Route 8 > Beekdalroute
Oirsbeek Puth Wolfhagen
UL L
1
ST A ST TIO RA NS AT -
4
11
R LE K E R WE G
Gele
3
eek
enb
6 A7 4 E31
H
Thull
2 G
start Start > Mulderplas, Thullerkerkweg, Thull (Schinnen) Duur > ca. 2 uur Lengte > ca. 8 kilometer (verkorte route mogelijk) Routeaanduiding > paaltjes met violet gekleurde ring
HO M M ER TE RW EG
TH
H
10
UL
H
9
TH
> Beekdalroute
H
H
THULL E R WE
6
7
H H H ER HT ERK AC E K D
Mulderplas
5 V E E WE G
8
8 ZANDBERG
route
Schinnen
Vaesrade Het Limburgse heuvellandschap is geologisch gezien een plateaulandschap waarin rivieren en beken brede dalen hebben uitgesleten. Op deze route krijgt u een indruk van de vorming van dit miljoenen jaren oude landschap en tegelijk komt u op plekken waar het moderne Limburg nadrukkelijk aanwezig is: de goed verzorgde wegkruizen en kapelletjes, de ambachtelijke bierbrouwerij en stroopproducent en de liefdevol gekoesterde natuur met zijn voor Nederland unieke flora en fauna.
Kathagen
58
Schitterend Schinnen
59
Route 8 > Beekdalroute
1 De Mulderplas en de Muldermolen Je zou het niet zeggen, maar de Mulderplas is nog jong. In dit moerasgebied waren de slikvijvers van de mijnen die aan de Geleenbeek lagen. Steenkolen werden gewassen, het afvalwater werd hier geloosd. In 1984 is het slik verwijderd en de bodem gereinigd. Zo ontstond de Mulderplas, tegenwoordig een populaire plek voor sportvissers. Rond de Mulderplas liggen mooie bossen. Ten noorden van de plas ligt de Muldermolen aan de voet van de prachtige Krekelberg. Aan de voorzijde zien we nog een takelhaak en naast het huis nog een molensteen. De oorspronkelijke molen stond op de plaats waar nu de Mulderplas is, een moerassig gebied dat regelmatig onder water stond. In het verleden lagen er overal watermolens langs de meanderende Geleenbeek. Er werd voor zo’n molen een aftakking gemaakt: de molentak, waardoor het water langs het molenrad werd geleid. Met een sluis werd de watertoevoer geregeld. Toen de waterrechten gekocht werden door de staatsmijnen, raakten de meeste molens langs de Geleenbeek in verval. Maar deze molen werd in 1950 verplaatst naar de andere kant van de weg en werd toen elektrisch aangedreven. Achter de Muldermolen pronkt de Krekelberg met zijn bossen en bergweiden. Aan de andere kant van Mulderplas ligt de Geleenbeek. Het dal van de Geleenbeek is hier parkachtig. Een mooi contrast is het moerasbos achter de Geleenbeek. Dit is een natuurontwikkelingsproject. > Loop vanaf de parkeerplaats Mulderplas meteen rechts richting vijver. Het pad loopt even parallel aan de Thullerkerkweg. Achter de bomen ligt de Alfa bierbrouwerij.
2 De Alfa Brouwerij De Alfa Brouwerij is een familiebedrijf uit 1870. De ambachtelijke brouwerij is de enige in Nederland die haar brouwwater uit een eigen, door het Ministerie van VWS erkende, bron van natuurzuiver water wint. Sinds 1960 is Alfa in heel Nederland verkrijgbaar. Alfa brouwt volgens het Duitse Reinheitsgebot. > Houd het pad aan langs de waterkant, sla bij de T-splitsing linksaf en bij het fietspad weer links. U loopt nu langs de Geleenbeek.
IJsvogel langs de Geleenbeek
Kanalisatie vanaf 1930 degradeerde de beek helemaal tot afvalgoot. Maar nu is de Geleenbeek weer helemaal hersteld. Grillige bochten waar het water vrij stroomt en de beek haar eigen weg uitslijpt in het land, zorgen weer voor de typische hoge en lage oevers met een ongekende variatie aan begroeiing. Daardoor kon de kleurrijke ijsvogel weer terugkeren, het trotse symbool van de bijzondere natuur rond de Geleenbeek. Wellicht ziet u er één laag over het water scheren of op de uitkijk naar visjes en larven. IJsvogels graven hun nest uit in de steile oeverwanden, soms wel tot zo’n 90 centimeter diep en brengen er hun jongen groot. Ook de grote gele kwikstaart voelt zich in zijn element rond het ondiepe, langzaam stromende water. Hij voedt zich met insecten en bouwt zijn nest eveneens pal aan de beekoever, in een spleet of tussen de wortels van een boom.
3 De Geleenbeek De Geleenbeek ontspringt in Heerlen, in de kelder van de Benzenraderhof en meandert van zuid naar noord door het landschap. De beek is 42 kilometer lang en mondt bij Stevensweert uit in de Maas. De beek is nu idyllisch, maar in de tijd van de mijnen stroomde door de Geleenbeek zwart, zwaar verontreinigd water uit de kolenwasserijen.
60
Schitterend Schinnen
> Op het fietspad gaat u (bij de bocht naar links) rechtsaf. Even verderop gaat u over de Geleenbeek heen. Vervolgens gaat u rechtsaf. U wandelt over de oude spoorbaan.
61
Route 8 > Beekdalroute
4 Een verlaten mijnspoor en een bewoonde bunker Het mijnspoor is niet meer in gebruik. Ooit reden hier continu kolenwagons heen en weer om steenkool van de staatsmijn Emma in Hoensbroek naar de Maashaven van Stein te vervoeren. Aan het eind van het pad ligt aan de straat een bunker uit de Tweede Wereldoorlog. Er wonen vleermuizen. > Steek de weg over (Stationsstraat) en volg het pad langs het bos.
5 Bos in soorten Van nature komen in het beekdal bron- en broekbossen voor. Dat zijn bossen van de vochtige grond met boomsoorten als zwarte els, iep, populier en vogelkers. Hier op de lösshelling van het Geleenbeekdal groeit voornamelijk zomereik en beuk. Naast deze twee soorten komen ook hazelaar, winterlinde, haagbeuk en tamme kastanje voor. Soorten die het op de bodem van dergelijke hellingbossen goed doen, zijn subtiele voorjaarsbloeiers zoals dalkruid, salomonszegel en lelietje van dalen. Dit type bos is rijk aan vogels. Naast kool-, pimpel- en staartmezen, roodborst en winterkoning kunt u boomklevers, boomkruipers en appelvinken zien en horen. Ook een typische bosvogel als de specht komt hier in allerlei soorten voor: grote bonte, kleine bonte, groene en zwarte spechten zijn hier allemaal druk bezig.
Visvijver
6 Heistermolen en Canisius > Sla na ca. 500 meter (bij de knuppeltrap en het ruiterpad) rechtsaf. Links ziet u wat rest van de Heistermolen. Daarachter ligt Canisius, de stroopproducent. Bij de weg aangekomen slaat u rechtsaf.
zie kaart pag. 8
11
Bezoek aan Alfa Brouwerij
De Heistermolen was één van de vele watermolens in de Geleenbeek. Het rechter gebouw is de oude graanmolen, gebouwd in 1891. Eerder lag hier een oliemolen uit 1566 waar voornamelijk koolzaad werd geproduceerd als brandstof voor olielampen en voor het bakken van o.a. aardappels. Het linker gedeelte werd later gebruikt als schorsmolen. Canisius is de bekende stroopproducent. Van appels, peren en suikerbieten worden stropen gemaakt die in de Limburgse keuken niet weg te denken zijn: op het brood, bij kazen en pasteien, bij de bereiding van wild en stoofvlees zijn de verschillende soorten stroop onmisbaar.
Thull 15-19, 6365 AC Schinnen, T. 046-443 2888 I. www.brouwerijbezoek.nl, E.
[email protected]
> Steek de Geleenbeek over en volg gelijk het pad dat naar rechts kronkelt. Bij de Y-splitsing houdt u rechts aan. Na het poortje gaat u links. Vervolg uw weg langs de waterkant.
Ontdek de Bron. Bezoek onze brouwerij met proeflokaal, bronhuisje, museum en filmzaal. U beleeft de Limburgse gemoedelijkheid op z’n best en ervaart de unieke smaak van onze ALFA bieren. > reserveren is noodzakelijk > rondleidingen dagelijks incl. zaterdagen en zondagen > meer informatie? Bel ons of kijk op onze website.
62
Schitterend Schinnen
7 Visvijvers In de nieuw ingerichte visvijver met zijn schone water zwemmen rietvoorns, spiegelkarpers, schubkarpers, zonnebaarzen en palingen. Boven de vijver kunt u soms de kleurige ijsvogel bezig zien. Het water van de vijver wordt regelmatig ververst. Aan de andere kant van de weg staat een pomp die het opborrelende bronwater in de vijver pompt.
63
Route 8 > Beekdalroute
> Loop verder over het pad tot aan de weg (Stationsstraat). Steek de straat over, ga even naar links en neem na ongeveer 40 meter het pad naar rechts. U loopt richting kerk. Volg het pad tot de verharde weg. Links ligt het spectaculaire nieuwe dorpscentrum met gemeentehuis. U kunt even het dorp in lopen, maar de route gaat hier rechtsaf. U loopt aan de voet van de steile heuvel waar bovenop de kerk van Schinnen ligt.
8 Schinnen Het dorp Schinnen is één van de zes kernen van de gemeente Schinnen. De dorpskerk ligt opvallend aan de rand van een steile heuvel. De onderkant van de mergelstenen toren is het oudste deel (12e eeuw), de zijbeuken zijn uit de 14e eeuw. In de 19e eeuw werden de toren verhoogd en de zijbeuken verlengd. In 1900 zijn priesterkoor en zijkapellen aangebouwd. Het mooi gelegen kerkhof is nog in gebruik. In het centrum van Schinnen ligt het moderne complex van gemeentehuis, winkels en woningen spectaculair tegen een steile heuvelwand. Het geheel rijst on-Nederlands hoog op rondom het ovale dorpsplein. > Ga verder over de verharde weg. Na ca. 200 meter, net buiten de kern van Schinnen, ligt links een bos. U gaat naar links, langs de bosrand. Op de T-splitsing kunt u de verkorte route nemen, terug naar de Mulderplas. U kunt hier ook het bos ingaan voor een bezoek aan de kapel boven op de heuvel. Voor het vervolg van de route gaat u rechtdoor over het pad, tussen de weilanden.
9 Kapellerbos Het hellingbos heeft een grote variatie aan bomen en vogels. Boven op de berg ligt in een sprookjesachtige omgeving de mooie Mariakapel. De kapel is in 1939 in tijden van dreigende oorlog, gebouwd om vrede af te smeken. De jaarlijkse drukbezochte processie naar deze kapel kan soms niet doorgaan wegens een plaag van de processierups in het bos. > Daal aan de andere kant van de berg weer naar beneden en neem het pad naar rechts. Links ligt Hoeve Krekelberg.
Krekelberg
10 Hoeve Krekelberg In de 15e eeuw lag hier al een boerderij met de naam Krekelberg. Het gebouw is in de loop der eeuwen verschillende keren afgebrand en weer opnieuw opgebouwd. Het huidige gebouw dateert van 1880. Het is een typisch Limburgse carréboerderij. Op de akkers wordt onder andere spelt verbouwd, het oude graan, waarmee verschillende bakkers in de buurt heerlijke broden en vlaaien bakken. De rustige natuurcamping met zijn ruime kampeerplekken en prachtig uitzicht is één van de mooiste campings van Nederland. > Neem boven het pad naar links. Houd bij de Y-splitsing verderop links aan. Ga bij de geasfalteerde weg naar links en bij de grote weg (Hommerterweg) rechtsaf. Hier heeft u een prachtig uitzicht over het Limburgs dalenlandschap en de buurtschap Thull.
64
Schitterend Schinnen
65
Route 8 > Beekdalroute
11 Limburgs landschap Het Zuid-Limburgse landschap is ontstaan door wind, water en mensenhanden. Vijf miljoen jaar geleden was het huidige heuvelland een vlakte op zeeniveau. Door krachten diep in de aardschol werd het Ardenner massief, waar Limburg deel van uitmaakt, omhoog gestuwd in een soort kantelbeweging. Zuidelijk van wat nu Sittard is, kwam het land omhoog. Het Limburgse heuvelland is eigenlijk geen heuvelland, maar een plateaulandschap waarin beken en rivieren (sommige zijn al lang weer verdwenen) in de loop van miljoenen jaren dalen hebben uitgeslepen. Dit gebeurde echter niet gelijkmatig, zodat er in Limburg geen sprake is van canyonvorming. De Maas heeft ooit veel oostelijker gelopen dan nu.
zie kaart pag. 8
12
Hoeve Krekelberg Altaarstraat 120, 6365 AM Schinnen T. 046-4438313
Door de opheffing van het Ardenner massief gleed de rivier langzaam maar zeker naar het westen af, waarbij een breed aflopend terrassenlandschap ontstond. De zachte kalksteen van de ondergrond werd door de eroderende werking van het water weggespoeld, zodat uiteindelijk een vrij diepe vallei kon ontstaan. Dat in Limburg zoveel mergel gewonnen kan worden is eveneens een gevolg van de kracht van water. De bodemlagen spoelden letterlijk van de hellingen. Zo kwam kalkhoudende grond (mergel) aan de oppervlakte. Dit is de oudste grond van Nederland, nog gevormd in de tijd dat Limburg bij de evenaar lag. Er zijn fossielen gevonden van tropische land- en zeedieren.
I. www.hoevekrekelberg.nl E.
[email protected] Hoeve Krekelberg is een uitstekend verzorgd natuurkampeerterrein, met zo'n 75 ruime plaatsen gelegen op verschillende terrassen tegen een helling. Deze unieke ligging biedt u een fraai uitzicht over het omringende Zuid-Limburgse heuvelland. De hoeve zelf is een eeuwenoude Limburgse carréboerderij, die nog
Naast rust en groen, hechten wij ook veel waarde aan
volop in bedrijf is.
comfort. Op onze camping vindt u uiteenlopende voorzieningen die zorgen voor een prettig en comfortabel verblijf. Ons moderne toiletgebouw, de slechtweer / inforuimte en het kindvriendelijke veld met veilige kindertoestellen zullen u aangenaam verrassen. Hoeve Krekelberg is centraal gelegen in Zuid-Limburg, een streek waar veel te zien en te beleven is. Uitge-
> Loop verder over de Hommerterweg en sla na ca. 750 meter rechtsaf, het Mulderwegske in. Houd rechts aan. Na ca. 250 meter ziet u een oorlogsmonument. Het Mulderwegske maakt eerst een bocht naar rechts en dan naar links en al snel ziet u (achter de stallen) een voetpad naar links. Neem dit pad en volg het naar boven tot aan de T-splitsing waar u rechts gaat. U heeft hier een prachtig uitzicht over het landschap en het dorp Vaesrade. Volg het voetpad ongeveer 100 meter waarna u rechtsaf gaat. Volg dit pad en houd links de bosrand aan. U wandelt nu op het Thullender voetpad. Blijf het voetpad verder bergafwaarts volgen tot aan de grote weg. Hier gaat u rechtsaf.
breide wandel- en fietsmogelijkheden liggen binnen uw bereik. Fraaie landschappen en gevarieerde natuurgebieden worden afgewisseld met diverse attracties.
66
Schitterend Schinnen
Deze weg blijft u volgen tot u (na de Alfa Bierbrouwerij) het startpunt van de route weer bereikt.
67
