REVISIE NBV OPENBARING Deelnota geschreven door dr. H.R. van de Kamp op verzoek van het deputaatschap Bijbelvertaling van De Gereformeerde Kerken (vrijg.) in Nederland (dr. H.R. van de Kamp is auteur van het commentaardeel Openbaring. Profetie vanaf Patmos, CNT 3e serie, Kampen: Uitgeverij Kok, 2000) 1,1 de dienaren van God : vult teveel in. De tekst heeft ‘zijn dienaren’ wat zowel de uitleg ‘Christus’ dienaren’ als ‘Gods dienaren’ openlaat. 1,2 Johannes maakt bekend. Voorstel: deze (Johannes) heeft getuigd Er staat in de tekst geen presens; er staat geen eigennaam; ‘getuigen’ heeft een juridische kleur, ‘bekendmaken’ niet. 1,2 wat God gesproken heeft en waarvan Jezus Christus heeft getuigd. Voorstel: het woord van God en het getuigenis van Jezus. Argumenten: de tekst heeft geen werkwoorden, maar zelfstandige naamwoorden; ‘het getuigenis van Jezus’ kan zowel genitivus subjectivus als genitivus objectivus zijn; een vertaling dient beide mogelijkheden open te houden. Mocht u kiezen voor handhaving NBV, laat dan de volgorde zijn heeft gesproken. 1,6 gevormd heeft Voorstel: heeft gevormd vgl. 1,5 heeft bevrijd en 1,6 heeft gemaakt. 1,7 doorstoken hebben Voorstel: hebben doorstoken. 1,7 alle volken op aarde. Voorstel: alle stammen op aarde. Gezien de vierledige opsommingen later in het boek (7,9; 11,9 etc.) is preciese vertaling niet zonder belang. 1,9 De drieslag ‘deelgenoot in verdrukking, koninkrijk en standvastigheid’ is in NBV moeilijker herkenbaar (net als u in ellende verkeer….). 1,9 in ellende. Voorstel: in verdrukking (om herkenbaarheid van sleutelwoord thlipsis te behouden; vgl. 2,9.10.22; 7,14). 1,9 door Jezus. Voorstel: uw broeder en deelgenoot in verdrukking, in het koninkrijk en in standvastigheid in (door de band met) Jezus. De tekst heeft de woorden ‘in Jezus’ na het derde lid van de drieslag; plaatsing achteraan houdt mogelijkheid open om deze woorden te verbinden met alleen de derde bepaling, met de tweede en de derde of met de eerste, tweede en derde. 1,9 omdat ik over God had gesproken en van Jezus had getuigd. Zie bij 1,2: ook hier zijn zelfstandige naamwoorden met werkwoordsvormen vertaald. Voorstel: om het woord van God en het getuigenis van Jezus. 1,10 in vervoering. Voorstel: in geestvervoering, om het essentiële pneuma te behouden. Deze opmerking raakt ook 4,2; 17,3 en 21,10. 1,12.20 lampenstandaards/standaards. Voorstel: kandelaren (m.i. nog steeds herkenbaar woord).
1,18 maar ik leef. Voorstel: kijk, ik leef. Deze opmerking geldt de vertaling van kai idou in heel het Bijbelboek. Mag zo’n levendige uitdrukking in een verslaglegging van een visionaire ervaring wegvertaald worden? Het is een oproep tot meekijken. 2,2 Ik weet wat u doet. Het sleutelwoord ‘werken’ is in 2,1-7 drie keer verschillend vertaald: 2,2 ik weet wat u doet 2,5 doe weer als vroeger 2,6 de praktijken van de Nikolaïeten Voorstel: laat dit sleutelwoord herkenbaar blijven 2,4 de liefde van weleer De tekst heeft: de eerste liefde 2,5 doe weer als vroeger De tekst heeft: doe uw eerste werken Voorstel: laat synonieme uitdrukkingen herkenbaar blijven 2,9 de ellende Zie de opmerking bij 1,9 2,9 bij Satan horen. De term ‘synagoge van de satan’ is niet meer herkenbaar. Deze opmerking geldt ook 3,9. 2,19 Ik weet wat u doet zie bij 2,2 2,19 u doet nu zelfs meer dan vroeger. Voorstel: uw laatste werken zijn meer dan de eerste. 2,22 in ellende storten zie bij 1,9 2,22 tenzij ze met haar breken. Voorstel: van haar werken bekeren (herkenbaar sleutelwoord) 2,23 naar zijn daden : erga nu wel met ‘daden’ vertaald 3,1.8.15 ik weet wat u doet zie bij 2,2 3,1 overal wordt beweerd dat. Nogal vrije weergave van: u hebt de naam dat (voorstel) 3,2 uw gedrag. Ook hier geldt de herkenbaarheid: uw werken/daden. 3,10 als heel de aarde en de mensen die er leven. ‘Heel de aarde’ hoort bij ‘komen, aanbreken’; ‘de mensen die…’ bij ‘op de proef worden gesteld’. 3,17 u zegt dat u rijk bent. De directe rede is weggevallen (u zegt: “ik ben rijk”). 4,1 Hierna had ik een visioen: iets te vrij voor: hierna zag ik 4,3 jaspis. Waarom niet gewoon: diamant? 4,8 langs de randen: tamelijk vrij voor ‘rondom’ 4,11 uw wil is de oorsprong van alles wat er is. Wel erg vrije vertaling voor: om uw wil was het en werd het geschapen. 5,1 degene die. Erg ouderwets. Voorstel: Hij die…
5,2 wie komt het toe. Het sleutelwoord axios (waardig) wordt in 5,2.4.9.12 twee maal vertaald met verdient en tweemaal met wie komt het toe. Voorstel: herkenbaar houden! 5,4 het deed me veel verdriet. De tekst: ik huilde zeer/heftig 5,5 wees niet verdrietig. De tekst: huil niet. Waarom dat niet gewoon vertaald? 5,5 want de leeuw uit. Want lijkt hier weergave van ‘kijk’. Is de oproep tot (mee)kijken hiermee adequaat weergegeven? 5,5 de telg van David. Het gebruikte woord ‘wortel’ geeft aan wat voorafgaat aan David. Voorstel: de wortel van David. 5,9 mensen gekocht. Alle handschriften op één na (A) lezen: u hebt ons gekocht. Zie voetnoot NBV. Is dit niet erg veel eer bij zo geringe steun? 5,11 daarna hoorde ik. De tekst heeft: ik zag en ik hoorde. 6,4 de vrede uit de wereld. Voorstel: de vrede van de aarde (om het tegendeel van de engelenzang uit Lucas 2,14 herkenbaar te houden). 6,6 een dagloon. Muntnaam (denarie) vervangen door een typering (dagloon), terwijl de woordenlijst achterin de NBV de muntnaam wel uitlegt. 6,6 voor hetzelfde bedrag. Dit roept een marktkoopman niet! 6,9 degenen die. Ouderwets Nederlands. Voorstel: allen die 6,9 omdat ze over God hadden gesproken. Zie opmerking bij 1,9 6,11 geduld hebben. De tekst biedt het werkwoord ‘rusten’ (let ook op de dwarsverbinding met 14,13) 6,11 zich bij hen gevoegd. De tekst biedt met de uitdrukking ‘het volle getal’ een dwarsverbinding met het volle getal in 7,1-8 (de 144.000). Laat dat behouden blijven! 6,17 doorstaan. Dit werkwoord (wie kan bestaan?) komt terug in 7,1 en 7,9. Daarom liever staan/bestaan om die aansluiting te behouden. 7,9 hierna zag ik dit:. De tekst heeft: zag ik en zie/let op. Zie de opmerking bij 5,5 7,14 uit de grote verschrikkingen. Zie de opmerking bij 1,9. De tekst heeft het enkelvoud. 7,14 gekomen zijn. De tekst heeft: komen (tegenwoordige tijd). Tijdens het kijken gaat het komen door. 10,11 over talrijke landen en volken en koningen. De tekst telt vier woorden: volken, stammen, talen en koningen. Zie bij 1,7. 11,8 in figuurlijke zin. Voorstel: naar geestelijke maatstaven (NBV fase 5). Dan blijft pneuma doorklinken.
11,1.10 aanhalingstekens openen en sluiten. NBV sluit de in 11,1 begonnen aanhaling af in 11,10. Voorstel: aanhalingsteken sluiten na 11,3 (opdracht uitgewerkt) of na 11,13 (als het hele verhaal verteld is). 11,13 begon eer te bewijzen. Voorstel: ze bewezen eer. 11,15 Nu begint. Voorstel: nu is het koningschap gekomen aan (vgl. 12,10). 12,5 een zoon. De tekst bezigt niet het gewone woord ‘zoon’ maar de uitdrukking ‘mannelijk wezen’. Zie ook 12,13. 12,5 herdersstaf. Voorstel: staf is voldoende. 12,10 ten val gebracht. In een voorleestekst klinkt het steeds herhaalde gegooid triomfantelijk: zie twee maal in 12,9 en 12,13. Graag gelijkluidend vertalen. 12,11 hebben hun dood aanvaard. De tekst heeft: tot in de dood, zonder het nu toegevoegde werkwoord aanvaarden. 12,11 waren niet gehecht aan. Waarom niet gewoon: hebben niet liefgehad? 13,5 kon zijn bek gebruiken. De tekst geeft twee maal de uitdrukking van goddelijke toelating hem werd gegeven ( in 13,7 weergegeven met mocht). 15,1 een einde komt. Voorstel: werd voltooid. 15,5 de verbondstent. De tekst heeft: de tent der getuigenis. 16,6 ze hebben het verdiend. Voorstel: laat de dwarsverbinding met het sleutelwoord waardig in hoofdstuk 5 behouden blijven. 16,11 het leven dat ze leidden. Ook hier geldt: laat de samenhang tussen de zeven brieven in Op.2-3 en de visioenen behouden blijven. Vertaal het sleutelwoord daden (erga) concordant. 16,15 aanhalingsteken aan het eind van het vers ipv na als een dief! 16,17 het is voorbij. Voorstel: het is gebeurd. Om de link met 1,1 ( wat binnenkort gebeuren moet) te behouden. 17,7 het beest waarop ze zit. Voorstel: het beest dat haar draagt. Dit is de keerzijde van 17,3. 17,15 vele landen en volken en stammen. Voorstel: volken en mensenmassa’s, naties en talen. Om de vierslag duidelijker te laten uitkomen. Zie opmerking bij 1,7. 17,17 tot werkelijkheid wordt. Voorstel: totdat voltooid wordt. 18,7 M ij zal niets gebeuren! Iets te vrije weergave. Tekst: rouw zie ik niet. 18,13 slaven en lijfeigenen. De tekst heeft: lichamen en zielen van ménsen. Schokkend slot van de opsomming handelswaren. Voorstel: ménsenlevens.
18,17 die op Babylon vaart. De tekst biedt hier een opsomming van vier soorten scheepspersoneel: stuurlui, kustvaarders, matrozen en vissers. 19,10 want getuigen van Jezus is profeteren. Deze wat vrije vertaling laat pneuma onvertaald. Voorstel: allen die van Jezus getuigen, spreken immers door de Geest die doet profeteren. Of als NBG-1951: het getuigenis van Jezus is de Geest van de profetie. 19,11 Trouw en betrouwbaar. Voorstel: twee hoofdletters. 19,17 midden in de zon. Voorstel: midden op de zon. 20,4 omdat ze van Jezus hadden getuigd en over God hadden gesproken. Zie bij 1,9. 20,12 jong en oud. De tekst heeft: de groten en de kleinen. 21,3 Gods woonplaats. De tekst heeft: de tent. Laat echo van tabernakeltijd herkenbaar blijven! 21,6 Het is voltrokken. Zie de opmerking bij 16,17. Behoud de link met 1,1 (gebeuren). 21,11.18.19 jaspis. Zie de opmerking bij 4,3 (liever: diamant). 22,16 de telg van David. Zie de opmerking bij 5,5. voorstel: de wortel van David. Afgesloten op 15 november 2011 Dr. H.R. van de Kamp Everlaan 31 7315 EZ Apeldoorn 055-5789566
[email protected]
