programming for Psychologists Thinking and Deciding (Denken en Beslissen)

Cr. 6 6 6 6

Period 2 (in 08/09; not in 09/10) 2 (in 09/10; not in 08/09) 2 (in 08/09; not in 09/10) 2

Memory and Memory Disorders 815102 6 dr. R.J. Godijn 2 (in 08/09; not in 09/10) The course aims to give students an overview of memory at the cognitive and neurophysiological level, and to give students the background to interpret memory disorders in patients with brain damage. The course focuses on various approaches in the study of human memory and memory disorders. We will discuss working memory, encoding-retrieval interactions, interference and forgetting implicit memory, and the brain substrate of memory. We will also discuss clinical testing of memory, and memory loss after local brain damage, dementia, and other conditions. We will review a number of theoretical frameworks such as REM, neural networks, and ACT-R. 12 two-hour lectures and workshops, two oral presentations and a paper To be announced Exam, presentation, and term paper


159


content


subject code docent credits contact period aim content

form of tuition literature examination format mode of assessment


160

Neural Models of Cognitive Processes 815051 6 dr. M. Meeter 2 (in 09/10; not in 08/09) Neural network models have become part of the fabric of cognitive science, and have been applied in many domains. In this course, we will concentrate on these applications, and on hands-on experience with the development of neural network models. The course will start with a general introduction, and a tutorial in a simulation environment. In the second part of the course, students will present published models, and be required to either extend a model or to do several exercises in the simulation environment. This work then has to be described in short papers. 22 hours lectures and discussion, 4 hours computer tutorial, one oral presentation, 30 hours group work, 10 hours activating work form. Syllabus, and a reader with recent papers. Grades are based on average of performance on a final exam, the oral presentation and the term paper. Programming for Psychologists 815120 dr. R.J. Godijn 6 15 hours (3 interim examination, 12 lecture) 2 (in 08/09; not in 09/10) Learn programming skills and apply them to psychological testing, experimenting and analysing data. The first part of the course will cover the design and programming of psychological experiments and the computerization of neuropsychological tests. For this the E-prime software package will be used. The second part of the course will deal with the visualization and analysis of data using the MATLAB computing language. 12 x 1 hour lecture, 12 x 2 hours practicals (compulsory), assignments (twice a week) To be announced interim examination Of the 12 assignments, at least 8 need to be marked 6 or higher. At the end there will be an exam consisting of essay questions and programming assignments. You are allowed to bring your book and any other material Thinking and Deciding (Denken en Beslissen) 815049 6 2 dr. M.R. Nieuwenstein Explaining and providing understanding of theories, research methods and practical aspects about human judgment, rational thinking, dilemmas, choices and planning.

Psychologie

content What is "rational" thinking? What keeps us from it? How can we improve our thinking and decision processes? How do we reason and choose in uncertain (risk) situations? What is the influence of (moral) beliefs and emotions? form of tuition Lectures literature Baron, J. (2000) Thinking and Deciding (3rd ed.). New York: Cambridge University Press. mode of assessment Written exam Elective courses 2

Students choose two out of three courses Course code 815095 815048 815047

subject code lecturer credits period aim content

form of tuition literature mode of assessment subject code credits period lecturer aim

Course name Clinical Neuropharmacology Human Information Processing (Informatieverwerking) Perception

Cr.

Period

6 6

5 and 6 5 and 6

6

5

Clinical Neuropharmacology 815095 dr. J.B. Deijen 6 5 and 6 Providing insight into the action and the use of psychotropic drugs, psychiatric disorders and associated neurobiological mechanisms Neurobiological concepts and clinical developments will be addressed to explain concepts underlying the psychopharmacological treatment of psychiatric disorders. Much attention will be paid to chemical neurotransmission. Topics include the neurobiology of the action of antidepressants, anxiolytics and antipsychotics. In addition, treatment of mental disorders such as depression and schizophrenia will be addressed. Also, some attention is directed on cognitive enhancers and neuroprotective agents such as psychostimulants, vitamins, neuropeptides and hormones in normal aging and dementia. Lectures Stahl, S.M., (2002) Essential Psychopharmacology. Neuroscientific basis and practical applications, second edition. Cambridge University Press open-ended written examination Human Information Processing (Informatieverwerking) 815048 6 5 and 6 dr. S.A. Los At the end of this course students should be capable of: • outlining some major theories and controversies in human information processing, in particular relating to the concepts of processing stages, the central bottleneck, and executive control; • specifying major methodological approaches to these controversies; • deriving experimental predictions from research hypotheses and theories; • interpreting results from research in terms of theoretical constructs;


161

discussing interrelations among different theories in human information processing. One or two research articles are covered during each lecture. The emphasis will be on (1) distinguishing the research hypotheses and underlying assumptions; (2) the experimental approach to test the hypotheses and (3) how the data bear on the different hypotheses. Lectures A series of journal articles to be specified at the first lecture. Open-ended written examination. Basic knowledge of experimental methods is assumed. •

content

form of tuition literature mode of assessment remarks subject code credits period lecturer content

form of tuition literature mode of assessment entry requirements

16.5 16.5.1

Perception 815047 6 5 dr. C.N.L. Olivers Introduction to the fundamental principles of perception. Physiological, psychophysical and cognitive approaches to visual, auditory and tactile perception are treated. Is perception purely a registration of the outside world? Which processes and representations underlie conscious and unconscious perception? What methods can we use to find out? Lectures, literature study Goldstein, E.B. (2006) Sensation and Perception. 7th Edition. London: Wadsworth. As well as a selection of articles (to be announced in class). Written exam and in-class assignments. No specific requirements

Second year Obligatory courses Course code 815103 815105 815108 815099 815104

Course name Brain Imaging Master's Thesis Clinical and Cognitive Neuropsychology Neuropsychological Assessment Neuropsychology of Cognitive Dysfunctioning Review Paper


Cr.

Period

6 30

1 4, 5 and 6

6 6

1 5 (not in 08/09)

6

3

Brain Imaging 815103 6 1 dr. D.J. Heslenfeld To learn how various brain imaging techniques are used in modern neurocognitive research. content The course will treat physical principles, recording apparatus, and practical applications of the four major brain imaging techniques: EEG, MEG, MRI,

162

Psychologie


PET, with an emphasis on EEG and MRI. These techniques will be discussed in detail and live demonstrated. We will visit the various labs, and students will perform a small research project of their own. This includes recording, analyzing and presenting your own brain imaging data in a small supervised group. Lectures and obligatory practicals. To be announced Written report, oral presentation, contribution to practicals. Cognitive Neuroscience and Neuropsychology. Language: tuition in English MRI practicals will take place on Wednesdays in the afternoon/evening

subject code credits period supervisor aim content

Master's Thesis Clinical and Cognitive Neuropsychology 815105 30 4, 5 and 6 dr. J.B. Deijen To learn how to perform research and report about it. Students participate in a research project concerning Cognitive Neuropsychology. The Thesis can be done at the department of Cognitive Psychology (FPP), the department of Clinical Neuropsychology (FPP), an external research organization (for example TNO), a company, or another (foreign) university. Before starting, a written research plan should be submitted to the head of the department of Cognitive Psychology or the head of the department of Clinical Neuropsychology. Participation in a research project can only start after approval of the research plan. The research performed by the student forms the basis for the Thesis. The Master Thesis should be written in article style. Students will be supervised by a person from the academic staff of the department of Cognitive Psychology or the department of Clinical Neuropsychology. There will be at least one meeting a week between the student and the supervisor. mode of assessment The final grade for the Master Thesis will be based on the quality of both the research and the written thesis. Grading will be done by the direct supervisor and the head of the department. It is required that students present their research in the form of a talk during a research meeting. subject code credits period lecturers aim

Neuropsychological Assessment 815108 6 1 prof.dr. J. Oosterlaan; drs. M. Luman (coordinators) Knowledge of and skills in assessment and neuropsychological assessment in particular. content This course deals with both theoretical and clinical issues in neuropsychological assessment and covers all steps in the diagnostic cycle emphasising neuropsychological assessment in children and adults. Topics covered include: 1) formulating testable queries, 2) diagnostic decision theory, 3) in depth study of psychometrics, 4) communicative and observational skills, 5) test selection and training administration skills, 6)


163

report writing 7) ethical and legal issues. form of tuition Lectures, training sessions, workgroups (problem based learning) and selfstudy. Full attendance for all parts of the course is required. Each week carries a specific theme, which in most weeks converges with one of the main domains of functioning (e.g., perception and motor functioning, intelligence). Each theme is introduced by a plenary lecture. Groups of students are trained in administering major and frequently used neuropsychological tests during training sessions. In these sessions students present in subgroups on psychometric issues and issues in administration of these neuropsychological tests. Workgroups require students to translate theoretical knowledge to clinical practise. Both child and adult cases will be provided. Students will be trained in neuropsychological report writing. Emphasis is on the student's self-activities. literature • Vanderploeg, R. D. (2000). Clinician's guide to neuropsychological assessment. London: Erlbaum. • Reader Neuropsychological Assessment 2007 (pricing to be announced). mode of assessment Presentations, essays and Blackboard tests. remarks • This course is tailored to Dutch clinical practice. For non-Dutch speaking students a parallel course will be provided. The content of this parallel course may differ from this description. • This course is also available for students of the Bachelor profile Cognitive and Clinical Neuropsychology, but offers additional practicals, requires additional self study and an extended examination. subject code credits lecturer period aim content


mode of assessment

164

Neuropsychology of Cognitive Dysfunctioning 815099 6 dr. T.S. Schweizer 5 (not in 08/09) Understanding the nature and structure of human cognition and its neural bases by the study of deficits. Evidence will be obtained by looking at abilities and disabilities of individuals who have suffered neurological/ brain damage. The course consists of a series of work lectures. Students will be required to present and discuss cases used to illustrate the course material. This course requires that participants have a basic knowledge of neuropsychology as the topics covered will build on basic principles of cognitive neuropsychology, attentional, executive functioning, memory, speech disorders and theory of mind. Lectures and practical assignments • Rapp, B. The Handbook of Cognitive Neuropsychology. Psychology Press, 2001. • Selection of articles and cases. Writing an Essay. Student presentations. Students are required to be present during all meetings.

Psychologie

subject code credits period aim

content form of tuition literature mode of assessment 16.5.2

Review Paper 815104 6 3 To familiarize students with the literature concerning the topic of research of their Master Thesis Cognitive Neuropsychology. In addition, it is aimed that students learn to write a review paper under close supervision. Depends on the topic of research during the Master Thesis Students will be individually monitored and instructed by their supervisor in writing a literature review. Depends on the topic of research during the Master Thesis Paper Elective courses second year Elective Courses III

Students choose one out of four courses Course code 815102 815051 815120 815049


content

form of tuition literature mode of assessment subject code credits lecturer period

Course name Memory and Memory Disorders Neural Models of Cognitive Processes Programming for Psychologists Thinking and Deciding (Denken en Beslissen)

Cr. 6 6 6 6

Period 2 (in 08/09; not in 09/10) 2 (in 09/10; not in 08/09) 2 (in 08/09; not in 09/10) 2

Memory and Memory Disorders 815102 6 dr. R.J. Godijn 2 (in 08/09; not in 09/10) The course aims to give students an overview of memory at the cognitive and neurophysiological level, and to give students the background to interpret memory disorders in patients with brain damage. The course focuses on various approaches in the study of human memory and memory disorders. We will discuss working memory, encoding-retrieval interactions, interference and forgetting implicit memory, and the brain substrate of memory. We will also discuss clinical testing of memory, and memory loss after local brain damage, dementia, and other conditions. We will review a number of theoretical frameworks such as REM, neural networks, and ACT-R. 12 two-hour lectures and workshops, two oral presentations and a paper To be announced Exam, presentation, and term paper Neural Models of Cognitive Processes 815051 6 dr. M. Meeter 2 (in 09/10; not in 08/09)


165

aim Neural network models have become part of the fabric of cognitive science, and have been applied in many domains. In this course, we will concentrate on these applications, and on hands-on experience with the development of neural network models. content The course will start with a general introduction, and a tutorial in a simulation environment. In the second part of the course, students will present published models, and be required to either extend a model or to do several exercises in the simulation environment. This work then has to be described in short papers. form of tuition 22 hours lectures and discussion, 4 hours computer tutorial, one oral presentation, 30 hours group work, 10 hours activating work form. literature Syllabus, and a reader with recent papers. mode of assessment Grades are based on average of performance on a final exam, the oral presentation and the term paper. subject code docent credits contact period aim content


Programming for Psychologists 815120 dr. R.J. Godijn 6 15 hours (3 interim examination, 12 lecture) 2 (in 08/09; not in 09/10) Learn programming skills and apply them to psychological testing, experimenting and analysing data. The first part of the course will cover the design and programming of psychological experiments and the computerization of neuropsychological tests. For this the E-prime software package will be used. The second part of the course will deal with the visualization and analysis of data using the MATLAB computing language. 12 x 1 hour lecture, 12 x 2 hours practicals (compulsory), assignments (twice a week) To be announced interim examination Of the 12 assignments, at least 8 need to be marked 6 or higher. At the end there will be an exam consisting of essay questions and programming assignments. You are allowed to bring your book and any other material


Thinking and Deciding (Denken en Beslissen) 815049 6 2 dr. M.R. Nieuwenstein Explaining and providing understanding of theories, research methods and practical aspects about human judgment, rational thinking, dilemmas, choices and planning. content What is "rational" thinking? What keeps us from it? How can we improve our thinking and decision processes? How do we reason and choose in uncertain (risk) situations? What is the influence of (moral) beliefs and emotions? form of tuition Lectures literature Baron, J. (2000) Thinking and Deciding (3rd ed.). New York: Cambridge

166

Psychologie

University Press. mode of assessment Written exam


167

168

Psychologie

17

17.1

Social Psychology (MScRes)

Introduction Background: The two-year Research Master's in Social Psychology is one of the very few advanced research master courses offered at the Vrije Universiteit Amsterdam. These advanced master programs have been selected chiefly on the basis of the respective research groups' national and international research reputation. The MSc in Social Psychology at the Vrije Universiteit Amsterdam is the only two years social psychology research program offered in the Netherlands. It is an intensive full-time course with an equal emphasis on theory and research (see Goals of the Program below). The entire curriculum is in English and is available to students who show a good promise for conducting research at an advanced level. Goals of the Program: The teaching program focuses on providing in-depth knowledge of major fields in social psychology by emphasizing general principles underlying social behavior. In the first year teaching, this is reflected in courses that focus on basic principles of social psychology. These courses offer theoretical perspectives with overarching conceptual frameworks that pull together diverse empirical areas rather than focusing on a string of empirically driven themes that fall under traditionally established rubrics. At the same time, there is a strong emphasis on acquiring advanced research skills, methods, and statistics. Thus, the teaching of the first year of the MSc program is designed to provide a solid theoretical foundation along with advanced research skills that permit the student to translate a theoretically driven idea into an implementable research design. This is assessed in terms of the Research Project to be completed in the second semester. Throughout the first year, there is a continuous emphasis on oral and written presentation skills. The second year is designed to achieve two complementary goals. In the first instance, the aim is to further integrate theoretical knowledge from the basic principles and advanced courses in the first year by introducing diverse interdisciplinary perspectives that have a bearing on basic principles of social psychology. The second goal is to locate basic social psychological principles in a broader transdisciplinary context. The purpose of these courses is to provide bridges between social psychology and neighboring disciplines that can both supply social psychology with new insights and vice versa, namely fields that could fruitfully be inspired by the theoretical and methodological sophistication achieved in social psychology. Thus, both goals of the second year are designed to foster a permeable vision of science that is not delineated by traditional disciplinary boundaries. Moreover, the second year entails further advanced methodology, as well as two major research projects to be conducted by each student for which a substantial part of the second year will be dedicated. These two projects are expected to be original contributions culminating in one written research report in the form of a journal article that could in principle be submitted for publication.


169

17.2

Course description Below the curriculum and course description of the research master's in Social Psychology.

17.3

First Year Course code 815033 815179 815128 815046 815039 815176 815177 815038 815034



Course name Advanced Data Analysis Advanced Research Methods Applied Social Psychology (Toegepaste Sociale Psychologie) Basic principles 1: Interpersonal Processes Expert Workshop II Free Choice Course I Motivation and Emotion Research Project I Writing & Presenting

Cr.

Period

6 6 6

3 3

6 6 6 6 12 6

2 5 4 2 5 and 6 1

Advanced Data Analysis 815033 6 156 hours (3 interim examination, 129 self-study, 24 lecture) 3 dr. M. Gallucci This course provides a theoretical overview and detailed practical knowledge concerning statistical analyses of social psychological data. After an introduction of the general linear model, with emphasis on estimation of effect sizes and hypothesis testing, the course concentrates on applications of the model, such as analysis of variance, regression analysis, path analysis, and exploratory factor analysis. Along with these techniques, issues such as mediation, moderation, and reliability are considered.The aim of the course is to enable student to plan, execute, and interpret appropriate statistical analyses for applied and experimental research data. Because the application of advanced statistical techniques is central to the course, students will have several assignments to analyze existing data sets, and interpret the results. Lectures and tutorials To be announced interim examination Exams and assignments

subject code credits contact

Advanced Research Methods 815179 6 168 hours (3 written interim examination, 12 practical, 129 literature survey, 24 lecture) lecturer to be announced content In this course students are trained to independently design and conduct research. Specific attention will be paid to experimental research and field studies. The course focuses both on research methods and data analysis. The course will also touch on other important aspects of conducting research (e.g., ethics, reporting of research results, and the implications of research 170

Psychologie


subject code lecturer credits contact period content




findings). Lectures and tutorials Readings to be announced later written interim examination Exam, essays and assignments Students from the practitioner master's in Social Psychology and from the research master's in Social Psychology will attend the lectures of this course. Applied Social Psychology (Toegepaste Sociale Psychologie) 815128 dr. S.L. Koole 6 168 hours (40 essay, 14 active learning methods, 6 working group, 98 literature survey, 10 lecture) 3 Social psychology generates scientific insights that have important implications for everyday life. Accordingly it is not surprising that social psychology is increasingly applied in a variety of societal arenas, including health, energy conservation, management, coaching, and relationship counseling. In this course, prominent social psychologists will discuss some of the ways in which social-psychological work is being put into practice. We also consider potential new applications of social psychology. Lectures, work groups, and writing an essay. • Steg, L., Buunk, A.P., & Rothengatter, J.A. (eds., 2007). Applied Social Psychology: Understanding and Managing Social Problems. Cambridge: Cambridge University Press. • Various articles essay Exam, assignments Students from the practitioner master's in Social Psychology and from the research master's in Social Psychology will attend the lectures of this course. Basic principles 1: Interpersonal Processes 815046 6 168 hours (3 interim examination, 141 literature survey, 24 lecture) 2 dr. C. Finkenauer We spend a good part of our lives in intimate relationships - relationships that shape us, and in turn are shaped by us. This course provides a comprehensive review of theory, concepts, methods, and research findings regarding relationships science. We will review work regarding diverse topics, including evolutionary processes, infant attachment, intimacy phenomena, relationship maintenance processes, distressed interaction patterns, and the like. We will address questions such as: How do equalstatus relationships differ from unequal-status relationships? What happens when relationships change as a consequence of divorce or bereavement? How do biological, psychological, and cultural processes affect relationships? As a basis for evaluating existing research and developing your own research ideas the course also covers research methods and the


171

form of tuition literature examination format mode of assessment subject code credits contact period lecturers content


mode of assessment naam code studiepunten periode lecturer content

172

process of scientific inquiry. The course is designed to promote scientific thinking through (a) reviewing and evaluating the existing literature, and (b) developing your own proposals for research. Lectures and tutorials To be announced interim examination Exams, essays and assignments Expert Workshop II 815039 6 168 hours (10 practical, 20 working group, 138 literature survey) 5 prof.dr. P.A.M. van Lange (Module A); dr. R. Baumeister (Module B); dr. D. Tice (Module B) This workshop consists of two modules. In each module leading international scientists will teach on a topic in their area of expertise. The topics of both modules are specializations in social psychology and their neighboring disciplines. Module A: Interdependence and Social Interaction. Much of human thought, affect, and behavior is rooted in social interaction experiences. To understand social interaction (i.e., its determinants and consequences), it is essential to analyze the key features of the situation in which an interaction takes place. Interdependence Theory provides the tools for analyzing different situations and how they may influence psychological processes and interaction patterns. Module B: The Self. This module will cover a range of topics pertaining to the study of the self in social psychology. Lectures and readings will discuss the nature and structure of the self, self-knowledge, self-regulation theory, self-esteem, self-defeating behavior, self-handicapping, and procrastination. The course will also cover human nature and humans as cultural animals, the self and human sexuality, dualism and the mind-body problem, free will, and choice and the self. Coverage of many topics will include discussion of research methods for studying the self. Workshop Module A: Kelley, H., Holmes, J., Kerr, N., Reis, H., Rusbult, C., & Van Lange, P. (2003). An atlas of interpersonal situations. New York: Cambridge. Module B: to be announced. Essays and assignments Free Choice Course I 815176 6 4 Unknown In this course students have the opportunity to select a free choice course. In order to fulfill the requirements of Free Choice Course 1, students have to attend a course outside the department of Social Psychology (VU). Students can select a course from another department at the VU or at another

Psychologie

university. Free Choice selections should be made in consultation with the coordinator of the Research Master's in Social Psychology and approved by both the Research Master committee of the department of Social psychology and the department offering the course. A list of already approved courses will be available from the secretariat. form of tuition Dependent on selected course. mode of assessment Dependent on selected course. subject code credits contact period lecturers content


Motivation and Emotion 815177 6 168 hours (3 interim examination, 141 literature survey, 24 lecture) 2 dr. W.W. van Dijk; dr. S.L. Koole Everyone knows that motivation and emotions are important, but how exactly do they function in human behavior? This course provides a comprehensive overview of both historical and recent developments in (social) psychological research on motivation and emotions. The course is designed to help students develop an understanding of the concepts, methods and research findings central to the study motivation and emotions. The course consists of different forms of tuition (i.e., lectures and tutorials) and requires an active participation and preparation of students. Moreover, during the course students will design, conduct and report an empirical study in the area of motivation or emotion. Lectures and tutorials To be announced interim examination Assignments and research paper Students from the practitioner master's in Social Psychology and from the research master's in Social Psychology will attend the lectures of this course.


Research Project I 815038 12 336 hours (30 practical, 306 active participation) 5 and 6 staff members The first year will conclude with a research project. In this course students, under the guidance of a faculty member, will participate in a research project and write a formal report on the research progress. Students will learn how to design and program an experiment using the authorware software. This research project is intended to involve students in research and to allow them to apply their acquired theoretical, methodological and statistical knowledge in developing an original research project. In general, it is expected that the research project consists of an empirical study. The form and content of firstyear projects may vary widely depending on the student's particular area of interest. form of tuition Tutorials literature • Brown,& Gaertner (2003), Blackwell, Handbook of social psychology: Intergroup processes, ISBN 1-4051-0654-9


173

• suplementary articles mode of assessment Research propopsal, presentation, research paper



17.4

Writing & Presenting 815034 6 168 hours (3 interim examination, 141 literature survey, 24 lecture) 1 to be announced In this course students will be trained in two important academic skills: writing, and presenting. Students will be trained in writing an empirical journal article. The focus will be both on key problem areas in written English and on guidelines which are specific to APA-style (e.g., guidelines on writing style, biased language, presentation of statistics). Second, students will be trained in presenting empirical research for international audiences (e.g., oral presentation). The focus will be on how to structure a presentation, responding to questions, and how to use media facilities. Lectures and tutorials To be announced interim examination Paper and presentations

Second Year Course code 815032 815041 815042 815043 815044


form of tuition literature examination format mode of assessment 174

Course name Basic Principles 3: Group Processes Bridging Social Psychology Expert Workshop I Expert Workshop III Research Projects II & III (M-thesis)

Cr. 6 6 6 6 36

Period 1 1 2 3 3, 4, 5 and 6

Basic Principles 3: Group Processes 815032 6 168 hours (3 interim examination, 141 literature survey, 24 lecture) 1 dr. E.A.C. van Leeuwen This course familiarizes students with the various approaches to group processes and intergroup relations. We consider the nature of social categorization processes and how stereotypes and prejudice become manifested as discrimination and intergroup conflict, and how groups become mobilized to perform collective action. Other topics include social exclusion, conformity, performance and decision making. Attention will also be paid to applied domains, such as organizational contexts. The module emphasizes the current research literature, rather than summary texts. Lectures and tutorials To be announced interim examination Exams and assignments Psychologie



examination format mode of assessment subject code credits contact period lecturer content

Bridging Social Psychology 815041 6 168 hours (3 interim examination, 71 group assignment, 70 literature survey, 24 lecture) 1 prof.dr. P.A.M. van Lange Social psychology may be regarded as the science of social phenomena, and as such is meaningfully linked to several other fields of psychology and disciplines beyond psychology. Given its breadth and location within the scientific landscape, the potential of social psychology to bridge with other fields and disciplines is increasingly recognized. Such bridging may bring about theoretical benefits (e.g., contributing to an overarching theory), including methodological benefits (e.g., contributing to convergent measurement), and societal benefits (e.g., contributing to knowledge that helps us understand and potentially solve a societal problem). The central goal of this course is threefold. First, the course provides a comprehensive overview of the various views regarding the benefits of bridging social psychology. Second, the course addresses various theoretical issues and societal problems that call for a transdisciplinary approaches, thereby also illustrating the drawbacks of mono-disciplinary approaches. Third, the course focuses on theoretical, analytical, and methodological skills, using assignments in which students write concise grant proposals on topics that are inherently transdisciplinary. Lectures and tutorials Van Lange, P.A.M. (Ed., 2006). Bridging Social Psychology: The benefits of transdisciplinary approaches. Mahwah, New Jersey: Erlbaum. Several articles interim examination Essays and assignments Expert Workshop I 815042 6 168 hours (10 practical, 138 literature survey, 20 lecture) 2 Several lecturers This workshop consists of two modules. In each module leading international scientists will teach on a topic in their area of expertise. The topics of both modules are specializations in social psychology and their neighboring disciplines. Module A, Neuroscientific Foundations of Social Behavior, is taught by prof. dr. John Cacioppo (University of Chicago) and prof. dr. Gün Semin (Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences). Topic and lecturers of Module B are to be announced. Short description Module A (Neuroscientific Foundations of Social Behavior): The prevalent analytic unit in psychology and related disciplines is the individual. Such an analytic incision readily offers itself given the biological finitude of the individual but it does not necessarily lend itself as readily for an examination of what it means to be a "social species". The human species is characterized by social dependence and for any psychological function to maintain and support such


175

interdependence it has to be "coupled" with another organism in a two-way interaction. "Coupling" means that two (or more) organisms have to be linked by some common or symmetrical base, namely a base that puts them on the same footing, thus making it possible for two organisms to interact. We shall broadly refer to processes by which a common base between organisms is established as synchronization. Synchronization as we shall discuss in this course has biological, cognitive, affective and socio-cultural bases and is constitutive of the foundations of social behavior. form of tuition Workshop literature To be announced mode of assessment Exams, essays and assignments subject code credits contact period docent content

Expert Workshop III 815043 6 168 hours (10 practical, 138 literature survey, 20 lecture) 3 Several lecturers This workshop consists of two modules. In each module leading international scientists will teach on a topic in their area of expertise. The topics of both modules are specializations in social psychology and their neighboring disciplines. Module A, Computational Modeling as a Tool for Theory Construction and Testing, is taught by prof. dr. Eliot Smith (Indiana University). Topic and lecturers of Module B are to be announced. Short description Module A (Computational Modeling as a Tool for Theory Construction and Testing): Traditionally, theories in social psychology have been expressed verbally, and specific testable hypotheses have been derived from theories intuitively and informally. As theories increase in complexity, this traditional approach becomes impractical and computational modeling must be used to formulate theories and clarify their predictions. This is particularly true of a new class of dynamic theories in which interactions among large numbers of simple components are responsible for generating the overall behavior of the system. These theories include connectionist models of cognitive processes, evolutionary game theory models of social behaviors, and dynamical systems models of many types of phenomena. This workshop provides an introduction to computational modeling for social psychologists, emphasizing its logic and general procedures rather than lowlevel "how-to" details. Examples will be drawn from prof. Smith's own research on connectionist models in social cognition, as well as several other areas. form of tuition Workshop literature To be announced mode of assessment Exams, essays and assignments subject code credits contact period lecturer

176

Research Projects II & III (M-thesis) 815044 36 1008 hours (80 practical, 928 self-study) 3, 4, 5 and 6 staff members

Psychologie

content The second year will be concluded with two extensive research projects. Students will conduct two original research projects leading to a written report in the style of a journal article. Also, students are expected to present their projects in the style of a conference paper to the staff and fellow students or at a formal conference. Ideally, one of these research projects will be conducted during a foreign internship under supervision of a leading expert in the field. form of tuition Tutorials literature To be announced mode of assessment Research paper


177

178

Psychologie

18

18.1

Cognitive Science (Msc in Artifcial Intelligence)

Department of Cognitive Psychology Address: Van der Boechorststraat 1 Phone: +31 - 20 - 598 8786 Fax: +31 - 20 - 598 8971 Office: mw. B. Löwe, room 1E-21 Head of Department Prof.dr. J. Theeuwes (Jan)

18.2

General information Cognitive Psychology involves research in the areas of perception, attention, memory, learning, action, decision, and thinking. The major aim is to understand the processes that underlie human functioning. The research activities of the Department of Cognitive Psychology have a strong focus on visual and auditory perception, attention, and eye movements.

18.3

Cognitive Science (master in Artificial Intelligence) One of the programmes within the master Artificial Intelligence (AI) is that of Cognitive Science. To gain access to Cognitive Science you need a Bachelor Degree in Psychology, preferably within the area of Cognitive Psychology, or a Bachelor Degree in Artificial Intelligence. Alternatively, you can enroll with a Bachelor Degree in Neuroscience, Physics, Mathematics, Biology, Philosophy, Medicine, or Computer Science, provided you have an appropriate specialization. A Bachelor Degree in Clinical and Cognitive Neuropsychology or in Artificial Intelligence obtained at the VU guarantees admittance to Cognitive Science. The programme focuses on the processes that underlie human functioning from two different research perspectives: empirical work and computational modelling. The combination of these two perspectives allows for a better understanding of the mechanisms underlying human functioning. For example, empirical work may suggest a functional layout for computation models, and vice versa, results of simulations with computation models can provide suggestions for setting up specific experiments. The underlying philosophy of Cognitive Science at the VU is to challenge students to be knowledgeable in a wide variety of fields and techniques, all of which are related to the subject area of cognitive psychology. Cognitive Science is jointly organized by the Department of Cognitive Psychology of the Faculty of Psychology and Education, and the Department of Artificial Intelligence of the Faculty of Sciences. Cognitive Science is a two-year Master allowing students to obtain a Master of Science (MSc).

18.4

First Year Some courses in the first-year curriculum are obligatory. In addition, students can choose courses from the "Elective Courses" list. Students may also consider choosing other master-level courses offered at the Vrije Universiteit (or elsewhere). However,

Cognitive Science (MSc in Artificial Intelligence)

179

prior approval from the head of the department of Cognitive Psychology or of Artificial Intelligence must then be obtained. 18.4.1

Obligatory Courses First Year (33 ects) Obligatory Courses for all students. Course code 815048


content

form of tuition literature mode of assessment remarks subject code lecturers credits period content

180

Course name

Cr.

Period

6

5 and 6

400125 471023

Human Information Processing (Informatieverwerking) Knowledge Management and Modeling Scientific Writing in English

6 3

815100 815098

Seminar Attention (Seminar Attention) Seminar Cognitive Neuroscience

6 6

1 and 2 Various dates around the year, see timetable masters 5 and 6 4

Human Information Processing (Informatieverwerking) 815048 6 5 and 6 dr. S.A. Los At the end of this course students should be capable of: • outlining some major theories and controversies in human information processing, in particular relating to the concepts of processing stages, the central bottleneck, and executive control; • specifying major methodological approaches to these controversies; • deriving experimental predictions from research hypotheses and theories; • interpreting results from research in terms of theoretical constructs; • discussing interrelations among different theories in human information processing. One or two research articles are covered during each lecture. The emphasis will be on (1) distinguishing the research hypotheses and underlying assumptions; (2) the experimental approach to test the hypotheses and (3) how the data bear on the different hypotheses. Lectures A series of journal articles to be specified at the first lecture. Open-ended written examination. Basic knowledge of experimental methods is assumed. Knowledge Management and Modeling 400125 dr. A.C.M. ten Teije; prof.dr. F.A.H. van Harmelen 6 1 and 2 Knowledge management is a relatively new discipline which has as its aim the efficiency improvement of the production factor "knowledge" and of the related business processes (knowledge creation, distribution, application and maintenance). The course "Knowledge Management and Modeling" is concerned with the organizational aspects of knowledge management, as well as the question how knowledge can be described with the support of modern information-modeling techniques. These knowledge models can be used to develop knowledge based systems. The notion of pattern-based Psychologie


mode of assessment target audience

knowledge modeling is a key issue in the knowledge management process. Students carry out a knowledge-management project in small project groups in a problem domain and organization of choice. Lectures, assignments, group project. Schreiber, Akkermans, Anjewierden, de Hoog, Shadbolt, van de Velde, Wielinga: Knowledge Engineering & Management. The MIT Press, Cambridge MA, 2000, ISBN 0-262-19300-0. Assignment, project reports. mIS, mAI

subject code co-ordinator credits period aim

Scientific Writing in English 471023 drs J.K.A. Meijer 3 Various dates around the year, see timetable masters The aim of this course is to provide the writing student with the essential linguistic means for producing English academic texts which are effective, idiomatically and stylistically appropriate and grammatically correct. content The initial focus in the course lies on the form of scientific texts in the Earth and Life Sciences: • Abstract (or summary) • Introduction • Methods • Results • Discussion General course outline Introducing the topics: • Academic and technical writing in English • The characteristics of different kinds of scientific texts • How scientific writing is judged and assessed • Where do you find your information and how do you present it? • How to avoid committing plagiarism Who am I writing for? What do I want to say? • Your readership • Key parts of an academic article: title, abstract, introduction, methods, results and discussion Writing the actual article • Paragraph and sentence construction: how do I link paragraphs together? • Writing simple and complex sentences. Active and passive sentences. • Argumentation: how do I put an argument? How do I frame my own opinion? • Should I use "I" or "we"? Writing correct English • Use of apostrophes and colons • Word order, verb tenses, time and tense • Avoiding mistakes typically made by Dutch writers • Common spelling mistakes You will be making considerable use of peer assessment: examining fellow students’ written work and giving them feedback. This method provides useful insights into how a text might be improved. The process of providing


181

form of tuition

literature mode of assessment

target audience remarks



remarks

182

someone else with feedback on their text is something that you will find very instructive. The course is focused on self-tuition. The plenary sessions concentrate on the process of writing and the product of writing. Homework is part of the course. With each topic, participants work through a phased series of exercises that usually conclude with the requirement to write a short piece of text. The instructor will append extensive written remarks to this text. The reader `Writing a Scientific Article¿ can be obtained at the TaalcentrumVU in the Metropolitan (4th floor) . The costs are 15 euro. Students will receive their credits only when they have participated in the classes and also when they have handed in all of the assignments. Students will receive a 'pass' when they have finished the course. This course is only open to students in the 2-year master¿s programmes of the Faculty Earth and Life Sciences. • Taught in English. • Students register for this course through TIS. Registration for this course automatically gives access to the corresponding Blackboard site. In Blackboard the students enroll for one of the groups. Seminar Attention (Seminar Attention) 815100 6 5 and 6 prof.dr. J.L. Theeuwes To learn how to interpret and analyze theories and findings on attention and eye-movements. Learn how to set up experiments. The format of the seminar will be a discussion of one or two target articles, and student presentations, each week. Target articles for each week will be "classic" articles representing early and/or important studies on a specific topic or recent new papers in attention and eye movements. For the presentations, each student has to present the main findings of the target article for that week and is required to find a recent paper on the topic covered by the target article. Students have to prepare a 20 minute oral presentation in Microsoft Powerpoint. The rest of the class will be spent discussing the target articles and their relationship to the presented papers. Each student will give two presentations. The presentation will determine 50% of the course grade for each student. The target papers will be available on the course website and accessible via blackboard. One week after the last class, each student will submit a final paper (up to 20 pages, 12 pt. font, double spaced) on one of the topics covered in class. The paper will consist of a brief review of (at least) 6 research papers (including those already covered on that topic in class) and a proposal for a new experiment. The paper will be worth 50%. Lectures and practical assignments Articles Student presentation and writing a paper. Students are required to be present during all meetings. Penalty for being absent is 5% each time a student is absent. The course Attention (Dr. W. van Zoest; BA3) is required to enroll.

Psychologie

subject code credits period lecturers aim content


Seminar Cognitive Neuroscience 815098 6 4 dr. D.J. Heslenfeld; dr. C.N.L. Olivers To extend students' knowledge in the field of cognitive and clinical neuroscience. Over the last two decennia, scientific research in the field of cognitive neuroscience has led to fundamental new insights in the relation between brain function and behavior. Research is ongoing, and in many cases, the latest insights have not yet traversed their ways down into the regular textbooks. This seminar offers students the possibility to discuss state of the art research. The latest insights into topics such as working memory, multisensory perception, and the mirror neuron system will be covered. The seminar will also cover important questions regarding legal and ethical aspects of cognitive and clinical neuroscience research. Lectures, literature study, oral presentations and discussions. Research papers; to be announced. Oral presentation, contribution to discussion, and a review paper. Cognitive Neuroscience and Neuropsychology Oblicatory Courses

Students can choose between the courses below. Course code 815051 815049


content


Course name Neural Models of Cognitive Processes Thinking and Deciding (Denken en Beslissen)

Cr. 6 6

Period 2 (in 09/10; not in 08/09) 2

Neural Models of Cognitive Processes 815051 6 dr. M. Meeter 2 (in 09/10; not in 08/09) Neural network models have become part of the fabric of cognitive science, and have been applied in many domains. In this course, we will concentrate on these applications, and on hands-on experience with the development of neural network models. The course will start with a general introduction, and a tutorial in a simulation environment. In the second part of the course, students will present published models, and be required to either extend a model or to do several exercises in the simulation environment. This work then has to be described in short papers. 22 hours lectures and discussion, 4 hours computer tutorial, one oral presentation, 30 hours group work, 10 hours activating work form. Syllabus, and a reader with recent papers. Grades are based on average of performance on a final exam, the oral presentation and the term paper.


183


content

form of tuition literature mode of assessment 18.4.2

Thinking and Deciding (Denken en Beslissen) 815049 6 2 dr. M.R. Nieuwenstein Explaining and providing understanding of theories, research methods and practical aspects about human judgment, rational thinking, dilemmas, choices and planning. What is "rational" thinking? What keeps us from it? How can we improve our thinking and decision processes? How do we reason and choose in uncertain (risk) situations? What is the influence of (moral) beliefs and emotions? Lectures Baron, J. (2000) Thinking and Deciding (3rd ed.). New York: Cambridge University Press. Written exam Definciency Course (9 ects) Deficiency Courses (PSY/AI BA students) Course code 400560

subject code docent credits period content

form of tuition literature mode of assessment target audience

184

Course name Special Topics Cognitive Science

Cr. 9

Period 1, 2, 3, 4, 5 and 6

Special Topics Cognitive Science 400560 dr. T. Bosse 9 1, 2, 3, 4, 5 and 6 The aim of this course is to eliminate specific deficiencies in the areas of Artificial Intelligence and Cognitive Psychology. Each student will take part in an individually developed course consisting of a range of topics covering the basics of Artificial Intelligence, Cognitive Psychology, or both, depending on the specific deficiencies present. In order to determine the individual content of the course program, students are required to make an appointment with the course coordinator. The individually tailored course program will contain (a subset of) the following elements: principles of programming, propositional and predicate logic, knowledge-based systems, multi-agent systems, cognitive neuroscience and neuropsychology, and principles of (experimental) research design. Although most of these elements address basic principles of Artificial Intelligence or Cognitive Psychology, the pace and the difficulty of the program will be at Master level. Lectures, self study, practical work Dependent on individual Individual assignments mAI (specialization Cognitive Science)

Psychologie

18.4.3

Elective Courses (18 ects) Course code 400434 815097 815103 400054 400154 815102 400428 815047 815104

subject code lecturer credits period aim

content



Course name Advanced Selforganisation Advanced Statistics for Experimentation Brain Imaging Design of Multi-Agent Systems Machine Learning Memory and Memory Disorders Mini Master Project AI Perception Review Paper

Cr. 6 6 6 6 6 6 6 6 6

Period 2 4 1 1 2 2 (in 08/09; not in 09/10) Throughout the year 5 3

Advanced Selforganisation 400434 dr. M.C. Schut 6 2 To understand, simulate and analyse the behaviour and self-organization of complex systems. The student is able to explain, implement and recognize basic principles and properties of such systems. This course is about the understanding of the behavior and self-organization of complex systems: systems in which the interaction of the components is not simply reducible to the properties of the components. The general question the we address is: how should systems of very many independent computational (e.g., robotic or software) agents cooperate in order to process information and achieve their goals, in a way that is efficient, selfoptimizing, adaptive, and robust in the face of damage or attack? We will look at natural systems that solve some of the same problems that we want to solve, e.g., adaptive path minimization by ants, wasp and termite nest building, army ant raiding, fish schooling and bird flocking, coordinated cooperation in slime molds, synchronized firefly flashing, evolution by natural selection, game theory and the evolution of cooperation. The course includes a practical part in which students implement a simulation of a selforganizing complex system and conduct structured experimental analysis with this simulation. Theory in lectures and practice in labs. Schut M.C., Scientific Handbook for Simulation of Collective Intelligence, 2007. Available at http://www.sci-sci.org/. Report including description of simulation and experimental analysis. mAI (computational intelligence and self organisation), mBMI, mIS, mCS More information available on BlackBoard. This is a project-oriented course and therefore students will be expected to have basic programming skills. Advanced Statistics for Experimentation 815097 6 4 dr. N. Smits To acquire knowledge of and insight into multivariate statistics in order to be able to apply these techniques and read associated literature at a level Cognitive Science (MSc in Artificial Intelligence)

185




subject code lecturer credits period content

form of tuition literature mode of assessment entry requirements target audience remarks

186

relevant for research in cognitive neuropsychology Multivariate Statistics: the General Linear Model. Lectures and practicals To be announced Assignments and final examination Admission conditions: Statistics and Research methods II (or a similar course). Brain Imaging 815103 6 1 dr. D.J. Heslenfeld To learn how various brain imaging techniques are used in modern neurocognitive research. The course will treat physical principles, recording apparatus, and practical applications of the four major brain imaging techniques: EEG, MEG, MRI, PET, with an emphasis on EEG and MRI. These techniques will be discussed in detail and live demonstrated. We will visit the various labs, and students will perform a small research project of their own. This includes recording, analyzing and presenting your own brain imaging data in a small supervised group. Lectures and obligatory practicals. To be announced Written report, oral presentation, contribution to practicals. Cognitive Neuroscience and Neuropsychology. Language: tuition in English MRI practicals will take place on Wednesdays in the afternoon/evening Design of Multi-Agent Systems 400054 dr. M. Hoogendoorn 6 1 This course discusses the design techniques of knowledge-based systems that consist of various intelligent agents and centers around the notion of compositional architecture. The design method used is DESIRE. A number of examples of agent models and generic task models are treated. In the associated practical work in spring, hands on experience is gained in the design of compositional multi-agent and knowledge systems using DESIRE tools. Combination of lectures and practical assignments. Reader. On the basis of the homework assignments, practical assignments and a written exam. Kennissystemen (400126) and Logische taal en redeneermethoden (400043). 3AI, 3I, mCS More information can be found on Blackboard.

Psychologie




content

form of tuition literature mode of assessment subject code lecturer credits period

Machine Learning 400154 drs. E.W. Haasdijk 6 2 The course Machine Learning (ML) surveys methods of acquiring and/or modifying theories from observations. Learning is one of the fundamental attributes of intelligence, and ML is currently the most active area of research in AI. The main topics covered in the course are: • concept learning and the general-to-specific ordering • decision tree learning; • artificial neural networks; • evaluating hypotheses; • bayesian learning; • instance-based learning; • Genetic Algorithms; • learning sets of rules; • reinforcement learning. Lectures with final written examination. Tom Mitchell, Machine Learning. Mc Graw Hill, 1997 ISBN 0-07-042807-7. Written eximination. 3BWI, 2AI, mCS Students are required to sign up for this course at Blackboard and via TIS: https://tis.vu.nl/tis/menu Memory and Memory Disorders 815102 6 dr. R.J. Godijn 2 (in 08/09; not in 09/10) The course aims to give students an overview of memory at the cognitive and neurophysiological level, and to give students the background to interpret memory disorders in patients with brain damage. The course focuses on various approaches in the study of human memory and memory disorders. We will discuss working memory, encoding-retrieval interactions, interference and forgetting implicit memory, and the brain substrate of memory. We will also discuss clinical testing of memory, and memory loss after local brain damage, dementia, and other conditions. We will review a number of theoretical frameworks such as REM, neural networks, and ACT-R. 12 two-hour lectures and workshops, two oral presentations and a paper To be announced Exam, presentation, and term paper Mini Master Project AI 400428 dr. M. Hoogendoorn 6 Throughout the year


187

aim Gaining deeper insight into a specific topic in AI. content This course consists of a small project on a specific topic in AI, selected in agreement with your supervisor. The project may have various forms, such as a literature study, the design of a piece of software, or exploring a research question. The results of the project are described in a brief report. form of tuition Individual project and written report. mode of assessment The end grade is based on both the project and the written report. target audience mAI remarks Depending on the interest of the student, a specific topic is selected and an individual supervisor is assigned. subject code credits period lecturer content

form of tuition literature mode of assessment entry requirements subject code credits period aim

content form of tuition literature mode of assessment

188

Perception 815047 6 5 dr. C.N.L. Olivers Introduction to the fundamental principles of perception. Physiological, psychophysical and cognitive approaches to visual, auditory and tactile perception are treated. Is perception purely a registration of the outside world? Which processes and representations underlie conscious and unconscious perception? What methods can we use to find out? Lectures, literature study Goldstein, E.B. (2006) Sensation and Perception. 7th Edition. London: Wadsworth. As well as a selection of articles (to be announced in class). Written exam and in-class assignments. No specific requirements Review Paper 815104 6 3 To familiarize students with the literature concerning the topic of research of their Master Thesis Cognitive Neuropsychology. In addition, it is aimed that students learn to write a review paper under close supervision. Depends on the topic of research during the Master Thesis Students will be individually monitored and instructed by their supervisor in writing a literature review. Depends on the topic of research during the Master Thesis Paper

Psychologie

18.5 18.5.1

Second Year Obligatory Courses for all students (54 ects) Course code 815096 400113 400111 815067


content


Course name Behavioral Methods Behaviour Dynamics Evolutionary Computing Master Thesis: Research Project Cognitive Science

Cr. 6 6 6 30

Period 3 1 and 2 1 and 2 4, 5 and 6

Behavioral Methods 815096 6 3 dr. M.R. Nieuwenstein; dr. L.J.F.M. van Zoest This course aims to provide students with knowledge of commonly used methods in cognitive psychology, and their problems. This will include methods for data collection, data analysis, and theory development. Examples of methods that will be covered in this course are signal detection theory, the methods used in cognitive neuropsychology (e.g., double dissociations), psychophysical experiments (e.g., how to obtain a reliable estimate of a sensation threshold), and memory research (e.g., the processdissociation technique). The course also covers the problems of some commonly used methods in data-analysis (e.g., null-hypothesis significance testing, interpretation of p values), and the principles that govern the development and evaluation of theories (e.g., philosophy of science, hypothesis testing). Lectures A selection of articles and bookchapters. open-ended written examination

subject code lecturers credits period content

Behaviour Dynamics 400113 dr. T. Bosse; dr. M. Hoogendoorn 6 1 and 2 This course teaches analysis and modelling of the dynamics of behaviour in Artificial, Biological, Cognitive and Social systems. Behavioural dynamics occurs in different forms, contexts and complexity. During the course examples of such behaviour are studied coming from software systems (e.g., knowledge- and agent-based systems), cognition (e.g., the use of beliefs, desires and intentions, complex reasoning tasks) and organisation theory (e.g., organisational change). The dynamics of behaviour of such systems is analysed (including verification and validation), modelled and simulated in this course using different techniques and tools. form of tuition Combinations of lectures, practical assignments, and presentations. literature Online reader. mode of assessment Examination and practical assignments. Both grades should be at least 5.5 to


189

pass the course. target audience mAI subject code lecturer credits period aim

content


mode of assessment target audience

Evolutionary Computing 400111 prof.dr. A.E. Eiben 6 1 and 2 To learn about computational methods based on Darwinian principles of evolution. To illustrate the usage of such methods as problem solvers and as simulation, respectively modelling tools.To gain hands-on experience in performing experiments. The course is treating various algorithms based on the Darwinian evolution theory. Driven by natural selection (survival of the fittest), an evolution process is being emulated and solutions for a given problem are being "bred". During this course all "dialects" within evolutionary computing are treated (genetic algorithms, evolutiestrategieën, evolutionary programming, genetic programming, and classifier systems). Applications in optimisation, constraint handling and machine learning are discussed. Specific subjects handled include: various genetic structures (representations), selection techniques, sexual and asexual genetic operators, (self-)adaptivity. If time permits, subjects in Artificial Life and Artificial Societies, and Evolutionary Art will be handled. Hands-on-experience is gained by a compulsory pogramming assignment. Oral lectures and compulsory pogramming assignment. Eiben, A.E., Smith, J.E., Introduction to Evolutionary Computing. Springer, 2003 ISBN 3-540-40184-9. Slides available from http://www.cs.vu.nl/~gusz/ecbook/ecbook.html. Written exam and pogramming assignment (weighted average). mBMI, 3AI, mAI, mCS, mPDCS

subject code credits period aim

Master Thesis: Research Project Cognitive Science 815067 30 4, 5 and 6 To learn how to perform research and report about it. Projects involve basic research, applied research, research concerning modeling, or a combination of these. content Students participate in a research project concerning Cognitive Science. The Thesis can be done at the department of Cognitive Psychology (FPP), the department of Artificial Intelligence (FEW), an external research organization (for example TNO), a company, or another (foreign) university. Before starting, a written research plan should be submitted to the head of the department of Cognitive Psychology or the head of the department of Artificial Intelligence. Participation in a research project can only start after approval of the research plan. The research performed by the student forms the basis for the Thesis. The Master Thesis should be written in article style. Students will be supervised by a person from the academic staff of the department of Cognitive Psychology or the department of Artificial Intelligence. There will be at least one meeting a week between the student

190

Psychologie

and the supervisor. mode of assessment The final grade for the Master Thesis will be based on the quality of both the research and the written thesis. Grading will be done by the direct supervisor and the head of the department. It is required that students present their research in the form of a talk during a research meeting. Students are also required to attend at least four research meetings at the department of Cognitive Psychology. It is finally required that students participate in the KIM meetings according to the rules as outlined on the web-site of the KIM meetings. Obligatory Courses

Students can choose between the courses below. Course code 815051 815049


content


Course name Neural Models of Cognitive Processes Thinking and Deciding (Denken en Beslissen)

Cr. 6 6

Period 2 (in 09/10; not in 08/09) 2

Neural Models of Cognitive Processes 815051 6 dr. M. Meeter 2 (in 09/10; not in 08/09) Neural network models have become part of the fabric of cognitive science, and have been applied in many domains. In this course, we will concentrate on these applications, and on hands-on experience with the development of neural network models. The course will start with a general introduction, and a tutorial in a simulation environment. In the second part of the course, students will present published models, and be required to either extend a model or to do several exercises in the simulation environment. This work then has to be described in short papers. 22 hours lectures and discussion, 4 hours computer tutorial, one oral presentation, 30 hours group work, 10 hours activating work form. Syllabus, and a reader with recent papers. Grades are based on average of performance on a final exam, the oral presentation and the term paper.


Thinking and Deciding (Denken en Beslissen) 815049 6 2 dr. M.R. Nieuwenstein Explaining and providing understanding of theories, research methods and practical aspects about human judgment, rational thinking, dilemmas, choices and planning. content What is "rational" thinking? What keeps us from it? How can we improve our thinking and decision processes? How do we reason and choose in uncertain (risk) situations? What is the influence of (moral) beliefs and emotions? form of tuition Lectures


191

literature Baron, J. (2000) Thinking and Deciding (3rd ed.). New York: Cambridge University Press. mode of assessment Written exam 18.5.2

Elective Courses (6 ects) Students can freely choose courses (with a minimum of 6 ECTS) from the options outlined under "Elective Courses)". Course code 400434 815097 815103 400054 400154 815102 400428 815047 815104 815101

subject code lecturer credits period aim

content


192

Course name Advanced Selforganisation Advanced Statistics for Experimentation Brain Imaging Design of Multi-Agent Systems Machine Learning Memory and Memory Disorders Mini Master Project AI Perception Review Paper Scientific Writing and Presenting

Cr. 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

Period 2 4 1 1 2 2 (in 08/09; not in 09/10) Throughout the year 5 3 2

Advanced Selforganisation 400434 dr. M.C. Schut 6 2 To understand, simulate and analyse the behaviour and self-organization of complex systems. The student is able to explain, implement and recognize basic principles and properties of such systems. This course is about the understanding of the behavior and self-organization of complex systems: systems in which the interaction of the components is not simply reducible to the properties of the components. The general question the we address is: how should systems of very many independent computational (e.g., robotic or software) agents cooperate in order to process information and achieve their goals, in a way that is efficient, selfoptimizing, adaptive, and robust in the face of damage or attack? We will look at natural systems that solve some of the same problems that we want to solve, e.g., adaptive path minimization by ants, wasp and termite nest building, army ant raiding, fish schooling and bird flocking, coordinated cooperation in slime molds, synchronized firefly flashing, evolution by natural selection, game theory and the evolution of cooperation. The course includes a practical part in which students implement a simulation of a selforganizing complex system and conduct structured experimental analysis with this simulation. Theory in lectures and practice in labs. Schut M.C., Scientific Handbook for Simulation of Collective Intelligence, 2007. Available at http://www.sci-sci.org/. Report including description of simulation and experimental analysis. mAI (computational intelligence and self organisation), mBMI, mIS, mCS More information available on BlackBoard. This is a project-oriented course and therefore students will be expected to have basic programming skills.

Psychologie





Advanced Statistics for Experimentation 815097 6 4 dr. N. Smits To acquire knowledge of and insight into multivariate statistics in order to be able to apply these techniques and read associated literature at a level relevant for research in cognitive neuropsychology Multivariate Statistics: the General Linear Model. Lectures and practicals To be announced Assignments and final examination Admission conditions: Statistics and Research methods II (or a similar course). Brain Imaging 815103 6 1 dr. D.J. Heslenfeld To learn how various brain imaging techniques are used in modern neurocognitive research. The course will treat physical principles, recording apparatus, and practical applications of the four major brain imaging techniques: EEG, MEG, MRI, PET, with an emphasis on EEG and MRI. These techniques will be discussed in detail and live demonstrated. We will visit the various labs, and students will perform a small research project of their own. This includes recording, analyzing and presenting your own brain imaging data in a small supervised group. Lectures and obligatory practicals. To be announced Written report, oral presentation, contribution to practicals. Cognitive Neuroscience and Neuropsychology. Language: tuition in English MRI practicals will take place on Wednesdays in the afternoon/evening

subject code lecturer credits period content

Design of Multi-Agent Systems 400054 dr. M. Hoogendoorn 6 1 This course discusses the design techniques of knowledge-based systems that consist of various intelligent agents and centers around the notion of compositional architecture. The design method used is DESIRE. A number of examples of agent models and generic task models are treated. In the associated practical work in spring, hands on experience is gained in the design of compositional multi-agent and knowledge systems using DESIRE tools. form of tuition Combination of lectures and practical assignments. literature Reader.


193

mode of assessment On the basis of the homework assignments, practical assignments and a written exam. entry requirements Kennissystemen (400126) and Logische taal en redeneermethoden (400043). target audience 3AI, 3I, mCS remarks More information can be found on Blackboard. subject code lecturer credits period aim content



content


194

Machine Learning 400154 drs. E.W. Haasdijk 6 2 The course Machine Learning (ML) surveys methods of acquiring and/or modifying theories from observations. Learning is one of the fundamental attributes of intelligence, and ML is currently the most active area of research in AI. The main topics covered in the course are: • concept learning and the general-to-specific ordering • decision tree learning; • artificial neural networks; • evaluating hypotheses; • bayesian learning; • instance-based learning; • Genetic Algorithms; • learning sets of rules; • reinforcement learning. Lectures with final written examination. Tom Mitchell, Machine Learning. Mc Graw Hill, 1997 ISBN 0-07-042807-7. Written eximination. 3BWI, 2AI, mCS Students are required to sign up for this course at Blackboard and via TIS: https://tis.vu.nl/tis/menu Memory and Memory Disorders 815102 6 dr. R.J. Godijn 2 (in 08/09; not in 09/10) The course aims to give students an overview of memory at the cognitive and neurophysiological level, and to give students the background to interpret memory disorders in patients with brain damage. The course focuses on various approaches in the study of human memory and memory disorders. We will discuss working memory, encoding-retrieval interactions, interference and forgetting implicit memory, and the brain substrate of memory. We will also discuss clinical testing of memory, and memory loss after local brain damage, dementia, and other conditions. We will review a number of theoretical frameworks such as REM, neural networks, and ACT-R. 12 two-hour lectures and workshops, two oral presentations and a paper To be announced Exam, presentation, and term paper

Psychologie


form of tuition mode of assessment target audience remarks

subject code credits period lecturer content

form of tuition literature mode of assessment entry requirements subject code credits period aim

content form of tuition literature mode of assessment subject code credits period lecturer

Mini Master Project AI 400428 dr. M. Hoogendoorn 6 Throughout the year Gaining deeper insight into a specific topic in AI. This course consists of a small project on a specific topic in AI, selected in agreement with your supervisor. The project may have various forms, such as a literature study, the design of a piece of software, or exploring a research question. The results of the project are described in a brief report. Individual project and written report. The end grade is based on both the project and the written report. mAI Depending on the interest of the student, a specific topic is selected and an individual supervisor is assigned. Perception 815047 6 5 dr. C.N.L. Olivers Introduction to the fundamental principles of perception. Physiological, psychophysical and cognitive approaches to visual, auditory and tactile perception are treated. Is perception purely a registration of the outside world? Which processes and representations underlie conscious and unconscious perception? What methods can we use to find out? Lectures, literature study Goldstein, E.B. (2006) Sensation and Perception. 7th Edition. London: Wadsworth. As well as a selection of articles (to be announced in class). Written exam and in-class assignments. No specific requirements Review Paper 815104 6 3 To familiarize students with the literature concerning the topic of research of their Master Thesis Cognitive Neuropsychology. In addition, it is aimed that students learn to write a review paper under close supervision. Depends on the topic of research during the Master Thesis Students will be individually monitored and instructed by their supervisor in writing a literature review. Depends on the topic of research during the Master Thesis Paper Scientific Writing and Presenting 815101 6 2 dr. J.B. Deijen (coordinator)


195

aim Training skills for oral presentations and writing a paper. content This intensive course reviews methods to support the critical, analytical reading of research articles (critical thinking), provides an introduction into how to develop and write an empirical research article according to APA norms, and how to present one's research in form of a poster or a powerpoint presentation. form of tuition 6 two-hours lectures and workshops. literature Reader Scientific English mode of assessment Grades are based on oral demo presentations and a term paper

196

Psychologie

19

19.1

Neurosciences (MSc)

Department of Biological Psychology Addres: Van der Boechorststraat 1 Phone: +31.20.598 8787 Fax: +31.20.598 8832 Office: Natascha Stroo, Hannah Tiggelaar and Michiel Verburgh, room 2B-29, Transitorium Building VU Research information www.tweelingenregister.org Head of Department: Prof.dr. D.I. Boomsma (Dorret)

19.2

General information Biological Psychology studies the biological and genetic basis of human behavior. Theoretical knowledge of (molecular) genetics, neurophysiology and neuroanatomy is coupled to empirical research in population samples and in neurological and psychiatric patient groups. This yields an understanding of normal as well as abnormal brain function and behavior. A substantial part of your training is devoted to practical skills with the techniques of genetic and psychophysiological research. Our courses in behavioral genetics are unique in the Netherlands. During these courses you learn to examine the role of genetic and environmental factors on individual differences in personality, lifestyle, and mental and physical health. In the fields of behavior genetics and psychophysiology our department has a strong track record in training highly qualified scientific researchers. Job opportunities in these fields have been, and remain, very good.

19.3

Bachelor Biological Psychology In the Bachelor program you will be extensively trained in three different research areas: • Cognitive Neuroscience: here you study the genetic architecture, in children, adolescents and adults of cognitive abilities, attention and memory processes. You learn how to assess intermediate phenotypes or "endophenotypes" such as electrophysiological indices of brain development, brain structure and function as assessed with MRI and neuropsychological testing. • Stress & Health: in this block you learn to assess cardiovascular functioning under laboratory and real life situations. The focus is on the sensitivity of the cardiovascular system to psychosocial stress, lifestyle (e.g. exercise) and genetic predisposition. You are trained to study behavioural and psychosocial risk factors, for instance smoking behaviour, physical exercise, work stress, and the hostility/depression cluster. • Genes & Behavior: in this block you study the genetics of variation in anxiety and depression and comorbid phenotypes in adults and the development of

Neurosciences (MSc)

197

behavioural and emotional problems (e.g. attention problems, aggression and anxiety) in children. Large-size longitudinal survey studies focus on the development of psychopathology and on the genetic influences across the lifespan in children and adults. You are trained to estimate the contribution of genetic variance to individual differences in these traits and to assess the etiology of comorbidity.

19.4

Master of Neuroscience The bachelor degree in Biological Psychology guarantees admittance to the Master of Neurosciences program. The Neurosciences Master's program at the VU is a joint initiative by the Faculty of Earth and Life Sciences, the Faculty of Psychology and Education and the VU University Medical Center. The programme is unique in the Netherlands, due to its strong emphasis on genetics. It includes both fundamental and clinical aspects of the neurosciences, behavioural and quantitative genetics, as well as neurogenomics. The programme is embedded in the joint activities of the Institute for Clinical and Experimental Neurosciences (ICEN) and the Center for Neurogenomics and Cognitive Research (CNCR). The advantage of this Master's programme is that you always have access to experts within your chosen field, whichever specialization you opt for. These experts form part of national and international cooperative networks, so your studies need not be restricted to the VU. An updated schedule and program of the Master can be found at www.cncr.nl/Neurosciences/Entree.html . Why study Neurosciences at the VU? Each year over two million people in the Netherlands suffer from a disease or condition which affects the brain, including dementia, multiple sclerosis, Parkinson's disease, infarctions, tumours, epilepsy, addiction, schizophrenia and anxiety and mood disorders. If you opt for the Master's programme in Neurosciences, you will help push back the boundaries of our knowledge and develop strategies for treating and possibly even preventing these afflictions. The Master of Neurosciences program takes two full years and is accredited with 120 ECTS. All lectures, practicals, and written course materials are in the English language

19.5

Course description of the master Neuroscience Below the curriculum and course description of the master Neuroscience.

19.6

First year General compulsory subjects courses Neurosciences Course code 470709 815055 470707 470706 470701 815054 471023

198

Course name

Cr.

Period

Behavior and Cognition Behavioral Genetics

5 5

Ethics in Life Sciences Neurogenomics Principles of Neuroscience Quantitative Methods in Neuroscience and Genetics Scientific Writing in English

3 5 6 5

29.09.2008-14.11.2008 week 47-51 2007 and week 2-3 2008 19.01.2009-30.01.2009 16.11.2008-16.01.2009 01.09.2008-26.09.2008 1 and 2

3

Various dates around the

Psychologie

year, see timetable masters 815059

subject code co-ordinator lecturers credits period aim content


mode of assessment entry requirements remarks

Traineeship Neuroscience I

32

Behavior and Cognition 470709 prof.dr. Ph. Scheltens prof.dr. Ph. Scheltens; guests (Alzheimer Center VUmc) 5 29.09.2008-14.11.2008 Providing the master student, independently of her/his primary training, with a solid basis in the core themes of Behavioural and Cognitive Neurology. From a clinical point of view, the following chapters of Principles of Neuronal Science (Kandel el., 2000, McGraw Hill) will be dealt with: The Neural Basis of Cognition: Integration of sensory and motor function: the association areas of the cerebral cortex and the cognitive capabilities of the brain; From nerve cells to cognition: the internal cellular representation required for perception and action. Arousal, Emotion, and Behavioral Homeostasis: Brain stem, reflexive behavior, and the cranial nerves; Brain stem modulation of sensation, movement, and consciousness; Seizures and epilepsy; Sleep & Dreaming; Disorders of sleep and wakefulness; The ANS and the hypothalamus; Emotional States and Feelings; Motivational and Addictive States. Language, Thought, Mood, Learning and Memory: Language and the aphasias; Schizophrenia; Disorders of Mood: Depression, Mania, and Anxiety Disorders; Learning and memory; Cellular mechanisms of learning and the biological basis of individuality. Research lectures, practicals, demonstrations. Kandel ER, Schwartz JH, Jessell TM (2000) Principles of Neural Science (4th edition), McGraw Hill: New York; ISBN 0-07-112000-9. [Ch1-3, Ch4451, Ch58-63] Written examination; open end questions based on book and lectures. Bachelor Biology, Biomedical Sciences, Psychology with profile Biological Psychology or Neuropsychology. Taught in English. Practicals and demonstrations are compulsory. For further information and application, please contact prof. dr. Ph. Scheltens ([email protected])


Behavioral Genetics 815055 5 dr. D. Posthuma week 47-51 2007 and week 2-3 2008 To provide the Master of Neuroscience students with a solid basis in human behavior genetics and to provide an overview of empirical results. content Behavior genetics focuses on the inheritance of individual differences in complex traits. Such traits are most likely influenced by multiple genetic and environmental factors. The effects of genetic and environmental factors may be additive or interactive and lead to individual differences in complex traits and diseases that are quantitative rather than qualitative. In this course theory and principles from population genetics and biometrical genetics will be introduced, including genetic and cultural inheritance of

Neurosciences (MSc)

199


subject code co-ordinator lecturers credits period aim

content


200

complex phenotypes. Designs of family, adoption and twin studies and their applications to variation in cognitive abilities, personality and psychiatric disease will be discussed. Examples from these domains are analysed by the students during computer practicals, using structural equation modelling. The advances in molecular genetics have generated substantial progress in identifying the genetic basis of heritable traits using genetic association studies and linkage approaches. Both approaches will be reviewed. Practical exercises will guide the student through some of the basic tasks facing anyone whose work might be facilitated by an improved understanding of the online resources that make sense of annotated genomes. Lectures, computer practicals To be announced. Written examination; open-end questions. Practical assignments and papers during the course. Bachelor Biology, Biomedical Sciences, Psychology with profile Biological Psychology or Neuropsychology Language: tuition in English Attending the practicals is compulsory Application: Course coordination ([email protected]) Ethics in Life Sciences 470707 prof.dr. J.T. de Cock Buning prof.dr. J.T. de Cock Buning; guest lecturers 3 19.01.2009-30.01.2009 Level 2 • To provide a toolbox of ethical instruments to analyze properly moral problems related (to one's own) research in the life sciences. • To acquire conceptual knowledge of the central concepts in applied philosophy and professional ethics. • To challenge an ethical reflection on one owns life science specialization and to open it for an impartial and constructive discussion. • To exercise a team based project to assess the moral dilemmas and implicit/explicit moral rules of a specific life science discipline. • The acquire the necessary skills to handle ethical issues in an accountable manner, as a professional academic beyond one's own inclinations and prejudgments. Researchers in the life sciences generate the knowledge that builds the future of our society. Therefore, professional academics should be accountable for their decisions, experimental designs and presentation of results. In this short course, the principles of justification will be illustrated with cases and invited lectures by experts from the fields of genetic counselling, medical ethics and business ethics. The way an ethical review committee on animal research works, is simulated by a role play exercise on an actual research protocol. Finally, as a small group training project, an ethical audit is done upon one of the life science departments of the VU. Lectures, workgroups, group assignment with presentation Reader (1) Degree of intellectual participation in the workgroups; (2) exam; (3)

Psychologie

written and (4) verbal presentation of the group assignment entry requirements Bachelor Biology, Biomedical Sciences, Psychology with profile Biological Psychology or Neuropsychology target audience Compulsory course for all MSc students Life Sciences, with exception of MSc students Health Sciences. remarks Lectures in English, part of the workgroups are in Dutch. All presentations and plenary discussions in English. Attendance is compulsory. subject code co-ordinator lecturers credits period aim

content


Neurogenomics 470706 prof.dr. A.B. Smit prof.dr. A.B. Smit; prof.dr. M. Verhage 5 16.11.2008-16.01.2009 To provide the Master of Neuroscience students with a solid basis in understanding the working and function of genes and genome in relation to the development and functioning of the nervous system. The course will address the various aspects of functional analysis of the genome. The course will address the following topics: • The search for genes and gene variants, which are underlying neuronal physiology and pathology, including forward genetics and gene-hunting strategies. • Functional assignment of genes through reverse genetics • Gene expression analysis of neuronal cells and brain areas (gene expression profiling) • The analysis of proteins (proteomics) and complexes thereof • Simulation of genetic networks • The introduction of various model organisms relevant for neurogenomics research, such as, man, mouse, Drosophila, C.elegans, and zebrafish. Lectures, experiments, computer practicals to be announced Written examination; open end questions. Practical task Bachelor Biology, Biomedical Sciences, Psychology with profile Biological Psychology or Neuropsychology Taught in English. For further information and application, please contact Guus Smit ([email protected])


Principles of Neuroscience 470701 dr. W.J.A.J. Smeets dr. W.J.A.J. Smeets; prof.dr. A.B. Brussaard 6 01.09.2008-26.09.2008 Providing the master student, independently of her/his primary training, with a solid basis in cell biology, neurophysiology and functional neuroanatomy. content The following chapters of Principles of Neural Science (Kandel et al., 2000; McGraw Hill) will be dealt with: Cell and Molecular Biology of the Neuron: Ion channels; Membrane potential; Local signalling: passive electrical properties of the neuron; Propagated signalling: the action potential. Synaptic Transmission: Overview of synaptic transmission; Signalling at the nerve-

Neurosciences (MSc)

201




content


202

muscle synapse; Transmitter release. The Neuroanatomy of the Brain: The anatomical organization of the central nervous system; The functional organization of perception and movement. Perception: The Bodily Senses; Touch; The perception of pain; Central visual pathways. Movement: The organization of movement; Voluntary movement; The cerebellum; The basal ganglia Research lectures, practicals, demonstrations Kandel ER, Schwartz JH, Jessell TM Principles of Neural Science, 2000, 4th edition, McGraw Hill, ISBN 0-07-112000-9. [Ch 6-Ch 12, Ch 14, 17, 18, 2224, 27, 33, 38, 42, 43; Pro memory Ch 1-5, 13, 15, 19, 20, 30, 32, 36, 39]. Recent research papers will be handed out during lectures. Written examination; open end questions Bachelor Biology, Biomedical Sciences, Psychology with profile Biological Psychology or Neuropsychology Taught in English. Practicals and demonstrations are compulsory. For further information and application, please contact dr. WJAJ Smeets ([email protected]) Quantitative Methods in Neuroscience and Genetics 815054 5 1 and 2 dr. S. van der Sluis To provide the Master of Neuroscience students with a solid understanding of the core methodological and statistical concepts relevant in the life and social sciences. A number of plenary lectures will introduce methodological and statistical concepts in "their natural habitat", i.e., as they are applied in ongoing biological psychological research on emotion, cognition and psychopathology. Students are shown that solid experimental methodology and appropriate statistical analyses can strongly support theoretical scientific argumentation, but never replace it. To show that statistics is a friend not a foe, extensive computer practicals will be used to train students in organising and analysing (large) data-sets using SPSS (Statistical Software for the Social Sciences). Students will be taught to apply analysis of variance and regression analysis and, importantly, to judge what technique is optimal for certain types of research questions. Theory on the quantitative methods will be completely interspersed with the practicals so as to allow the students to apply the newly gained knowledge immediately to real data. Lectures, computer practicals Field, A.P. Discovering statistics using SPSS, Second Edition. London: Sage (2005). Written examination with open end questions. At least five of the six assignments should be sufficient. Bachelor Biology, Biomedical Sciences, Psychology with profile Biological Psychology or Neuropsychology Language: tuition in English SPSS exercises based on the analyses performed during the practicals. Attending the lectures and practicals is obligatory Application: Course coordination ([email protected])

Psychologie

subject code co-ordinator credits period aim

content

form of tuition

literature mode of assessment

Scientific Writing in English 471023 drs J.K.A. Meijer 3 Various dates around the year, see timetable masters The aim of this course is to provide the writing student with the essential linguistic means for producing English academic texts which are effective, idiomatically and stylistically appropriate and grammatically correct. The initial focus in the course lies on the form of scientific texts in the Earth and Life Sciences: • Abstract (or summary) • Introduction • Methods • Results • Discussion General course outline Introducing the topics: • Academic and technical writing in English • The characteristics of different kinds of scientific texts • How scientific writing is judged and assessed • Where do you find your information and how do you present it? • How to avoid committing plagiarism Who am I writing for? What do I want to say? • Your readership • Key parts of an academic article: title, abstract, introduction, methods, results and discussion Writing the actual article • Paragraph and sentence construction: how do I link paragraphs together? • Writing simple and complex sentences. Active and passive sentences. • Argumentation: how do I put an argument? How do I frame my own opinion? • Should I use "I" or "we"? Writing correct English • Use of apostrophes and colons • Word order, verb tenses, time and tense • Avoiding mistakes typically made by Dutch writers • Common spelling mistakes You will be making considerable use of peer assessment: examining fellow students¿ written work and giving them feedback. This method provides useful insights into how a text might be improved. The process of providing someone else with feedback on their text is something that you will find very instructive. The course is focused on self-tuition. The plenary sessions concentrate on the process of writing and the product of writing. Homework is part of the course. With each topic, participants work through a phased series of exercises that usually conclude with the requirement to write a short piece of text. The instructor will append extensive written remarks to this text. The reader `Writing a Scientific Article¿ can be obtained at the TaalcentrumVU in the Metropolitan (4th floor) . The costs are 15 euro. Students will receive their credits only when they have participated in the

Neurosciences (MSc)

203

classes and also when they have handed in all of the assignments. Students will receive a 'pass' when they have finished the course. target audience This course is only open to students in the 2-year master¿s programmes of the Faculty Earth and Life Sciences. remarks • Taught in English. • Students register for this course through TIS. Registration for this course automatically gives access to the corresponding Blackboard site. In Blackboard the students enroll for one of the groups. subject code credits aim

Traineeship Neuroscience I 815059 32 Learning to set up and perform an experimental study in the fields of neuroscience or behavioral genetics, and to report on the results in written form (paper) and by oral presentation. You will be responsible for the practical, technical and methodological aspects of the study and its proper embedding in existing scientific theories. content The Master of Neurosciences has two extended periods of research traineeships, one of which will become the topic of the Master thesis.A total of 64 ECTS will be spent on these two traineeships. Both traineeships will be positioned at one of the participating institutes (FPP/FALW/VUmc) or one of their (inter)national collaborating institutes. One of the traineeships must have neuroscience as its central theme, the other may be in one of the disciplines bordering on these fields (e.g. genetics or computational science). All traineeships need to be accorded by the exam committee of the Master program. The Master thesis consists of a written report on the experimental study of the traineeship, which may incorporate the literature survey and a research proposal flowing from this survey (see below). The thesis concludes the Master program. Both traineeships are required to contain the following elements: • Theoretical embedding in the relevant field of neuroscience • Experimental design, actual experimentation, and data reduction and analyses; • Written report (in English) with conclusions, limitations and recommendations; • Oral presentation (in English) on the research conducted in the traineeship. mode of assessment Quality of the practical experimental work, the written report and the oral presentation.

204

Psychologie

19.7 19.7.1

Second year General compulsory subjects Course code 815061 815060

Course name Literature Survey Traineeship Neuroscience II

Cr.

Period

8 32

subject code credits aim

Literature Survey 815061 8 Review of the international literature on a topic pertinent to genetics, neuroscience or related fields. The student needs to retrieve and critically read the most relevant literature on the topic and summarize this literature in a written report. content The literature survey may target a fundamental scientific question but may also be directed towards the application of neuroscience, its societal relevance or ethical implications. The survey will be supervised by a staff member but must largely be conducted independently by the student. mode of assessment Literature survey and/or research proposal. subject Traineeship Neuroscience II code 815060 See Traineeship Neuroscience I (code 815059) credits 32 19.7.2

Optional subjects Students freely choose courses (with a minimum of 20 ects) from these options. Course code 470717 470725 815056 470713

Course name

470714 470715 470729 470727 470726 470728 470718 471018 470724 815057

Advanced Neurogenomics Bioinformatics Cognition and Attention Developmental Neurobiology of the Vertebrate Brain Emotional and Cognitive Neuroscience Experimental and Clinical Neuroendocrinology Experimental Neurophysiology Functional Brain Imaging Gene Hunting In Vivo Neurophysiology Live Cell Imaging Methods in Behavioral Neurosciences Neuro- and Psychopharmacology Neurobiology of Animal Behaviour Neuroinformatics Psychophysiology

815088

Quantitative Genetics

470711 470700

Neurosciences (MSc)

Cr.

Period

6 6 5 6

01.09.2008-26.09.2008 24.11.2008-19.12.2008 2 27.10.2008-21.11.2008

4 6

08.09.2008-26.09.2008 27.10.2008-21.11.2008

6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

27.10.2008-21.11.2008 29.09.2008-24.10.2008 01.09.2008-26.09.2008 24.11.2008-19.12.2008 29.09.2008-24.10.2008 29.09.2008-24.10.2008 24.11.2008-19.12.2008 01.09.2008-26.09.2008 23.02.2009-26.06.2009 November - December 2008 November - December 2008

6

205

815058 815091


content


Social Psychology Statistical Genetics for Gene Finding

5 5

2 week 44-47, 2007

Advanced Neurogenomics 470717 prof.dr. M. Verhage ([email protected]) prof.dr. A.B. Smit; dr. B. Kleizen; prof.dr. M. Verhage (FELS) 6 01.09.2008-26.09.2008 This course aims to introduce modern techniques in integrated Neurosciences via hands-on experience. The use of these techniques is embedded in short research projects and typically covers a number of stages (first clone a construct, than culture and tranfect a cell with this construct and finally analyze a functional consequences of this modification). Although centered around genomics, many functional assays are offered, from electronmicroscopy to behavioural analyses. Various tools and technologies will be explained in supporting lectures and used in order to answer questions related to the function of genes in the nervous system and how they contribute to higher order processes important for functioning of circuitry or behavior. This is a largely practical course. You will be executing a small research project aimed at illustrating today's research into gene-function relations. The experiments involve gene expression analysis (transcripts, proteins), and genotypic and phenotypic analysis (genotyping, cel biology, behavior). Theoretical underpinning of concepts and methods will be achieved by using examples from recent literature. The Neurogenomics course (MN 1st year) is obligatory for this course. lectures, discussion of papers, demonstrations, practicals. To be distributed during the course Examination and presentations of the work performed. Bachelor Biology, Biomedical Sciences, Psychology with profile Biological Psychology or Neuropsychology, Neurogenomics (470706). Taught in English


Bioinformatics 470725 prof dr P. Heutink prof.dr. A.B. Smit; prof dr P. Heutink; dr. P. van Nierop; guest lecturers 6 24.11.2008-19.12.2008 To provide students with a solid basis of data mining, data analysis and software tools to explore the genome with a specific emphasis on the genetic and functional analysis of genes expressed in the nervous system. content The course will address the various aspects of informatics analysis of the genome and will address the following topics: • The in silico search for genes and gene variants which are underlying neuronal physiology and pathology. • Functional assignment of genes • Gene expression analysis of neuronal cells and brain areas using gene expression profiling

206

Psychologie

The analysis of proteins (proteomics) and complexes thereof. Computational gene and protein network analysis • Evolutionary approaches to brain function • The introduction of various tools and databases relevant to neuro bioinformatics Lectures, in silico experiments and computer practicals to be announced Written examination; Tests; open end questions Bachelor Biology, Biomedical Sciences, Psychology with profile Biological Psychology or Neuropsychology, Neurogenomics course. Taught in English. For further information and application, please contact drs. P. van Nierop ([email protected]) • •




Cognition and Attention 815056 5 2 dr. W. Donk (FPP) The aim of the course is to introduce students to major research topics and research methods in the area of attention. Various themes will be discussed including the exogenous and endogenous control of attention and eye movements, auditive and crossmodal attention, attention and inhibition, attention and memory, mental workload, individual differences, the neuroscientific approach of attention, and attentional disorders. Lectures, class discussion, and demonstrations. Students are expected to be prepared to discuss the literature assigned for each class. Johnson, A., & Proctor, R.W. (2004). Attention. Theory and Practice. London: Sage Publications. Written examination: open end questions None Language: tuition in English

subject code co-ordinators lecturer credits period aim

Developmental Neurobiology of the Vertebrate Brain 470713 dr. R.F.G. Toonen; dr. T.S. Boiko dr. R.F.G. Toonen 6 27.10.2008-21.11.2008 This course intends to give insights in the developmental mechanisms of neural circuits and their plasticity during early and late development. The following issues will be covered: Molecular mechanisms of general and brain development, positional information systems such as the hox-genes, mitogenic activity of embryonic and adult stem cells in relation to neurogenesis, neuronal migration, neuronal differentiation, axonal growth, synapse formation, critical periods of development and experience dependent plasticity during embryonic and adult life. These topics are discussed while considering the adequate research technology. form of tuition Lectures, seminars, master classes The first two weeks will be shared with the Master Developmental Biology

Neurosciences (MSc)

207

literature mode of assessment entry requirements remarks subject code co-ordinator lecturer credits period aim content

form of tuition

literature mode of assessment entry requirements remarks

and will consist of lectures on general developmental biology in the first week and developmental neurobiology in the second. The last two weeks will focus on master classes and student presentations on specific topics in developmental neurobiology. Handouts will be distributed at the beginning of the course Written exam. Oral presentation of seminar task. Neurobiology, Molecular Developmental Biology Maximum number of students is 24. Taught in English Emotional and Cognitive Neuroscience 470711 prof.dr. W.G.J. Hoogendijk prof.dr. W.G.J. Hoogendijk 4 08.09.2008-26.09.2008 Kennis van de belangrijkste stoornissen in emotionele en cognitieve functies en de daaruit voortvloeiende psychiatrische klachtenbeelden. Aansluitend bij het thema van het Centre for Neurogenomics and Cognitive Research (CNCR) zal het accent van de cursus liggen op angst (e.g. emotie en stress), de bijbehorende depressie en angststoornissen (paniek, gegeneraliseerde angst, fobie en PTSD), attentie (e.g. bewustzijn en geheugen) en de bijbehorende stoornissen (e.g. ADHD). Naast zelfstudie, zal er een programma worden aangeboden, waarin de bespreking van de respectievelijke hoofdstukken uit het leerboek (H 47-51 en H 60-61) wordt gecombineerd met videodemonstraties van psychiatrische stoornissen (locatie Valeriusplein). De verschillende onderdelen zullen mondeling getoetst worden tijdens de betreffende dagdelen. Het zal hier met name gaan om de mate waarin de student actief participeert in het onderwijs en blijk geeft de verplichte literatuur te hebben bestudeerd. Kandel ER, Schwartz JH, Jessell TM Principles of Neural Science, 2000, 4th edition, McGraw Hill, ISBN 0-07-112000-9 [Ch 47-51 - Ch 60-61]. Oral examination Behavior and Cognition (470709) Since most educational material in this course, such as videotapes with patients, are in Dutch the course will be entirely in Dutch.Aanwezigheid is verplicht (minimaal 80% van de tijd).Aanmelding: cursuscoördinator ([email protected])

subject code co-ordinator lecturer credits period aim

Experimental and Clinical Neuroendocrinology 470700 dr. C.B. Lambalk dr. C.B. Lambalk 6 27.10.2008-21.11.2008 The aim of the course is to provide the students not only with a solid basis in the fundamentals of neuroendocrinology, but also with knowledge of recent developments and current research in this field of clinical neurosciences. content The course includes an understanding of structure and function of the hypothalamo-pituitary axis in relation to growth, stress, reproduction as well

208

Psychologie




content


as to autonomic-endocrine and immune-endocrine interactions. Diseases of the hypothalamus and pituitary will be discussed, with special emphasis on central regulation of growth, puberty, reproduction, obesity and stress, sexual orientation and gender identity, taking both an experimental and clinical point of view. Lectures, workgroups, practicals, demonstrations Kandel ER, Schwartz JH, Jessell TM Principles of Neural Science, 2000, 4th edition, McGraw Hill, ISBN 0-07-112000-9. (Ch 49) Selected papers to be handed out during the course. Written examination; open questions. BSc Biology, BSc Medical Biology, BA Biological Psychology, BA Neuropsychology Taught in English. For further information, please contact Mw. M. Evers ([email protected].) Experimental Neurophysiology 470714 dr. N. Burnashev dr. N. Burnashev 6 27.10.2008-21.11.2008 To acquire knowledge about the role of synaptic activity in the cellular communication and neuronal network activity. To become acquainted and get hands-on experience with state of art research problems and electrophysiological techniques. To get an overview of the frontier of experimental neurophysiology in an enriched research environment that is known for its international reputation and publications in high impact journals. This course is value-able as a complement to other neurophysiology courses, including the Live Cell Imaging course (Mansvelder and Toonen) and/or the Neuroinformatics course (Van Ooyen). Also if you do not follow a rotation project in Department of Experimental Neurophysiology, but prefer a project on either molecular neurobiology, or rather animal behavior, a indepth course aimed at the physiology of the synapse is advisable. Method of education: research-problem oriented education, review of the problems relating synaptic activity, the underlying biophysical, molecular and pharmacological mechanisms to microcircuitry function and neuronal network behavior. Methods of interest include paired cellular recording, functional imaging, pharmacological intervention and use of transgenic mice. A 'master class' environment will be created by teaching in small workgroup, active participation in journal clubs and by performing handson-experiments in the ENF lab. In addition, the students are asked to write a minireview and to do a presentation on a hot research topic, using key references from recent literature. Master class meeting and experiments in the lab to be announced Minireview and personal judgement Principles of Neurosciences course of the Master of Neurosciences VU Taught in English

Neurosciences (MSc)

209


content

form of tuition

literature

mode of assessment

entry requirements remarks

Functional Brain Imaging 470715 prof.dr. C.J. Stam prof.dr. C.J. Stam 6 29.09.2008-24.10.2008 The student will learn about the most important brain imaging techniques, the principles on which they are based and practical applications in research and patient care. The focus is on developing a critical and scientific attitude towards imaging techniques, not on mathematical background. In this course the structure and function of the brain will be studied on the mesoscopic and macroscopic level. Three approaches can be distinguished: neurophysiological techniques (EEG, MEG), neuroradiological techniques (CT, MRI, fMRI, MRS) and techniques which involve the use of radio active ligands (SPECT, PET). These techniques will be discussed in relation to ongoing research at the VU University Medical Centre (memory and cognitive dysfunction; fear and depression; methodological innovation of brain imaging techniques). The basic principles of all thechniques will be presentented in a series of 12 lectures. Small groups will discuss particular aspects in more detail During the course, visits to the departments involved in imaging will be arranged Students will have to study the papers and textbooks chapters themselves, write an essay and do a presentation (suggesting a functional imaging experiment to solve a problem) at the end of the course. • Kandel ER, Schwartz JH, Jessell TM (2000) Principles of Neural Science (4th edition), McGraw Hill: New York; ISBN 0-07-112000-9 [Ch22] • Gazzaniga MS Ivry RB, Mangun GR (2002) Cognitive neuroscience. The biology of mind. (2nd edition), Norton & Company: New York [Ch4] • A number of relevant reviews (to be announced at the start of the course). General attitude during the course. Report in writing on a specific brain imaging problem concerning a particular neurological disorder. Presentation on neuro imaging experiment at the end of the course Neurobiology (B200), Principles of Neuroscience (470701), Behavior and Cognition (470709) There¿s a maximum of 18 students. Taught in English. For further information and application, please contact prof. dr. CJ Stam([email protected])

naam code lecturers studiepunten aim

Gene Hunting 470729 prof dr P. Heutink; dr Z. Bochdanovits; dr P. Rizzu 6 To provide students with a solid base of molecular biology approaches to identify the responsible genes for human phenotypes (including disease). content The course will address the various aspects of positional cloning approaches (gene hunting) and functional assays for identified mutations and will address the following topics: • Genome variation • Molecular finemapping (tools and methods) SNPs, STRs, • Copy number variation

210

Psychologie

From statistics to biology Mutation analysis • Genome browsers • Epigenetics • Biological effects of mutations • Functional assays Lectures, computer and laboratory practicals Human Molecular Genetics 3, Strachan and Read Bachelor Biology, Biomedical Sciences, Psychology with profile Biological Psychology or Neuropsychology, Neurogenomics course 01.09.2008-26.09.2008 Language: tuition in English Application: Course coordination ([email protected]) • •

form of tuition literature entry requirements period remarks


content

form of tuition literature mode of assessment remarks

subject code co-ordinator lecturers credits period

In Vivo Neurophysiology 470727 A. Mulder A. Mulder 6 24.11.2008-19.12.2008 The aim is to provide insight in the neural coding of behavior. You will learn about the most recent developments in behavioral neurophysiology from both a technical and scientific viewpoint. You will get hands-on experience in acquiring and analyzing neuronal activity recorded under anesthesia and in a behavioral setting. The course will start with plenary lectures and will gradually merge into a master class setting. In the plenary lectures, the theory and principles of neural coding of behavior will be introduced and the history of behavioral neurophysiology will be reviewed. In addition, a thorough review of the neurophysiological underpinnings of learning & memory, attention and decision-making will be presented. Last but not least, we will discuss the technical aspects of unit and EEG recording under anesthesia and during behavior. In the master class setting, recent literature will be presented and discussed by you. Gradually, more and more time will be spent in the lab where, by means of practicals and demonstrations, you will get hands-on experience in running a (behavioral) neurophysiological experiment. The final week will be dedicated to data analysis, discussions and presentation of the results. Plenary lectures, literature discussions, demonstrations and practicals. To be announced Participation in discussions and practicals, presentations Taught in English. Limited to 10 master students. Application: Course coordination ([email protected]) Live Cell Imaging 470726 prof.dr. H.D. Mansvelder prof.dr. H.D. Mansvelder; dr. R.F.G. Toonen; various lecturers 6 29.09.2008-24.10.2008

Neurosciences (MSc)

211

aim This course will provide the student with theoretical and practical knowledge to utilize emerging imaging technologies in neuroscience. content Advances in light microscopy, digital image processing, and the development of a variety of powerful fluorescent probes present expanding opportunities for investigating the nervous system, from synaptic spines to networks in the brain. This intensive laboratory and lecture course will provide participants with the theoretical and practical knowledge to utilize emerging imaging technologies. The primary emphasis of the course will be on vital light microscopy. Students will learn the principles of light microscopy, as well as use of different types of electronic cameras, laser scanning systems, functional fluorophores, delivery techniques, and digital image-processing software. In addition to transmitted light microscopy for viewing cellular motility, the course will examine a variety of molecular probes of cell function, including calcium-sensitive dyes, voltage-sensitive dyes, photoactivated ("caged") compounds, and exocytosis tracers. Issues arising in the combination of imaging with electrophysiological methods will be covered. Particular weight will be given to multi-photon laser scanning microscopy and to newly available biological fluorophores, especially Green-Fluorescent Protein (GFP) and its variants. form of tuition Masterclass meetings, hands-on experiments in the lab in small groups and lectures. literature • Selected chapters from Live Cell Imaging. A laboratory Manual. Editors: Goldman and Spector. • Selection of primary scientific papers mode of assessment oral presentation, written report and exam entry requirements Neurobiology, Principles of Neuroscience (470701) remarks Maximum number of students is 10. Taught in English For further information and application, please contact H. Mansvelder ([email protected]) and R. Toonen ([email protected]). subject code co-ordinator lecturers credits period aim

Methods in Behavioral Neurosciences 470728 dr. R.F. Jansen dr. R.F. Jansen; dr. T. Pattij; dr O. Stiedl; A. Mulder; dr. S. Spijker 6 29.09.2008-24.10.2008 The course will give an overview of methods used in behavioral neuroscience. content In behavioral neuroscience we study how different brain areas are involved in the control and execution of behavior. First and foremost, the methods used have to capture important aspects of the normal behavior of the animal. Also, in order to obtain results that are both reproducible and reliable it is important to that the methods used are standardized. Questions that we will address are: i) how can we record animal behavior in a reproducible fashion? ii) which behavioral parameters are important? iii) how do we analyze the data that we have obtained? Examples of subjects that will be studied: • Behavioral domains • Standardization of behavior tests • Recording and analysis of electrical activity in behaving animals

212

Psychologie

Recording and analysis of animal vocalization Tests and measures of emotionality: from anxiety to fear • The use of telemetry (wireless recording) in behavior research • Spatial learning tests in rodents Lectures/Demonstrations to be handed out written examination: open end questions Neurobiology of Behavior Taught in English. Maximum number of students is 24. • •

form of tuition literature mode of assessment entry requirements remarks subject code co-ordinator lecturer credits period aim

content


remarks

Neuro- and Psychopharmacology 470718 dr. B. Drukarch dr. B. Drukarch 6 24.11.2008-19.12.2008 To provide the student with sufficient insight into the basic principles of Neuro- and Psychopharmacology, in order to enable the student to independently formulate ideas and concepts which may lead to the development of innovative drug therapies. Current pharmacotherapy of well known neurologic- and psychiatric disorders is based on the use of drugs of which the development has been guided by, often unproven, hypotheses concerning the pathophysiology of these diseases. As a result, despite a few "success stories", in most cases this has led to the introduction of suboptimally effective compounds. Moreover, these "therapeutics" do not cure the disease, but merely act to ameliorate the symptoms. However, in light of the increasing knowledge concerning the pathogenesis of brain disorders, it now seems highly feasible that in the near future drugs will be developed which will target the core of the disease process. During the course, a small number of lectures will provide the student with detailed knowledge and insight into the hypotheses that have guided the development of the current generation of neuro- and psychopharmaceuticals. Subsequently, the student will be expected to 1) independently identify the strong points and weaknesses of these hypotheses, and 2) use the conclusions of this evaluation, in combination with recent developments in the field, to formulate a well-based proposal for the development of a new pharmacotherapy for a specific brain disease. Lectures and writing a thesis. Medical Pharmacology at a Glance (Ed. M.J. Neal), Fifth Edition (Blackwell Science, 2005), ISBN 0-632-05244-9 (Ch. 1-4, Ch. 24-29 and Ch. 31) Writing and public presentation of thesis. Medical Pharmacology course or equivalent. A maximum of 20 students can be accommodated in the course. Preference is given to students who participate in the Master of Neuroscience program of the Vrije Universiteit. Taught in English. For further information and application, please contact dr. B. Drukach ([email protected])

Neurosciences (MSc)

213


content


Neurobiology of Animal Behaviour 471018 dr. R.F. Jansen dr. R.F. Jansen; dr O. Stiedl 6 01.09.2008-26.09.2008 The course will give an overview of (current) research in neuroethology. The course is designed for students who already have a basic knowledge of neurobiology and behavior. In this course we will study of a number of model systems. We will do this by critically reviewing both recent literature and a number of classical papers. Neuro-ethologists study how, in a biological setting, nervous systems generate behavior. They do this by combining evolutionary and comparative approaches to the study of nervous systems. Questions that we will address are: i) how do neural circuits cause the different species-specific behaviors? ii) how can we compare the nervous systems of different animals in this respect? iii) what exactly are the sensory worlds of the different animals and how do environmental factors contribute to the different behaviors? Examples of subjects that will be studied: • How do we measure behavior? • Spatial orientation in the bee and the desert ant; • The auditory world of the bat and the owl; • Escape behavior in the cockroach and the crayfish; • The tactile world of the star-nosed mole; • Olfactory systems and social behavior; • Emotional learning and anxiety. Lectures to be handed out written examination: open end questions Basic knowledge at the level of e.g. Alcock: Animal Behavior. Taught in English

naam code co-ordinator docent studiepunten aim

Neuroinformatics 470724 dr. A. van Ooijen dr. A. van Ooijen 6 To provide the master students with the essentials of modeling neurons and neuronal networks and of analyzing spatiotemporal patterns of neuronal activity. content The new interdisciplinary field of neuroinformatics combines neuroscience with disciplines such as computer science, mathematics, physics and computational biology to advance and deepen our understanding of the nervous system. In particular, neuroinformatics is concerned with (i) computational and mathematical modeling of neural systems at all levels of biological organization, from synapse up to cognition; (ii) computational and statistical analysis of complex experimental data; and (iii) developing and applying data bases and data-mining tools. During this course, we will address the following topics: (1) Modeling of single neurons and ion channels (single- and multiple-compartment models),

214

Psychologie

form of tuition

literature

mode of assessment entry requirements

period remarks

synapses and synaptic plasticity (developmental plasticity and network formation, long- and short- term synaptic plasticity), neuronal networks (microcircuits, large-scale neuronal networks, associative memory, oscillations and synchrony), and learning and cognition (unsupervised, supervised, and reinforcement learning). (2) Approaches for analyzing spatial and temporal patterns of neuronal activity (EEG measurements, multielectrode recordings, voltage-sensitive dye activity). (3) Use of simulation packages Matlab and NEURON. (4) Introduction to numerical methods for solving differential equations, and phase-plane and bifurcation analysis of differential equations. Lectures, demonstrations, practical assignments. An important part of the course will consist of computer experiments with respect to modeling and data analysis. Theoretical Neuroscience: Computational and Mathematical Modeling of Neural Systems, Peter Dayan and L. F. Abbott, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts, 2001, ISBN 0-262-04199-5, or later editions And, optional: Modeling Neural Development, Arjen van Ooyen (editor), The MIT Press, Cambridge, Massachusetts, 2003, ISBN 0-262-22066-0.. Research and review papers will be handed out during the course. Written examinations; open-end questions. Practical assignments and papers during the course. Participants of the Master of Neurosciences at the VUA have priority. In addition, when capacity allows, we will accommodate students from other master programmes who have at least a bachelor's degree in Biology, Biomedical Sciences, Psychology with profile Biological Psychology or Neuropsychology, with an affinity for mathematics and computer programming. Also students with a bachelors degree in Physics, Mathematics and alike, with an interest in neurobiology, can enter this course. 23.02.2009-26.06.2009 Taught in English. For further information and application, please contact Arjen van Ooyen ([email protected]). The course can be followed in parallel with training stages, including a training stage in Neuroinformatics.

subject code credits lecturers period aim

Psychophysiology 815057 6 prof.dr. J.C.N. de Geus; dr. D. van t Ent; drs. A.D. Goedhart; dr. D.J.A. Smit November - December 2008 • Insight in major psychophysiological theories and the most recent experimental approaches and research designs in this field. • Practical skills in psychophysiological measurement of human emotion and cognition. content In plenary lectures we will discuss the theory linking externally measurable physiological signals (ElectroEncephaloGram, ElectroCardioGram, ImpedanceCardioGram, Skin-conductance, Respiration, Hormones, etc) to psychological processes (e.g. attention, working memory, emotion and stress). The main text for this part of the course will be the "Handbook of Psychophysiology", specifically chapters dealing with human electroencephalography, event-related brain potentials, biosignal analysis

Neurosciences (MSc)

215

(time & frequency based methods), the electrodermal system, cardiovascular psychophysiology, and respiration. The lectures are interspersed with a series of practicals, where the students will gradually learn to use a broad arsenal of instruments and techniques to measure psychological events through physiological recording. Amongst others, students will measure (on each other): skin-conductance responses, event-related brain potentials, and cardiorespiratory and cardiovascular reactivity. form of tuition Lectures and practicals literature Cacioppo, J.T., Tassinary L.G. & Berntson, G. (2000) Handbook of psychophysiology. Cambridge University Press: New York [H2, H3, H8, H9, H10, H33] mode of assessment Written examination and a poster presentation on psychophysiological data acquired during the practicals. subject code credits lecturer period aim content


mode of assessment entry requirements

216

Quantitative Genetics 815088 6 prof.dr. D.I. Boomsma November - December 2008 Provide background into population and biometrical genetics. Quantitative genetics is concerned with the inheritance of those differences between individuals that are of degree rather than of kind (quantitative rather than qualitative). Such differences are seen for most complex traits (e.g. depression, cognitive abilities or attention problems). This course aims to provide an understanding of the inheritance of such quantitative differences in behavior, behavioral disorders, endophenotypes (e.g. blood pressure or brain volumes) underlying disease traits (e.g. hypertension or schizophrenia). Quantitative differences, as far as they are inherited, depend on genes with on average small effects and are usually influenced by gene differences at many loci. Consequently these genes cannot be identified by Mendelian segregation ratios (though they are subject to the laws of Mendelian transmission). The methods of quantitative genetics differ in two aspects from those employed in Mendelian genetics: since single progenies are uninformative the unit of study is the population; and the nature of quantitative differences requires the measurement (and not just the classification) of individuals. The extension of Mendelian genetics into quantitative genetics will be made in two stages: the genetic properties of populations (population genetics) and the inheritance of measurements (biometrical genetics). Quantitative genetics is now merging with molecular genetics and the last part of this course will be devoted to methods for the localization and characterization of genes causing quantitative variation. Lectures, homework assignments • Falconer DS & Mackay TFC, Introduction to Quantitative Genetics' (4 ed), Longman, London, 1996 • Lynch M & Walsh B, Genetics and Analysis of Quantitative Traits, Sinauer Associates, Inc., Sunderland, MA, 1998 Home work and written exam Quantitative methods, Behavior genetics

Psychologie

remarks Language: Tuition in English subject code credits period lecturer content

Social Psychology 815058 5 2 dr. C.J. Beukeboom Since the cognitive revolution social psychologists lost no time in studying social processes from a cognitive angle. This caused the rise of a new kind of social psychology, whose methods and theories have become common property: the cognitive social psychology. With the use of ingenious experimental methods researchers in the field of social cognition aim to learn more about (often unconscious) human mental processes. Some of the central questions of cognitive social psychology are: How do people make inferences about human traits on the basis of their behaviour? In what way are our judgments of others influenced by prejudice and stereotypes? How is knowledge about ourselves and others stored in memory? How do we form our self-concept? What role does language play in the process of conveying stereotypes? How do our mind and feelings interact when we make everyday judgments and decisions? In this sense, the cognitive social psychology does offer a scientific analysis of everyday thinking and behaviour of people in their social environment. form of tuition Lectures in English Self study of English literature literature To be announced. mode of assessment Exam, paper subject code credits lecturer period aim

content


Statistical Genetics for Gene Finding 815091 5 dr. D. Posthuma week 44-47, 2007 Theoretical insight and practical knowledge on statistical modeling (phenotypes and DNA polymorphisms) of familial data aimed at gene finding. Statistical genetic linkage and association techniques will be applied to (multivariate) data to investigate where positional candidate genes for complex, quantitative traits lie and which alleles of a gene are related to variation in a trait. Software: Merlin, QTDT. The student will learn how to use statistical models to detect linkage between DNA markers and phenotypes and to test for association and linkage between genes and phenotypes. Lectures, practicals To be announced Weekly assignments and Final Paper Behavioral Genetics (P300), Statistics and Methods courses Language: tuition in English Application: Course coordination ([email protected])

Neurosciences (MSc)

217

218

Psychologie

20

20.1

Basisaantekening Psychodiagnostiek en opleiding tot GZ psycholoog

Achtergrond Psychodiagnostiek is een professionele toepassing van de psychologie, waarbij op basis van een psychologisch onderzoek van personen uitspraken worden gedaan die een beslissing, een behandeling of een advies betreffen. Deze uitspraken kunnen soms verstrekkende gevolgen hebben. Psychodiagnostiek is één van de kerntaken van veel psychologen die in de praktijk werkzaam zijn. Om de kwaliteit van de beroepsuitoefening op dit gebied te bevorderen, zijn, op initiatief van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), maatregelen getroffen om psychologen in de gelegenheid te stellen hun kennis en vaardigheden op het gewenste peil te brengen, waardoor registratie als 'gekwalificeerd diagnosticus' mogelijk wordt.

20.1.1

Programma Per 1 januari 1994 is door het NIP de Basisaantekening Psychodiagnostiek ingevoerd. Dit houdt in dat studenten en afgestudeerden met een voldoende basiskennis en ervaring in de psychodiagnostiek een zogenaamd dossierdiploma, getekend door de faculteit en het NIP, kunnen verwerven. De Faculteit der Psychologie en Pedagogiek van de Vrije Universiteit heeft een programma samengesteld om de Basisaantekening te kunnen verwerven. Aan allen die dit programma met succes hebben doorlopen, kan de Basisaantekening Psychodiagnostiek worden uitgereikt. Studenten krijgen het diploma bij het behalen van het masterexamen, ook al wordt het diagnostiekprogramma eerder afgesloten. Van het besluit tot toekenning van de Basisaantekening doet de faculteit mededeling aan het NIP. Het NIP verzorgt de registratie van de psychologen, NIP-leden en niet NIP-leden, die de Basisaantekening hebben behaald. Dit register is voor iedereen bij het NIP ter inzage. Indien een diagnostiekprogramma pas ná het behalen van het masters examen kan worden afgesloten, richt de desbetreffende psycholoog, onder overlegging van het gevolgde diagnostiekprogramma, zich rechtstreeks tot het NIP (Postbus 9921, 1006 AP Amsterdam, tel. 020 - 410 6222; e-mail: [email protected]) met het verzoek om toekenning van de Basisaantekening Psychodiagnostiek. Voor reeds afgestudeerde psychologen zijn aan het verwerven van de Basisaantekening kosten verbonden. Deze zijn afhankelijk van het aantal nog te halen onderdelen. Door het NIP is voor een viertal door de FPP verzorgde mastertrajecten het diagnostiekprogramma goedgekeurd voor het behalen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek. Voorwaarde is wel dat het bachelorprogramma behaald is. • Arbeids- en Organisatiepsychologie, met als supervisor dr. R. E. de Vries • Kinder- en Jeugdpsychologie, met als supervisoren dr. J.D.Bosch, prof.dr. W. Slot en dr. S. Begeer • Klinische Psychologie, met als supervisor dr. J. Schuurmans • Neuropsychologie, met als supervisoren prof. Dr. J.A. Sergeant en dr. J. Oosterlaan


219

20.1.2

Procedure Studenten die menen te voldoen aan de eisen voor het verkrijgen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek, kunnen een verzoek voor toekenning van het diploma indienen bij de bulaanvraag. Hiertoe geldt de volgende procedure: 1. Aanvraagformulieren voor de Basisaantekening zijn te verkrijgen bij het studiesecretariaat of te downloaden via http://www.psy.vu.nl/onderwijs/psychologie/GZ. 2. Studenten kunnen hun basisaantekening Psychodiagnostiek tot een jaar na hun examendatum aanvragen 3. De aanvrager vult het formulier in (cijfers voor de vereiste studieonderdelen, enkele persoonsgegevens, handtekening e.d.) en maakt (telefonisch) een afspraak met de docentsupervisor. 4. De docentsupervisor beoordeelt aan de hand van een casusformulier of aan het 'casuscriterium' is voldaan (3 casussen). 5. De aanvrager levert het formulier in bij het algemene studiesecretariaat van de faculteit (Van der Boechorststraat 1, 1081 BT Amsterdam, kamer 0B-69). 6. Alle gegevens op het formulier worden gecontroleerd en na betaling van 10 euro aan administratiekosten zal het certificaat worden aangemaakt. 7. Voor studenten wordt de Basisaantekening Psychodiagnostiek tegelijk met het masterdiploma uitgereikt. Reeds afgestudeerde kandidaten kunnen het certificaat afhalen bij het studiesecretariaat van de faculteit of bij het NIP-bureau. Het ingevulde aanvraagformulier dient ten minste zes weken vóór de uitreiking van het certificaat bij het studiesecretariaat te zijn ingediend (acht weken vóór de uitreiking in augustus). 8. Twee maal per jaar worden aan het NIP de namen doorgegeven van de kandidaten die de Basisaantekening Psychodiagnostiek hebben verworven. Het NIP houdt een lijst bij van psychologen (NIP-leden en niet NIP-leden) die voldoen aan de eisen, gesteld aan de Basisaantekening. Deze lijst is voor een ieder te raadplegen. 9. Indien het diagnostiekprogramma pas na het behalen van het masterdiploma kan worden afgerond, verstrekt de faculteit op verzoek van de afgestudeerde een overzicht van de onderdelen die reeds zijn gehaald. De afgestudeerde kan zich vervolgens tot het NIP wenden voor informatie omtrent verdere afronding van het programma Schema met de eisen voor de basisaantekening Psychodiagnostiek Studieonderdeel Algemeen deel 1. Inleiding psychologie 2. Inleiding in de subdisciplines: - Ontwikkelingspsychologie - Geestelijke gezondheid en psychopathologie - Onderwijs en opvoeding ** - Arbeid en organisatie - Neuropsychologie 3. Persoonlijkheidsleer en persoonlijkheidsonderzoek 4. Onderzoeksmethoden I: dataverzamelingstechnieken

220

Psychologie

studiepunten

NIP-eis

6 30

1 1

6 12

1,2,3,4 1,2,3,4

5. Communicatie 6. Testtheorie * (datamodule) Veldspecifiek deel Klinische Psychologie 1. Klinische psychodiagnostiek (diagnostiekmodule) 2. Psychiatrische diagnostiek (diagnostiekmodule) 3. Angst- en stemmingsstoornissen (B3-jaar) 4. Diagnostische praktijkervaring (master) Veldspecifiek deel Arbeids- en Organisatiepsychologie 5. Individuele diagnostiek – Personeelsselectie (diagnostiek module) 6. Human Resource Management (profiel) 7. Arbeid en gezondheid (profiel) of Persoonlijkheid en werk (master) 8. Diagnostische praktijkervaring (master) Veldspecifiek deel Kinder- en Jeugdpsychologie 9. Psychodiagnostiek bij kinderen en adolescenten (diagnostiek module) 10. Ontwikkelingspsychopathologie (profiel) 11. Pediatrische Psychologie (master) 12. Diagnostische praktijkervaring (master) Veldspecifiek deel Klinische Neuropsychologie 13. Neuropsychologische diagnostiek II (diagnostiek module) 14. Neuropsychological Assessment I 15. Neuropsychological Disorders: Development and Course I of Aging and Dementia 16. Diagnostische praktijkervaring (master)

6 6

4,5 1,2,3

6 6 6 min 6

3,4,5 3,4,5 3,4,5 6

6 6 6 min 6

2,3,4,5 3,4 3,4 6

6 6 6 min 6

3,4,5 3,4 3,4 6

6 6 6

1,2,3 1,3,4,5 1,3,4,5

min 6 ects

6

* ipv ‘Testtheorie’ kan ook het vak ‘Psychometrie’ gevolgd worden uit het mastertraject van Arbeids en Organisatiepsychologie. ** gold alleen voor het B1-programma van 2002 t/m 2005/06 Verklaring van de NIP eisen:

20.2

1. 2. 3.

Theorie Theorie Vaardigheden

4.

Vaardigheden

5. 6.

Vaardigheden Praktijkervaring

Basiscursus psychodiagnostiek (min. 6 ects) Psychometrie en besliskunde (min. 6 ects) Kennis en vaardigheid met diagnostische instrumenten en werkwijzen (min. 6 ects) Praktijkvaardigheden met betrekking tot tests, gesprekvoering, observatie en beslissen (min. 9 ects) Communicatievaardigheden (min. 3 ects) Casuïstiek (min. 6 ects) en uitwerking minimaal 3 casussen

Opleiding tot GZ-psycholoog De Wet Beroepen in de Individuele gezondheidszorg (BIG) regelt voor de gezondheidszorg onder meer de registratie voor het basisberoep gezondheidszorgpsycholoog (GZ-psycholoog), terwijl ook voorzien is in de regeling van het aansluitende beroep van Klinisch Psycholoog. Als registerhouder heeft de overheid het deskundigheidsgebied en de opleidingsvereisten van de GZ-psycholoog in de gezondheidszorg vastgelegd. Datzelfde geldt voor titelbescherming en tuchtrecht. De overheid beoogt hiermee de noodzakelijke deskundigheid en kwaliteit van de GZ-psycholoog te waarborgen.

20.2.1

De taken en werkvelden van een GZ-psycholoog De GZ-psycholoog is een generalistische professional, die zelfstandig werkzaam is in een van de sectoren van de gezondheidszorg en optreedt als behandelaar van psychische stoornissen en van psychische problemen bij lichamelijke ziekten, invaliditeit en problemen in de persoonlijke levenssfeer. De GZ-psycholoog zal doorgaans werkzaam zijn in instellingen zoals algemene en psychiatrische ziekenhuizen, afdelingen voor ambulante zorg, instellingen voor Basisaantekening Psychodiagnostiek en opleiding tot GZ psycholoog

221

(verstandelijk) gehandicaptenzorg, revalidatie-instellingen, verpleeghuizen, instellingen voor jeugdhulpverlening en forensische instellingen. De werkzaamheden van de GZ-psycholoog hebben vooral betrekking op: • psychodiagnostiek; • indicatiestelling; • psychologische interventies • overige professionele taken zoals voorlichting, consultatie en preventie. 20.2.2

De opleiding De opleiding tot GZ-psycholoog is een tweejarige fulltime opleiding voor kandidaten met een masterexamen in de psychologie, pedagogiek of gezondheidswetenschappen met afstudeerrichting geestelijke gezondheidskunde, die als professional in de gezondheidszorg willen werken. De opleiding omvat een dag cursorisch onderwijs per week en 4 dagen omschreven praktijkervaring onder begeleiding van een praktijkopleider en supervisoren. Het is niet mogelijk de opleiding in deeltijd te volgen. De GZ-psycholoog in opleiding heeft een betaalde praktijkopleidingsplaats waarvoor een arbeidsleerovereenkomst gesloten wordt met de praktijkinstelling voor de duur van de opleiding. Inschaling geschiedt conform CAO-Z schaal 59-60. Om toegelaten te worden tot de GZ-opleiding moet je voldoen aan twaalf criteria. In totaal dienen alle criteria gedekt te zijn voor minstens 110 studiepunten.

20.2.3

Toelatingsvoorwaarden De toelatingsvoorwaarden bestaan uit 4 delen: 1. Een afgeronde universitaire masteropleiding psychologie, pedagogiek of geestelijke gezondheidskunde 2. Een aantal omschreven onderdelen dat op universitair niveau is getoetst: Klinische Psychologie/Orthopedagogiek Persoonlijkheidsleer Ontwikkelingspsychologie Psychopathologie Neuropsychologie Diagnostische modellen en strategieën Behandelingsmodellen en strategieën Organisatie van de gezondheidszorg, gehandicaptenzorg en jeugdhulpverlening Juridische aspecten van de hulpverlening Gespreksvoering, observatie en rapportage Het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek

6 ects 6 ects 6 ects 9 ects 6 ects 11 ects 11 ects 1 ects 1 ects 11 ects 23 ects

3. Stage van tenminste 520 uur, bestaande uit diagnostiek, indicatiestelling en behandeling 19 ects Gezien de landelijke verschillen wordt uitgegaan van een minimum 222

Psychologie

aantal van 110 punten dat behaald moet zijn als som van de punten voor de onder 2 en 3 genoemde onderdelen. 4. Tenminste 3 casussen (psycho)diagnostiek onder supervisie volbracht 20.2.4

Toelatingsprocedure Om in aanmerking te komen voor de opleiding tot psycholoog in de gezondheidszorg (GZ-psycholoog) moet je in voldoende mate in de universitaire opleiding psychologie vakken op bepaalde gebieden hebben afgerond. Een verklaring hieromtrent kan namens de examencommissie van de opleiding psychologie worden ondertekend. Er kunnen twee soorten verklaringen worden afgegeven: 1: ‘voldoet gemiddeld aan alle eisen op doctoraal/masterniveau’ (minstens 110 studiepunten) of 2: ‘voldoet aan de gestelde eisen met uitzondering van de volgende vakken: Het formulier via welke deze verklaring kan worden afgegeven, maakt onderdeel uit van het informatiesetje dat op verzoek wordt toegestuurd door de RINO waar men de aanvraag indient om toegelaten te worden tot de postdoctorale opleiding tot GZ-psycholoog. Wie aan de Vrije Universiteit het mastertraject Klinische Psychologie, Kinder- en Jeugdpsychologie of Klinische Neuropsychologie van de masteropleiding Psychologie volgt, kan middels het maken van bepaalde keuzes binnen het algemene studieprogramma en dat van het mastertraject zonder meer voldoen aan de toelatingscriteria. In de keuzeruimte moet men letten op de eerste eis: Klinische Psychologie/Orthopedagogiek en de eisen van diagnostische processen en modellen en behandelingsmodellen en strategieën. Aan de diagnostiek eisen voldoet men door het volgen van de ook voor de diagnostiekaantekening verplichte modules. Aan de andere eisen kan via bepaalde thema's en profiel- of masteronderdelen worden voldaan.


223

224

Psychologie

Bijlage: Adressenlijst van medewerkers van de afdelingen en de taakgroep MSD medewerkers Arbeids- & Organisatiepsychologie Naam Drs. Ing. H.C. van Baaden Mw. drs. Y.M.E. Berkhoff Mw. prof.dr.M.Ph. Born drs. B. de Bruijn Mw. A.G.A.Brinkman (secr.) Prof.dr.A.J. Cozijnsen Drs. P.H. Dekker Dr. S.P. van Duin Mw.dr. C. van Dyck Prof.dr.R. van Eijbergen Prof.dr.H.van der Flier Prof.dr. H. Kelderman Drs. A.H.M. Klep Mw.dr. B.M. van Knippenberg Drs. R. Konijn Drs. F. van Luijk Mw. D.R. Manuputty (secr.) Drs. J. Nouta Mw. drs. J.A.L.Tanghe Mw.drs.A.de Vries Msc Mw. drs. M. de Vries Dr. R.E. de Vries

Adres BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 HG BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1

Kamer 2E-73 2E-13 2E-37 2E-73 2E-25 2E-15 2E-26 2F-69

Telefoon 88991 88700

2E-37 2E-21 2E-33 2E-41 2E-22 2F-73 2E-37 2E-25

88707 88712 88715 88709 88710 88791 88704 88717

2E-17 2E-41 2F-71 2E-29

88723 88705 88716 88718

Adres BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1

Kamer 2C-29 2C-29 2B-47 2B-05 2C-33 2B-03 2B-47 2B-41 2C-23 2B-05 2C-41 2C-33 2B-49 2C-23 2B-13 2B-03 2C-37 2C-23 2C-29 2B-37 2B-21

Telefoon 82532 82722 88812 88824 88787 88811 88949 88789 88817 82534 88948 88787 88813 88822 85707 88982 88827 88731 86649 82531 88618

88791 88700 83695 88711 88726

medewerkers Biologische Psychologie Naam Drs. N. van der Aa A. Abdellaoui Mw.dr. M. Bartels Mw.drs. A. den Braber Mw.drs. J. van Beek Dr.A.L. Beem Mw.dr. C.E.M. van Beijsterveldt Mw.prof.dr. D.I. Boomsma Mw.drs. M.A. Distel Dr. D. van 't Ent Mw.drs. M.van Fulpen Mw. drs. L.Geels Prof.dr. J.C.N. de Geus Mw.drs. A.D. Goedhart Mw.M. Hoogeboom Dr. J.J. Hottenga Mw.drs. M. Koolhaas Mw. drs. D. Lamb Mw.drs. R.S.L. Ligthart Mw.dr. C.M. Middeldorp Mw.drs. M.H.M. de Moor


225

Mw.dr. J.C. Polderman Mw.dr. D. Posthuma Mw.dr. I. Rebello Mw. T. Rizzi Mw. L. Schutte (administratie NTR) Mw.dr. S. van der Sluis Drs. D.J.A. Smit Mw.drs. I.L.C. van Soelen Mw.drs. Th. M. Stroet Mw. N. Stroo , afd. beheerder Mw. H. Tiggelaar (secr.) M. Verburgh (secr.) Mw.dr. J.M. Vink Mw.drs. A.A.E. Vinkhuyzen Mw.dr. A.H.M. Willemsen

BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1

2B-17 2C-13 2B-21 2B-25 2C-37 2B-37 2B-25 2B-13 2C-41 2B-35A 2B-29 2B-29 2B-37 2B-25 2C-17

86951 88814 88981 83885 88827 88815 88793 88820 82533 86650 88792 88787 88958 82713 88952

Adres BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1

Kamer 1B-81 1B-81 1B-69 1E-13 1B-79a 1B-69 1D-18 1D-22 1D-26 1B-79 1E-17 1E-01 1E-01 1E-17 1B-79 1E-21 1B-79a 1E-13 1D-18 1E-11

Telefoon 88799 88807

medewerkers Cognitieve Psychologie Naam Drs. F.Agter Dr. A. Belopolsky Prof.dr. A.W. Bronkhorst Drs.ing. E. van der Burg Drs. I. Dombrowe Mw. dr. W. Donk Dr. R. Godijn Dr. D.J. Heslenfeld Drs. T. Koelewijn Dr. S.A. Los Dr. M. Meeter Drs. J.A. Munneke Drs. M.G.J. Mulckhuyse Dr. M.R. Nieuwenstein Dr. C.N.L. Olivers Mw. B. Goudriaan (secr.) Drs. D. Schreij Drs. L. Soesman Dr. D. Talsma Prof.dr. J. Theeuwes Mw.dr. W. van Zoest

86744 88797 88831 88978 88796 88993 88957 88794 83564 88974 88786 88829 88954 88790

medewerkers Klinische Psychologie Naam Acarturk, Ceren (mw. drs. C.) Asch, van Iris (mw. drs. I.F.M.) Beurs, de, Pieter (drs. P.) Caffin, Ed (drs. E.) Clignet, Frans (drs. F.G.H.M.) Cuijpers, Pim (prof. dr. P.) Dekker, Jack (prof. dr. J.J.M.) Donker, Tara (mw. drs. T.) Driessen, Ellen (mw. drs. E) Fokkema, Marjolein (mw. M.)

226

Psychologie

Tel. 88 766 83 829 88 760 82 703 82 700 88 861 82 704 88 265 88 973 88 464

Kamer 2B-69 2B-57 2B-64 2 E-01 2 E-18 2E-05 2B-73 2B-65 2B-65 2B-56

e-mail adres [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Gaag, van der Mark (prof. dr. M.) Hoek, Willemijn (mw. drs. W.) Hoijtink, Theo (drs. T.A.E.) Huisman, Annemiek (drs. A.) Jonkman, Harrie (drs. H) Kerkhof, Ad (prof. dr. A.J.F.M.) Ligthart, Carina (mw. C. M.) Marks, Isaac (prof. dr. I.) Ouwehand, Marianne (mw. M.H.) Pot, Anne Margriet (mw. dr. A.M.) Riper, Heleen (mw. Drs. H.) Rietdijk, J (mw. drs. J.) Seekles, Wike (mw. Drs. W.M.) Schreuders, Bettine (mw. dr. G. A.) Schuurmans, Josien (mw. Drs. J.) Slijngaard, Sherida (mw. S.R.) Smit, Filip (drs. F.) Smits, Niels (drs. N.) Spijker, van Bregje (mw. drs. B. A. J.) Steunenberg, Bas (drs. B.) Straten, van, Annemieke (mw. Dr. A.) Sturaro, Christina (mw. Drs. C.) Takens, Roelf Jan (dr. R.J.) Warmerdam, E. H. (mw. drs. E. H.) Wever, Ed (drs. E.N.M.) Wit, de, Leonore (mw. drs. L.) Witvliet, Miranda (mw. Drs. M.) Zuuren, van, Florence (mw. dr. F.J.)

82 898 83 578 88 765 82 589 82 991 88 777 82 559 88 757 82970 88 847 82970 82 544 88 782 88 464 88 951 88 847 88 713 88 497 88 703 88 970 88 972 88 768 88 959 88 772 88 968 88 767 88 771

2B-73 2B-61 2B-77 2B-73 2 E-13 2B-62 2 E-01 2C-11 2B-81 2 E-13 2B-65 2 E-13 2B-57 2 E-18 2B-56 2B-81 2B-65 2B-56 2B-65 2 E-01 2B-73 2B-61 2B-54 2B-57 2B-69 2 E-01 2B-61 2B-69

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

medewerkers Klinische Neuropsychologie Naam Dr. J.B. Deijen Dr. D. Heslenfeld Mw. drs. C.G.W. de Jong Mw. drs. M. Luman Mw. drs. R. van Mourik Prof.dr. J. Oosterlaan Drs. B. Plooij Prof. dr. E.J.A. Scherder Mw. dr. T.S. Schweizer Mw.drs. C.Sierhuis (secr.) Prof.dr. J.A.Sergeant Mw. K.M. Volkers, Msc Mw.drs. R.A.F. Weijenberg Mw. drs. A. Woldring

Adres BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1

Kamer 1E-25 1D-22 1F-62 1E-33 1F-58 1E-41 1F-58 1F-65 1F-66 1E-21 1E-37 1F-58 1F-58 1C-25

Telefoon 88825 88831 88843 89255 82715 88960 88961 88761 80708 88756 88955 82715 88988 88878

medewerkers Ontwikkelingspsychologie Naam Mw. drs. M. Battefeld (secr) Dr. S. Begeer Dr. J.D. Bosch Prof.dr. R.A.R. Bullens

Adres BS 1 BS 1 BS 1 BS 1

Kamer 3B-37 3B-65 3B-61 3C-15

telefoon 88901 88732 88946 88785

emailadres [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]


227

Mw. drs. E.M.J.C. Gooren Mw. T.A.M. Graas (ACK) Dr. F.A. Goossens Dr. J.B. Hoeksma Prof.dr. J.M. Koot Prof.dr. B.F. Last Dr. P.A.C. van Lier Prof.dr. R. Loeber Drs. J.A. Malik Prof.dr. M. Meerum Terwogt

BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1

3B-65 3C-15 3B-27 3B-88 3B-57 3C-15 3C-17 3B-69 3B-80

88732 88785 88904 88738 88740 88785 88735 88900 82697 88741

Mw. Drs. B. Menting Mw. drs. A. Neumann Dr. T. Olthof Mw. M.C.D. Putman (secr) Mw. drs. A.M. Ruhland Mw. drs. A.M. Scheeren Mw. prof.dr. H.Stegge Mw. drs. M. Timmermans Mw. drs. N.B. Tromp Mw. drs. D. Wong

BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1

3B-69 3C-25 3B-61 3B-37 3C-23 3B-78 3B-84 3B-65 3B-78 3B-69

82697 82082 88950 88900 82613 88736 88733 * 88732 88736 82697

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]. nl [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

De met een * gemarkeerde medewerkers zijn regelmatig te bereiken op de Bascule, Rijksstraatweg 145, Duivendrecht, tel.: 020 - 890 1900. medewerkers Sociale Psychologie Naam Dr. C.J. Beukeboom Mw. dr. A.E. Clark Dr. W.W. van Dijk Mw. dr. I. Dijkstra Mw. dr.C. Finkenauer Dr. F. Foroni Drs. N. Jostmann Dr. S.L. Koole Mw. K. Kubacka Msc Prof.dr. P.A.M. van Lange Mw. dr. K. Mortier Mw. dr. E.A.C. van Leeuwen Mw. C.V.M. Pasanisi (secr.) Mw. L.L. Phan Msc Mw. drs. M.M.H. Pollmann Dr .J.W. van Prooijen Mw. N. Regenberg Msc Mw.drs. H.A.M. Ringendijk Mw. prof.dr. C.E. Rusbult Mw. A. Tulleners (secr.) J.H.K. Vuolevi, Msc Dr. M. van Zomeren

228

Psychologie

Adres BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1

Kamer 1B-29 1B-45 1B-25 1B-24 1C-17 1B-09 1B-45 1B-01 1B-33 1B-41 1B-29 1B-10 1C-13 1B-21 1B-21 1B-08 1B-09 1B-21 1B-37 1C-13 1B-21 1B-17

Telefoon 88762 88859 88730 88864 88857 88848 88859 88853 nnb 88852 88846 88850 88865 88936 88616 88851 88614 88616 88855 88866 82614 88823

medewerkers Taakgroep Methodeleer, Statistiek en Data-analyse Naam Drs. Ing. H.C. van Baaden Dr. A.L. Beem Dr. C. Beukeboom Drs. B. de Bruijn Dr. J.B. Deijen Dr. W. Donk Dr. S.P. van Duijn Dr.F.A. Goossens Dr. J. B. Hoeksma Prof. Dr. H. Kelderman Drs. R. Konijn Dr. S.A. Los Mw. D.R. Manuputty (secr.) Dr. M. Meeter Dr. J.R.P.B. de Mey Dr. J. Rebollo Mesa Dr. N. Smits Dr. R.E. de Vries Drs. L.M. de Wit Dr. F.J. van Zuuren

Adres BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1 BS 1

Kamer 2F-73 2B-03 1B-29 2F-73 1E-25 1B-88 2B-47 3B-27 3B-88 2E-33 2F-73 1B-79 2E-25 1E-17 3E-26 2B-21 2B-56 2E-29 2E-01 2B-69

Telefoon 88991 88811 88762 88791 88825 88797 88904 88738 88715 88791 88796 88717 88993 88879 88981 88713 88718 88968 88757


229

230

Psychologie

Index Bachelor- en masterdiploma, 25, 29 Bacheloropleiding, 12, 15, 16, 19, 20, 23, 24, 25, 26, 32, 34, 35, 41, 42, 44, 51, 82, 107, 108, 109, 112, 120, 128 Bascule, 39, 119, 228 Basisaantekening, 112, 120, 128, 134, 219, 220 Bibliotheekcommissie, 18 Big, 221 Colloquium doctum, 20 Computerzalen, 37 Decaan, 13 Doelstelling van de bacheloropleiding, 41 Gz-psycholoog, 120, 138, 221, 222, 223 Jaarindeling, 43 Nederlands instituut van psychologen, 39, 40, 219 Nip, 39, 40, 134, 219, 220, 221 Onderwijscoördinatie, 29 Oriëntatie op de arbeidsmarkt, 30 Portefeuillehouder onderwijs, 13 Portefeuillehouder onderzoek, 13 Rooster, 28, 44, 51, 54, 63, 82 student-leden van besturen en commissies, 18 Studieadvisering, 29, 51 Studieadviseur psychologie, 14, 30 Studielast, 20, 44 Vrijstellingen, 17, 25, 29 Workshop studie en loopbaan, 30

Index

231

Index vaknaam Academische Vaardigheden (Academic Skills), 54 Algemene Methodologie (Introduction to Research Methods), 55 Arbeid en Gezondheid Psychologie (Occupational Health Psychology), 83 Arbeid en Organisatie (Work and Organizational Psychology), 56 Attitudes en Gedrag (Attitudes and Behaviour), 95 Behandeling van Angst- en Stemmingsstoornissen (Treatment of Anxiety- and Mooddisorders), 92 Biologische Psychologie (Biological Psychology), 63 B-these (B-Thesis), 103 B-These Honours Program supplement, 46 Communicatie (Communication), 64 Consumentenpsychologie (Consumer Psychology), 113 Data Analyse: Voortgezette Univariate en Multivariate Analyse in Experimenteel Onderzoek (Advanced Data Analysis in Experimental Research), 98 Data Analyse: Voortgezette Univariate en Multivariate Analyse in NietExperimenteel Onderzoek (Advanced Data Analysis: Multiple in Non-Experimental Research), 98 Diagnostiek van de Sociaal-Emotionele Ontwikkeling (Assessment of SocioEmotional Development), 123 Emotie en Psychopathologie (Emotion and Psychopathology), 123 Encyclopedie van de Psychologie, 82 Filosofie en Psychologie (Philosophy), 65 Forensische Kinder- en Jeugdpsychologie (Forensic Youth Psychology), 124 Free Choice Course I, 172 Functieleer (Experimental Psychology), 56 Gene Hunting, 210 Genen en Gedrag (Genes & Behavior), 86 Groepsdynamica (Group Dynamics), 95 Hersenen en Gedrag (Brain & Behavior), 86 Human Resource Development (Human Resource Development), 84 Human Resource Management (Human Resource Management), 85 Ideals in Education, 47 Individuele Diagnostiek/Selectiepsychologie (Individual Diagnosis/Personnel Selection), 99 Inleiding Psychologie (Introduction to Psychology), 58 Interculturele Psychologie (Intercultural Psychology), 65 Interdependence Processes, 48 Interpersoonlijke Processen (Interpersonal Processes), 96 Jeugddelinquentie en Antisociale Ontwikkeling (Youth Delinquence and Antisocial Development), 124 Klinisch Psychologische Behandelvormen (Clinical Psychological Treatments), 93 Klinische Ouderenpsychologie (Clinical Psychology of the Elderly), 141 Klinische Psychodiagnostiek (Clinical Assesment), 100 Longitudinale Data Analyse (Longitudinal Data Analysis), 125 Management en Organisatie I (Management and Organization I), 85 Management en Organisatie II (Management and Organization II), 114 Master These A&O (Master Thesis Work and Organizational Psychology), 112

232

Psychologie

Master These Kinder- en Jeugdpsychologie (Master's Thesis Child and Adolescent Psychology), 121 Master These Klinische Psychologie (Master's Thesis Clinical Psychology), 136 Master These Neuropsychologie (Master's Thesis Neuropsychology), 129 Master These Sociale Psychologie, 152 Masterclass Schizofrene Psychosen en Prepsychotische Beelden (Assessment of Psychosis and at Risk Mental States), 141 Medische Psychologie (Medical Psychology), 142 Moleculaire Genetica (Molecular Genetics), 87 Neuroinformatics, 214 Neuropsychologie (Neuropsychology), 66 Neuropsychologische Diagnostiek II, 100 Neuropsychologische Interventiemethoden (Neuropsychological Interventions), 130 Onderzoeksmethoden I: Dataverzamelingstechnieken (Research Methods I: Data collection), 66 Onderzoeksmethoden II-A: Data-analysetechnieken (Research methods II-A: Dataanalysis), 68 Onderzoeksmethoden II-B: Data-analysetechnieken (Research Methods II-B: Dataanalysis), 69 Onderzoekstage Research and Development (Internship Research and Development), 139 Ontwikkeling van het Geweten: De Rol van Morele Emoties en Cognities (Development of Conscience: The Role of Emotion and Cognition), 125 Ontwikkelingspsychopathologie (Developmental psychopathology), 90 Opzetten van Onderzoek (Designing Research), 104 Organisatiediagnose (Organizational Diagnosis), 101 Organisatieverandering (Organizational Change), 114 Pediatrische Psychologie (Pediatric Psychology), 126 Persoonlijkheid en Werk (Personality and Work), 115 Persoonlijkheidsleer en Persoonlijkheidsonderzoek (Personality Theory and Personality Assessment), 59 Persoonlijkheidsstoornissen (Personality Disorders), 94 Praktijkstage Klinische Psychologie (Internship Clinical Psychology), 137 Psychiatrische Diagnostiek (Psychiatric Assessment), 102 Psychoanalyse en Psychoanalytische Psychotherapie (Psychoanalysis and Psychoanalytical Psychotherapy), 143 Psychodiagnostiek van Kinderen en Adolescenten (Clinical Assessment with Children and Adolescents), 102 Psychometrie (Psychometrics), 116 Research & Development in Mental Health, 139 Risicotaxatie (Risk Assessment), 102 Seminarium Clientgerichte Psychotherapie (Seminar Clientcentered Psychotherapy), 144 Seminarium Gedragstherapie (Seminar Behaviour Therapy), 145 Seminarium Gezinstherapie (Seminar Family Therapy), 145 Seminarium Klinische Gespreksvoering (Seminar Clinical Interviewing), 94 Sociale Cognitie (Social Cognition), 96 Sociale Processen in Organisaties (Social Processes in Organizations), 116 Sociale Psychologie (Social Psychology), 60 Sociale Psychologie in de Maatschappij: Analyse van Problemen, 153

Index

233

Stage A&O (Practical Training Organizational Psychology), 113 Stage Neuropsychologie (Internship Neuropsychology), 131 Stage Sociale Psychologie, 153 Statistiek (A) (Statistics (A)), 61 Statistiek (B) (Statistics (B)), 62 Stress and Health, 49 Stress en Gezondheid (Stress & Health), 87 Suïcide en Suïcidepreventie (Suicide and Suicide Prevention), 146 Supervisie (Supervision), 131 Thema: Arbeidsmarkt en Werk (Labor Market and Work), 70 Thema: Consumentenpsychologie (Selected Topic of Application Areas: Consumer Psychology), 71 Thema: De Mens als Kuddedier (The Social Animal), 71 Thema: De Psychologie van grote Levensvragen: Experimentele Existentiële Psychologie (The Psyhology of Major Life Questions: Experimental Existential Psychology), 72 Thema: Emoties en Gedrag (Emotions and Behaviour), 73 Thema: Emotionele Ontwikkeling (Emotional Development), 73 Thema: Executieve Functies, 74 Thema: Genetica van Psychiatrische Aandoeningen (Genetics of Mental Disorders), 74 Thema: Godsdienstpsychologie, 75 Thema: Hulpverlening aan Adolescenten, 76 Thema: Hulpverlening aan Ouderen (Psychological Treatment of the Elderly), 76 Thema: Inleiding in de Geestelijke Gezondheidszorg (Introduction into Mental Health Care), 77 Thema: Stress (Selected Topic of Application Areas: Stress), 77 Thema: Theoretische Psychologie: Filosofie, Cognitie en Brein, 78 Thema: Toegepaste Cognitieve Psychologie, 78 Thema: Verslaving (Addiction), 78 Theorie en Praktijk van Interventiemethoden (Theory and Methods of Clinical Intervention), 91 Toepassen van Theorieen, 154 Training gespreksvaardigheid (Training Communication Skill), 147 Verdieping Ontwikkelingspsychologie I (Advanced Course Developmental Psychology I), 91 Werkgroepen Kinder- en Jeugdpsychologie (Seminars Child and Adolescent Psychology), 122

234

Psychologie

Index courses Advanced Data Analysis, 170 Advanced Neurogenomics, 206 Advanced Research Methods, 151, 170 Advanced Selforganisation, 185, 192 Advanced Statistics for Experimentation, 156, 185, 193 Aging and Dementia, 129, 156 Applied Social Psychology (Toegepaste Sociale Psychologie), 151, 171 Attention, 88 Basic principles 1: Interpersonal Processes, 171 Basic Principles 3: Group Processes, 174 Behavior and Cognition, 199 Behavioral Genetics, 199 Behavioral Methods, 157, 189 Behaviour Dynamics, 189 Bioinformatics, 206 Brain Imaging, 162, 186, 193 Bridging Social Psychology, 175 Clinical Neuropharmacology, 129, 161 Cognition and Attention, 207 Cognitive Neuroscience and Neuropsychology, 46, 88 Computational Psychometrics, 47 Design of Multi-Agent Systems, 186, 193 Developmental Neurobiology of the Vertebrate Brain, 207 Emotional and Cognitive Neuroscience, 208 Ethics in Life Sciences, 200 Evolutionary Computing, 190 Experimental and Clinical Neuroendocrinology, 208 Experimental Neurophysiology, 209 Expert Workshop I, 175 Expert Workshop II, 172 Expert Workshop III, 176 Functional Brain Imaging, 210 Human Information Processing (Informatieverwerking), 161, 180 Human Motivation and Interpersonal Processes, 152 In Vivo Neurophysiology, 211 Knowledge Management and Modeling, 180 Literature Survey, 205 Live Cell Imaging, 211 Machine Learning, 187, 194 Master Thesis: Research Project Cognitive Science, 190 Master's Thesis Clinical and Cognitive Neuropsychology, 163 Medical Neuroscience & Neuroanatomy, 130, 157 Memory and Memory Disorders, 159, 165, 187, 194 Methods in Behavioral Neurosciences, 212 Mini Master Project AI, 187, 195 Motivation and Emotion, 173 Neural Models of Cognitive Processes, 160, 165, 183, 191 Neuro- and Psychopharmacology, 213

Index

235

Neurobiology of Animal Behaviour, 214 Neurogenomics, 201 Neuropsychological Assessment, 163 Neuropsychological Assessment I (Neuropsychologische Diagnostiek I), 89 Neuropsychological Disorders: Development and Course I, 89 Neuropsychology of Cognitive Dysfunctioning, 164 Perception, 162, 188, 195 Prevention of Mental Health Problems, 143 Principles of Neuroscience, 201 Programming for Psychologists, 160, 166 Psychophysiology, 215 Quantitative Genetics, 216 Quantitative Methods in Neuroscience and Genetics, 202 Research Project I, 173 Research Projects II & III (M-thesis), 176 Review Paper, 165, 188, 195 Scientific Writing and Presenting, 158, 195 Scientific Writing in English, 181, 203 Seminar Attention (Seminar Attention), 158, 182 Seminar Cognitive Neuroscience, 158, 183 Social Psychology, 217 Special Topics Cognitive Science, 184 Statistical Genetics for Gene Finding, 217 Thinking and Deciding (Denken en Beslissen), 160, 166, 184, 191 Traineeship Neuroscience I, 204 Traineeship Neuroscience II, 205 Writing & Presenting, 174

236

Psychologie

2009

Recommend Documents