Your roots of success
Your roots of success De Ruiter
Inhoud
Welkom De onderstammenmarkt is dynamischer dan ooit.
De wilde tomaat uit Zuid-Amerika
07
De geschiedenis van de onderstam
08
Geworteld in onderzoek
10
De zoektocht naar resistentie
Verschillende teeltstrategieën, teeltwijzen, specifieke wensen van telers en toenemende keuze in bovenstammen stellen steeds specifiekere eisen aan de onderstam. Monsanto speelt in op die veranderende vraag. Daarom presenteren wij u graag
13
het De Ruiter-onderstammenboek met interessante wetenswaardigheden en vooral informatie over deze
Succes onder een hoek van 45o
14
Waarom een onderstam?
16
Your roots of success
18
De teeltomstandigheden bepalend voor succes
22
Welke onderstam verhoogt uw kans op succes?
24
Machinaal enten
26
‘Onder’ alle omstandigheden
29
De veelbelovende toekomst van De Ruiter
30
Pilleren
32
Colofon
35
wortels van uw succes.
YOUR ROOTS OF SUCCESS |
05
De wilde
tomaat
Voor de herkomst van de tomaat moeten we terug naar het ZuidAmerika van rond 1500. De Spaanse veroveraars komen daar
uit Zuid-Amerika
in aanraking met wat de Azteken in
hun taal ‘xitomatl’ noemen. Veel later zijn er wilde soorten gevonden die overleven op 3.000 meter hoogte in het Andesgebergte. Sommige wilde tomatensoorten zijn bestand tegen de grote temperatuurverschillen van dag en nacht. Zij zijn een bron van ongekende groeikracht en ongevoelig voor de kurkwortelschimmel. De eigenschappen van die wilde soorten staan aan de basis van de hedendaagse onderstam.
YOUR ROOTS OF SUCCESS |
07
onderstam
De geschiedenis van de Het enten van een bovenstam op een onderstam heeft een lange historie. Oude beschavingen passen deze techniek al toe voor het sierlijke botanisch effect. Het eerste commerciële voordeel in de groenteteelt ontstaat als blijkt dat onderstammen een gewas resistent kunnen maken voor bepaalde bodemziekten, zonder de kwaliteit van de vruchten aan te tasten. Door slim te kruisen ontstaan vervolgens nieuwe, hybride onderstammen die het gevecht aankunnen met bijvoorbeeld de gevreesde kurkwortelschimmel. Bovendien
Wat het succes van de onderstam nog tot eind jaren tachtig tegenhoudt, is de inefficiënte enttechniek, de matige kiemkracht van de onderstammen en de introductie van de verwarmde teelt en substraatbodems. Dat verandert als de Japanse enttechniek Europa verovert, een methode waarmee telers tegen veel lagere kosten kunnen enten en met een hoger slagingspercentage. Door uitgebreid onderzoek zijn methoden ontwikkeld om de kiemkracht drastisch te verbeteren. Nieuwe resistenties worden ingekruist en nieuwe
blijkt een goede onderstam ervoor
onderstamrassen zien het licht.
te zorgen dat de plant beter bestand
Door al deze ontwikkelingen is de
is tegen stresscondities en meer
onderstam tegenwoordig niet meer
groeikracht heeft.
weg te denken uit de professionele tuinbouw.
08 | De Ruiter
YOUR ROOTS OF SUCCESS |
09
Geworteld in
onderzoek
De Ruiter is van het begin af aan koploper in de ontwikkeling en professionalisering van de onderstammenmarkt in Europa. Dat begint al in de jaren zestig van de vorige eeuw.
Een korte reis door onze onderstammenhistorie:
1963
1970
1975
1996
2000
2002
2004
2005
2008
2009
2012
2020
De Ruiter introduceert de eerste onderstam – ‘KK’ – voor tomatenrassen. Deze onderstam is resistent tegen kurkwortelschimmel en nematoden. De verbeterde koudetolerantie maakt vroege teelt in onverwarmde kassen mogelijk.
De Ruiter lanceert de onderstam ‘KNVF’, met toegevoegde resistenties tegen Verticillium en Fusarium.
De Ruiter blijft doorgaan met ontwikkelen van onderstammen met nieuwe resistenties, bijvoorbeeld KNVF2.
De verbeterde Japanse enttechniek doet zijn intrede en het gebruik neemt toe. De onderstam TMKNVF2 Fr. verdient een eigen naam: Beaufort.
Speciaal voor gewassen op substraatbodems ontwikkelt De Ruiter Maxifort, een onderstam met 20% meer groeikracht dan Beaufort.
Innovatieve seed priming technologie geeft de onderstammen van De Ruiter een hogere snelheid en meer gelijkmatige kieming.
De introductie van Multifort, uniek in zijn soort door de zeer sterke groeikracht in combinatie met de Fusarium 3 resistentie.
De Ruiter introduceert beschermende coatings (pillen) voor onderstamzaden voor een nog betere kieming en verzaaibaarheid.
De Ruiter ontwikkelt diverse onderstamrassen om nog beter in te spelen op specifieke teeltomstandigheden en -strategieën..
De Ruiter introduceert de webtool ‘Rootmap’ waarin de teler door het eenvoudig antwoorden van enkele vragen een advies krijgt welke onderstam het beste past bij zijn teeltomstandigheden en ras.
De Ruiter werkt continu aan de ontwikkeling van nieuwe onderstammen. Dit jaar zal er weer een nieuwe onderstam gelanceerd worden. Deze onderstam is specifiek ontwikkeld voor de high tech kassen en geeft nog meer kracht, een uniforme stengel en hoge productiviteit!
De onderzoekers van Monsanto zijn met behulp van de kracht van de wilde type tomaten en nieuwe geavanceerde technologieën in staat om onderstammen te leveren met meer kracht, betere ziekteresistentie en een hoge zaadkwaliteit. Zo vinden productiviteit en betrouwbaarheid elkaar. Samen zullen ze alle verwachtingen overstijgen.
10 | De Ruiter
De
zoektocht
naar resistentie Naast extra groeikracht zijn vooral resistenties een belangrijke factor geweest in de ontwikkeling van nieuwe onderstammen. In eerste instantie ging dat om verbeterde weerstand tegen bodemgerelateerde ziekten als kurkwortelschimmel, Verticillium, nematoden en Fusarium. Onderstammen spelen bovendien een belangrijke rol in landen waar methylbromide niet meer gebruikt mag worden. En soms vraagt een specifiek probleem om een specifieke onderstam.
YOUR ROOTS OF SUCCESS |
13
Succes onder een hoek van succes van onderstammen was de introductie van de Japanse enttechniek eind vorige eeuw, die voor Solanaceae (de familie waar
45°
Een belangrijke stimulans in het
Meer informatie over deze enttechniek kunt u vinden op www.deruiterseeds.nl
onder meer de tomaat, de aubergine
en de paprika toe behoren) inmiddels de meest gebruikte en meest efficiënte enttechniek is. In het kort komt deze Japanse enttechniek hier op neer: 1 Snij de onderstam af onder een
hoek van 45°;
2 Snij de bovenstam af onder een
hoek van 45°;
3 Plaats de bovenstam zorgvuldig
op de onderstam;
4 Houd de twee delen bij elkaar
met een siliconenclip.
14 | De Ruiter
YOUR ROOTS OF SUCCESS |
15
Moderne onderstammen bieden een scala aan mogelijkheden om de teelt, van bijvoorbeeld tomaten, zo effectief en efficiënt mogelijk te maken. Negen argumenten voor de onderstam: 1 Resistentie tegen ziekten; 2 Betere vruchtkwaliteit; 3 Stressbestendigheid bij
grote temperatuurverschillen
en droogte;
4 Sterkere en betere wortelstructuren; 5 Sterkere planten in de zomer; 6 Koude tolerantie;
onderstam
Waarom een
7 Betere weerstand tegen en
herstel bij infecties;
8 Betere zetting onder moeilijke omstandigheden; 9 Groeikracht voor een langere teelt.
16 | De Ruiter
?
Rendement is een keuze, vooral als u tomaten teelt. Dat begint al met uw keuze van een onderstam. Want in iedere teeltstrategie moet u tegenwoordig rekening houden met allerlei factoren. Denk aan de bovenstam, het teeltmedium, de resistenties, het kastype, de CO2capaciteit, het klimaat en manier van telen. Daarom biedt De Ruiter vijf unieke onderstamrassen die ‘meedenken’ met uw specifieke omstandigheden. Vijf antwoorden die maar op één ding wachten: uw vraag naar succes.
success
Your roots of
Multifort
Maxifort
Multifort is een bijzonder sterke
Maxifort heeft power! Deze
onderstam voor de grondteelt van
onderstam is bijzonder krachtig en
tomaten. Uniek in zijn soort, door de
daardoor ideaal voor tomaten- en
zeer sterke groeikracht in combinatie
auberginerassen met wat minder
met de Fusarium 3 resistentie.
uithoudingsvermogen. Zelfs onder
De onderstam met kracht
De onderstam met uithoudingsvermogen
extreme omstandigheden geeft Maxifort extra groeikracht aan uw gewas. Dat resulteert in een constant hoger vruchtgewicht, ook in het najaar. Maxifort is hoog resistent tegen kurkwortel.
UNIFORT
BEAUFORT
18 | De Ruiter
OPTIFORT
MAXIFORT
MULTIFORT
Resistenties:
Resistenties:
HR ToMV:0-2/Fol:0-2/For/Pl/Va:0/Vd:0
HR ToMV:0-2/Fol:0,1/For/PI/Va:0/Vd:0
IR Ma/Mi/Mj
IR Ma/Mi/Mj YOUR ROOTS OF SUCCESS |
19
Optifort
Beaufort
Unifort
Optifort is een sterke, universele
Beaufort is de beheerste
Unifort is een doelgerichte
onderstam die uw gewas gemakkelijk
krachtbron voor tomaten- en
onderstam met matige groeikracht,
in balans brengt. Het resultaat is
auberginerassen in gemiddeld
die voor elk gewenst teeltmedium
een optimale groei van het gewas.
vegetatieve omstandigheden. Deze
kan worden gebruikt. De ideale
Bovendien kan dat gewas goed tegen
onderstam met sterke groeikracht
onderstam voor kortere teelten en
kou, het toont uithoudingsvermogen
is in hoge mate resistent tegen
sterke tomatenrassen die minder
en genereert onder de meeste
kurkwortel en geeft een constant
groeikracht vereisen. Bijzonder
omstandigheden een hoge productie.
hoger vruchtgewicht, ook in het
aan Unifort is de verbeterde
Optifort heeft een verbeterde
najaar. Beaufort is geschikt voor elke
nematoderesistentie bij hogere
nematode resistentie bij hogere
soort substraat of bodem.
bodemtemperaturen.
Resistenties:
Resistenties:
Resistenties:
HR ToMV:0-2/Fol:0,1/For/Pl/Va:0/Vd:0
HR ToMV:0-2/Fol:0,1/For/Pl/Va:0/Vd:0
HR ToMV:0-2/Fol:0,1/For/Va:0/Vd:0
IR Ma/Mi/Mj
IR Ma/Mi/Mj
IR Ma/Mi/Mj
De onderstam met balans
De onderstam met controle
De onderstam met focus
bodemtemperaturen.
20 | De Ruiter
5
De teeltomstandigheden bepalen het succes Met een breed aanbod van
onderstammen speelt De Ruiter in op de laatste ontwikkelingen in de markt. Kenmerkend daarin
CO 2
Kas
Teler
Bovenstam
Substraat
De CO2-capaciteit heeft invloed
Recent gebouwde kassen die
Elke teler teelt op zijn eigen
Om een optimaal rendement uit
Ook het type substraat is van
op de gewasgroei gedurende het
hoger zijn dan vier meter, grote
manier. De een heeft een voorkeur
zowel de boven- als de onderstam
invloed bij de keuze van een
gehele teeltseizoen en beïnvloedt
beglazing hebben en lichter zijn,
voor vegetatief gewas, de ander
te halen, is het van belang dat
onderstam. Op substraat met een
de keuze van de onderstam.
staan garant voor een hoger
prefereert een generatief gewas.
beide rassen goed op elkaar zijn
generatief karakter reageert de
afgestemd.
plant anders dan op substraat
zijn de grotere verscheidenheid in teeltwijzen en -wensen, de toenemende variatie in bovenstammen en continue verbetering van teeltsystemen. Factoren die invloed hebben op de teelt – zoals de kas, de bovenstam, het substraat, de CO2-capaciteit en natuurlijk de teler zelf – bepalen de keuze van de onderstam.
productiepotentieel.
met een vegetatief karakter.
22 | De Ruiter
uw
succes
Welke onderstam verhoogt
kans op
De keuze van een tomatenras is
bepalen welke onderstam het meest
al moeilijk genoeg. Daarom heeft
geschikt is. Overigens betekent
De Ruiter een tool ontwikkeld die
de RootMap niet dat De Ruiter zijn
tomatentelers helpt bij het kiezen
gezicht niet meer laat zien. Onze
van een onderstam: de RootMap. Een
teeltadviseurs nemen graag contact
handig online hulpmiddel dat in een
met u op om de keuze van de juiste
handomdraai vertelt welke onderstam
onderstam te bespreken.
het beste past bij een tomatenras, specifieke teeltomstandigheden en andere wensen. Aan de hand van zes vragen krijgt de gebruiker van de RootMap een advies op basis van zijn persoonlijke omstandigheden. Achter de RootMap
U vindt de RootMap op:
zit een computermodel dat aan de
www.rootmap.nl of via onze website:
hand van die vijf variabelen helpt te
www.deruiterseeds.nl
24 | De Ruiter
?
Machinaal
enten
De techniek staat voor niets, ook voor onderstammen. Sinds 2007 is het
De entrobot bereikt flinke aantallen,
mogelijk om jonge tomaten- en aubergineplanten automatisch te enten. Een
tot meer dan duizend entingen per
van de eerste entmachines werd in Nederland ontwikkeld en maakt gebruik van
minuut. En dat betekent een grote
ingenieuze technieken.
doorbraak voor het productieproces van geënte planten. Uit uitgebreide
De bediening van de machine is opvallend eenvoudig. De afgesneden
praktijkervaringen blijkt dat De Ruiter-
onderstammen worden in een tray aangevoerd. De bovenstammen worden per
onderstammen uitermate geschikt zijn
stuk ingehangen in een carrousel met twaalf posities. Degene die de machine
voor automatisch enten.
bedient bepaalt op welke positie de bovenstam geënt wordt, daarbij geholpen door een laserlijn die op het plantje wordt geprojecteerd. De entrobot gebruikt een clip voor het bevestigen van de bovenstam op de onderstam. Deze is qua vorm en materiaal identiek aan de clip voor handmatig enten. De entmachine heeft een uniek snijsysteem, waardoor beide snijvlakken altijd evenwijdig lopen en de stelen nagenoeg exact altijd op elkaar staan. Een groot voordeel van deze entrobot is de hygiëne: de machine is eenvoudig te ontsmetten en er zijn slechts minimale contactpunten met de plant. Bovendien heeft de machine een automatisch meswisselsysteem, waarbij ingesteld kan worden na hoeveel enten het mes wisselt.
Met dank aan Iso Group (Gameren).
26 | De Ruiter
YOUR ROOTS OF SUCCESS |
27
’Onder’
alle omstandigheden De keuze van een tomatenras is al moeilijk genoeg. Daarom helpt De Ruiter telers bij het zoeken naar de onderstam die het best past bij een specifiek tomatenras, hun teeltomstandigheden en andere wensen. Op basis van jarenlange intensieve veredeling en onderzoek biedt De Ruiter naast de wereldwijde standaard Maxifort diverse andere onderstamrassen aan. Voor elke situatie een passende onderstam, omdat de omstandigheden per teler, type teelt en teeltomgeving verschillend zijn. De teeltadviseurs van De Ruiter helpen telers graag bij het vinden van de onderstam die het best bij hen past.
YOUR ROOTS OF SUCCESS |
29
De veelbelovende toekomst van De Ruiter en Monsanto hebben hun krachten gebundeld. Dat belooft een inspirerende toekomst voor de onderstammenmarkt. Met de technologie en research van Monsanto boeken we baanbrekende resultaten. Zo kunnen we dankzij ‘marker’ veredeling succesvolle eigenschappen en resistenties versneld ontdekken. Onze samenwerking vergroot bijvoorbeeld de kans op het vinden van het beste genetisch materiaal van één-op-miljard naar één-op-vijf. Vervolgens kruisen we onze ontdekkingen met onze nieuwe onderstamrassen. Belangrijk, want ook onze onderstamrassen moeten in toenemende mate rekening houden met de specifieke teeltomstandigheden van individuele telers over de hele wereld. Snelheid in innovatie en diversiteit is dus cruciaal.
30 | De Ruiter
De Ruiter
Pilleren
Het zaaien van zaad voor
Wat zijn de voordelen van onderstampillen?
onderstammen is tijdrovend werk.
• Werken met gepilleerde onderstamzaden levert
In vergelijking met cultuurrassen
plantenkwekers een grote arbeidsbesparing op in
vergelijking met ongepilleerd zaad. U heeft voor het
zaaien nu niet meer tijd nodig dan voor het zaaien van
vraagt onderstamzaad zaaien zelfs tweemaal zo veel tijd, ook wanneer de meest moderne zaaimachines gebruikt worden. De Ruiter biedt u een alternatief dat dit probleem oplost: gepilleerde zaden. Deze gepilleerde zaden ontkiemen net zo snel als naakte zaden en met dezelfde uniformiteit, terwijl de
cultuurrassen. • De verzaaibaarheid is uitstekend; de pillen zijn één
voor één te zaaien.
• U heeft geen dubbele zaden meer op de plug. • Het zaad valt in het midden van de plug. • Uitvoerige testen hebben aangetoond dat de kieming
niet negatief wordt beïnvloed.
uitstekende zaaieigenschappen veel tijd besparen.
Wat moet u weten over gepilleerde zaden: • De pilgrootte is 3 à 5 mm. • De gepilleerde onderstamzaden worden geleverd in
32 | De Ruiter
blikken van 10.000 pillen.
YOUR ROOTS OF SUCCESS |
33
Contact
Colofon
Monsanto Vegetable Seeds
© Monsanto Holland B.V.
De Ruiter
All rights reserved | 08/2012
Leeuwenhoekweg 52 Postbus 1050
Informatie die door Monsanto of haar
2660 BB Bergschenhoek
medewerkers wordt gegeven, hetzij
The Netherlands
mondeling, hetzij schriftelijk, gebeurt
T +31 10 529 22 22
in goed vertrouwen, maar dient niet beschouwd te worden als een garantie
www.deruiterseeds.nl
van Monsanto met betrekking tot prestaties en geschiktheid van haar rassen. Resultaten kunnen variëren onder invloed van klimatologische of andere omstandigheden. Monsanto aanvaardt geen enkele verantwoordelijkheid met betrekking tot de geleverde informatie.
