FOTO’S MARJAN THYS
10.
N AT U U R
Ontdek
11.
nieuwe wegen
Ruiter- en menroutes in de Vlaamse Ardennen
De Vlaamse Ardennen verken je het best volop genietend van de frisse lucht en in de vrije natuur. Het landschap is heel gevarieerd, heuvelachtig, uitgestrekt en doorkliefd met kleine wegen. Vandaar dat zowel wandelaars als fietsers het gebied opeisen en men tijdens het weekend menig rustzoeker tegenkomt. Geen wonder dat ook paardenliefhebbers er graag op uit trekken om langs land- en aardewegen hun portie gezondheid op te snuiven. Het fiets- en wandelroutenetwerk is aardig uitgebouwd. Voor ruiter, paard en kar is het minder evident om een bewegwijzerde route te vinden. Nochtans opende Toerisme Oost-Vlaanderen vorig jaar 4 routes: de Zoetegem menroute, de Maarkebeekvallei ruiterroute, de Livierenbos ruiter- en menroute en de Livinus ruiter- en menroute.
Te p a a r d
jesaan doen. De start is voorzien op de parking van taverne De
De regio is ideaal om te verkennen te paard. Maar er zomaar op
Moriaan in de Paddestraat. Daar is ruimte genoeg om op een
uit trekken is niet vanzelfsprekend en vaak ook niet gewenst,
comfortabele manier de kar in te spannen en achteraf een deugd-
want de natuur is op vele plaatsen kwetsbaar. Sommige delen
doende pot te pakken, zowel door paard als menner. De tocht is
werden bijvoorbeeld aangeplant om een vogelpopulatie in stand
13 km lang en gaat langs Strijpen, Sint-Goriks-Oudenhove. Roze-
te kunnen houden, andere delen zijn dan weer uniek omwille
beke en Roborst. Net zoals de andere recent geopende routes, is
van een plantensoort die maar op beperkte locaties bloeit. Daar-
de Zoetegem Menroute bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Er
om worden routes uitgestippeld. Op die manier zorgt men ervoor
is voor gezorgd dat er zoveel mogelijk op onverharde wegen kan
dat iedereen kan genieten van de natuur, zowel wandelaars als
gereden worden. De moeilijkheidsgraad varieert natuurlijk in
ruiters en paarden. De samenstellers van de routes zijn op de
functie van de weersomstandigheden en de toestand van de
hoogte van de kwetsbare en minder kwetsbare wegen en paden.
wegen die daar een gevolg van kunnen zijn. Het is natuurlijk niet
Er komt dus heel wat kijken bij het uitstippelen van een menrou-
de bedoeling om alleen maar bos- en landwegen op te zoeken. De
te. Niet alleen het inventariseren van de berijdbare wegen maar
ruiter- en menroutes passeren ook pittoreske dorpskernen, histo-
ook het inventariseren van de te beschermen stukjes natuur. Het
rische gebouwen, landschapsmonumenten en gelukkig ook aan-
eindresultaat is bijna altijd een evenwichtig huzarenstukje.
gename kroegen. Dit parcours is heel gevarieerd met passages langs zowel kinderkopjes als holle wegen.
Zoetegem Menroute De naam van de route verklapt alles. Het parcours ligt groten-
Voor de tekst van de Zoetegm Menroutebrochure tekent Danny
deels op grondgebied Zottegem en de paarden kunnen het zoet-
Lamarcq. Een bloemlezing uit zijn beschrijving van het parcours:
12. “Goed honderd meter voorbij een boerderij moeten we links een
beke, het landhuis van de wijnbouwersfamilie Thienpondt; de
aardweg indraaien. De aardweg stijgt zoetjesaan en we vallen van
Bossenaremolen en de Sint-Vincentiuskapel.
de ene verbazing in de andere: vijf/zes fazanten schuifelen vlugvlug de maïs in, een vlucht patrijzen doet ons even schrikken.
Ook deze ruiterroute zoekt zoveel mogelijk onverharde wegen op
Overal zien we, zoals bijna op deze ganse route, populieren, knot-
en het uitgestippelde parcours brengt u op nooit geziene plaat-
wilgen, struweel, kortom kleine landschapselementen te kust en
sen. Maar deze laatste bemerking geldt eigenlijk voor alle ruiter-
te keur. We telden al een tiental vlindersoorten, zagen libellen
routes.
jagen en waterjuffers dansen. Een paard filosofeert tegen een afsluiting, terwijl koeien nieuwsgierig poolshoogte komen
Livierenbos ruiter- en menroute
nemen. De veldweg wordt een asfaltweg en van hieruit zien we
Een typische en uitgestrekte Vlaamse Ardennen-gemeente waar
‘de kathedraal’ op zijn best.”
een ruiter- en menroute niet kan en mag ontbreken is natuurlijk Brakel. Opnieuw start de route aan een locatie met faciliteiten voor
Maarkebeekvallei ruiterroute
paard en ruiter. U moet naar manège De Paardebloem in Everbeek.
Wie aan paardrijden denkt in de Vlaamse Ardennen, komt auto-
Everbeek is een tweelinggemeente (Boven en Beneden) op de grens
matisch uit in Kerselare. Dit bedevaartsoord, annex manège, in
met het Waalse Pays des Collines. U begrijpt meteen dat woord
de Oudenaardse deelgemeente Edelare is de startplaats van een
“heuvelachtig” hier vrij ernstig mag genomen worden. Onmiddel-
ruiterroute die zich situeert in het hart van de Vlaamse Arden-
lijk na de start, mag u de Everbeekse Bossen opzoeken. Dit bronbos
nen. Zij wordt getypeerd door enkele opmerkelijke vergezichten
is 70 ha groot en bevat waardevolle natuurelementen die
en de beruchtste hellingen van de Ronde van Vlaanderen zijn
beschermd zijn. Afwijken van de route is dan ook uit den boze.
nooit veraf. Maarke-Kerkem en Etikoven, twee dorpskernen die op het parcours gelegen zijn, worden door menigeen omschreven als
Dit is zowel een ruiter- als menroute, toch scheiden de wegen af
de mooiste dorpjes van de streek. Zij staan model voor ons collec-
en toe omdat niet alle delen berijdbaar zijn met de kar. De tocht
tief Vlaamse Ardennen geheugen.
door Parike en Opbrakel loopt langs land- en boswegen. Men passeert zowel Brakelbos als Livierenbos. In het Livierenbos moet u
De route is 14,5 km lang en passeert enkele opmerkelijke histori-
even halt houden om te luisteren naar de stilte. Het is een van de
sche gebouwen en landschappen: Tynlon, de villa waar Valerius
weinige plaatsjes in Vlaanderen waar men werkelijk niets hoort.
De Saedeleer woonde en werkte van 1921 tot 1937; Hof te Catte-
Een stap verder en u bent in Wallonië.
N AT U U R
13.
Livinus ruiter- en menroute
Meer info over deze routes:
Herzele ligt op de grens van de toeristische Vlaamse Ardennen
U vindt veel bijkomende informatie op de routebrochures,
regio. Het is een heel uitgestrekt en op sommige plaatsen dunbe-
onder andere ook contactgegevens over dierenartsen en hoef-
volkt gebied. Het meest zuidelijke deel van Herzele (Steenhuize-
smeden. De brochures zijn verkrijgbaar op onderstaande
Wijnhuize, Sint-Lievens-Esse en Sint-Antelinks) is vrij heu-
adressen:
velachtig en dus ideaal voor plattelandsverkenning te voet, met de fiets of te paard. De uitgestippelde ruiter- en menroute is 15 of
■
Provinciaal Infokantoor Zwalm en Vlaamse Ardennen:
34 km lang, al naargelang het gekozen parcours. Deze keer geen
Rekegemstraat 28, 9630 Zwalm Tel: 055-49 92 24 -
startplaats aan een manège maar wel aan het gemeenschapscen-
[email protected] -
trum de Steenoven op de kerkkouter. De aanpalende weide kan gebruikt worden om de paarden in te spannen. Jammer genoeg
www.toerismevlaamseardennen.be ■
passeert de ruiterroute niet in de eerder genoemde deelgemeenten, maar het gekozen parcours zorgt wel voor een waardig alter-
Tel: 09-269 26 00 -
[email protected] - www.tov.be ■
natief. Het traject loopt langs Hillegem en Borsbeke en flirt met de gemeentegrens van Sint-Lievens-Houtem, die ander Livinusge-
Toerisme Oost-Vlaanderen: Sint-Niklaasstraat 2, 9000 Gent Dienst voor toerisme Stad Zottegem: Markt1, 9620 Zottegem, Tel : 09-364.64.64 -
[email protected] - www.zottegem.be
■
meente.
Gemeente Maarkedal: Administratief Centrum Valerius De Saedeleer, Nederholbeekstraat 1, 9680 Maarkedal, Tel: 055-33.46.40 -
[email protected] -
De menroute van 34 km doet de mooiste stukjes van de gemeente wel aan. Men passeert in de Paddenhoek, Ressegem, buurgemeen-
www.maarkedal.be ■
te Aaigem, Woubrechtegem, Sint-Antelinks, aan het natuurreser-
Oudenaarde, Tel : 055-31.72.51 -
[email protected] -
vaat het Duivenbos, in Steenhuize-Wijnhuize, Sint-Lievens-Esse, de Pardassenhoek en Ter Goten.
Dienst voor toerisme Stad Oudenaarde: Stadhuis, Markt, 9700 www.oudenaarde.be
■
Dienst voor toerisme Herzele: Schepenhuis, Markt 1, 9550 Herzele Tel: 053-60 70 83 - Fax: 053-62 98 69 -
Deze routes zijn allemaal uitgestippeld voor relatief kleine karren. Grote huifkarren kunnen problemen hebben als de toe-
[email protected] ■
Infokantoor Toerisme Oost-Vlaanderen vzw: Sint-Niklaasstraat
stand van de wegen modderig is door slechte weersomstandig-
2, 9000 Gent, Tel: 09-269.26.00 -
[email protected] -
heden.
www.tov.be
14.
Huifkartochten U wilt wel eens op stap met paard en kar maar u heeft het een noch het ander? De toeristische molen komt stilaan op gang in de regio en op heel wat plaatsen kan men deelnemen aan huifkartochten. De meeste blijven echter alleen toegankelijk voor groepen, maar het succes neemt zienderogen toe en af en toe kan u in de rand van een of ander evenement op een huifkar hoppen. Families, vriendengroepen, verenigingen en organisaties zakken af naar Etikhove, Horebeke, Kluisbergen, Zottegem en waar al niet om een tochtje te maken langs Vlaamse Ardennen wegen. Elke aanbieder heeft zijn eigenheid en voelt zich thuis in zijn
■
gemeente of omgeving. Wij gingen op bezoek bij Johan Verdonckt
St.-Kornelis-Horebeke, 055-45 78 79, 0476 80 60 21,
in Maarkedal en waren aangenaam verrast door niet alleen de gedrevenheid van de menner maar ook zijn collectie koetsen.
www.potjeslogting.be ■
Verdonckt gaat op stap met groepen van 10 tot 24 personen. Hij toert in de omgeving van Maarkedal. In de zomer is hij een paar keer per week ingespannen voor groepen die vooraf reserveren en
Mieke & Jos Poppe & Buysse: Potjeslogting, Haaghoek, 4,
Restaurant Christophorus: Pontstraat 39, Kluisbergen, 055-38 58 68 (tochten vanaf 15 personen)
■
Wonderreizen Zottegem: Van Aelbrouckstraat 8, 9620 Zottegem, 09 360 34 34 (tochten vanaf 10 à 12 personen)
van heinde en verre afzakken naar de Vlaamse Ardennen. Maar naast huifkartochten heeft hij ook een heus koetsenmuseum
Linx:
waar tientallen pronkstukken staan. Een perfecte kopie bijvoorbeeld van de koets waarin Frans Jozef II huwde met Keizerin Sissi, originele begrafeniskoetsen en lijkwagens uit de 18e eeuw, een oude gereconstrueerde smidse, een bokkenwagen en schitterende berlines uit verschillende perioden. Naast zijn eigenhandig gebouwd museum is er ook een cafetaria en toonzaal waar nieuwe koetsen worden verkocht. Verdonckt maakt zelf originele en speciale koetsen, maar voert daarnaast ook koetsen in uit Polen. Zijn hart ligt bij het mennen zelf, dat is duidelijk.
Bereikbaarheid D’Afspanninghe Boembeke 7, Michelbeke, 055 42 27 05 lijn 23 en 24, halte Rozebeke Kerk
Hof Ter T’Hondt Kapelleberg 17, Maarkedal, 055 31 57 75 lijn 16-17 en belbus Horebeke, halte Mater Holle Weg
Johan Verdonckt Rubberigtsbank 39, 9681 Maarkedal lijn 61 en belbus Ronse en Maarkedal, halte Nukerke Omgegangsstraat
Mieke & Jos Poppe & Buysse
Het museum is nog maar twee jaar open en de ziel van Verdonckt gaapt in elke koets. Jammer dat het alleen toegankelijk is voor groepen.
Info huifkartochten in de Vlaamse Ardennen ■
D’Afspanninghe: Boembeke 7, Michelbeke, 055-42 27 05 (vooral ceremonies)
■
Hof Ter T’Hondt: Kapelleberg 17, Maarkedal, 055-31 57 75
■
Johan Verdonckt: Rubberigtsbank 39, 9681 Maarkedal,
FOTO’S DIENST CULTUUR EN TOERISME GAVERE
055-21 87 17, www.koetsen-verdonckt.be
Potjeslogting, Haaghoek, 4, St.-Kornelis-Horebeke belbus Horebeke, halte Sint-Kornelis-Horebeke plein
Restaurant Christophorus Pontstraat 39, Kluisbergen lijn 65 en belbus Kluisbergen, halte Berchem Pontstraat
Wonderreizen Zottegem Van Aelbrouckstraat 8, 9620 Zottegem alle lijnen en belbussen, halte station
Meer info?
