Асаблівасці арганізацыі адукацыйнага працэсу пры вывучэнні вучэбных прадметаў (вучэбных дысцыплін) “Беларуская мова” і “Беларуская літаратура”ва ўстановах ПТА і ССА ў 2015/2016 навучальным годзе» (метадычныя рэкамендацыі) Метадычныя рэкамендацыі падрыхтаваны ў адпаведнасці з інструктыўнаметадычным пісьмом Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі “Аб арганізацыі адукацыйнага працэсу пры вывучэнні вучэбных прадметаў і правядзенні факультатыўных заняткаў ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі ў 2015/2016 навучальным годзе” (зацверджана Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь 25.06.2015 г.) з улікам асаблівасцей арганізацыі адукацыйнага працэсу ва ўстановах адукацыі, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы прафесіянальна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі (далей – установы адукацыі). Асноўнымі мэтамі і задачамі навучання моўнай і літаратурнай адукацыі ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з’яўляюцца: засваенне ведаў пра сістэму беларускай мовы на ўсіх яе ўзроўнях (фанетыка, лексіка, фразеалогія, склад слова і словаўтварэнне, марфалогія, сінтаксіс), заканамернасцей і правіл функцыянавання моўных сродкаў у маўленні, нормаў беларускай літаратурнай мовы, фарміраванне ўменняў практычнага выкарыстання мовы ва ўсіх відах маўленчай дзейнасці (моўная кампетэнцыя); фарміраванне камунікатыўных уменняў на аснове авалодання маўленчай тэорыяй (тэкст, тыпы, стылі і жанры маўлення) і культурай маўлення, уменняў ствараць самастойныя вусныя і пісьмовыя выказванні розных тыпаў, стыляў і жанраў (камунікатыўная кампетэнцыя); усведамленне вучнямі мовы як феномена культуры, у якім знайшлі адбітак яе праяўленні, як сродку спасціжэння айчыннай і сусветнай культуры; выпрацоўка ўменняў карыстацца культуразнаўчымі звесткамі з мэтай забеспячэння паўнавартаснай камунікацыі (лінгвакультуралагічная кампетэнцыя); далучэнне вучняў да набыткаў айчыннай мастацкай славеснасці (у кантэксце сусветнай), развіццё здольнасці да эстэтычнага ўспрымання і ацэнкі з’яў літаратуры, фарміраванне навыкаў самастойнага чытання, мастацкаэстэтычнага густу; развіццё інтэлектуальнай, камунікатыўнай, духоўна-маральнай, грамадзянскай культуры вучняў сродкамі вучэбных прадметаў «Беларуская мова» і «Беларуская літаратура». Выкладанне беларускай мовы і літаратуры ажыццяўляецца ў адпаведнасці з наступнымі вучэбнымі праграмамі: - ва ўстановах, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы ССА і ПТА для груп набору 2014 года: Вучэбная праграма для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання. Беларуская мова. V–XI класы. Мн.: НІА, 2012, Вучэбная праграма для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання. Беларуская літаратура. V–XI класы. Мн.: НІА, 2012;
- ва ўстановах, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы ПТА для груп новага набору: Вучэбная праграма для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання. Беларуская мова. X клас (базавы ўзровень). – Мінск: Нацыянальны інстытут адукацыі, 2015, Вучэбная праграма для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання. Беларуская літаратура. X клас (базавы ўзровень). – Мінск: Нацыянальны інстытут адукацыі, 2015, Вучэбная праграма для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання. Беларуская мова. X клас (павышаны ўзровень). – Мінск: Нацыянальны інстытут адукацыі, 2015, Вучэбная праграма для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання. Беларуская літаратура. X клас (павышаны ўзровень). – Мінск: Нацыянальны інстытут адукацыі, 2015. Рэкамендуюцца наступныя падручнікі і вучэбныя дапаможнікі: Беларуская мова: вучэб. дапам. для 10-га кл. агульнаадукац. устаноў з беларус. і рус. мовамі навучання / Г.М. Валочка [і інш.]. – Мінск: Нац. ін-т адукацыі, 2009, Беларуская літаратура: вучэб. дапам. для 10-га кл. агульнаадукац. устаноў з беларус. і рус. мовамі навучання / З.П. Мельнікава [і інш.]; пад рэд. З.П. Мельнікавай, Г.М. Ішчанка. – Мінск: Нац. ін-т адукацыі, 2009, Беларуская мова: вучэб. дапам. для 11-га кл. агульнаадукац. устаноў з беларус. і рус. мовамі навучання / Г.М. Валочка [і інш.]. – Мінск: Нац. ін-т адукацыі, 2010, Беларуская літаратура: вучэб. дапам. для 11-га кл. агульнаадукац. устаноў з беларус. і рус. мовамі навучання / З.П. Мельнікава [і інш.]; пад рэд. З.П. Мельнікавай, Г.М. Ішчанка. – Мінск: Нац. ін-т адукацыі, 2009. Згодна з вучэбнымі планамі устаноў адукацыі колькасць вучэбных гадзін на вывучэнне беларускай мовы – 86, беларускай літаратуры – 86: па спецыяльнасцях профілю “Мастацтва і дызайн” адпаведна 86 і 108. Па беларускай мове прадугледжаны 2 абавязковыя кантрольныя работы, па беларускай літаратуры таксама 2 (па спецыяльнасцях профілю “Мастацтва і дызайн” адпаведна 2 і 3). АКР праводзяцца за кошт часу, адведзенага вучэбным планам на вучэбны прадмет (вучэбную дысцыпліну). У дапамогу выкладчыку прапануецца тэматычнае планаванне па вучэбных прадметах «Беларуская мова» і «Беларуская літаратура» (Мінск: РІПА, 2014, 2014). Нагадваем, што пры пастаноўцы мэт вучэбных заняткаў неабходна арыентавацца на рэалізацыю задач, вызначаных вучэбнымі праграмамі. Мэта залежыць ад тэмы і зместу кожнага вучэбнага занятку. Выкладчык можа выкарыстоўваць прапанаванае планаванне без змен. У той жа час ён мае права ў межах вучэбных гадзін, што адводзяцца на вывучэнне вучэбнага прадмета, уносіць у планаванне абгрунтаваня змены. Аб’ём кантрольных работ (дыктант, пераказ), слоўнікавага дыктанта, кантрольнага сачынення ўказаны ў Метадычных рэкамендацыях па фарміраванні культуры вуснага і пісьмовага маўлення ва ўстановах адукацыі, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы агульнай сярэдняй адукацыі.
Звяртаем увагу, што ва ўстановах адукацыі, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы ПТА, для груп новага набору каляндарна-тэматычнае планаванне складаецца з ўлікам змен, якія адбыліся ў змесце адукацыі па беларускай мове ў сувязі з пераходам на новыя вучэбныя праграмы.. Так, некаторыя тэмы пераведзены з узроўню тэарэтычнага засваення на ўзровень практычнага прымянення. Такія тэмы, як «Стылістычныя магчымасці фанетыкі», «Стылістычныя магчымасці лексікі і фразеалогіі», «Стылістычныя магчымасці словаўтварэння», «Сэнсава-стылістычная роля і тэкстаўтваральныя магчымасці слоў розных часцін мовы», «Сэнсавастылістычная роля і тэкстаўтваральныя магчымасці словазлучэнняў у разгортванні тэмы, афармленні звязнага выказвання», «Сінаніміка словазлучэнняў», «Сэнсава-стылістычная роля і тэкстаўтваральныя магчымасці простых і складаных сказаў рознай будовы і прызначэння», «Сінтаксічная сінаніміка» разглядаюцца толькі на практычным узроўні, у плане магчымасці выкарыстання пэўных моўных сродкаў у маўленчай дзейнасці. Іншымі словамі, асобныя гадзіны на разгляд названых тэм вучэбнай праграмай не прадугледжваюцца, але пры вывучэнні адпаведных тэм звяртаецца ўвага (на практычным узроўні) на іх стылістычныя магчымасці і/або тэкстаўтваральную ролю моўных адзінак. Акрамя гэтага, адбылося пераструктураванне зместу адукацыі паміж Х і ХІ класамі, змяніліся назвы раздзелаў («Фанетыка і арфаэпія. Графіка і арфаграфія. Культура маўлення», «Лексіка. Фразеалогія. Культура маўлення», «Марфемная будова слова. Словаўтварэнне і арфаграфія. Культура маўлення», «Марфалогія і арфаграфія. Культура маўлення»). Раздзелы «Стылістыка», «Словазлучэнне і сказ у тэксце», якія раней вывучаліся ў Х класе, перанесены ў ХІ клас. Спецыфіка выкладння мовы на ІІІ ступені агульнай сярэдняй адукацыі заключаецца ў тым, што веды, атрыманыя на ўзроўні базавай адукацыі, будуць выступаць асновай для авалодання мовай на больш высокім узроўні - на ўзроўні тэксту, што дазволіць паказаць асаблівасці функцыянавання моўных адзінак у тэксце і навучыць карыстацца мовай у практычнай маўленчай дзейнасці. Прыёмы, метады і формы работы вызначаюцца названай спецыфікай. Узрастае роля разнастайных відаў самастойнай работы, такіх, як складанне плана, тэзісаў, канспекта, падрыхтоўкі рэферата, даклада, самастойны аналіз тэксту, творчыя працы ў жанры эсэ, нарыса, апавядання і г.д. Арганізуюцца назіранні над чужым і ўласным маўленнем, збор адпаведнага моўнага матэрыялу з наступным яго выкарыстаннем ва ўласнай практычнай маўленчай дзейнасці. Перавага аддаецца такім відам дзейнасці, якія звязаны з аналізам тэксту, яго перапрацоўкай, а таксама складанне свайго ўласнага тэксту: на аснове прапанаванага (пераказ), на аснове прапанаванага сродкамі іншай мовы (пераклад), на аснове ўласнана вопыту, назіранняў (сачыненне). Для фарміравання цэласнага светапогляду вучняў і развіцця пазнавальных інтарэсаў пры арганізацыі адукацыйнага працэсу па вучэбных прадметах «Беларуская мова» і «Беларуская літаратура» неабходна прадугледжваць міжпрадметныя сувязі. Беларуская мова і літаратура разам з іншымі прадметамі сацыяльна-гуманітарнага цыкла («Русский язык», «Русская литература», «Замежная мова», «Сусветная гісторыя», «Гісторыя Беларусі»,
«Грамадазнаўства», «Музыка», «Выяўленчае мастацтва») з’яўляюцца асновай культурацэнтрычнай парадыгмы адукацыі. Вывучэнне літаратуры ў суаднесенасці з іншымі відамі мастацтва (музыкай, жывапісам, кіно, тэлебачаннем) спрыяе ўспрыманню літаратуры як мастацтва, фарміраванню каштоўнасных арыентацый вучняў. Вывучэнне беларускай літаратуры па новых праграмах прадугледжвае знаёмства вучняў з агульнымі тэарэтычнымі асновамі курса, агульнымі заканамернасцямі і асаблівасцямі развіцця беларускай літаратуры ў пэўны гістарычны перыяд, асэнсаванне знакавых твораў найбольш яркіх прадстаўнікоў мастацтва слова. У вучэбнай праграме «Беларуская літаратура. Х клас (базавы ўзровень)» зменшана колькасць вывучаемых твораў (апавяданне М. Гарэцкага «Літоўскі хутарок», мініяцюры З. Бядулі «Плач пралескаў» і «Нібы рупны араты…», аповесць А. Мрыя «Запіскі Самсона Самасуя», апавяданне М. Зарэцкага «Кветка пажоўклая», апавяданне Я. Брыля «Галя», аповесць У. Караткевіча «Чазенія», п’еса А. Макаёнака «Пагарэльцы» перанесены ў спіс твораў для дадатковага чытання); заменены некаторыя вялікія па памеры і складаныя для вучнёўскага ўспрымання творы на менш аб’ёмныя (замест рамана Кузьмы Чорнага «Пошукі будучыні» прапанавана апавяданне «Макаркавых Волька»); павялічана колькасць гадзін на вывучэнне вялікіх па аб’ёме твораў (на вывучэнне раманаў І. Мележа «Людзі на балоце» і У. Караткевіча «Каласы пад сярпом тваім»); аптымізаваны тэарэтыка-літаратурны матэрыял (зменшана колькасць літаратуразнаўчых тэрмінаў, абавязковых для засваення). Прапануем прыкладны тэматычны план па беларускай мове і літаратуры па праграмах 2015 года. Прыкладны тэматычны план Беларуская мова № п\п 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Тэма
Колькасць гадзін Роля мовы ў жыцці чалавека і грамадства 1 Маўленне 1 Тэкст 3 Фанетыка і авфаэпія. Арфаграыія і культура маўлення 11 Лексіка. Фразеалогія. Культура маўлення 3 Марфемная будова слова. Словаўтварэнне і арфаграфія. 3 Культура маўлення. Марфалогія і арфаграфія. Культура маўлення. 12 Падагульненне і сістэматызацыя 1 Пісьмовыя работы (сачыненні, пераказы, пераклады, 8 дыктанты, тэставыя работы), з іх 1 абавязковая кантрольная работа Усяго 43
Прыкладны тэматычны план Беларуская літаратура № п\п Тэма 1. Беларуская літаратура першай трэці ХХ стагоддзя 2. Максім Гарэцкі. Апавяданні “Роднае карэнне”, “Літоўскі хутарок” 3. Змітрок Бядуля. Апавяданне “Бондар” 4. Уладзімір Дубоўка. Вершы “Залатая асенняя раніца”, “О, Беларусь, мая шыпшына…”, “Пальцы жоўтых кляновых лістоў”, “Родная мова, цудоўная мова…” 5. Кандрат Крапіва. Байкі “Дыпламаваны боран”, “Махальнік Іваноў”; камедыя “Хто смяецца апошнім” 6. Міхась Зарэцкі. Апавяданне “Ворагі” 7. Кузьма Чорны. Апавяданне “Макаркавых Волька” 8. Беларуская літаратура ў гады Вялікай Айчыннай вайны (1941-1945 г.г.) 9. Пятрусь Броўка. Вершы “Будзем сеяць, беларусы!”, “Надзя-Надзейка”, “Родныя словы”, “Александрына”, “А ты ідзі” 10. Беларуская літаратура пасляваенных дзесяцігоддзяў (1945-1965 г.г.) 11. Аркадзь Куляшоў. Вершы “Мая Бесядзь”, “Над брацкай магілай”, “Спакойнага шчасця не зычу нікому…”, “Я хаце абавязаны прапіскаю ю…”, “На паўмільярдным кіламетры…” 12. Максім Танк. Вершы “Спатканне”, “Родная мова”, “Каб ведалі”, “Мой хлеб надзённы”, “Завушніцы”, “Аve, Maria”, “Працягласць дня і ночы”; паэма “Люцыян Таполя” 13. Янка Брыль. Апавяданне “Memento mori” 14. Пімен Панчанка. Вершы “Краіна мая”, “Герой”, “Родная мова”, “Толькі лісцем рабін шалахні…”, “Крык сойкі”, “Той дзень прапаў і страчаны навекі…”, “Спарышы” 15. Іван мележ. Раман “Людзі на балоце” 16. Уладзімір Каратккевіч. Аповесць “Дзікае паляванне караля Стаха”,; раман “Каласы пад сярпом тваім” 17. Андрэй Макаёнак. “Зацюканы апостал” 18. Выніковае абагульненне 19. Абавязковая кантрольная работа Усяго
86 1 2
108 1 3
2 1
2 2
3
4
2 2 1
2 2 1
1
2
1
1
2
3
3
4
1 1
1 2
7 9
8 10
2 1 1 43
3 1 2 54
Пры складанні каляндарна-тэматычнага планавання па праграмах 2015 года выкладчык можа таксама карыстацца тэматычным планаваннем па вучэбных прадметах «Беларуская мова» і «Беларуская літаратура» (Мінск: РІПА, 2014) (пры гэтым неабходна ўнесці змены ў яго змест у адпаведнасці з праграмамі 2015 года), а таксама каляндарна-тэматычным планаваннем па беларускай мове і літаратуры для 10-га класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі, уносячы змены з улікам асаблівасцей вывучэння названых прадметаў пры засваенні адукацыйных праграм прафесійна-тэхнічнай адукацыі. Звяртаем ўвагу на тое, што пры засваенні адукацыйных праграм ПТА і ССА з атрыманнем агульнай сярэдняй адукацыі ў ліку абавязковых экзаменаў навучэнцы могуць здаваць экзамен па вучэбным прадмеце (вучэбнай дысцыпліне) “Беларуская мова” на выбар. Дадзены экзамен праводзіцца ў форме пераказу, які ацэньваецца дзюма адзнакамі: адна – за змест, другая – за граматнасць. Ва ўстановах прафесійнай адукацыі пры рэлізацыі адукацыйных праграм ССА адзнака па вучэбнай дысцыпліне “Беларуская мова” вызначаецца як сярэдняе арыфметычнае адзнак за змест і гарматнасць. Дедзеная адзнака выстаўляецца ў экзаменацыйную ведамасць і ў дадатак да дыплома аб сярэдняй спецыяльнай адукацыі. У выпадку, калі навучэнец не здаваў экзамен, адзнака па дадзенай вучэбнай дысцыпліне вызначаецца як сярэдняе арыфметычнае адзнак за семестры і выстаўляецца ў дадатак да дыплома аб сярэдняй спецыяльнай адукацыі. Ва ўстановах прафесійнай адукацыі пры рэалізацыі адукацыйных праграм ПТА выніковая адзнака па вучэбным прадмеце “Беларуская мова”, калі навучэнец здаваў экзамен, вызначаецца з ўлікам гадавой і экзаменацыйнай адзнак: на ўзроўні адзнакі за экзамен, калі гадавая адзнака ніжэй экзаменацыйнай; на ўзроўні гадавой, калі экзаменацыйная адзнака ніжэй гадавой. У выпадку, калі розніца паміж гадавой і экзаменацыйнай адзнакамі складае два і больш балаў, выніковая адзнака вызначаецца як сярэдняе арыфметычнае экзаменацыйнай і гадавой адзнак. Выніковая адзнака адпавядае гадавой, калі навучэнец не здаваў экзамен. Выніковая адзнака выстаўляецца ў дадатак да дыплома аб прафесійна-тэхнічнай адукацыі. Прыводзім прыкладны ўзор экзаменацыйнай ведамасці і ведамасці адзнак для ўнясення ў дадатак да дыплома Для УА ССА Назва ўстановы сярэдняй спецыяльнай адукацыі ЭКЗАМЕНАЦЫЙНАЯ ВЕДАМАСЦЬ Вучэбная дысцыпліна ___________________________________________ Навучальны год _________ курс _____ семестр ______ група _______ Спецыяльнасць _________________________________________________ Выкладчык ____________________________________________________ (прозвішча, імя, імя па бацьку)
Дата правядзення экзамена ___________________ Форма правядзення экзамена пераказ Назва пераказу _____________________________ № п/п
Прозвішча, імя, імя па бацьку
Адзнака за семестр
Адзнака за экзамен
1.
Напрыклад Іваноў Іван Пятровіч
5
7/6
Адзнака Подпіс па вучэбнай выкладчыка дысцыпліне
7 (сем)
Дата ўнясення экзаменацыйных адзнак _____________ Сакратар вучэбнай часткі _______________ ____________________ (подпіс)
(ініцыялы,прозвішча)
Прыкладны ўзор ведамасці адзнак для ўнясення ў дадатак да дыплома Назва ўстановы сярэдняй спецыяльнай адукацыі ВЕДАМАСЦЬ адзнак для ўнясення ў дадатак да дыплома Вучэбная дысцыпліна ___________________________________________ Група _______ Спецыяльнасць _________________________________________________ Выкладчык ____________________________________________________ (прозвішча, імя, імя па бацьку)
№ п/п
1. 2.
Прозвішча, імя, імя па бацьку
Адзнакі Адзнака за за семестры экзамен
Напрыклад Ціханаў 5 6 7 6 Міхаіл Ільіч Касач Іна 5 6 7 6 Іванаўна
Адзнака Адзнака Подпіс па ў дадатак выкладчыка вучэбнай да дысцыпліне дыплома
-
6
6 (шэсць)
7/7
7
7 (сем)
Дата _____________ Сакратар вучэбнай часткі _______________ ____________________ (подпіс)
(ініцыялы,прозвішча)
Для УА ПТА Назва ўстановы прафесійна-тэхнічнай адукацыі ЭКЗАМЕНАЦЫЙНАЯ ВЕДАМАСЦЬ Вучэбная дысцыпліна ___________________________________________ Навучальны год _________ курс _____ група _______ Спецыяльнасць _________________________________________________ Выкладчык ____________________________________________________ (прозвішча, імя, імя па бацьку)
Дата правядзення экзамена ___________________ Форма правядзення экзамена пераказ Назва пераказу _____________________________ № п/п
Прозвішча, імя, імя па бацьку
Гадавая адзнака
Адзнака за экзамен
Выніковая адзнака
1.
Напрыклад Іваноў Іван Пятровіч
6
6/5
6 (шэсць)
Подпіс выкладчыка
Дата ўнясення экзаменацыйных адзнак _____________ Сакратар вучэбнай часткі _______________ ____________________ (подпіс)
(ініцыялы,прозвішча)
Назва ўстановы прафесійна-тэхнічнай адукацыі ВЕДАМАСЦЬ адзнак для ўнясення ў дадатак да дыплома Вучэбная дысцыпліна ___________________________________________ Група _______ Спецыяльнасць _________________________________________________ Выкладчык ____________________________________________________ (прозвішча, імя, імя па бацьку)
№ п/п
Прозвішча, імя, імя па бацьку
Гадавая адзнака
Адзнака за экзамен
Выніковая адзнака
Подпіс выкладчыка
Напрыклад Ціханаў Міхаіл Ільіч 6 6 (шэсць) Касач Іна Іванаўна 7 7/6 7 (сем) Дата _____________ Сакратар вучэбнай часткі _______________ ____________________ (подпіс)
(ініцыялы,прозвішча)
Заўвага. Установы адукацыі, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы сярэдняй спецыяльнай адукацыі, тэксты для правядзення экзаменаў атрымліваюць у Рэспубліканскім інстытуце прафесіянальнай адукацыі ў адпаведнасці з заяўкамі, якія накіроўваюцца ў аддзел метадычнага забеспячэння агульнай сярэдняй адукацыі за два месяцы да пачатку экзаменацынай сесіі. Для арганізацыі і правядзення факультатыўных заняткаў настаўнікі могуць карыстацца праграмамі і вучэбна-метадычнымі комплексамі для Х і ХІ класаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыі, рэкамендаваныя Навуковаметадычнай установай “Нацыянальны інстытут адукацыі” Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь. Матэрыялы змешчаны на Нацыянальным адукацыйным партале: www.adu.by / Настаўніку / Вучэбна-метадычнаае забеспячэнне дашкольнай, агульнай сярэдняй і спецыяльнай адукацыі / Вучэбныя праграмы факультатыўных заняткаў / Вучэбны прадмет. У 2016 годзе на базе УА РІПА запланавана павышэнне кваліфікацыі «Методыка выкладання беларускай мовы і літаратуры: сучасныя педагагічныя тэхналогіі» для выкладчыкаў, метадыстаў устаноў адукацыі. Нагадваем, што 28 снежня 2012 г. Міністрам культуры Рэспублікі Беларусь зацверджана Сістэма мер, накіраваных на падтрымку і развіццё чытання ў Рэспубліцы Беларусь на 2013-2015 гады. Выкладчыкам неабходна кіравацца названым дакументам (размешчаны на сайце Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь: edu.gov.by / Сістэма адукацыі / Упраўленне агульнай сярэдняй адукацыі) пры арганізацыі адукацыйнага працэсу і падрыхтоўцы пазаўрочных мерапрыемстваў. Пры планаванні і арганізацыі пазакласнай работы па беларускай мове і літаратуры рэкамендуем звярнуць увагу на: каляндар юбілейных дат, якія будуць адзначацца ў 2015/2016 навучальным годзе: лістапад 85-годдзе з дня нараджэння Уладзіміра Караткевіча 95-годдзе з дня нараджэння Андрэя Макаёнка студзень
80-годдзе з дня нараджэння Янкі Сіпакова 95-годдзе з дня нараджэння Івана Шамякіна
люты сакавік
95-годдзе з дня нараджэння Івана Мележа 120-годдзе з дня нараджэння Кандрата Крапівы
красавік чэрвень ліпень
130-годдзе з дня нараджэння Змітрака Бядулі 70-годдзе з дня нараджэння Генрыха Далідовіча 140-годдзе з дня нараджэння Цёткі (Элаізы Пашкевіч) 165-годдзе з дня нараджэння Янкі Лучыны
міжнародныя святы, важныя даты: 6 верасня – Дзень беларускага пісьменства і друку 21 лютага – Міжнародны дзень роднай мовы 3 сакавіка – Сусветны дзень пісьменніка 21 сакавіка – Сусветны дзень паэзіі 27 сакавіка – Міжнародны дзень тэатра
2 красавіка 18 мая
– –
Міжнародны дзень дзіцячай кнігі Сусветны дзень музеяў
На пасяджэннях метадычных, прадметных (цыклавых) камісій выкладчыкам беларускай мовы і літаратуры прапануецца абмеркаваць наступныя пытанні: 1. дзейнасць педагога па рэалізацыі новых падыходаў да арганізацыі адукацыйнага працэсу па беларускай мове і літаратуры ў сучасных умовах; 2. методыка выкладання складаных тэм вучэбнага прадмета «Беларуская мова»; змест і методыка работы па развіцці маўлення вучняў; 3. змест і методыка работы па развіцці маўлення вучняў; 4. кіраванне вучэбна-пазнавальнай дзейнасцю вучняў на вучэбных занятках па беларускай мове і літаратуры 5. прадстаўленне вопыту педагагічнай дзейнасці выкладчыкаў беларускай мовы і літаратуры 6. арганізацыя дзейнасці па карэкцыі ведаў і ўменняў вучняў, па развіцці ў іх навыкаў самастойнай працы; 7. выкарыстанне электронных адукацыйных рэсурсаў па беларускай мове і літаратуры для павышэння якасці адукацыі вучняў.
Дамашэўская Валянціна Міхайлаўна 200 13 04
