1 I n h o u ds opgave 1
Inleiding De opdracht Het OV-Terminalcomplex Centraal Breda
3 5 7 9
2
De ambitie
10
3
De Stedenbouwkundige schets
12
4
Realisatieaspecten
18
5
Milieuaspecten
20
Bijlagen 1 Advertentietekst 2 Selectieleidraad 3 Formulier: Aankondiging van opdracht
22 24 30
1
2
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
1 I n l ei din g Inleiding
Het gemeentebestuur Breda in samenwerking met het ministerie van Verkeer & Waterstaat, het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, de Provincie Noord-Brabant en de Nederlandse Spoorwegen, is voornemens een nieuw Openbaar Vervoer Terminalcomplex te bouwen met internationale allure. Het station neemt een cruciale positie in, in het openbaar vervoernet van Breda en omstreken. Een belang dat nog zal toenemen door de komst van de HSL-shuttle, die een zeer snelle verbinding met Rotterdam/Amsterdam en Antwerpen/Brussel, en daarmee de rest van Europa zal realiseren. De transformatie van het station is de eerste stap in een reeks ontwikkelingen die zullen leiden tot een sterkere ruimtelijke en functionele samenhang tussen de verschillende woon- en werkgebieden aan de noordkant van de stad en de binnenstad. Het nieuwe OV-Terminalcomplex dat het bestaande station vervangt, wordt het beeldmerk van de 21e eeuw van het centrum van Breda, net zoals de Onze-Lieve-Vrouwenkerk de icoon is van het historische deel van de stad. De OntwikkelingsDienst Breda van de gemeente Breda treedt op als aanbestedende dienst voor deze opdracht. De aanbesteding zal plaatsvinden volgens de niet-openbare procedure als bedoeld in de Richtlijn Diensten van de EEG (92/50/EEG waarin opgenomen 97/52/EG).
Kroon op de binnenstad
3
legenda
openbaar groen openbaar groen OV-Terminal
semi groen semiopenbaar openbaar groen privé privegroen groen trottoir trottoir
bebouwing 1 laag bebouwing 1 laag
bebouwing in 2in lagen bebouwing 2 lagen bebouwing in 3in lagen bebouwing 3 lagen
bebouwing in 3in lagen bebouwing 4 lagen
glasachtige bebouwing glasachtige bebouwing
optoppingen van van 4 lagen optoppingen 4 lagen accenten accenten sporen sporen
perrons perrons 2.35+NAP
1.80+NAP
1.22+NAP commercie 2.35+NAP2.35+NAP 1460m2
NOORDLAAN
commercie
BUSBAAN
AAN BUSB
1.22+NAP
23.4
2.45 +NAP
taxi
CVV
Voorbeeldinvulling stedenbouwkundige structuur 4
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
taxi
taxi
taxi
taxi
taxi
taxi
2.45 +NAP
taxi
taxi
taxi
taxi
taxi
CVV
2 D e o p d ra c ht De opdracht
De opgave voor de gehele opdracht heeft betrekking op de volgende werkzaamheden binnen de fasen zoals genoemd in hoofdstuk 12 van de SR 1997: Fase 1: Voorlopig Ontwerp - een voorlopig ontwerp voor het nieuwe OV-Terminalcomplex en voorpleinen, zowel aan de noord- als aan de centrumzijde; - een architectonische visie op de inpassing in het gehele Stationskwartier.
De opdracht wordt verstrekt volgens de in de SR 1997 genoemde fasen. Per onderdeel zal voorafgaand aan die werkzaamheden schriftelijk opdracht worden verstrekt. In eerste instantie wordt alleen opdracht verstrekt voor Fase 1: - een voorlopig ontwerp voor het nieuwe OV-Terminalcomplex en voorpleinen, zowel aan de noord- als aan de centrumzijde; - een architectonische/stedenbouwkundige visie op de inpassing in het gehele Stationskwartier.
Fase 2: Definitief Ontwerp - een definitief ontwerp voor het nieuwe Stationsgebouw. Fase 3: Bouwvoorbereiding - de controle op de hoofdvorm, plaats en hoofdmaat alsmede op de definitieve keuze voor materiaalgebruik, afwerking en detaillering van het nieuwe OV-Terminalcomplex tijdens de besteksfase; - de werkzaamheden als bedoeld in artikel 48 en 49 van de SR 1997: - het deelnemen aan planteam-vergaderingen tijdens de fase van de bouwvoorbereiding. Fase 4: Prijs- en contractvorming - geen werkzaamheden van toepassing Fase 5 Uitvoering en oplevering - de controle op de hoofdvorm, plaats en hoofdmaat alsmede op de definitieve keuze voor materiaalgebruik, afwerking en detaillering van het nieuwe OV-Terminalcomplex tijdens de uitvoeringsfase; - de werkzaamheden als bedoeld in artikel 48 en 49 van de SR 1997; - het deelnemen tijdens de uitvoering, aan bouwvergaderingen.
Luchtfoto Spoorzone met het Stationskwartier in rood
5
wonen kantoren grote functie,kantoren flexibiliteit,bij voorkeur wonen flexibiliteit,ten minste 40 woningen voorzieningen congrescentrum hotel
Voorbeeldinvulling stedenbouwkundige functiekaart 6
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
Heett OOVV--TTeerrm H miinnaallccoom mpplleexx Het OV-Terminalcomplex
In 2006 zal de HSL-shuttle van Rotterdam naar Antwerpen in Breda stoppen. Ook zullen alle stads- en streekbussen, die Brabantstad aansluiten op de Randstad, er halteren. Het OV-Terminalcomplex koppelt dus de euregio met de regio en de stad. Het nieuwe OV-Terminalcomplex wordt het visitekaartje van Breda voor grote groepen reizigers, die er gemakkelijk, snel en veilig hun weg moeten kunnen vinden. Daarnaast is het een belangrijke noordzuid verbinding voor voetgangers en fietsers, die de Willemsstraat aan de Speelhuislaan koppelt en daarmee het centrum aan noord. Het OV-Terminalcomplex vormt tevens het hart van het Stationskwartier, het plangebied van het Nieuwe SleutelProject, NSP Centraal Breda. Het is een katalysator voor de ontwikkelingen in dit gebied, en in de Spoorzone. Bovendien wordt de OVTerminalcomplex het beeldmerk, de icoon, van het nieuwe Stationkwartier en van de noordelijke binnenstad. Tot het OV-Terminalcomplex wordt de ontwikkeling van de integrale OV-knoop (plaats waar alle openbare vervoerssystemen bij elkaar komen) gerekend. Bij het OV-Terminalcomplex behoren ook commerciële voorzieningen, woon- en werkeenheden, autoparkeren, P&R (Park & Ride) voorziening, fietsparkeren en het Noord- en Zuidplein. De komst van de HSL-shuttle versterkt de functie van het station als een belangrijke entree van Breda voor grote groepen reizigers. De aanwezigheid van de spoorbundel zal bedrijven uitnodigen om zich te profileren. De spoorbarrière wordt door de nieuwe ontwikkeling zoveel mogelijk geslecht door goede verbindingen te maken van noord naar zuid, waarbij de stationsonderdoorgang de belangrijkste is. De aanwezigheid van het OV-Terminalcomplex als vervoersknooppunt zorgt dat het Stationskwartier het hart wordt van de noordelijke binnenstad, een plek van aankomst en vertrek.
7
Afbakening van het plangebied voor de OV-Terminal 8
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
Centraal Breda Centraal Breda
Plangebied OV-Terminal
Het project Breda Centraal, waartoe de ontwikkeling van het nieuwe OV-Terminalcomplex behoort, is een van de zes nieuwe generatie sleutelprojecten in Nederland. Dit betekent dat vanuit het Rijk en de lokale overheden extra aandacht wordt besteed aan de integrale kwaliteit van deze projecten. Het Rijk ondersteunt dit project met de volgende doelstellingen: - Integrale ontwikkeling van de stationslocatie tot een hoogwaardige, multimodale openbaarvervoersknooppunt; - Toplocatie voor wonen, werken en voorzieningen; - Maximale spin off van investeringen in HSL-infrastructuur op stedelijke vernieuwing en intensief ruimtegebruik; - Maximale spin off van investeringen in commercieel vastgoed op stedelijke vernieuwing en verhoging van de kwaliteit van de fysieke omgeving. Deze doelstellingen vormen mede de basis voor de ontwerpopgave.
Het plangebied heeft betrekking op het OV-Terminalcomplex Breda-CS met daarin: - Het treinstation; - Het busstation; - De fietsenstallingen; - De parkeervoorzieningen behorende bij de OV-Terminal; - De vastgoedontwikkelingen aan de randen van de OV-Terminal; - De commerciële voorzieningen binnen de OV-Terminal; en in de plinten van het vastgoed; - De voorpleinen.
Het nieuwe OV-Terminalcomplex is een onderdeel van de ontwikkeling van het Stationskwartier. In totaal wordt in het plangebied Centraal Breda (exclusief het parkeren) circa 200.000 m2 nieuw vastgoed gerealiseerd. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de gebiedsontwikkeling en de OV-Terminal ontwikkeling. Tot de gebiedsontwikkeling wordt de ontwikkeling van het gehele vastgoedprogramma (circa 200.000 m2) gerekend en de aanleg en aanpassing van de benodigde infrastructuur. Het wordt een zeer efficiënte vervoersterminal waar, in 2007 de HSLshuttles naar Antwerpen en naar Rotterdam zullen stoppen naast alle stads- en streekbussen en de HOV-lijn, die Brabantstad beter aansluiten op de Randstad. Voor de mensen die er aankomen, vertrekken of verblijven zijn er winkels en voorzieningen en zonnige terrassen op het zuidplein. Daarnaast is het een congres- en zakencentrum en een toplocatie voor woningen. Bovendien vormt het een belangrijke voetgangers- en fietsroute van de binnenstad naar het noorden van de stad en vice versa. De OV-Terminal heeft geen voor- of achterkant, beide zijden zijn even belangrijk en krijgen een eigen gezicht.
Zie nevenstaand figuur voor een afbakening van het plangebied voor de OV-Terminal.
Niet tot de scope van dit plan behoren: - De aanpassingen aan het sporenemplacement; - De toeleidende weginfrastructuur; - De overige gebiedsontwikkeling.
Deelgebieden Stationskwartier 2.9 2.8
2.7
2.4 2.5
2.6
1.1 2.1 2.2
2.3
1.1
Terminalhal
2.7
2.1
Stationsweg
2.8 Belcrum Midden
2.2
Spoorstraat
2.9 Belcrum Noord-Oost
2.3
Markzone Zuid
2.10 Belcrum Noord-Oost
2.4
Terminal Oost
2.11 Belcrum Noord-Oost
2.5
Terminal West
2.12 Belcrum Noord-Oost
2.6 Markzone Midden
9
Markzone Noord
2 D D ee aa m m bb ii tt ii ee De ambitie
De opgave Het nieuwe OV-Terminalcomplex wordt het knooppunt van internationale, nationale, regionale en lokale verbindingen van vervoer: internationaal aankomen en vertrekken in de OV-Terminal Breda-Centraal Station. Als uitgangspunten voor het nieuwe OV-Terminalcomplex zijn geformuleerd: - In het OV-Terminalcomplex komen alle modaliteiten van vervoer (HST, Brabantstad, HOV - een geleide openbaar vervoervoorziening die via een vrije baan de terminal binnenkomt -, bus, taxi, auto, fiets en voetganger) samen. Een efficiënte en comfortabele overstap tussen deze modaliteiten houdt in het gelijkwaardig positioneren van alle OV-modaliteiten onder één dak. - Het OV-Terminalcomplex zal niet alleen passen in het stedelijk weefsel, maar is hier een belangrijk onderdeel van. - Het nieuwe OV-Terminalcomplex is het beeldmerk van het Stationskwartier. - Het nieuwe OV-Terminalcomplex moet een prettige en veilige plek zijn. - Naast de transferfunctie wordt tevens een vastgoedprogramma in en buiten de terminal gerealiseerd. Voor de realisatie van het OV-Terminalcomplex zijn meerdere partijen verantwoordelijk. De verantwoordelijke partijen zijn het Rijk, Gemeente en NS (Vastgoed). Het programma Het OV-Terminalcomplex wordt ontwikkeld als integrale terminal volgens het concept alle vervoerswijzen onder één dak. Voor de verplaatsings- en verblijfsgebieden geldt dat ze een architectonische kwaliteit bezitten. Het ontwerp dient voldoende toekomstvast te zijn. Dit betekent dat het OV-Terminalcomplex over voldoende capaciteit beschikt om de verwachte groei van passagiersstromen te kunnen afwikkelen, volgens een afwikkelingsniveau dat past bij de NSP-kwaliteit.
10
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
In het nieuwe OV-Terminalcomplex wordt extra aandacht besteed aan de sociale veiligheid. Ruimte, licht en oriëntatie zorgen hiervoor. Middels het toevoegen van commerciële functies wordt ook een bijdrage geleverd aan het creëren van veiligheid. Bij het maken van nadere afspraken over het beheer zal specifiek aandacht voor sociale veiligheid zijn. Het programma voor de nieuwe OV-Terminalcomplex is opgebouwd uit: Passage: De passage van de terminal biedt toegang tot de perrons en verbindt de noordzijde met de wijk Belcrum en de zuidzijde met het centrum. Deze passage zal nieuw worden gerealiseerd en kent een breedte van 20 meter vrije doorgang en een vrije hoogte van 3,20 meter. In de passage worden liften en roltrappen opgenomen en deze beschikt over vides ter plaatse van de opgangen. Noordelijke en zuidelijke stationshallen: Aan zowel de noord- als de zuidzijde worden nieuwe stationshallen gerealiseerd. De hal aan de noordzijde heeft een functie als verblijfsruimte, ontmoetingsruimte, commerciële ruimte en overgangsruimte naar de stad voor zowel trein- als buspassagiers, de hal aan de zuidzijde is met name voor treinpassagiers en passanten. Commerciële en culturele voorzieningen: In de stationshallen zullen commerciële voorzieningen een plek krijgen. Tevens zal aan de noord- en zuidzijde als plintbebouwing van de bouwvolumes, nieuwbouw van commerciële voorzieningen worden gerealiseerd. In het totaal gaat het om circa 50 woningen, circa 15.000 m2 bvo kantoren en 10.000 m2 bvo aan voorzieningen (bv. horeca, detailhandel, congrescentrum, expositieruimte, etc) waarvan circa 1000 m2 in de stationshallen. Overkapping: Door de overkapping over sporen, passage en busplatform wordt de OV-Terminalcomplex een ruimte onder één kap waar alle vervoersmodaliteiten samen komen. De stationskap bundelt en verbeeldt alle functies van het station:
-
Ze geeft vorm aan de belangrijke noord-zuid verbinding door deze richting expressief te verbeelden; Ze omarmt de belangrijke ruimtes van het station: de hallen en de passage; Ze geeft beschutting en oriëntatie aan de reizigers in het station; Een modern symbool voor Breda in de 21e eeuw.
Busplatform: Het busplatform is een integraal onderdeel van het OV-Terminalcomplex en zal ruimte bieden aan: - 14 vertrekhaltes voor stad- en streekvervoer; - 2 vertrekhaltes voor HOV; - 2 uitstaphaltes; - 3 bufferplaatsen.
Noordelijke / zuidelijke stationshallen
Fietsenstalling: De fietsen worden in een gebouwde voorziening gestald die onderdeel uitmaakt van het OV-Terminalcomplex. Van de ca 4.000 fietsenstallingplaatsen worden ca 2.600 bewaakt en ca 1.400 onbewaakt gerealiseerd. Fietstunnel: De bestaande tunnel wordt omgebouwd tot fietstunnel, deze is bereikbaar vanuit de fietsenstallingen. De stationshallen zullen bereikbaar zijn via de fietstunnel.
Passage
Parkeervoorziening: Ten behoeve van het autoparkeren zal als onderdeel van het OV-Terminalcomplex een parkeervoorziening aan de noordzijde worden gerealiseerd. Deze gebouwde parkeervoorziening beschikt over 720 plaatsen, waarvan 500 voor de P&R voorzieningen. Primaire voorpleinfuncties: De voorpleinen zullen zodanig worden ingericht dat hier voldoende capaciteit is voor de primaire voorpleinfuncties (Taxi en Kiss & Ride plaatsen). Hiervoor zullen voor taxi aan het Noordplein 6 plaatsen en aan het Zuidplein 13 plaatsen worden gerealiseerd. Voor Kiss & Ride zullen zowel aan het Noordplein als aan het Zuidplein 10 plaatsen worden gerealiseerd.
commerciële / culturele voorzieningen
11
3 D e Ste d e n b ouw ku n dig e sc h e t s De Stedenbouwkundige schets
Het programma is omgezet naar een stedenbouwkundig schetsontwerp. OV-Terminalcomplex Het OV-Terminalcomplex is het visitekaartje van Breda voor grote groepen reizigers, die er gemakkelijk, snel en veilig hun weg moeten vinden. Het is ook de icoon voor het nieuwe Stationskwartier. Daarnaast is het een belangrijke noord-zuid verbinding voor voetgangers en fietsers, die de Willemsstraat aan de Speelhuislaan koppelt. In en rond de terminal is er natuurlijk ook ruimte om te wachten, te winkelen en te verpozen. Dit zal met name geconcentreerd zijn rond de stationshallen en de stationspleinen. De voorzieningen zullen echter zo worden geplaatst dat ze de vervoerstromen niet of zo min mogelijk hinderen. Kap De kap is het beeldmerk van de terminal en geeft uitdrukking aan de belangrijke noord-zuid verbinding door deze richting expressief te verbeelden. Ze koppelt de belangrijke ruimtes van het station: de hallen, de passage en andere functies. Tevens biedt ze beschutting en oriëntatie aan de reizigers. De overkapping geeft, als beeldbepalend element, vorm aan meerdere functies: een kap over de onderdoorgang, over de perrons, en over de zuidelijke voorruimte. De kap over de passage moet zoveel mogelijk daglicht in de passage brengen. Reizigers kunnen zich hierdoor gemakkelijk oriënteren. De kappen over de perrons kunnen meer gesloten zijn maar dienen te zorgen voor voldoende licht op de perrons. De overkapping van de zuidelijke voorruimte kan in detaillering en transparantie afwijken om de zichtbaarheid van de terminal vanuit de Willemsstraat te vergroten. Onderdoorgang De passage is opgesplitst in twee delen: de voetgangerspassage en de fietsverbinding. De voetgangerspassage is de belangrijkste verbinding tussen de verschillende perrons en de beide stationsentrees.
12
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
Bovendien is het een belangrijke verbinding in het gebied van noord naar zuid. Omdat een goede doorstroming essentieel is, wordt de breedte van de onderdoorgang 20 meter, de vrije hoogte wordt minimaal 3,20 meter. De passage moet een logische voortzetting worden van het maaiveld, waardoor de continuïteit van de vervoerstromen niet wordt verstoord. De toegankelijkheid van de perrons wordt optimaal. Door grote gaten, die ook daglicht brengen in de onderdoorgang, kunnen de reizigers van en naar de perrons door middel van trap, roltrap of lift. De overzichtelijkheid vormt hier een belangrijk thema. Er is geen commercie in de passage, maar wel bij de entrees en de stationshallen. Fietsverbinding Ten oosten van de voetgangerspassage bevindt zich de fietsverbinding. Deze verbinding is gescheiden van de voetgangerspassage om de verschillende stromen (met verschillende snelheden) elkaar niet te laten hinderen. De fietsverbinding is net als de voetgangerspassage een belangrijke noord-zuid verbinding. Aan de fietsverbinding liggen aan beide zijden fietsenstallingen. Vanuit de stallingen zal de terminal direct bereikbaar gemaakt moeten worden. Dit bevordert het gebruiksgemak van de fietser en vermindert daarmee het ‘wildparkeren’ van fietsen. De verbinding maakt deels gebruik van de huidige stationstunnel. Deze zal echter geen knik meer maken maar recht worden doorgetrokken naar de noordzijde. De oude perrontoegangen zorgen voor licht en lucht. In de uitwerking zal veel aandacht besteedt moeten worden aan de sociale veiligheid en degelijkheid van de verbinding. Perrons De perrons moeten zo overzichtelijk mogelijk zijn. Er mogen geen sociaal onveilige plekken ontstaan. Hiertoe moeten zoveel mogelijk transparante materialen toegepast worden, zodat wachtruimtes, balustrades en liften zo min mogelijk het zicht beperken. Daarnaast moet op een aangename manier op het openbaar vervoer gewacht kunnen worden. Dus met voldoende (dag)licht en droog en windvrij.
congres congres
perron 3
busperron
etalage
13.2
etalage
busperron = 5,50 + NAP
BS = 4,65 + NAP
perron 2 BS = 4,65 + NAP
perron 1
perron = 5,50 + NAP
passagevloer = 0,35 - NAP
passagevloer = 0,35 - NAP
3.2
1.22 + NAP
xx + NAP
etalage
4.8
peil noord = 2,35 + NAP
7.3
onderzijde kap = 12,80 + NAP
bovenleiding = 9,80 + NAP
kantoren
kantoren
1800m2
1570m2
busperron
glazen vloer
perron 1
glazen vloer
perron 2
perron 3
glazen vloer
congresc cong rescentru entrumm
congrescentrum
1330 1130 m2 m2
1270m2
Alle perrons op dezelfde hoogte voor visuele relatie tussen perrons
13
etalage 1.22+NAP
peil zuid = 2,45 + NAP
Zuidplein Het Zuidplein wordt het visitekaartje van het Stationskwartier aan de zijde van de binnenstad. Hier komen een aantal functies samen: zo moeten de verkeersstromen van voetganger en fiets gecombineerd worden met een verblijfsklimaat met winkels, horeca en terrassen. Tevens moet er een hoogteverschil worden opgelost. Door asymmetrie in het plein en de bebouwing aan te brengen, ontstaan er verschillende sferen met verschillende functies op en rond het plein. De westzijde van het plein ligt op hetzelfde niveau als het omliggende gebied (2,45 +NAP). Het is een plein met een verblijfsfunctie en terrassen op de zon. De oostzijde heeft een stroomfunctie van voetgangers en fietsers van en naar het station en de noordzijde van de stad. Hier liggen ook de fietsenstallingen. Het plein moet aan deze kant een hoogteverschil van 2,45 +NAP naar 1,22 +NAP overbruggen, het niveau van de fietstunnel en van de voorruimte. Dit wordt gedaan door het plein licht te laten hellen. Uiteraard moet hierbij rekening worden gehouden met mindervaliden, de hellingshoek varieert van flauw tot zeer flauw (1:25). De gehele inrichting dient te voldoen het Handboek Toegankelijkheid. Daarnaast zijn er ook diverse trappen op het plein bij de overgang van de oostzijde naar de passage en aan de westzijde. In het meest oostelijke deel van het plein is ruimte voor een goed vormgegeven onbewaakte fietsenstalling. Een toren aan de zuidzijde kan een belangrijke landmark voor de omgeving betekenen. Zuidhal De zuidhal fungeert als vestibule voor de stad. Het is een verblijfsruimte die om deze reden naast de passage wordt geplaatst om een efficiënte doorstroming in de passage niet te hinderen. Hier zijn uiteraard de loketten en informatie te vinden en krijgt de commercie een (gepaste) plaats. Naast de hal ligt nog een voorplein op een niveau tussen de niveaus van Zuidplein en passage. Hierdoor kan het Zuidplein als het ware doorlopen in de terminal. De ruimte dient hier wel voorzien te zijn van een overkapping. Hierdoor ontstaat een zeer geleidelijke overgang tussen plein en passage. Op deze plek bevindt zich ook de toegang tot de fietsverbinding gekoppeld aan de entree van een fietsenstalling.
14
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
Noordplein Aan de noordzijde vindt de hoofdontsluiting van de terminal voor gemotoriseerd verkeer plaats. De Stationslaan buigt om het Noordplein heen, dit remt het verkeer af en biedt ruimte voor Kiss en Ride en taxi’s. Kiss en Ride is overigens ook mogelijk via de ondergrondse passage in de parkeergarage, van waaruit men direct en overdekt de terminal kan bereiken. Het hoogteverschil tussen maaiveld en passage wordt ook aan deze zijde in twee stappen opgelost. Ten eerste helt het plein flauw naar de passage toe tot het niveau van de fietsverbinding. Vervolgens wordt onder het busstation de rest van het hoogteverschil overbrugd door middel van trappen, hellingbaan en/of een lift. Op het plein is ruimte voor een goed vormgegeven onbewaakte fietsenstalling in twee lagen, half verdiept en half verhoogd. In vormgeving verwant aan de fietsenstalling op het Zuidplein. Noordhal De noordhal fungeert als vestibule voor deze zijde van de stad. Omdat het busperron een geringere constructiehoogte heeft dan de andere perrons, is de ruimte hier ca. 4,8 m hoog. Hierdoor ontstaat automatisch een hal. Doordat dit ook de plaats is waar de overstap van bus op trein en omgekeerd plaatsvindt, is dit de logische plek om kaartverkoop en andere voorzieningen op te nemen. Deze functies worden echter dusdanig geplaatst dat ze de doorstroming zo min mogelijk verstoren. De hal gaat vloeiend over in de passage. De fietsverbinding is aan deze zijde duidelijk gescheiden van de voetgangersverbinding, omdat aan deze zijde de fietsers van alle kanten kunnen komen en deze stromen elkaar niet mogen hinderen.
1.22+NAP commercie 2.35+NAP2.35+NAP 1.22+NAP
commercie 2.35+NAP1680m2
2.35+NAP
90m2
1.22+NAP
commercie
commercie
onderzijde kantoren = 12,80 + NAP
1610m2
commercie
0.35-NAP
1.85+NAP commercie
4350m2
stationshal
1.85+NAP 1.22+NAP
fietsenstalling fietsenstalling 1561m2 1720m2
commercie
1.22+NAP
passagevloer = 0,35 - NAP
Doorsnede ter plaatse van perron
0.35 -NAP fietsenstalling horeca/commercie 860m2
stationshal 410m2
1.22+NAP
voorplein
2.45 +NAP
2.45 +NAP
2.45 +NAP
ren eren
fietsenstalling
1.85+ NAP
1.05- NAP
1.22+ NAP passagevloer = 0,35 - NAP
parkeren
Doorsnede ter plaatse van busperron
15
1.68- NAP
terrassen
2.45 +NAP
terrassen
onderzijde kantoren = 12,80 + NAP
ho
210m2
K&R
K&R
K&R
K&R
taxi
K&R
BREDA
taxi
taxi
taxi
CVV
CS
Massa’s Zuidplein
Zuidzijde hal
horeca/ winkels
1.22+NAP
fietsen stalling
voorplein
horeca/ winkels
winkels
terrassen
terrassen
2.45 +NAP
2.45 +NAP
fietsen stalling
2.45 +NAP
CVV
taxi
taxi
taxi
taxi
taxi
taxi
Voorbeeld inrichting Zuidplein
16
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
2.45 +NAP
taxi
taxi
taxi
taxi
taxi
taxi
CVV
Massa’s Noordplein
gevel Noordzijde schaal 1:500 terras
Noordzijde 2.35+NAP
1.80+NAP
1.22+NAP commercie 2.35+NAP2.35+NAP 2.35+NAP
1.22+NAP
commercie 2.35+NAP1680m2
4350m2
0.35-NAP Voorbeeld inrichting Noordplein commercie
stationshal
1.22+NAP
1.85+NAP
90m2
commercie
commercie
1610m2
commercie
1.85+NAP 1.22+NAP
1.85+NAP
fietsenstalling fietsenstalling 1561m2 1720m2
2930m2
commercie
1.22+NAP
17
4 R R ee aa ll ii ss aa tt ii ee aa ss p p ee cc tt ee n n Realisatieaspecten
De kwaliteit en uitstraling van het OV-Terminalcomplex zullen in belangrijke mate van invloed zijn op het totale gebied. Uitgangspunt hierbij is dat het ontwerp tenminste voldoet aan de richtlijnen van het Ministerie V&W (referentiestation) en aan het Handboek Toegankelijkheid. Een onderscheid wordt gemaakt in de transferfunctie (voor trein en bus) en overige voorzieningen (commerciële functies). De bouw van het vastgoed mag het gebruik van de transferfunctie van het OV-Terminalcomplex niet hinderen. Voor de uitbreiding van de railinfrastructuur is het Ministerie van V&W c.q. ProRail verantwoordelijk. Bij de ontwikkeling van het OV-Terminalcomplex is ervan uitgegaan dat deze uitbreiding wordt gerealiseerd. De realisatie van het OV-Terminalcomplex zal vanaf het functievrij maken en saneren van het emplacement en stamspoorlijn circa 4 jaar in beslag nemen. Kosten Zoals reeds is beschreven bestaat de terminal enerzijds uit publieke onderdelen (de transferfunctie) en anderzijds uit commercie (de winkels ten behoeve van de reizigers en de parkeerplaatsen en de fietsenstallingen). Rijk, gemeente en Provincie hebben met elkaar de intentie uitgesproken te investeren in publieke voorzieningen in het plangebied Breda Centraal. Daarnaast mag worden verwacht dat de toekomstige private investeringen in de directe omgeving enkele honderden miljoenen euro’s zullen bedragen. Planologisch Voor het plangebied geldt op dit moment geen bestemmingsplan. Door de Gemeenteraad is voor het gebied rondom het station een voorbereidingsbesluit genomen door de gemeenteraad op 30 oktober 2003. Dit besluit is in werking getreden op 5 november 2003 en heeft een werkingsduur van twee jaar.
18
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
19
M ii ll ii ee uu aa ss pp ee cc tt ee nn 5 M Milieuaspecten
pompen, warmte-koude opslag en/of lichtdoorlatende zonnepanelen op/in de stationskap mogelijk is. Waterbeheer (opslag en afvoer) moet onderdeel zijn van de geïntegreerde bouwopgave.
Milieubeleid Breda wil een stad zijn waar mensen graag wonen, werken en recreëren, want uiteindelijk gaat het om de kwaliteit van de leefomgeving. Het sleutelwoord bij het geformuleerde milieubeleid is dan ook “Duurzaamheid”. Het OV-Terminalcomplex wordt een bijzonder gebouw met internationale allure en uitstraling, hetgeen ook vanuit milieuoogpunt vertaling moet krijgen. In dit project dient veel aandacht te worden besteed aan onder andere duurzaam bouwen en het optimaliseren van de leefomgeving. Milieuthema’s - Algemeen De bouw van de OV-Terminalcomplex wordt niet gehinderd door milieuknelpunten, hiervoor zijn dan ook geen aanvullende maatregelen nodig. Overlast die de bouw voor omwonenden en stationsgebruikers met zich mee kan brengen, zal met tijdelijke maatregelen zoveel mogelijk worden beperkt en bestreden. - Bodem De binnen de gebiedsontwikkeling aanwezige bodemverontreinigingen worden gesaneerd. Dit gebeurt in samenwerking met de SBNS (Stichting Bodemsanering Nederlandse Spoorwegen), waarbij uitgangspunt is dat de bodemkwaliteit na sanering zodanig is dat er geen risico’s voor de volksgezondheid en de ecologie meer is. Tevens wordt ongewenste verspreiding van eventueel achtergebleven mobiele bodemverontreiniging voorkomen. - Duurzaam bouwen Voor het onderdeel duurzaam bouwen wordt het Nationaal Pakket Utiliteitsbouw Nieuwbouw en Nationaal Pakket Woningbouw Nieuwbouw als leidraad gehanteerd. Voor twee onderdelen hieruit, zijnde energiemaatregelen en waterbeheer, wordt concreet aangegeven wat moet worden gedaan. Binnen het OV-Terminalcomplex wordt een “EnergiePrestatie op Locatie” van 7 voorgeschreven, die middels toepassing van warmte-
20
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
- Externe Veiligheid De visie van de gemeente Breda op het gebied van (externe) veiligheid is dat middels afschermen, zoneren, bron- en eventueel proceduremaatregelen de risico’s tot een aanvaardbaar niveau [bouwen van (beperkt) kwetsbare objecten buiten de Plaatsgebonden Risico-contour en geen overschrijding van de oriënterende waarde van het GroepsRisico] worden teruggebracht. Uitgaande van het voorlopig stedenbouwkundig plan Stationskwartier en de laatst bekende vervoersprognoses liggen er geen (beperkt) kwetsbare objecten binnen de PR-contour en wordt de oriënterende waarde van het GR niet overschreden. - Geluid Als uitgangspunt voor de ontwikkeling van het gebouwde programma en het infrastructuurprogramma geldt dat de bestaande situaties niet mogen verslechteren. Verder moet bij de gebiedsontwikkeling zoveel als mogelijk worden voldaan aan de voorkeursgrenswaarden uit de Wet geluidhinder. Waar dit niet mogelijk is, moet afwijking hiervan aantoonbaar worden gemaakt. Met name de woonfunctie is gevoelig voor geluidshinder, dientengevolge gelden maximumgrenzen aan het aantal verkeersbewegingen. Vooral aan de zuidkant zal de verkeers- en geluidsbelasting moeten dalen om bewoning mogelijk te maken. De optredende verhoging van de geluidsbelasting als gevolg van de aanpassing en uitbreiding van de railinfrastructuur en wegenstructuur wordt opgevangen door bij deze projecten vast te stellen maatregelen. - Geur In de omgeving van het plangebied is geurverspreidende industrie aanwezig. Momenteel wordt onderzocht of het mogelijk is deze industrie te verplaatsen. Mocht dit niet haalbaar blijken dan zullen bronmaatregelen worden geëist om de geuroverlast te minimaliseren. Middels zonering en fasering van de realisatie wordt met deze maatregelen rekening gehouden.
- Luchtkwaliteit De luchtkwaliteit staat met name onder druk door het wegverkeer in en rondom het plangebied. In het stedenbouwkundig plan is door te zoneren zoveel mogelijk rekening gehouden met de luchtkwaliteit. Door de afschermende werking van kantoren en parkeergarages langs de wegen voldoet de luchtkwaliteit bij de achterliggende woningen aan de wettelijke grenswaarden. Maatwerk in alle fasen blijft echter geboden.
B ii jj ll aa gg ee n B n
Selectie architect OV-Terminalcomplex Breda–CS nsp Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3
21
Advertentietekst Selectieleidraad Formulier: Aankondiging van opdracht
B i jl age 1
Advertentietekst Selectie architect OV-Terminalcomplex Breda–CS nsp Het gemeentebestuur van Breda, in samenwerking met de Rijksoverheid en de Nederlandse Spoorwegen, is voornemens een nieuw Openbaar Vervoer Terminalcomplex te bouwen. Rondom het OV- Terminalcomplex worden tienduizenden meters kantoren, winkels, voorzieningen, woningen en parkeergarages gebouwd. Met de uitvoering van dit project zet Breda een grote stap tot een verdere uitbouw van de reeds bestaande euregionale uitstraling van de stad. Het openbaar vervoer rond het Terminalcomplex wordt compleet opnieuw ingericht met volop aandacht voor voetgangers. De OntwikkelingsDienst Breda van de gemeente Breda treedt op als aanbestedende dienst. De aanbesteding zal plaatsvinden volgens de niet-openbare procedure als bedoeld in de Richtlijn Diensten van de EEG (92/50/EEG waarin opgenomen 97/52/EG). De aanbesteding betreft de navolgende opgave: - Een voorlopig ontwerp. - Een definitief ontwerp. - De controle op de hoofdvorm, plaats en hoofdmaatvoering als mede de definitieve keuzes voor materiaal gebruik, afwerking, detaillering en kleurgebruik tijdens besteks- en uitvoeringsfase. Voor het Openbaar Vervoer Terminalcomplex met daarin: - Het treinstation; - Het busstation; - De fietsenstallingen; - De parkeervoorzieningen behorende bij de OV-Terminal; - De vastgoedontwikkelingen aan de randen van de OV-Terminal. - De commerciële voorzieningen binnen de OV-Terminal; en in de plinten van het vastgoed. - De voorpleinen. Voorts wordt gevraagd om een architectonisch/stedenbouwkundige visie te geven op de inpassing van het OV-Terminalcomplex in het gehele Stationskwartier. Nadere aanvullende informatie omtrent de opgave, de gestelde eisen en de selectie van de architect(en) is opgenomen in de selectieleidraad.
22
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
Op basis van de selectiecriteria, omschreven in de selectieleidraad, krijgen minimaal vijf en maximaal zeven gegadigden de opdracht tot het presenteren van een ruimtelijke visie op de opgave. Hiervoor zal na presentatie per geselecteerde een vergoeding van 17.500,- euro worden verstrekt. Er wordt opdracht verstrekt per fase conform hoofdstuk 12 van de SR 1997. In eerste instantie voor de fase Voorlopig Ontwerp. Honorering van de uiteindelijke opdracht zal plaatsvinden op basis van de SR 1997. Voor de spoorse onderdelen van het station kunnen de RVOI voorwaarden van toepassing zijn. Op het werk is de Nederlandse wetgeving van toepassing. Het uitvoeren van de opgave is voorbehouden aan architecten, ingeschreven in het Nederlandse architectenregister of een vergelijkbaar register in het land, van vestiging van de dienstverlener. Voor wettelijke of bestuurlijke bepalingen geldt de wet op de Architectentitel of overeenkomstige wetgeving in het land van vestiging van de dienstverlener. Onder voorbehoud wordt uitgegaan van opdrachtverstrekking in augustus 2004 en afronding van de VO-fase in januari 2005. De start van de bouw vindt naar verwachting in het derde kwartaal 2006 plaats. Inlichtingen betreffende de eigen situatie van de dienstverlener en inlichtingen en formaliteiten die nodig zijn voor de beoordeling van de minimaal vereiste juridische, economische, financiële en technische capaciteit staat vermeld in de op te vragen selectieleidraad. De selectie vindt allereerst plaats op basis van toetsing op compleetheid, uitsluitinggrond, en vervolgens op basis van de geschiktheideisen. Op basis van de selectiecriteria toetst de selectiecommissie vervolgens de technische en organisatorische geschiktheid aan de hand van de overlegde stukken in relatie tot de gestelde opgave.
Selectiecriteria: - het vormgevend vermogen van de architect; - het integraal ontwerpend vermogen van de architect op alle schaalniveaus; in feite gaat het om het architectonische en stedenbouwkundige kwaliteit, gevoeligheid voor de context, conceptuele vermogens, de mate waarin ontwerpelementen zoals ruimte, structuur, licht en materialisatie zijn verweven. - het vermogen om de complexiteit van een dergelijk omvangrijk ontwerp- en bouwproces te regisseren; - het opereren binnen gestelde budgetten en tijdsafspraken; - de affiniteit van de architect met de opgave; - ontvankelijkheid voor samenwerking in het proces in een overheidsomgeving.
Postadres Gemeente Breda OntwikkelingsDienst Breda projectorganisatie ZVK de heer J. Uithof kamer B 3.03 Postbus 3920, 4800DX Breda Nederland Bezorgadres: Claudius Prinsenlaan 10, Breda Nederland
Bij gunning wordt van de gegadigde, die voor de opdracht in aanmerking komt, als zekerheidstelling een bankgarantie, afgegeven door een in één der lidstaten van de EU gevestigde en een te goeder naam en faam bekendstaande financiële instelling, gevraagd ter waarde van 50.000,- euro. De EG-aankondiging is op 16 februari 2004 verzonden aan het Bureau voor Officiële Publicaties van de EG. De advertentie evenals de selectieleidraad is te vinden op de website: www.Breda-CS.nl De selectieleidraad is eveneens op te vragen per fax: 076- 529 3646 onder vermelding van "Selectie architect Breda-CS”. Bij tegenstrijdigheden tussen deze tekst en de EG-aankondiging en de daarbij behorende selectieleidraad prevaleren de laatstgenoemde documenten in de Nederlandstalige versie. Aanmeldingen, in het Nederlands of Engels, moeten worden ingediend uiterlijk op 25 maart 2004, vóór 16.00 uur bij:
23
Bi j lag e 2
Selectieleidraad 1 Inleiding Het gemeentebestuur van Breda, in samenwerking met de Rijksoverheid en de Nederlandse Spoorwegen, is voornemens een nieuw Centraal Station te bouwen. Rondom het OV terminalcomplex worden tienduizenden vierkante meters kantoren, winkels, voorzieningen, woningen en parkeergarages gebouwd. Met de uitvoering van dit project zet Breda een grote stap naar een verdere uitbouw van de euregionale positie van de stad. Het openbaar vervoer rond het station wordt compleet opnieuw ingericht met volop aandacht voor voetgangers. De OntwikkelingDienstBreda van de gemeente Breda treedt op als aanbestedende dienst. De aanbesteding zal plaatsvinden volgens de niet-openbare procedure als bedoeld in de Richtlijn Diensten van de EEG (92/50/EEG waarin opgenomen 97/52/EG). Een omschrijving van de aard en omvang van de opgave is in hoofdstuk 2 vermeld. Het verloop van de aanbestedingsprocedure met het bijbehorende tijdschema is weergegeven in hoofdstuk 3. De eisen, alsmede de door de gegadigde te overhandigen informatie om in aanmerking te komen voor selectie, zijn weergegeven in hoofdstuk 4. De bekendmaking van deze niet-openbare procedure heeft plaatsgevonden in het publicatieblad van de Europese Gemeenschappen, alsmede in de Cobouw en op www.Breda-CS.nl 2 Aard en omvang van de opgave 2.1 Aard De gemeente Breda, in samenwerking met de Rijksoverheid en de Nederlandse Spoorwegen, is voornemens, mede door de komst van de Hoge Snelheidslijn, een Openbaar Vervoer Terminalcomplex te bouwen met euregionale allure. Het project Breda-CS behoort tot de nieuwe generatie sleutelprojecten in Nederland. Dit betekent dat vanuit het Rijk en de lokale overheden extra aandacht wordt besteed aan de integrale kwaliteit van deze projecten.
24
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
In het gebied rond Breda-CS wordt hard gewerkt aan dit nieuwe sleutelproject. Hier worden forse investeringen in de aansluiting op het HSL netwerk gedaan die, gevoegd bij de kansen die de HSL kan bieden, een impuls geven aan de stedelijke vernieuwing. Het Rijk ondersteunt dit project met de volgende doelstellingen: - Integrale ontwikkeling van de stationslocatie tot een hoog waardig, multimodaal openbaarvervoersknooppunt; - Toplocatie voor wonen, werken en voorzieningen; - Maximale spin off van investeringen in HSL-infrastructuur op stedelijke vernieuwing en intensief ruimtegebruik; - Maximale spin off van investeringen in commercieel vastgoed op stedelijke vernieuwing en verhoging van de kwaliteit van de fysieke omgeving. Breda wordt door de aansluiting op de HSL vanaf 2007 dé poort van Brabant vanuit de Randstad en de Vlaamse Ruit. In combinatie met de nieuwe HOV verbinding wordt het OV Terminalcomplex een belangrijk verkeersknooppunt met meer dan 50.000 reizigers per dag. Ook zal het nieuwe OV Terminalcomplex veel directer met de hoofdstructuur van de stad verbonden worden via de Stationslaan, waardoor het een “adres aan het deze hoofdstructuur” krijgt. Kern van het project is een OV Terminalcomplex waarin de HSL-shuttle en alle andere vervoersmodaliteiten optimaal op elkaar aansluiten. Voetgangers krijgen er voorrang op alle andere verkeersstromen door duidelijke en ruime loopverbindingen. Voor de regio Breda is herontwikkeling van het stationsgebied van buitengewoon belang om oplossingen te vinden voor enkele grote knelpunten in en rond het stationsgebied zelf en om beter in te kunnen spelen op economische kansen die voor de sociaaleconomische toekomst van deze regio van cruciaal belang zijn. Voor de duurzaamheid van het Stationskwartier (zie plankaart), met de huidige Stationsbuurt en de huidige wijk Belcrum, is een menging met meer wonen en stedelijke voorzieningen onontbeerlijk. De uitdaging is om van dit gebied in zijn geheel een centrumlocatie te maken. Verder wordt er een positief effect verwacht op de omgeving van het plangebied (de Spoorzone).
Het OV Terminalcomplex is van vitaal belang, omdat het enerzijds het comfort van de reiziger centraal stelt en anderzijds de conditie creëert voor gebiedsontwikkeling. Deze ambitie maakt het mogelijk om van het station een voorname plek te maken, waar de reiziger echt aankomt in de stad. Het OV Terminalcomplex is de levensader van Breda, de belangrijkste openbare toevoer van mensen die de stad bezoeken of er werken. Delen van het plangebied zijn nu nog “achterkant van de stad” en zijn niet goed vormgegeven. Door grote investeringen in het OV Terminalcomplex en haar directe omgeving zal aan het gehele stationsgebied een aansprekende en euregionale uitstraling gegeven worden. 2.2 Omvang Rijk, Gemeente, Provincie en NS Vastgoed hebben met elkaar de intentie uitgesproken om circa 145 miljoen euro te investeren in publieke en private voorzieningen in het plangebied Centraal Breda. Daarnaast mag worden verwacht dat de toekomstige private investeringen in de directe omgeving enkele honderden miljoenen euro’s zullen bedragen. 2.3 Opgave De opgave voor de gehele opdracht heeft betrekking op de volgende werkzaamheden binnen de fasen zoals genoemd in hoofdstuk 12 van de SR 1997: Fase 1: Voorlopig Ontwerp - een voorlopig ontwerp voor het nieuwe station en de voorpleinen, zowel aan de noord- als aan de centrumzijde; - een stedenbouwkundige visie op de inpassing in het gehele Stationskwartier. Fase 2: Definitief Ontwerp - een definitief ontwerp voor het nieuwe OV Terminalcomplex; Fase 3: Bouwvoorbereiding - de controle op de hoofdvorm, plaats en hoofdmaat alsmede op de definitieve keuze voor materiaalgebruik, afwerking en detaillering van het nieuwe OV Terminalcomplex tijdens de
-
besteksfase; De werkzaamheden als bedoeld in artikel 48 en 49 van de SR 1997 Het deelnemen aan planteam-vergaderingen tijdens de fase van de bouwvoorbereiding
Fase 4: Prijs- en contractvorming - Geen werkzaamheden van toepassing Fase 5 Uitvoering en oplevering - de controle op de hoofdvorm, plaats en hoofdmaat alsmede op de definitieve keuze voor materiaalgebruik, afwerking en detaillering van het nieuwe OV Terminalcomplex tijdens de uitvoeringsfase; - De werkzaamheden als bedoeld in artikel 48 en 49 van de SR 1997 - Het deelnemen tijdens de uitvoering, aan bouwvergaderingen. De opdracht wordt verstrekt volgens de in de SR 1997 genoemde fasen. Per onderdeel zal voorafgaand aan die werkzaamheden schriftelijk opdracht worden verstrekt. In eerste instantie wordt alleen opdracht verstrekt voor Fase 1: - een voorlopig ontwerp voor het OV Terminalcomplex en voorpleinen, zowel aan de noord- als aan de centrumzijde; - een stedenbouwkundige visie op de inpassing in het gehele Stationskwartier. 2.4 Nadere bepalingen In verband met wettelijke bepalingen zal het werk inzake het spoorse deel worden verdeeld tussen de architect en een door ProRail, de beheerder van de spoorinfrastructuur, erkend ingenieursbureau. De civiele engineering voor de stedelijke infrastructuur wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van het Ingenieursbureau van de dienst Stadsbeheer Breda. De architect zal zich vooraf schriftelijk moeten committeren aan het samenwerken met de door de opdrachtgever aangestelde ingenieursbureaus.
25
3 Aanbestedingsprocedure Er is gekozen voor de procedure van een niet-openbare aanbesteding. Dit houdt in dat alleen gegadigden die zich hebben aangemeld conform de regels, tot de selectieprocedure worden toegelaten. 3.1 Periode voor het indienen van de aanmeldingen De termijn voor het indienen van de aanmeldingen als gegadigde eindigt op 25 maart 2004 om 16.00 uur. De aanmeldingen dienen o.v.v “Selectie architect Centraal Breda” te worden opgestuurd naar of bezorgd bij: Postadres: Gemeente Breda OntwikkelingsDienst Breda, Projectorganisatie ZVK kamer B 3.03 De heer J. Uithof Postbus 3920 4800 DX Breda Nederland Bezorgadres Claudius Prinsenlaan 10 Breda Nederland 3.2 Vorm van het indienen van de aanmeldingen De gegadigde hanteert in de aanmelding de volgorde van de te overleggen informatie en documenten zoals in de aankondiging en de selectieleidraad is gevraagd. Gegevens, verklaringen en eventuele bewijsstukken mogen niet ouder zijn dan zes maanden voorafgaand aan de uiterste datum van aanmelding. De aanmelding en alle bijbehorende stukken dienen in het Nederlands of Engels te zijn opgesteld. De aanmelding dient in tweevoud te worden ingediend. 3.3 Beschrijving van de procedure na de aanmelding De selectiegegevens van de aanmeldingen worden geïnventariseerd en gecontroleerd. Alle aanmelders die voldoen aan de minimumeisen en die de gevraagde gegevens hebben aangeleverd ten behoeve van de selectie komen in aanmerking voor de beoordeling door de selectiecommissie. 26
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
De selectiecommissie bestaat uit: Commissieleden 1 Jo Coenen, 2 Rob Steenhuis 3 Ruud Brouwers 4 Kees Kaan 5 Paul Schnabel 6 Jaap Uithof
voorzitter
secretaris selectiecommissie (zonder stemrecht)
Wijzigingen in de samenstelling van deze selectiecommissie of hun vervangers worden goedgekeurd door de overige zittende selectiecommissieleden. De selectiecommissie beoordeelt de aanmeldingen aan de hand van de gevraagde gegevens en aan de hand van de selectiecriteria. De selectieprocedure is in hoofdstuk 4 beschreven. - De selectiecommissie selecteert uit de aanmelders minimaal vijf en maximaal zeven gegadigden. Gunning Vijf tot zeven gegadigden worden uitgenodigd een ruimtelijke visie, in woord en beeld te geven op de opgave. Voor het vervaardigen van deze ruimtelijke visie wordt na de presentatie per geselecteerde gegadigde een vergoeding van 17.500,- euro verstrekt. Ten behoeve van de voorbereiding op deze presentatie zal een informatiepakket worden samengesteld, waarvan de bouwstenen voor het Programma van Eisen onderdeel uit zullen maken. Tevens wordt de gegadigden gevraagd een prijsopgave voor het honorarium te geven, zodat de selectiecommissie dit aspect, op basis van ‘economisch meest voordelige aanbieding’, bij haar keuze kan betrekken. De uitnodiging tot inschrijving zal uiterlijk eind april 2004 verzonden worden. In de uitnodiging tot inschrijving worden criteria vermeld, waarop beoordeeld zal worden. Van toepassing is het gunningcriterium de ‘economisch meest voordelige aanbieding’.
De OntwikkelingsDienstBreda van de gemeente Breda gaat tot gunning van de opdracht over, op basis van het besluit van het college van burgemeester en wethouders.
3.4 Tijdschema In onderstaande tabel is het tijdschema voor de aanbesteding aangegeven.
Bij gunning van de opdracht aan een (tijdelijke) combinatie of consortium van dienstverleners, dienen alle leden van de combinatie zich in een schriftelijke verklaring gezamenlijk en hoofdelijk aansprakelijk te stellen voor een volledige en juiste uitvoering van de financiële en technisch/inhoudelijke aspecten van de opdracht. Indien de gegadigde een vestiging, dochter- of werkmaatschappij is van een onderneming, moet de hoogste moedermaatschappij middels een ondertekende verklaring hoofdelijk aansprakelijkheid aanvaarden. Elke dienstverlener mag zich slechts eenmaal inschrijven, of als zelfstandige dienstverlener, of als lid van een combinatie. Bij gunning wordt van de gegadigde die voor de opdracht in aanmerking komt als zekerheidsstelling een bankgarantie, afgegeven door een in één der lidstaten van de EU gevestigde en een te goeder naam en faam bekendstaande financiële instelling, gevraagd ter waarde van € 50.000,-. De afgegeven bankgarantie dient onvoorwaardelijk en onherroepelijk te zijn.
Nr. 0 1 2
3 4 5
Werkzaamheden Verzending aankondiging Aanmelding en inlevering van de in deze selectieleidraad gevraagde stukken en documenten Selectie Uitnodigen geselecteerden voor inschrijving De niet-geselecteerden krijgen eveneens bericht van deze uitslag Inlichtingen Ontvangst presentaties visie Gunning
Datum 16-2-2004 25-3-2004 13-4-2004
6-05-2004 juni-2004 juli 2004
Bovenstaand tijdschema is onder alle voorbehoud
4 Minimumeisen en te overleggen informatie Juridische, economische, financiële en technische informatie Uitsluitingsgronden, geschiktheidseisen en selectiecriteria Gegadigden die menen over voldoende capaciteit te beschikken om architectonische kwaliteit tot stand te brengen, dienen bij aanmelding gerubriceerd volgens onderstaande volgorde, de volgende bescheiden te overleggen: Uitsluitingsgrond: a) Gegadigde dient een ondertekende eigen verklaring te overhandigen waarin de aanmelder verklaart te voldoen aan de onderstaande voorwaarden en bereid te zijn vóór gunning de benodigde bewijsstukken hiervoor te overleggen: - aanmelder verkeert niet in omstandigheden zoals aangegeven in artikel 29 sub a t/m g van de Richtlijn Diensten van de EEG 92/50/EEG waarin opgenomen 97/52/EG); - aanmelder heeft voldaan aan zijn verplichtingen tot betaling van de sociale premies, volgens de wettelijke bepalingen van de Lidstaat waar de aanmelder is gevestigd; - aanmelder heeft voldaan aan zijn verplichtingen tot betaling van belastingen en heffingen, volgens de wettelijke bepalingen van het land van de aanbestedende dienst;
27
Geschiktheidseisen: De hierna genoemde geschiktheideisen zijn minimumeisen. Indien de gegadigde niet aan een van de volgende eisen voldoet, zal deze niet worden uitgenodigd voor de inschrijving. Juridische situatie: b) Gegadigde dient een (kopie van) bewijs van inschrijving in het handelsregister, zoals bedoeld in artikel 30 van de richtlijn 92/50/EEG, te overhandigen; c) Een opgave waaruit blijkt dat de aanmelder of de door de aanmelder aangegane combinatie tenminste twee volgens de door de wet op de architectentitel of dienovereenkomstige geldende regeling in de lidstaat van gevestigde erkende architecten in vaste dienst heeft en op dit project inzet. Financieel en economische draagkracht: d) De gegadigde dient een eigen verklaring te overleggen waaruit blijkt dat bij gunning van de opdracht de architect een beroeps aansprakelijkheidsverzekering af zal sluiten waarvan de polis tenminste dezelfde dekking biedt als de door de Koninklijke Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst Bond van Nederlandse Architecten BNA laatst vastgestelde en gepubliceerde raampolis. Op verzoek van de opdrachtgever legt de architect de bescheiden over, waaruit blijkt dat hij aan deze verzekerings plicht heeft voldaan. e) De gegadigde dient een eigen verklaring te overleggen waaruit blijkt dat op het moment dat de opdracht gegund wordt de architect in staat is een accountantsverklaring af te geven waar uit blijkt dat de jaaromzet in honorarium van de aanmelder of van de door de aanmelder aangegane combinatie over de laatste drie jaar minimaal 1.500.000,- euro exclusief BTW bedraagt. De opgaven en verklaringen dienen door een onafhankelijke accountant te zijn opgesteld. Technische geschiktheid: f) De voorgestelde projectarchitect van de aanmelder dient tenminste een project in de afgelopen acht jaar te hebben ontworpen en gerealiseerd met een vergelijkbare hoge architectonische uitdaging, logistieke eisen met complexe
28
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
publieke functies en passend binnen de stedelijke structuur van een stad. Opgave met vermelding van opdrachtgever (naam, adres en telefoonnummer), plaats, investeringsbedrag, aard en omvang van de geleverde dienstverlening, honorarium en door looptijd. Deze informatie dient vergezeld te gaan van een onder tekende verklaring dat de opgegeven opdrachtgevers als referentie mogen worden geraadpleegd. g) Een weergave met beeldmateriaal en beschrijving van voor deze opdracht relevante referentieprojecten van de voorgestelde projectarchitect(en): - minimaal twee projecten die in de afgelopen acht jaar door de gegadigde zijn gerealiseerd met vermelding van opdrachtgever (naam, adres en telefoonnummer), plaats, investeringsbedrag, honorarium en doorlooptijd. - van twee van de bovengenoemde referentieprojecten, waaraan de voorgestelde projectarchitect(en) als projectarchitect werk zaam is (zijn) geweest, tevens vermelden: - beschrijving van het gerealiseerde object (soort, omvang, functie) - korte toelichting op het ontwerp - omvang van de uitgevoerde werkzaamheden - projectteam binnen het bureau en de taakverdeling Organisatorische geschiktheid: h) Informatie omtrent organisatiestructuur, medewerkers, beroeps kwalificaties onder opgaven van: - overzicht van de organisatiestructuur en eventuele daaruit voortvloeiende samenwerkingsverbanden - beschrijving van de binnen de organisatie vertegenwoordigde disciplines - beschrijving van de werkzaamheden voor het totale project dat naar verwachting door de organisatie zal worden uitbesteed aan derden - opgave van geautomatiseerde systemen, welke binnen de organisatie worden gehanteerd voor het uitvoeren van opdrachten - overzicht van het aantal medewerkers met vermelding van beroepskwalificaties en type dienstverband en aantal jaren ervaring - voorstel voor projectbezetting indien de opdracht zou worden
gegund alsmede de na(a)m(en) van de projectarchitect(en). Van elk van de genoemde personen dient ervaring en opleiding te worden vermeld. - de interne projectorganisatie (taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden) binnen het bureau tijdens de ontwerpfase met betrekking tot esthetische aspecten en kostenbewaking. i) Een ondertekende verklaring dat de voorgestelde projectleiding de Nederlandse of Engelse taal beheerst of bereid is voorzieningen te treffen voor een goede communicatie in de Nederlandse of Engelse taal (mondeling en schriftelijk).
Bij gunning wordt van de gegadigde, die voor de opdracht in aanmerking komt, als zekerheidstelling een bankgarantie, afgegeven door een in één der lidstaten van de EU gevestigde en een te goeder naam en faam bekendstaande financiële instelling, gevraagd ter waarde van 50.000,-- euro.
De selectie vindt allereerst plaats op basis van toetsing op compleetheid, uitsluitinggrond, en vervolgens op basis van de geschiktheideisen. Op basis van de selectiecriteria toetst de selectiecommissie vervolgens de technische en organisatorische geschiktheid aan de hand van de overlegde stukken in relatie tot de gestelde opgave. Selectiecriteria: - het vormgevend vermogen van de architect; - het integraal ontwerpend vermogen van de architect op alle schaalniveaus; in feite gaat het om het architectonische en stedenbouwkundige kwaliteit, gevoeligheid voor de context, conceptuele vermogens, de mate waarin ontwerpelementen zoals ruimte, structuur, licht en materialisatie zijn verweven. - het vermogen om de complexiteit van een dergelijk omvangrijk ontwerp- en bouwproces te regisseren; - het opereren binnen gestelde budgetten en tijdsafspraken; - de affiniteit van de architect met de opgave; - ontvankelijkheid voor samenwerking in het proces in een overheidsomgeving. De vijf tot zeven hoogst scorende gegadigden komen voor uitnodiging tot inschrijving in aanmerking. Uitsluitend gegadigden die zowel bij aanmelding als bij gunning van de opdracht voldoen aan de gestelde geschiktheideisen komen voor gunning van de opdracht in aanmerking.
29
30
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
31
32
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
33
34
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
35
36
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
37
Colofon Dit is een uitgave van gemeente Breda, Zuidelijk Vervoersknooppunt. Voor meer informatie: Gemeente Breda Secretariaat projectorganisatie ZVK Postbus 3920 4800 DX Breda 076-529 3323 website architectenselectie: www.Breda-CS.nl of algemene website voor projectinformatie (Via Breda) www.breda.nl Oplage 50 (en 50 Engelstalige versie). Ontwerp: Battery Battery Breda Website: 100Hertz, Breda Druk: GCC, Breda Februari 2004.
38
Bouwstenen voor een ontwerpvisie
