Voorbeeldexamen VMBO-GL en TL

Voorbeeldexamen VMBO-GL en TL

2015

aardrijkskunde CSE GL en TL

Dit examen bestaat uit 47 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 65 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met een goed antwoord behaald kunnen worden.

GT-0131-vb-15-o

lees verder ►►►

Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Open vragen Geef niet meer antwoorden (redenen, voorbeelden e.d.) dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld twee redenen worden gevraagd en je geeft meer dan twee redenen, dan worden alleen de eerste twee in de beoordeling meegeteld.

Weer en klimaat bron 1 Vier klimaatgrafieken Achter elke plaatsnaam is de hoogteligging aangegeven. Barcelona (6 m)

Madrid (667 m)

°C

mm

°C

mm

40

400

40

400

30

300

30

300

20

200

20

200

10

100

10

100

0

J F M A M J J A S O N D

0

0

San Sebastian (259 m)


0

De Bilt (4 m)

°C

mm

°C

mm

40

400

40

400

30

300

30

300

20

200

20

200

10

100

10

100

0

GT-0131-vb-15-o


0

0

2 / 29


0


bron 2 Kaart van Spanje

San Sebastian Barcelona Madrid

S PA N J E

LA EL D MID 0

1p

1

N

D

S

145

E

Z

E

E

290 km

Vier vriendinnen willen in september op vakantie naar Spanje naar één van de drie plaatsen uit bron 2. Ter voorbereiding van hun vakantie bekijken ze de klimaatgrafieken van Barcelona, Madrid en San Sebastian uit bron 1. Ter vergelijking hebben ze de klimaatgrafiek van De Bilt erbij gezocht. Ieder doet een uitspraak over de klimaatgrafieken. Welke uitspraak is juist? A Bartine beweert dat er in september in San Sebastian minder neerslag valt dan in De Bilt. B Eva zegt dat het in september in Madrid warmer is omdat het hoger ligt dan de andere twee Spaanse plaatsen. C Josien beweert dat De Bilt een zeeklimaat heeft en Madrid een hooggebergteklimaat. D Thirza zegt dat het verschil in temperatuur in september tussen De Bilt en Madrid onder andere komt doordat Madrid op een lagere breedte ligt dan De Bilt.

GT-0131-vb-15-o

3 / 29


bron 3 Weergegevens van de omgeving van Barcelona van 1 tot en met 11 september 2012 Datum

01-09-2012 02-09-2012 03-09-2012 04-09-2012 05-09-2012 06-09-2012 07-09-2012 08-09-2012 09-09-2012 10-09-2012 11-09-2012 2p

2

Gemiddelde dagtemperatuur (°C) 22,6 21,5 23,8 24,8 25,9 26,7 25,6 25,0 26,5 26,7 26,0

Totaal dagelijkse neerslag (mm) 1,5 0,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0

De vier vriendinnen gingen van 1 tot en met 11 september 2012 op vakantie naar de Costa Brava, net ten noorden van Barcelona. De weersomstandigheden kunnen afwijken van de klimaatgegevens. Vergelijk de klimaatgrafiek van Barcelona uit bron 1 met de weergegevens uit bron 3.  Geef met twee voorbeelden aan op welke wijze de weersgesteldheid aan de Costa Brava tussen 1 en 11 september 2012 afweek van de klimaatgegevens voor Barcelona uit bron 1.

GT-0131-vb-15-o

4 / 29


bron 4 Weerkaart van Europa

1p

3

Op een weerkaart wordt een lagedrukgebied aangegeven met een L en een hogedrukgebied met een H. Op de weerkaart in bron 4 zijn die letters weggehaald en vervangen door een 1 en een 2.  Neem de cijfers 1 en 2 over op het antwoordblad en zet het juiste weersymbool (L of H) erachter.

1p

4

Op de weerkaart in bron 4 zie je een aantal lijnen met getallen lopen.  Hoe worden deze lijnen op de weerkaart genoemd?

2p

5

Zie bron 4.  Waar zal de windsnelheid het hoogst zijn? Kies uit P, Q, R en S.  Geef een argument voor je keuze.

GT-0131-vb-15-o

5 / 29


bron 5 Windsystemen op aarde 90° 60° 35°

0°

35° 60° 90° 1p

6

Nederland ligt op 52 graden noorderbreedte. In Nederland komen veel depressies voor.  Noem met behulp van bron 5 een oorzaak van de vele depressies in Nederland. bron 6 Reliëfkaart van een deel van Spanje 0 - 200 meter

Santander

200 - 500 meter 500 - 1000 meter 1000 - 2000 meter 2000 - 5000 meter Zaragoza Barcelona Madrid

0

1p

7

115

230 km

Zie bron 6.  Noem de reden waarom het in Zaragoza zowel bij wind uit het noorden als bij wind uit het zuiden droog is.

GT-0131-vb-15-o

6 / 29


1p

8

Voor laag-Nederland is de ligging aan de Noordzee een belangrijke oorzaak van de verzilting van de bodem. Vooral groenten, bloembollen en snijbloemen in de open grond van Noord- en Zuid-Holland hebben veel last van verzilting. Hieronder staan omschrijvingen van de oorzaak en de gevolgen van verzilting door elkaar: 1 De bodem gaat verzilten. 2 Het grondwaterpeil gaat dalen 3 Het kwelwater stijgt daardoor. 4 Er wordt te veel zoet water opgepompt.  Neem de cijfers 1, 2, 3 en 4 van de omschrijvingen in de juiste volgorde over op het antwoordblad.

GT-0131-vb-15-o

7 / 29


bron 7 Ligging van een aantal steden in de Verenigde Staten 0 - 200 meter

CANADA

200 - 500 meter Portland

500 - 1000 meter 1000 - 2000 meter

VERENIGDE STATEN Chicago San Francisco Washington DC Las Vegas Reno

Phoenix

GROTE OCEAAN

MEXICO

2000 - 5000 meter

ATLANTISCHE OCEAAN Golf van Mexico 0

600

1200 km

bron 8 Klimaatgrafieken van vier steden in de Verenigde Staten San Francisco

Chicago

mm

°C

40

400

40

400

30

300

30

300

20

200

20

200

10

100

10

100

°C

0


0

mm

0

0 J F M A M J J A S O N D

1 Washington DC

2 Las Vegas

mm

°C

40

400

40

400

30

300

30

300

20

200

20

200

10

100

10

100

°C

0


0

0


3

GT-0131-vb-15-o

mm

0

4

8 / 29


2p

9

Zie bron 7 en 8. De vier steden San Francisco, Las Vegas, Chicago en Washington DC liggen elk in een ander klimaatgebied.  Neem de cijfers 1, 2, 3 en 4 van de (klimaatgrafieken van de) steden over op het antwoordblad en zet er het juiste klimaat achter. Kies uit: landklimaat, mediterraan klimaat, woestijnklimaat en zeeklimaat.

1p

10

Zie bron 7. San Francisco en Reno liggen dicht bij elkaar. Toch zijn er grote klimaatverschillen. In San Francisco zijn regenrijke winters, terwijl het in Reno het hele jaar door nauwelijks regent. Wat is juist? A In Reno is er meer invloed van de zee op het klimaat dan in San Francisco. B In Reno is het droger dan in San Francisco, omdat het noordelijker ligt. C Reno heeft een droger klimaat dan San Francisco, omdat Reno in de regenschaduw van een gebergte ligt. D Reno ligt meer landinwaarts dan San Francisco en daarom vallen er veel stuwingsregens.

1p

11

Zie bron 7. Amerikanen die in het gebied wonen tussen de Rocky Mountains en de Appalachen kunnen, vooral tijdens de lente en de zomer, onstuimige weersomstandigheden verwachten. In dit gebied ontstaan vaak zware onweersbuien. Deze buien gaan vooral in het voorjaar vaak gepaard met enorme hagelstenen. Welke bewering over de luchtstromen in het middengebied van de Verenigde Staten is juist? A Hier komen de koude, droge wind uit het westen en de warme, natte wind uit het oosten bij elkaar. B Hier komen de koude, natte wind uit het noorden en de warme, droge wind uit het zuiden bij elkaar. C Hier komen de koude wind uit het noorden en de warme, vochtige wind uit het zuiden bij elkaar. D Hier komen de warme, droge wind uit het westen en de koude, natte wind uit het oosten bij elkaar.

GT-0131-vb-15-o

9 / 29


bron 9 Klimaatgrafiek Phoenix °C

mm

40

400

30

300

20

200

10

100

0

2p

12


0

Zie bron 7 en bron 9. Ten zuiden van de stad Phoenix ligt het rivierdal van de Gila. In dit rivierdal worden tuinbouwproducten en subtropische gewassen verbouwd. In de vollegrondstuinbouw worden tuinbouwgewassen hier buiten geteeld.  Noem eerst, met behulp van bron 9, een klimatologische factor waardoor hier tuinbouwproducten en subtropische gewassen kunnen worden verbouwd.  Noem vervolgens een menselijke maatregel waardoor hier tuinbouwproducten en subtropische gewassen kunnen worden verbouwd. bron 10 Vijf alternatieve energiebronnen

1p

13

In de Verenigde Staten is het ontwikkelen van alternatieve energiebronnen een onderdeel van het klimaatbeleid. Waarom behoren de alternatieve energiebronnen uit bron 10 tot de duurzame energiebronnen? A Ze hebben geen nadelige gevolgen. B Ze kunnen overal in de Verenigde Staten gebruikt worden. C Ze nemen weinig ruimte in. D Ze zijn allemaal hernieuwbaar.

GT-0131-vb-15-o

10 / 29


bron 11 Orkanen en tornado's, het verschil Ze ontstaan boven tropisch water van minstens 27 graden Celsius in de Atlantische Oceaan. Eerst ontstaan onweersbuien die uitgroeien tot een … 1 … . Wanneer de windsnelheden in de storm boven de 117 kilometer per uur komen, wordt van een … 2 … gesproken. In de Verenigde Staten wordt dit een … 3 ... genoemd. Een … 4 ... is een koker van keihard draaiende lucht die onder aan een enorme onweerswolk hangt. De lucht draait zo snel dat op de plek waar de … 4 … de grond raakt alles wordt verwoest. Ze komen veel voor in de Verenigde Staten. Vooral in de maanden april, mei en juni. De Nederlandse benaming voor dit verschijnsel is ʽwindhoosʼ.

1p

14

Achter welke letter staan de juiste woorden die in de tekst van bron 11 moeten worden ingevuld in plaats van de cijfers 1, 2, 3 en 4?

A B C D E F

1 hurricane orkaan orkaan tornado tropische storm tropische storm

2 orkaan hurricane tropische storm tropische storm orkaan tornado

3 tornado tropische storm tornado orkaan hurricane orkaan

4 tropische storm tornado hurricane hurricane tornado hurricane

bron 12 Tekst Om te voorspellen waar een tornado ontstaat en welke baan deze volgt maakt het ʽStorm Prediction Centerʼ gebruik van de nieuwste radartechnieken en satellietopnames. Ondanks de hightechapparatuur en hun grote kennis in het voorspellen van tornado’s zit het ʽStorm Prediction Centerʼ er toch regelmatig naast bij de voorspelling.

2p

15

Lees bron 12. Tornado’s en orkanen komen beide in de Verenigde Staten voor. Het zijn allebei extreme weersomstandigheden, die veel schade kunnen veroorzaken. Het is vaak lastiger om je op de komst van een tornado voor te bereiden dan op de komst van een orkaan.  Geef twee redenen waarom het moeilijker is om je op een tornado voor te bereiden dan op een orkaan. Noem bij elke reden zowel de tornado als de orkaan.

GT-0131-vb-15-o

11 / 29


bron 13 Aantal tornado’s Aantal tornado’s

2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200

09

20

20

05

00 20

95 19

90 19

85 19

80 19

75 19

70 19

65 19

60 19

55 19

19

50

0 jaar

bron 14 Sterkte van tornado’s 1200

Legenda: F0 F1 F2 F3 F4 F5

Aantal tornado’s

800

400

0 19

GT-0131-vb-15-o

54

19

59

19

64

19

69

19

74

19

12 / 29

79

19

84

19

89

19

94

19

99

20

04

20

09


1p

16

Bron 13 en bron 14 laten beide het jaarlijks aantal tornado’s in de Verenigde Staten tussen 1950 en 2009 zien. De sterkte van tornado’s wordt weergegeven op de Fujitaschaal: F0 zijn de lichtste tornado’s en F5 zijn de zwaarste tornado’s. Over de grafieken ontstaat tijdens de aardrijkskundeles een discussie. Gerdie zegt: “Bron 13 en bron 14 laten zien dat het aantal tornado’s in de Verenigde Staten is toegenomen tussen 1950 en 2009.” Johnny zegt: “Uit bron 14 valt af te leiden dat het aantal zware tornado’s tussen 1950 en 2009 is toegenomen.”  Neem de namen Gerdie en Johnny over op het antwoordblad en zet erachter of de uitspraak juist is of onjuist.

Water bron 15 Doorsnede van een gebied in laag-Nederland

2p

17

In bron 15 zie je een doorsnede van een gebied in laag-Nederland.  Neem de letters P, Q, R en S uit bron 15 over op het antwoordblad en zet achter elke letter het bijbehorende begrip. Kies uit de begrippen: dijk, bemaling, stuwen, polder, irrigatie, boezem. Let op: er blijven twee begrippen over.

GT-0131-vb-15-o

13 / 29


bron 16 Een rivier kronkelt door het landschap

T U

V

1p

18

In bron 16 zie je een doorsnede van een rivier. Welke geografische begrippen horen bij de letters T, U en V in bron 16? T A B C D

GT-0131-vb-15-o

erosie erosie sedimentatie sedimentatie

U sedimentatie sedimentatie erosie sedimentatie

14 / 29

V erosie sedimentatie erosie sedimentatie


bron 17 Drinkwaterproductie in Nederland m3/jaar (x mln)

1.400 1.200 1.000

oppervlaktewater

800

duinwater

600 400

grondwater

200 0 1950 1p

19

1960

1970

1980

1990

2000

2009

Bekijk bron 17.  Noem een reden waarom men in Nederland voor de productie van drinkwater vanaf 1990 relatief meer oppervlaktewater is gaan gebruiken en relatief minder duinwater en grondwater. bron 18 Aantal dagen met verschillende neerslaghoeveelheden in De Bilt, 1961-2010 275 aantal dagen 250 225 200 175 150 125 100 75 50 25 0

1p

20

1970 Legenda: > 0,1 mm

1980 > 0,3 mm

1990 > 1,0 mm

2000

2010 jaar > 10,0 mm

In de grafiek over drinkwaterproductie (bron 17) zie je bij 1976 een duidelijke piek.  Geef de oorzaak voor deze piek met behulp van bron 18.

GT-0131-vb-15-o

15 / 29


bron 19 Nieuw soort plein in Rotterdam Op het Benthemplein in Rotterdam wordt een waterplein aangelegd. Waterpleinen staan een groot deel van het jaar droog en dan kunnen ze gebruikt worden voor sport en ontspanning. Als het hard regent lopen ze vol met water. Het waterplein is een Rotterdamse vernieuwing om in tijden van hevige regenval het riool in sterk verstedelijkt gebied te ontlasten en tegelijkertijd de stad aantrekkelijker te maken.

bron 20 Benthemplein oude situatie

Benthemplein nieuwe situatie

1p

21

Lees bron 19 en bekijk bron 20.  Geef de reden waarom maatregelen als het aanleggen van deze waterpleinen steeds vaker nodig zullen zijn.

2p

22

Veel waterschappen eisen de afkoppeling van de hemelwaterafvoer van de riolering zodat al het regenwater dat op daken valt niet zomaar in het riool verdwijnt.  Noem eerst een economisch voordeel van het afkoppelen van de hemelwaterafvoer van de riolering.  Geef vervolgens een reden waarom het juist in stedelijke gebieden goed is om de hemelwaterafvoer af te koppelen van de riolering.

GT-0131-vb-15-o

16 / 29


bron 21 Nederland

R

Q P

0

2p

23

35

70 km

In bron 21 zijn drie mogelijke plaatsen aangegeven om een overloopgebied aan te leggen.  Geef eerst aan op welke plaats uit bron 21 (P, Q of R) een overloopgebied het meest effectief is.  Geef vervolgens een argument voor je keuze.

GT-0131-vb-15-o

17 / 29


bron 22 Het Midden-Oosten

X

Q Y P

Z

Legenda: stuwdam met stuwmeer landsgrens rivier 1p

24

0

250

500 km

Bekijk bron 22. Achter welke letter staat de juiste naam bij de rivieren P en Q en de landen X, Y en Z?

A B C D E F

P Eufraat Eufraat Jordaan Nijl Nijl Tigris

Q Jordaan Tigris Eufraat Jordaan Tigris Eufraat

X Turkije Turkije Syrië Turkije Libanon Iran

Y Jordanië Syrië Jordanië Irak Syrië Irak

Z Israël Irak Iran Syrië Irak Jordanië

1p

25

De Eufraat ontspringt in het bergachtige oosten van Turkije. Welk type rivier is de Eufraat? A gemengde rivier B gletsjerrivier C regenrivier

2p

26

Door droogte is er veel minder water in een stuwmeer in het Midden-Oosten.  Geef twee nadelige gevolgen voor de mens, die ontstaan doordat het stuwmeer maar voor 40 procent gevuld is met water.

GT-0131-vb-15-o

18 / 29


bron 23 Drinkbaar zeewater De zon gaat onder in de Perzische Golf. Op een terras op het palmeiland Jumeirah, voor de kust van Dubai, tinkelen ijsklontjes in cocktailglazen. Het ijs is gemaakt van zeewater. Het Nederlandse bedrijf Norit levert filters om zouten en mineralen uit het zeewater te halen, waardoor het zoute water zoet wordt.

1p

27

Lees bron 23.  Hoe noemen we het proces waarbij van zeewater drinkwater wordt gemaakt? bron 24 Oppervlaktewater China is sterk vervuild Met het oppervlaktewater van China is het bijzonder slecht gesteld. Het is zelfs zo erg dat een deel van het water volgens de Chinese overheid niet meer bruikbaar is voor irrigatie in de landbouw. Van de zeven grote rivieren in China zijn er vijf zwaar verontreinigd en van de 26 belangrijkste meren voldoen er 25 niet aan de normen voor waterkwaliteit. Naast het huishoudelijke afvalwater in stedelijke gebieden en de landbouwafwatering op het platteland is vooral de industrie verantwoordelijk voor de waterverontreiniging. Vooral de chemische vervuiling bedreigt de drinkwaterbereiding en de bruikbaarheid van oppervlaktewater voor irrigatie.

1p

28

Lees bron 24.  Geef eerst aan waar het probleem van verontreinigd irrigatiewater het grootst is: in de bovenloop, de middenloop of de benedenloop van de rivieren.  Geef vervolgens een argument voor je keuze.

GT-0131-vb-15-o

19 / 29


bron 25 Het Zuidoost-Anatoliëproject Het Zuidoost-Anatoliëproject is een project van de Turkse overheid. Het omvat de bouw van 22 stuwdammen en 19 waterkrachtcentrales en de irrigatie van 17.000 vierkante kilometer land. In 2010 produceerden deze centrales ongeveer 22% van het totale Turkse energieverbruik. De totale kosten van het project worden geschat op 32 miljard dollar.

2p

29

Lees bron 25. Naast elektriciteitsopwekking en toename van de landbouwproductie door irrigatie heeft het Zuidoost-Anatoliëproject nog andere doelstellingen.  Noem er twee. bron 26 Turks plan voor aanleg van waterpijpleidingen

Legenda: pijpleiding voor watertransport 2p

30

0

350

700 km

Bekijk bron 26. Turkije wil pijpleidingen voor watertransport aanleggen, onder andere naar Syrië.  Noem eerst een voordeel voor Syrië van het aanleggen van pijpleidingen voor watertransport vanuit Turkije.  Noem vervolgens een nadeel voor Syrië van het aanleggen van pijpleidingen voor watertransport vanuit Turkije.

GT-0131-vb-15-o

20 / 29


Bevolking en ruimte bron 27 Geboortecijfer Nederland en Duitsland geboortecijfer

25

Legenda: Nederland Duitsland

20 15 10 5

0 1953 1963 1973 1983 1993 2003 2013 2023 2033 2043

bron 28 Leeftijdsopbouw in verschillende landen (2010) Legenda: 0 - 19 jaar

Duitsland Italië

20 - 64 jaar

Griekenland

65 jaar of ouder

Zweden Portugal EU-27 (2010) Nederland Luxemburg Polen Cyprus Slowakije Ierland 0

20

40 60 80 100 percentage van de bevolking

1p

31

Bekijk bron 27 en 28. Nederland en Duitsland vergrijzen.  Welk van de twee landen is het sterkst vergrijsd in 2010?  Waaruit blijkt dat in bron 27.

2p

32

Organisaties zullen rekening moeten houden met een vergrijzende bevolking.  Geef eerst met een voorbeeld aan op welke manier een woningbouwvereniging rekening moet houden met een vergrijzende bevolking.  Geef daarna aan hoe een ziektekostenverzekeraar rekening moet houden met een vergrijzende bevolking.

GT-0131-vb-15-o

21 / 29


bron 29 Ontwikkeling sterftecijfer sterftecijfer

25

Legenda: Duitsland Nederland

20 15 10 5

0 1953 1963 1973 1983 1993 2003 2013 2023 2033 2043 1p

33

In bron 29 zie je in Nederland en Duitsland vanaf ongeveer 2008 een verandering van het sterftecijfer.  Geef hiervan een oorzaak vanuit de verandering in de bevolkingsopbouw. bron 30 Demografisch transitiemodel 40 aantal per 1000 inwoners

30

20

10

0 1700 1740 fase 1

1780

1820 fase 2

1860

1900 1940 fase 3

1980 fase 4

2020

Legenda: bevolkingsgroei

1p

34

geboortecijfer

sterftecijfer

Bekijk bron 30. In welke fase van het demografisch transitiemodel begint de ontgroening? A in fase 1 B in fase 2 C in fase 3 D in fase 4

GT-0131-vb-15-o

22 / 29


bron 31 Bevolkingsdiagram van Nederland uit 1830, 2011 en 2025, in willekeurige volgorde Bevolkingsdiagram 1

Bevolkingsdiagram 2

80 jaar of ouder mannen 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 jaar 5% 4

vrouwen

3

2

1

0

1

2

3

4

mannen

5% 4

5%

vrouwen

3

2

1

0

1

2

3

4

5%

Bevolkingsdiagram 3 80 jaar of ouder mannen 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 jaar 7% 6 5 1p

35

vrouwen

4

3

2

1

0

1

2

3

4

5

6

7%

Bekijk bron 30 en 31.  Zet de cijfers 1, 2 en 3 van de bevolkingsdiagrammen in de juiste chronologische volgorde. Begin met het oudste.

GT-0131-vb-15-o

23 / 29


1p

36

Uit internationale onderzoeken blijkt dat Frankfurt en Amsterdam beide worden gezien als een aantrekkelijke plaats om een multinationale onderneming (MNO) te vestigen. Beide steden hebben een internationale luchthaven.  Geef een reden waarom Frankfurt wat betreft ligging een aantrekkelijkere plaats kan zijn om een multinationale onderneming te vestigen dan Amsterdam.

1p

37

Frankfurt heeft een sterk aanzuigende werking op hoogopgeleide jongeren in Duitsland. Veel jongeren trekken naar deze stad toe. Deze trek heeft gevolgen voor het platteland en kleinere steden. Welk begrip hoort bij de negatieve invloed die deze migratiestroom heeft op het platteland en kleinere steden? A braindrain B forensisme C integratie D suburbanisatie bron 32 Bevolkingsontwikkeling in een aantal landen en Europa, 1950 - 2050 1.750 x1 miljoen

Legenda: China

1.500

India Europa

1.250

de Verenigde Staten

1.000 750 500 250 0 1950 1970 1990 2010 2030 2050 2p

38

Bekijk bron 32. Sinds 1979 mogen de mensen in China niet meer dan één kind krijgen per gezin. Deze eenkindpolitiek heeft veel gevolgen.  Noem eerst een negatief gevolg van de eenkindpolitiek.  Noem daarna een positief gevolg van de eenkindpolitiek voor China.

GT-0131-vb-15-o

24 / 29


bron 33 China industrie

t t w t

t t

t

w

ww t

t

t

t w w

w

t

t t w w

w

t t

t t

t

w

w

t

t

w

t w w

w

w

t

w

w w

w w w

k B

w

Legenda:

0

Geïndustrialiseerde regio Centrum met zware industrie ijzer- en staalproductie, bewerking van metalen, chemische industrie (basisproductie) Centrum met gedifferentieerde industrie metaalindustrie, machinebouw, chemische producten, papier Centrum met lichte industrie precisiewerktuigen, textiel voedingsmiddelen

350

700 km

Speciale economische zone industrieproducten bestemd voor de export Havens of grensposten geopend voor buitenlandse handel Aardolieraffinage t Thermische centrale w Waterkrachtcentrale k Kerncentrale

2p

39

De industrie in China (zie bron 33) is ongelijkmatig verdeeld. Het oosten van China heeft een sterkere industrialisatie dan het westen van China.  Geef eerst een natuurlijke oorzaak van de ongelijkmatige spreiding van de industrie in China.  Geef vervolgens een niet-natuurlijke oorzaak van de ongelijkmatige spreiding van de industrie in China.

1p

40

In China is veel binnenlandse migratie. Welke vorm van migratie zal in China het meest voorkomen? A arbeidsmigratie B gastarbeid C gezinshereniging D seizoensmigratie E suburbanisatie

GT-0131-vb-15-o

25 / 29


bron 34 Kowloon

Het dichtstbevolkte wooncomplex dat ooit heeft bestaan was Kowloon. Kowloon bevond zich op de grens van China en de toenmalige Britse kolonie Hongkong, dat erg welvarend was. Hongkong en China konden het niet eens worden over het toezicht op het grensgebied en zo ontstond een niemandsland zonder wetten en regels. In de illegale woonwijk moesten de bewoners zelf de voorzieningen organiseren. Elektriciteit werd illegaal afgetapt, waterleidingen werden omgeleid en woningen werden zonder plan of toezicht aangebouwd. Op een gegeven moment was het bouwblok zo volgebouwd dat er geen daglicht meer binnendrong. Op een gebied zo groot als vier voetbalvelden woonden meer dan dertigduizend mensen. In 1993 werd Kowloon ontruimd en afgebroken.

1p

41

Lees bron 34. Welk motief hebben de meeste inwoners van Kowloon gehad om naar dit wooncomplex te migreren? A een cultureel motief B een economisch motief C een politiek motief D een studiemotief

2p

42

In 1993 werd Kowloon afgebroken.  Geef twee redenen die de overheid gebruikt zou kunnen hebben om het complex af te breken.

1p

43

China wil de verstedelijking in de hand houden en China wil ook voorkomen dat het platteland leegloopt.  Wat is de belangrijkste reden waarom China ontvolking van het platteland wil tegengaan?

GT-0131-vb-15-o

26 / 29


bron 35 Chek Lap Kok Hongkong

2p

44

Bekijk bron 35. De oude luchthaven van Hongkong bevond zich in de stad. In 1988 werd de nieuwe luchthaven van Hongkong gebouwd op een enorm, kunstmatig eiland.  Noem eerst een voordeel van de verplaatsing voor de luchthaven van Hongkong.  Noem daarna een voordeel van deze verplaatsing voor de bewoners van Hongkong.

GT-0131-vb-15-o

27 / 29


bron 36 Gedwongen verhuizing Het eiland Chongming, gelegen bij Shanghai in de monding van de Chang Jiang, is door de Chinese overheid aangewezen als nieuwe woonplaats voor de inwoners van de dorpen die door de aanleg van de Drieklovendam moesten verhuizen. Als prestigeproject probeert de Chinese overheid dit eiland om te vormen tot een duurzaam ontwikkelingsproject waarbij natuur en stedelijke ontwikkeling hand in hand gaan. Ontwerpplan van het eiland Chongming in de regio Shanghai N

3

4 OostChinese Zee

5

Ch

2

an

gJ

ian

g 1

S h a n g h a i

M

Legenda: 1 beschermd natuurgebied 2

stadsontwikkeling

3

recreatiegebied

4

ecologische landbouw

5

natuurgebied

M

metroverbinding snelweg brug tunnel vroeger dorp Xian Qiao stedelijk gebied

2p

45

Lees bron 36.  Geef eerst aan welk politiek systeem China heeft.  Geef vervolgens aan waarom het soort plannen zoals beschreven in bron 36 in China sneller en gemakkelijker door te voeren zijn dan in bijvoorbeeld Nederland.

2p

46

De Chinese overheid wil dat het eiland Chongming een duurzaam gebied is. Er is onder andere veel natuurgebied aangelegd.  Geef met behulp van bron 36 nog twee voorbeelden waaruit de duurzaamheid blijkt.

GT-0131-vb-15-o

28 / 29


bron 37 De vijf nationale centrale steden in China

Beijing Tianjin

2

1

3

0

400

800 km

De nationale centrale stad is een ‘Nationaal stedelijk systeemplan’ waarin vijf grote stedelijke gebieden een belangrijke functie hebben bij het ontwikkelen en uitvoeren van taken op politiek, economisch en cultureel gebied. De vijf nationale steden zijn: Beijing, Tianjin, Shanghai, Guangzhou en Chongqing.

1p

47

De kaart in bron 37 laat de vijf nationale centrale steden in China zien. De Chinese overheid bepaalt met haar nationaal stedelijk systeemplan hoe de vijf nationale steden binnen het overheidsbeleid de grote groei van steden kunnen regelen. De nationale steden Tianjin en Beijing zijn al aangegeven. Achter welke letter staat de juiste combinatie van plaats en ligging van de andere drie nationale steden?

A B C D E

Guangzhou 1 2 2 3 3

Chongqing 2 1 3 1 2

Shanghai 3 3 1 2 1

Bronvermelding Een opsomming van de in dit examen gebruikte bronnen, zoals teksten en afbeeldingen, is te vinden in het bij dit examen behorende correctievoorschrift. GT-0131-vb-15-o

29 / 29

lees verdereinde ►►► 

Voorbeeldexamen VMBO-GL en TL

Recommend Documents