wand plafond gevel dekvloer

info NaVAP

24

voor aannemers van plafonneer-, cement-, staff- en ornamentwerk, droge bepleistering, dekvloeren, voegwerk en gevelreiniging

wand – plafond – gevel – dekvloer Juli 2011 • Driemaandelijks informatieblad • Uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel

DECO & FINISH focust op duurzaam bouwen Evenwicht tussen ondergrond en afwerking

ETICS: de isolatie en haar plaatsing

Grand Curtius de Liège, arch. pHD, arch. Dethier foto : JL DERU - photo-daylight.com

Nog op zoek naar uw gevelspecialist? Ontdek kwaliteit, innovatie en wereldwijde ervaring bij nieuwbouw en renovatie welkom bij Sto.

www.sto.be

In dit nummer...

6

12

14

Praktijk

Wetenschap

Beursnieuws

Een overzicht van de uitvoeringstoleranties en afwerkingsgraden van de ondergrond om een verzorgde en verdere afwerking toe te laten.

Dit artikel geeft een overzicht van de isolatiematerialen en plaatsingstechnieken die gebruikt worden voor ETICS.

We brengen een voorbeschouwing op Deco & Finish met nieuws van de standhouders.

5

14

Woordje van de voorzitter door Jean-Pierre Demuynck

Beursnieuws DECO & FINISH focust op duurzaam bouwen

6

Praktijk Evenwicht tussen ondergrond en afwerking

26 Nieuws uit de sector + Agenda

Het volgende nummer van Info-NaVAP: Nummer 25 – Oktober 2011 • Dossier Chapewerken: - Dekvloeren: bewegingsvoegen of niet - Project in de kijker: Hotel “La Reserve” in Knokke

12

18

• Beursspecial Dag van de Afwerking

Wetenschap

Vakkennis

ETICS : de isolatie en haar plaatsing

Handboek van de stukadoor: Natte binnenbepleistering en Gipsblokken

Verschijningsdatum: medio oktober Deadline redactie en publiciteit: 23 september

ADVERTENTIEREGISTER Sto........................................................2

Gyproc..................................................9

Caparol...............................................10

Sortimo...............................................16

easyFairs ...........................................14

Knauf..................................................19

Flex-tools............................................13

Willco..................................................20

7

e

Grote Familiedag Zondag 28 augustus 2011

Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

3

4de Dag van de Afwerking Vakbeurs en netwerkevent voor de volledige afwerkingsector: schilders, schrijnwerkers, glazenmakers, plafonneerders, parket-, tegel- en mozaiekplaatsers, architecten …

Donderdag 10 november 2011

Wat? Hét netwerkevent van het jaar voor fabrikanten, voorschrijvers en vakmannen uit de afwerkingsector… Alles in een zeer gemoedelijke sfeer met gratis toegang, gratis buffetten en gratis drank. Waar? De ‘Kelders Van Cureghem’ in Anderlecht. Hoe laat? 11 u. tot 19 u. Met? Meer dan 90 standjes in een zee van ruimte (7000 m²). Gratis buffet, drank en toegang. Vergeet ook de gratis stoelmassage voor de partners niet! Gratis! Mis dit unieke evenement niet en vraag uw toegangskaart(en) aan via www.dagvandeafwerking.be. Wie niet wil ontbreken als standhouder kan terecht bij Steve Caufriez tel. (02) 545 57 25 of via mail: [email protected]

Volgende bedrijven hebben hun deelname aan de Dag van de Afwerking reeds bevestigd: ABC DigiBouw / ABC RAILS / AGC FLATGLASS EUROPE / ALBINTRA - Heradesign / ARMSTRONG / Arpadis Chemicals nv / BASIN Chemie / BELGIAN WOODFORUM / BEWAP / BISON - GRIFFON / BONA / BOSS PAINTS / BOSTIK / CAPAROL / CDB / CERCLINDUS / CIRANOVA / CORI / CRAS / DAIMLER - MERCEDES VANS / DELOSPAN / DEVOMAT / DeWALT ( TOOLS ) Benelux / DINGEMANS ELEMENTENBOUW / DL CHEMICALS / ETERNIT GEVEL / FECAMO / FERMACELL / FESTOOL DEMO / FLEX POWER TOOLS / FSC / GROUP LEFEVRE - TRIPLACO / HERBOL / HESSE / HOLZ - BOIS / HunterDouglas Belgium / HUYS - WOCA / IVP / KNAUF AMF / LAFARGE / LCC PLAFONDS / LECOL / MAKITA / MAPEI / MARTY PARKET - PARQUET MARTY / MUYLLE FACON / N. et B. Knauf & Cie / NEYENS STOFFERING / NOVATECH / OWA / PCE - FOAMGLAS / PERMAPACK AG / POLYFILLA / PPG Coatings Belux nv ( SIGMA) / PROMAT / RECTAVIT / ROCKFON / ROTO FRANK / SAINT GOBAIN EUROCOUSTIC / SAINT GOBAIN GYPROC / SIKA / SIKKENS / SORTIMO / SOUDAL / SPIT -PASLODE / STANLEY / STO / TESA / TOLLENS COATINGS / TRIMETAL / USE IT GROUP - BOUWSOFT / V 33 / VATEM / WAVE - Q-LINE / WILLCO PRODUCTS / WILTEC / WSB FINISHING / WTCB

Woordje van de voorzitter

Beste leden, beste collega’s,

We bevinden ons weer in de verlofperiode. Zo hebben we wat tijd voor ontspanning en kunnen we aan iets anders denken dan aan het werk. Tijdens de vakantie kunnen we onze zorgen even vergeten en, natuurlijk, onze batterijen terug opladen en nieuwe ideeën opdoen. Jammer genoeg komt er een einde aan alle goeie dingen en moeten we op het einde van het bouwverlof weer aan de slag. Zoals ieder jaar in deze tijd wacht er ons genoeg werk. Ook uw federatie zit de komende maanden niet stil. Onze belangrijkste taak is er voor te zorgen dat onze leden de nodige dienstverlening krijgen. Dit infoblad vormt het communicatiekanaal bij uitstek en stilaan begint het dan ook uit te groeien tot volwaardig vakblad voor onze vereniging, waarbij ook de niet-leden een brug kunnen slaan om zich bij ons aan te sluiten. Een tweede belangrijke taak is onze leden regelmatig samenbrengen, om te ontspannen, maar ook om hen te informeren. Onder de koepel van de Confederatie Bouw, worden er regelmatig initiatieven georganiseerd. Nog even van de zomer genieten kunnen we tijdens de jaarlijkse familiedag van de Cluster Afwerking, dit jaar op zondag 28 augustus in het vernieuwde Walibi. Eind september, begin oktober, volgt naast een studiedag over het meten van luchtdichtheid in Sint-Niklaas ook een reeks van interieuravonden, die dit jaar in het teken van ‘Kleur in het interieur’ zullen staan. Gastsprekers zijn de interieurarchitecten Marc Supply en Filip Deslee. Noteert ook alvast de Dag van de Afwerking op 10 november in uw agenda, hier komen we in het volgende nummer uitgebreid op terug.

Jean-Pierre Demuynck Voorzitter NaVAP

Collegiale groeten,

Jean-Pierre Demuynck, voorzitter

Info NAVAP wordt gesponsord door volgende bedrijven :

colofon Koninklijk Nationaal Verbond Aannemers van plafonneer-, cement-, staff- en ornamentwerk, droge bepleistering, dekvloeren, voegwerk en gevelreiniging vzw Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Tel.: 02/545 57 10 - Fax: 02/545 58 59 e-mail : [email protected] www.confederatiebouw.be/plafonneerders Texte français sur demande

Verantwoordelijke uitgever Filip Coveliers, NaVAP Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Redactie Eindredactie: Filip Coveliers Redactie: Wouter Rogiers Tel.: 02/545 57 57 - Fax: 02/545 58 59 [email protected]

Advertentieverantwoordelijke Steve Caufriez Tel.: 02/545 57 25 - GSM: 0486/58 71 91 [email protected] Vormgeving Marleen Wembacher [email protected] Drukwerk : Drukkerij Geers, Oostakker

Administratie Greta Horlait [email protected]

Coverbeeld : KNAUF

Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

5

Praktijk

Evenwicht tussen ondergrond en afwerking Bij binnenbepleisteringen en lichte binnenwanden legt men vooral de nadruk op de uitvoeringstoleranties en de afwerkingsgraad om een verzorgde verdere afwerking toe te laten. Bij buitenbepleisteringen en voegwerken zal men daarnaast ook beducht zijn voor al te grote kleurverschillen, aangezien deze het uitzicht van de afgewerkte gevel kunnen verstoren.

1. BINNENBEPLEISTERINGEN De dimensionale toleranties en de beoordeling van het uitzicht van binnenbepleisteringen hangen af van het gevraagde afwerkingstype en de belichting van het oppervlak. Bepleisteringen die geverfd worden, geven het vaakst aanleiding tot discussies achteraf. Bij bepleisteringen die afgewerkt worden met een verflaag, hangt het eindresultaat in grote mate af van de voorbereidende werken van de schilder en de eisen uit het bijzondere bestek voor de afwerkingsgraad van de bepleistering en de uitvoeringsgraad van de schilderwerken. Aangezien zowel de normale als de speciale afwerkingsgraad een aantal oppervlaktegebreken toelaten, zal de schilder genoodzaakt zijn om voorbereidende werken uit te voeren teneinde een verzorgd oppervlakte-uitzicht te bekomen dat beantwoordt aan de eisen uit de TV nr. 159.

1.1 Uitzichtscriteria De opdrachtgever dient vóór de aanvang van de pleisterwerken na te gaan of de uitvoeringstoleranties op de ondergrond gerespecteerd werden. De beoordeling van het uitzicht van de pleisterwerken moet plaatsvinden vóór de aanbrenging van eventuele afwerkingen, onder natuurlijke belichting, met het blote oog en vanop een afstand van 2 m. Een beoordeling bij scherend licht of tegenlicht is dan ook uit den boze. De TV 199 onderscheidt twee afwerkingsgraden voor gladde bepleisteringen : een normale en een speciale. Bij de normale afwerkingsgraad mag het oppervlak per 4 m² maximum 4 onregelmatigheden (plaatselijk onregelmatig gepolijste zones van maximum 0,5 dm², spaanstrepen, zandkorrels) vertonen. Bij de speciale afwerkingsgraad moet dit aantal gehalveerd worden. Daarnaast laten beide afwerkingsgraden nog twee golvingen per 2 m lengte toe.

6

Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

Afb. 1 Controle van de hoekafwijking.

1.2

Maattoleranties

Indien het bijzondere bestek een controle van de pleisterdikte voorschrijft, dient de gemiddelde werkelijke dikte minstens gelijk te zijn aan de voorgeschreven dikte, rekening houdend met de volgende toelaatbare afwijkingen : • 2 mm voor bepleisteringen met een nominale dikte tussen 6 en 10 mm • 20 % van de nominale dikte voor bepleisteringen met een nominale dikte groter dan 10 mm • bij vliespleisters (dikte ≤ 3 mm) wordt de dikte niet gecontroleerd, maar wordt geverifieerd of het gehele oppervlak bepleisterd werd. De tabellen 1 en 2 geven een overzicht van de toleranties op de vlakheid en de hoekafwijkingen (zie afbeelding 1).

Tabel 1 Toelaatbare hoekafwijkingen op rechte hoeken [mm] Lengte L [cm]

Toelaatbare afwijkingen [mm]

L ≤ 25

0; + 3

25 ≤ L ≤ 50

0; + 5

Tabel 2 Toelaatbare afwijking op de vlakheid [mm] Uitvoeringsgraad

Controle met de lat van 0,2 m

Controle met de lat van 2 m

Normale

2,0 mm

5,0 mm

Speciale

1,5 mm

3,0 mm

Praktijk

Tabel 3 Tolerantieklassen voor buitenbepleisteringen Buitenbepleistering Tolerantie op ...

de vlakheid • onder de lat van 2 m • onder de lat van 0,2 m de verticale stand de horizontaliteit van de lijnen • d ≤ 3 m (2) •3
Graad van belangrijkheid (1)

Klasse 1

Klasse 2

Klasse 3

5 2

8 4

10 5

a b

8 mm / 2,5 m

8 mm / 2,5 m

8 mm / 2,5 m

b

8 12 16

8 12 16

8 12 16

b

5 mm / 2 m

8 mm / 2 m

5 mm / 2 m

a

5 mm / 0,5 m

5 mm / 0,5 m

5 mm / 0,5 m

b

5 mm

5 mm

8 mm

a

Daarnaast stelt deze TV nog dat : • de uitvoeringsgraad steeds gedefinieerd dient te worden in de contractuele documenten. Indien dit niet het geval is, neemt men aan dat de normale uitvoering van toepassing is. • de aanduiding van de afwerking van de bepleistering met de term ‘schilderklaar’ geen eenduidige definitie is, vermits deze geen aanduiding geeft omtrent de uitvoeringsgraad van de latere afwerking.

1.3 Aanbevelingen voor het bijzondere bestek Om discussies achteraf te vermijden, moet de gewenste afwerkinggraad steeds duidelijk vermeld worden in het bijzondere bestek.

2. BUITENBEPLEISTERINGEN Om de duurzaamheid van de buitenbepleistering – of deze nu uitgevoerd werd op een ondergrond uit metselwerk of op een isolatie (ETICS) – te verzekeren, dient men voldoende aandacht te besteden aan de detailleringen. Men moet er bovendien op toezien dat de vlakheid, de verticaliteit en de kleur van de afgewerkte bepleistering beantwoorden aan de vooropgestelde eisen.

2.1 Toleranties 2.1.1 Dimensionale toleranties

Afb. 2 Voorbeeld van ETICS

Afhankelijk van de gewenste nauwkeurigheid van de uitvoering van de bepleistering worden drie tolerantieklassen gedefinieerd. Indien er in de contractuele documenten geen tolerantieklasse opgegeven werd, wordt gewoonlijk aangenomen dat de tolerantieklasse 2 van toepassing is voor de pleistertypes 1 en 2. Pleisters van type 3 moeten een tolerantieklasse 2 of 3 vertonen. Tabel 3 geeft een overzicht van de toelaatbare afwijkingen per tolerantieklasse.

2.1.2 Kleurverschillen

(1) Bij ontstentenis van voorschriften, worden enkel de toleranties van belangrijkheidsgraad ‘a’ gecontroleerd. (2) d = afstand tussen twee punten op de lijn. De afwijking op de loodrechte stand van een oppervlak of van een rand bedraagt volgens de TV 199 maximaal : • ± 8 mm per 2,5 m hoogte (verdiepingshoogte) voor een normale afwerkingsgraad • ± 5 mm per 2,5 m hoogte voor een speciale afwerkingsgraad.

• type 2 : fijn geschuurd, effen pleisterwerk • type 3 : dik mineraal pleister, zoals krabpleister of grof sierpleister.

De toleranties op buitenbepleisteringen hangen niet alleen af van de toleranties op de ondergrond, maar ook van de aard en de afwerking van de voorziene bepleistering. De TV 209 onderscheidt in dit verband de volgende types pleisterwerk : • type 1 : dun mineraal (éénlaags) of kunstharspleister met fijne structuur

De toelaatbare kleurverschillen in buitenbepleisteringen kunnen op gelijkaardige wijze bepaald worden als de toelaatbare kleurverschillen in architectonisch beton. Om de visuele hinder op objectieve wijze te evalueren, kan men overgaan tot de uitvoering van kleurmetingen met de colorimeter. Men berekent hiertoe voor elk van beide zones de afwijking (ΔE-waarde) tussen het gemiddelde van zes gelijkmatig over het oppervlak verdeelde metingen. Volgens de recentste technische voorschriften voor de beoordeling van gevels uit zichtbeton (PTV 21-601), mag deze ΔE-waarde maximaal 10 eenheden bedragen voor werken met een normale uitvoering. Bij een verzorgde uitvoering mag dit verschil hoogstens 5 eenheden bedragen. Aangezien deze criteria vaak niet volstaan om de klanttevredenheid te garanderen, zullen er in de toekomst waarschijnlijk strengere eisen vooropgesteld worden aan de hand van de RALkleur van de bepleistering (naar analogie met de eisen uit de TV 216).

2.2 Aanwijzingen voor het bijzondere bestek Het is aangewezen om de gewenste tolerantieklasse voor de buitenbepleistering duidelijk aan te geven in het bijzondere bestek. We stellen in dit kader de tolerantieklasse 1 voorop voor pleisters van het type 1 en 2.

Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

7

Praktijk

Daarnaast is het raadzaam om vooraf de ΔE-waarde te specificeren die men dient te hanteren bij de beoordeling van eventuele kleurverschillen. Te strenge eisen zijn in dit opzicht weinig zinvol, aangezien het uitzicht van buitenbepleisteringen onvermijdelijk beïnvloed wordt door de uitvoeringsomstandigheden (bv. het klimaat).

Tabel 5 Aanbevolen afwerkingsgraad voor gipsplaten afhankelijk van de latere bekleding. Afwerkingsgraad voor gipsplaten

Type voorziene bekleding

F1

Lichte binnenwanden en verlaagde plafonds moeten volgens de TV 232 en 233 voldoen aan een aantal prestatie-eisen met betrekking tot de stabiliteit, brandweerstand, thermische en akoestische isolatie, enz. Daarnaast oefenen de afwerkingsgraad en de uitvoeringstoleranties van deze wanden en/of plafonds een sterke invloed uit op de verdere afwerking ervan.

3.1 Toleranties Men dient vóór de uitvoering van de lichte binnenwanden na te gaan of de (draag)vloer een toereikende vlakheid vertoont. De doorbuiging van de vloeropbouw moet bovendien steeds beperkt zijn tot de waarden, opgenomen in de norm NBN B 03-003. Tabel 4 geeft de uitvoeringstoleranties voor lichte binnenwanden en verlaagde plafonds weer die van toepassing zijn bij ontstentenis van andersluidende bepalingen in de contractuele documenten. Naast deze uitvoeringstoleranties worden er in België tevens drie afwerkingsgraden (F1, F2 en F3) vooropgesteld, afhankelijk van de voorziene bekleding van de gebruikte platen (zie tabel 5). De afwerkingsgraad F2 wordt verder opgesplitst in de afwerkingsgraden F2a en F2b. De graad F2a wordt gehanteerd bij gebrek aan andersluidende specificaties in de contractuele documenten.

X

–

–

X

–

–

X

–

Glanzende, gladde of gestructureerde muurbe- – kleding (gemetalliseerd behangpapier of vinyl)

–

X

–

X

–

Fijngestructureerde muurbekleding

Gestructureerde bepleistering en stucwerk

Indien de verlaagde plafonds of lichte binnenwanden nadien geschilderd zullen worden, dient men de afwerkingsgraad ervan af te stemmen op het verftype en op de noodzakelijke voorbereiding voor de schilderwerken (zie tabel 6). Wanneer men omwille van de ligging van de wanden en plafonds in het gebouw geconfronteerd kan worden met een scherende lichtinval, hanteert men bij voorkeur de afwerkingsgraad F3.

3.2 Aanbevelingen voor het bijzondere bestek Het bijzondere bestek geeft idealiter aan welke tolerantieklasse (normaal of speciaal) men dient te hanteren bij de uitvoering van lichte binnenwanden en verlaagde plafonds. Teneinde discussies naderhand te vermijden, is het raadzaam om de gewenste afwerkingsgraad af te stemmen op het latere afwerkingstype (bv. betegeling of schilderwerk). Indien de wanden en plafonds afgewerkt zullen worden met een verflaag, is het aangewezen om de afwerkingsgraad ervan te bepalen naargelang van het verftype.

Tabel 4 Toelaatbare afwijkingen op de uitvoering van lichte binnenwanden en verlaagde plafonds. Afwijking op ...

de vlakheid • onder de lat van 2 m • onder de lat van 0,2 m de verticaliteit (1) (verdiepingshoogte ± 2,50 m) de horizontaliteit de hoekafwijking (²) • L ≤ 25 • 25 < L ≤ 50

Normale klasse

Speciale klasse

4,0 mm 1,5 mm

2,0 mm 1,0 mm

± 6 mm

± 4 mm

Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

prEN 15303-1 Niveau 1

Niveau 2

5 mm 2 mm

8 mm 3 mm

± 5 mm (hoogte 2,50 m)

2 mm / m (max. 20 mm)

2 mm / m (max. 20 mm)

0 ; + 3 mm 0 ; + 5 mm

–

(1) Voor grotere hoogtes staat men een bijkomende tolerantie toe van ± 2 mm /m (max. 20 mm). (2) L = lengte uitgedrukt in cm.

8

F3

Grof- of halfgrof gestructureerde muurbekle- – ding

Betegeling of platen

3. LICHTE BINNENWANDEN EN VERLAAGDE PLAFONDS

F2

Gedaan met

vreemdgaan

3

NEN EER REDENOOIT M AAN OM MD TE G VREE

NU OOK CEMENTPLEISTERS IN HET GYPROC ASSORTIMENT

Vreemdgaan hoeft niet langer want Gyproc heeft nu zijn gamma uitgebreid met cementpleisters voor binnen- en buitenbepleistering. De Gyprocem cementpleisters zijn bijzonder geschikt voor renovatie en dit op nagenoeg elk type van ondergrond, ook in heel vochtige ruimtes. REDEN 1

Technisch advies

Gyproc ondersteunt het nieuwe gamma cementpleisters met gedetailleerde productinformatie op de website. Wanneer u met een vraag zit die in deze documenten niet behandeld wordt, kunt u steeds terecht bij één van onze specialisten die u graag verder helpt. Bij Gyproc blijft u als vakman nooit in de kou staan ! REDEN 2

Water- en schokbestendig

Gyprocem cementpleisters zijn sterk waterbestendig, waardoor ze ook in vochtige ruimtes, zoals in kelders, kunnen toegepast worden. Ze zijn bovendien bijzonder stootvast en schokbestendig, wat ze ideaal maakt voor cementplinten. De met vezels versterkte Gyprocem 1100 is dan weer voldoende elastisch om barstvorming bij variërende ondergronden tegen te gaan. REDEN 3

Handig verpakt

Alle Gyprocem cementpleisters zijn verpakt in handige zakken van 25 kg. Hierdoor wordt uw rug nooit te zwaar belast en kunt u ook moeilijke plaatsen op de werf probleemloos bereiken.

Meer informatie : surf naar www.gyproc.be

Gyprocem CEMENTPLEISTERS

· Zeer goede isolerende eigenschappen dankzij “Dalmatiner-isolatieplaat” · Onverwoestbaar en weerbestendig geveloppervlak, in vele kleuren af te werken · Geïsoleerde gevels langdurig schoon en fris dankzij Caparol Clean Concept · Gecertificeerd conform ETA 05/0131

Meer info : tel.: 011 60 56 30 | e-mail: [email protected] | www.caparol.be

CAPATECT CARBON LINE

Praktijk

Tabel 6 Aanbevolen afwerkingsgraad voor gipsplaten afhankelijk van het verftype. Verftype

Afwerkingsgraad van de platen F1

Matte en/of gestructureerde verf Satijnverf Glansverf (*)

F2

Voorbereidingsgraad volgens de TV 159

F3

Graad I

Graad II

Graad III

–

X

–

X

–

–

–

X

–

–

X

–

–

X

–

–

–

X

–

–

X

–

X

–

–

–

X

–

–

X

–

–

X

–

–

X

Normaal eisenniveau, dat moet aangenomen worden bij ontstentenis van bijzondere voorschriften in het bestek. Speciaal eisenniveau, dat moet voorgeschreven worden in het bestek. (*) Bij toepassing van een glansverf dient men het strengste eisenniveau te beogen.

4.

VOEGWERKEN

Het uitzicht van een metselwerkconstructie wordt niet alleen bepaald door de kwaliteit van het metselwerk zelf, maar ook door deze van de voegen. Het spreekt bijgevolg voor zich dat de dimensionale toleranties op voegwerken grotendeels bepaald worden door de uitvoerings- en maattoleranties op het metselwerk. Daarnaast speelt ook de kleur van de voegen een belangrijke rol. Om kleurverschillen te beperken, vermijdt men het ‘achter de hand’ opvoegen en maakt men bij het navoegen bij voorkeur gebruik van geprefabriceerde voegmortels.

4.1 Toleranties Bij de oplevering van voegwerken beoordeelt men niet alleen de maattoleranties die erop van toepassing zijn, maar ook de eventuele kleurverschillen (zie afbeelding 3).

De kleurverschillen in mortelvoegen worden objectief beoordeeld met behulp van een colorimeter. Men berekent hiertoe voor elk van de betrokken zones de afwijking tussen het gemiddelde van zes gelijkmatig over het oppervlak verdeelde metingen. Indien deze kleurvariaties aanleiding kunnen geven tot bandvorming, moet de totale ΔE-waarde beperkt worden tot 5 eenheden. Zoniet, zijn 10 eenheden aanvaardbaar. Bij de oplevering wordt soms ook de duurzaamheid van de voegwerken in twijfel getrokken, wanneer de hardheid van de voegmortel ter discussie staat. Om uitsluitsel te krijgen, kan men de voegen onderwerpen aan een aantal krassen met een puntig metalen voorwerp. Een andere – objectievere – manier om de hardheid van voegen te bepalen, bestaat erin gebruik te maken van een voeghardheidsmeter. Deze meetresultaten moeten niettemin steeds met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden. Het spreekt immers voor zich dat een zuivere cementmortel een hogere druksterkte (en dus ook een grotere hardheid) zal vertonen dan een bastaardmortel, zonder daarom noodzakelijk duurzamer te zijn. Tabel 7 geeft de minimale criteria op die in Nederland gehanteerd worden bij het gebruik van de TNO-voeghardheidsmeter.

Tabel 7 Nederlandse criteria bij het gebruik van de TNO-voeghardheidsmeter. Blootstellingsklasse (*)

Minimale hardheid

A (binnenklimaat)

25

B en C (gewone en sterke blootstelling aan het buitenklimaat)

35

(*) Deze blootstellingsklassen worden toegelicht in § 2.1.1 van de TV 208.

4.2 Aanbevelingen voor het bijzondere bestek Naast richtlijnen voor de samenstelling van de voegmortel, kunnen er in het bijzondere bestek ook aanbevelingen opgenomen worden met betrekking tot de toegelaten kleurverschillen.

Referentiedocumenten • Binnenbepleisteringen : –TV 199, TV 201 –WTCB-Dossier nr. 2008/3.12 –NBN EN 13914-2 • Buitenbepleisteringen : –TV 209 –NBN EN 13914-1 • Lichte binnenwanden en verlaagde plafonds : –TV 232, TV 233 –prEN 15303-1 • Voegwerken : –TV 208 –Infofiche nr. 25

www.wtcb.be

Afb. 3 Kleurverschillen in de voegen.

Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

11

Wetenschap

ETICS : de isolatie en haar plaatsing De artikels en Infofiches die het WTCB publiceerde over ETICS (buitengevelisolatiesysteem met pleisterwerk) zullen de basis vormen voor een update van de Technische Voorlichting nr. 209 in samenwerking met de sector. Bij deze herziening zullen er onder meer technische details online geplaatst worden die reeds in voorbereiding zijn. Dit artikel geeft een overzicht van de isolatiematerialen en plaatsingstechnieken die gebruikt worden voor ETICS.

Aard en evolutie van de isolatie Isolatie is verkrijgbaar in de vorm van stijve voorgevormde panelen. De randen zijn voorzien van een sponning (met overkraging), van tand en groef of van rechte randen. Het plaatoppervlak kan geprofileerd of vlak zijn. In België werden de laatste 25 jaar vooral de volgende isolatiematerialen gebruikt : • geëxpandeerd polystyreen (EPS) : goed voor 85 % van de markt, zoals in de rest van Europa. We onderscheiden witte EPS en EPS grafiet (met grijze kleur). Het gebruik van dit laatste materiaal zit in de lift dankzij zijn hogere thermische prestaties. Omwille van zijn donkere kleur dient men deze laatste tijdens de plaatsing en opslag te beschermen tegen de zon om opwelving te vermijden • minerale wol (MW) of rotswol : we onderscheiden het type ‘slab’ waarbij de vezels evenwijdig aan het oppervlak lopen en het type ‘lamella’ waarbij de vezels loodrecht op het oppervlak lopen (de weerstand tegen een trekkracht loodrecht op het oppervlak hangt af van de oriëntatie van de vezels en is bijgevolg hoger voor het type ‘lamella’). Er worden steeds vaker dikke isolatiepanelen gebruikt om wanden te verkrijgen met hogere isolatieniveaus. Met EPS-panelen die een dikte tot 30 à 35 cm kunnen hebben, kan men zeer hoge isolatieniveaus behalen (U-waarde = ± 0,15 W/m2.K). We willen erop wijzen dat de warmtedoorgangscoëfficiënt U van een wand geen perfect lineaire functie is van de isolatiedikte. We zien ook de volgende isolatiematerialen frequenter opduiken op de bouwplaats : • synthetische producten zoals geëxtrudeerd polystyreen (XPS), polyurethaanschuim (PUR) en resolschuim (PF) dat ook gekend is onder de naam ‘resol’. Deze producten vertonen doorgaans hogere thermische prestaties

12

Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

• panelen op basis van houtvezel (WF) of geëxpandeerde kurk (ICB) omwille van hun natuurlijke karakter • cellenglas (CG) omwille van zijn brandgedrag en vochtgedrag (waterabsorptie ~ 0, waterdampdoorlatendheidsweerstand μ = ∞). Aangezien er nog een gebrek aan praktijkervaring is, kampt het gebruik van deze materialen (met uitzondering van cellenglas) nog met enige terughoudendheid.

Eigenschappen en eisen De isolatiematerialen moeten voldoen aan de technische specificaties uit hun op Europees niveau geharmoniseerde productnormen. Er bestaan in België bijkomende eisen voor deze producten in de vorm van ATG/H (technische productgoedkeuringen). Deze zijn noodzakelijk voor het verkrijgen van een ATG voor ETICS. Naast de verklaring van de thermische weerstand van het isolatiemateriaal, voorziet de Europese Technische Goedkeuringsleidraad ETAG 004 nog bijkomende eisen voor het capillaire gedrag (waterabsorptie door capillariteit ≤ 1 kg/m 2 na 24 u) en voor het mechanische gedrag bij afschuiving van een verlijmd systeem (afschuifsterkte fτκ ≥ 0,02 N/mm 2 en elasticiteitsmodulus bij afschuiving G ≥ 1 N mm 2), en eist hij ook een verklaring van de waterdampdoorlatendheidsweerstand (μ-waarde) en van de trekweerstand in droge en vochtige toestand. Het gebruik van synthetische producten (EPS, XPS, PUR, PF) is afhankelijk van hun dimensionele stabiliteit (de krimp op jonge leeftijd moet afgelopen zijn vóór de plaatsing, evenals de vervormingen bij hygrothermische schommelingen). Er bestaat voorlopig nog geen enkel criterium voor de dimensionele stabiliteit van het isolatiemateriaal zelf. Deze criteria zijn wel in de voorbereidings- en/of harmonisatiefase op Europees niveau. De invloed van deze eigenschap kan geëvolueerd worden

Wetenschap

met hygrothermische proeven op het volledige systeem. Het merendeel van de panelen uit minerale wol (MW) en houtvezel (WF) hebben een zwakkere mechanische weerstand waardoor ze niet verlijmd mogen worden, maar mechanisch bevestigd moeten worden (in combinatie met een verlijming). Het aantal bevestigingen hangt voornamelijk af van de verwachte windbelasting. De weerstand kan echter sterk verminderen bij de aanwezigheid van vocht. De trekweerstand van de ‘lamella’panelen laat daarentegen wel een gelijmde plaatsing toe.

“Verbeterde Classic Giraffe WSE 500”

De isolatiematerialen vertegenwoordigen zowat alle mogelijke variaties in de waterdampdoorlatendheidsweerstand (μ-waarde) : minerale wol (μ ~ 1, doorlatend), synthetische producten (μ ~ 20 à 60) en cellenglas (μ ~ ∞, ondoorlatend). Minerale wol (MW) en cellenglas (CG) behoren tot brandreactieklasse A1 (onbrandbaar) volgens de Europese classificatie. Indien men voor een brandbaar isolatiemateriaal opteert, kan minerale wol een oplossing bieden, indien er eisen gelden voor de brandveiligheid (plaatsing rondom openingen of plaatsing in stroken op een regelmatige afstand). De toekomstige wettelijke eisen voor gevelbekledingen (voor gebouwen die onder het Koninklijk Besluit vallen dat het KB van 19 december 1997 zal vervangen : minimale klasse D-s3, d1 voor lage gebouwen (h < 10 m) en B-s3, d1 voor middelhoge en hoge gebouwen) zullen van toepassing zijn op het volledige systeem, d.w.z. een isolatiemateriaal dat voorzien werd van een bepleistering en dienst doet als bescherming. Daarom verklaren de leveranciers van systemen de brandreactieklasse van het volledige systeem. Wat de levenscyclusanalyses betreft, werd er ons inziens nog geen vergelijkende studie uitgevoerd voor systemen met verschillende soorten isolatiematerialen. De Europese harmonisatie van de analysemethoden is trouwens nog steeds aan de gang. De ETAG 004, die de eisen vastlegt waaraan isolatiesystemen met pleisterwerk moeten voldoen om een ETA te verkrijgen (Europese technische goedkeuring), werd opgesteld op basis van de door ervaring verworven kennis over isolatiematerialen van de types EPS en MW. Voor de andere types isolatiematerialen kunnen er nog bijkomende eisen geformuleerd worden. Er bestaan op dit moment pleisterwerksystemen op isolatie met een ETA voor de volgende isolatiematerialen : EPS, MW, CG, PF, XPS, PUR, WF. In België bestaan er naast deze ETA’s bijkomende ATG’s voor ETICS met EPS, MW, CG. Deze ATG’s betreffen ‘gesloten’ systemen, d.w.z. ETICS waarvan alle onderdelen geleverd worden door de ATG-houder of zijn Belgische vertegenwoordiger.

De traditionele Giraffe is vernieuwd. Vanaf nu kan u deze machine ook verkrijgen in een handige stootvaste koffer. Hierdoor kan u uw machine ten allen tijde netjes wegbergen en is hij perfect beschermd. In combinatie met onze “Sherpa” wagen kan u moeiteloos plafonds en muren van 3,5 meter hoog bereiken.

Met dank aan: Y. Grégoire, ir.-arch., afdelingshoofd, afdeling ‘Materialen’, WTCB E. Godderis, ingenieur coördinator, Inspectie-Certificatie, BCCA

www.wtcb.be

Voor meer info kan u steeds terecht bij uw vakhandel

Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

13

Beursnieuws

DECO & FINISH focust op duurzaam bouwen Op 22 en 23 september vindt de 2de editie van DECO & FINISH plaats, de vakbeurs voor constructieve en decoratieve afwerking van gebouwen. Tijdens deze editie zal het onderwerp ’duurzaam bouwen' de boventoon voeren. Efficiëntie is immers het motto, op ecologisch en economisch vlak, bij verwerkers en voorschrijvers.

Duurzaamheid op DECO & FINISH Onder impuls van eindgebruikers en regelgeving wordt er steeds meer belang gehecht aan duurzaamheid in constructieve en decoratieve afwerking van gebouwen. Afwerkingsbedrijven, schilders, aannemers en architecten zijn continu op zoek naar innovatieve en efficiënte technieken die hun klanten de perfecte oplossing bieden voor een duurzame en esthetische afwerking van vloeren, wanden en plafonds. De vakbeurs is dan ook hét ontmoetingsmoment voor deze sector.

Bouwbeurzen op 1 locatie Samen met de andere vakbeurzen rond efficiënt bouwen en verbouwen (PROJECT BUILD, HVAC en ECL; de 4 beurzen vinden op hetzelfde moment plaats in Brussels Expo), wordt op DECO & FINISH een platform geboden aan exposanten om hun innovaties en oplossingen aan een gespecialiseerd, professioneel publiek voor te stellen. Naast het aanbod van de exposanten worden er diverse learnShops™ georganiseerd en zijn er talrijke demonstraties. De Confederatie Bouw Afwerking zal bijdragen tot het boeiende seminarieprogramma.

PRAKTISCH DECO & FINISH 2011 - Brussels Expo donderdag 22 september: 13u – 22u vrijdag 23 september: 13u – 20u Gratis en enkel voor professionals. Voor meer info of de aanvraag van een gratis badge, surf naar

www.easyfairs.com/DECO-BE

E SAV AT E D THE september 23 22 & els Expo s Brus

DECO &

FINISH2011

S w w w ur f na a r .d e c ofini voor sh.b u toeg w GR AT e a ng s I b a dg S e

VAKBEURS VOOR CONSTRUCTIEVE EN DECORATIEVE AFWERKING VAN GEBOUWEN • • •

interactieve demonstraties door exposanten nationaal onafhankelijk vakevent learnShops™ over trends binnen de afwerkingsector i.s.m. onafhankelijke organisaties: Na-isolatie van spouwmuren, ‘ETICS’ nieuw handboek, natuurverven en labels, etc.

In samenwerking met o.m.:

14

186_128_D&F_2011_BE_NL&FR.indd 1 Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

7/07/2011 9:34:37

Beursnieuws

Nieuws van de standhouders… A1-waaier en Capatect cd-rom op Caparol-stand! Bent u gespecialiseerd in gevelisolatie en sierpleisters ? Laat u op Deco & Finish dan verrassen door de A1-waaier van Caparol. Deze vat perfect samen welke donkere kleuren op gevels met buitenisolatie kunnen aangebracht worden. De nieuwe Capatect cd-rom geeft u dan weer meer inzicht in de details van het specifiek aanbod op vlak van gevelisolatie. Ook architecten en uiteraard schilders zijn van harte welkom op de Caparol-stand. U kan proeven van nieuwe tools, zoals Caparol APP’s, Spectrum 4.0, de Health Care brochure, de Simoni Kleurenklapper en de spectaculaire eigenschappen van de verf “PremiumClean”. Hebt u ook interesse in de Nespri-toepassingen ? Dan kan u een kijkje nemen op Caparol-demostand.

Stand C001 en C003 www.caparol.be

Professioneel materiaal voor de renovatie Met meer dan dertig jaar ervaring in de sector is de firma LUC DE VOS uitgegroeid tot een begrip op het vlak van afwerkingsproducten voor de stukadoor. Hij kon dus niet ontbreken op Deco & Finish. Heel wat producten hebben hun kwaliteit en functionaliteit al bewezen, andere zijn recente ontdekkingen op diverse buitenlandse vakbeurzen: weefsels en vliezen, protectie van vloeren gedurende de werken - keuze uit verschillende systemen, tapes en profielen voor droge en natte afbouw. Door de jaren heen is de firma Luc De Vos synoniem geworden voor kwaliteitsproducten aan een correcte prijs en met een perfecte service.

Stand B001 www.lucdevos.be

Sortimo’s nieuwe LS-BOXX De kunststof LS-BOXX van Sortimo, is een innovatieve aanvulling van de L-BOXX familie uit het Globelyst sys­ teem voor bedrijfswageninrichtingen. De LS-BOXX bestaat uit een basis omhulsel met daarin verschillende opbergcompartimenten, schuifladen en/ of kleine koffers. Zo kunnen machines en kleine accessoires of onderdelen opgeborgen worden voor een veilig en ordelijk vervoer. Zoals met alle ontwikkelingen van Sortimo, is dit nieuwe product ontworpen om het werk van de professionals te vergemakkelijken en te optimaliseren. Het heeft een vernuft compact opbergsysteem met dezelfde functies als een volledige voertuiginrichting, maar dan in het miniatuur. Hiermee kunt u besparen op de tijd om heen en weer te gaan naar uw voertuig, doordat u alles reeds ter plaatse bij heeft. Deze praktische tool is dus perfect integreerbaar in de Sortimo-inrichtingen in combinatie met het Globelyst systeem. Uiteraard kan hij ook vastgeklikt worden op de andere koffers uit de L-BOXX familie.

Stand G029 www.sortimo.be

Nieuwe gipsplaat in het Gyproc assortiment : 4 x ABA WR Gyproc focust zich meer dan ooit op de optimale afwerking van wand– en plafondsystemen en ondersteunt op die manier perfect de steeds wisselende marktbehoefte. In 1983 startte Gyproc met de productie van de zogenaamde 4xABA platen. Gyproc-platen met de aanduiding 4xABA hebben niet alleen aan de lange zijden van de plaat speciale ABA– langskanten maar ook aan de korte zijden. Vooral in plafonds waarbij na afwerking en decoratie de minste fout zichtbaar wordt door het fenomeen strijklicht is de 4xABA plaat de beste keuze. In tegenstelling tot het traditionele breed afvoegen van Gyproc-platen met rechte kopse kanten wordt door het toepassen van de 4xABA voegmethode een snellere en kwaliteitsvolle afwerking nagestreefd. Door het stijgende aantal welness-centra en het steeds belangrijker worden van de badkamer als ontspanningsruimte thuis, startte Gyproc met de productie van de waterwerende groene “WR”-plaat met 4 afgeschuinde boorden. Deze nieuwe 4xABA WR-plaat is beschikbaar in een dikte van 12,5 mm en in 2 formaten:600x2500 mm voor de renovatiemarkt en 1200x2500 mm voor de nieuwbouw en projectbouw.

Stand B005 en C002 www.gyproc.be

Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

15

Nieuws uit de sector

Voegpasta voor gipsplaten Knauf Filler Pasta is een lichte, gebruiksklare pasta voor het voegen van gipsplaten van het type AK (afgeschuinde kanten) en 4AK (4 afgeschuinde kanten). Grote troeven zijn het sterke vulvermogen en de capaciteit om tot 0 mm uitgesmeerd te worden, wat mogelijk maakt om alle afwerkingsgraden uit te voeren. Het voegmiddel in pastavorm laat ook toe om de werken te starten of te eindigen zonder enig materiaalverlies De romige consistentie garandeert een vlotte uitvoering, dus een aanzienlijke tijdwinst op het einde van de werf. Eenmaal droog biedt Knauf Filler Pasta samen met het gipsoppervlak een gladde ondergrond die alle bekledingsmaterialen tot hun recht laten komen. Tot slot kan de Filler Pasta ook moeiteloos schroefgaten vullen en binnen- en buitenhoeken afwerken in combinatie met de gepaste profielen en wapeningsbanden. Verkrijgbaar in emmers van 4 en 17 L.

www.knauf.be www.knaufinsulation.be ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

Thermo-inleg voor L-boxx Sortimo stelt een isolerende inleg beschikbaar voor de L-BOXX 238 en L-BOXX 374. Zodoende dat adhesiven, acrylaten, siliconen, polyurethane schuimen, enz. warm kunnen gehouden worden gedu-

SFIC brengt de keuze van de kenner

rende de winter. In de zomer beschemt onze "thermo L-BOXX" zijn inhoud tegen de hitte. Dit maakt het praktisch voor transport en stockage van adhesive tape en andere materialen die best koud gehouden worden. Uiteraard is het voor iedere technieker ook leuk om zijn drank en/of eten fris te houden. Elke thermo inleg bestaat uit een binnennekleding en een dekselinleg. Aan deze dekselinleg kunnen accessories zoals bv. nozzles bevestigd worden. Er zijn verdeelschotten beschikbaar voor de "thermo L-BOXXen" om deze in compartimenten te verdelen. Deze verdeelschotten kunnen gebruikt worden in zowel de L-BOXX 238 thermo als de LBOXX 374 thermo. Er passen maximum 5 dwarsverdeelschotten en 3 langsverdeelschotten in 1 thermo L-BOXX. Adapters zijn niet nodig. Alle verdeelschotten moeten apart besteld worden en zijn niet inbegrepen in de standaard thermo L-BOXX

www.sortimo.be ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

SFIC is het nieuwe winkelnetwerk gespecialiseerd in de distributie van afwerkproducten en isolatiemateriaal van Saint-Gobain Distributie Bouw in België. Met als basis de decennialange ervaring van de groep Jans-Wagener in België wil SFIC de absolute expert worden voor alle afwerk- en isolatiespecialisten. SFIC beantwoordt aan hun verwachtingen door een expertise te bieden in al zijn activiteiten: plafonds, wanden, inrichting, isolatie, pleisters en houten panelen. De klanten kunnen rekenen op ervaren en permanent opgeleide verkopers die oplossingen en expertise aanbieden in hun domein. Verder beschikt elke vestiging over een doeltreffende leveringsdienst. De bestellingen worden veilig op de werf geleverd met gespecialiseerde vrachtwagens (vrachtwagen met dekzeil, vrachtwagen met laadkraan, vrachtwagen met girafkraan, silovrachtwagen, …). Tot slot heeft het SFIC een luisterend oor voor

de markt en zorgt voor voldoende stocks om in de dagelijkse behoeften van zijn klanten te voldoen. SFIC verschaft ook een expertise op dat vlak door zijn gamma’s voortdurend aan te passen aan de veranderende markt en door als eerste nieuwigheden en innovaties van de leveranciers aan te bieden.

De bedrijfswageninrichting voor de professional Sortimo Globelyst is de professionele bedrijfswageninrichting die voldoet aan de specifieke eisen welke gesteld worden in de decoratieve sector. Doordat het systeem niet bestaat uit vaste blokken maar modulair wordt opgebouwd, kunt u samen met ons een inrichting op maat bepalen. Zo bent u zeker dat deze voldoet aan uw behoeftes! Wij begrijpen wat u nodig heeft!

Sortimo Belux · 1800 Vilvoorde · Tel. 02/355 03 70 · Fax 02/355 03 71 · Sortimo West · Gentseweg 749 8793 Sint-Eloois-Vijve · Tel. 056/61 17 65 · Fax 056/60 65 11 · E-mail [email protected] · www.sortimo.be

16

Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

Nieuws uit de sector

A G E N D A • Zondag 28 augustus 2011 – 10u00 De Jaarlijkse Familiedag zal plaatsvinden in Walibi. Aan een enorm voordeel tarief start de dag met een ontbijt, is er een hele dag vrije toegang tot het pretpark en wordt er afgesloten met een heerlijke barbecue. Inschrijven via www.bouwevents.be. Op donderdag 26 mei 2011 werd SFIC officieel ingehuldigd in Antwerpen, in de Art Nouveau zaal van het Grand Café Horta, een representatief voorbeeld van een moderne bouwoplossing die een Art Nouveau-bouwstijl aan innoverende isolerende en akoestische materialen paart. Meer dan 150 klanten, leveranciers en managers van Saint-Gobain Distributie Bouw waren aanwezig om dit evenement te vieren. Met SFIC hebben de kenners hun netwerk gevonden!

• Vrijdag 30 september 2011 – 16u30

www.sfic.be

• Woensdag 5 oktober - Dinsdag 11 oktober - Maandag 17 oktober - Woensdag 19 oktober en maandag 24 oktober

•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

Een flexibele belegging met een hoog gewaarborgd rendement U bent op zoek naar een beleggingsalternatief dat een hoog rendement combineert met flexibiliteit? Wij stellen u Vita Invest van Federale Verzekering voor, de ideale formule, de belegging met hoog rendement, die een totale vrijheid geeft inzake de keuze van het moment van de stortingen en opnames, en dat in een zeer voordelig fiscaal kader. U geniet een hoge gewaarborgde rentevoet gedurende minimum 8 jaar vanaf de eerste storting. Na die periode wordt het rendement van jaar tot jaar gegarandeerd. Elk jaar worden de verworven intresten toegevoegd aan het kapitaal. Deze zijn onderworpen aan dezelfde gunstige voorwaarden, ook bij een wijziging van de rentevoeten op de financiële markten. Uw belegging levert u een hoog rendement op omdat bovenop de gewaarborgde rentevoet ook winstdeelnames worden uitgekeerd. De omvang daarvan hangt af van de evolutie van de financiële markten en van onze resultaten. Omdat Federale Verzekering geen externe aandeelhouders heeft, kan ze hogere winstdeelnames aan haar klanten toekennen en een totaalrendement bieden dat elk jaar tot de beste van de markt behoort. Vita Invest is geschikt voor alle leeftijdscategorieën. U geniet immers van een belegging met een hoog rendement, dat beschikbaar is bij de aankoop van een onroerend goed. Daarbij is het een rendabele en fiscaal voordelige beleggingsformule die een mooie aanvulling vormt bij uw netto-inkomen. Leven van zijn kapitaal zal voor de meesten onder ons op een dag een economische realiteit zijn, wees dus selectief in uw beleggingen!

Tijdens de Grote Prijs van de Afwerking kunnen raceliefhebbers onder de aannemers zich sportief meten met elkaar in een Kartrace op het circuit van Genk. Voor de niet wagenliefhebbers wordt er een alternatief programma voorzien. Nadien wordt er afgesloten met een overheerlijke barbecue.

Een nieuwe reeks interieuravonden met als thema “Kleur het interieur”. Gastsprekers Marc Supply en Filip Deslee geven hun ongezouten mening rond de aanwezigheid en het gebruik van kleur in het interieur. Locaties: Het Perron Ieper; Lindner City Hotel Antwerpen; PHL Hasselt; Monasterium Gent en Technothermisch Instituut Heverlee.

• Donderdag 20 oktober 201 - 19u30 Demo-avond i.s.m. Muylle-Facon in VTI-Izegem omtrent vocht- en schimmelbestrijding, houtafwerking, …

• Donderdag 10 november 2011 – 11u00 Op donderdag 10 november 2010 zullen de Kelders van Cureghem weer open staan voor de 4e Dag van de Afwerking. Ruim de helft van de standhouders gaf al aan zeker terug te willen present zijn. Dit aangevuld met een nieuw pak standhouders uit onze sector, moet er voor zorgen dat de volgende editie opnieuw een voltreffer wordt. Inschrijven via www.dagvandeafwerking.be

• Zaterdag 3 december 2011 - 19u30 Het jaarlijkse Sint-Barbarafeest in Savarin te Roeselare

www.federale.be

Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

17

Vakkennis

Handboek van de stukadoor:

Natte binnenbepleistering en Gipsblokken Beste vrienden stukadoors,

• Boekdeel «Gi.bl.2» : Planlezen en meten (is uitgebracht) Geldig voor de vier opleidingsmodule 1 Lezen van bouwplannen 2 Meten 3 Didactisch bouwplan

In de ”Info-NaVAP” van januari hadden we het over de inhoud van de eerste opleidingsmodule "binnenbepleistering", de werkwijze en de stand van zaken. Daarvan geven we hieronder nog een kort overzicht (afgekort als N.bi)

2e hoofdstuk "Voorbereiden" • Boekdeel “N.bi 2”: Planlezen en meten (is uitgebracht) • Boekdeel “N.bi 3”: Opmeten en organisatie: het opstellen van een meetstaat en planning

2e hoofdstuk “Voorbereiden’

Ondertussen zou het derde boekdeel “Gi.bl.3 : Voorbereidingswerken” op het moment van dit schrijven beschikbaar moeten zijn. Het vierde boekdeel “N.bi 9 : Afwerking en Oplevering” wordt op dit moment vertaald naar het Frans. Het vijfde en zesde boekdeel “Gi.bl.4 : Plaatsing van gipsblokken en Gi.bl.5 Afwerking van gipsblokken” en het zevende boekdeel “Bu.b.4 : voorbereiden Ondergronden – Steigers” worden op dit moment grammaticaal gecorrigeerd. Graag geven wij een overzicht van de inhoud van het handboek voor de tweede opleidingsmodule "Gipsblokken". Het bevat 5 boekdelen en vormt dus de droge binnenbepleistering: plaatsen van gipsblokken (afgekort als Gi.bl).

1. Natte binnenbepleistering 1e hoofdstuk "Algemeenheden" • Boekdeel “N.bi 1”: Job - materialenkennis: beschrijving van het werk en (verbruiks)materialen

18

Info NaVAP

■ JULI 2011 ■

• Boekdeel “N.bi 4”: Studie en voorbereiding van vaste ondergronden • Boekdeel “N.bi 5”: Studie en voorbereiding van alternatieve ondergronden, geleiders en profielen • Boekdeel “N.bi 6”: Andere dan vlakke uitvoeringen – beschermen van niet te bepleisteren delen

3e hoofdstuk "Aanbrengen" • Boekdeel “N.bi 7”: Handmatig aanbrengen (is uitgebracht) • Boekdeel “N.bi 8”: Machinaal aanbrengen van de mortel

4e hoofdstuk "Afwerken" • Boekdeel “N.bi 9”: Afwerking - afwerkingklassen - opstop - oplevering - nazorg (ter vertaling) • Boekdeel “N.bi 10”: Lijstwerk - Ornamenten - Decoratieve gips (in voorbereiding)

2. Gipsblokken 1e hoofdstuk "Algemeenheden" • Boekdeel « Gi. bl. 1 »: Zijn job - materialenkennis - werkorganisatie - opmeten Beschrijving van zijn werk en dit in verband met het plaatsen van gipsblokken wanden, het organiseren en het opmeten van zijn werk (is in voorbereiding sinds april 2011).

• Boekdeel «Gi.bl.3» : Voorbereidingswerken (is uitgebracht) 1 Van klein truweel tot mixer 2 Werken voorafgaand aan het plaatsen

3e hoofdstuk "Aanbrengen" • Boekdeel «Gi.bl.4» : Plaatsing van gipsblokken (is klaar sinds september 2010) 1 Van klein truweel tot mixer 2 Aanmaken van de lijm 3 Plaatsen van gipsblokken wand 4 Maken van openingen 5 Maken van verbindingen 6 Bijzondere constructies 7 Wat kan en niet kan… Controle en toleranties 8 Plaatsen beschermprofielen 9 Bijwerken van een wand 10 Opkuis en melding 11 Aanbevelingen voor plaatsing technieken

4e hoofdstuk "Afwerken" • Boekdeel «Gi.bl.5»: Afwerking van gipsblokken (is klaar sinds maart 2011) 1 Afwerking van het oppervlak 2 Einde van de werken 3 Aanbevelingen voor verdere afwerking en ophanging van voorwerpen Om een boekdeel van 10 of 12 bladzijden te vermijden heeft de schrijversgroep beslist om ‘Plaatsing en Afwerking van gipsblokken’ in één boekdeel te plaatsen. In naam van de vier werkgroepen, willen we graag onze dank herhalen aan de mensen die dit project ondersteunen. Er is zeker nog plaats voor schrijvers, wie interesse heeft is altijd welkom en kan contact opnemen met het NaVAP-secretariaat. Ferdinand Debasse

Knauf MP 75 Diamant Superhard spuitgips Hoge oppervlaktehardheid van ong. 25 N/mm² Superieure drukweerstand > 6,0 N/mm² Groot standvermogen

Met MP 75 Diamant biedt Knauf een variant op zijn spuitgips, maar met een nog grotere stootbestendigheid. De Knauf MP 75 Diamant is een éénlagige muurpleister op gipsbasis voor oppervlakken waar een verhoogde weerstand, hardheid of druksterkte vereist is. Knauf MP 75 Diamant levert perfect weerwerk in druk bezochte ruimten zoals scholen, ziekenhuizen, schouwburgen, bioscoopzalen, winkelruimtes en trapzalen. Deze spuitgips, verpakt in zak, wordt verwerkt met een meng- en spuitmachine van het type Knauf PFT G4 of G54 E. Knauf – Rue du parc industriel, 1 – B-4480 Engis – www.knauf.be – [email protected]

N.V. WILLCO PRODUCTS S.A. Kwalestraat 72 9320 Nieuwerkerken (Aalst) - België Tel. +32 (0)53 77 13 72 Fax +32 (0)53 78 16 56 www.willcoproducts.be [email protected]