november 7, 2015 | 1
LRGD Symposium 26 november 2015
Wat is een gerechtelijke deskundige?
Rolf Hoving Mr. Promovendus en docent strafrecht Rijksuniversiteit Groningen
[email protected]
november 7, 2015 | 2
Inleiding: Wat is een gerechtelijke deskundige? Formele definiLe in strafrecht (art. 51i Sv): Een deskundige is iemand die is ‘benoemd met een opdracht tot het geven van informaLe of het doen van onderzoek’. Problemen met formele definiLe in strafrecht: -‐ Onduidelijk wanneer iemand kan worden aangemerkt als deskundige -‐ Onduidelijk wat verschil is tussen getuige en deskundige -‐ Onduidelijk waarom technisch opsporingsambtenaar geen deskundige is
Doel presentaLe: bijdrage leveren aan discussie over de rol en bijdrage van deskundigen aan gerechtelijke procedures
november 7, 2015 | 3
Overzicht presentaLe
Twee onderwerpen: I. Materiële definiLe van deskundige -‐ -‐ -‐ -‐ -‐
het verwerven van kennis en vaardigheden; de verhouding tussen de deskundige en het lekenpubliek; de verhouding tussen de deskundige en zijn taak; het vereiste minimumniveau aan kennis en vaardigheden; toepassing op de gerechtelijke deskundige.
II. Betrouwbaarheid deskundigengetuigenis -‐ -‐ -‐ -‐
beoordeling van betrouwbaarheid voldoende kennis en vaardigheden, juiste kennisgebied duidelijke communicaLe.
1
november 7, 2015 | 4
I) DefiniLe – verwerven van kennis en vaardigheden 5 fasen van model kennisverwerving Dreyfus & Dreyfus: a) Beginneling b) Gevorderd beginner c) CompetenLe d) Bekwaamheid e) Deskundigheid
november 7, 2015 | 5
I) DefiniLe – verhouding deskundige en publiek Bereiken van fase van deskundigheid niet voldoende om te worden aangemerkt als deskundige. Want: alomtegenwoordige kennis en vaardigheden. Status van deskundige is relaLef aan kennis en vaardigheden publiek. Inherent aan status van deskundige is het bezit van meer kennis en vaardigheden dan lekenpubliek.
november 7, 2015 | 6
I) DefiniLe – verhouding deskundige en taak Status van deskundige is niet permanent. Iemand wordt aangemerkt als deskundige in het geval van communicaLe tussen deskundige en publiek. Drie taken deskundige: • Verstrekker van kennis • Oplosser van problemen • Uitlegger van informaLe
2
november 7, 2015 | 7
I) DefiniLe – minimumniveau kennis en vaardigheden Minimumniveau aan kennis en vaardigheden bij deskundige is wenselijk. Absoluut minimumniveau is niet te geven. Gewenste niveau van kennis en vaardigheden hangt af van: • Moeilijkheid van gestelde vragen • Belang van gestelde vragen
november 7, 2015 | 8
I) Tussenconclusie -‐ materiële definiLe deskundige
Een deskundige is een persoon die op een specifiek kennisgebied een bepaald niveau van kennis en vaardigheden heea. Dit kennisniveau moet i) hoger zijn dan de kennis en vaardigheden van zijn publiek. En ii) genoeg zijn om de taak van een deskundige op adequate wijze te kunnen uitvoeren. Deze taak is het geven van informaLe en advies aan het publiek.
november 7, 2015 | 9
I) Toepassing definiLe op gerechtelijke deskundige Kennis en vaardigheden van juridisch publiek -‐ wel juridische kennis, geen empirische kennis
Taak van gerechtelijke deskundige -‐ informaLe geven en onderzoek doen -‐ in kader van waarheidsvinding
Minimumniveau kennis en vaardigheden gerechtelijke deskundige -‐ adankelijk van moeilijkheid vragen -‐ adankelijk van belang getuigenis
3
november 7, 2015 | 10
II) Betrouwbaarheid – beoordeling Juristen en deskundige verantwoordelijk voor beoordeling betrouwbaarheid van deskundigengetuigenis. 6 kriLsche vragen bij deskundigengetuigenis: 1. Heea de deskundige voldoende kennis en vaardigheden? 2. Heea de deskundige kennis en vaardigheden op het juiste kennisgebied? 3. Is de informaLe van de deskundige goed overgebracht op het publiek? 4. Is de deskundige geloofwaardig? 5. Is de informaLe van de deskundige consistent met beweringen van andere deskundigen op dat kennisgebied? 6. Heea de deskundige zijn getuigenis gebaseerd op bewijsmateriaal?
november 7, 2015 | 11
II) Betrouwbaarheid – kennis en vaardigheden Van elke deskundige moet worden vastgesteld: • Of hij voldoende kennis en vaardigheden heea • Wat de omvang is van zijn kennis en vaardigheden
november 7, 2015 | 12
II) Betrouwbaarheid – kennisgebied Kennisgebied is een bestudeerbaar onderdeel van de werkelijkheid. Bij beoordeling van kennisgebied aandacht voor: • Of gestelde vragen kunnen worden beantwoord • Of werkelijkheid wordt onderzocht • Ahakening van kennisgebied
4
november 7, 2015 | 13
II) Betrouwbaarheid – communicaLe Door middel van communicaLe wordt kennis overgebracht. Twee soorten onbegrip: inhoudelijk en communicaLef Oorzaak communicaLeproblemen: • Zender (deskundige) • Ontvanger (publiek)
november 7, 2015 | 14
Afronding Het is wenselijk als in recht (civiel, bestuurs-‐ en strafrecht) een materiële definiLe van deskundige wordt gehanteerd. -‐ Dit heea procedurele voordelen, bijv. bij het bepalen wie moet worden ingeschakeld als deskundige. -‐ Dit is van belang bij de beoordeling van de betrouwbaarheid van een deskundigengetuigenis. Want alleen de getuigenis van een daadwerkelijk deskundige is betrouwbaar.
5
