BRANDWEERVOORPOST DILBEEK & ZALEN DE OUDE SMIDSE
B R A N D W E E R V O O R P O S T, P O LY V A L E N T E Z A L E N E N W O N I N G E N , D I L B E E K OFFERTE / OO 24 13 B
2 STRATEN, 2 GEZICHTEN, 1 GEBOUW
Voorpost Dilbeek en Zalencentrum De Oude Smidse bevinden zich respectievelijk aan de Ninoofsesteenweg en de Oudesmidsestraat. Beide publieke complexen zijn van een geheel andere aard, en presenteren zich als verschillende kanten van eenzelfde munt.
Oudesmidsest 40 M
raat
De Brandweervoorpost vertaalt zijn plicht van publieke infrastructuur in een efficiënte machine met directe toegangen, korte looplijnen, en ruime maar compacte voorzieniningen, maar is ook opgevat als een kwaliteitsvolle werkruimte en verblijfsruimte: ruime en lichte werkplaatsen en garages, vol overzicht.
Inrit parking
Inkom woninge
n
20
30
Zalen De Oude Smidse
0
Brandweer
Eventuele atsen parkeerpla
eer Inkom brandw
nweg
Ninoofsestee
N
Inrit brandweer
Het Zalencentrum presenteert zich als een vitale toevoeging tot de Oudesmidsestraat. Als cultureel gebouw zoekt het bewust de schaal van de omgeving op. Via zijn opmerkelijke toegangshal presenteert het zich aan de gemeente en onderstreept het op ingehouden manier zijn status. Deze toegang vormt tegelijkertijd de noodzakelijke geluidsbuffer die verschillende soorten evenementen toelaat.
De Voorpost en het Zalencentrum ‘De Oude Smidse’ zijn als puzzelstukken in de perimeter van de site ingepast, en vormen samen een soort horizon op het terrein: een nieuw maaiveld. Dit vormt de basis voor de woningen: de verblijfsruimtes van de brandweer enerzijds, en de eventuele huur- of koopappartementen anderzijs. Deze woningen werken in relatieve onafhankelijkheid van de bijzondere publieke functies die de basis vormen van het gebouw.
Woningen
Nieuw maaiveld
Zalencentrum en brandweer
Parkingbasis
Oudesmidsestraat
Optie appartementen Verblijfsruimtes Brandweer
Daktuin
Hoofdingang brandweer
Poort brandweer
Ninoofsesteenweg
Oefenplein brandweer
BRANDWEERVOORPOST DILBEEK
De voorpost is opgezet als een hedendaags, functioneel en kwalitatief gebouw.
Na interventie zijn zowel de zone voor inorde-stelling, als de parkeerzones goed afleesbaar en bereikbaar. De logica van het traject van gebruikt of vuil materiaal die werd geschetst in de projectdefinitie, via wasplaatsen en werkruimte, zit vervat in het ontwerp.
Door de garage te organiseren rond een ruime, maar compacte oefenkoer, wordt de buitenruimte maximaal bruikbaar, en efficiënt. De draaicirkels voor de manouvreerruimte van de verschillende voertuigen waren bepalend bij de maatvoering. De verschillende treinen kunnen snel en in één beweging de kazerne verlaten.
1
Door de vrije hoogte van de garagelaag 6 meter te maken, is het mogelijk om verschillende ondersteunende functies in de marge van de garage op luchtige en open manier op twee verdiepingen te verdelen. Er is zo steeds overzicht.
2 4
Een brandweerkazerne is niet enkel een werkplaats: het is ook een verblijfsruimte. De rustruimtes, keuken en living werden daarom in een volume op het ‘nieuwe maaiveld’ ondergebracht, zodat zij aansluiting vinden bij de daktuin. Bij interventie geven de glijpalen uiteraard wel directe toegang tot de garages. In de ondergrondse parkeergarage werd een aparte zone gedefinieerd voor gebruik door de opgeroepen brandweerlui. Deze zone geeft direct aansluiting tot de circulatiekern van de kazerne.
2
Naast de hoofdingang via de Ninoofsesteenweg (die toegang geeft tot ofwel de werkplaats en garage, ofwel de briefing- en kantoorruimtes op niveau +1), werd er een achteringang voorzien via de Oudesmidsestraat.
2
5 3
2 2
2
2
2
+3 / Rustruimtes 1. Circulatie met glijpalen 2. Individuele Rustruimtes 3. Sanitair 4. Opbergruimte matjes 5. Technisch lokaal
1
2
1. Circulatie met glijpalen 2. Keuken 3. Eetruimte 4. Living 5. Terras
8
4
8
30
7
6
20
10
5
5 40 M
+2 / Living
20 M
10 M
3
9
10
0
0
0
9 1
5
Achterinkom
4
3
+1 / Mezzanine
20
5 3
1. Circulatie met glijpalen 2. Inkomruimte 3. Instructie- en vergaderlokaal 4. Bureel postverantwoordelijke 5. Computer/serverlokaal 6. Kleedruimte werkkleding (mannen) 7. Kleedruimte werkkleding (vrouwen) 8. Douches 9. Sanitair 10. Fitness
3
18
6
18
2
4
2
2
16
15
2
Gelijkvloers 1. Oefenkoer/manouvreerruimte 2. Stelplaats voortuigen 3. Stelplaats ziekenwagen 4. DGH: vuile zone 5. DGH: ontsmettingskamer 6. DGH: propere zone 7. Plaats post-interventie voertuigen 8. Zone vuil materiaal 9. Laarzenwas 10. Buitenopslag vuil materiaal 11. Waslokaal 12. Werkplaats 13. Opslagplaats 14. Lokaal DOA 15. Circulatie met glijpalen 16. Briefing / kantoortje postverantwoordelijke 17. Kleedruimte interventietenue 18. Sanitair 19. Inkomsas 20. Achterinkomsas
14
1 16
10
13
9
12
13
11
2
8
7 10
9
19
Inrit voertuigen 2
N
2
Inkom personeel 0
5
10 M
2
Zicht in de brandweergarage
Optionele droogtoren slangen
Leven
0
0
0
Rustruimtes
Keuken en recreatie
30
Werken
5
10
20
Meeting en bureel
10 M
40 M
20 M
Onderhoud en opslag
Parking
Werking
Oefenplein
Garage
INTERVENTIE
P O S T- I N T E R V E N T I E Opgeroepen brandweerlui via parking of achteringang
Koer met voldoende manouvreerruimte
Glijpaal
Schone kledij
Interventiekledij
Opslagruimte 0
5
10 M
Werkplaats/ wasplaats Vuil materiaal
Overdekte plaats in-orde stellen voertuig
Uitrukken trein
0
10
20 M
N
ZALEN DE OUDE SMIDSE Het polyvalente zalencentrum De Oude Smidse is opgezet als een duo van twee zalen met zeer verschillende eigenschappen: een feestzaal, en een fuifzaal. Beide zalen zijn voorzien van de nodige dienende functies: toiletten en garderobe zijn makkelijk toegankelijk en bereikbaar vanuit de zalen en de entreeruimte. Deze entree geeft ook de nodige zichtbaarheid naar de straat en de gemeente toe, en werkt tegelijkertijd als een thermische en akoestische bufferruimte.
4
1
4
2
3
De Zalen
5
1. Feestzaal 2. Fuifzaal 3. Grootkeuken 4. Bar 5. Vestiaire / berging
De Feestzaal bevindt zich iets boven het maaiveld, in een bel-etage in relatie met haar directe ongeving. De zaal is ontworpen als een grote voorname ruimte in een herenhuis, met grote, hoge ramen. Deze laten toe een familiefeest of ander evenement te organiseren ‘te midden van Dilbeek’.
De Feestzaal 1. Feestzaal 2. Bar 3. Keuken 4. Sanitair 5. Vestiaire 6. Entreeruimte 7. Lift 8. Bordes
2
3
1
40 M
5
7
8
8
6
0
0
De Fuifzaal bevindt zich voor het grootste gedeelte ondergronds, ter hoogte van de parkingverdieping, en maakt een soort pedestal waarop de Feestzaal zich bevindt. De ondergrondse zaal is perfect akoestisch afgesloten. Cruciaal bij een ondergrondse zaal is de vluchtmogelijkheden optimaliseren, om de capaciteit van de Fuifzaal op een goede en veilige manier te defeniëren.
20
De Fuifzaal
0
5
10
30
20 M
10 M
4
1. Fuifzaal 2. Inkomsas met balie 3. Vestiaire 4. Bar 5. Berging 6. Sanitair 7. Entreeruimte 8. Lift 9. Bordes
6
5
6
5 1
4
De nooduitgangen en trappen in elke hoek zaal hebben een totale breedte die een bezetting tot 300 personen mogelijk maakt.
3
8
7
2
De entreeruimte vormt een geluidsbuffer met de directe omgeving. In deze ruimte zijn trappen en lift ondergebracht. Deze ruimte vormt de directe relatie met de straat, en volgt de helling ervan. Door het tactiel en visueel uitnodigend inzetten met materialen en kleuren om te gaan, is de entreeruimte een belangrijke bemiddelaar tussen de zalen, de gemeente en de bezoeker. De verschillende teogangen in elke zaal laten ook toe om indien nodig de zalen nog verder onder te verdelen, en zo tot 4 verschillende activiteiten gelijktijdig te organiseren.
N
6
De entreeruimte 1. Inkomruimte (niveau straat) 2. Inkomruimte (niveau fuifzaal) 3. Bordes Feestzaal 4. Lift 5. Inrit parking 6. Vestiaire Feestzaal
5
3
3 1
4
2
0
5
10 M
Feestzaal
S C H E M A E VAC UAT I E
0
0
10
20
BEELD TOEGANGSHAL?
30
20 M
40 M
Entreeruimte Fuifzaal
Fuifzaal
WONEN MET UITZICHT
De woningen bevinden zich het tweede maaiveld dat door het zalencentrum en de voorpost wordt gevormd. Dit maaiveld is een groene, parkachtige stadstuin, die toegangen en private buitenruimtes organiseert. Hierop bevinden zich verschillende volumes, die verschillende types woningen bevatten: een klein appartementsgebouw, grondgebonden duplexwoningen, en de verblijven van Brandweer.
De toegang van het wooncomplex bevindt zich op de Oudesmidsetraat. Een open trap, met daaronder fietsenberging, verschaffen directe toegang tot het tweede maaiveld.
Het wooncomplex is hier gepresenteerd als mogelijk scenario. Het is hierin belangrijk om kosten en baten met elkaar af te wegen. In de berekening is de bouwkost van de woningen als afzonderlijk element opgenomen. Wij denken dat verschillende scenario’s mogelijk zijn, ook zonder woningen. We hebben er bewust voor gekozen het aantal woningen in dit voorgestelde scenario niet te maximaliseren, maar te zoeken naar een elegant evenwicht tussen wonen en publieke functies, zodat de functies elkaar aanvullen eerder dan in de weg staan.
Door de volumetrische opzet is de impact van de nabijheid van zowel brandweerkazerne als zalencentrum geminimaliseerd. De daktuin is op diagonale wijze opgedeeld zodat elke functie een private buitenruimte heeft. De parking heeft een ruimte zone met parkeerplaatsen voor woningen, en staat er via een liftkern rechtstreeks mee in verbinding.
1
In het huidige voorstel zijn er 8 woningen getekend: 2x duplexwoningen, 2x 2 tot 3-slaapkamerappartement, 2 studio’s, en 2 1-slaapkamerappartementen
1
Woningen / +3 1. Duplexwoning (slaapverdieping) 2. Studioappartement 3. 1-slaapkamerappartement 4. Rustruimtes brandweer
3
40 M
20 M
10 M
2
1 2
20
5
10
30
4
3
0
0
0
3
5
7
7 4
8
8
6 9 De Tuin / +2 1. Toegangstrap 2. Collectieve tuin 3. Duplexwoning (leefverdieping) 4. 2/3-slaapkamerappartement 5. Kern (naar niveau 0 en parking) 6. Verblijfruimte brandweer 7. Privétuin duplexwoning 8. Privétuin appartement 9. Buitenruimte/terras brandweer
9
N 0
5
10 M
Zicht op tweede maaiveld richting kasteel van Dilbeek
0
0
10
20 30
20 M
40 M
Opties met varierend aantal woningen
SCHEMA TYPES EN TOEGANG
P L A N PA R K I N G
Duplexwoningen
Appartementen
0
5
10 M
Brandweer
Zone brandweer
0
10
20 M
Zone woningen N
BOUWSYSTEEM
Beschermd volume
Bufferruimte 3
Perimeter
Perimeter 3
In wezen is de opzet van dit ontwerp om de potentie van het terrein en haar rooilijn te maximaliseren, zonder evenwel conflictsituaties met haar directe omgeving te creëren.
Beschermd volume
Bufferruimte
3
Het gebouwencomplex is daarom opgevat als een set van ruimtes die wordt gevormd door een familie parallelle muren. De muren maken kamers die telkens opnieuw zijruimtes maken. Deze massieve muren kunnen doorlopen boven het dakvolume om de de woonvolumes te vormen. De wanden hebben uitstekende thermische en akoestische prestaties.
2.9
5 6.6
5
Een perimeter snijdt dit systeem aan haar randen, en maakt zo thermische en akoestische bufferruimtes, die ook entrees bevatten. Hierdoor kunnen we een eenvoudig plan maken waar de elementen als puzzelstukjes inpassen, en waar de nodige bufferruimtes zijn voorzien om met de verschillende gebruiks en geluidscondities te kunnen omgaan. Deze perimetergevel bestaat uit metaal (strekmetaal, aluminium, ...) of glas, afhankelijk van de achterliggende functies.
3.4
3.6
10.8
12
18
CONSTRUCTIEF Ondergrond
Strekmetaal
Voorgespannen welfsels
40 M
Premuren (met ingewerkte thermische/akoestische isolatie)
12
12
6
Perimeter Bufferruimte 1.5
4.4
20
30
1.5
0
Beschermd volume
10.8
0
0
Voor de draagstructuur van het gebouw zijn er twee delen te onderscheiden. De onderbouw betreft voornamelijk de realisatie van de bouwput. Op basis van de gegevens uit het sonderingsverslag verwachten we geen grondwater in de uit te graven zone. Dit wil zeggen dat we de bouwput ‘eenvoudig’ kunnen realiseren met een berlijnsewand rondom rond die we indien nodig verankeren of vernagelen. Dit heeft een voordeel qua benodigde plaats en kostprijs.
Gordijngevel met glas of aluminiuem
10.8
5
10
20 M
10 M
Op basis van de sonderingen uitgevoerd door de Firma Verbeke (RAPPORT 2012-08-BM5W) verwachten we geroerde lagen tot 60cm, en daaronder tot > 11m zandhoudende leem of leemhoudend zand, wat een goede maar beperkte draagkracht geeft. Voor het complex voorzien we een volledige onderkeldering in functie van een ondergrondse parking. Op basis van de bovenstaande gegevens kunnen we de vloerplaat van de parking wellicht gebruiken als algemene funderingsplaat, eventueel met verzwaarde zones onder de draaglijnen.
Draagstructuur
12
Draagstructuur 16.5
Bovendien laat deze bouwmethode toe om een eventuele fasering in te voeren en bijvoorbeeld de drie dakvolumes in een latere fase te realiseren. Ondanks de snelheid van bouwen krijgen we toch een massief gebouw dat vele voordelen heeft. Het is een goede akoestische buffer. Het kan zeer grote lasten opnemen: de brandweerwagens, intensieve daktuin, en feestzaal vormen geen probleem. En bovendien is het is een erg goedkope bouwwijze om de ruwbouw te realiseren, die in veel gevallen geen verdere afwerking vereist.
18
De bovenbouw bestaat uit een aantal draaglijnen die we opbouwen uit grote, geprefabriceerde betononderdelen: balken, kolommen, welfsels en geisoleerde prémuren. Dit systeem laat toe om met een beperkte hoeveelheid in situ te storten beton de bouwknopen en druklagen aan elkaar te storten. Deze robuuste bouwwijze is erg goedkoop, voornamelijk door de beperkte bouwtijd op de werf.
12
Bovenbouw
Beschermd volume
Perimeter
Bufferruimte
Perimeter 10.8
12
18
N 0
5
10 M
de buitenschil ) en en tot slot de bestaande
nte is dat op gen reeds er vrijwel een rwarming én m alle noden digheid wordt de superpositie gebruiksduur
t basisprincipe egenwater te n in de garage
Daarnaast werd binnen het ontwerp aandacht geschonken aan het verkleinen van de transmissieverliezen door een doordachte verwevenheid van de verschillende gevraagde functies. Op deze manier wordt het thermische verliesoppervlak (rode lijn) zoveel als mogelijk afgeschermd van de echte buitenomgeving. Binnen het architecturale concept worden twee dubbele gevels gecreëerd (groene aanduiding) dewelke verschillende interessante karakteristieken vertoond. Enerzijds vanuit architecturaal en estetisch oogpunt maar anderzijds ook thermisch. In de winter waarborgen dubbele gevels doorgaans een goed comfort en wordt er als het ware een microklimaat gegenereerd waardoor de verliezen naar de buitenomgeving beperkt worden. ’s Zomers kan de spouw dan alweer op een natuurlijke wijze geventileerd worden met buitenlucht als doel het serre-effect te vermijden.
De ambitie op het vlak van duurzaamheid ligt hoog in dit project, en we maken deze waar door een combinatie van aandachtspunten. Enerzijds in het architecturaal concept: het gebouw heeft een duurzame thermische schil, wiens werking nog wordt versterkt door de aanwezigheid van bufferruimtes. Ten tweede voorzien we de integratie van enkele duurzame technieken, wat speciaal zinvol is door de mix van functies die het complex bevat.
Duurzame technieken
Het principe van gelijktijdigheid
Op deze site hebben we verschillende gebouwen met elk hun eigen Vooraleer de toegepaste technieken bezettingsprofiel (zie grafiek 1). optimaal kunnen benut worden, moet Het interessante is dat op deze vooreerst aandacht geschonken site bijna altijd een verbruik op te worden aan de passieve prestaties van meten zal zijn, door de afwisseling de gebouwenschil. Daar de ambitie van de gebruiksuren. De woningen binnen dit project zelfs tot passiefbouw vragen reeds vanaf ‘s morgens reikt, is het uitermate belangrijk de vroeg energie, ’s avonds sluiten de schil zo goed mogelijk te isoleren. polyvalente zalen het vraagpatroon Zo worden de transmissieverliezen af, terwijl de brandweer vrijwel een Een verdere minimalisering van de constante vraag zal vertonen. We onderzoeken daarom graag insystemen hoeverre sterk één overkoepelend systeem voor verwarming én een optimale manier in te vullen en zo het rendement van de te verhogen. Door dezevertonen. gelijktijdigheid wordt sterk beperkt en zal vervolgens de op constante vraag zal Wenoden verliezen kan men vinden ter hoogte elektriciteit, ochtend tot dewarmtekrachtkoppeling avond duurzaam kan gebruikt worden.en Hetrendabel. smart gridOp principe laat ons toe om gebruik van van de bijvoorbeeld een zeer interessant de tweede grafiek, de alle superpositie energievraag naar verwarming sterk het onderzoeken daarom graag in hoeverre de oranje arcering, dewelke op optimalevan manier in te vullen en zoishet rendement van de systemen sterk te verhogen. Door gelijktijdigheid wordt vaneen de verschillende bezettingsprofielen, zichtbaar dat door verscheidene toepassingen samen tedeze nemen, de gebruiksduur geminimaliseerd worden. Indicatief het één overkoepelend buitenschil die niet zeerworden. van de bijvoorbeeld een aanduidt warmtekrachtkoppeling interessant en rendabel. Op de tweedesysteem grafiek, devoor superpositie vangebruik de duurzame opwekkingstechniek kan gemaximaliseerd geven we enkele isolatiewaarden verwarming én elektriciteit, van de van de verschillende bezettingsprofielen, is zichtbaar dat door samen te nemen, de gebruiksduur rechtstreeks in contact staat met de verscheidene toepassingen mee waarmee het passiefconcept kanRegenwaterrecuperatie van de duurzame opwekkingstechniek kan met gemaximaliseerd ochtend tot de avond duurzaam kan buitenomgeving maar beschutteworden. nagestreeft worden. gebruikt worden. Het smart-gridruimten (garages) en en tot slot Regenwaterrecuperatie Tot slot duiden we gebouwzijdig graag op de toepassing van een doorgedreven regenwaterrecuperatie. Het basisprincipe principe laat ons toe om alle noden op worden de omliggende gebouwen Oppervlaktes Gem U waarde Isolatie het beperken van de vraag naar waarbij leidingwater door zoveeleen als optimale mogelijk een hoeveelheid regenwater bestaat hier uitopgezocht (W/m²K) manier in te vullen en zote in de planopbouw, Gevel 0,12 18cm resol (PE) (λ=0.022Tot slot duiden we gebouwzijdig graag op de toepassing van een doorgedreven regenwaterrecuperatie. Het basisprincipe hergebruiken. Dit regenwater kan op zijn beurt hergebruikt worden voor zowel sanitairen, dienstkranen als kranen in de garage W/mK) het rendement van de systemen sterk het nieuwe programma als de Dak 0,11 20 cm PUR (λ=0.024 bestaat hier uitzowel beperken van naar leidingwater door zoveel als mogelijk een hoeveelheid regenwater te (onderhoud van het het wagenpark vande devraag brandweer). W/mK) verhogen. Door deze gelijktijdigheid bestaande voordelen zullen Vloer boven 0,15 16cm PUR (λ=0.025 W/mK) hergebruiken. Dit regenwater bebouwing kan op zijn beurt hergebruikt worden voor zowel te sanitairen, dienstkranen als kranen in de garage buitenomgeving wordt het gebruik van bijvoorbeeld ondervinden. Volledig raam 1,00 Driedubbele beglazing (onderhoud van het wagenpark van de brandweer). (U=0,70) met thermisch geoptimaliseerde profielen een warmtekrachtkoppeling zeer Duurzame thermische schil
BUDGET
de daktuin, en de (volledige) parkeerverdieping. De woningen, in dit voorstel een 8-tal (afhankelijk van de gewenste types) vatten we als een ‘optie’ op. Op deze manier kan de gemeente zelf de afweging maken of de investering de moeite loont. Verder geven we ook een richtprijs voor een extra laag parking mee, in het geval het gewenst is om ook voor de zalen parkeerplaatsen te voorzien.
In de projectdefinitie werd een bepaalde vrijheidsgraad gegeven wat betreft het programma, die we hebben beantwoord met een ontwerp met ‘opties’. In de raming zijn ook deze opties opgenomen. De ‘Basis’ bestaat uit de volledige brandweervoorpost, het zalencomplex, Opp.
EUR/m2
EUR
958 m2 1.593 m2 860 m2 938 m2 3.411 m2
800 EUR/m2 1.279 EUR/m2 1.358 EUR/m2 816 EUR/m2 1.389 EUR/m2
766.400 € 2.037.700 € 1.167.500 € 765.400 € 4.737.000 €
986 m2 1.595 m2 2.581 m2
1.330 EUR/m2 800 EUR/m2 1.002 EUR/m2
1.311.300 € 1.276.000 € 2.587.300 €
Onderdeel Parking (basis) Brandweervoorpost Polyvalente zalen Daktuin & gemeenschappelijk Totaal Basis Opp.
EUR/m2
EUR
Parking (basis) Brandweervoorpost Polyvalente zalen Daktuin & gemeenschappelijk Totaal Basis
958 m2 1.593 m2 860 m2 938 m2 3.411 m2
800 EUR/m2 1.279 EUR/m2 1.358 EUR/m2 816 EUR/m2 1.389 EUR/m2
766.400 € 2.037.700 € 1.167.500 € 765.400 € 4.737.000 €
Woningen (9) 2de laag parking (50 a 60 pl.) Totaal opties
986 m2
1.330 EUR/m2
1.311.300 €
Onderdeel
Woningen (9) 2de laag parking (50 a 60 pl.) Totaal opties
Deel Parking
Gemeenschappelijk
Niv Lokaalnaam
Opp.
Structuur
Bouwkunde
Technieken
Totaal
Kost
-1
Parking Helling naar parking
852 m2 106 m2
450 EUR/m2 450 EUR/m2
200 EUR/m2 200 EUR/m2
150 EUR/m2 150 EUR/m2
800 EUR/m2 800 EUR/m2
681.600 € 84.800 €
0
Inkom Fietsenberging Daktuin
22 m2 18 m2 898 m2
350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2
700 EUR/m2 300 EUR/m2 350 EUR/m2
350 EUR/m2 250 EUR/m2 100 EUR/m2
1.400 EUR/m2 900 EUR/m2 800 EUR/m2
30.800 € 16.200 € 718.400 €
+2
Kost onderdeel
766.400 €
765.400 € Brandweervoorpost
-1
Circulatieruimte Berging parking Oefenplein Buitenopbergruimte gevaarlijk materiaal Garage brandweervoertuigen Schoonmaakruimte voertuigen Laarzenwas Opslag vuil materiaal Werkruimte Wasruimte Opslagruimte schoon materiaal DOA Briefing Kleedruimte interventie Toilet Storage Staanplaats ziekenwagen EHBO - Wasruimte EHBO - Ontsmettingsruimte EHBO - werkruimte EHBO - opslagruimte Circulatie + 1 Kleedruimte werkkleding Sanitair & douches Fitness Instructie- en vergaderruimte Bureau & Radiokamer Serverlokaal Lobby Circulatieruimte + 2 Kitchen + Dining + Living Circulation + 3 8 x Resting room W.C. Shower Circulation 0
Deel
Niv
2de laag parking Basis
zen door een erliesoppervlak t worden twee Enerzijds vanuit doorgaans een itenomgeving cht als doel het
ECOLOGIE
Parking
-2
-1
Gemeenschappelijk Polyvalente ruimte
Zaal 1 Inkomruimte Vestiaire Sanitair Opbergruimte Technische ruimte 0 Inkomruimte + 1 Zaal 2 Inkomruimte Vestiaire Sanitair Keuken Trappen
0
-1
+2
32 m2 51 m2 312 m2 7 m2 324 m2 54 m2 4 m2 27 m2 25 m2 15 m2 41 m2 14 m2 27 m2 49 m2 11 m2 9 m2 54 m2 18 m2 9 m2 18 m2 9 m2 99 m2 67 m2 54 m2 72 m2 59 m2 23 m2 4 m2 40 m2 55 m2 126 m2 35 m2 62 m2 31 m2 68 m2
264 m2 43 m2 44 m2 28 m2 52 m2 21 m2 39 m2 265 m2 21 m2 9 m2 27 m2 37 m2 10 m2
450 EUR/m2 450 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2
400 EUR/m2 300 EUR/m2 350 EUR/m2 300 EUR/m2 300 EUR/m2 300 EUR/m2 300 EUR/m2 300 EUR/m2 300 EUR/m2 300 EUR/m2 300 EUR/m2 300 EUR/m2 600 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 300 EUR/m2 300 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 600 EUR/m2 300 EUR/m2 400 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 600 EUR/m2 600 EUR/m2 600 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 400 EUR/m2 700 EUR/m2 400 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 400 EUR/m2
Lokaalnaam
250 EUR/m2 250 EUR/m2 100 EUR/m2 350 EUR/m2 250 EUR/m2 250 EUR/m2 250 EUR/m2 250 EUR/m2 250 EUR/m2 250 EUR/m2 250 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 250 EUR/m2 250 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 250 EUR/m2 250 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 250 EUR/m2 350 EUR/m2 250 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 250 EUR/m2
1.100 EUR/m2 1.000 EUR/m2 800 EUR/m2 1.000 EUR/m2 900 EUR/m2 900 EUR/m2 900 EUR/m2 900 EUR/m2 900 EUR/m2 900 EUR/m2 900 EUR/m2 1.000 EUR/m2 1.300 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.400 EUR/m2 900 EUR/m2 900 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.300 EUR/m2 900 EUR/m2 1.000 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.300 EUR/m2 1.300 EUR/m2 1.300 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.000 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.000 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.000 EUR/m2
35.200 € 51.000 € 249.600 € 7.000 € 291.600 € 48.600 € 3.600 € 24.300 € 22.500 € 13.500 € 36.900 € 14.000 € 35.100 € 68.600 € 15.400 € 8.100 € 48.600 € 25.200 € 12.600 € 23.400 € 8.100 € 99.000 € 93.800 € 75.600 € 93.600 € 76.700 € 29.900 € 5.600 € 56.000 € 55.000 € 176.400 € 35.000 € 86.800 € 43.400 € 68.000 €
1.500 EUR/m2 1.100 EUR/m2 1.500 EUR/m2 1.500 EUR/m2 1.000 EUR/m2 1.000 EUR/m2 1.000 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.000 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.000 EUR/m2
396.000 € 47.300 € 66.000 € 42.000 € 52.000 € 21.000 € 39.000 € 371.000 € 21.000 € 12.600 € 37.800 € 51.800 € 10.000 €
Parking (tussen 50 en 60 plaatsen) Helling naar parking Parking
Helling naar parking Inkom
2.037.700 €
Fietsenberging 450 EUR/m2 450 EUR/m2 450 EUR/m2 450 EUR/m2 450 EUR/m2 450 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2
Daktuin
700 EUR/m2 400 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 300 EUR/m2 300 EUR/m2 400 EUR/m2 700 EUR/m2 400 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 400 EUR/m2
350 EUR/m2 250 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 250 EUR/m2 250 EUR/m2 250 EUR/m2 350 EUR/m2 250 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 250 EUR/m2
1.167.500 €
Totaal Brandweervoorpost Woningen (8)
Opties
worden aan de het uitermate ervolgens de e waarmee het
schil aleer d e toeg passie epaste ve pre technie staties ken op belang v a n timaal rijk de de ge kunne bouwe schil zo energie n benu nschil. goed vraag t word Daar d m n o a g en, mo ar verw passiefc elijk te e amb et voo arming oncep isolere itie bin reerst a t kan n n. Zo sterk g nen d andac worde eminim agestre it proje ht gesc n de tr aliseerd ct zelfs eft wo Daarn honke a rd tot pa nsmissi worde en.(zie aast w n word ssiefbo e n v ta . Indica erlieze bel) erd bin en aan uw reik doord tie n sterk b f geve nen h de t, is he achte n e e perkt we en t ontw t uiterm verwe (rode e ke e v n e rp le ate Duurzame thermische schil nheid zal ve isolatie lijn) zo aanda rv v a v w olgens eel als n de v cht ge aarde dubbe e n m sc rs d mee w ogelijk chillen honke e le gev de ge aarme n aan afgesc els gec archite devra toegepaste technieken optimaal kunnen benut worden, vooreerst aandacht geschonken worden aan de e hemoet hVooraleer hschil reëerd ermd v et verk agde t cturaa Duurzame (groen functie an de thermische leinen l en est e aand goed s. Op echte v a etisch n comfo passieve prestaties van de gebouwenschil. Daar de ambitie binnen dit project zelfs tot passiefbouw reikt, is het uitermate d de tra uiding buiten eze m oogpu rt n ) o a sm d e m n ede n word ier word beperk nt mVooraleer getechnieken issie benut welk ving. B aar an toegepaste moet vooreerst aandacht geschonken worden aan de e versczo goed erlieze worden, t er als t word t hetkunnen innen optimaal mogelijk isoleren. Zo vworden transmissieverliezen sterk beperkt en zal vervolgens de derzijd de schil n dde hillend therm en. ’s Zo het wabelangrijk oor e hette serre-e s ook th e intere ische v archite mers ka en dit project zelfs tot passiefbouw reikt, is het uitermate re een ffect te ermisvan erlieso binnen passieve prestaties de gebouwenschil. Daar ambitie ssante cturale deworden. n de sp energievraag micro c vermijd h p naar verwarming sterk geminimaliseerd Indicatief geven we enkele isolatiewaarden mee waarmee het . ka p Een ve In conce ervlak klimaa rakteris ouw d de win en. rdere p t a tie t ter wa gegzo n alwe de schil wordede transmissieverliezen sterk beperkt en zal vervolgens de ken ve Zo worden minim enegoed belangrijk isoleren. arbote aandu er op e kan n twee reerd mogelijk rtoond aliserin passiefconcept rgen dtabel) idt die en natunagestreeft waaworden.(zie . Enerz g van ubbele rdoo niet re ijdIndicatief urlijke w de ve energievraag naar s vanu worde de ve gevworden. verwarming geven we enkele isolatiewaarden mee waarmee het chtstre els doo rliezen ijze ge sterkr geminimaliseerd it n de o rli e e ze ks ventile kan m rgaan n naa mligge in con bebou erd wo tabel) s een r de b en vin kan nagestreeft worden.(zie tactpassiefconcept nde ge wing v st rd u d a it e e b a e n n o t n oordele Daarnaast het ontwerp aandacht ter ho uwen met bugeschonken met de werd binnen omge aan het verkleinen van de transmissieverliezen door een ogte v opgezo ving itenluc n zullen buiten an e ht als d cht in omge onderv ora de pla verwevenheid ving m vandde oel he verschillende gevraagde functies. Op deze manier wordt het thermische verliesoppervlak Duurza inden.doordachte nje arc nopbo t aar me me tec e rin u g t w, waa het ontwerp , ewe besch aandacht Daarnaast werd als binnen geschonken aan het verkleinen van de transmissieverliezen door een hnieke utte ru van d rbij zow (rode lijn) zoveel mogelijk afgeschermd de echte lke de buitenomgeving. Binnen het architecturale concept worden twee Het pri n im e b te l u h ite n(ggevraagde et verschillende ncipe nschil nieuwe arage doordachte verwevenheid van de functies. Op deze manier wordt het thermische van ge s) enverschillende dubbele gevels gecreëerd(groene aanduiding) interessante karakteristieken vertoond.verliesoppervlak Enerzijds vanuit progra dewelke en tot lijktijdig Op de mma a slot heid ze site ls de bbuitenomgeving. (rode lijn) zoveel als mogelijk afgeschermd van de echte Binnen het architecturale concept worden twee hebbe e architecturaal en estetisch oogpunt maar anderzijds ook thermisch. In de winter waarborgen dubbele gevels doorgaans een st deze si a ande n we v te bijna e O rschille ppervla dubbele gevels gecreëerd(groene aanduiding) dewelke verschillende interessante karakteristieken vertoond. Enerzijds vanuit altijd e vanaf n kt d es de verliezen naar de buitenomgeving e gebo goed comfort en wordt er als het ware een microklimaat gegenereerd waardoor en verb ‘s morg u G wen m ruik op em U w ens vro consta oogpunt maar anderzijds ook thermisch. In Gde waarborgen gevels doorgaans et eworden. aadubbele te mete architecturaal evelwinter eg ene rde met buitenlucht lk hun en’sestetisch nte vra geventileerd als doeleen het (Wworden nbeperkt rgie, ’s eigen Zomers kan de spouw dan alweer op een natuurlijke wijze zal zijn, /m²K) ag zal elektric avond bezett er als het ware een microklimaat gegenereerd waardoor de verliezen d Isola verton oor de goed comfort en wordt naar de buitenomgeving tie iteit, va in s sl g 0, e u sp 12 a n ite D serre-effect te vermijden. fw . ro ak We on n de p n de o isseling fiel(zie op een d o c g e ly v htend rafiek 1 dan alweer op een natuurlijke wijze geventileerd worden met 18cm rzoekebeperkt worden. an dekan de spouw valente ’s Zomers optima buitenlucht doel het resol (P tot de n gebruikde verliezen ). Het inkan men vinden ter hoogte van de oranje arcering, dewelke daaverdere zalen h le man Een de als buitenschil het ge E) (λ avond rom gra minimalisering 0,11 suren. teressa et vraa van ier in te Vloer b bruik v duurza ag in h De wo W/mK) =0.022 nte is d oven gpatro vullen an bijv am ka serre-effect teniet vermijden. ningemet oerechtstreeks van de at op 20 cm buiteno o v e o n e n o rr n n a aanduidt die in contact staat de buitenomgeving maar met beschutte ruimten(garages) en en tot slot zo rb e f, v g PUR (λ één ov ragen eeld e terwijl d versch ebruikt mgevi het ren =0.024 0,15 ng en wa reeds illende evan demverdere worde e bran rkoepde Volled van de ent va W/mK) de rmtekr Een minimalisering verliezen kan men vinden ter hoogte dehet oranje arcering, dewelke buitenschil bezett ig raavan elenopgezocht n. Het gebouwen din wede duurza 16cm d syste n domliggende e achtk m worden de waarbij zowel nieuwe programma als de bestaande ingspro r vrijplanopbouw, smart g e PU sy w me op o e e st p R m l een fielen, peling (λ=0.02 rid prin voomet en sterk wekkin r verwde 1,00 is zichtbaanduidt zee 5 Wen cipe la staat die nietemrechtstreeks in contact maar met beschutte ruimten(garages) gstech /mK)en tot slot r in armbuitenomgeving te veondervinden. te bebouwing voordelen zullen at ons aar da ressan ing én Regen rhogen niek ka Driedub toe om t door t en re waterr . Dopgezocht n gem worden oor de bele bals de bestaande ngebouwen alle dabel. deveomliggende in de planopbouw, waarbij zowel het nieuwe programma rscheid ecupe axima n e ze (U o g d =0 lazing gelijktijd Op de en liseerd ene to ,70) ratie tweed igheid worde epassin geoptim met thermisc Tot slot e grafie n. wordt bebouwing zullen ondervinden. gen sa aliseerd h duiden k, de su men te Duurzamevoordelen technieken e profie we ge perposi len nemen bestaa b ouwzijd tie , de ge t hier u ig b it het ruiksdu graag hergeb beperk ur op de ruiken. Het principetechnieken van gelijktijdigheid en van Duurzame toep Dit reg (onderh assing de vra enwate van ee oud va ag na r kan o n het w n a doorg r leiddeze p zijn b gebouwen met elk hun eigen bezettingsprofiel(zie grafiek 1). Het interessante is dat op ingwa site hebben agenp drewe eurt he Op ven verschillende principe ter do vanegelijktijdigheid ark va rgeHet regenw or zov n de b bruikt w aop eel als verbruik terrete randw orde bijna meten zal zijn, door de afwisseling van de gebruiksuren. De woningen vragen reeds c n vooraltijd een u eer).deze site m p eratie. o gelijk e zowel we verschillende Het bamet elk hun eigen bezettingsprofiel(zie grafiek 1). Het interessante is dat op Op deze site hebben en ho gebouwen sanita sisppolyvalente vanaf ‘s morgens vroeg energie, de zalen het vraagpatroon af, terwijl de brandweer vrijwel een eveelhsluiten iren, die ’s avonds rincipe eid reg n st kr ate enwa nenmeten deze site bijna altijd verbruik zijn, door de afwisseling van deoverkoepelend gebruiksuren. De woningen reeds én als kra zaldaarom ter graag constante vraag zal een vertonen. Weop onderzoeken in hoeverre één systeem voorvragen verwarming te nen in de gpolyvalente arage vanaf ‘s morgens vroeg energie, ’s avonds sluiten de het Het vraagpatroon af, terwijllaat de brandweer een elektriciteit, van de ochtend tot de avond duurzaam kan gebruiktzalen worden. smart grid principe ons toe om vrijwel alle noden
2de laag parking
Totaal
Trappenkern Opbergruimte woningen 0 Trappenkern + 2 2-slaapkamerappartement 2-slaapkamerduplex 2-slaapkamerduplex Trappenkern + 3 Studio Appartement 1 slaapkamer 2-slaapkamerduplex 2-slaapkamerduplex Trappenkern + 4 Studio Appartement 1 slaapkamer Trappenkern + 5 Studio Appartement 1 slaapkamer Circulation Trappenkern -1
-2
Parking (tussen 50 en 60 plaatsen) Helling naar parking
-1 0
28 m2 67 m2 18 m2 132 m2 71 m2 71 m2 18 m2 55 m2 77 m2 51 m2 51 m2 18 m2 55 m2 77 m2 18 m2 55 m2 77 m2 18 m2 29 m2
1.489 m2 106 m2
Circulatieruimte 450 EUR/m2 450 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2
500 EUR/m2 400 EUR/m2 500 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 500 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 500 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 500 EUR/m2 700 EUR/m2 700 EUR/m2 500 EUR/m2 500 EUR/m2
1.200 EUR/m2 1.100 EUR/m2 1.100 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.100 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.100 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.350 EUR/m2 1.100 EUR/m2 1.400 EUR/m2 1.350 EUR/m2 1.100 EUR/m2 1.100 EUR/m2
33.600 € 73.700 € 19.800 € 184.800 € 99.400 € 99.400 € 19.800 € 77.000 € 107.800 € 71.400 € 71.400 € 19.800 € 77.000 € 103.950 € 19.800 € 77.000 € 103.950 € 19.800 € 31.900 €
150 EUR/m2 150 EUR/m2
800 EUR/m2 800 EUR/m2
1.191.200 € 84.800 €
Berging parking Oefenplein
4.737.000 €
250 EUR/m2 250 EUR/m2 250 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 250 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 350 EUR/m2 250 EUR/m2 350 EUR/m2 300 EUR/m2 250 EUR/m2 350 EUR/m2 300 EUR/m2 250 EUR/m2 250 EUR/m2
Buitenopbergruimte gevaarlijk materiaal Garage brandweervoertuigen
Schoonmaakruimte voertuigen Laarzenwas 450 EUR/m2 450 EUR/m2
200 EUR/m2 200 EUR/m2
Opslag vuil materiaal
1.311.300 €
1.276.000 €
2.587.300 €
P L A N VA N A A N PA K Ontwerpteam Het ontwerpteam is opgebouwd uit de architect, bijgestaan door studiebureaus stabiliteit en technieken, en een bureau gespecialiseerd in procesopvolging en budgetbeheer. Eventueel wordt dit team uitgebereid met bijkomende adviseurs waar nodig. In dit project zijn bijvoorbeeld de geluidsrelaties tussen de verschillende programma-onderdelen cruciaal, en hiervoor kan een bijkomend adviseur worden aangesproken. Het ontwerpteam wordt tijdens het gehele proces vertegenwoordigd door een projectarchitect, die een duidelijk aanspreekpunt vormt voor de opdrachtgever, en die instaat voor de communicatie met en de coördinatie van de andere teamleden. Proces Het proces wordt opgedeeld volgens een heldere en strikte fasering. Binnen één fase worden tussentijdse ijk- en goedkeuringsmomenten vastgelegd. De timing van de verschillende fases wordt vastgelegd bij aanvang van het proces, en deze timing wordt opgevolgd en bijgewerkt door de Projectarchitect. Oppervlakte Elke fase wordt afgesloten met een rapport, 1.489 met m2 grafisch materiaal, tabellen wat bertreft oppervlakte106 m2 en budgetopvolging, en verdere fasespecifieke documenten. Dit rapport wordt telkens 852 m2 onderbouwd door de geïntegreerde studies stabiliteit, 106 m2 technieken, akoestiek, etc... Na afronding van de fase wordt een formeel goedkeuringsmoment ingepland waarin 22 m2 de opdrachtgever op basis van het 18 m2de ontwerpevolutie kan faserapport beoordelen. 898 m2 Onze ervaring bij het ontwerpen en uitwerken van de projecten van deze middelgrote 32 m2 schaal, leert ons dat het van het allerhoogste belang is om vroeg in 51 m2tijdens de voorstudie, met het proces, alle partijen 312 m2 aan tafel een gedetailleerd programma van eisen op te stellen. 7 m2 Deze voorstudie zal dienen als de basis324 vanm2 het Vooonrwerp, en geldt als referentiedossier in de verdere 54 m2 uitwerkingen.
4 m2
Specifieke aandachtspunten voor de 27 m2
Werkruimte
25 m2
Wasruimte
15 m2
Opslagruimte schoon materiaal
41 m2
interessant en rendabel. Op de tweede grafiek, de superpositie van de verschillende bezettingsprofielen, is zichtbaar dat door verscheidene toepassingen samen te nemen, de gebruiksduur van de duurzame opwekkingstechniek kan gemaximaliseerd worden. Regenwaterrecuperatie Tot slot duiden we gebouwzijdig graag op de toepassing van een doorgedreven regenwaterrecuperatie. Het basisprincipe bestaat hier uit het beperken van de vraag naar leidingwater door zoveel als mogelijk Oppervlaktes Gem U waarde een hoeveelheid regenwater te Isolatie (W/m²K) hergebruiken. Dit regenwater kan op(λ=0.022 Gevel 18cm resol (PE) Oppervlaktes Gem 0,12 U waarde Isolatie W/mK) (W/m²K) zijn beurt hergebruikt worden voor Dak 0,11 20 cm PUR (λ=0.024 Gevel 0,12 18cm resol (PE) (λ=0.022 zowel sanitairen, dienstkranen als W/mK) kranen in de garage (onderhoud van Vloer boven 0,15 16cm (λ=0.025 W/mK) Dak 0,11 20 PUR cm PUR (λ=0.024 buitenomgeving W/mK) het wagenpark van de brandweer). Volledig raam Vloer boven buitenomgeving Volledig grafiek raam
1,00 0,15
1:
Driedubbele beglazing 16cm PUR (λ=0.025 W/mK) (U=0,70) met thermisch geoptimaliseerde profielen 1,00 Driedubbele beglazing bezettingsprofiel (U=0,70) met thermisch geoptimaliseerde profielen
grafiek 2: superpositie van bezetting
opdrachtgever (ecologie, economie) worden eveneens in duidelijke richtlijnen vastgelegd in het programma van eisen. Ook wordt tijdens deze voorstudie de verwachte timing vastgelegd, en wordt er een ritme afgesproken voor vergadermomenten met het projectteam (architect en bouwheer). Budgetbeheer Het budget wordt tijdens elke fase nauwlettend opgevolgd door de Projectarchitect, geassisteerd door het adviesbureau dat hierin gespecialiseerd is. Tijdens de voorstudie wordt de wedstrijdraming getoetst aan het verfijnde programma van eisen, en wordt zo het werkingsbudget vastgelegd. Dit werkingsbudget wordt tijdens het voorontwerp getoetst door middel van een elementenraming. Deze elementenraming wordt tijdens het verdere ontwerpproces stelselmatig opgevolgd. Tijdens de fase uitvoeringsontwerp wordt de raming gebundeld aan lastenboekartikels om zo een waterdicht bouwdossier te verkrijgen zonder verrassingen. Timing We stellen deze voorlopige timing voor het verdere verloop van het proces voor. Deze timing is uiteraard afhankelijk van de beslissingstermijnen van de opdrachtgever, die niet worden meegerekend in deze termijnen.
• • • • •
Voorstudie: Opstellen programma van eisen: 4 weken VO: Voorontwerp: 6 weken DO: Definitief ontwerp: 8 weken UO: Uitvoeringsdossier: 12 weken Uitvoering: 52 weken
