Patient actief
zelfherstel suppletie correctie Patient passief
c u r at i e v e z o r g
preventieve zorg
Wat u zelf nog meer kunt doen voor uw gezondheid
Toelichting op het schema aan de voorkant Hoe gaan we om met ziekte en maken we onze gezondheidszorg weer beter? Op de site van de Hahnemann Apotheek (www.hahnemann.nl) kunt u onder visie een andere kijk op ziekte en herstel vinden. Hierin vindt u o.a. een visie op een andere behandelingsstrategie. Als iedere arts en patiënt samen voor deze aanpak zouden kiezen zou onze gezondheidszorg er wel eens heel anders uit kunnen zien. De volgende stappen zouden doorlopen kunnen worden: 1. Het stimuleren van het vastgelopen zelfherstel (bv door homeopathie of andere zelfherstel bevorderende therapieën), 2. Het aanvullen van niet via het zelfherstel aan te vullen tekorten (suppletie), denk aan vitamines en voeding.
Patient actief
1. zelfherstel 2. suppletie 3. correctie Patient passief
c u r at i e v e z o r g
preventieve zorg
3. Het corrigeren van de opgetreden ziekte die te ver is voortgeschreden om het zelfherstel nog te stimuleren. (Dit is in feite onze reguliere gezondheidszorg)
Wanneer het accent in de gezondheidszorg ligt op de correctie, het passief ondergaan van het dure circuit van behandelingsmogelijkheden, zullen de kosten van de gezondheidszorg alleen maar toenemen. Dat is ook het beeld dat we tegenwoordig zien. Er is steeds minder plaats voor eigen verantwoordelijkheid. Wanneer daarentegen meer accent gelegd zou worden op therapieën die zelfherstel bevorderen, dan verschuift de zorg richting preventie en wordt de actieve inbreng van de patiënt gestimuleerd. Dit is niet alleen kostenbesparend, maar geeft ook een heel nieuwe dimensie aan de bestaande, meer op verlichting van symptomen gerichte, (curatieve) gezondheidszorg.
Inl eid ing Graag willen we u, als klant van de Hahnemann Apotheek, ondersteunen met een aantal producten en adviezen die u helpen bij het bewust omgaan met uw dagelijkse eet en drinkgewoonten en uw gezondheid. Behalve dat wij ons toeleggen op de levering van de aan u voorgeschreven homeopathica of/en voedingssupplementen, zien wij het ook als onze taak om een wegwijzer voor u te zijn. Daarom hebben we deze informatie brochure samen geschreven. Er is heel veel op de markt aan voedingssupplementen, boeken over gezond leven en alternatieve therapieën waardoor het niet altijd eenvoudig is daar een keuze uit te maken. Onze gezondheidszorg wordt onbetaalbaar en we worden door de overheid meer en meer terecht op onze eigen verantwoordelijkheid gewezen. Het heft in eigen handen nemen is een belangrijke eerste stap op weg naar een betere gezondheid. Vandaar ook het schema op de voorkant. In deze brochure willen we u een aantal praktische zaken aanreiken. Voor meer informatie staan we altijd voor u klaar.
1. Dagelijkse voeding De basis voor een gezond lichaam en een evenwichtige geest is voeding. Bouwstenen voor de hersenen, het darmslijmvlies en het immuunsysteem zijn nodig voor uw gezondheid en om de ingezette therapie meer kans van slagen te geven. Eet daarom heel gevarieerd en zorg voor voldoende vis, vlees, eieren, groenten, fruit, noten, zaden en een goede olijfolie. Wij hebben het boek “Voedsel als medicijn” uitgekozen omdat dit boek u meer bewust kan maken over de mogelijkheden van ons voedsel voor onze gezondheid. De meest eenvoudige tip is gewoon echt (zo natuurlijk mogelijk tot stand gekomen) en vers voedsel te gaan eten. Maar om dat in te zien is het nodig er meer over te lezen. Het boek is bij 1
Wat u zelf nog meer kunt doen voor uw gezondheid
ons in de apotheek verkrijgbaar maar ook via de webshop kunt u het bestellen (prijs 19,90 €).
Daarnaast kunnen we van harte aanbevelen het boek “Oergondisch genieten” van Ria Penders en Yvonne van Stigt. Oergondisch genieten gaat over oervoeding als nieuwe voedingswijze. De laatste wetenschappelijke onderzoeken geven aan dat oervoeding een optimale manier van voeden is. Oervoeding is een eerlijke, pure voeding met veel groente, fruit, noten, zaden en heerlijke vis-, vlees- en kipgerechten. Dit kookboek levert meer dan 250 praktische recepten om de overstap naar oervoeding zo eenvoudig mogelijk te maken. Het laat u zien dat oervoeding dus heel smakelijk is. Alle recepten zijn vrij van de meest voorkomende allergenen zoals granen, zuivel, suikers, peulvruchten en planten van de nachtschadefamilie zoals aardappel en tomaat. Dit boek gaat daarmee nog een stap verder dan het boek: voedsel als medicijn. Ook die informatie is in dit boek, naast de recepten, volop aanwezig (prijs 29,95 €). U kunt beide boeken en nog meer boeken over aanverwante onderwerpen vinden op onze webshop: http://webshop. hahnemann.nl onder de rubriek “boeken” en dan “ons boekenassortiment”. Er zijn veel natuurvoedingwinkels die een actie voeren met 2
Een uitgave van Hahnemann Apotheek bv
6% korting (voedsel valt onder het lage BTW tarief van 6%). Kijk eens op de website: www.groenpas.nl . Als u 100 € als steun voor deze actie doneert, krijgt u een pas waarmee u een jaar lang met 6% korting in de deelnemende natuurvoedingwinkels al uw biologische producten kunt kopen. Dat komt dus, gezien het 6% tarief, neer op belastingvrij winkelen (het kan zijn dat deze actie in de loop der tijd wordt bijgesteld).
Zout Wij zijn het zout der aarde. Maar het zout dat we normaal in de keuken gebruiken is gezuiverd natriumchloride (99%). Dat noemen we keukenzout. Het wordt gewonnen uit zoutmijnen (steenzout) maar is daarna verder gezuiverd. Dat heeft een scherpe zout smaak maar is, in die gezuiverde vorm, niet goed voor onze gezondheid. In onze cellen is er een evenwicht tussen natrium en kalium ionen net als tussen de magnesium en calcium ionen. Wanneer je te veel natrium ionen gebruikt moeten die weer worden uitgescheiden en gaat er ook kalium verloren. Kalium zit veel in groente en fruit. Zorg daarom dat je zout gebruikt dat de van nature voorkomende verhoudingen van magnesium en calcium, natrium en kalium, ijzer en mangaan plus andere elementen heeft. Een mooi product is het Keltisch zeezout. Dat bevat meer dan 80 verschillende minerale zouten die van nature in de zee voorkomen. 3
Wat u zelf nog meer kunt doen voor uw gezondheid
Weliswaar voornamelijk natriumchloride (89%) maar ook alle andere zouten van de genoemde elementen. Wij verkopen het Keltisch zeezout in een zak van 1 kg (prijs 3,20 €). Daarnaast is er nog het bijzondere Fleur de sel de Guerande. Dit moet u zien als een heerlijk zout op een feestelijke tafel. Het is de bovenste laag van het natuurlijke gedroogde Keltische zeezout en heeft een voortreffelijke smaak. Het is verkrijgbaar in een potje van 50g (prijs 4,10 €).
Thee We hebben voor u twee theeën samengesteld. Enerzijds de bekende groene thee waarvoor we de Sencha groene thee (100g voor 3 €) hebben gebruikt. Deze oorspronkelijk uit Japan afkomstige thee soort wordt maar kort gefermenteerd en dan gedroogd. Het heeft een grasachtig aroma met een tintelend nagevoel op je tong. Niet met te heet water laten trekken (ongeveer 70ºC) omdat het anders wat bitter gaat smaken. Het is beter de thee in de pot toe te voegen nadat u het water in de pot hebt gegoten. Groene thee is vooral goed voor ons immuunsysteem. Het bevat ook vele mineralen waaronder selenium en zink. Voor alle duidelijkheid groene thee bevat ook theïne (=coffeïne) en wel rond de 30mg per kopje. Traditionele Chinese thee bevat het dubbele. Daarnaast hebben we een eigen combinatie van kruiden 4
Een uitgave van Hahnemann Apotheek bv
gemaakt om dagelijks als thee te kunnen drinken. Deze kruidenthee bevat geen theïne. We noemen het onze jubileum thee (100g voor 3,50 €) omdat hij gemaakt is ter gelegenheid van ons 10-jarig bestaan. De thee heeft een frisse harmonische smaak en is goed voor de spijsvertering. Iedere dag smaakt het weer net iets anders omdat het een mengsel is van 10 verschillende zo min mogelijk fijn gemaakte kruiden die niet altijd in een vaste verhouding met bv een thee-ei zijn te doseren.
Probiotica De term probioticum betekent “voor het leven” in tegenstelling tot het begrip antibioticum. Het zijn producten die micro-organismen bevatten die een positieve bijdrage leveren aan onze gezondheid. We weten al heel lang dat het gebruik van antibiotica de darmflora tijdelijk ontregelt. Want met antibiotica worden niet alleen de slechte micro-organismen gedood maar ook de goede organismen in de darmen. Steeds vaker zult u dus naast antibiotica ook probiotica voorgeschreven krijgen om de schade, aangericht door de antibiotica, te herstellen. Net als met zoveel dingen in wetenschappelijk onderzoek werd dat eerst als van ondergeschikt belang gezien. Immers de slechte micro-organismen zijn gedood dus de oorzaak van de ziekte is bestreden. Maar net als in het echte leven ligt het veel gecompliceerder. De oorzaak van veel ziekten zijn niet de slechte microorganismen. Maar het is onze slechte weerstand, waardoor die schadelijke micro-organismen de kans krijgen zich te ontwikkelen. En de weerstand, blijkt uit steeds meer onderzoek, heeft alles te maken met uw mentale conditie en de conditie van onze darmen, speciaal het darmslijmvlies. Juist een optimale samenwerking van goede micro-organismen met ons darmslijmvlies maakt dat we de noodzakelijke voedingsstoffen kunnen verteren en opnemen. Als die goede micro-organismen er niet of onvoldoende zijn, kunnen schadelijke micro-organismen gaan overheersen. Dus net andersom dan men tot nu toe dacht. Door slechte 5
Wat u zelf nog meer kunt doen voor uw gezondheid
eetgewoonten en veel stress kunnen de goede micro-organismen niet hun noodzakelijke spijsverteringswerk doen. Want met alleen onze spijsverteringsenzymen en gal kunnen we lang niet alle voedsel optimaal verteren. We hebben die micro-organismen heel erg hard nodig. Uit onderzoek is nu gebleken dat heel veel ziektes samenhangen met de conditie in de darm. Met name allergie en depressie worden hier in deze brochure besproken. Veel mensen (ook artsen) weten niet dat er minstens evenveel serotonine receptoren (die bepalen of we ons gelukkig voelen) in de darm zitten als in onze hersenen. Wetenschappelijk is nog niet helemaal duidelijk waar die serotonine (ons gelukshormoon) gevormd wordt. Maar wel is aangetoond dat voeding een effect kan hebben op het ontwikkelen én het helpen herstellen van depressieve klachten. Verderop in deze brochure meer informatie over depressieve klachten.
Hoe werken deze probiotica? De bacteriën die gebruikt worden zijn vooral lacto-bacteriën en bifido-bacteriën. Deze bacteriën vormen een beschermende laag op het darmslijmvlies en helpen de darm met het verwerken van het voedsel. O.a. door voedselallergenen af te breken. De darm doet dit zelf met behulp van o.a. enzymen. Als de darmwand niet helemaal in orde is lukt dat niet meer optimaal. Er zijn ook stoffen die de conditie van de darmwand verbeteren, zoals o.a. wei-eiwitten, L-glutamine, lacto ferrine en colostrum. Als het darmslijmvlies beschadigd is of niet goed functioneert dan dringen allerlei stoffen (ook allergene stoffen), die bij de spijsvertering vrijkomen of gewoon in het voedsel zitten, door het darmslijmvlies heen en kunnen zo een immunologische reactie veroorzaken. Deze reactie kan klachten geven zoals vermoeidheid, huiduitslag en hoofdpijn. In vakkringen wordt gesproken van een lekkende darm of wel het hyperpermeabiliteitssyndroom (Leaky Gut Syndrome). De gevolgen zijn allerlei intoleranties voor bepaalde voeding tot aan allergie toe. Dat is een steeds groter wordend probleem en het is ook 6
Enkele probiotica Om gelijk maar met de deur in huis te vallen: het heeft geen zin om een enkel probiotica kuurtje van een paar weken te volgen. In de praktijk is gebleken dat u tenminste drie maanden probiotica moet gebruiken om bij ernstige klachten zoals bij een allergie of depressie de symptomen te verminderen. Als er ondertussen verder niets veranderd is in de stress situatie of het eetpatroon mag u ook niet verwachten dat het effect blijvend is. Bij ernstige klachten als depressie en allergie raden we altijd aan om een deskundige om advies te vragen. Naast uw huisarts is een orthomoleculair werkende diëtiste zo’n deskundige. Heeft u een onregelmatige stoelgang begin dan eens met een kuur van tien dagen om de darmwand enigszins tot rust te brengen en te herstellen. Hiervoor is bv het product Darm kuur van Orthica ontwikkeld (prijs 23,50 €, voor 200g, voldoende voor 10 dagen). Dat bevat de mineralen calcium en magnesium, Choline bitartraat als belangrijke vitamine voor het herstel, de voedingsstoffen wei en colostrum, plus de aminozuren L-laurine en L-glutamine. Daarna kan begonnen worden met het innemen van voldoende goede bacteriën. Omdat er zoveel verschillende soorten probiotica op de markt zijn is advies van een deskundige op dit gebied erg belangrijk. We noemen een aantal producten om u te laten zien wat er allemaal al is, en dat u ook weet wat het kost. Orthiflor protect (prijs 37,95 €, voor 60g, dat is voor 1 maand genoeg). Probactiol Immune van Metagenics (prijs 32,99 €, poeder voor 1 maand), Darmocare Pro van Bonusan (prijs 37,50 €, voor 30 sachets, genoeg voor 1 maand), en Darmocare Extensis van Bonusan (zelfde prijs, voor 50+), Bio flora XL van Biotics (prijs 41,86 €, 60 caps voor 2 maanden), Pearls Acidophilus + van VSM Geneesmiddelen (17,95 €, 30 stuks, genoeg voor 1 maand). Een probioticum kan het best in een glas met lauw water worden vermengd, 10 minuten laten staan en dan ingenomen worden. Het liefst op een lege maag en vervolgens 30 minuten wachten met eten of innemen voor het slapen gaan. De pearls van VSM kunnen gemakkelijk 1 maal daags met wat water worden ingenomen. 7
Wat u zelf nog meer kunt doen voor uw gezondheid
een vicieuze cirkel. Met behulp van de micro-organismen en gezonde voeding wordt de belangrijke barrièrefunctie van het darmslijmvlies hersteld en kun je uit deze vicieuze cirkel komen. Een gezond darmslijmvlies leidt weer tot productie van belangrijke hormonen en eiwitten. Vermoedelijk wordt ook juist in de darmen het belangrijke sero tonine gevormd. Dat is nog niet helemaal duidelijk maar het zou wel verklaren waarom een depressie verbetert bij een goede darmwerking.
Wei Bij de kaasproductie blijft wei over na het stremmen van de melk. Wei bevat veel eiwitten zoals lacto ferrine. Dat is een ijzer bindend eiwit dat weer goed is voor lacto-bacteriën. Lactoferrine is voor pathogene micro-organismen en de Candida schimmel juist schadelijk. Verder bevat wei ook zink dat weer een rol speelt in het immuunsysteem en nodig is voor de darmopbouw. Ook bevat wei glutaminezuur dat wordt omgezet in glutamine, een belangrijke bouwsteen voor het darmslijmvlies. Vanuit glutamine kan weer glutathion gevormd worden. Glutathion is een stof die betrokken is bij het omzetten van afval- en gifstoffen in het lichaam. Regelmatige mondzweertjes kan bv duiden op een tekort aan glutamine.
Colostrum Melk van de eerste 24 uur is rijk aan groeifactoren. Dit is van belang voor het herstel van de darm en andere weefsels.
8
Een uitgave van Hahnemann Apotheek bv
2. Voedingssupplementen op geleide van klachten Door ons stressvolle bestaan wordt iedere dag opnieuw een aanslag gedaan op onze natuurlijke reserves. We weten dat we door teveel zoetigheid, verkeerde vetten en door te weinig beweging en buitenlucht daar nog eens een extra aanslag op plegen. Vooral onze lever heeft het zwaar te verduren. Wees daarom zuinig met verzadigd vet en suiker. Gebruik liever een goede roomboter dan margarine of dieetmargarine. Zorg liever, door regelmatig een vette vis te eten en voldoende groenten, in uw behoefte aan essentiële voedingsstoffen te voorzien (vitaminen en mineralen). Herken de symptomen van tekorten, zodat u kunt bijsturen. Slik niet zomaar allerlei vitamines. Leer aan te voelen wanneer er sprake is van een tekort. En gebruik dan bij voorkeur voedsel dat in dat tekort kan voorzien. U vindt die informatie in de aan het begin genoemde boeken.
Spierkrampen/ snel blessures Dit is vaak een tekort aan magnesium. Gebruik veel verse groenten, fruit en zeezout i.p.v. het gewone keukenzout. Overweeg gedurende een paar weken een voedingssupplement te gebruiken met magnesium en calcium. Bij voorkeur niet alleen magnesium. Want zonder calcium kan magnesium niet goed worden opgenomen en andersom. Onze Multivitamines en mineralen forte (prijs 6,99 € per 60 dragees) voorzien in zowel de vitamine C, D als vitamine B behoefte als die van magnesium en calcium. Of een preparaat met magnesium en calcium in goed opneembare vorm (pidolaat) van AOV nr 550 (90 vegacaps voor 22,50 €, genoeg voor 3 maanden). Eet u voldoende zuivel, bv yoghurt en kaasproducten (bevat veel calcium), dan kunt u volstaan met alleen een magnesium preparaat bv Magnesium glycinaat van AOV (14,50 €, voor 60 capsules) of Elementair magnesium van Vitals (60ml voor 12,95 €).
Slecht slapen Ook dit kan een magnesium tekort zijn. Maar meestal 9
Wat u zelf nog meer kunt doen voor uw gezondheid
neemt u ‘s nachts de zorgen van de dag mee. Een avondwandeling en een boekje bij uw bed waar u in opschrijft wat erin uw hoofd rondtolt, kunnen al geweldig helpen. Slaap is de motor van het zelfherstel. Fysieke inspanning bevordert de slaap.
Griepachtige verschijnselen Het immuunsysteem wordt in de winter extra belaagd. Maar 20% van alle griepachtige klachten is echt afkomstig van het griepvirus. Reken dus niet teveel op de griepprik maar meer op uw eigen weerstand. Denk daarbij vooral aan vitamine C en D3. Vitamine C is bekend bij verkoudheid en een betere weerstand maar vitamine D3 (cholecalciferol) speelt daarnaast ook een belangrijke rol bij virale infecties. Mensen met astma of COPD wordt aangeraden om extra vitamine D3 te gebruiken. De immuuncellen functioneren beter met voldoende vitamine D3 en calcium gehalte in het bloed. In de zomer is een half uur zon per dag voldoende voor onze vitamine D3 behoefte. Vitamine D3 wordt in de huid gevormd. Dus zomers is het gratis. In de winter is de zon in Nederland niet sterk genoeg om vitamine D te leveren. Gebruik daarom gedurende de periode met de “R in de maand” dagelijks vitamine D3 (2000 i.e. of 50 mcg). Bv Emulsan van Sanopharm Vitamine D3 (1000 i.e. per druppel; kost 19,95 € voor 10 ml, genoeg voor 3 maanden). Of Vitamine D3 van AOV 25 mcg (30 ml voor 16,95 €, genoeg voor 2 maanden). Als u vatbaar bent voor infecties gebruik dan ook extra vitamine C (1000 mg per dag).
Stress gevoeligheid Vooral bij overbelaste zenuwen moet u denken aan een tekort aan vitamine B2 (riboflavine) en andere B vitaminen. Deze vitaminen helpen bij een goede geestelijke veerkracht. Vitamine B3 (niacine) helpt bij de energie productie en bevordert de werking van de zenuwcellen. Denk ook aan avocado’s en volkoren producten, vis en noten. Is dat niet voldoende overweeg dan een vitamine B 10
Een uitgave van Hahnemann Apotheek bv
complex bevattend voedingssupplement. De dosering bij voorkeur niet te hoog kiezen. Bijvoorbeeld Co-enzym B complex van Orthica (60 tabs voor 23,50 €, genoeg voor 1 maand) of van Biovitaal, actief B complex (100 capsules voor 19,95 €, genoeg voor drie maanden). De B vitamines werken het beste als ze samenwerken.
Moeheid Denk aan een tekort aan vitamine B12. Vooral als er sprake is van trillen en bleke slijmvliezen, bloedarmoede. Vitamine B12 gebrek komt vaker voor bij mensen met maagklachten en bepaalde medicatie zoals maagzuurremmers en orale antidiabetica. Vitamine B12 zit in eieren, kwark, vis en vlees. Gebruik bij een vitamine B12 gebrek een zuigtablet voor onder de tong. Bijvoorbeeld B12 zuigtabletten van Bonusan (bevatten 1000 mcg, 90 tabs voor 14 €, genoeg voor 3 maanden). Of Vitamine B12 zuigtabletten van Orthica (1000 mcg, 90 tab 24,95 €, genoeg voor 3 maanden). Of de Vitamine B12 van eigen merk 1000 mcg ( 100 stuks 10,95 €, ook genoeg voor ruim 3 maanden).
Snoepneigingen Laat de suikers zoveel mogelijk staan. De laatste jaren is het suikergebruik enorm toegenomen. En dan gaat het niet 11
Wat u zelf nog meer kunt doen voor uw gezondheid
alleen om de suiker uit de suikerpot, maar ook de verborgen suikers in frisdranken, vruchtensappen, snoep en koek. De natuurlijke suikers in producten uit de natuurvoedingswinkel kunnen ook het evenwicht in het lichaam verstoren. Het gebruik van teveel suikers kan onder andere leiden tot overgewicht, schommelingen in de bloedsuikerspiegel, gedragsstoornissen, vermoeidheid en verlaging van de weerstand. Te vaak tussendoor een snoepmoment houdt de hang naar zoet in stand. Een tekort aan chroom kan ook een rol spelen. Dit mineraal zit in zeezout (maar erg weinig) of in een multivitamine, maar ook in aardappelen en noten en vis en volkoren producten. Of neem gewoon een glas lekker fris water. Mineraalwater van een goede bron is natuurlijk het beste maar ons kraanwater is zodanig goed dat het prima is om gewoon elke dag een paar glazen kraanwater te drinken. Tot uw verrassing zult u merken, dat daarna de snoepneiging al veel minder is. De meeste mensen drinken te weinig water, 1 á 2 liter per dag water drinken is erg belangrijk voor uw gezondheid. Het water is zo belangrijk niet alleen om alle voedingsstoffen aan te voeren maar ook om alle stoffen af te voeren die we niet meer nodig hebben. Uw wastafel spoelt u iedere dag met water na, waarom niet uw eigen lichaam?
Somber? Iedereen heeft wel eens een ‘dip’. Vermoeid, chagrijnig, lusteloos, niet lekker in je vel, een off-day of zelfs een off-week, het kan de beste overkomen. Maar als u zich langere tijd (minstens twee weken aaneengesloten) somber of mat voelt, slecht slaapt, nergens zin in hebt, verminderde eetlust hebt, veel piekert en er geen gat meer in ziet, hebt u grote kans dat u depressief bent. Hoe een depressie precies ontstaat, is niet precies bekend. Wel weten we dat mensen die gezond eten, regelmatig bewegen, een zinvolle dagbesteding hebben (werk/ hobby’s) en het gevoel hebben dat ze, indien nodig, steun kunnen vinden in hun omgeving, minder kans hebben om depressief te worden. Toch kunnen zelfs mensen die aan 12
Een uitgave van Hahnemann Apotheek bv
deze beschrijving voldoen, een depressie krijgen. Dat kan te maken hebben met nare jeugdervaringen of een groot verlies, zoals een onverwacht overlijden, een ongeluk, een schokkende gebeurtenis, een scheiding/relatieproblemen, werkeloosheid of iets anders dat je niet goed kunt verwerken. Ook een ziekte waardoor je uit de running raakt en veel gaat piekeren over het leven, kan de aanleiding tot een depressie zijn. Maar niet iedereen die iets dergelijks meemaakt wordt depressief. Kortom óf iemand depressief wordt, valt niet met zekerheid te voorspellen. Het kan de beste overkomen. Maar er is iets aan te doen: • Zoek steun. Praat in uw omgeving over uw somberheid en de dingen waarover u piekert. • Ga bewegen, liefst in de buitenlucht. Wandel (stevig, maar niet overdrijven) om de dag een uur, of iedere dag een half uur of ga hardlopen. Wetenschappelijk is aangetoond dat dit stoffen helpt aanmaken die een depressie tegengaan. Op de website van de hartstichting kunt u een hardloopschema downloaden om een conditie op te bouwen: www.hartstichting.nl Ook bij onze zuiderburen is een mooie site met schema’s www.start-to-run.be • Zoek deskundige hulp als u merkt dat dingen u dwars 13
Wat u zelf nog meer kunt doen voor uw gezondheid
blijven zitten. Dingen die u in uw eigen omgeving niet kan oplossen. Wanneer u zich overweldigd voelt door uw gedachten en gevoelens kan uw huisarts u verwijzen naar gespecialiseerde hulpverleners. U kunt, als u dat liever doet, via internet therapie volgen tegen depressies. Ook worden er in de regio regelmatig groepscursussen georganiseerd om depressieve klachten op te lossen, bijvoorbeeld ‘in de put, uit de put’. • Volg een mindfulnesstraining (dat is een training om anders te leren omgaan met gevoelens en piekergedachten). Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat deze training zowel depressies helpt voorkómen als bestrijden.
• Hypericum (Sint Janskruid) is een plantaardig anti depressivum dat volgens wetenschappelijk onderzoek een antidepressieve werking heeft,. En bij milde tot matige depressies een goed alternatief is voor reguliere antidepressiva. Van VSM is het product Hyperiplant beschikbaar (14,95 €, voor 90 tabletten genoeg voor 1 maand). Dit is een geregistreerd geneesmiddel dat alleen in de apotheek verkrijgbaar is. Het is over het algemeen verstandig het door uw behandelaar te laten voorschrijven omdat Hyperiplant niet altijd gecombineerd kan worden met andere reguliere geneesmiddelen. Wij hebben een speciaal vragenformulier voor u klaarliggen 14
Een uitgave van Hahnemann Apotheek bv
om vast te stellen of het voor u geschikt is. Antidepressiva werken het beste als u die combineert met een vorm van therapie of training. • De hersenen bestaan voor een groot deel uit vetten. Vooral de omega-3-vetzuren EPA en DHA zijn nodig om de hersenen goed te laten werken. Deze vetzuren blijken ook een antidepressieve werking te hebben. Vette vis zoals haring, makreel en zalm en omega-3-visolie capsules bevatten dit belangrijke vetzuur. • Bij jaarlijks terugkerende depressieve perioden kan sprake zijn van een seizoensgebonden depressie. Een daglichtlamp (te huur bij de thuiszorg) kan uitkomst bieden door uw hersenen meer daglicht te laten ‘tanken’. Het is gebleken dat de hersenen van sommige mensen depressieve klachten produceren bij te kort aan daglicht. In feite is het zelfs zo dat de hersenen van elk mens zo werken, alleen ligt voor elk mens de grens anders. In een onderzeeboot zijn daglichtlampen verplicht, anders zou de hele bemanning depressief raken. Ook een tekort aan vitamine D3 in de winter kan hierbij een rol spelen. Dit vitamine is met name van belang in de maanden met de “R”. Vitamine D3 is essentieel voor de weerstand. • Overweeg relatietherapie. Langdurige onvrede in partnerrelaties leidt regelmatig tot psychische klachten zoals een depressie. Sommige wetenschappers zeggen zelfs dat je grotere kans hebt om van je depressie af te komen door relatietherapie dan welke behandeling dan ook. • Recent wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat de darmflora ook een belangrijke rol kan spelen in het ontwikkelen en in stand houden van een depressie. Dus ga voor u zelf na of uw darmwerking in orde is en bespreek dit met een deskundige.
Te hoog cholesterol? Er is veel te doen over het gebruik van zogenaamde statines (denk aan de stof simvastatine en merknamen als Zocor en Crestor) om uw cholesterol spiegel omlaag te brengen. Bedoeld om het risico op hart en vaatziekten, te verminderen. Daarbij wordt maar op één parameter gelet 15
Wat u zelf nog meer kunt doen voor uw gezondheid
en dat is de cholesterol spiegel in het bloed. Als die omlaag gaat dan gaat het goed met u, is de gedachte. Maar je kunt nooit ongestraft in een uitgebalanceerd lichaam zomaar één parameter (bedoeld is hier het cholesterolgehalte) omlaag brengen. Net als met depressie, zal de depressie niet overgaan door te voorkomen dat serotonine te snel wordt afgebroken ( De gebruikelijke reguliere geneesmiddelen zijn serotonine heropname remmers). Het oorspronkelijke probleem blijft bestaan, alleen één waarde gaat omlaag of gaat omhoog. Dat heeft vaak grote gevolgen. Zo ook met het eenzijdig omlaag brengen van de cholesterol spiegel. Vraagt u zich liever af “waarom is de cholesterol spiegel verhoogd?” Wat kan je er zelf aan doen? Alleen al door meer en regelmatiger te bewegen en door gezonder te eten gaat de cholesterol spiegel omlaag. Waarom doen we dat niet als eerste stap? Dat heeft alles te maken met het idee dat voor elke kwaal een pil beschikbaar is en dat je daar recht op hebt. Uit recente cijfers kan afgeleid worden dat door het gebruik van statines bij 1 op de 500 gebruikers geen hart en vaatziekte optreedt. Maar dat 1 op de 250 gebruikers diabetes type 2 krijgt ten gevolge van die statines. Dus beide kampen hebben gelijk. Het doet wel wat maar veroorzaakt ook wat. Heel begrijpelijk als je meer weet van het functioneren van ons menselijk lichaam, en niet blijft steken in monodenken. Mogelijk helpt deze informatie bij het afwegen wat je het beste kunt doen als bij u een te hoog cholesterol wordt gevonden. 16
Een uitgave van Hahnemann Apotheek bv
3. M eer informatie over probiotica Er wordt volgens recent onderzoek veel te snel gegrepen naar antidepressiva. Hier en daar leeft nog het idee dat dit wordt voorgeschreven als een ‘oplossing’ voor de depressie. En inderdaad, de antidepressiva zorgen er tijdelijk voor dat je je (behalve sommige vervelende bijwerkingen) minder somber voelt. Maar als je niets aan de oorzaak van je depressie verandert, keren de klachten onmiddellijk terug zodra je stopt met de antidepressiva. Ook is bij plotseling stoppen met antidepressiva de rem eraf en kan je soms heel snel heftig en onredelijk boos worden of verdrietig. Het is dus net als met veel andere reguliere middelen geen geneesmiddel maar meer een tijdelijk “verschuifmiddel”. Fijn om over te kunnen beschikken in geval van nood, maar niet de echte oplossing voor het probleem. Het is dus van belang dat je, samen met een deskundige, op zoek gaat naar de oorzaak. Eén van de oorzaken van een depressie waar mensen vaak niet bij stil staan, is gelegen in de darmen. Bij navraag blijkt dat veel mensen die last hebben van depressie ook een onregelmatige stoelgang hebben. Vaak verstopping of juist veel diarree. Of ze hebben een darmoperatie achter de rug en sinds die tijd last van depressie. Ook na regelmatig gebruik van antibiotica treden deze verschijnselen op.
17
Wat u zelf nog meer kunt doen voor uw gezondheid
Het is dan zaak om de darmwerking weer op orde te krijgen en de beschermende film van micro-organismen op de darmwand te herstellen. Je voelt je fitter, levenslustiger en je sombere klachten kunnen verdwijnen. Daarnaast is het van belang om samen met een deskundige de psychische problemen te bespreken die o.a. weer een onregelmatige stoelgang in stand houden. Kortom, veel werk aan de winkel maar met de goede instelling mag er ook het nodige verwacht worden. Want we beschikken over een krachtig zelfherstellend vermogen waarop we mogen vertrouwen. Dat houdt in dat we onze problemen onder ogen moeten durven zien. De adviezen en de middelen die hier worden aangereikt, zijn slechts hulpmiddelen. U moet er zelf het nodige aan doen. Het hier beschreven patroon van ontregelde darmwerking door stress of herhaald verkeerde voedingsgewoonten en andere oorzaken, blijkt uit onderzoek heel veel meer ziektes te veroorzaken. Hier is nu depressie beschreven maar voor vele vormen van allergie geldt precies hetzelfde. Zo blijken reuma, chronische vermoeidheid, en andere auto immuun ziekten in verband gebracht te kunnen worden met een veranderde darmflora en vaak ook chronische darmproblemen.
18
Een uitgave van Hahnemann Apotheek bv
4.Slapen en loslaten
We leren allemaal leven. We leren allemaal omgaan met vrije keuze, We leren allemaal van het maken van fouten. We leren allemaal leven met de gevolgen.
Soms maken we verkeerde keuzen. Soms heeft dat gevolgen voor onze omgeving. Soms heeft dat gevolgen voor ons lichaam. Soms heeft dat gevolgen voor ons keuzevermogen.
Zo kan het soms zijn dat we daardoor een verkeerde keuze maken. Of het is zo dat we soms daardoor niet meer kunnen kiezen. Of het is zo dat we alleen maar denken dat we niet meer kunnen kiezen. Sommige mensen kiezen er soms zelfs voor ... om niet meer te kiezen.
HELENDE WEGWIJZERS
Wist u dat slaap de motor is van het zelfherstel? En dat geen enkel herstel kan plaatsvinden als we niet zelf meewerken. Herstel kan pas plaatsvinden als je je oude en meestal niet juiste denkbeelden kunt loslaten. De extra ruimte die dat geeft zal verrassend helpen bij het herstel en geleidelijk kunnen nieuwe denkbeelden postvatten waardoor je kunt groeien in je ontwikkeling. Wilt u meer weten, lees dan ook eens het boekje Helende wegwijzers dat onze apotheker speciaal hiervoor heeft geschreven. Het kost 7,50 € maar is ook gratis te downloaden van de website HELENDE van de Hahnemann Apotheek. WEGWIJZERS Zelfmedicatie kan een eerste stap zijn op uw zoektocht naar herstel. Maar onderschat niet wat het voor u kan betekenen om zelfherstel alleen al uw klachten eens goed suppletie correctie op een rijtje te zetten en u dan af te vragen of u er wat aan gaat doen. Raadpleeg een deskundige liever wat te vroeg wanneer herstel nog goed mogelijk is. Martin Dicke, apotheker Wij willen u daar ook graag bij adviseren. PREVENTIEVE ZORG
Iemand die ziek is, kiest daar niet bewust voor. Maar ja: dat is net de essentie van leven: leren be-leven van Vrije Keuze. De kunst is om dan weer te kunnen kiezen om anders te kiezen. En dat is de kern van de hele geneeskunst: jij kan ervoor kiezen om iemand anders te laten kiezen. Dat is waar het probleem zit: in het samenspel in het omgaan met Vrije Keuze. Het kan best zijn dat jij als buitenstaander de oplossing van het probleem ziet. Maar in feite is dat op dat moment jouw probleem niet. Het is het probleem van die ander; maar vooral dat die niet de kern van het probleem ziet. Zo kan het zijn dat je de oplossing voor je gezondheid in jezelf al kan vinden. Maar, omdat je ‘ziek’ bent, is die oplossing niet voor je beschikbaar. Kan een buitenstaander je de oplossing bieden, en de keuze voor je bepalen? Of is het aan jezelf om een andere keuze te maken?
Dit boek is een smaakmaker voor een basaal principe: zelfgenezen. Martin Dicke heeft er voor gezorgd dat het boek ZelfGenezen werd geschreven. Nadat het boek was geschreven, en beschikbaar gesteld, moest het eerst nog worden begrepen. Zo gaat dat soms: je ziet de oplossing pas, wanneer je het probleem eerst gezien hebt.
In dit boek komt dat in beeld. Ziekte is een symptoom van verstoorde Vrije keuze. Het gaat er dan om, weer anders te kunnen denken. Om daarmee, daarna, daarin, een gezonde keuze te kunnen maken. Vrije Keuze is de essentie van leven. We leren door het maken van fouten. We leren omgaan met de gevolgen. En ook dat is steeds een Vrije Keuze.
Ir. Otto van Nieuwenhuijze, arts
Een helende wegwijzer 73omslag.indd 1
PATIENT PASSIEF
Martin Dicke, apotheker
Genezen is een kunst. Geneeskunst werkt op het grensvlak van Vrije Keuze in/en materie. Dat grensvlak beleven we in (de celdeling in) ons lichaam. Het is de Vrije Keuze die daar bepaalt hoe we onze omgeving beleven.
PATIENT ACTIEF
C U R AT I E V E Z O R G
Dat heet, allemaal samen, “ziekte”. Sommige ziekten hebben te maken met botsingen met onze omgeving. Sommige ziekten hebben te maken met kortsluiting in onze gedachten. Sommige ziekten hebben te maken met het niet meer (goed) kunnen kiezen.
24-03-10 16:10
19
Wat u zelf nog meer kunt doen voor uw gezondheid
4. Samenvatting Heel in het kort komt het erop neer dat wij als mensen gemaakt zijn om te bewegen en daarmee het beste een gezond evenwicht kunnen handhaven. Daarnaast hebben we een natuurlijk “reset systeem” om alle indrukken en opgedane ervaringen te verwerken: de slaap. Dat geheel kunnen we het beste onderhouden met zo natuurlijk mogelijke voeding dat dezelfde bouwstenen bevat waaruit wijzelf gevormd zijn. Denk daarbij ook aan voldoende water voor de aanvoer en afvoer. Hoe minder we dat prachtige systeem belasten met onnatuurlijke stoffen en stralingen hoe beter en langer we goed kunnen functioneren. Ook dan functioneert ons natuurlijk herstelsysteem het best. In dat kader draagt een gezonde darmflora ertoe bij dat wij ons fit, energiek en gelukkig voelen. Het zal in onze huidige maatschappij steeds vaker nodig zijn om tekorten aan te vullen. Gelukkig kunnen we daar over beschikken. We noemen dat voedingssupplementen. Een aantal belangrijke klachten die het gevolg zijn van tekorten zijn hier besproken. Een verstoorde darmflora bv kan klachten van somberheid, vermoeidheid, en overgevoeligheidsreacties op voeding en op bepaalde stoffen in medicijnen, veroorzaken.
20
Een uitgave van Hahnemann Apotheek bv
De basis voor een gezonde darmflora is een volwaardige voeding. Een verstoorde darmflora heeft soms echter meer nodig dan gezonde voeding om weer te herstellen. Bent u allergisch of misschien alleen intolerant voor veel verschillende stoffen ga dan in de eerste plaats eens voor u zelf na of uw darmwerking wel optimaal is. Probeer daaraan heel bewust te werken. O.a. door het gebruik van probiotica, maar vergeet niet je voedingspatroon en je leefwijze ook grondig te herzien. Raadpleeg daarvoor deskundigen op dat gebied, bv een orthomoleculair diëtist. Valt u regelmatig in een dip of is er zelfs sprake van depressie neem dan dezelfde maatregelen. Bovendien geldt bij depressie dat bewegen o.a. de vorming van serotonine bevordert: dus regelmatig wandelen (niet overdrijven) is een absolute voorwaarde. En last but not least wordt de rol van vitamine D3 steeds duidelijker om de weerstand in stand te houden. Een half uur per dag gebruik maken van de zon kan al voldoende zijn voor de vorming van een voldoende hoeveelheid vitamine D3 in de huid. Maar bent u vatbaar dan is suppletie als de “R” in de maand zit, onontbeerlijk. Wij raden aan om bij langer dan twee weken aanhoudende klachten zoals vermoeidheid of darmproblemen of depressieve gevoelens altijd uw huisarts te raadplegen.
Deze tekst is opgesteld door Martin Dicke, apotheker Hahnemann Apotheek in samenwerking met Monique Zomer, psycholoog en Ria Penders, orthomoleculair diëtist.
21
Wat u zelf nog meer kunt doen voor uw gezondheid
Orthomoleculaire Diëtisten Praktijk Ria Penders Bergeonstraat 34 Heiloo 072-5336673 / 072-5325373 Website: www.orthodietist.nl Email:
[email protected]
Praktijk Zomer Gezondheidscentrum Ypestein De Krommert 18a Heiloo 072-5323878 Website: www.verlichtjeleven.nl
Hahnemann Apotheek bv Gezondheidscentrum Ypestein De Krommert 18 Heiloo Website: www.hahnemann.nl Webshop: http://webshop.hahnemann.nl Email:
[email protected]
Versie september 2012 speciaal gedrukt i.v.m. het 12,5 jarig jubileum van de Hahnemann Apotheek. Deze informatie is zeer zorgvuldig en met liefde voor u geschreven. We hebben gekozen voor een vorm die bewaard kan worden en eventueel aan anderen kan doorgegeven worden.