“ EXIT”
Vrienden en vriendinnen, Op 30 juni 2013 a.s. eindigt mijn lidmaatschap van Rotary Club Almelo. Het bestuur heb ik in een vroeg stadium al op de hoogte gebracht van mijn beslissing. En op 1 mei jl. heb ik mijn besluit formeel bevestigd. Als je een club verlaat, waarvan je zesendertig jaar lid bent geweest, dan is het niet meer dan logisch dan dat je het lidmaatschap op een behoorlijke manier afsluit. Dat is dan ook de reden waarom ik vandaag achter deze katheder sta. Overigens met zeer gemengde gevoelens. Op 1 mei schreef ik aan het bestuur het volgende: “ Vorig jaar
heb ik na veel wikken en wegen besloten om mijn lidmaatschap van Rotary Club
Almelo aan het einde van het clubjaar 2012-2013 te beëindigen. Nu is het bijna zo ver en komt er na 36 jaar per 30 juni 2013 een einde aan mijn Rotarylidmaatschap. De volgende redenen hebben mij tot dit besluit gebracht: Mijn langdurig lidmaatschap, het bereiken van de 80 jarige leeftijd in oktober a.s. en de thuissituatie die steeds meer tijd en aandacht opeist. Rotary heeft mij veel gegeven en daarvoor ben ik de club dankbaar. Als serviceclub paste Rotary met zijn slogan “Service above self “ uitstekend bij mij. Maar niet alleen de servicegedachte, ook de kennismaking met andere beroepssoorten, met andere levensopvattingen en wereldbeschouwingen hebben mijn leven verrijkt, daarbij heb ik de fellowship als waardevol ervaren. Tenslotte, het ga de club goed. Ik wens Rotary Club Almelo een mooie toekomst met inspirerende leden en mooie projecten”. Tot zover de brief. Mijn spreekbeurt bestaat uit een drietal punten:
1. Afronding van mijn taak als commissaris van orde. 2. Afronding van mijn taak als voorzitter van de archiefcommissie. 3. Een schets van mijn handel en wandel. Punt 1. Commissaris van orde. Eerst dan de commissaris van orde en de Cobus. Vanaf 2005 heb ik deze functie mogen vervullen. De “sergeant of arms” is een manusje van alles. Hij staat de voorzitter bij daar waar het nodig is, zorgt voor een goed verloop van de bijeenkomsten, ontvangt de gasten en reikt attendancekaarten uit. Hij zorgt voor het gastenboek en dat de benodigde attributen klaar staan. Daarnaast is hij ook nog de beheerder van de Cobus. Zo genoemd naar een eerdere commissaris van orde, Co Volkers. Elke week gaat de groene bus rond. Het is oorspronkelijk een collectebus, naar ik meen afkomstig uit de in 1973 afgebroken Gereformeerde Molenkampkerk en is door Jaap van Selm aan onze club in langdurig bruikleen gegeven. In de acht jaren dat ik de bus beheer is er bijna negenduizend en achthonderd euro ingezameld. En zoals bekend, de opbrengst is voor de Rotary Doctors. “ Rotary Doctors”. Dat is “Rotary doet”. Dat is Rotary op zijn best. De Stichting Rotary Doctors Nederland, in 1994 opgericht met als doel een bijdrage te leveren aan de gezondheidszorg in ontwikkelingslanden. Op vrijwillige basis worden artsen, specialisten en tandartsen voor zo’n zes weken uitgezonden om te werken in gebieden waar de medische voorzieningen te kort schieten. Dick Jungst, huisarts in ruste, hier in Almelo en lid van onze dochterclub Ambt- Almelo is voorzitter van de stichting. Voor zijn vele verdiensten is hij met Koninginnedag onderscheiden met het ridderschap in de Orde van Oranje Nassau. De doelstelling van Rotary Doctors Nederland sluit nauw aan bij de in het jaar 2000 door de Verenigde Naties geformuleerde millenniumdoelen: “ In 2015 zal de verspreiding van ziektes als aids en malaria gestopt zijn en zal de kindersterfte sterk zijn afgenomen”. Rotary Doctors is financieel geheel afhankelijk van steun uit de Rotaryclubs. Onze club ondersteunt al jaren en ruimhartig deze prachtige vorm van vocational service. Rotary doet en op zijn best is ook de actie “Polio de wereld uit”. Met dit programma is in 1985 gestart. Opnieuw een humanitair project waarvoor al meer dan een miljard dollar bijeen is gebracht. Onder het motto “Ends polio now” is een
eindspurt ingezet. Het streven is om in 2018 polio de wereld uit te hebben. En men is op de goede weg. 99 % van de landen zijn al polio vrij. Rotary doet en op zijn best is ook “De shelterbox”. In het jaar 2000 opgericht door de Engelse Rotarian Tom Henderson. Het noodhulpfonds voorziet wereldwijd in een tijdelijk noodonderdak voor mensen die door een ramp alles zijn kwijtgeraakt. Kernwaarde hierbij is het herstel van menselijke waardigheid. Sinds 2000 zijn bijna 126.000 boxen gedistribueerd. Elke box, kost 750 euro en bevat een noodhulppakket met ondermeer een familietent voor tien personen. En dan “Wandelen voor water”. Dat is ook Rotary doet en op zijn best. Al tien jaar organiseren de Nederlandse Rotaryclubs deze succesvolle sponsorloop. Deze landelijke campagne voor schoon water in ontwikkelingslanden heeft dit jaar naar schatting 1,3 miljoen euro opgebracht terwijl er een deelname was van meer dan 28.000 basisschoolleerlingen. “Rotary doet dus”. En ik prijs mij gelukkig dat ik lid was van een club die aan al deze projecten ook een bijdrage leverde en nog levert en naar ik hoop dat ook in de toekomst zal blijven doen. Punt 2. Het archief. “ Zonder geschiedenis ben je niemand “ dat zei Hans Krol in een interview in Tubantia van 11 december 2012, toen hij afscheid nam als leraar geschiedenis van het Erasmus. Onze Rotary Club heeft wel een geschiedenis. Een geschiedenis die ligt opgeslagen in het archief. Een archief dat helaas zeer onvolledig is. Dus is ook onze Rotarygeschiedenis onvolledig. In de loop van de tijd zijn namelijk de nodige archiefstukken verdwenen. Oorspronkelijk lag het archief in een viertal kisten opgeslagen bij de secretaris van de club en verhuisde mee als er een nieuwe secretaris aantrad. Door deze verhuizingen is er een kist achtergebleven op de zolder of in de kelder van de ABNAMRO toen deze verhuisde van de Wierdensestraat naar de Rosa Luxemburgstraat. De kist is nooit weer terug gevonden. En laat het nu uitgerekend de kist zijn waarin de oudste archiefstukken waren opgeborgen. Het was dan ook een hele vooruitgang toen het archief een vast adres kreeg in de kelder van Woningstichting “Beter wonen” aan de Violierstraat, waar Wil Boerstoel destijds de scepter zwaaide. Een nog betere plaats kreeg het archief in het Theaterhotel. Hier in de Heyermanszaal waar we wekelijks bijeenkomen is het opgeborgen in het kamertje op het podium achter mij, waar een drietal kasten staan. Sinds 1986 heeft de club een archiefcommissie, ter gelegenheid van het 50 jarig bestaan van de club ingesteld. Ik
las namelijk in het verslag van de eerste vergadering van de jubileumcommissie, gehouden op 20 februari 1985 het volgende: “ Het bestuur heeft Kees de Jong en Jan van der Veen bereid gevonden om het archief van de club te inventariseren. Wellicht levert dit boeiend materiaal op voor de jubileumviering”. Jan van der Veen, werkzaam bij het kadaster en Kees de Jong, boekhandelaar en eigenaar van Hilarius boekhandel op de Koornmarkt gingen dus aan het werk. Van de hand van deze beide heren bevinden zich in het archief een tweetal documenten die van grote waarde zijn voor de clubgeschiedenis en waar we heel zuinig op moeten zijn. Het met de hand geschreven stuk van Jan Veen is gegoten in de vorm van een spreekbeurt, het stuk is niet gedateerd, maar met grote waarschijnlijkheid stamt het uit 1987. Uit het archief delft hij interessante en wetenswaardige zaken op. Zo noteert hij dat het oudste bewaard gebleven weekverslag van de toen nog in oprichting zijnde Rotary club Almelo dateert van maandag 4 november 1935. Er was een gastspreker die sprak over het onderwerp “Het maatschappelijk werk van het Leger des Heils”. Uit het verslag van 6 januari 1936 memoreert hij dat het contributiebedrag werd vastgesteld op vijftien gulden per jaar, die men kon voldoen in twee termijnen. Van de installatie van Rotary Club Almelo vermeldt hij dat deze plaats vond tijdens een gewone clublunch op maandag 1 maart 1937 om half een in de sociëteit “Tot nut en vermaak”. Als de datum van 1 maart klopt, dan vieren we onze clubverjaardag altijd acht dagen te laat. Daar komt nog bij dat de charteruitreiking pas plaats vond op zaterdag 22 mei 1937. En dan komt het: Het charter is gedateerd op 9 maart 1937. Zie daar. In een brief van 1 juli 1986 van president Caparas van Rotary International die Wout van den Boom kreeg bij zijn benoeming als voorzitter in het jubileumjaar 1986-1987 wordt dit nog eens bevestigd: “The club was admitted to membership in Rotary International on march the nineth nineteen hundred and thirthy seven”. Aan het feest was een etentje verbonden. Restaurateur Prinsen offreerde een zestal menu’s. De prijzen hiervan liepen uiteen van drie gulden en veertig cent tot drie gulden en vijfentachtig cent. Daarbij werd nadrukkelijk vermeldt dat de berekeningen inclusief servies maar exclusief service waren. Over de omzetbelasting viel met de heer Prinsen nog wel te praten. Inclusief dames waren er ongeveer tachtig gasten. Zoals gezegd bedroeg de contributie vijftien gulden per jaar, maar de penningmeester moet hier op terug komen. Op maandag 18 oktober 1937 wordt een hoofdelijke omslag geheven van vijf gulden wegens kas tekort. Zo delft Jan van der Veen uit de clubgeschiedenis tot 1987 tal van weetjes op. Van der Veen zegt in zijn verhaal dat er veel hiaten zijn in deze geschiedenis. En dat deze hiaten er al waren voordat een kist met archivalia uit de beginperiode verdween.
Het stuk van Kees de Jong draagt als titel “ Enige informatie over Rotary International en in het bijzonder over de Rotaryclub Almelo”. Het stuk bestaat ondermeer uit knipsels uit het maandblad Rotary. Ook uit zijn verhaal enkele bijzonderheden. Zo komt in het zojuist genoemde maandblad, in het juninummer van 1937 een artikel voor gewijd aan de charteruitreiking. Het heeft een lange titel: “Charter- uitreiking aan Almelo; de schoonheid van dezen meidag een gunstig teken voor de kring, die thans officieel in het Rotary- verband werd opgenomen”. Aan het einde van de feestelijke bijeenkomst spreekt voorzitter Wolfson, president van de Almelose rechtbank een dankwoord. Hij zegt ondermeer dat van de doelstellingen van Rotary, hij de vierde de belangrijkste vindt. “Zou het niet mogelijk zijn” zo vraagt hij zich af, “dat in de loop der jaren of der eeuwen, de wereldvrede door Rotary wordt bevorderd? De Almelosche Rotariërs zullen de beginselen van Rotary handhaven tot in lengte van dagen”. Verder weten wij uit het artikel “dat na afloop van de feestmaaltijd de aanwezigen nog lange tijd bijeen bleven en dat jeugdigen in jaren en jeugdigen van gemoed ondertussen ruimschoots gelegenheid hadden om te dansen. Het was een zeer geslaagd charterfeest naar schrijver van deze regelen in bescheidenheid meent te mogen zeggen”. Bij de oprichting telde de club 16 leden. De zogenaamde charterleden. Bij de toetreding van het 18e lid op 4 april 1938 stelde de voorzitter vast dat van deze achttien er slechts 4 autochtone Almeloërs waren. Sinds 1995 heb ik mij met het archief bezig gehouden. Eerst met Kees de Jong, later met Sip Tol en nu al weer een groot aantal jaren met Guillaume Niessen. Wij vormen de laatste commissie. Want de commissie wordt opgeheven. De archivering gaat digitaal gebeuren. Overigens gebeurt dit ook nu al. Van af het clubjaar 2005 – 2006 staat alle te bewaren informatie op een USB –stick. Ons papieren archief was altijd per clubjaar geordend. Dat had als nadeel dat wanneer je iets over een bepaald onderwerp wilde weten, je diverse jaargangen moest doorspitten om aan de benodigde informatie te komen. Guillaume en ik hebben dan ook het besluit genomen om het archief systematisch te ordenen. Een en ander is in het nu aflopende clubjaar zo goed als klaar gekomen. Mede namens Guillaume heb ik dan ook het genoegen om deze systematische indeling met daarop een onderwerpenregister in concept aan de voorzitter te mogen aanbieden met een inventarisatie van de clubvaantjes, die de club in de loop der jaren heeft gekregen. Het zijn er zo’n driehonderd. Ik ben aan het einde van mijn verhaal gekomen. Ik stop. Het is nu “Exit”. Ik groet jullie en het ga jullie allemaal goed. Afscheid van Rotary Club Almelo, 24 juni 2013
