NOTE PREPARATOIRE POUR LA REUNION DU 14 MAI 2012 ‘PassPort’: propositions concrètes pour une formation transfrontalière pour le spectacle vivant dans l’Eurométropole
VOORBEREIDENDE NOTA VOOR DE VERGADERING VAN 14 MEI 2012 PassPort’: concrete voorstellen en invulling voor een grensoverschrijdende managementopleidingen voor de culturele sector in de Eurometropool versie : 26.04.2012
1. Retour suites aux réunions et rencontres avec partenaires: Context na enkele meetings en ‘gedachtenwisselingen’ met (mogelijke) partners:
•
Dans le courant du mois de mars, nous avons eu des retours de SMartFR, et SMartBE, et rencontré différents partenaires: l’AFDAS (organisme de financement paritaire de la formation professionnelle en France), des administrateurs de structures culturelles issus du réseau NEXT (les 5 partenaires de NEXT: La Rose des Vents, Villeneuve d'Ascq (FR) ; Espace Pasolini, Valenciennes (FR) ; kunstencentrum BUDA, Kortrijk (BE) ; Cultuurcentrum Kortrijk (BE) ; La Maison de la culture de Tournai (BE) ) et de leurs partenaires: Le Prato, Latitudes contemporaines, le VIVAT à Armentières. Pour conclure ces rencontres et échanges, une réunion s’est déroulée le 29 mars dans les locaux de l’Eurométropole, en présence des partenaires du réseau Vis-a-Vis et de SMartFR et SMartBE. De ces échanges, il en ressort différents aspects:
•
In de loop van de maand maart 2012 werden verschillende vergaderingen belegd met mogelijke partners voor en geïnteresseerde structuren in PassPort, zoals SMartFR en SMartBE, het AFDAS (een instelling die in Frankrijk beroepsopleidingen organiseert en ondersteunt), een aantal verantwoordelijken van het NEXT-festival (de 5 partners van NEXT: La Rose des Vents, Villeneuve d'Ascq (FR) ; Espace Pasolini, Valenciennes (FR) ; kunstencentrum BUDA, Kortrijk (BE) ; Cultuurcentrum Kortrijk (BE) ; La Maison de la culture de Tournai (BE) ) en een aantal van hun partners: Le Prato, Latitudes contemporaines, le VIVAT à Armentières. Een laatste vergadering tenslotte vond plaats op 29 maart in de kantoren van de Eurometropool, opnieuw met de partners van Vis-a-Vis en SMartFR en SMartBE. Uit die verschillende ‘ontmoetingsmomenten’ werden een aantal voorstellen en ideeën gedistilleerd: Ø Un intérêt et enthousiasme pour ces formations: L’ensemble des structures manifestent un intérêt et un enthousiasme pour ces formations. L’Afdas s’engage à suivre et soutenir le processus de construction du programme de formation en vue de labelliser la formation, avec un délai de 6 mois l’instruction du dossier. Ce soutien est un atout essentiel pour assurer le financement global. Les administrateurs des structures culturelles transfrontalières ont souligné leur volonté de participer à ces formations, mais aussi le besoin collectif de ces formations. Il apparait enfin que le besoin est partagé tant pour les artistes que pour les « professionnels ». Ø Interesse en enthousiasme: Er is bij zowat alle partners heel wat interesse in en enthousiasme voor een dergelijke opleiding. Het Afdas liet ook weten zich te willen engageren voor de opleiding, dat betekent goed nieuws voor de financiering en de opleiding wordt door hen dan ook gelabelliseerd. Door de afgevaardigden van de verschillende organisaties wordt de noodzaak van een dergelijke opleiding
1
absoluut onderschreven. En dat die noodzaak wordt aangevoeld bij zowel artiesten als bij ‘professionals’ die werken binnen de culturele organisaties. Ø Contenu/Inhoud: Les besoins sont surtout liés à la connaissance de la structuration et de l’administration générale des secteurs culturels en France et en Belgique. Par ailleurs, une grande partie des retours soulignent la difficulté à mixer les publics lors d’une même formation (principalement artiste et professionnels).
Een dergelijke opleiding zou vooral moeten focussen op de manier waarop de culturele sector is gestructureerd in BE en FR, en uiteraard ook op de administratieve verschillen terzake tussen beide landen. De opleiding moet ook voldoende specifiek zijn, dus is het wellicht geen goed idee om eenzelfde opleiding te organiseren voor artiesten en professionals. Ø Durée/Duur : De manière générale, l’ensemble des interlocuteurs intéressés s’interroge sur la durée proposée des modules. L’attention est portée sur la problématique d’avoir un contenu très dense, doublé par la problématique transfrontalière, et une courte durée de formation.
Het spreekt voor zich dat een dergelijke opleiding heel wat thema’s in detail moet kunnen behandelen. Bovendien gaat het om een grensoverschrijdende opleiding, tweetalig dus, en dat heeft dus ook zijn impact op de duur. Ø Financement/financiering: L’afdas s’engage à suivre le projet et donc à apporter un co-financement pour les participants côté français. Pour les participants belges, SMartBE s’engage à explorer les pistes de financements (rencontrer le FOREM/VDAB).
Het Afdas heeft dus toegezegd om de opleiding te ondersteunen. Hun co-financiering is vooral belangrijk voor de Franse deelnemers. SMartBE engageert zich om na te gaan of er aan Belgische kant een gelijkaardige co-financiering te vinden is (evt via FOREM/VDAB).
2. Proposition de contenu et agenda pour PassPort: Voorstel tot inhoud en agenda van PassPort:
Suite à la réunion du 29 mars avec l’Eurométropole, et en intégrant les ajouts et propositions des partenaires, voici la mise en œuvre proposée: • • •
Axer le contenu sur le spectacle vivant. Organiser le cursus en deux modules Scinder le module 2 en deux pour se concentrer sur les problématiques des différents publics. Soit potentiellement 12 jours de formation.
Na de vergadering van 29 maart bij de Eurometropool, en rekening houdend met de inbreng en voorstellen van de partners, hierbij reeds enkele grote lijnen: • • •
Voor de inhoud focussen we ons op de podiumkunsten De opleiding opsplitsen in 2 delen: een algemeen deel over de structuur/organisatie van het culturele veld en vervolgens een tweede deel dat focust op de administratie. De tweede module zou dan nog eens worden opgeplitst, voor artiesten enerzijds en voor culturele werkers anderzijds.
Proposition de déroulé: Voorstel tot invulling:
2
Module 1 : Approche des systèmes culturels français et belges. Module 1 : voorstelling van het culturele veld en cultuurbeleid in Frankrijk en België Durée/Duur: 2 jours/2 dagen Lieu/Locatie: A définir/in te vullen. La première journée pourrait éventuellement se dérouler lors du NEXT Festival 2012? Een eerste dag kan eventueel worden gelinkt aan het NEXT Festival 2012? Dates/Datum: Novembre – décembre 2012 Publics/Doelpubliek: Professionnels (directeurs de structures, administrateurs, etc.) ; Artistes Professionals uit de cultuursector (afgevaardigden van cultuurhuizen, gezelschappen, bedienden) maar evenzeer artiesten. Contenu/Inhoud: Présentation des politiques culturelles: analyser les modalités d’intervention et les politiques culturelles ; identifier les logiques institutionnelles. L’environnement économique du secteur (marché et logiques économiques). Les acteurs du secteur: Organigramme des métiers du spectacle vivant de chaque côté de la frontière et analyse des grandes différences du système (comparaison). Présentation des formes juridiques: ASBL et Asso loi 1901, EPCC, statut indépendant, etc.. Aperçu de la législation générale et vulgarisation des textes de loi
Globale voorstelling van het culturele veld en het cultuurbeleid in beide landen. Hoe steekt het cultuurbeleid in elkaar? Wat zijn de instellingen die verantwoordelijk zijn voor dat cultuurbeleid en hoe verschillen ze van elkaar tussen beide landen? Hoe belangrijk is het marktgegeven binnen het cultuurbeleid? Wat zijn de verschillende spelers? Bestaat er zoiets alse en ‘organigram’ met een schets en vergelijking van wie er deel uitmaakt van het culturele veld aan beide kanten van de grens? Wat zijn de verschillende juridische statuten : vzw, asso loi 1901, EPCC, zelfstandige,… Hoe steekt de wetgeving en subsidiëring summier in elkaar? Intervenants pressentis/mogelijke intervenanten: FR: Kenneth Quiguer (Multicité) Pascale BONNIEL-CHALIER (Consultante à la Terre est ronde et conseillère municipale et communautaire à la mairie de Lyon, enseignante à l’Université Lumière Lyon 2 et à l’ENSATT. BE: Gudrun Heymans (Cultuurcontactpunt Vlaanderen) Bart Caron (ex-kabinetsmedewerker Min v Cultuur) Vianney Favier (Culture.Wapi) Jan Goossens (directeur KVS) Jan Timmermans (Kunstenloket) Paul-Henri Wauters (Botanique) Roos Desmet (Cultuurdienst Kortrijk)
Module 2 : Administration du spectacle vivant (pour acteurs culturels) Module 2 : De administratieve realiteit en verschillen van de podiumkunsten in BE en FR Durée/Duur: 5 jours/5 dagen Lieu/Locatie: A définir/in te vullen. Eventuellement les locaux de l’Eurométropole. On peut également ‘combiner ‘1 ou 2 endroits dans la même semaine. Eventueel de lokalen van de Eurometropool. We kunnen ook 2 verschillende locaties nemen tijdens dezelfde week.
3
Dates/Datum: janvier-février 2013/januari-februari 2013. Publics/Doelpubliek: Professionnels (directeurs de structures, administrateurs, etc.) Professionals uit de cultuursector (afgevaardigden van cultuurhuizen, gezelschappen, bedienden). Contenu/Inhoud: • •
• •
•
•
• •
Etre employeur: emploi de personnel ; fiche de paie ; déclarations sociales ; cotisations sociales ; spécificités du secteur ; conventions collectives ; règlement RPI/KVR en Belgique. La propriété intellectuelle et artistique: les différents droits et leurs particularités en FR et en BE , la gestion collective des droits en FR et en BE ; les sociétés civiles de gestion des droits ; quelles situations donnent lieu à une rémunération en droit d’auteur (concert, diffusion d’un morceau a la radio, reprise d’un morceau par un autre artiste, ...etc.)? Mobilité des artistes : document A1 (ou E101) La fiscalité : la fiscalité et parafiscalité des entreprises du spectacle vivant ; la TVA : ses taux, quand s’applique-t-elle, le taux de quel pays faut-il respecter? ; Witholding taxes: qu’est-ce que c’est? quand s’appliquent-t-elles? A quel taux? ; taxes et cotisations perçues par des organismes autonomes.
Hoe stel je artiesten tewerk? Word je beschouwd als werkgever? Wat is de wetgeving in beide landen op vlak van loonfiches, sociale lasten, wat zijn de specificiteiten van de culturele sector in beide landen, CAO, reglementering inzake KVR/RPI in België? Hoe word je als cultuurhuis/festival/… geconfronteerd met de wetgeving en verschillen inzake auteursrecht en intellectueel eigendom? Hoe worden die rechten in beide landen beheerd? Wanneer word je geacht om als organisator welk auteursrecht te vergoeden (vb voorstelling, gebruik van muziek in een voorstelling,…)? En welke inningsmaatschappijen zijn hiervoor in beide landen verantwoordelijk? Op welk manier werken ze samen? Mobiliteit van artiesten : situatie van het document A1/E101. Fiscaliteit waarmee je als cultuurhuis wordt geconfronteerd. Wat is de correcte BTW-voet die wanneer en in welk land moet worden gebruikt? Wat is de situatie in beide landen op vlak van bedrijfsvoorheffing en witholding taxes?
Modalités pédagogiques/pedagogische methodiek: • Apports théoriques/theoretische uiteenzettingen • Etudes de cas/casestudies • Visite de structures/bezoeken aan bepaalde cultuurhuizen/gezelschappen • Documentation pédagogique fournie/naslagwerk eventueel te voorzien Intervenants pressentis/mogelijke intervenanten: FR: Jean François Bert Audrey BOISTEL (Responsable juridique de SMartFr) Laurence Boisseaux (Fiscaliste pour la SACEM, Paris) BE: Koen Huyghebaert (fiscalist Kunstenloket) Thomas De Mot (specialist auteursrecht, Strictly Confidential) Ignace de Breucker (financieel directeur Ancienne Belgique) Olivier Desclez/Frisia Donders (SMartBE)
Module 3 : Administration du spectacle vivant (pour artistes) Module 3 : De administratieve realiteit en verschillen van de podiumkunsten in BE en FR Durée/Duur: 5 jours/5 dagen Lieu/Locatie: A définir/in te vullen.
4
Eventuellement les locaux de l’Eurométropole. On peut également ‘combiner ‘1 ou 2 endroits dans la même semaine. Eventueel de lokalen van de Eurometropool. We kunnen ook 2 verschillende locaties nemen tijdens dezelfde week. Dates/Datum: janvier-février 2013/januari-februari 2013. Publics/Doelpubliek: Artistes, auteurs, compositeurs, interprètes, encadrement des artistes. Verschillende artiesten, of mensen die actief zijn op vlak van artiestenbegeleiding. Contenu/Inhoud: •
• •
•
• •
• •
•
•
Quels sont tes droits et devoirs professionnels comme artiste: protection sociale, retraite/pension, médecine du travail, conges, avantages sociaux, chômage, frais professionnels, abattements, frais réels ; impôts sur le revenu, règlement RPI/KVR en Belgique. Mobilité des artistes : document A1 (ou E101) Comment gérer ta propriété intellectuelle et artistique comme artiste en FR et BE: les différents droits et leurs particularités en FR et en BE ; les droits d’auteur ; les droits voisins ; La gestion collective des droits en FR et en BE ; les sociétés civiles de gestion des droits ; déposer et protéger son œuvre ; quelles situations donnent lieu a une rémunération en droit d’auteur (concert, diffusion d’un morceau a la radio, reprise d¡¦un morceau par un autre artiste, ...etc.) ? ; comment récupérer ses droits dans un cadre transfrontalier? La fiscalité pour un artiste en FR et BE : la fiscalité et parafiscalité des entreprises du spectacle vivant. Comment interpreter la TVA en BE et FR: ses taux, quand s’applique-t-elle, le taux de quel pays faut-il respecter? Witholding taxes: qu’est-ce que c’est? Quand s’appliquent-t-elles? A quel taux? Taxes et cotisations perçues par des organismes autonomes. Comment déclarer ses revenus issus des droits d’auteur (statut fiscal des auteurs).
Wat zijn je sociale rechten en plichten als artiest in BE en FR ? Hoe zit de sociale bescherming in elkaar, verschillende wetgeving inzake pensioen, arbeidsverzekering, verlof, sociale rechten, werkloosheid, beroepsuitgaven, belastingen, reglementering inzake RPI/KVR… Wat betekent het document A1/E101, waar dient het voor? Welke garantie biedt dit document voor een artiest? Hoe kan je als artiest je intellectuele eigendom registreren in BE en FR? Wat zijn de verschillende soorten auteursrecht en hoe kan je ze innen? Naburige rechten? Hoe wordt het auteursrecht geïnd in beide landen en door welke maatschappijen? Welke omstandigheden zorgen ervoor dat je als artiest het recht hebt om welk auteursrecht te innen (voorstelling, gebruik van een werk in een voorstelling, tentoonstelling, gebruik door een andere artiest,…)? Hoe kan je deze rechten innen als Belgisch artiest in Frankrijk en omgekeerd? Onder welk fiscaal regime valt een artiest in FR en BE? Wat zijn de BTW-voeten die je dient te gebruiken? Wat is de situatie rond de bedrijfsvoorheffing en witholding taxes? Hoe kan je hier als artiest mee worden geconfronteerd? Hoe dien je als artiest in beide landen je inkomsten, uit bvb auteursrecht, correct aan te geven?
Modalités pédagogiques/pedagogische methodiek: • Apports théoriques/theoretische uiteenzettingen • Etudes de cas/casestudies • Visite de structures/bezoeken aan bepaalde cultuurhuizen/gezelschappen • Documentation pédagogique fournie/naslagwerk eventueel te voorzien Intervenants pressentis/mogelijke intervenanten: FR: Jean François Bert Audrey BOISTEL (Responsable juridique de SMartFr) Laurence Boisseaux (Fiscaliste pour la SACEM, Paris) BE: Koen Huyghebaert (fiscalist Kunstenloket) Thomas De Mot (specialist auteursrecht, Strictly Confidential)
5
Ignace de Breucker (financieel directeur Ancienne Belgique) Olivier Desclez/Frisia Donders (SMartBE)
3. Prochaine réunion: Volgende vergadering:
•
Lundi 14 mai de 14.00 à 18.00 à l’Auberge de la Maison Folie de Wazemmes. Cette réunion est organisée par Culture et Flonflons Flandres dans le cadre du festival d’Accordéon de Wazemmes.
•
Maandag 14 mei van 14.00 tot 18.00 in de Auberge van het Maison Folie te Wazemmes. Deze vergadering wordt georganiseerd door Culture en Flonflons Flandres in het kader van het Festival d’Accordéon de Wazemmes.
6
