TEST
Liebherr A916 De nieuwe mobiele graafmachine van Liebherr maakt waar wat je op voorhand van de Duitser verwacht. De machine is doordacht ontworpen, overzichtelijk en komt tot aansprekende prestaties. De 4-cilinder biedt daarbij rust, reinheid en regelmaat, want zonder AdBlue en roetfilter voldoet de A916 volledig aan de Tier 4 interim/Stage IIIB.
ADEL VERPL
28
1
BouwMachines 1 > 25 januari 2013
www.bouwmaterieel.nl
ICHT
BouwMachines 1 > 25 januari 2013
29
2
TEST
Peter Tomberg en Buro Andersom Theo Egberts
De bovenwagen van de Liebherr A916 is duidelijk langer geworden. Ook de cabine heeft aan binnenruimte gewonnen.
Links: het onderraam is slim aan het bovenraam te koppelen en in één beweging weg te schuiven waardoor er een riant zicht naar voren ontstaat.
Rechts: de cabine heeft een modern en intuïtief te bedienen display met een rustig beeld. De machinist kan diverse functies naar eigen wens programmeren.
O
p de TKD toonde Liebherr haar jongste mobiele graafmachines voor het eerst aan het Nederlandse publiek. De troef in het populaire segment trok meteen de aandacht vanwege de nieuwe Liebherr motor, die in de plaats is gekomen van de Deutz. De A916 heeft naast de oxidatiekatalysator geen extra roetfilter gemonteerd gekregen en maakt evenmin gebruik van toevoegingen zoals AdBlue. ‘De ruimte hiervoor is wel reeds in dit ontwerp opgenomen, maar deze voorzieningen hebben wij niet nodig om aan de huidige Tier 3B emissienorm te voldoen’, vertelt commercieel directeur Coen Posthumus van importeur Wynmalen & Hausmann. ‘De 4-cilinder kent van nature een schonere verbranding dan een 6-cilinder door een gunstige verhouding van boring en slag. Door onze motor-
30
3
BouwMachines 1 > 25 januari 2013
techniek te combineren met het uitstekende onderblok van MAN komen we tot een schone en erg zuinige krachtbron.’
Onderdeel van nieuwe serie Liebherr stelt dat natuurlijk wel een roetfilter wordt gemonteerd als een machine in een hal wordt ingezet, want dat is immers verplicht in dergelijke situaties. Hiervan is bij onze test echter geen sprake. We zijn te gast bij de firma Van Loon Grondwerken in Wouw. Achter het bedrijf beschikt eigenaar Dré van Loon over voldoende ruimte om sleuven te graven en de wagen te beladen. Ook de weegbrug is op een steenworp afstand, dus alle voorzieningen voor de BouwMachinetest zijn aanwezig. Dré is ook de machinist die de A916 zal bedienen. Hij is bekend met het merk en heeft zelf drie mobiele
www.bouwmaterieel.nl
Naast de nieuwe motor vormen vooral de grotere cabine en de motorruimte belangrijke wapenfeiten.
Met extra stevige deuren en panelen, logische samenbouw van filters en bereikbaarheid vanaf het maaiveld, mikt Liebherr op extra gemak en lagere onderhoudskosten.
De nieuwe Liebherr 4-cilinder D 834 motor haalt zonder kunstgrepen de Stage IIIB norm en levert 110 kW bij 1.800 toeren.
Links: de transmissie is extra hoog geplaatst, en zodoende minder vatbaar voor schades en stiller tijdens het rijden.
V.l.n.r. Trekkermachinist Jac Aarden, Dré van Loon en Mari van Rodijnen.
314’s en een 317 rups. Met de komst van de nieuwe serie zijn die machineaanduidingen vervallen. Binnen de nieuwe 9-serie is de 314 vervangen door de 914. De 316 is de 916 geworden en voor de lichtere A312 wordt voortaan de A914 Compact ingezet. In dit ‘quasi’ binnendraaiersegment is ook een A918 compact leverbaar. Moet het nog iets zwaarder zijn, dan biedt Liebherr met de A918 en A920 volwaardige opvolgers voor de befaamde A900 en A904.
Meer motorruimte Naast de nieuwe motor vormen vooral de grotere cabine en motorruimte de belangrijkste wapenfeiten van de nieuwe A916. De extra motorruimte is niet alleen nodig voor de plaatsing van toekomstige componenten, maar ook om het
technische hart optimaal koelvermogen te geven. Om dezelfde reden is de uitlaat in een eigen compartiment geplaatst. Zo hoeft Liebherr geen kunstgrepen uit te halen voor extra koeling als er straks eventueel een roetfilter wordt geplaatst en er tijdens het regeneratieproces erg hoge temperaturen voorkomen. De onderwagen is identiek aan het voorgaande model en kent dezelfde hoge plaatsing van de transmissie en de schuin geplaatste aandrijfassen. Het levert minder kans op schades in ruw terrein op, en zorgt daarnaast voor opvallend weinig rijgeluid. Ook de, in de praktijk bewezen, giek is onveranderd gebleven. Onze testmachine beschikt over een robuuste hydraulische verstelgiek met een bovenarmlengte van 3,40 meter en een lepelsteel van 2,65 meter. BouwMachines 1 > 25 januari 2013
31
4
TEST Meer cabine In de cabine valt de extra ruimte achter de stoel direct op. Wie graag een grote koelbox meeneemt, kan deze zonder problemen plaatsen. De reeds aanwezige, afsluitbare bergruimte is al even riant. Ondanks de stevige dakstijlen van de ROPS/FOPS-cabine is het zicht rondom prima. De cabine is netjes van opbouw en inrichting. Het grote LCD-scherm is opvallend duidelijk en biedt via een intuïtieve bediening alle informatie die de machinist nodig heeft. Opvallend is dat Liebherr zeer terughoudend is met kleurgebruik bij de pictogrammen en overzichten. Dit zorgt voor een rustig totaalbeeld en maakt de kleurweergave van de achterzichtcamera des te opvallender. Nieuw in de cabine is de volledig onafhankelijke instelling van de stoel en bedieningsconsoles. Deze veren nu ook netjes met de stoel mee, waardoor de ergonomie duidelijk is verbeterd. Op verzoek van vele machinisten heeft Liebherr de bediening van de rijrichting en het dozerblad naar de linker hendel verplaatst. Tevens zijn beide hendels voorzien van proportionele bediening.
Prestaties Tijdens het wagenladen met de A916 valt op dat machinist Dré wel raad weet met de nieuwe machine die, naar zijn zeggen, goed luistert en als vertrouwd in de hand ligt. Het LSC, het Liebherr Synchroon Comfort systeem zorgt voor een pompregeling waarbij alle functies vrijwel zonder verliezen tegelijk te bedienen zijn. Alle giekbewegingen en het zwenken vloeien soepel in elkaar over en dat is vaak een garantie voor hoge scores in de test.
Met 796 ton per uur levert deze Liebherr de topscore in ons mobiele graafmachine-klassement. Hierbij wel opgemerkt dat de A916 met zijn 17,3 ton ook de zwaarste in ons overzicht is. Desondanks gebruikt W&H tijdens de test geen opvallend grote bak. De door Eurosteel ter beschikking gestelde slotenbak is met zijn 950 liter inhoud niet eens de grootste die we in dit segment tegenkwamen. Uitgedrukt in ton per ton machinegewicht scoort de Liebherr een fraaie top 2 positie. Bij het sleufgraven spelen de factoren ondergrond en de netheid van de machinist een te grote rol om goed vergelijkend te kunnen zijn. Dré levert een nettere sleuf af dan we doorgaans zien in de test en dat is mede bepalend voor een gemiddelde score. Opnieuw valt op dat de huidige 4-cilinder van Liebherr zich rustiger manifesteert dan de Deutz in het voorgaande model.
Besparing op termijn Door de verbeterde motortechniek mikt Liebherr op een verdere verlaging van het brandstofverbruik. Mede omdat er geen additieven of roetfiltering nodig is, zal dit voordeel groter zijn dan bij andere merken, zo stelt de fabrikant. ‘We zien nu al voorbeelden waarin we circa 5 euro per operationeel uur goedkoper zijn’, stelt vertegenwoordiger Mari van Rodijnen van leverancier W&H Hoogerheide, die de machine in Wouw heeft afgeleverd. ‘Deze lagere bedrijfskosten maken de investering die de Liebherr initieel vraagt, meer dan goed.’ Voor de firma Van Loon Grondwerken is dat beslist een thema dat wordt meegenomen in de overweging bij de aanschaf van nieuw materieel. ‘Tel dat maar op bij de voordelen
TECHNISCHE GEGEVENS LIEBHERR A 916 Motor Merk en type Cilinders en inhoud Max. vermogen bij toeren Max. koppel bij toeren Koeling Plaatsing motor
Liebherr, D 834/ Stufe IIIB vier, 4,6 liter 110 kW/150 pk 1.800 700 Nm 1.380 /1.480 vloeistof dwars achterin
Aandrijving Tweetraps aandrijving met elektronisch geregelde kruipsnelheden voor terrein en weg. Rijsnelheden 0-1,5 km (kruipsnelheid terrein), 0-5 km/uur (terrein), 0-6 km/uur (kruipsnelheid weg) 0-20 km/uur (weg) en 0-25 / 30 km/uur in optionele Speeder uitvoering. Trekkracht 96 kN, max. hellingvermogen 75%.
32
5
BouwMachines 1 > 25 januari 2013
Hydraulisch systeem
Geluid
Verstelbare hydraulische pomp: 300 liter/min; werkdruk 350 bar. Aparte hydraulische aandrijving voor zwenkmechanisme. Werkdruk op de zwenk: 314 bar, max. 9 omw./min. Zwenkkoppel 50 kNm.
LwA 98 dB(A) LpA 71 dB(A)
Inhoud reservoirs
Elektrisch systeem
Brandstoftank Hydraulisch systeem Motorolie
24 V, dynamo 110A, startmotor 6,6 kW, twee 12 V accu’s van elk 135 Ah.
Graafproef
Gewicht Wielbasis Breedte Vrije hoogte onder contragewicht Bodemvrijheid Hoogte bij weggebruik
17,30 ton 2.540 mm 2.550 mm 1.230 mm 480 mm 3.158 mm
360 liter 320 liter 20 liter
29,11 m3 in 353 s = 296,89 m3/h = 17,16 ton/h per ton machinegewicht
Laadproef 21,02 ton in 95 s = 796,55 ton/h = 46,04 ton/h per ton machinegewicht
Informatie: www.wynmalenenhausmann.nl
www.bouwmaterieel.nl
Eurosteel stelde voor de test een nieuwe slotenbak beschikbaar met een inhoud van 945 liter en een eigen gewicht van 520 kg.
die we zien in vergelijking met ons vorige merk’, weet Dré van Loon uit ervaring. ‘De pennen en bussen van onze Liebherrs gaan veel langer mee. De totale onderhoudskosten zijn bewezen lager.
delen en kappen. Beugels en deuren zijn extra stevig voor een veilige inzet en een lange levensduur. De dozerbladcilinders zijn voorzien van beschermhulzen, waardoor stenen en andere ongewenste zaken geen schades kunnen veroorzaken. Alle filters zijn overzichtelijk en goed bereikbaar bij elkaar geplaatst en vanaf het maaiveld te servicen. De radiatoren zijn slim geplaatst, zodat ze geen warmteopbouw kennen. De gaaswerkopeningen in het koelcompartiment voorkomen vervuiling en verlengen het schoonmaakinterval.
Lagere onderhoudskosten Met enkele nieuwe constructiedetails bij de bovenwagen mikt Liebherr op een zo goed mogelijke beheersing van de onderhoudskosten. We zien thermisch verzinkte plaatwerk-
PRESTATIES LIEBHERR A 916 Eerder getest in
Laadproef
Graafproef
Bouwmachines: JCB JS 220 LC Hyundai Robex 210 LC-9 CAT 320 E LRR Doosan DX 235 LCR
SCORE:
46,04
Ton per uur per ton machinegewicht
SCORE:
17,16
Ton per uur per ton machinegewicht
De tests van Bouwmachines vinden plaats op basis van dezelfde proeven, onder vergelijkbare omstandigheden, maar op verschillende locaties. Bij onderlinge vergelijking van de testresultaten dient rekening te worden gehouden met geringe afwijking van deze condities.
BouwMachines 1 > 25 januari 2013
33
6
