17de Internationale exlibris- en kleingrafiekwedstrijd Sint-Niklaas 2009
HET BOEK
DE HEILIGE NICOLAAS
18 april – 7 juni 2009 Tentoonstellingszaal Zwijgershoek 9100 Sint-Niklaas
Internationaal Exlibriscentrum Sint-Niklaas Zwijgershoek 14 B-9100 Sint-Niklaas 24ste Grafiekbiënnale - 17de Internationale exlibris- en kleingrafiekwedstrijd Sint-Niklaas 2009 18 april t.e.m. 7 juni 2009 Tentoonstellingszaal Zwijgershoek 9100 Sint-Niklaas Organisatie wedstrijd en Grafiekbiënnale: Stadsbestuur Sint-Niklaas – Stedelijke Musea - Internationaal Exlibriscentrum Sint-Niklaas Verantwoordelijke uitgever: Lieve Van Daele, schepen van cultuur Jury: Voorzitter: Lieve Van Daele, schepen van cultuur Leden: Martin Baeyens, grafisch kunstenaar Lu Boeykens, verantwoordelijke Internationaal Exlibriscentrum Ward Bohé, conservator Stedelijke Musea Sint-Niklaas Peter Bosteels, grafisch kunstenaar Lieven Dehandschutter, voorzitter Sint-Nicolaasgenootschap Ingrid Ledent, grafisch kunstenares Willy Le Loup, wetensch./wnd. conservator Musea Brugge André Roelant, grafisch kunstenaar Veerle Rooms, grafisch kunstenares Luc Van den Briele, exlibrisautoriteit Jack Van Peer, voorzitter Graphia Registratie en voorbereiding wedstrijd: Els Baetens, Lu Boeykens, Ward Bohé & Nelly Van Overmeir Samenstelling catalogus: Lu Boeykens & Ward Bohé Technische uitwerking tentoonstelling: Jan Smet, Tom Roels Druk & vormgeving catalogus: Drukkerij Room Met dank aan de verenigingen Graphia, de Koninklijke Vriendenkring der OudAtheneumstudenten en het Sint-Nicolaasgenootschap voor hun gewaardeerde medewerking. D/2009/3026/1 © Stad Sint-Niklaas 2009 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 2
Voorwoord Met fierheid stellen we u de catalogus voor van de 17de Internationale Exlibris- en kleingrafiekwedstrijd van Sint-Niklaas. Een wedstrijd die niet meer weg te denken is uit het culturele leven van onze stad. Het is de eerste keer in de geschiedenis van onze wedstrijd dat aan de deelnemende kunstenaars de kans wordt gegeven om ook gewone kleingrafiek, zoals illustraties of thema-prenten in te sturen. Missie geslaagd, want deze uitbreiding van het reglement heeft zonder twijfel de interesse van kunstenaars uit andere disciplines gewekt. Toch blijven de meeste deelnemers opteren voor het klassieke exlibris, opgevat als eigendomsmerk voor boeken. De deelnemers hadden de keuze uit twee thema’s: het boek en/of de heilige nicolaas. De uitbeelding van het thema het boek verwijst vaak naar de fysieke verschijning van een boek of bibliotheek. Andere kunstenaars hebben zich door de inhoud van een boek, of door een literaire figuur laten inspireren. Nog anderen werkten rond het thema de heilige nicolaas om de prijs van het Sint-Nicolaasgenootschap in de wacht te slepen. Kleingrafiek en exlibris weten nog steeds een ruim kunstenaarspubliek te boeien, dat bewijzen de cijfers. Niet minder dan 1.015 exlibris en andere prenten werden ingezonden door 447 kunstenaars. Deze editie steeg de deelname van het aantal kunstenaars met 90 tegenover de wedstrijd 2007. Er werden maar liefst 179 werken meer ingestuurd. Wat me nog het meest plezier doet, is het groeiende internationaal karakter van de wedstrijd: het aantal deelnemende landen stijgt van 40 in de editie 2007 naar 47 in de huidige wedstrijd. Dit jaar telden we voor het eerst deelnemers uit NieuwZeeland, Zuid-Afrika en Zuid-Korea. De tienkoppige jury had de comfortabele uitgangspositie om uit dit uitgebreide aanbod een mooie selectie van een honderdtal kunstwerken te puren. Dankzij de kwaliteit van het ingezonden werk verovert de 24ste Grafiekbiënnale opnieuw een stevige plaats in het grafieklandschap in Vlaanderen. En dit is nog maar het eerste gedeelte van ‘Bookface, de vele gezichten van het boek’, dat drie tentoonstellingen onder één dak presenteert. Het tweede luik, een monografisch project van Ruth Loos met twee- en driedimensionale actuele kunstwerken ligt perfect in de lijn van het thema ‘boek’ van de grafiekwedstrijd. Verder kan de bezoeker van de biënnale zich laten verrassen door een reeks prachtige foto’s van privé-bibliotheken van de hand van fotografencollectief Parrèsia en enkele gekoesterde schatten van boekenliefhebbers. Tenslotte nog dit. In 2009 wordt werk gemaakt van de verbouwing van het Internationaal Exlibriscentrum op de eerste verdieping van het museumgebouw Zwijgershoek. 3
De burelen worden losgekoppeld van de leeszaal en de archiefruimte. Er komt een nieuwe atelierruimte waar de bezoeker bij gelegenheden demonstraties op enkele oude persen zal kunnen bijwonen. In deze ruimte zullen ook de succesvolle ateliers ‘een linosnede maken’ en ‘een plastiekgravure maken’ voor het lager onderwijs worden verzorgd. Op die manier maken kinderen van jongs af aan kennis met de rijke grafische cultuur.Sint-Niklaas is trots op zijn uitgebreide grafische collectie en heeft de ambitie om het Vlaamse centrum van de grafische kunst te zijn. Lieve Van Daele, schepen cultuur
Foreword We are proud to present to you the catalogue of the 17th International Exlibris and small-sized graphic competition of Sint-Niklaas. A competition that has become an integral part of our city’s cultural life. It is the first time in the history of our competition that we offer the participating artists the opportunity to enter ordinary small-sized graphics, such as illustrations or topical prints. Mission accomplished, because this broadening of the competition has certainly generated interest among artists from other disciplines. Nonetheless, most artists continue to opt for the classic Exlibris, created as a property mark for books. The participants had the choice between two topics: THE BOOK and/or THE SAINT NICOLAS. The representation of the topic THE BOOK often refers to the physical appearance of a book or library. Other artists were inspired by the contents of books, or by a literary figure. Others chose the topic of THE SAINT NICOLAS to try and get the award of the Saint Nicolas Society. Small-sized graphics and Exlibris are still able to interest a broad artistic audience, as the figures show. No fewer than 1,015 Exlibris and other prints were sent in by 447 artists. In this edition, there were 90 more participating artists than in the 2007 competition. No fewer than 179 more pieces were submitted. The thing that pleases me the most is the increasingly international character of the competition: the number of participating countries has increased from 40 in the 2007 edition to 47 in the current competition. This year, we had our first entries from New Zealand, South Africa and South Korea. 4
The ten jurors found themselves in the comfortable position of selecting some one hundred pieces of art from this broad offer. Thanks to the quality of the works submitted, the 24th Biannual for Small-sized Graphics takes the centre stage of Flanders’ graphical landscape. And this is just the first part of “Bookface, the many faces of books”, which brings three exhibitions together under one roof. The second part, a mono-graphic project by Ruth Loos, featuring two and three dimensional contemporary art pieces is perfectly in line with the topic of “The Book” of this graphics competition. Moreover, visitors of the biannual will be surprised to discover a series of wonderful photographs from the private libraries, taken by the group of photographers Parrèsia and by a number of cherished treasures collected by book lovers. One last observation. In 2009, the first floor of International Exlibris centre, located in the Zwijgershoek museum will be renovated. The offices will be separated from the reading room and archives. A new workshop area will be created, allowing visitors to attend regular demonstrations of old presses. This area will also be host to the successful workshops “how to make a linocut” and “how to make a plastic etching”, for primary school children. These workshops introduce children to the rich graphical arts from a young age. Sint-Niklaas proud of its extensive graphics collection and has the ambition of being the Flemish centre of graphic arts. Lieve Van Daele Alderman for Culture
5
Inleiding 17de Internationale Exlibris- en kleingrafiekwedstrijd: trends en prijswinnaars. De 17de Internationale Exlibris- en kleingrafiekwedstrijd kan samengevat worden in enkele opvallende trends: Trend 1: Het aantal deelnemende kunstenaars gaat opnieuw in stijgende lijn. Hopelijk was het deelnemersaantal van de wedstrijd 2007 een eenmalig dieptepunt. Want in 2009 zit het aantal deelnemende kunstenaars opnieuw in de lift. In 2007 registreerden wij 836 inzendingen van 357 kunstenaars. In 2009 tellen wij 1.015 inzendingen van 447 kunstenaars. Een belangrijke stijging met respectievelijk 21 en 25%. Aan de basis van deze stijging ligt de uitbreiding van de wedstrijd naar kleingrafiek (boekillustraties en prenten). Twintig % van de inzendingen die aan de wedstrijdvoorwaarden voldoen, behoren tot deze categorie. Trend 2: De opmars van digitale beeldverwerking als voornaamste techniek zet zich verder door. Als toegepaste techniek voor het vervaardigen van exlibris en kleingrafiek staat digitale beeldverwerking aan de top met 46% van het totaal aantal inzendingen dat aan de wedstrijdvoorwaarden voldoet. Klassieke druktechnieken houden evenwel stand. De tweede plaats wordt ingenomen door diepdrukken, vooral etsen en aquatinten (30%). In hoogdruk wordt vooral gewerkt met linosnedes, houtsnedes en plasticgravures (18%). Vlakdrukken (in hoofdzaak lithografie) zijn nog goed voor een schamele 2%. We tellen 4% andere technieken, zeefdrukken en andere fotomechanische procédés. Tegenover de wedstrijd van 2007 merken wij in de percentages een lichte daling van ingezonden diepdrukken (34% in 2007) en hoogdrukken (21% in 2007). Door de grotere wedstrijddeelname stellen wij wel een stijging in absolute aantallen vast, ook in diepdruk en hoogdruk. Trend 3: De internationalisering van de wedstrijd neemt gestaag toe. 64% van het totale aantal deelnemende kunstenaars komt uit Europa, waarvan bijna de helft uit Oost en centraal Europa, waar klassieke druktechnieken nog het vaakst worden toegepast. In de wedstrijd van 2007 was 83% van de deelnemers nog van Europese afkomst. De verschuiving vindt plaats naar deelnemers uit Zuid-Amerika (12%) maar vooral Azië (22%). In 2007 vertegenwoordigden deze continenten elk slechts 8%. De deelname uit andere continenten is verwaarloosbaar laag. In de top 5 wordt ons land (64 deelnemers) van de eerste plaats gestoten door Turkije (77 deelnemers). Verder tellen wij inzenders uit Argentinië (34), Italië (27) en Duitsland (22). De inspanningen om de wedstrijd via internet en op internationale fora onder de aandacht te brengen, hebben duidelijk hun vruchten afgeworpen. En dit ondanks het huidige overaanbod van wedstrijden. Trend 4: Bij de keuze van het thema lieten de kunstenaars zich vooral inspireren door het boek. 88% van de inzendingen die door de jury worden geselecteerd voor de tentoonstelling hebben als thema ‘het boek’. De andere inzendingen verwijzen naar de Heilige Nicolaas. Binnen het thema ‘boek’ heeft 36% van de kunstenaars er voor gekozen om mensen af te 6
beelden. Vooral de lezende figuur valt op bij het in beeld brengen van dit thema. Verder werkten kunstenaars rond onderdelen van boeken (ruggen, bladzijden, geschriften) (22%) of maakten zij een abstracte compositie verwijzend naar het boekenthema (11%). Verwijzingen naar literatuur en gekende auteurs zijn goed voor 10%. Eenentwintig % van de kunstenaars heeft dieren, natuurtaferelen en bibliotheken afgebeeld. Het sinterklaasthema grijpt vooral terug naar de legende van Sint-Nicolaas of naar de moderne invulling ervan met Sinterklaas als schenker van speelgoed. En de winnaars zijn … De stad Sint-Niklaas schrijft drie prijzen uit voor drie verschillende hoofdtechnieken. De prijs van de stad Sint-Niklaas voor hoogdruk gaat naar Mingming Niu uit China. De kunstenaar vervaardigde een voor westerlingen mysterieuze, maar bijzonder verfijnde houtsnede. Dit exlibris stelt een compositie voor met een kever op een lotuszaaddoos en een Chinees gedicht. Vooral de manier waarop het halfverborgen gezicht van Mao als houtsnede werd uitgewerkt, heeft de jury gecharmeerd. De Bulgaarse kunstenaar Veselin Ves-Damyanov Borisov sleept de Prijs van de stad SintNiklaas voor gemengde techniek in de wacht. Op een diepdruk in gemengde techniek beeldt Ves-Damyanov Borisov een compositie met boeken en een vouwblad af. Het sterkste punt van deze creatie zijn de geslaagde kleurencombinaties in meerkleurendruk. De Prijs van de stad Sint-Niklaas voor digitale beeldverwerking blijft in België. Hij gaat naar Johan Huijbregts. Deze kunstenaar slaagde er in om met digitale technieken een (bedrieglijk) eenvoudig kunstwerkje te creëren dat een opengeslagen boek voorstelt. Door de toepassing van een streng perspectief lijkt het exlibris bijna een driedimensionaal werk. En wie er meer in gaat zoeken, stuit ongetwijfeld op de erotische ondertoon van dit werkje. Jong talent is er in overvloed in deze wedstrijd, maar slechts één kunstenaar onder de dertig mag zich beroemen op de Prijs Victor Stuyvaert. Het werd de in 1981 geboren Duitser Markus Färber met een exlibris dat een lezende figuur voorstelt. Ook dit exlibris, een linosnede uitgevoerd in tweekleurendruk met gele en zwarte inkt, wordt gesierd door zijn eenvoud. De zeer herkenbare afbeelding die samengesteld wordt uit een compact lijnenspel zou direct kunnen dienen als logo van een bibliotheek of uitgeverij. Naar aanleiding van het twintigjarig bestaan van de vereniging looft het SintNicolaasgenootschap een eenmalige prijs uit voor een grafisch werk met als thema ‘de heilige Nicolaas’. Deze prijs gaat naar de Italiaan Valerio Mezzetti. Het exlibris stelt een man voor die aan kinderen verhalen over de heilige Nicolaas vertelt met op de achtergrond een uitkijk op een zeilschip op zee. Overal zijn verwijzingen naar de legenden van de heilige Nicolaas en naar Sinterklaas als kindervriend te zien: veel zoekwerk dus voor wie het kunstwerk leest. De jury looft ook het ware vakmanschap waarmee deze houtgravure werd vervaardigd. De stad Sint-Niklaas looft ook een prijs uit voor het beste exlibris. Die eer gaat naar de Litouwer Valentinas Ajauskas. Hij creëerde het ultieme boekexlibris: een gestileerd openliggend boek, aan de linkerkant gevormd door de helft van een vrouwengezicht, aan de rechterkant door de helft van een mannengezicht. De jury kende deze prijs toe omwille van de actuele vormgeving. Dit werk bewijst nog maar eens dat exlibris en eigentijdse kunstcreatie als twee gezichten zijn die samen één januskop vormen. 7
Laura Ginneberge uit Gent wordt beloond met de Prijs Leo Winkeler voor een exlibris met een zeer eigentijdse interpretatie van het sinterklaasthema. Het exlibris stelt een compositie voor met een plattegrond waarboven een Sinterklaasfiguur zweeft. De baard van de man wordt gevormd door repen tekst uit krantenartikels. Een originele vondst. Ook de Prijs van de Koninklijke Vriendenkring der Oud-Atheneumstudenten wordt aan een Vlaamse kunstenares geschonken. De jonge kunstenares Veerle Geerinckx kon de jury boeien met een abstracte compositie van punten en half verborgen teksten die verwijzen naar het thema boek. Frankrijk sluit de prijzenrij met een prachtige creatie van Réjane Véron. Het werkje, dat de Prijs van Graphia krijgt, is een ets en aquatint. Op de afbeelding zien wij een lezend figuurtje verscholen achter een boek, dat de vorm van zijn gezicht aanneemt. Dit exlibris past zo goed bij de titel van de grafiekbiënnale ‘Bookface, de vele gezichten van het boek’ dat het werd gekozen als centraal campagnebeeld voor de affiche, folder en advertentie. Ward Bohé Conservator Stedelijke musea Sint-Niklaas
Introduction 17th International Exlibris and Small-sized Graphics Competition: Trends and Prize Winners. The 17th International Exlibris and Small-sized Graphics Competition can be summarized into a number of striking trends: Trend 1: The number of participating artists continues to rise. Hopefully, the number of participants in the 2007 competition was a one-off low. Because in 2009, the number of participating artists is on the increase again. In 2007, we recorded 836 submissions by 357 artists. In 2009, we counted 1,015 submissions by 447 artists. A marked increased by, respectively, 21 and 25%. The reason for this increase is the broader scope of the competition, which now also includes small-sized graphics (book illustrations and prints). Twenty percent of the submissions that meet the competition criteria belong to this category. Trend 2: The continued rise of digital image processing as the main technique. When examining the technique applied for creating the Exlibris and small-sized graphics, digital image processing leads the pack, with 46% of the total number of submissions that meet the competition criteria. Classic printing techniques abound as well. In second place we find engraved prints, mainly etchings and aquatints (30%). In relief prints, the most common methods are linocuts, wood carving and plastic engraving (18%). Planography (mainly lithography) represents a mere 2%. We count 4% other 8
techniques: serigraphy and other photomechanical techniques. Compared to the 2007 competition, we see a slight decrease in the percentage of engraved prints (34% in 2007) and relief prints (21% in 2007). Because of the increased participation in our competition, we do notice an increase in absolute numbers, also for engraved and relief prints. Trend 3: The competition is becoming increasingly international. 64% of the total number of participants comes from Europe, with almost half coming from Eastern and Central Europe, where the classic printing techniques are used most often. In the 2007 competition, 83% of the contestants came from Europe. The shift is towards participants from South America (12%), but mainly Asia (22%). In 2007, these continents represented each just 8%. The participation from other continents is negligible. In the top 5, our country (64 participants) is replaced in first place by Turkey (77 participants), followed by Argentina (34), Italy (27) and Germany (22). The efforts of raising awareness about the competition via the internet and international forms have clearly paid off, despite the current oversupply of these competitions. Trend 4: When choosing a topic for their piece, the artists were mainly inspired by books. For 88% of the submissions selected by the jury for the exhibition, the topic is “the book”. The other submissions refer to Saint Nicolas. For the topic of “the book”, 36% of artists chose to depict human beings. Many display a person reading. Others show parts of books (spine, pages, writing) (22%) or made an abstract composition referring to the topic of books (11%). References to literature and famous authors take up 10%. Twenty-one percent of the artists depicted animals, nature scenes and libraries. The topic of “Sinterklaas” refers to the legend of Saint Nicolas or to the modern interpretation of “Sinterklaas” who gives out toys. And the winners are… The City of Sint-Niklaas awards three prizes for three main different techniques. The Sint-Niklaas Award for Relief Prints goes to Mingming Niu from China. The artist crafted a woodcut that is mysterious to the Western eye, but also special. This Exlibris is a composition of a beetle on a lotus seed box and a Chinese poem. The jury was particularly impressed by the way in which Mao’s half-hidden face was integrated in the woodcut. The Bulgarian artist Veselin Ves-Damyanov Borisov receives the Sint-Niklaas Award for Mixed Techniques. On a mixed technique engraving, Ves-Damyanov Borisov depicts a composition of books and a folding leaf. This creation’s strong suit is the successful colour combination in multicolour print. The Sint-Niklaas Award for Digital Image Processing is awarded to a Belgian. It goes to Johan Huijbregts. This artist used digital techniques to create a (seemingly) straight-forward piece of art representing an open book. By applying a strict sense of perspective, the Exlibris almost looks like a three-dimensional work. And those who want to read more into it will see an erotic undertone in this work. 9
Young talent abounds in this competition, but just one artist under the age of thirty may receive the Victor Stuyvaert Award. It is awarded to the German Markus Färber, born in 1981, with an Exlibris representing a person who is reading. This Exlibris, a linocut in two-colour print with yellow and black ink is gracious in its simplicity. The very familiar image that is created by a compact combination of lines could easily be used as logo of a library or publisher’s. To celebrate its twentieth anniversary, the Saint Nicolas Association awards a one-off prize for a graphic piece inspired by “the Saint Nicolas”. This award is given to the Italian Valerio Mezzetti. The Exlibris represents a man who is telling stories about Saint Nicolas to a group of children, with, in the background, a lookout on a sailing boat on the sea. For the attentive looker-on, there are many references to the legends of the Saint Nicolas and to “Sinterklaas” as a friend of children to be found. The jury also commends the true craftsmanship with which this wood engraving was made. The City of Sint-Niklaas also gives an award for the best Exlibris. This honour is bestowed on the Lithuanian artist Valentinas Ajauskas. He created the ultimate book Exlibris: a stylised version of an open book of which the left hand side is formed by the face of a woman and the right hand side the face of man. The jury selected this piece because of its contemporary form. This piece proves again that Exlibris and the creation of contemporary art can act as two faces forming one Janus head. Laura Ginneberge from Ghent is awarded the Leo Winkeler Award for an Exlibris featuring a very contemporary interpretation of the “Sinterklaas” topic. The Exlibris is a composition with a ground plan above which a Sinterklaas figure is floating. The man’s beard is formed by shards of text from newspaper articles. An original concept. Also the Award of the Royal Society of Former Students of the Atheneum goes to a Flemish artist. The young artist Veerle Geerinckx was able to capture the jury’s interest with her abstract composition of points and semi-hidden texts, referring to the topic of the book. France is the last in the list to receive an award with a beautiful creation by Réjane Véron. The piece, which is given the Graphia Award, is an etching and aquatint. The image shows a reading figure hidden behind a book, which takes the form of his face. This Exlibris fits in very well with the title of the graphics biannual “Bookface, the many faces of books”, which was chosen as the central campaign topic for the poster, folder and advertisement. Ward Bohé Curator City Museums Sint-Niklaas
10
Wedstrijdstatistiek Jaar Aantal deelnemers Aantal landen Aantal geregistreerde inzendingen
2009 447 47 1015
2007 357 40 836
2005 569 42 1362
2003 576 48 1158
2001 803 49 1534
Aantal deelnemers per land: 2009 2007 2005 2003 2001 Luxemburg 1 1 2 Macedonië 1 2 2 2 2 Mexico 10 9 13 26 29 Moldavië 1 1 Nederland 17 11 8 12 21 Nieuw-Zeeland 1 Noord-Ierland 2 1 Noorwegen 1 2 2 3 1 Oekraïne 11 13 25 28 35 Oostenrijk 1 9 6 4 5 Paraguay 1 1 Polen 15 19 39 11 21 Roemenië 4 5 16 17 33 Rusland 21 17 73 50 117 Servië 6 12 25 1 Slovakije 4 4 6 7 7 Slovenië 2 2 2 1 3 Spanje 6 3 6 5 8 Taiwan 4 1 Tsjechië 10 12 19 21 48 Turkije 77 16 18 42 25 Uruguay 2 2 3 Verenigd Koninkrijk 2 1 1 1 1 Ver. Staten v. Am. 8 1 5 16 9 Wit-Rusland 7 13 14 8 5 Zuid-Afrika 2 Zuid-Korea 1 Zweden 1 1 Zwitserland 3 1 2 4 5 TOTAAL 447 357 569 576 803
2009 2007 2005 2003 2001 Argentinië 34 20 26 34 52 Armenië 1 Australië 2 1 1 3 4 Azerbeidjan 1 België 64 84 85 78 119 Bolivië 1 1 Bosnië-Herzegovina: 2 Brazilië 5 1 1 2 3 Bulgarije 16 20 20 30 33 Canada 2 1 3 3 4 China 1 1 17 19 38 Colombia 5 1 1 2 Costa Rica 4 3 Duitsland 22 12 17 17 12 Estland 2 3 1 5 4 Finland 4 3 3 4 4 Frankrijk 9 2 10 7 10 Ghana 1 Griekenland: 9 2 8 13 12 Hongarije 6 7 5 5 8 Hongkong 1 10 1 Israël 2 2 1 Italië: 27 25 34 39 31 Japan 12 9 22 4 13 Joegoslavië 19 30 Kazachstan 1 2 6 Korea 1 Kroatië 1 1 4 4 2 Letland 2 1 3 1 7 Litouwen 4 7 11 14 19
11
Winnaars Prijs stad Sint-Niklaas voor beste exlibris Ajauskas, Valentinas, °1948, Litouwen, exlibris voor Valentinas Ajauskas, ets, aquatint Prijs stad Sint-Niklaas voor techniek, hoogdruk Niu, Mingming, °1980, China, exlibris voor Niu Mingming, houtsnede Prijs stad Sint-Niklaas voor techniek, diepdruk Ves-Damyanov Borisov, Veselin, °1977, Bulgarije, exlibris voor Tashko Popov, diepdruk, gemengde techniek, meerkleurendruk Prijs stad Sint-Niklaas voor techniek, digitale beeldverwerking Huijbregts, Johan, °1987, België, exlibris voor Ben Blockx, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Prijs Victor Stuyvaert Färber, Markus, °1981, Duitsland, exlibris voor Markus Färber, linosnede, tweekleurendruk Prijs Graphia Véron, Réjane, °1948, Frankrijk, exlibris voor Jerémiah Liger, ets, aquatint, grijze druk Prijs Leo Winkeler Ginneberge, Laura, °1987, België, exlibris voor Ludwig Verstringe, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Prijs Koninklijke Vriendenkring Oud-Atheneumstudenten Geerinckx, Veerle, °1986, België, exlibris voor Lara Coart, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Prijs Sint-Nicolaasgenootschap Mezzetti, Valerio, °1959, Italië, exlibris voor Paolo Redi, houtgravure
12
Ajauskas, Valentinas, °1948, Litouwen exlibris voor Valentinas Ajauskas, ets, aquatint Prijs stad Sint-Niklaas voor beste exlibris 13
Niu, Mingming, °1980, China exlibris voor Niu Mingming, Houtsnede Prijs stad Sint-Niklaas voor techniek, hoogdruk 14
Ves-Damyanov Borisov, Veselin, °1977, Bulgarije exlibris voor Tashko Popov, diepdruk, gemengde techniek, meerkleurendruk Prijs stad Sint-Niklaas voor techniek, diepdruk 15
Huijbregts, Johan, °1987, België exlibris voor Ben Blockx, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Prijs stad Sint-Niklaas voor techniek, digitale beeldverwerking 16
Färber, Markus, °1981, Duitsland exlibris voor Markus Färber, linosnede, tweekleurendruk Prijs Victor Stuyvaert 17
Véron, Réjane, °1948, Frankrijk exlibris voor Jerémiah Liger, ets, aquatint, grijze druk Prijs Graphia 18
Ginneberge, Laura, °1987, België exlibris voor Ludwig Verstringe, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Prijs Leo Winkeler 19
Geerinckx, Veerle, °1986, België exlibris voor Lara Coart, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Prijs K.V.K.O.A.S. 20
Mezzetti, Valerio, °1959, Italië exlibris voor Paolo Redi, houtgravure Prijs Sint-Nicolaasgenootschap 21
Druktechnieken De inzendingen voor de wedstrijd worden geregistreerd in een databank, beheerd door de provincie Oost-Vlaanderen. Om de digitale collectieregistratie zo goed en eenvormig mogelijk te ontsluiten gebruiken de aangesloten musea onderling afgesproken termen, vastgelegd in de AM-MovE thesaurus of de termen die beschreven zijn in internationaal erkende referentiethesauri zoals de AAT (Art and Architecture Thesaursus) http://www.aat-ned.nl/. U kunt de reeds geregistreerde collectie van het Internationaal Exlibriscentrum Sint‑Niklaas en de problematiek van de gebruikte terminologie en thesauri ontdekken op http://www.museuminzicht.be. Hierna een verklaring van de termen die in de lijst met de inzendingen zijn gebruikt om de technieken te omschrijven: Hoogdrukprocedés of reliëfdrukprocedés, intaglio techniques, techniques en creux, Tiefdrucktechniken: Bij alle hoogdrukprocedés wordt het verhoogde beeld op het drukcliché ingeïnkt en afgedrukt. De lager gelegen niet te drukken delen komen niet in contact met de inkt en worden niet afgedrukt. houtsnede, wood cut, gravure sur bois de fil, Holzschnitt, X1: afdruk van een stuk langshout waarop het te drukken beeld blijft staan terwijl de niet te drukken gedeelten zijn weggesneden met een mes of guts. houtgravure, wood engraving, gravure sur bois debout, Holzstich, X2: afdruk van een blok kopshout waarop de gedeelten die inktvrij moeten blijven, zijn weggestoken met een burijn. linosnede, lino cut, linogravure, Linolschnitt, X3: afdruk van een stuk linoleum waarop alles wat niet tot het drukoppervlak behoort is weggestoken met een guts, het te drukken beeld blijft ter hoogte van het oppervlak van het stuk lino onaangetast. plasticgravure, engraving on synthetic plate, gravure sur plastique, Kunststoffschnitt: hoogdruk procedé en de afdruk ervan, te vergelijken met de houtgravure, het drukcliché is van kunststof. reliëfplaatets, relief etching, l’eau forte en relief, Zinkätzung: de afbeelding is op een metalen plaat aangebracht zoals bij de ets. De plaat wordt echter als hoogdrukcliché ingeïnkt en afgedrukt. natuurdruk, nature printing, impression naturelle, Naturdruckverfahren: een proces waarbij een voorwerp, zoals een blad of een stukje kant, wordt gedrukt op een plat oppervlak, als zacht metaal, om een directe afdruk te maken of een matrix (AAT). materiaaldruk, nature print, estampe naturelle, Naturdruck: prent gemaakt door voorwerpen met een licht reliëf als drukvorm te gebruiken (AAT). kartonsnede, cardboard, relief print, carton gravé, Montagedruck met Karton: stukjes karton, beves tigd op een ondergrond en daarna ingeïnkt, maken afdrukken op een hoogdrukpers mogelijk. stempelen, staming, tamponner, stempeln: afdrukken met kleine, eenvoudig te maken en makkelijk te hanteren drukvormen met een vlakke kant. De niet te drukken gedeelten zijn weggehaald van het vlakke oppervlak.
Diepdrukprocedés of intagliodrukprocedés, relief techniques, techniques en relief, Hochdrucktechniken: Bij de diepdrukprocedés wordt de inkt in de putjes en groeven van het in de diepte liggend beeld aangebracht en verwijderd van het hoger gelegen oppervlak. Onder sterke druk wordt de inkt uit de lager gelegen gedeelten geperst en op het papier afgedrukt. ets, etching, eau-forte, Radierung, C3: afdruk van een metalen plaat waarop de lijnen van een beeld met zuur zijn ingebeten. De plaat is bij de blootstelling aan het zuur, buiten de lijnen van de afbeel ding bedekt met een laag zuurbestendige etsgrond. aquatint, aquatint, aquatinte, Aquatinta, C5: afdruk met een diepdrukpers van een metalen plaat waarop vlakken zijn gevormd door met zuur ingebeten putjes. De putjes zijn het resultaat van de werking van zuren op een plaat bedekt met een poreuse etsgrond verkregen door het verstuiven van etsgrondpoeder en het daarna verhitten van de plaat. 22
suikeraquatint, sugar lift, procédé au sucre, Aussprengverfahren mit Zuckertusche: de afbeelding wordt met een in water oplosbare suikeroplossing op een plaat aangebracht, waarna de plaat wordt bedekt met etsgrond. In een waterbad lost de suikeroplossing op en komt de etsgrond op die plaat sen los. Het vrij gekomen metaal wordt bestrooid met harspoeder om een aquatintgrein te verkrij gen. Daarna wordt de plaat verder behandeld en afgedrukt als een aquatint. polymeerets,polymer gravure, gravure polymère, Polymerradierung: een milieuvriendelijkere en niet-giftige manier van etsen waarbij men acrylpolymeren als etsgrond en ijzerchloride om te etsen gebruikt. heliogravure, photogravure, photogravure hélio, Heliogravüre: het beeld wordt met zeer gedetail leerde grijswaarden op een doorzichtige film geplaatst en daarna gekopieerd op lichtgevoelig pigmentpapier. Dit wordt belicht en daarna op een met fijn aquatintpoeder bestoven koperplaat aangebracht waarbij de lichtgevoelige laag in gelatine aan de plaat hecht. Men wast het papier weg en de belichte gelatinelaag blijft over. Op de plaatsen met een sterke belichting is de gelatine dik en hard, ze is dunner en zachter naarmate de belichting afhankelijk van de grijswaarden van het originele beeld, minder is doorgedrongen in de gelatine. Bij etsing van de plaat gaat het etswater diepe putjes in de aquatintgrond etsen waar de gelatine dun en zacht is, terwijl de plaat onder de dikste gelatinegedeelten onaangeroerd blijft. De afdruk van de plaat volgt fotografisch nauwkeurig het tonenverloop van het originele beeld. fotopolymeerets met UV of zonnelicht, photopolymer gravure (solarplate etching), gravure photopolymère, Violettsensitive Fotopolymerdruck: moderne versie van de heliogravure en de rasterdiepdruk, die vooral tussen 1875 en 1925 veel werden toegepast. Het beeld wordt op een doorzichtige film aangebracht, eventueel met een inktjetprinter. Deze film wordt op een met een lichtgevoelige polymeerlaag bedekte plaat gelegd en blootgesteld aan zonnelicht of uv-licht. Het licht, dat door de film gaat, verhardt de polymeer, de onbelichte delen worden met water uitgewassen. De uitgewassen afbeelding wordt gefixeerd door een volgend zonnebad. De plaat is klaar om af te drukken op een diepdrukpers. Om vlakken te vullen in de afbeelding kan men polymeerpoeder met airbrush verstuiven op het oppervlak om zo een aquatinteffect te bekomen of een raster gebruiken. drogenaald, drypoint, pointe sèche, Kaltnadel, C4: afdruk van een plaat waarin met een naald een beeld wordt gekrast. Het krassen vormt een groef en bramen in de plaat die de inkt vasthouden en bij het afdrukken een zachte vloeiende lijn geven. drogenaald op plexiglas, d.on plexi glass, p.s. sur plexi, K. auf Plexiglass: drogenaaldtechniek, het drukcliché is plexiglas in plaats van metaal. vernis mou, soft ground, vernis mou, Weichgrundätzung, C6: afdruk van een metalen plaat waarop de afbeelding met zuur is ingebeten zoals bij een ets. De etsgrond is gemengd met een zachte sub stantie. Hierop komt een korrelig papier waarop met een harde stift getekend wordt. Bij het weg halen van het papier worden op de getekende lijnen deeltjes van de etsgrond meegetrokken. Het zuurbad bijt de afbeelding in korrelige lijnen in het metaal. gravure – burijngravure – lijngravure, engraving, chisel e., line e., gravure, g. au burin, g. au trait, Gravur, Stich, Stichel Gravur: de afbeelding komt tot stand door lijnen met een burijn in een metalen plaat te steken of te krassen. De oneffenheden aan de rand van de groef worden weggeschraapt. De plaat wordt ingeïnkt en afgedrukt als een diepdruk. burijngravure op plexiglas: burijngravure waarvan de drukplaat van plexiglas is. kopergravure, copper engraving, gravure sur cuivre, Kupferstich, C2: een gravure waarvan de drukplaat van koper is. mezzotint, mezzotint, manière noire, Mezzotinto/ Schabkunst, C7: afdruk van een plaat, geruwd met een wiegijzer of roulette, waarop het beeld gevormd is door het gradueel polijsten van de oneffen heden met een schraapstaal of polijststaal. Het resultaat is een prent met delen in een diep fluwelig zwart dat via een gamma van lichtere tussentonen overgaat naar onbedrukte witte beeldvlakken. mezzotint met carborundum, carborundum mezzotint, carborundum, Carborundum: mezzotint waarbij de drukplaat geruwd is met carborundum, een zeer hard slijppoeder (silicium carbide). sjabloondruk, stencil printing, impression au stencil, Schablonendruck: gebruikt in diepdruk om 23
meer dan één kleur te drukken met één drukplaat. De afzonderlijke kleuren worden aangebracht met afzonderlijke stencils of sjablonen in de vorm van het in kleur te drukken beeld. (zie ook Consilium).
Vlakdrukprocedés, planographic printing, flatbad printing, impression à plat, Flachdruck: Bij de drukprocedés liggen de af te drukken lijnen en vlakken even hoog als de niet te drukken delen. De afbeelding is chemisch anders samengesteld dan de omliggende gedeelten, oorspronkelijk geba seerd op de eigenschappen van water en vet. De inkt zal zich enkel aan de afbeelding hechten en afgestoten worden op de plaatsen waar er geen afbeelding zit. lithografie, lithography, lithographie, Lithografie, Steindruck: vlakdruk afgedrukt van een stenen, metalen of ander poreus drukvlak waarop met een vettige substantie een beeld is aangebracht, dat daarna verder is behandeld zodat de drukinkt alleen hecht op het vette gedeelte. offsetdruk, offset printing, impression offset, Offsetdruck: vlakdrukprocedé waarbij een pers met drie cilinders wordt gebruikt. De eerste is de drukcilinder, waarop het drukcliché is gemonteerd. Bij deze cilinder wordt het drukcliché ook van water en inkt voorzien. Het beeld wordt overgezet op een rubber omheen de volgende cilinder. Daarna wordt het afgedrukt op het papier dat tussen de rubbercilinder en de derde cilinder, de tegendrukcilinder loopt. digitale beeldverwerking, digital imaging, impression numérique, digitales Druckverfahren: Het op nemen, opslaan en bewerken in computersystemen van beelden in de vorm van elektronisch geco deerde beeldelementen. (AAT) digitale afbeelding, digital image, image numérique, Digitaldruck: afbeelding tot stand gekomen door gebruik van computer en digitale apparatuur. laserprint: afdruk van een laserprinter. zeefdruk, screen printing, sérigraphie, Siebdruck: de afbeelding wordt op een zeefdrukraam uitge spaard, zodat de gaatjes in de zeef open blijven. Het niet te drukken gedeelte wordt afgedekt. Door met een rakel met inkt over het raam te bewegen, komt de drukinkt doorheen de uitsparingen op het onderliggende papier terecht. blinddruk, blind embossing, goufrage, Prägedruck: het afdrukken zonder inkt, de afbeelding komt in reliëf op het papier. fotomechanische procedés, photomechanical processes, procédés, procédés photoméchaniques, fotomechanisches Druckverfahren: procedés waarbij via een fotografisch procedé (dat wil zeggen, waarbij gebruik wordt gemaakt van lichtgevoeligheid) een beeld wordt overgebracht, en waarbij vervolgens via een apart procedé een afdruk wordt geproduceerd die zelf nooit lichtgevoelig was. (AAT)
Andere begrippen: à la poupée: manier om met een kussentje of een rolletje vilt verschillende kleuren op een drukplaat aan te brengen, zodat er maar een drukgang nodig is. chine collé: een dun vel Chinees papier gaat bij het drukken samen met een groter en steviger vel, met wat lijm ertussen, mee onder een diep- of vlakdrukpers. De afdruk geeft een genuanceerder resultaat. collagrafie, collagraphy, collagraphie, Collagraphie: afdruk van een drukoppervlak waarop voorwerpen zijn gelijmd. Kan als een hoog-, een diep- of een blinddruk worden afgedrukt. reductietechniek, reduction printing, reduction technique, Technik der verlorene Form: eerst wordt op de hele oplage het volledige beeld in de lichtste kleur gedrukt, daarna past men het beeld aan en wordt een volgende, iets minder lichte kleur gedrukt, dit wordt herhaald tot men aan het eind nog de restanten in het beeld over heeft die in de donkerste kleur worden gedrukt. Per kleur is er een drukg ang voor de hele oplage, want het drukcliché wordt gaandeweg vernietigd. typografie, typography, typographie, Typografie/Typendruck: verwijst naar het werken met letter vormen en lettersoorten in casu drukletters
24
Akyar, Bedra Melike, °1986, Turkije exlibris voor Melike Akyar, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk
Andriessen, Cees, °1940, Nederland exlibris voor H. Kockelkorn, linosnede, driekleurendruk 25
Antonini, Ettore, °1952, Italië exlibris voor Giovanni Varesio, ets, aquatint (2x) 26
Avci, Sema, °1990, Turkije exlibris voor Sema Avci, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk
Ayan, H. Müjde, °1972, Turkije exlibris voor Yildiz Doyna, digitale beeldverwerking 27
Bak, Krzysztof Marek, °1977, Polen exlibris Bronislawa Baka, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Balkan, Pelin Zühre, °1990, Turkije exlibris voor Pelin Zühre Balkan, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Ayan, H. Müjde, °1972, Turkije exlibris voor Sezgi Cinar, digitale beeldverwerking 28
Barberena de la Rocha, Carlos, Ballou, Matthew, °1976, Verenigde Staten mezzotint Boek met baksteen
°1972, Verenigde Staten
linosnede Calaca jugando de la Poeta 29
Chernetsova, Natalija, °1969, Letland exlibris voor Emil Kunze, ets, tweekleurendruk exlibris voor Hiroo Yamaguchi, ets, tweekleurendruk 30
Capova, Hana, °1956, Tsjechië exlibris voor H. “Svaty Mikulas I”, exlibris voor Nik “Svaty Mikulas II”, ets, kleurendruk Blokhuis, Henk, °1936, Nederland exlibris voor Jan Rijsterborgh, linosnede, met de hand gekleurd, driekleurendruk 31
Davicino, Elena Alejandra, °1961, Argentinië exlibris voor Javier Ernesto, ets, met de hand gekleurd, goudkleurige druk, veelkleurig Cetin, Firat, °1985, Turkije exlibris voor Firat Cetin, digitale beeldverwerking 32
Deboosere, Christine, °1954, België exlibris voor Johan Bosschem, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Dawson, Winston Kofi Galle, °1940, Ghana linosnede Tsima, linosnede, meerkleurendruk 33
David, Jean-Pierre, °1960, Frankrijk burijngravure Victor Hugo en Théodore Géricault, burijngravure op plexiglas, diepdruk. 34
De Cock, Charlotte, °1987, België exlibris voor Renata Praet, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Decavel, Lisa, °1989, België exlibris voor Bert Decavel, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 35
de Kemmeter, Philippe, °1964, België exlibris Livre de Maud Delcourt, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Dietzsch, Peter, °1933, Duitsland exlibris voor de Stadtbibliothek Erkner, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 36
Dhaeze, Niels, °1987, België exlibris voor Tessa Dhaeze, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Demets, Przemyslaw, °1986, België exlibris voor Demets Przemyslaw, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 37
Drope, Goetz, °1967, Duitsland ets Das erste Bad, ets, aquatint, driekleurendruk 38
Frega, Muriel, °1972, Argentinië exlibris voor Theo Maes & Maria Wijmeersch, exlibris voor Clave Bariviera, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 39
Feryn, Mira, °1988, België exlibris voor Jan Feryn, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Forneris, Erica, °1972, Italië exlibris voor Giorgio Auneddu Mossa, ets 40
Gabriel, Rosa, °1954, Duitsland ex libris voor Maria Wymeersch met opschrift, houtsnede, kleurendruk, elf drukgangen Gavel, Lennert, °1989, België exlibris voor Margo Gavel, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 41
Geeraert, Sebastiaan, °1986, België exlibris voor Peter Tomme, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk exlibris voor Jeroen Kins, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 42
Geerinckx, Veerle, °1986, België
exlibris Anouck Sels, exlibris voor Dennis Roodhooft, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Gerard, Johannes Christopher, °1959, Nederland
digitale afbeelding Bücher im Feuer in Deutschland vor 75 Jahren Bücherverbrennung 1933 2008, veelkleurendruk 43
Goovaerts, Lea, °1932, België kopergravure Dromen, kopergravure, tweekleurendruk Gligor, Traian, °1956, Duitsland exlibris voor Elvine Gligor, digitale beeldverwerking Kiippa, Tapani, °1939, Finland exlibris voor Aimo Lahdensivu, offsetdrukken, meerkleurig 44
Gümüs, Ahmet, °1989, Turkije exlibris voor Ahmet Gümüs, digitale beeldverwerking Grimi, Esteban, °1972, Argentinië exlibris voor Mariana Serbent, hoogdruk, met de hand gekleurd Guner, Nuket, °1985, Turkije exlibris voor Guner Nuket, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 45
Jacobs-Plankenauer, Eva, °1945, Nederland exlibris voor Nathalie Hassink, linosnede, tweekleurendruk Huijbregts, Johan, °1987, België exlibris voor Inge Peeters, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Jassogne, Charlotte, °1989, België exlibris voor Florence Di Leto, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 46
Hlavaty, Pavel, °1943, Tsjechië exlibris voor Wouter Van Gysel, ets, drogenaald, met de hand gekleurd, goudkleurige druk Jürgens, Harry, °1949, Duitsland exlibris voor Reglinde Latterman, ets, groene druk 47
Iliev, Kaloyan, °1979, Bulgarije exlibris exlibris voor Wouter Van Gysel, ets, aquatint, driekleurendruk exlibris voor Kaloyan Iliev, ets, aquatint, vierkleurendruk 48
Karagöz, Yigit, °1986, Turkije exlibris voor T. Fikret Ucar, exlibris voor Semih Kaplan, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 49
Jinno, Kayauko, °1942, Japan exlibris voor Kayauko Jinno met opschrift, mezzotint Kavaklioglu, Dilara, °1989, Turkije exlibris voor Ali Kilic, digitale beeldverwerking Kaya, Cansu, °1988, Turkije exlibris voor Toprak Yakin Yazir, digitale beeldverwerking 50
Kerin, Hristo Ivanov, °1966, Bulgarije
exlibris Cyriel Gladines, ets, aquatint, met de hand gekleurd Kulmeshkenov, Serik, °1956, Verenigde Staten
exlibris en nieuwjaarswensen 2007 voor Irina en Serik, hoogdruk, plasticgravure 51
Kvartalny, Vladzislav, °1979, Wit-Rusland exlibris voor Wouter Van Gysel met opschriften, ets, aquatint, vernis mou Minnebaev, Rinat, °1964, Rusland exlibris voor Makarova, linosnede, driekleurendruk 52
Li, Hang, °1982, Duitsland linosnede Das Buch Bookman linosnede Das Buch Bühne 53
Münz, Rafi, °1938, Israël exlibris voor Meital Nagar, exlibris R. M. voor Rafi Münz, digitale beeldverwerking, meerkleurendruk Lee, Hsuan-Pei, °1983, Taiwan exlibris P. voor Lee Hsuan-Pei, digitale beeldverwerking, meerkleurendruk 54
Mata, Janos, °1934, Hongarije exlibris voor de stad Sint Niklaas, digitale beeldverwerking
Mitsui, Daniel, °1982, Verenigde Staten exlibris voor Ashley Nichole Albright, digitale beeldverwerking 55
Nakano, Akihisa, °1961, Japan houtgravure A tale of crystal houtgravure A breathing shell houtgravure Awakening Roses 56
Naidenov, Hristo Georgiev, °1971, Bulgarije exlibris voor Ried Zulager met frag. uit Sonnet V van W. Shakespeare, ets, aquatint exlibris voor Ichigoro Uchida, ets, aquatint 57
Niu, Mingming, °1980, China exlibris voor Niu Mingming, houtsnede Nik Dad, Patricia, °1951, België exlibris voor Karl-Friedrich Kröger, aquatint, ets, bruine druk 58
Ödkem, Mustafa, °1986, Turkije exlibris voor Sedat Ödkem, digitale beeldverwerking (2x) Öztan, Eda, °1984, Turkije exlibris voor Eda Öztan, digitale beeldverwerking 59
Öztürk, Damla, Turkije exlibris voor Damla Öztürk, exlibris voor Ceyhun Sen, digitale beeldverwerking Pavlova, Galina, °1962, Bulgarije exlibris voor Maria Levicharova, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 60
Ondrusova Wünschova, Jana,
Pancera, Roberta,
°1940, Tsjechië
°1971, Italië
exlibris voor Marie Vacova, lithografie, blauwe druk
exlibris voor Roberta Pancera, drogenaald, bruine druk 61
Parshikov, Mikhail, °1952, Rusland exlibris voor Architect Igor Popovsky, digitale beeldverwerking, kleurendruk Pourmirzajan, Baharak, °1982, België exlibris voor Baharak Pourmirzajan, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Pektas, Hasip, °1953, Turkije exlibris voor Eda Tekcan Tomba, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 62
Piazza, Vincenzo, °1959, Italië exlibris voor Angelo Scandurra, ets Raub, Andreas, °1967, Duitsland exlibris voor Theo Maes, ets, aquatint Polito, Fernando Javier, °1975, Argentinië exlibris voor Ruben Minutoli, hoogdruk, plasticgravure 63
Samosjuk, Olga Alexandrovna, °1958, Rusland exlibris voor Viktor Kuzmichev 2008, fotogr. afdruktechn., reliëfplaatets, polymeerets, kleurendruk 64
Sengün, Emre, °1985, Turkije exlibris voor Sevgi Koyunci, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Senyuva, Idil, °1990, Turkije exlibris voor Idil Senyuva, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Sever, Selma, °1972, Turkije exlibris voor Selma Sever, digitale beeldverwerking 65
Surmont, Mathilde, °1987, België exlibris voor Melanie Surmont, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Sevinc, Ali Harun, °1989, Turkije exlibris voor Idil Senyuva, digitale beeldverwerking 66
Sürgit, Selin, °1988, Turkije exlibris voor Ibrahim Otug, digitale beeldverwerking Suarez, Graciela, °1947, Argentinië ets-aquatint Stapel boeken, tweekleurendruk 67
Tarasco, Pietro Paulo, °1956, Italië exlibris voor het Centro Studi Cesare Pavese, ets, aquatint suikerets Villino Caropreso, aquatint 68
Tomura, Shigeki, °1951, Japan exlibris voor Yasuhiko Aoki, ets, chine collé exlibris voor Motohisa Kaneko, ets, chine collé exlibris voor Motohisa Kaneko, ets 69
Ulybin, Alexandr Sergeewich, °1970, Wit-Rusland illustratie Drie peren, ets exlibris voor Nicolas en Elena Paulovich, drogenaald op kunststof 70
Usta, Volkan, °1990, Turkije exlibris voor Volkan Usta, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Uyan, Banu Inang, °1979, Turkije exlibris voor Mehmet Kagan Degerliyurt, digitale beeldverwerking, meerkleurendruk 71
Van Damme, Frank-Ivo, °1932, België exlibris voor Maikel Van de Weerd, kopergravure Van Hoorick, Hannah, °1988, België exlibris voor Siti Van Hoorick, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Van de Sijpe, Peter, °1988, België exlibris voor Lennert Steukers, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 72
Varol, Elif, °1977, Turkije exlibris voor Selçuk Ergen, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Van Dycke, Rika, °1948, België label van Rika Van Dycke, zeefdruk, driekleurendruk 73
Véron, Réjane, °1948, Frankrijk exlibris voor Jean-Max Véron, ets exlibris voor Yolande Grandcolas, ets, aquatint, driekleurendruk 74
Ves-Damyanov Borisov, Veselin, °1977, Bulgarije exlibris voor Adelina Fileva met opschrift Sint Niklaas, diepdruk, gem. techn., meerkleurendruk Vishniak, Vladimir, °1950, Oekraïne exlibris voor V. Tokovenko met opschrift, hoogdruk 75
Walschot, Jurgen, °1977, België illustratie Nieuwe media tegenover oude media, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk illustratie Don Quichotte, digitale beeldverwerking 76
Wikström, Lars, °1945, Zweden polymeerets Book of stone I Alfa en Omega Zengin, Ilker, °1987, Turkije exlibris voor Ilker Zengin, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk 77
Yelagina, Irina, °1983, Rusland exlibris voor Gil Beumont, ets, met de hand gekleurd, tweekleurendruk exlibris voor Josef Burch, ets, met de hand gekleurd, driekleurendruk 78
Yahoudzik, Vera, °1986, Wit-Rusland illustratie Bloemen, linosnede, vierkleurendruk Yilmaz, Aycan, °1988, Turkije exlibris voor Aycan Yilmaz, digitale beeldverwerking, veelkleurendruk Yüksel, Füsun, °1984, Turkije exlibris voor Atila Tayfun, digitale beeldverwerking 79
80
