1 van :36

Huisjesmelkers slaan slag in het spoor van Airbnb | Economie | de Vol...

1 van 16

http://www.volkskrant.nl/economie/huisjesmelkers-slaan-slag-in-het-s...

Ze staan er wat verdwaasd bij. In de ene hand een halve liter Bitburger, terwijl de andere het handvat van een rolkoffer omklemt. De Duitser Felix en zijn vrienden zijn net aangekomen in Amsterdam, voor de eerste keer. Negen opgeschoten jongens uit Frankfurt van begin twintig, die met elke slok bier meer in de stemming komen voor wat drie lange nachten in de hoofdstad moeten worden. De vrienden hebben zojuist de sleutel van hun Wimdu-appartement opgehaald bij de beheerder op de Nieuwezijds Voorburgwal, vlak bij het Centraal Station. Dat wil zeggen: ze hebben een sleutel opgehaald, maar

7-4-2015 8:36


2 van 16


kregen de jongens bericht dat hun adres op de Plantage Kerklaan bij nader inzien al vol zat. 'Toen ik vroeg waar we dan moesten slapen, kreeg ik geen antwoord', zegt Felix, nog altijd wat ontdaan. Vrijdagmiddag, 5 uur. Op de stoep voor de Nieuwezijds Voorburgwal 44 klinkt voortdurend het geratel van rolkoffers. Toeristen halen hier de sleutel op voor het Amsterdamse appartement dat ze online hebben geboekt. Eenmaal buiten verwerken vakantiegangers zichtbaar de verrassing die ze binnen aantroffen. Die gezellige Airbnb-woning blijkt gerund te worden door een boekingskantoor. Vooraf betalen, liefst in cash en wie niet tussen 3 en 6 uur 's middags zijn sleutel komt ophalen, moet 30 tot 50 euro extra betalen. Welcome to Amsterdam. Voor Felix en zijn vrienden loopt het goed af. Ze kunnen terecht in een woning op de Overtoom. Veel maakt het ze niet uit, zolang ze maar een dak boven het hoofd hebben. 'We komen hier niet om te slapen', grijnst Felix voor hij in een taxi richting het appartement verdwijnt. De Britse Layla (32) en Olivia (32) zijn minder snel tevreden. Op het trapje voor het sleutelkantoor bestuderen ze vertwijfeld de locatie van hun Airbnb-adres op de kaart. Marnixkade 79, aan de uiterste rand van de Jordaan. 'Het zou toch minder

7-4-2015 8:36


3 van 16


Achter ze, in het pand op de Nieuwezijds Voorburgwal 44, bevindt zich de receptie van CheckInDesk BV. Een bedrijf dat zichzelf omschrijft als een 'centraal bagage-, betaal- en sleutelpunt voor de sharing economy'. In de praktijk is het kantoor niet zozeer sleutelpunt voor de deeleconomie, maar vooral de spil in een netwerk van deels illegaal verhuurde appartementen in Amsterdam. Vanuit hier worden zeker 86 appartementen met in totaal 240 slaapkamers en 803 bedden aangeboden aan toeristen. Dat gebeurt op de welbekende deelwebsites als Airbnb en Wimdu, maar ook op een hotelreus als Booking.com zijn veel adressen te vinden die leiden naar het sleutelkantoor op de Nieuwezijds Voorburgwal, blijkt uit onderzoek van de Volkskrant.

7-4-2015 8:36


4 van 16


Met de razendsnelle opkomst van huizenverhuurwebsites is elk huis een potentieel hotel geworden. Vooral in Amsterdam worden veel woningen aan reizigers verhuurd. Op Airbnb alleen al zijn momenteel zo'n tienduizend Amsterdamse adressen te vinden. De gemeente schat dat in totaal ongeveer dertienduizend complete woningen te huur staan, een toename van 30 procent ten opzichte van vorig jaar. Leuk bijverdienen voor wie het niet erg vindt om tijdens de vakantie een stel vreemden in huis te halen. Nog leuker bijverdienen voor wie een paar lege pandje in de binnenstad overheeft en het niet zo nauw neemt met de regels. Amsterdamse vastgoedeigenaren, kleine en grote, hebben de deeleconomie ontdekt. Vreemd is dat niet, volgens Marnix Bolkestein. Hij maakt als projectleider aanpak illegale hotels namens de gemeente jacht op overtreders. 'Als je de verschillende mogelijkheden naast elkaar legt, brengt verhuur aan toeristen het meest op.' Gewone Amsterdammers kunnen daar volgens Gert Jan Bakker van Meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag niet tegenop. 'Waarom zou een eigenaar aan vaste bewoners verhuren als toeristen veel meer betalen?'

7-4-2015 8:36


5 van 16


eigenaar zich aan de regels houdt. Zo mag de woning niet langer dan twee maanden per jaar worden verhuurd en aan niet meer dan vier personen tegelijk. Pandjesbazen laten zich door die regels niet belemmeren in hun omzethonger. Zo verhuurt Living Capital zijn appartementen structureel en het liefst aan zo veel mogelijk toeristen tegelijk. Daarbij zijn de woningen niet altijd brandveilig. De gemeente sloot op last van de brandweer tot nu toe zeker drie illegale hotels in beheer van Living Capital. Het misbruik door de vastgoedeigenaren legt de vinger op de zere plek van de door bedrijven als Airbnb en Wimdu zo bejubelde deeleconomie. Waar deze verhuursites de wereld een beetje beter zeggen te maken door reizende wereldburgers de mogelijkheid te geven hun bezit met elkaar te delen, zijn het uiteindelijk de grote vastgoedbezitters en de verhuursites zelf die ervandoor gaan met de winst. 'Er is niets mis met Airbnb, zolang het op een gezellig niveau blijft', zegt Jan Willem Wesselink, hoofdlaborant bij het Kennislab voor Urbanisme en zelfbenoemd criticus van de deeleconomie. Het klinkt natuurlijk hartstikke sympathiek, het delen van woningen, auto's en schuurmachines. 'Maar door al dat delen zouden we haast vergeten dat er uiteindelijk

7-4-2015 8:36


6 van 16


die profiteren van de snelle opmars van de deeleconomie. 'Pandjesbazen worden beter van Airbnb, terwijl een receptioniste in een hotel misschien haar baan verliest omdat hotels de concurrentie niet meer aankunnen.'

Daarbij is het maar zeer de vraag of die vastgoedbazen braaf belasting afdragen over hun opbrengsten. Airbnb int sinds begin dit jaar namens de gemeente toeristenbelasting, maar op de tientallen andere websites die woningen aanbieden in Amsterdam, gebeurt dat nog niet. Wesselink: 'Als we niet oppassen, wordt op deze manier een informele economie opgetuigd, die de kloof tussen arm en rijk groter maakt.' Spin in het web van appartementen die via het kantoor op de Nieuwezijds Voorburgwal worden verhuurd, is Lucas Izycki, directeur van vastgoedbedrijf Living Capital. Hij

7-4-2015 8:36


7 van 16


tot Stone Capital omgedoopte Direct Housing, in 2007 werd uitgeroepen tot 'huisjesmelker van het jaar'. Sindsdien heeft de Amsterdammer zich toegelegd op de toeristenopvang en exploiteert hij een lange lijst pandjes in de stad. Van huisjesmelker tot amateur-hotelier, in een paar jaar tijd. Dat laatste doet hij in elk geval samen met de Roemeen Ioan Hategan, die behalve als directeur bij CheckinDesk BV ook vaak als vertegenwoordiger van Living Capital optreedt. De zakenpartners huren woningen van vastgoedbezitters met als doel ze aan toeristen te verhuren. Zodra de eigenaar heeft getekend, voorziet Living Capital het huis van een IKEA-interieur. Een ingehuurde fotograaf legt het appartement op z'n voordeligst vast en er verschijnt een advertentie op internet. Airbnb, Wimdu, 9flats, Booking.com, Expedia, HomeAway, Flipkey. Hoe meer websites, hoe beter. Zo verhuurt 'Eliseo' vanuit Gibraltar op Airbnb het strakwitte 'Prince Canal' appartement in de Jordaan. Voor een kleine 500 euro per nacht kunnen twaalf gasten terecht in het driekamerappartement dat ondanks een overdaad aan abstracte schilderijen en foto's van de Eiffeltoren, niet echt huiselijk aandoet. 'Dit appartement is perfect voor families en vrienden die

7-4-2015 8:36


8 van 16


Op de recensiepagina's van Airbnb regent het klachten van reizigers die hun authentieke Amsterdamse ervaring in het honderd zagen lopen. 'Het gaat hier om een agency', schrijft Julien over 'Big Group apartment 3', in de Indische buurt. 'Maar dat vertellen ze je pas als je hebt geboekt.' Op de foto's mag het door Living Capital beheerde adres er luxueus uitzien, in werkelijkheid is het volgens Julien rubbish. 'We dachten dat Airbnb een leuke manier was om een appartement te huren van een local, zonder de ongemakken van een hotel. This is basically worse.' Ook de Britse Layla en Olivia zijn ontevreden met hun appartementen aan de Marnixkade, mailt Layla na afloop. 'Het was uiteindelijk veertig minuten lopen vanaf het centrum. En er zouden zes bedden staan, maar het waren er vier. Onhandig, want we waren met z'n zessen.' Tot vorig jaar vroeg Living Capital voor zo veel mogelijk appartementen een 'shortstay-vergunning' aan. Deze vergunning, die de gemeente sinds januari 2014 niet meer verstrekt, geeft de eigenaar voor tien jaar toestemming een pand aan zakenreizigers verhuren. Daar staan wel strikte regels tegenover: de woning mag bijvoorbeeld niet voor minder dan vijf nachten worden verhuurd.

7-4-2015 8:36


9 van 16


een van de klanten van Living Capital blijkt dat het bedrijf zich niet aan die regels houdt. Een woning in de Pijp wordt stelselmatig aan toeristen verhuurd, voor minder dan vijf nachten. Sterker nog, volgens handhavers dient het papierwerk vooral als rookgordijn. 'Door het aanvragen van een shortstayvergunning, verhulde u dat de woning als hotel werd gebruikt.' Ook appartementen zonder vergunning worden door Living Capital moeiteloos in de markt gezet. In ruil voor de geleverde diensten vraagt de bemiddelaar een kwart van de omzet. Om de schijn op te houden dat er keurig huur wordt betaald, maakt het de opbrengsten in delen over. 'Ik probeer het dan zo in gedeelten te storten dat het op een vaste huur lijkt', schrijft directeur Izycki in een mail aan een klant. Die 'huur' wordt formeel vastgelegd in een contract. 'Daarbovenop maken we een 2e (geheim) contractje waarin we zetten dat het eigenlijk voor een 25 procentregeling is.'

Inwoners van met name de Amsterdamse binnenstad zien hun buurt veranderen door de komst van toeristen. 'Muizen en ratten vind ik niet zo erg', zegt Jan de Jong (64) uit de Schippersstraat. 'Rolkoffers, dát is pas een plaag.' De ooit zo rustige, nog geen 100 meter lange straat op de

7-4-2015 8:36


10 van 16


Op het hoogtepunt werden zeker drie volledige panden - waarvan één in het beheer van Living Capital permanent verhuurd aan toeristen. De Jong: ''s Avonds zaten ze zich in te drinken op straat. Of ze hielden een wedstrijdje bierflesjes smijten in de achtertuin.' Een jaar geleden spijkerde de gemeente de illegale hotels dicht. Maar toen de panden na een paar maanden weer werden vrijgegeven, kwamen de rolkoffers terug.

De strijd die de gemeente in de Schippersstraat voert tegen de illegale hotels, is exemplarisch voor wat zich in de rest van de stad voltrekt. De gemeente lijkt maar moeilijk grip te krijgen op de illegale verhuur door pandjesbazen. Een website als Airbnb geeft geen adressen van verhuurders prijs, dat maakt de illegale hotels moeilijk op te sporen. Bovendien laten de vastgoedeigenaars zich niet makkelijk afschrikken. 'Enige manier hoe ze zouden kunnen handhaven, is: na meerdere telefoontjes van boze buren', schrijf Izycki in de eerder genoemde mail aan een klant. 'Zolang dat niet gebeurt, niks aan de hand.' Het bedrijf gaat ondanks verschillende waarschuwingen van de gemeente vaak stug door met de illegale verhuur.

7-4-2015 8:36


11 van 16


tijd groot zijn geworden bestaan al langer zorgen over de gevolgen voor de woningvoorraad. Zo protesteerden inwoners in San Francisco - de geboortegrond van Airbnb - deze zomer tegen de website. Investeerders van buiten de stad zouden op grote schaal panden opkopen om ze vervolgens op Airbnb aan te bieden. In Barcelona, Londen en Parijs spelen dezelfde problemen. Volgens buurtbewoners worden ook in de Amsterdamse binnenstad volop panden opgekocht met als doel ze aan vakantiegangers te verhuren. 'Op de Wallen heb je voor een paar ton een aardig appartementje' zegt Walter Ploos van Amstel, buurtbewoner en fanatiek bestrijder van illegale hotels in zijn stadsdeel. 'In een weekend kun je zo 1.200 euro aan zo'n appartementje verdienen.' Bij Jan de Jong in de Schippersstraat staan een paar keer per jaar 'vastgoedtypes' voor de deur. 'Van dat snelle geld, weet je wel. Die zijn uit op dit soort panden.' De meeste huizenbezitters die zaken doen met Living Capital zijn niet bereid te reageren op de samenwerking of ze houden ze het erop dat zij zich aan alle regels houden. Uit de administratie van Living Capital blijkt echter dat de eigenaren, in veel gevallen eten van en akkoord gaan met de verhuur aan toeristen, ook als de nodige

7-4-2015 8:36


12 van 16


een brief aan Living Capital weten op de hoogte te zijn van de 'shortstayactiviteiten' van de huurder 'in strijd met het bestemmingplan'. Het kantoor legt de 'rekening en risico' daarvoor bij Living Capital.

In de Schippersstraat is de rust enigszins terug gekeerd. De gemeente timmerde de illegale hotels nogmaals dicht. Een maand geleden zijn de woningen weer vrijgegeven. En hoewel de eerste toeristen alweer zijn gesignaleerd, lijken het er vooralsnog een stuk minder dan voorheen. 'Een paar toeristen is prima, leuk juist. Ik heb ook niets tegen Airbnb. Die wildgroei die er uit voortkomt, daar heb ik problemen mee.' Toch houdt De Jong zijn adem in nu het toeristenseizoen op het punt staat aan te breken. Je weet maar nooit, met die rolkoffers.

De Volkskrant beschikt over huurcontracten en shortstay-overeenkomsten ondertekend door Living Capital en aanverwante bedrijven. Uit de documenten blijkt onder andere dat het kantoor op Nieuwezijds Voorburgwal 44 als check-inbalie fungeert voor de huurders. Van ruim veertig appartementen heeft de Volkskrant documenten in handen. Deze informatie is via een digitale zoektocht aangevuld met tientallen appartementen op Booking en Airbnb die verwijzen naar de check-inbalie van Living Capital.

7-4-2015 8:36


13 van 16


7-4-2015 8:36


14 van 16


|

|

7-4-2015 8:36


15 van 16


7-4-2015 8:36


16 van 16


▼

▼

▼

7-4-2015 8:36

1 van :36

Recommend Documents