> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag
Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag
Directie Financiële Markten Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl
Ons kenmerk FM/2014/ 116 M Uw brief (kenmerk) Bijlagen
Datum 27 januari 2014 Betreft Beantwoording schriftelijke Kamervragen van lid Aukje de Vries (VVD) aan de minister van Financiën over het bericht bedrijven krijgen meer tijd voor overgang naar SEPA en Goede doelen vrezen daling giften door langere IBAN-nummers
Geachte voorzitter, Hierbij doe ik u de antwoorden toekomen op vragen die gesteld zijn door het lid Aukje de Vries (VVD) aan de minister van Financiën over het bericht “bedrijven krijgen meer tijd voor overgang naar SEPA” en “Goede doelen vrezen daling giften door langere IBAN-nummers”. Deze vragen zijn mij toegezonden per brief van 15 januari 2014 onder nummer 2014Z00453.
Hoogachtend, de Minister van Financiën,
J.R.V.A. Dijsselbloem
Pagina 1 van 5
Vraag 1 Heeft u kennisgenomen van de berichten "Bedrijven krijgen meer tijd voor overgang naar SEPA" en "Goede doelen vrezen daling giften door langere IBANnummers"?
Directie Financiële Markten Ons kenmerk FM/ 2014/116 M
Antwoord Ja. Vraag 2 Wat vindt u van het voorstel van Eurocommissaris Barnier om de deadline voor de overgang naar SEPA (Single European Payments Area) te verschuiven naar 1 augustus 2014 en dus de overgangsperiode te verlengen? Welke gevolgen heeft dit voor de Nederlandse bedrijven en consumenten? Antwoord De SEPA-migratie is in Nederland al ver gevorderd en voor het overgrote deel van de nog niet gemigreerde bedrijven is de verwachting van het Nationaal Forum SEPA-migratie (NFS)1 dat de deadline van 1 februari nog haalbaar is. Uitstel is volgens het NFS voor Nederland ook niet noodzakelijk. Nederland is kritisch over het moment waarop het voorstel naar buiten is gebracht, enkele weken voor februari. Het late tijdstip brengt juridische onzekerheid met zich mee. Nederland zal de besluitvorming echter niet blokkeren. In Nederland zal onverminderd worden gestreefd naar voltooiing van de migratie per 1 februari 2014 maar zowel richting bedrijven als richting consumenten wordt in de overgangsfase de nodige flexibiliteit betracht. Bedrijven die nog niet klaar zijn op 1 februari 2014, zullen door de banken tijdens de voorgestelde overgangstermijn benaderd blijven worden om alsnog een spoedige overgang op SEPA te bewerkstelligen. Tijdens deze voorgestelde overgangstermijn zullen banken, indien nodig, Nederlandse incasso’s en overschrijvingen blijven verwerken. Tijdens de overgangstermijn zullen banken consumenten dezelfde ondersteuning bieden binnen internetbankieren met het omzetten van het oude rekeningnummer naar IBAN. Deze maand zullen in NFSverband de praktische gevolgen van het wetsvoorstel van de Europese Commissie worden besproken en uitgewerkt. Vraag 3 en vraag 7 Deelt u de analyse van goede doelenorganisaties dat het aantal giften mogelijk daalt door onduidelijkheid over de langere IBAN (International Bank Account Number) nummers? Zijn er andere bedrijven of sectoren die het ministerie en/of de Nederlandsche Bank al hebben geïnformeerd over mogelijke problemen bij de invoering van IBAN? Zo ja, welke? Wat kunt u vanuit uw rol betekenen om de problemen over onduidelijkheid of langere IBAN-nummers te verhelpen? Welke mogelijkheden ziet u om de bekende bankrekeningnummers van bijvoorbeeld goede doelen (zoals giro 555) toch te blijven gebruiken? Zou het
1
In het NFS zijn o.l.v. De Nederlandsche Bank verschillende partijen vertegenwoordigd zoals de banken, het grootbedrijf, het midden- en klein bedrijf, overheidsgebruikers, de consumenten, goede doelen, het Ministerie van Financiën e.d.
Pagina 2 van 5
automatisch blijven aanvullen van IBAN-nummers daar een oplossing voor kunnen zijn? Zo nee, waarom niet? Antwoord Mogelijke issues met de invoering van de langere IBAN kunnen worden aangekaart binnen het NFS. Zoals hierboven vermeld zijn verschillende partijen vertegenwoordigd in het NFS, ook het Ministerie van Financiën. Organisaties van banken en fondsenwervende instellingen hebben in een NFS werkgroep onderzocht hoe binnen SEPA slim met actienummers zoals giro 555 kan worden omgegaan. Door de NFS werkgroep zijn enkele oplossingen voorgedragen waarvoor voldoende draagkracht en mogelijkheden bleken te zijn.
Directie Financiële Markten Ons kenmerk FM/ 2014/116 M
Er zijn de laatste jaren ook innovaties geweest die het geven aan goede doelen juist vergemakkelijken, zoals iDEAL. Goede doelen kunnen hun donateurs vragen om hun IBAN op te nemen in adresboeken in de internetbankieromgeving. Dan is het handmatig invullen van de IBAN niet meer nodig. Daarnaast is de afgelopen maanden, in samenwerking met de NFS-partijen, ook middels de media veel aandacht geweest voor de overgang van Giro 555 naar IBAN. Zo zijn bij de inzameling voor de Filipijnen in goed overleg met de relevante NFS-partijen banners ingezet om ook de IBAN van 555 bekend te maken. Onlangs heeft een actie van de Samenwerkende Hulp Organisaties om een ezelsbruggetje te verzinnen voor de IBAN van 555 ook voor media-aandacht gezorgd. Mijns inziens is het daarom geen gegeven dat het aantal giften voor goededoelenorganisaties zal dalen door het langere 555 rekeningnummer. Vraag 4 Hoe en wanneer gaan bedrijven en consumenten geïnformeerd worden over het (eventuele) uitstel tot 1 augustus 2014 en de gevolgen daarvan, aangezien de oorspronkelijke datum van 1 februari 2014 al heel snel nadert? Antwoord 1 februari 2014 blijft de streefdatum voor migratie in Nederland. Dit is ook zo gecommuniceerd door het NFS door middel van een persbericht op 9 januari jongstleden. De Nederlandse banken informeren bedrijven en consumenten ook middels hun website. De Betaalvereniging heeft door middel van twee persberichten (op 9 en 10 januari) vooruitlopend op de besluitvorming al zoveel mogelijk duidelijkheid gegeven over hoe banken om zullen gaan met de voorgestelde additionele overgangstermijn. Vraag 5 en vraag 6 Welke mogelijkheden zijn er daarnaast om de extreem lange IBAN-nummers automatisch te blijven aanvullen, hetgeen wenselijk is voor een klantvriendelijk en gebruiksvriendelijk betalingsverkeer? Hoe kan de klantvriendelijkheid en het gebruiksgemak anders worden vergroot? Wie of wat heeft bepaald dat de lange IBAN-nummers niet automatisch mogen worden aangevuld? Waarom zou het onmogelijk zijn om de IBAN-nummers automatisch te blijven aanvullen? Hoe wordt hier in het buitenland mee omgegaan? Zijn er andere EU-landen waar IBAN-nummers automatisch blijven
Pagina 3 van 5
aangevuld? Zijn daar nog andere oplossingen voorgesteld om vergelijkbare problemen als in Nederland op te lossen? Antwoord Conversiediensten Banken mogen op grond van de SEPA–Verordening2 na de deadline niet langer geautomatiseerde conversiediensten aanbieden die het mogelijk maken dat consumenten bij betaalopdrachten gebruik kunnen blijven maken van binnenlandse rekeningnummers. Alleen wanneer bedrijven en consumenten volledig overgaan op de Europese standaarden is het mogelijk één effectieve Europese betaalmarkt te creëren. Dit is het doel van SEPA. Gemeenschappelijke standaarden en producten zijn niet het einddoel, maar wel voorwaarde voor een concurrerende en innovatieve Europese betaalmarkt. In die markt zijn nationale verwerkers en aanbieders van betalingsverkeer niet langer afgeschermd van buitenlandse concurrentie. Meer concurrentie leidt tot betere producten, meer efficiency en lagere kosten.
Directie Financiële Markten Ons kenmerk FM/ 2014/116 M
Het blijft wel toegestaan om buiten de betaalomgeving conversiediensten aan te bieden. Voor bedrijven en consumenten is er de IBAN BIC Service van de gezamenlijke banken, waarmee o.a. via internet en via SMS (nr 4226) IBANs kunnen worden opgevraagd. DNB heeft de banken opgeroepen om binnen de kaders van de SEPA-Verordening consumenten ondersteuning te blijven bieden bij het gebruik van IBAN. Lidstaatoptie Overigens is in de SEPA-Verordening een lidstaatoptie opgenomen om de consument twee jaar later, per 1 februari 2016, over te laten gaan op IBAN. Deze lidstaatoptie dient een uitzondering te zijn. De meeste lidstaten hebben hier niet voor gekozen om de migratie zo overzichtelijk en kort als mogelijk te houden. Ook Nederland heeft, mede met instemming van de consumentenorganisaties in het NFS, gekozen om geen gebruik te maken van deze optie. Door het NFS is gezamenlijk besloten om zowel voor de consument als voor bedrijven op één moment over te gaan op IBAN omdat dit meer duidelijkheid biedt voor alle partijen in het veld en maakt dat de overgang zo efficiënt mogelijk kan verlopen voor alle betrokken partijen. De volgende EU-landen maken gebruik van de overgangsmaatregel die het banken toestaat om nog twee jaar binnenlandse rekeningnummers te converteren naar IBAN: Cyprus, Duitsland, Portugal, Slowakije en Spanje. Estland heeft gekozen voor een overgangstermijn van één jaar, met mogelijke verlenging tot twee jaar. IBAN Met de invoering van IBAN wordt het bankrekeningnummer langer en uiteraard is dit wennen. Het langere bankrekeningnummer (IBAN) moet in zijn geheel worden gebruikt vanwege de uniciteit van het rekeningnummer en de noodzakelijke controlemogelijkheden (de zogeheten 97-proef). Met goedkeuring van alle NFSleden wordt de nationale “Over op IBAN”-campagne gevoerd en wordt er speciale aandacht besteed aan kwetsbare groepen zoals ouderen en gehandicapten.
2
Verordening 260/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 14 maart 2012 tot vaststelling van technische en bedrijfsmatige vereisten voor overmakingen en automatische afschrijvingen in euro en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 924/2009.
Pagina 4 van 5
Directie Financiële Markten
Consumenten kunnen rekeningnummers opslaan in hun adresboeken in internetbankieren, waardoor zij deze niet meer handmatig hoeven in te vullen bij elke betaalopdracht. Banken hebben bij de omzetting van internetbankieren naar betalingen met IBAN rekeningnummers die al in de adresboeken stonden al aangevuld tot IBAN. Bij nieuwe begunstigden hoeft de consument slechts eenmaal de IBAN handmatig in te vullen en deze vervolgens op te slaan in het adresboek.
Ons kenmerk FM/ 2014/116 M
Vraag 8 Bent u bereid om deze vragen tijdig te beantwoorden voor het algemeen overleg Betalingsverkeer op 31 januari 2014? Antwoord Ja.
Pagina 5 van 5
