: Krachtenbundeling Brainport Operation B.V. en N.V. REDE

Raadsvoorstel 84 Vergadering 7 juli 2009

Onderwerp

: Krachtenbundeling Brainport Operation B.V. en N.V. REDE

B&W vergadering Dienst / afdeling

: 2 juni 2009 : MO.BJZ en SE.E&A

Gemeenteraad

Aan de gemeenteraad, Samenvatting De Brainport Navigator 2013 bepaalt sinds eind 2005 de regionale economische koers. Brainport heeft de ambitie om te excelleren als Europese toptechnologie (kennis-)regio, waarin innovatie de motor is voor duurzame economische en maatschappelijke ontwikkeling. In de afgelopen jaren zijn hiervoor indrukwekkende stappen gezet als gevolg van de gezamenlijke inspanningen van de regionale partners in de Triple Helix (bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid). Met de huidige economische crisis zijn extra inspanningen noodzakelijk. De regio moet sterker uit de crisis komen, door het behoud van talent, versterken van de R&D infrastructuur, het verhogen van de concurrentiekracht van het bedrijfsleven en het inzetten op nieuwe kansen voor ondernemerschap. Het realiseren van onze economische ambities vraagt om een sterke ontwikkelingsmaatschappij, met een heldere focus: Brainport Development N.V. Brainport Development N.V. ontstaat uit de fusie tussen N.V. REDE (Rede) en Brainport Operations B.V. (BPO). Uw raad heeft in februari 2009 ingestemd met het starten van het fusieproces tussen deze twee organisaties. De raadscommissie MO&E heeft voor de vergadering op 12 februari 2009 een informatieve nota ontvangen over de start van het fusieproces tussen N.V. REDE (Rede) en Brainport Operations B.V. (BPO). Dit fusieproces resulteert in een nieuw “Ontwikkelbedrijf”, Brainport Development N.V., een vennootschap met Triple Helixaandeelhouders, waarbij het overheidsaandeel 50% is terwijl de overige 50% in handen zijn van de stichting Brainport. Uw raad wordt voorgesteld om in zijn rol als aandeelhouder in te stemmen met deze fusie en de juridische vormgeving daarvan. Aan het oprichten van Brainport Development N.V. ligt de intentie ten grondslag om onze regionale inspanningen gericht op het realiseren van de Brainportstrategie structureel te verankeren. Dit betekent dat de financiering van Brainport Development N.V. voor de komende jaren wordt gegarandeerd. Het financiële aandeel van de gemeente Helmond blijft daarbij op hetzelfde niveau gehandhaafd als voor 2009. Nieuw element is dat de financiering verlegd wordt via het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE). Dit vereenvoudigt de administratieve afhandeling van het subsidietraject voor Brainport Development N.V. namelijk aanzienlijk. Dit wordt geregeld middels een overeenkomst tussen de betrokken gemeenten en het SRE. Gelet op de regionale opgave van Brainport Development N.V. wordt de financiering verkregen als regionaal project via een inwonerbijdrage en zal het SRE als enige subsidiënt optreden. De drie gemeenten (Eindhoven, Helmond en Veldhoven) die ook in het aandelenkapitaal van Brainport Development N.V. deelnemen, wordt op grond van artikel 7 van Regeling Samenwerkingsverband Regio Eindhoven een extra bijdrage gevraagd op basis van hun specifiek belang. 1. Inleiding Het bestuur van de Stichting Brainport en de aandeelhouders van N.V. REDE, de regionaal economische ontwikkelingsmaatschappij van de Regio Eindhoven, hebben eind mei 2008 afgesproken dat zij toewerken naar een krachtenbundeling van N.V. REDE (Rede) en Brainport Operations B.V. (BPO), de uitvoeringsorganisatie van de Stichting Brainport. Doel is om te komen tot een ontwikkelbedrijf nieuwe stijl:

Gemeenteraad van Helmond Raadsvoorstel 84

blz. 1

een regionaal verankerde internationale speler gericht op de economische vitaliteit van Zuidoost Nederland in het belang van de internationale concurrentiekracht van Nederland. Het bestuur van de Stichting Brainport en de aandeelhouders van Rede (de gemeenten Eindhoven en Helmond en het SRE) zijn op 11 december 2008 overeengekomen dat zij het nieuwe ontwikkelbedrijf realiseren middels een juridische fusie, waarbij (uiteindelijk) een nieuwe vennootschap ontstaat met Triple Helix aandeelhouders. Een juridische fusie garandeert een samengaan op basis van gelijkwaardigheid (in tegenstelling tot een overname) en is een logisch gevolg van de wens om op basis van sterkte de krachten te bundelen. Deze vormgeving van de fusie is een expliciete wens, zelfs randvoorwaarde, van de private partijen in de Triple Helix. Tevens is toen als randvoorwaarde geformuleerd dat de samenvoeging snel wordt gerealiseerd en dat beide organisaties op zo kort mogelijke termijn als één organisatie naar buiten gaan optreden. Voorafgaand aan de daadwerkelijke fusie is daarom op 2 februari 2009 een samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen de aandeelhouders van Rede en het Stichtingsbestuur waarmee het optreden van Rede en BPO als één organisatie wordt geregeld. De naam van de nieuwe organisatie is Brainport Development N.V.. Wij hebben de raadscommissie MO& E met een Informatieve nota hierover op 12 februari geïnformeerd (ligt in visiekamer ter inzage). In onze informatieve nota aan de raadscommissie MO& E is de verdere voortgang en het tijdpad van het fusieproces geschetst. Thans wordt het oordeel van uw raad gevraagd over de fusieovereenkomst en de meerjarenfinanciering in de periode 2010 tot en met 2012. Nieuw element is dat de financiering verlegd wordt via het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE). Dit vereenvoudigt de administratieve afhandeling van het subsidietraject voor Brainport Development N.V. namelijk aanzienlijk. Voor de volgende onderwerpen verwijzen wij u graag naar onze informatieve nota van 12 februari 2009, die in de visiekamer ter inzage is gelegd: 1. De achtergronden van BPO en Rede; 2. Nut en noodzaak van de krachtenbundeling; 3. Taakopdracht van het Nieuwe ontwikkelbedrijf; 4. De realisatie van het Ontwikkelbedrijf; 5. Consequenties voor governance; 6. Juridische consequenties; 7. Financiële consequenties; 8. Het tijdpad van de krachtenbundeling. 2. Vormgeving Brainport Development N.V. Medio mei 2009 is het concept meerjarenplan, “Koers 2010-2012”, van Brainport Development N.V. verschenen. In dit strategische plan wordt ingegaan op de resultaten tot dusverre bij het realiseren van de Brainport strategie, een analyse van de huidige situatie, de koers voor de komende periode en de positionering van Brainport Development N.V. als organisatie,. Dit document, dat als een bijlage is bijgevoegd, is door het bestuur van de stichting Brainport als concept vastgesteld en wordt nog ter becommentariëring voorgelegd aan de Triple Helix partijen. Hieronder treft u een aantal elementen uit dit plan aan. Met de fusie van BPO en N.V. Rede wordt voor de regio een ontwikkelbedrijf nieuwe stijl gecreëerd, genaamd Brainport Development N.V.. Brainport Development N.V. is een regionaal verankerde internationaal georiënteerde ontwikkelingsmaatschappij gericht op de economische vitaliteit van ZuidoostBrabant in het belang van de internationale concurrentiekracht van Nederland. Brainport Development N.V. draagt bij aan de ambitie van de regio om te excelleren als Europese toptechnologieregio, waarbij innovatie de motor is. Met de fusie van BPO en N.V. Rede wordt een kwaliteitsslag gemaakt en een nieuwe impuls gegeven aan de realisatie van onze Brainport doelstellingen. Met Brainport Development N.V. ontstaat een krachtig ontwikkelbedrijf nieuwe stijl, dat zich onderscheidt van andere ontwikkelingsmaatschappijen op onderstaande punten: Publiek - private aansturing en betrokkenheid - strategie ontwikkeling voor en toezicht op het ontwikkelbedrijf door de Triple Helix via respectievelijk de stichting en de RvC. Samenwerking en betrokkenheid van de gehele Triple Helix is noodzakelijk om de ambities en doelstellingen te realiseren.


blz. 2

schaalniveaus - Brainport Development N.V. werkt zowel vanuit (inter)nationaal perspectief in daarvoor noodzakelijke netwerken alsook aan de opgave om de regionale economische structuur duurzaam te versterken domeinen - het ontwikkelbedrijf richt zich niet alleen op het stimuleren van business en technologie (ontwikkeling en kennistransfer), maar ook op people (ondernemerschap, arbeidsmarkt en opleidingen) en basics (bereikbaarheid, ICT, huisvesting, promotie etc.) rollen - het ontwikkelbedrijf vervult uiteenlopende rollen: van initiator, facilitator tot ontwikkelaar en uitvoerder. taken - het ontwikkelbedrijf heeft een breed takenpakket met strategieontwikkeling, netwerkvorming en public affairs, programma- en projectontwikkeling en programma- en projectuitvoering focus op speerpuntsectoren - Brainport Development N.V. richt zich primair op de speerpuntsectoren High Tech Systemen en Materialen, Automotive, Lifetech, Food en Design. Brainport Development N.V. heeft onderstaande taakopdrachten meegekregen: het faciliteren van de Stichting Brainport in het ontwikkelen en actualiseren van de strategie van de Brainport regio, het positioneren van de regio in (inter)nationale netwerken en public affairs het initiëren en ontwikkelen van initiatieven die bijdragen aan de realisatie van de Brainport strategie en economische structuurversterking: project en programmaontwikkeling. Op onderdelen zelf implementeren en uitvoeren van programma's en projecten. Voorbeelden zijn de activiteiten op het terrein van acquisitie, bedrijfshuisvesting, bedrijvencentra, bedrijfsfinanciering en advisering. Brainport Development N.V. heeft als missie: het creëren van een duurzaam innovatief ecosysteem dat internationaal kan concurreren, zorgt voor welvaart en welzijn in de regio en een belangrijke bijdrage levert aan een duurzamer, zorgzamer, schoner en veiliger Nederland. De hoofddoelstelling van Brainport Development N.V. 2010-2012 is sterker uit de crisis komen door het behoud van talent, versterken van de R&D infrastructuur, het verhogen van de concurrentiekracht van het bedrijfsleven in Brainport en het inzetten op new economy business. Deze hoofddoelstelling is uiteengelegd in de volgende subdoelstellingen: 1. Versterking (publieke) R&D 2. Meer en betere verbindingen onderwijs-bedrijfsleven 3. Versterking vestigingsklimaat 4. Internationale branding 5. Boeien, binden en ontwikkelen van talent 6. Versterken van de keten toeleveranciers 7. Meer en sneller groeiende ondernemingen Het bereiken van deze hoofddoelstelling en subdoelstellingen vraagt om een gerichte koers en een integrale aanpak. Immers, het is weinig zinvol te investeren in bijvoorbeeld een toptechnologie instituut wanneer niet tegelijkertijd wordt gewerkt aan het aantrekken van (internationale)kenniswerkers. Daarvoor is weer een aantrekkelijk leefklimaat noodzakelijk. En om zo’n toptechnologie instituut echt te laten renderen moet het ingepast worden in de ketens en netwerken van bedrijven en kennisinstellingen in de regio en daarbuiten. 3. Juridische uitwerking fusie De besluitvorming over de krachtenbundeling van Rede en BPO is verdeeld in drie fasen: Fase 1 BPO en Rede werken als één organisatie op basis van een overeenkomst; Fase 2 Overheidsvennootschap gedurende maximaal 1 jaar, gerealiseerd door een juridische fusie tussen Rede en BPO; Fase 3 Vennootschap met Triple Helix aandeelhouders; overheidsaandeel is maximaal 50%. Deze fasen corresponderen met een viertal elkaar opvolgende juridische documenten, te weten: a. de samenwerkingsovereenkomst van 2 februari jl., b. een fusie overeenkomst, ste c. een 1 statutenwijziging van de fusievennootschap Rede en als laatste de d. een 2 statutenwijziging van Brainport Development N.V..


blz. 3

De laatste drie documenten zijn in concept gereed en maken onderdeel uit van de huidige besluitvorming. Deze stukken liggen voor u ter inzage in de visiekamer. Fase 1: Samenwerkingsovereenkomst De eerste fase van de krachtenbundeling is ingegaan met de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst op 2 februari jl. De overeenkomst is getekend door het bestuur van de Stichting Brainport; de aandeelhouders van Rede en de commissarissen en directie van Rede en BPO (hierna de partijen). Kern van de samenwerkingsovereenkomst is als volgt: 1. De Partijen zijn overeengekomen dat Rede en BPO vanaf 1 februari jl. werken als één organisatie (met als naam Brainport Development N.V.). Er is een tweehoofdige directie, de Raad van commissarissen (RvC) van beide organisaties kent dezelfde bemensing en aan de directeuren van beide organisaties is over en weer procuratie verleend (machtiging om over en weer rechtshandelingen te verrichten). De gemeenten Eindhoven, Helmond en SRE zijn overeengekomen dat de voordracht voor de benoeming van de leden van de RvC van Rede bij Stichting Brainport ligt; 2. In de overeenkomst is benoemd onder welke voorwaarden en langs welke (bestuurlijk juridische) weg en tijdpad de verdere krachtenbundeling wordt ingezet. Deze voorwaarden zijn: a. een subsidietechnische risico analyse van de krachtenbundeling waaruit blijkt dat de voorgenomen fusie subsidietechnisch verantwoord is (het betreft hier meerjarige subsidies van andere overheden dan Eindhoven, Helmond en SRE die juridisch over moeten kunnen gaan naar de nieuwe organisatie); b. het realiseren van een meerjarenfinanciering van de nieuwe vennootschap, Brainport Development N.V., dan wel het beschikken over een schriftelijke garantie van de desbetreffende financiers onder vermelding van de daaraan gestelde voorwaarden; c. het veiligstellen van de (ABP en arbeidsrechtelijke) status van het personeel van Rede en BPO; d. het inzichtelijk hebben van de fiscale gevolgen van de voorgenomen fusie; e. het met succes doorlopen hebben van het bestuurlijk besluitvormingsproces van de aandeelhouders van Rede, waarbij hun raden zijn betrokken. De weg waarlangs de krachtenbundeling plaats vindt is die van de wettelijk geregelde juridische fusie, waarvan de eerstvolgende stap is het aangaan van een fusie overeenkomst. De bestuurlijke besluitvorming over deze overeenkomst wordt voor het zomerreces voltooid. Fase 2: Fusieovereenkomst en eerste statutenwijziging Dit is de fase waarin we ons nu bevinden In deze fase wordt besloten tot het aangaan van een fusieste overeenkomst, resulterend in een 1 statutenwijziging van de fusievennootschap Rede. Rede en BPO gaan hierin samen en de naam wordt gewijzigd in brainport development N.V. In deze fase zijn de gemeenten Eindhoven en Helmond en het SRE enig aandeelhouder zijn (100% Overheidsvennootschap). Belangrijk punt in deze fase is dat de partijen die de samenwerkingsovereenkomst hebben ondertekend, hebben vastgesteld dat aan de daarin gestelde voorwaarden is of genoegzaam kan worden voldaan, daaronder ook begrepen de toereikende liquiditeitspositie van de fusievennootschap. Dit maakt de weg vrij om het vervolg van de krachtenbundeling verder te structureren in een tweetal juridische documenten, te weten: de fusie overeenkomst (met daarin een aantal contractuele waarborgen) ste en de 1 statutenwijziging (Rede). Om de (vereenvoudigde) juridische fusie mogelijk te maken draagt de stichting Brainport haar aandelen BPO over aan Rede. Deze aandelenoverdracht geschiedt onder de (contractuele) voorwaarde dat uiterlijk binnen een jaar na deze overdracht er een aandelenuitgifte volgt aan de stichting Brainport. Vervolgens wordt de wettelijke procedure van (vereenvoudigde) juridische fusie doorlopen: opstellen van fusievoorstel met toelichting, ter inzagelegging ervan, besluitvorming erover in de algemene vergadering van aandeelhouders en tot slot het notarieel passeren van de fusieakte. Deze akte van fusie betreft de eerste statutenwijziging voor de fusievennootschap Rede. Daarin wordt de nieuwe naam (Brainport Development N.V.), doelstelling en enige aanpassingen in de verhouding tussen RvC en aandeelhouders doorgevoerd. Van belang is hier dat de statuten passend zijn gemaakt aan het deelnemingenbeleid van de gemeenten Eindhoven en Helmond.


blz. 4

Behalve de contractuele waarborg dat binnen een termijn van één jaar de uitgifte van aandelen plaatsvindt aan de stichting Brainport, bevat de fusieovereenkomst voor de stichting een tweetal andere waarborgen gedurende de periode dat de stichting zelf geen aandeelhouder is. De stichting kan immers gedurende deze periode geen aandeelhoudersrechten uitoefenen. De waarborgen betreffen de benoeming van commissarissen en het opstellen van (concept-)jaarplannen voor Brainport Development N.V. door de stichting Brainport. De aandeelhouders verplichten zich in de algemene vergadering van aandeelhouders van de Brainport development N.V. zodanig stem uit te brengen dat zij ten gunste stemmen van het voorstel: zoals neergelegd in de door de stichting Brainport opgestelde bindende voordracht tot benoeming van de commissarissen; waarin de door de stichting Brainport opgestelde (concept-)jaarplannen overeenkomstig worden goedgekeurd. Fase 3: Toetreding stichting Brainport en tweede statutenwijziging De derde fase volgt op de voltooiing van de juridische fusie tussen Rede en BPO. In deze fase wordt voorzien dat de stichting Brainport als houder van 50% van de aandelen toetreedt tot de Brainport de Development N.V. Na een 2 statutenwijziging beschikken de overheidsaandeelhouders en de stichting Brainport over elk 50% van de aandelen in Brainport Development N.V.. Hiermee wordt de gelijkwaardigheid van beide partners tot uitdrukking gebracht. Met de statutenwijziging wordt de verdeling in zeggenschap in Brainport Development N.V. tussen overheidsaandeelhouders en stichting Brainport statutair geregeld; dit overeenkomstig het besluit van het bestuur van de stichting Brainport en de aandeelhouders van Rede op 11 december 2008. Kort gezegd komt deze verdeling in zeggenschap erop neer dat enerzijds de stichting Brainport de zeggenschap heeft over de meerjarenstrategie en beleidsbepaling van Brainport Development N.V. en de benoeming van haar commissarissen en dat anderzijds de overheidsaandeelhouders zeggenschap behouden over het financiële resultaat van de onderneming en haar deelnemingen. Volledigheidshalve verwijzen wij voor de inhoud van dit besluit naar de informatieve nota van 12 februari 2009. Ook deze statutenwijziging is passend gemaakt aan het eerder genoemde deelnemingenbeleid van de gemeenten Helmond en Eindhoven. Om in financieel opzicht de voorwaarden te kunnen scheppen voor de stichting Brainport om als aandeelhouder toe te treden tot (het geplaatste kapitaal van) Brainport Development N.V,. wordt het nominale bedrag van de (thans) geplaatste aandelen in het kapitaal van Brainport Development N.V. (€ 1.257.424,--) teruggebracht tot het wettelijke minimum (€ 45.000,--). In zowel fusieovereenkomst als statuten wordt voorzien dat het vrijgekomen bedrag wordt opgenomen als zogeheten dividendreserve A, dat enkel toekomt aan de huidige aandeelhouders van Rede (de gemeenten Eindhoven en Helmond en het SRE). Tegelijk met de uitgifte van aandelen aan de stichting Brainport worden de huidige (gewone) aandelen van de Brainport Development N.V. omgezet in zogeheten aandelen A. Deze aandelen geven recht op het opgebouwde en op te bouwen vermogen van de vennootschap: het eigen vermogen van de Brainport Development N.V., de waarde van haar deelnemingen en (als eerste) de verdeling van winst die Brainport Development N.V. en haar deelnemingen hebben gemaakt en ook maken. De aandelen die de stichting Brainport verkrijgt zijn zogeheten aandelen B. Deze aandelen geven op hun beurt zeggenschap in de strategie van de onderneming en in de voordracht van een triple helix samengestelde Raad van Commissarissen. De aandelen A en B zijn bovendien genummerd. Deze nummering maakt het mogelijk dat er bij toetreding van de gemeente Veldhoven als aandeelhouder A (zie hierna) een onderscheid kan worden gemaakt in zeggenschapsrechten van de houders van deze aandelen. Het belang is erin gelegen dat aldus enkel en alleen de (overheids)aandeelhouders van de Brainport Development N.V (en wel specifiek de gemeenten Eindhoven en Helmond en het SRE) zeggenschap toekomt over het door hen opgebouwde vermogen van Brainport Development N.V., inclusief de waarde van haar deelnemingen. Als peildatum geldt 1 januari 2010. De vermogensvermeerdering die nadien plaatsvindt komt ook ten goede aan de gemeente Veldhoven. Het is wettelijk niet altijd mogelijk alles statutair te regelen. Zo is een statutaire regeling, die erin voorziet dat de zeggenschap over de vaststelling van de jaarrekening (en jaarverslag) uitsluitend bij de aandeelhouders A komt te liggen, niet mogelijk; een dergelijk besluit moet worden genomen door de (overkoepelende) aandeelhoudersvergadering. Dit is de reden dat er in de fusieovereenkomst een contractuele voorziening is getroffen die erop neerkomt dat de stichting Brainport zich conformeert aan het stemgedrag van de


blz. 5

aandeelhouders A (de overheidsaandeelhouders), wanneer de aandeelhoudersvergadering een voorstel over de vaststelling van de jaarrekening (en jaarverslag) wordt voorgelegd. Toetreding Veldhoven In het gehele proces van krachtenbundeling is er rekening mee gehouden dat de gemeente Veldhoven als aandeelhouder A zal toetreden in Brainport Development N.V.. De gemeente is in de ambtelijke werkgroep, die de fusie heeft begeleid, vanaf februari dit jaar vertegenwoordigd. Zowel in de fusieovereenkomst als in de de 2 statutenwijziging zijn dan ook voorzieningen getroffen voor het geval dat de gemeente Veldhoven zal besluiten deel te nemen in Brainport Development N.V.. De statutaire voorziening is zojuist hierboven beschreven. In de fusieovereenkomst is een slotbepaling opgenomen, waarin contractueel enkele voorwaarden zijn genoemd. Deze voorwaarden voorzien erin dat aan de gemeente Veldhoven uitsluitend de aandelen A worden uitgegeven, bovendien niet eerder dan nadat de 2 statutenwijziging heeft plaatsgehad en de stichting Brainport als aandeelhouder B is toegetreden tot Brainport Development N.V., en de gemeente Veldhoven zich heeft verplicht de rechten en verplichtingen uit de fusieovereenkomst te zullen naleven. 4. Meerjarenfinanciering De financiële gevolgen van het samengaan van N.V. REDE en BPO hebben wij reeds beschreven in onze nota van 12 februari 2009. De historische situatie is dat Rede een overheids-N.V. is met drie aandeelhouders. De financiering geschiedde op basis van de aandelenverhouding, waarbij de overeenkomst voor de basisfinanciering voor een periode van telkens vijf jaar is aangegaan. De nu nog geldende overeenkomst loopt tot en met 2010. Voor het jaar 2009 verlenen de overheden samen een bijdrage van circa 1,2 miljoen. Gemeente Helmond draagt hier € 139.578,-- aan bij. De Stichting Brainport heeft voor de uitvoering van het programma een meerjarige subsidieovereenkomst met de drie overheden gesloten die ook loopt tot en met 2010. Voor het jaar 2009 verlenen de overheden samen een bijdrage van circa 3,1 miljoen. Gemeente Helmond draagt hier € 400.000,-- aan bij. Als gevolg van de fusie ontstaat de noodzaak van harmonisatie van de twee huidige financieringswijzen. Tot en met 2010 is dit financieel geen probleem, omdat voorzien is in de afzonderlijke financiering van beide organisaties. De lopende subsidieovereenkomsten worden ten volle gerespecteerd. De juridische fusie impliceert een structurele financiering van het nieuwe Ontwikkelbedrijf Brainport Development N.V., waarbij de huidige vaste personeelsformatie van beide organisaties wordt gecontinueerd. Brainport Development N.V. ontstaat formeel in de loop van 2009. Dat betekent dat met ingang van 2010 een structurele financiering gegarandeerd dient te zijn. Het onderbrengen van alle activiteiten in één vennootschap doen we omdat we weten dat onze missie en strategie nog veel inspanningen en een lange adem vergen. Zeker met de huidige economische omstandigheden, is het ook noodzakelijk een duidelijk signaal af te geven over onze inzet. Het is daarom wenselijk de financiën voor de nieuwe organisatie vast te leggen tot en met 2012 (waarmee de eerste meerjaren periode loopt van 2010 tot en met 2012). De meerjarenbegroting van Brainport Development N.V. laat voor het jaar 2010 een begroting zien van € 12.707.282,--. Deze begroting is als volgt opgebouwd: Huisvesting 375.000 Personeel 2.182.082 Bedrijfskosten 450.000 Werkbudgetten 1.596.700 Projectontwikkeling 918.000 Bedrijvencentra 1.057.720 Bedrijfsadvisering 207.780 Programma's 5.920.000 12.707.282


blz. 6

De laatste vier posten zijn kostendekkend en worden gefinancierd uit diverse (subsidie)bronnen. De eerste vier posten betreffen de basiskosten. Brainport Development N.V. vraagt van de overheden voor 2010 een bijdrage van € 4.300.000,--. Dit komt overeen met de bijdrage voor 2009. De huidige financiering van de rechtsvoorgangers van Brainport Development N.V. in 2009 is als volgt:

SRE Eindhoven Helmond

Rede 654.911 384.691 139.578 1.179.180

Brainport 835.000 1.870.000 400.000 3.105.000

Totaal 1.489.911 2.254.691 539.578 4.284.180

% 34,78 52,63 12,59 100

In de afgelopen jaren is een deel van de jaarlijkse bijdrage voor Brainport gefinancierd uit eenmalige middelen. Om de meerjarenfinanciering rond te krijgen is structurele financiering noodzakelijk van circa 4,3 miljoen euro op jaarbasis. Vooralsnog gaan de overheden uit van handhaving van de bijdrage voor 2009. Verder is steeds uitgegaan van de toetreding van de gemeente Veldhoven als financier. Uit de gesprekken tussen de vier overheidsfinanciers wordt duidelijk dat hierbij de volgende randvoorwaarden worden gesteld. Eindhoven heeft - zeker financieel - een sterke voortrekkersrol vervuld in de opstart van de Brainportorganisatie. Eindhoven wil in deze tweede fase naar een evenwichtiger verdeling onder de blijvende erkenning dat Eindhoven relatief sterk profijt trekt van Brainport. Eindhoven wil een substantiële bijdrage leveren die meer in overeenstemming is met die van de andere partners. Met het Financieringsfonds is een instrument beschikbaar waarmee het belang van Brainport voor het stedelijk gebied ook vertaald kan worden in een jaarlijkse bijdrage. Eindhoven wil zich inzetten voor een structurele bijdrage van de Bestuurscommissie Stedelijk Gebied via het financieringsfonds. De mogelijkheid wordt verkend om naar analogie van het budget voor HOV-ontwikkeling een jaarlijkse bijdrage vanuit het financieringsfonds beschikbaar te stellen voor projecten van Brainport. De gemeente Veldhoven wil instappen als financier van Brainport Development N.V., maar verwacht hiervoor evenals Helmond en Eindhoven zowel zeggenschap als herkenbare activiteiten in het belang van het eigen bedrijfsleven. De gemeente Helmond gaat uit van handhaving van het huidige budgettair niveau. Het SRE gaat ook uit van handhaving van het huidige budgettair niveau. Er is mogelijk ruimte om het budget licht te verhogen. De totale bijdrage is opgebouwd uit twee inwonerbijdragen: de huidige inwonerbijdrage voor Rede en de programmabijdrage voor Brainport uit het SRE-Stimuleringsfonds. Het meest voor de hand liggend is om de bijdrage voor Brainport Development N.V. als een inwonerbijdrage te beschouwen, die tot stand komt door naast de huidige inwonerbijdrage voor Rede, middelen af te zonderen uit het Stimuleringsfonds. Uitgaande van deze randvoorwaarden is in overleg tussen de vier overheidsfinanciers de volgende verdeling gemaakt.

SRE Eindhoven Helmond Veldhoven

% 34,76 45,79 12,64 6,81 100


Bijdrage 1.489.039 1.961.783 541.469 291.889 4.284.180

blz. 7

Bij de bijdragen van Eindhoven en Veldhoven moet worden opgemerkt dat deze gemeenten een beroep gaan doen op het financieringsfonds van de Bestuurscommissie Stedelijk Gebied. Hierbij wordt vooralsnog uitgegaan van een jaarlijkse bijdrage van € 900.00,-- voor projectontwikkeling. Indien deze bijdrage wordt verkregen wordt de verdeling als volgt. % Bijdrage SRE 44,00 1.489.039 Eindhoven 36,00 1.218.305 Helmond 16,00 541.469 Veldhoven 4,00 135.367 100,00 Bijdrage F-fonds

3.384.180 900.000 4.284.180

5. Financieringswijze Uitgangspunten voor de financieringswijze van Brainport Development N.V. zijn: a. Overheidsfinanciering door SRE is een subsidie; b. Het betreft een meerjarenfinanciering voor de jaren 2010, 2011 en 2012; c. Het gaat om jaarlijkse bijdragen; d. De uitvoeringslast is zo laag mogelijk; er gelden uniforme voorwaarden en een uniforme afrekenmethodiek; e. Het proces van subsidieverlening is gescheiden van de (interne bedrijfsgerichte) processen rond het opstellen van het jaarplan en de begroting (de rol van financier is een andere dan van aandeelhouder); f. Informatievoorziening aan de (gemeente)raden over plannen, uitvoering en realisatie wordt optimaal gewaarborgd. Het uitgangspunt onder d. gericht op uniforme voorwaarden en een uniforme afrekenmethodiek, is volgens de betrokken partijen het best te waarborgen, als er maar één beschikking wordt afgegeven en er één betaalautoriteit is. Dit is op twee manieren te realiseren. Ofwel via de gemeenschappelijke regeling van het SRE, ofwel met een centrumgemeente-constructie (vast te leggen in een afzonderlijke overeenkomst tussen de financiers). De voorkeur van de betrokken partijen is om gebruik te maken van de bestaande gemeenschappelijke regeling van het SRE. Hiermee wordt gerealiseerd dat het SRE enig subsidiegever van Brainport Development N.V. wordt. De bijdrage wordt als inwonerbijdrage geheven van de 21 regiogemeenten. Van de drie grootste gemeenten wordt een extra bijdrage gevraagd op basis van hun specifiek belang. De bijdrage loopt dan via de begroting van het SRE. Deze constructie is mogelijk op grond van artikel 7 van de Gemeenschappelijke Regeling, dat ingaat op Regionale projecten. Dit artikel bepaalt onder andere het volgende. De Regioraad bepaalt bij de vaststelling van beleidsdocumenten met een daarbij behorend (meerjarig) uitvoeringsprogramma, welke onderdelen van het uitvoeringsprogramma als regionaal project worden aangemerkt. Bij het aanwijzen van een regionaal project geeft de Regioraad tevens aan welke gemeente(n) meer in het bijzonder baat heeft (hebben) bij de realisering van het regionale project en in welke mate dat het geval is. Al meermalen heeft de Regioraad van het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven de Brainport strategie omarmd. Ook in de Regionale Agenda is het regionale belang hiervan verwoord. Wij stellen u voor om het concept Meerjarenplan 2010-2012 van Brainport Development N.V. te accepteren als basis voor de meerjarenfinanciering voor de periode 2010 tot en met 2012 en in te stemmen met het feit dat de gemeenten Helmond, Eindhoven en Veldhoven, door de regioraad worden aangewezen als gemeenten die in het bijzonder gebaat zijn bij het realiseren van de Brainportprojecten. Op basis hiervan wordt door het SRE een extra bijdrage van deze gemeenten gevraagd. Dit wordt verankerd in zowel dit besluit, als in de raadsbesluiten van de gemeenten Eindhoven en Veldhoven en de Regioraad. Vervolgens sluiten de colleges van burgemeester en wethouders en het Dagelijks Bestuur van het SRE ter uitvoering van deze


blz. 8

raadsbesluiten onderling hierover nog een overeenkomst en worden de bijdragen verwerkt in de begroting van het SRE.

6. Condities financiering De partners in de Triple Helix dragen gezamenlijk zorg voor de programmering en de aansturing van Brainport Development N.V.. De overheden dragen, naast hun aandeel in deze programmering en aansturing, zorg voor de basisfinanciering van Brainport Development N.V.. Voor de basisfinanciering kan alleen worden zorg gedragen als daartoe door de (gemeente)raden van de financiers is besloten. Over de wijze waarop de kaderstelling en controle vorm krijgen, zijn de navolgende afspraken gemaakt. Aangezien de financiering vanuit publieke middelen gebeurt, is een belangrijk aspect de democratische verankering en de wijze waarop de kaderstelling en controle vorm krijgt. De democratische verankering krijgt op de volgende manier vorm en inhoud: Meerjarenfinanciering wordt vastgesteld door gemeenteraden en regioraad, waarmee de meerjaren strategie bekrachtigd wordt en in uitvoering wordt gebracht. De onafhankelijke vierjaarlijkse monitoring op maatschappelijk rendement dient hierbij als input. Bestuurders van gemeenten en regio informeren en leggen in de gemeenteraden (commissies) en regioraad (portefeuillehouderoverleg) verantwoording af over de invulling van hun uitvoerende verantwoordelijkheden m.b.t. de meerjarenstrategie. In een vaste cyclus wordt aan de raden en de commissies (portefeuillehouderoverleg) informatie verstrekt over de jaarlijkse activiteiten van het nieuwe Ontwikkelbedrijf. Onderdeel hiervan zijn twee gezamenlijke informatiebijeenkomsten per jaar waarin Brainport Development N.V. zijn plannen, uitvoering en realisatie toelicht. Zoals blijkt uit het bovenstaande, is er net als nu voor de gemeente Helmond en de in het aandelenkapitaal van Brainport Development N.V. deelnemende andere overheidspartijen een aantal instrumenten voor de beïnvloeding van en de sturing op het nieuwe ontwikkelbedrijf. Aan de voorkant, als het gaat om het programma en de aard van de activiteiten. Dit gebeurt door de afgesproken consultatie over het jaarplan, onze vertegenwoordiging in het bestuur van de Stichting Brainport en door onze formele rol als aandeelhouder. Bij de financiering, waarbij het gaat om de omvang van de uit te voeren activiteiten in relatie tot het budget, En bij de afstemming met de eigen activiteiten, dus bij de wijze van uitvoering, Hierbij speelt het coördinerend overleg een cruciale rol. Er vindt een periodiek coördinerend overleg plaats tussen de directie van Brainport Development N.V. en de participanten in het aandelen kapitaal (op managementniveau) vanuit de in Stichting Brainport vertegenwoordigde partijen. In dit inhoudelijke overleg worden nieuwe initiatieven besproken en vindt tussen partijen afstemming plaats. Daarnaast dient dit overleg om de jaarplannen mee voor te bereiden en om er voor zorg te dragen dat de eenmaal door het bestuur van de Stichting Brainport vastgestelde plannen, goed verankerd worden in de diverse achterbannen. Voor de wijze waarop de gemeente Helmond de bijdrage beschikbaar stelt, gelden de volgende uitgangspunten: Het SRE zal aan Brainport Development N.V. in de vorm van een subsidie een geïndexeerd budget op jaarbasis ter beschikking stellen onder de ook nu voor Rede en BPO geldende algemene voorwaarden. Dit budget strekt tot bekostiging van de basistaken van Brainport Development N.V. Dit budget is de basisfinanciering van Brainport Development N.V. en wordt voor een periode van drie kalenderjaren verstrekt. De eerste periode vangt aan op 1 januari 2010. Indexering voor deze jaren geschiedt op basis van indexeringssystematiek zoals door het SRE gevolgd wordt voor bijdragen van gemeenten aan het SRE.Kortingen op de bijdragen aan het SRE worden in beginsel doorbelast in de subsidies, waaronder die voor Brainport Development N.V. Indien hiervan sprake is zal het SRE ter zake overleg voeren met de overige financiers en met Brainport Development N.V..


blz. 9

In verband met de subsidieverstrekking aan Brainport Development N.V. wordt een uitvoeringsovereenkomst gesloten tussen het SRE en Brainport Development N.V. De overeenkomst basisfinanciering 2006-2010 van Rede en de uitvoeringsovereenkomst van Brainport zijn hiervoor de basis. De huidige rechtstreekse subsidies aan Rede en aan de stichting Brainport worden verlegd naar het SRE en komen in de vorm van een opslag op de inwonerbijdrage terug In de betreffende overeenkomst wordt de bijdrage van de overheidsaandeelhouders voor de periode 2010 tot en met 2012 onderling gefixeerd en qua hoogte ook vastgelegd voor die periode. Voor de gemeente Helmond krijgt de bijdrage aan het SRE voor dit doel het karakter van een verplichte bijdrage. Wij stellen u voor in te stemmen met bijgevoegd raadsvoorstel. De bij dit voorstel behorende documenten worden voor u ter inzage gelegd in de visiekamer van Boscotondo. Het advies van de commissie middelen, ondersteuning en economie zal, na ontvangst, voor u ter inzage worden gelegd. Burgemeester en wethouders van Helmond, De burgemeester, De secretaris, Drs. A.A.M. Jacobs. Mr. A.C.J.M. de Kroon.


blz. 10

Raadsbesluit 84 Vergadering 7 juli 2009

Gemeenteraad

De raad van de gemeente Helmond; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 2 juni 2009 gelet op de bepalingen van de Gemeentewet; besluit: In te stemmen met: 1. de juridische fusie van N.V. REDE en Brainport Operations B.V. met als eindresultaat een Triple Helix ontwikkelorganisatie nieuwe stijl (fase 3), zoals verwoord in dit voorstel en uitgewerkt in de genoemde fusieovereenkomst; 2. een meerjarige financiering van Brainport Development N.V. op basis van artikel 7 de gemeenschappelijke regeling van het SRE, zodanig dat: a. het SRE enig subsidiegever van Brainport Development N.V. wordt; b. een inwonerbijdrage van de 21 regiogemeenten wordt geheven; c. de in het aandelenkapitaal van Brainport Development N.V. deelnemende gemeenten een extra bijdrage wordt gevraagd op basis van de verdeelsleutels als genoemd in paragraaf over de meerjarenfinanciering van het raadsvoorstel; 3. het concept Meerjarenplan 2010-2012 van Brainport Development N.V. als basis voor de meerjarenfinanciering. Aldus besloten in zijn openbare vergadering van 7 juli 2009. De raad voornoemd, De voorzitter,

Gemeenteraad van Helmond Raadsbesluit 84

de griffier,

blz. 11

: Krachtenbundeling Brainport Operation B.V. en N.V. REDE

Recommend Documents