ZonE-Nieuws Augustus 2012 Nummer 1 In De Zonneboom blijf je groeien! De Zonneboom is een plek waar kunst, cultuur en spiritualiteit bij elkaar komen. Wij bieden kunstzinnige opleidingen en cursussen aan voor persoonlijke groei in ontwikkeling en werk. Je leert naast de theorie vooral door veel te doen en te ervaren. Op deze manier maak je je de aangeboden lesstof echt ‘eigen’. Vanaf komend najaar organiseert De Zonneboom een deel van haar activiteiten op landgoed Kraaybeekerhof te Driebergen. Sinds jaar en dag komen mensen soms van héél ver om aan onze opleidingen en cursussen mee te doen. Voor sommigen van hen is ons aanbod in Driebergen misschien wel ‘een stap in de goede richting’. Wil jij ontdekken welke (verborgen) talenten jij kan aanboren om je persoonlijke en beroepsmatige leven interessanter en rijker te maken? Heb je genoeg van je oude patronen en wil je het vanaf nu eens anders aanpakken? Heb je behoefte aan een plek waar je hierin op een deskundige en prettige wijze wordt begeleid? Welkom in De Zonneboom!
donderdag 23 augustus, 14.00 tot 17.00 uur Open dag
Vrij Kunstzinnig OriËntatiejaar Het Vrij Kunstzinnig Oriëntatiejaar is een vanuit de antroposofie geïnspireerde éénjarige opleiding, waarin het werken met verschillende kunstvormen centraal staat. De kunsten hebben in het leven van mens en mensheid altijd een cruciale rol gespeeld Zij dragen bij aan vernieuwing, levenskwaliteit en persoonlijke ontwikkeling. Door zelf met kunst aan de slag te gaan worden moed, inspiratie en vrijheid opgewekt. Nieuwe vermogens ontdekken en ontwikkelen wordt een spannende uitdaging. De kunstgebieden die aan de orde komen zijn: schilderen (diverse technieken en verfsoorten), tekenen (allerlei materialen), boetseren, muziek, beweging, theater. Het Vrij Kunstzinnig Oriëntatiejaar start in september 2012 (1 dagdeel per week) m.m.v. o.a. Ria de Kok, Jan de Laat, Lieke van der Ree, Pieter van der Ree, Roelof van der Wal, Wil Uitgeest. Meer informatie: 071 512 3137
[email protected] www.zonneboom.nl
Het Vrij Kunstzinnig Oriëntatiejaar Een ontdekkingsreis Corrian Hukema In september 2012 gaat er weer een Vrij Kunstzinnig Oriëntatiejaar van start. Ria de Kok (kunstzinnig therapeut) en Pieter van der Ree (architect), twee docenten aan deze opleiding, vertellen over deze ontdekkingsreis door het gebied van de kunst. Pieter van der Ree geeft de periode Getal, maat en ritme. ‘Voorop staat het ontwikkelen van creatieve vermogens. Er wordt niet primair inhoud overgedragen of een vaardigheid aangeleerd. Je ‘leert’ dus eigenlijk niets in de klassieke zin van het woord. Ik bied ervaringen en oefenmogelijkheden aan. Daardoor worden nieuwe vermogens gewekt. Het belangrijkste daarvan is wellicht een zelfsturend vermogen om richting te geven aan je eigen ontwikkeling. Je leert op ontdekkingsreis te gaan’. Het Vrij Kunstzinnig Oriëntatiejaar is opgebouwd uit modules waarin steeds een nieuw thema aan de orde komt en waarin verschillende kunstzinnige technieken worden geoefend. De vier modules zijn: kleur, vorm, compositie, groei, ontwikkeling, metamorfose, van toeschouwer naar deelnemer, je eigen weg kiezen. Ria de Kok geeft kleurenleer en mineralogie. ‘Een kleurencirkel ontdekken door complementaire kleuren via nabeelden vanuit jezelf op te roepen en dan tijdens het maken van die kleurencirkel de logica ervan gaan inzien, geeft veel verbinding met de kleuren. Via deze beleving ga je gaat anders naar kleuren kijken en ze anders gebruiken. Wellicht ga je er meer van genieten. We ‘spelen’ met de kleurenleer van Goethe via gekleurde schaduwen, nabeelden, prismawerking, wederzijdse beïnvloeding van kleuren en uiteindelijk de morele werking van de kleuren op de mens. De kunstzinnige verwerking is heerlijk gevarieerd. Na de kleurenleer beleven de cursisten de natuur vaak op een nieuwe, intensere manier’.
Activiteiten in Leiden Vrij Kunstzinnig Oriëntatiejaar, start donderdag 6 sept. 13.30 - 18.00 uur Het werken met verschillende kunstvormen staat centraal. Door zelf met kunst aan de slag te gaan worden moed, inspiratie en vrijheid opgewekt. Nieuwe vermogens ontdekken wordt een spannende uitdaging. Gratis open middag: donderdag 23 aug. 14.00 - 17.00 uur (graag aanmelden) Boetseren, met Roeland van de Wall Repelaer Leer de plastische mogelijkheden van klei kennen en creëer vanuit een eigen vormentaal je eigen beeld. Start Leiden: vrijdag 21 sept. 10.00 - 12.30 uur Gratis open les: vrijdag 24 aug. 10.30 - 12.30 uur (graag aanmelden) Onderzoek je eigen beeldelementen, met Anna de Mol van Otterloo Oefen je in jouw eigen wijze van schilderen en compositie en verbreed en verdiep je eigen ‘schildershandschrift’. Start Leiden: vrijdag 14 sept. 10.00 - 12.30 uur Gratis open les: vrijdag 24 aug. 13.30 - 15.30 uur (graag aanmelden) Schilderen, een ontwikkelingsweg, met Frederiek Nelissen Schilderwerkplaats met individuele begeleiding waarin zowel de ambachtelijke kant als de onwaarneembare wereld aan bod komt. Start Leiden: zaterdag 22 sept. 13.00 - 17.00 uur Gratis open les: zaterdag 25 aug. 10.30 - 13.00 uur (graag aanmelden) De evenwichtskunstenaar, met Henk Hage Kun je niet genoeg krijgen van het werk van Paul Klee? Verdiep je in de verwevenheid van de biografie en het werk van deze kunstenaar. Start Leiden: zondag 16 sept. 10.00 - 17.00 uur Gratis open les: zondag 26 aug. 11.00 - 14.00 uur (graag aanmelden) Academie voor Sociale Kunst, start maandag 8 okt. 13.30 - 18.00 uur Via de ontwikkeling van de mensheid naar zelfkennis en door naar: beweging in je leven! Gratis open dag: zaterdag 15 sept. 12.00 - 13.45 uur (graag aanmelden)
Voor alle cursussen & opleidingen geldt: betaling in termijnen mogelijk
In de periode mineralogie komen de aardlagen aan de orde en wat ze betekenen voor plant, dier en mens. Om de kwaliteiten te proeven duikt Ria de Kok met de cursisten bijvoorbeeld helemaal in het fenomeen kalk.Vanzelfsprekend ziet de kunstzinnig verwerking er ook ‘kalkachtig’ uit. Uiteindelijk komen, met verschillende docenten, de vier aardrijken mineraal, plant, dier en mens - aan bod en wordt beleefbaar hoe we als mens met deze andere rijken verbonden zijn. Ria: ‘De metamorfosen die in deze werelden plaats vinden worden belicht. Dit maakt veel duidelijk van onze eigen mogelijkheden tot verandering’. Op de website www.zonneboom.nl lees ik dat het in dit Oriëntatiejaar ‘niet om het doel maar om de weg gaat’. Hoe helpt dit jaar de cursisten hun weg te vinden? Ria de Kok: ‘Door met het eigen creatief vermogen bezig te zijn met kleur, vorm of beweging wordt het onbewuste aangesproken. Iemand kan er bijvoorbeeld achter komen dat hij/zij veel veiligheid zoekt in kaders. In het kunstzinnige werk kan dat tot uitdrukking komen door de ‘vaste’ manier van werken, door ingekaderde vormen. Iemand kan hier voor kiezen. Prima, houden zo. Maar wanneer iemand tot ongenoegen van zichzelf iets ontdekt en het anders wil, dan helpen we daarmee. Vaak ontdekt iemand dat ‘anders willen’ door zijn/haar werk te vergelijken met dat van anderen. Wanneer het iemand lukt dat ‘oude’ gebaar te doorbreken kan dat in het hele leven een grote verandering betekenen.’ Een ander voorbeeld ligt in het gebruik van kleuren. ‘Meer durven uitkomen voor een eigen gebruik van kleur kan leiden tot meer voor je eigen mening durven uitkomen. Het hoeft niet altijd ter sprake te komen en gepsychologiseerd te worden. Soms wordt het pas later beseft’. Pieter van der Ree: ‘Je doet dingen met elkaar en de ervaringen die ieder daarbij opdoet worden bewust gemaakt. Je ontdekt daarbij je eigen affiniteiten, je vragen en ook nieuwe vermogens’. Dat ontwikkelen van creatieve vermogens wil deze cursus mogelijk maken.
Activiteiten in Leiden Impuls!!!, start maandag 8 okt. 13.30 - 18.00 uur Vorm, werk en doe mee aan een betere wereld. Gratis open dag: zaterdag 15 sept. 14.00 - 16.30 uur (graag aanmelden) De Kunst van het vertellen, met Anne van Delft Ik heb wat te vertellen, maar hoe doe ik dat? Bezield vertellen is een gave en een kunst die je kunt oefenen. Start Leiden: zaterdag 29 sept. 10.30 - 16.00 uur De juiste vraag stellen: belangrijker dan je denkt! Met Martin van den Broek Vanuit interesse vragen stellen helpt je contact te maken met anderen. Durf jij vanuit een goede formulering de juiste vraag te stellen? Start Leiden: woensdag 28 nov. 20.00 - 22.00 uur Bewegen op muziek helpt tegen vallen, met Manja Wodowitz-deBoon Een val van een oudere is vaak het begin van veel ellende. Euritmie helpt tegen vallen, geeft een regelmatige gang en een betere balans. Start Leiden: maandag 22 okt. 11.00 - 12.00 uur Smeden: van ijzeren wetten naar gloeiende ervaringen, met Jan de Laat e.a. Met dit oude ambacht vraagt ontwikkel je vaardigheden zoals alertheid en besluitvaardigheid die ook in het dagelijkse leven zeer belangrijk zijn. Individuele begeleiding. Start Leiden: zaterdag 15 sept. 10.00 - 12.00 uur volwassenen, 13.00 -15.00 uur jongeren. Een praktische inleiding in Mediteren, met Jan van der Weck Door regelmatig te mediteren ontwikkel je vrijheid en activiteit in het denken. Het brengt je levenslust en gezondheid en je wordt meester over jezelf. Start Leiden: donderdag 11 okt. 20.00 - 22.00 uur Voor al onze cursussen en opleidingen geldt dat betaling in termijnen mogelijk is.
Zelf gaat hij tekenend, boetserend, kijkend en pratend met de cursisten aan de slag. ‘Wij tekenen en boetseren, kijken naar wat we gemaakt en daarbij beleefd hebben. We proberen de essentie van de ervaring in het bewustzijn te tillen, te zien wat het voor ons betekent. Het enthousiasme dat dit wekt stimuleert weer bij het verder gaan’. Vanuit ervaringen als docent aan deze opleiding vertelt hij: ‘In mijn vak wordt vaak de ontdekking gedaan dat getallen en maten helemaal niet die abstracte werkelijkheid zijn die ze vroeger in de wiskundelessen waren, maar ordenende principes die de hele wereld doortrekken en ook in onszelf leven. Soms wordt de samenhang beleefbaar tussen de ideeën die we in het eigen denken ervaren en de gedachteninhoud van de wereld. Veel cursisten gaan daardoor anders kijken en worden zich, tussen de lessen in, ineens bewust van dingen waar ze vroeger aan voorbij leefden’. Ik vraag me af of de opleiding voor mij geschikt is als ik niks van antroposofie weet…
Pieter van der Ree: ‘Jazeker, voor wie niets van antroposofie weet is de opleiding ook geschikt. Antroposofie speelt geen rol als theorie, maar wel als blikrichting. Binnen de antroposofie worden mens en wereld als een samenhangend, zowel materieel als geestelijk geheel gezien. De cursus is een soort zoektocht naar dit soort samenhangen. Voor mij is de cursus een avontuur. Kan ik iets van die samenhangen beleefbaar maken? Kan ik mezelf als creatief wezen in een gecreëerde werkelijkheid beleven? We proberen enthousiasmerende samenhangen in de werkelijkheid en in onszelf te ontdekken’. Ria de Kok hierover: ‘Dat je iets van antroposofie weet is geen voorwaarde. Je kunt alles meemaken en beleven op je eigen niveau en met jouw kunnen. Je kunt je er zo nauw mee verbinden als je zelf wilt of kunt.’ Ook kunstzinnig talent is geen voorwaarde om aan dit Vrij Kunstzinnig Oriëntatiejaar te kunnen meedoen. Ria: ‘Het gaat niet om het product, maar om het innerlijk beleven van de kunstzinnige verwerking. Zelfinzicht en je kijk op de wereld kunnen erdoor vergroot worden. Dat gun ik iedereen.’ Het zijn vooral de ervaringen van het kijken van cursisten, het beter kijken, die Ria bijstaan. Bijvoorbeeld: ‘Bij de plantenperiode kon iemand door een microscoop in alle glorie een klein kiempje van een boontje bewonderen. De reactie van deze cursist was: ik durf bijna geen stap meer te zetten (uit angst een plantje of een kiempje te vertrappen)….,; al die schoonheid die in het kleine zit! Het feit dat een boom aan de ene kant dood kan zijn en aan de andere kant prachtig kan bloeien maakt duidelijk dat het aan je standpunt ligt hoe je die boom beleeft. Het is een voorbeeld van begrip en acceptatie voor ieders standpunt.’ Pieter van der Ree vertelt dat hij door het geven van zijn lessen elke keer opnieuw nieuwe ontdekkingen doet. Het lesgeven is een weg waarop hij, door met anderen te werken, zelf ook verder komt. Dit Vrij Kunstzinnig Oriëntatiejaar is een plek waar iedereen mag leren, cursisten en docenten. Dat leren gebeurt door het doen, door middel van kunstzinnige vakken. Deze vakken wekken niet alleen nieuwe vermogens maar kunnen ook een nieuwe kijk op de wereld en op jezelf bewerkstelligen. Als cursist moet je zin hebben om met de vakken aan de slag te gaan en plezier in het doen van ontdekkingen’.
Activiteiten in Driebergen Schilderen, een ontwikkelingsweg, met Frederiek Nelissen Schilderwerkplaats met individuele begeleiding waarin zowel de ambachtelijke kant als de onwaarneembare wereld aan bod komt. Start Driebergen: zondag 30 sept. 13.00 - 17.00 uur Gratis open les (in Leiden): zaterdag 25 aug. 10.30 - 13.00 uur (graag aanmelden) Water - Kleur - Wachten, met Henk Hage Ontdek de fundamentele principes van het aquarelleren, de werkwijze waarbij spontaniteit en snelheid belangrijk zijn en een innerlijke houding van geduld en actief wachten. Start Driebergen: zaterdag 15 sept. 13.00 - 17.00 uur Schrijfwerk, een praktische cursus, met John Hogervorst Ontwikkel je wil tot schrijven tot de bekwaamheid van het schrijven van publicabele teksten voor antroposofische media. Start Driebergen: woensdag 3 okt. 19.15 - 21.45 uur (W)aardig eigenwijs een dagje ouder, met Leo Beth en Sanja Stoutjesdijk Verkenningstocht in de eigen biografie voor 55+-ers. Ervaar hoe je steeds meer je ‘eigen wijs’ kan zingen en je levensverhaal vanuit een nieuw licht kan bezien. Start Driebergen: woensdag 7 nov. 14.00 - 16.30 uur
Meer informatie? Voor meer informatie over de Zonneboom-activiteiten kunt u terecht op de website. Maar u kunt ons ook bellen of mailen. Van het Vrij Kunstzinnig Oriëntatiejaar, de Academie voor Sociale Kunst en de opleiding Impuls!!! zijn ook folders met nadere informatie beschikbaar. De Laat de Kanterstraat 5 2313 JS Leiden Tel. 071 – 512 31 37 WWW.ZONNEBOOM.NL
Dit virtuele Zonneboom-tijdschriftje kwam tot stand met medewerking van: John Hogervorst, Corrian Hukema, Mirjam Kusters en Ger van der Pas. Verdere verspreiding wordt toegejuicht.
Henk Hage in De Zonneboom De evenwichtskunstenaar, met Henk Hage Kun je niet genoeg krijgen van het werk van Paul Klee? Verdiep je in de verwevenheid van de biografie en het werk van deze kunstenaar. Start Leiden: zondag 16 sept. 10.00 17.00 uur Gratis open les: zondag 26 aug. 11.00 - 14.00 uur (graag aanmelden)
Paul Klee in een ander licht Zomervakantie 2011, Noord Frankrijk. Het weer is niet om over naar huis te schrijven. Gelukkig hebben we voor onze tent het avondlijke vuur. Het geeft ons warmte en gezelligheid. Op een regenachtige dag bezoeken we een naburig provinciestadje, waar ik in de boekwinkel een mooi klein boekje met schilderijen van Paul Klee vind. Een leuke aanwinst voor mijn Klee-bibliotheek en vooral fijn om bij me te hebben tussen alle
klamme vakantiebagage. ’s Avonds bij het vuur vertel ik een vriend over die aanwinst. “Wacht, ik pak het er even bij”. Bij het licht van het vuur bekijken we de reproducties. Voor mij zijn het bekende schilderijen, toch zijn ze in dit licht compleet nieuw. Alle blauwen zijn verdwenen, alles wordt oranje-achtig. “Kijk deze! Die heet zelfs Feuer Abends!” Het lijkt wel gemaakt om bij dit licht te zien. Twee dagen later, opnieuw bij het
Water - Kleur - Wachten, met Henk Hage Ontdek de fundamentele principes van het aquarelleren, de werkwijze waarbij spontaniteit en snelheid belangrijk zijn en een innerlijke houding van geduld en actief wachten. Start Driebergen: zaterdag 15 sept. 13.00 - 17.00 uur
vuur, vertel ik dit aan een andere vriend. “Ik pak het even, dan kun je het ook zien”. Deze keer hebben we niet alleen het licht van het vuur. Het is volle maan en in het maanlicht bekijken we het boekje. Er verschijnen weer compleet nieuwe schilderijen. Blauw en zilverachtig. De maanverlichte schilderijen lijken wel door te lopen in het landschap om ons heen. Het is betoverend! Henk Hage
