vijfjarenoverzicht

JAARVERSLAG 2003 van de Stichting Emeritaatsvoorziening "S.E.V." van Nederlands Gereformeerde Kerken

pagina Kerncijfers/vijfjarenoverzicht

00000000.0.00

••••

0.00.

0

00"000'0000"0'

•

o

••••••••••••

Jaarrekening

10

16

Overige gegevens

Utrecht, 24 maart 2004

3

4

Bestuursverslag

Actuarieel verslag Actuariële verklaring Accountantsverklaring Overzicht beleggingen

0"'0

16

19

20

22

JaaNers/ag 2003 Stichting Emeritaatsvoorziening

kemcijfers

KERNCIJFERS I VI.,JFJAREN-OVERZICHT

Tenzij anders aangegeven zijn de bedragen afgerond in duizenden euro's

2003

2002

2001

2000

1999

708

587

540

533

530

22,75

19,00

17,70

17,70

17,70

Uitkeringen

951

945

948

934

897

Opbrengst beleggingen (direct)

628

764

811

836

809

Koersresultaat effecten (indirect)

358

- 436

134

- 929

Bijdragen kerken I

* bijdrage per lid (in euro's)

• obligaties • aandelen

_

__________________________________

Totaal beleggingen

10.133 1.982 2.031 -------------14.146

-298

10.737 10.765 11.374 12.256 1.640 1.813 1.580 1.075 2.029 1.690 492

1.578 ------------- ------------- -------------- -------------14.406 14.268 14.532 13.823

Pensioenvermogen

15.599

14.820

14.802

14.896

14.375

Voorziening Pensioenverplichtingen

15.517

14.826

14.108

13.757

13.434

82

-6

694

1.139

941

100,5%

99,9%

104,9%

108,3%

107,0%

Over-/(onder)dekking Dekkingsgraad

-3

Jaarverslag 2003 Stichting Emeritaatsvoorziening

bestuursverslag

BESTUURSVERSLAG

1.

VERGADERING MET DE AANGESLOTEN KERKEN

1.1.

Algemeen De voorjaarsvergadering van het bestuur met de aangesloten kerken vond plaats op zaterdag 24 mei 2003 en de najaarsvergadering op woensdag 26 november 2003, beide in de Jeruzalemkerk te Utrecht. Van de 91 bij de stichting aangesloten kerken waren in de voorjaarsvergadering 38 kerken vertegenwoordigd en zonden 30 kerken bericht van verhindering. Voor de najaarsvergadering waren die aantallen 34 resp. 22. Beide vergaderingen stonden voor een belangrijk deel in het teken van de afronding van de . discussie over de financiële positie en de toekomst van de S.E.V. Alles bij elkaar geen gemakkelijke onderwerpen. De discussies tussen bestuur en afgevaardigden en tussen afgevaardigden onderling waren levendig, zakelijk en werden gekenmerkt door een goede, respectvolle sfeer. Uit alles bleek dat de predikanten, de emeriti en de nabestaanden de kerken zeer aan het hart gaan. Het bestuur is daar dankbaar voor. Die dankbaarheid geldt ook in bredere zin de betrokkenheid bij en de steun van de aangesloten kerken voor het bestuursbeleid. Het bestuur beveelt de emeritaatsvoorziening blijvend in het gebed van de kerken aan.

1.2.

Jaarstukken In de voorjaarsvergadering werden de jaarstukken over 2002 ongewijzigd vastgesteld.

1.3.

Reglementswijzigingen Onder 1.1. werd al gerefereerd aan de discussie en besluitvorming rond financiële positie en toekomst van de S.E.V. Na enkele jaren voorbereiding van en discussie over dit onderwerp werden de kerken in de voorjaarsvergadering aan de hand van een notitie gehoord over de plannen van het bestuur. Hierna nam het bestuur, met inachtneming van de visie van de kerken, de nodige besluiten met het oog op verbetering van de financiële positie in de periode tot 2012. Onderdeel van deze besluitvorming was de invoering van een middelloonregeling per 1 januari 2004, in plaats van de toen geldende eindloonregeling. Voor de najaarsvergadering bood het bestuur de aanwezige kerken het concept voor een nieuw reglement aan. In dit reglement waren de besluiten en uitgangspunten verwerkt die voortvloeiden uit achtereenvolgens de invoering van de middelloonregeling, de indexering van de ingegane uitkeringen en de (wijze van) indexering van de door de kerken te betalen bijdragen per lid. Overigens wordt onder 2.4 inhoudelijk op deze punten ingegaan. Gehoord de in de najaarsvergadering vertegenwoordigde kerken stelde het bestuur vervolgens het nieuwe reglement vast. De inwerkingtreding werd bepaald op 1 januari 2004.

1.4.

Begroting en bijdrage 2004 De najaarsvergadering keurde de begroting voor het jaar 2004 goed, waarbij de bijdrage per lid voor 2004 werd gesteld op € 26,--.

1.5.

Bestuu rssamenstelling In de voorjaarsvergadering kon worden voorzien in de vervulling van de vacature voor een beleggingsdeskundige, door benoeming van br W. van Veen uit Aalsmeer. In de najaarsvergadering was br J.K.L. Koning aftredend als bestuurslid. Op grond van een enkele jaren geleden door het bestuur opgesteld rooster van aftreden was br Koning niet herkiesbaar. Br Koning maakte sinds 1990 deel uit van het bestuur, eerst als lid, daarna gedurende een groot aantal jaren als secretaris. Bij zijn afscheid werd gememoreerd dat br Koning opviel vanwege zijn grote kennis van de materie, zijn betrokkenheid bij predikanten en kerken (de achterban van het bestuur) en zijn bezonnen oordeel.

-4

Jaarverslag 2003 Stichting Emeritaatsvoof7iening

bestuursverslag

Als bestuurslid met algemene deskundigheid op het gebied van pensioenen was br Koning al in 2001 opgevolgd door br J.G. van Dalen. Voor 2004 wordt het reguliere aftreden van drie bestuursleden voorzien. Mede in verband met de noodzakelijke continuïteit werd het wenselijk geacht het bestuur al in het najaar van 2003 aan te vullen met een persoon die beschikt over inhoudelijke deskundigheid op het gebied van pensioenen en al wat daarmee samenhangt, die in staat is de essentie uit een discussie te halen en is ingevoerd in de kerken. Inmiddels had ook br Strating, aftredend in 2005, aangegeven niet beschikbaar te zijn voor herbenoeming. Gezien het belang van de functie achtte het bestuur het wenselijk indien zijn opvolger zo mogelijk al in het najaar van 2003 zou kunnen aantreden. Op het moment dat de najaarsvergadering werd gehouden, kon nog niet in de vacatures worden voorzien. Het onderwerp krijgt daarom in een later stadium een vervolg.

2.

BESTUURSVERGADERINGEN

2.1.

Bestuursvergaderingen Het bestuur vergaderde in het verslagjaar negen keer.

2.2.

Maatschappelijke ontwikkelingen Lopende het verslagjaar werd het regeringsvoornemen bekend gemaakt om de WAZ. (Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening Zelfstandigen) af te schaffen. Deze wet garandeerde de predikant bij arbeidsongeschiktheid een uitkering op bestaansniveau. Het voornemen van het kabinet is inmiddels gerealiseerd in die zin dat de WAZ. per 1 juli 2004 wordt ingetrokken. De premieplicht verviel al per 1 januari 2004, zodat de predikanten met ingang van die datum geen WAZ.-premie meer verschuldigd zijn Tot 1 juli 2005 bestaat nog de mogelijkheid om een beroep te doen op een uitkering op grond van deze wet. Vooralsnog komt er geen vervangende arbeidsongeschiktheidsregeling voor zelfstandigen. Zoals de voorzitter van het bestuur al tijdens de najaarsvergadering aan de afgevaardigden van de kerken mededeelde, heeft dat ook voor de S.EV consequenties. Immers, de S.EV regeling voorziet thans in geval van arbeidsongeschiktheid van een predikant in een aanvullende uitkering bovenop de WAZ.-uitkering. Het bestuur beraadt zich de komende tijd op de vraag hoe hiermee om te gaan. Daarbij wordt ook de mogelijkheid van herverzekering bezien. Een lastenverzwaring lijkt echter welhaast onontkoombaar.

2.3.

Uitkeringen en uitkeringsgrondslagen Per 1 januari 2003 werden de S. EV-uitkeringen (inclusief de uitkeringen op grond van een individuele verzekering) verhoogd met 1,5%. De minimum-uitkeringsgrondslag werd per 1 januari 2003 verhoogd tot (afgerond) € 37.600 (was in 2002 € 35.100). De maximum-uitkeringsgrondslag werd per 1 januari 2003 verhoogd tot (afgerond) € 51.400 (was in 2002 € 49.900). Ook in 2003 is de maximumgrondslag, afgezien van de trendmatige aanpassing, niet structureel verhoogd. Evenals in 2002 bleef die structurele verhoging achterwege in afwachting van de uitkomst van de discussie over de financiële positie van het fonds en de daaruit voortvloeiende wijziging van de bestaande eindloonregeling in een middelloonregeling.

2.4.

Besluitvorming over de financiële positie en de toekomst van het fonds In het verslagjaar heeft het bestuur zich verder beraden op de toekomst van de S. EV Zoals eerder aangegeven: de noodzaak daartoe werd ingegeven door het feit dat de financiële positie van het fonds de afgelopen jaren als gevolg van een aantal oorzaken achteruit was gegaan. Bij die oorzaken moet aan de ene kant worden gedacht aan de hoge inflatie van de afgelopen jaren en de relatief hoge traktementsstijgingen en aan de andere kant aan de lage rente en de bijdragen van de kerken die in diezelfde jaren gelijk bleven en dus niet werden aangepast aan de inflatie of de traktementsstijgingen. Daarnaast waren ook de economische situatie en de beursmalaise van de afgelopen jaren debet aan het probleem.

-5

bestuursverslag


Steeds is naar de uitkeringsgerechtigden, predikanten en kerken (de "achterban") benadrukt dat er geen reden tot paniek is geweest; er was immers geen moment een risico dat de uitkeringen aan de emeriti en hun nabestaanden de komende jaren niet betaald zouden kunnen worden. Wel was er reden tot bezinning op de toekomst en in dat kader heeft het bestuur, gebruik makend van een aantal prognoses, nagegaan hoe de financiële positie zich bij gelijkblijvend beleid gedurende de periode 2002-2012 zou ontwikkelen. Dat onderzoek leidde tot de conclusie dat van een forse achteruitgang sprake zou zijn. Vervolgens is aan de hand van een aantal scenario's nagegaan hoe die neergaande trend zou kunnen worden omgebogen en hoe de financiële positie binnen afzienbare termijn zou kunnen worden verbeterd. Het resultaat van die gedachtevorming is tijdens de op 23 november 2002 gehouden najaarsvergadering besproken met de afgevaardigden van de aangesloten kerken. Vervolgens zijn de predikanten uitgenodigd voor toelichting en gedachtewisseling in een bijeenkomst op 13 januari 2003. In beide bijeenkomsten stond geen voorstel van het bestuur centraal en was er evenmin sprake van besluitvorming. Niet alleen omdat het bestuur, ondanks alle energie die erin was gestoken, op dat moment nog niet zo ver was, maar vooral vanuit een streven naar zorgvuldigheid. Het ging niet alleen over geld, maar ook over mensen: deelnemers, uitkeringsgerechtigden, kerkleden. De uitkomsten van beide bijeenkomsten hebben voor het bestuur mede de richting bepaald bij de verdere bezinning, die langzaam groeide tot een concreet voorstel om de gerezen problematiek ook voor de toekomst het hoofd te bieden. Dat voorstel is in de voorjaarsvergadering 2003 aan de kerken voorgelegd. Gehoord de tijdens die vergadering aanwezige kerken heeft het bestuur vervolgens besloten de in het voorstel beschreven maatregelen te treffen. Vervolgens zijn de predikanten voor de zomer uitgenodigd voor een informatiebijeenkomst in september 2003 over de nieuwe regeling. In de najaarsvergadering 2003 zijn de kerken vervolgens gehoord naar aanleiding van een eerder voorgelegd concept voor een reglementswijziging, waarin die maatregelen technisch en juridisch waren verwerkt. De ingangsdatum van de wijziging is bepaald op 1 januari 2004 en ligt aldus buiten de horizon van het verslagjaar.

3.

FINANCIËN

3.1.

Toelichting op de financiële positie Na enkele jaren van zware terugval heeft de dekkingsgraad van het fonds zich in 2003 gestabiliseerd op een niveau van rond de 100%. De dekkingsgraad is met 0,6 procentpunt gestegen van 99,9% tot 100,5%. Het verloop van de financiële positie kan als volgt worden samengevat. Financiële positie Ultimo 2003 Ultimo 2002 Ultimo 2001 Toename 2003 Toe-/afname 2002

Pensioenvermogen

Pensioenverplichtingen

(in duizenden euro's)

(in duizenden euro's)

15.599 14.820 14.802

15.517 14.826 14.108

100,5% 99,9% 104,9%

779 18

691 718

0,6% -5,0%

Dekkingsgraad

De dekkingsgraad geeft aan de mate waarin het fonds in staat is aan de pensioenverplichtingen te voldoen en wordt berekend als het quotiënt van pensioenvermogen en de voorziening pensioenverplichtingen. De dekkingsgraad is gebaseerd op een waardering van beleggingen tegen marktwaarde en een waardering van de voorziening pensioenverplichtingen tegen een vaste rekenrente van 4%. In de begroting 2003 werd de dekkingsgraad ultimo 2003 nog geraamd op 96,7%. Een analyse van de verschillen met de begroting vindt u onder punt 3.3.

-6

bestuursverslag


3.2.

Beleggingen en performance De beleggingen bestaan ultimo 2003 uit obligaties, preferente aandelen, (gewone) aandelen en vastgoed. De preferente aandelen worden, gelet op het vergelijkbare risicoprofiel, tot de obligaties gerekend. De beleggingen in vastgoed betreffen uitsluitend participaties in vastgoedfondsen. De onderstaande tabel geeft de werkelijke verdeling over de beleggingscategorieën weer in relatie tot de strategische portefeuille en de normportefeuille.

Strategische portefeuille

Normportefeuille 2003

Werkelijk 2003

70%

70-80%

67%

Aandelen

20%

10-20%

13%

Vastqoed

10%

8-12%

13%

Liq uiditeiten Totaal

0%

0%

7%

100%

100%

100%

De strategische beleggingsportefeuille betreft de beleggingsmix die de S. EV op de lange termijn wil vasthouden. De vastgestelde portefeuille voor enig jaar kan van deze strategische portefeuille afwijken, afhankelijk van de verwachtingen op de korte termijn. Dit noemen we de normportefeuille. Uit het overzicht blijkt dat de S.EV in 2003 ten opzichte van de normportefeuille een groter belang heeft gehad in vastgoed en liquiditeiten, ten koste van de categorie obligaties. De samenstelling van de beleggingsportefeuille in relatie tot ultimo vorig jaar is als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

Aandelen Vastqoed Liquiditeiten Totaal

2003 10.134 1.982 2.031 1.098 15.244

in % 67 13 13 7 100

2002 10.737 1.640 2.029 14.406

in % 75 11 14

100

Ook in 2003 werden wij geconfronteerd met een lage rente op de kapitaalmarkt. Anticiperend op een verwachte rentestijging is een deel van de obligatieportefeuille in het verslagjaar verkocht. De opbrengst hiervan wordt voorlopig in liquiditeiten aangehouden. Tot en met 2002 bestond de aandelenportefeuille uitsluitend uit participaties in aandelenfondsen. In 2003 hebben we een deel van de beleggingen in aandelenfondsen omgezet in individuele aandelen. Deze nieuwe portefeuille betreft uitsluitend aandelen van hoge kwaliteit met een hoog verwacht dividendrendement. Beide acties hebben in positieve zin bijgedragen aan de performance van het fonds. De beleggingsperformance van het fonds bedraagt 6,5% over 2003, tegen 3,2% over 2002. 3.2.1.

Obligaties De samenstelling van de obligatieleningen is als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

Staatsleninqen Euroland Financiële instellinqen Euroland Overige ondernemingen Euroland HiQh-yield obliqatiefondsen Overiqe leninqen Totaal

2003 4.531 4.351 840 288 124 10.134

in % 45 43 8 3 1 100

2002 4.483 5.068 816 370 10.737

in % 42 47 8

3 100

Het rendement op de obligatie portefeuille bedraagt over 2003 4,4% (2002: 8,5%). De effectieve rente van de obligatieportefeuille bedraagt ultimo 2003 4,4% (2002 4,1%). De portefeuille heeft een gemiddelde resterende looptijd van circa 7 jaar (2002: 6 jaar). De gemiddelde couponrente bedraagt over 20035,5% (2002: 5,9%).

-7


bestuursverslag

3.2.2. Aandelen

Voor aandelen was 2003 eindelijk een jaar van voorzichtig herstel na grote verliezen in 2001 en 2002. Dit resulteerde voor het fonds in een positief rendement van 12% (2002:-39%). 3.2.3.

Vastgoed

Het rendement op de vastgoedportefeuille bedraagt over 2003 14%, een verbetering ten opzichte van het jaar 2002, toen het rendement 8% bedroeg.

3.3.

Vergelijking met de begroting De uitkomsten over het jaar 2003 laten zich als volgt vergelijken met de begroting 2003. (bedragen in duizenden euro's)

werkelijk

begroting 2003

verschil

709 109 986

702 PM 823

7 109 163

1.813

1.534

951

17

34

934 PM 36

1.034

1.020

14

514

265

Toevoeqinqen aan het pensioenvermogen · bijdraqen kerken · inkomende waardeoverdrachten · opbrenqst beleqqinqen · overige baten

~

Onttrekkingen aan het pensioenvermogen · uitkeringen · uitqaande waardeoverdrachten · premie herverzekering · algemene kosten

-

Mutaties in het pensioenvermoqen Mutaties in de voorziening pensioenverplichtinqen Mutaties in onder-/overdekking Onder-/overdekkinq per 1 ianuari Over-/onderdekking per 31 december

779

~ ~

-------

279

-

-2

.. 88

47

41

. 82

-502

584

De mutatie in het pensioenvermogen is € 265.000 hoger dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere rendementen dan verwacht op de aandelen- en vastgoedportefeuille, alsmede door inkomende waardeoverdrachten. Daar tegenover staat ook een mutatie in de voorziening pensioenverplichtingen welke € 224.000 hoger is dan verwacht. Dit wordt veroorzaakt door de volgende factoren: 1 inkomende waardeoverdrachten ad € 109.000; 2 een sterfteverlies ad € 90.000 als gevolg van minder overlijdensgevallen dan op grond van de overlevingstafels mocht worden verwacht; 3 een hogere toevoeging aan de voorziening vroegtijdige emeriteringen dan was begroot. 1

De kostprijs van het pensioen, de zgn. actuariële premie , was voor 2003 begroot op € 24,- per lid. De werkelijke kosten bedroegen met name als gevolg van de twee laatstgenoemde factoren € 27,65 per lid. De bijdrage voor 2003 van € 22,75 per lid bleef daarbij aanzienlijk achter. Voorts was de onderdekking per 1 januari 2003 in werkelijkheid veel geringer dan in het najaar van 2002 werd geraamd. Dit was een gevolg van een tijdelijke opleving van de obligatiemarkten in het vierde kwartaal 2002. Als gevolg van bovenstaande ontwikkelingen komt de dekkingsgraad ultimo 2003 (100,5%) ruim hoger uit dan oorspronkelijk was begroot (96,7%).

In de berekening van de actuariële premie zijn begrepen de kosten van verhoging i.v.m. wijziging traktementen en 1 jaar inkoop, het sterfteresultaat, de toevoeging aan de voorzieningen voor vroegtijdige emeriteringen en omrekening overlevingstafels, de overige mutaties, de premie herverzekering en de algemene kosten.

1

-8


3.4.

bestuursverslag

Beschouwingen bij de dekkingsgraad In het voorjaar 2003 heeft het bestuur een aantal besluiten genomen ter verbetering van de financiële positie van het fonds. De financiële doelstelling is het bereiken van een dekkingsgraad van 110 à 115% binnen een periode van 10 jaar. De belangrijkste maatregelen zijn als volgt: • Invoering van een middelloonregeling per 1 januari 2004; • Jaarlijkse verhoging van de bijdrage gebaseerd op de traktementsontwikkeling; Een tijdelijke beperking van de indexatie van ingegane uitkeringen tot 80% van de • prijsinflatie zolang de financiële doelstelling niet is gerealiseerd.

Utrecht, 24 maart 2004, mr A. Wattèl, voorzitter, mr H. G. Bronsveld- Taute, secretaris

-9-


jaarrekening

JAARREKENING OVERZICHT VAN DE GROOTTE EN DE SAMENSTELLING VAN HET PENSIOENVERMOGEN 2003

2002

EUR

EUR

10.133.609 1.981.981 2.030.721 14.146.311

10.737.190 1.640.040 2.028.642 ------------- 14.405.872

312.012 78.875 1.100.647

439.903 45.176 15.037

-------------

--------------

15.637.845

14.905.988

21.620 17.199

62.755 23.266

-------------

--------------

38.819

86.021

15.599.026

14.819.967

========

========

2003

2002

EUR

EUR

708.321 9.269 109.454

586.625 9.269 5.256

628.059 357.782

764.278 -297.768

1.812.885

1.067.660

950.951 34.105 48.770

944.945 26.540 27.366 50.481

1.033.826

1.049.332

779.059

18.328

Pensioenvermoqen per 1 januari

14.819.967

14.801.639

Pensioenvermoqen per 31 december

15.599.026

14.819.967

Per 31 december

Beleggingen · obligaties · aandelen · vastgoed

-------------

Vlottende activa · lopende rente · vorderingen · liquide middelen Tezamen af: · kredietinstellingen · overige kortlopende schulden Tezamen PENSIOENVERMOGEN

OVERZICHT VAN MUTATIES IN HET PENSIOENVERMOGEN

Toevoegingen · bijdraqen kerken · premies individuele verzekeringen · inkomende waardeoverdrachten · opbrenqst beleqqinqen . rente en dividend . koersresultaat effecten Totaal toevoegingen Onttrekkinqen · uitkeringen · uitqaande waardeoverdrachten · premie herverzekerinq · algemene kosten Totaal onttrekkingen Saldo

===:::====

- 10

jaarrekening


OVERZICHT VAN MUTATIES IN DE VOORZIENING PENSIOENVERPLICHTINGEN 2003

2002

EUR

EUR

14.825.750

14.108.330

Verhoging i.v.m. wijziging traktementen/AOW en 1 jaar inkoop

466.776

518.957

Kosten indexaties

147.421

292.720

Inkomende waardeoverdrachten

109.454

5.027

0

- 26.540

89.827

1.375

606.811

580.142

87.450

56.277

136.000

136.000

- 950.951

- 944.945

Stand per 1 januari

Uitgaande waardeoverdrachten Sterfteresultaat Benodigde intrest Toevoeging voorziening vroegtijdige emeriteringen Voorziening omrekening overlevingstafels Uitkeringen Invoeren weduwnaarspensioen Overiqe mutaties

105.979 - 1.804

- 7.572

--------------

--------------

15.516.734 =========

=========

2003

2002

EUR

EUR

Pensioenvermogen

15.599.026

14.819.967

Voorziening pensioenverplichtingen

15.516.734

14.825.750

--------------

--------------

14.825.750

DEKKINGSGRAAD

Over-/onderdekking Dekkingsgraad

82.292

- 5.783

=========

=========

100,5 %

99,9 %

- 11

jaarrekening


TOELICHTING Waarderingsgrondslagen Beleggingen:

beurswaarde; niet beursgenoteerde beleggingen worden gewaardeerd tegen de geschatte opbrengst bij verkoop.

Voorziening Pensioenverplichtingen:

de verplichtingen uit hoofde van pensioenrechten zijn ultimo 2003 opgenomen voor de contante waarde op basis van 4% rekenrente per jaar en voorts uitgaande van de overlevingstafels GBI\t1 en GBV 1995-2000 met één jaar leeftijdsterugstelling voor mannen en twee jaar voor vrouwen. Daarnaast zijn er drie voorzieningen gevormd met een speciale bestemming: (1) een voorziening voor toekomstige arbeidsongeschiktheid (2) en voorziening voor omrekening naar veiliger overlevingstafels (Collectief '93) (3) een voorziening voor een toeslag op de AOW uitkeringen voor deelnemers geboren in of na 1950 en gehuwd met een jongere echtgenote

Overige activa en passiva:

nominale waarde

Beleggingen obligaties

aandelen

vastgoed

EUR

EUR

EUR

EUR

Stand begin boekjaar · Aankopen · Uitlotinqen/verkopen · Koersresultaten

10.737.190 3.471.950 -4.074.063 -1.468

1.640.040 1.011.793 -856.621 186.769

2.028.642 233.470 -403.872 172.481

14.405.872 4.717.213 -5.334.556 357.782

------------

------------

------------

------------

Stand einde boekjaar

10.133.609

1.981.981

2.030.721

14.146.311

------- -------

------ ------

------ -----

=======:::

totaal

De nominale waarde van de obligatieportefeuille bedraagt ultimo 2003 € 9.371.718 (was ultimo 2002: € 9.746.732).

Bijdragen kerken Het aantal aangesloten kerken bedroeg 91 (één minder dan in 2002 door samenvoeging van de kerken van resp. Enschede-noord en -zuid). De bijdrage is in 2003 gesteld op € 22,75 per jaar per lid (2002: € 19,--). Het aantal leden per 1 januari 2003 bedroeg volgens opgave van de kerken 31.135 (per 1 januari 2002: 30.875).

- 12

jaarrekening


Specificatie directe beleggingsopbrengsten

I

Effecten · rente · dividend aandelen · dividend vastgoed

I

Interest · bank/deposito · bijdragen kerken (betaling na vervaldatum)

Af: bankkosten (provisie, bewaarloon) I

'

2003

2002

EUR

EUR

465.221 35.507 115.310

658.420 23.215 95.340

----------

----------

616.038

776.975

53.931 703

4.617 1.117

----------

----------

670.672 42.613

782.709 18.431

----------

----------

628.059

764.278

Uitkeringen , I

af

aantal per 31.12.2003

jaarbedrag uitkeringen einde boekjaar (niveau 2003) in EUR

uitkeringen 2003 in EUR

uitkeringen 2002 in EUR

2

2

37

592.500

599.509

618.363

1 3

--

34 71

354.276 946.776

351.442 950.951

326.582 944.945

aantal per 01.01.2003

bij

37 33 70

Emeriti en

arbeidsong.

Weduwen

Totalen

2

Algemene kosten

Salariskosten Sociale lasten Bestuurskosten Accountantskosten Actuariskosten Kantoorkosten

2003

2002

EUR 27.519 4.546 3.412 5.932 4.127 3.235

EUR 24.627 3.709 3.364 6.631 5.765 6.385

-------

-------

48.770

50.481

----

---- -

- 13


jaarrekening

VOORZIENING PENSIOENVERPLICHTJNGEN (V.P.V.) GROEP

1

I

l

aantallen per ultimo 2002 tussen haakjes Opgebouwde aanspraken door 74 (73) op reglementaire basis deelnemende predikanten, waarvan 1 (geen) met vervroegd emeritaat is qeqaan

V.P.V. ULTIMO 2003

V.P.V. ULTIMO 2002

EUR

EUR

4.805.350

4.146.770

596.858

566.718

6.418

-

2

Voorziening voor toekomstige arbeid son gesch ikth eid

3

Voorziening voor AOW-aanvulling vanaf 2015

4

Aanspraken van deelnemers tegen een op individuele basis vastgestelde premie: 1 (1) tegen premiebetaling en 3 (3) premievrij

263.574

242.737

5

Aanspraken van 19 (16) gewezen deelnemers (reglementaire deelneming tussentijds beëindigd)

674.440

516.741

6

Ingegane emeritaatsuitkeringen 36 (37) met bijbehorende niet-ingegane weduwe-uitkeringen

5.742.026

6.107.713

7

Ingegane weduwe-uitkeringen 34 (33)

3.014.813

2.976.417

8

Voorziening omrekening overlevingstafels

413.255

268.654

15.516.734

14.825.750

Totale voorziening

- 14

jaarrekening


Kasstroomoverzicht 2003

2002

Saldo liquide middelen per 1 januari

15

53

Ontvangsten · bijdraqen kerken · premies individuele verzekerinqen · inkomende waarde-overdrachten · rente/dividend · uitlotingen/verkopen obliqaties · verkopen aandelen · verkopen vastqoed · toename bankkrediet

718 9 115 751 4.074 857 404

582 9

(bedragen in duizenden euro's)

Totaal ontvangsten Uitgaven · aankopen obligaties · aankopen aandelen · aankopen vastgoed · uitkerinqen · uitqaande waardeoverdrachten · premie herverzekerinq · bankkosten · alqemene kosten · afname bankkrediet Totaal uitgaven Saldo liquide middelen per 31 december

-

-

805 1.007 - 240 63

-------

--------

6.928

2.706

3.472 1.012 233 951

462 702 519 945 27 27 18 44

- 34 43 55 41

-

--------

--------

5.841

2.744

1.101

15

---- ----

----

Utrecht, 24 maart 2004,

het bestuur:

mr A. Wattèl, voorzitter,

mr H. G. Brons veld- Taute, secretaris

H. Strating RA, penningmeester H. van Rees, actuaris A.G. drs J. G. van Dalen drs F. W. Meijer ds C. Smit W. van Veen

- 15

cmer;:aatsvoorziening

ERNST

YOUNG

actuarieel verslag

•

Ernst & Young Actuarissen

Actuarieel verslag 2003 (Bedragen i n duizenden euro' s)

Samenstelling en controle voorziening De Voorziening Pensioen verplichtingen • • • • • • •

bestaat uit de volgende onderdelen:

Voorziening voor opgebouwde aanspraken voor actieve predikanten inclusief de voorziening voor predikanten die met vervroegd emeritaat zijn gegaan Voorziening voor toekomstige vroegtijdige emeriteringen Voorziening voor aanspraken voor deelnemers met een individuele bijdrage Voorziening voor gewezen deelnemers Voorziening voor ingegane emeritaatsuitkeringen en weduwenpensioenen Voorziening omrekening overlevingstafeJs Voorziening voor AOW-hiaat verzekeringen

De totale VPV ultimo 2003 bedraagt 15.516,7, een stijging van 690,9 ten opzichte van 2002. Een splitsing van de VPV naar bovenvermelde onderdelen is in de toelichting op de jaaITekening opgenomen. De Voorziening Pensioenverplichtingen is berekend op basis van het per ultimo 2003 van kracht zijnde pensioenreglement en is voor het grootste gedeelte berekend als de contante waarde van de opgebouwde pensioen aanspraken, welke overeenstemmen met de tijdsevenredige aanspraken. Wij hebben de voorzieningen voor de (opgebouwde) pensioenen voor de actieve en gewezen deelnemers, de pensioentrekkenden en weduwen gecontroleerd en hebben daarbij geen bijzonderheden geconstateerd. In onze controle zijn wij uitgegaan van de aan ons aangeleverde deelnemersgegevens.

In 2003 is één actieve deelnemer met vervroegd emeritaat gegaan. De hierbij behorende voorziening ultimo 2003 is in de voorziening van de actieve deelnemers inbegrepen. Met betrekking tot de voorzieningen merken wij op dat deze zijn berekend op basis van de overlevingstafel GBMJV 1995-2000. Wij hebben deze factoren separaat gecontroleerd en hebben geconstateerd dat deze con'ect zijn. De voorziening voor vroegtijdige toekomstige emeriteringen is met 5% toegenomen tot 596,9 en blijft op 150% van de maximaal te reserveren arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor de deelnemer met het hoogste i.,lrbeidsongeschiktheidsrisico (gemeten in euro's). Deze maximum voorziening is door het bestuur vastgesteld.

16


ERNST & YOUNG

actuarieel verslag

•

Ernst & Youllg Actuarissen

Herverzekering Zwitserleven Het overlijdensrisico is herverzekerd bij Zwitserleven op basis van éénjarige risicoverzekeringen. Het overlijdensrisico is gelijk aan de contante waarde van het uit te keren nabestaandenpensioen bij overlijden van de deelnemer verminderd met de contante waarde van de reeds opgebouwde aanspraken, in het betreffende verzekeringsjaar. grondslagen De voorziening is berekend op basis van de overJevingstafel GBMlV 1995-2000, met leeftijdterugstellingen van 1 jaar voor mannen en 2 jaar voor vrouwen. Er is geen voorziening gevormd voor toekomstige administratie- en/of uitkeringskosten. In de voorzieningen wordt met verdere verbetering van de levenskansen rekening gehouden. basis van berekeningen per ultimo 2002 heeft omrekening naar de overlevingstafel Collectief 93 een verhoging van de voorziening met circa 3,6% tot gevolg, een verhoging van ongeveer 528. Deze omrekening zal naar verwachting ultimo 2004 plaatsvinden. Per ultimo 2003 is voor de omrekening een voorziening van 413 aanwezig. In 2004 wordt nader onderzoek gedaan naar omrekening naar de overlevingstafel COL 2003. Naar verwaciJting zal omrekening naar deze tafel een extra verhoging van de voorziening tot gevolg hebben.

Financiële positie van het fonds De balanswaarde van de tegenover de verplichtingen staande beleggingen bedraagt 15.599,0. De dekkingsgraad van de stichting is per ultimo 2003 nagenoeg gelijk aan 100%; vergelijkbaar met de dekkingsgraad per ultimo 2002. In het muaar van 2003 is besloten maatregelen te treffen om tot verbetering van de financiële positie van het fonds te komen. De belangrijkste aanpassingen zijn: • • •

Met ingang van 1-1-2004 wijzigen van de pensioenregeling van eindloon- naar middelloonregeling Beperking van het indexatiepercentage tot 80% van het prijsindexcijfer Verhoging van de bijdragen van de kerken

Deze maatregelen zullen per saldo een positief effect hebben op de financiële positie van het fonds in vergelijking met de ontwikkeling van de financiële positie zonder deze maatregelen.

Toereikendheid Voor een toets op toereikendheid dient een aantal beschouwingen gemaakt te worden. Voor de verschillende risico's kunnen buffers aangehouden worden, waarbij de volgende toetsen uitgevoerd kunnen worden: 1. Minimumtoets 2. Sol vabi li tei tstoets 3. Continuïteitstoets

- 17

Jaarverslag 2003 Stichting EmeritaatsvoOlziening

ERNST &

actuarieel verslag

•

Erllst & Young

De Minimumtoets beantwoordt de vraag of op balansdatum voldoende middelen aanwezig zijn om de verplichtingen volledig over te dragen naar een herverzekeraar. Bij de solvabiliteitstoets staat de vraag centraal of er voldoende vermogen aanwezig is om de aangegane verplichtingen af te handelen in het geval van stoppen van de pensioenopbouw en bijdragen van de kerken. De tijdshorizon bedraagt in deze toets vaak één jaar. De continuïteitstoets gaat verder dan de solvabiliteitstoets, omdat hier naar langere periodes wordt gekeken, waarbij gekeken wordt naar de mogelijkheden van het bestuur om de dekkingsgraad bij te sturen met behulp van stuurmiddelen zoals financiering, beleggingsbeleid, indexatiebeleid en opbouw van pensioenen. Indien in de beschouwingen ter zake van toereikendheid de minimumtoets wordt gehanteerd, kan geconcludeerd worden dat de verplichting is vastgesteld als contante waarde van alle in het verleden verkregen aanspraken, berekend tegen de thans gekozen sterftegrondslagen (GBM/V 1995-2000), vermeerderd met een aanvullende voorziening voor omrekening naar overlevingstafel Collectief 93. De aanvullende voorziening ultimo 2003 bedraagt circa 80% van hetgeen benodigd is voor omrekening. Aangezien herverzekeraars voor nieuwe collectieve pensioencontracten veelal Collectief 93 hanteren, zal bij integrale overdracht van de verplichtingen naar alle waarschijnlijkheid een tekort resteren. Ter zake van de continuïteitstoets zijn met ingang van 1-1-2004 maatregelen genomen om de dekkingsgraad binnen 10 jaar op het niveau van 110% -115% te brengen.

BeJeggingsbuffer Op basis van het vigerende beleggingsbeleid, 30% zakelijke waarden en 70% vastrentende waarden, is een buffer van circa 15% van de verplichtingen noodzakelijk om negatieve beleggingsopbrengsten op korte termijn op te vangen. Sterfte Voor sterfte is geanticipeerd op toekomstige sterfteverwachtingen, . maar dient de voorziening in de toekomst verder verzwaard te worden. Thans wordt een extra voorziening gevormd op basis van de overlevingstafel Collectief Wij achten dit, gezien de samenstelling van het deelnemersbestand, een adequate grondslag. Inmiddels is, op basis van de meest recente overlevingskansen, een nieuwe sterftetafel ontwikkeld. In 2004 worden de effecten van overgang naar de·ze nieuwe tafel (COL 2003) verder uitgewerkt. Technisch resultaat Het resultaat op technische grondslagen is dit jaar beïnvloed door het overlijden van twee emeritus-predikanten. Door de relatief kleine omvang van het verzekerden bestand is het technisch resultaat zeer gevoelig voor de gevolgen van overlijden of invalideren van de predikanten. Het sterfteresultaat over 2003 bedraagt 89,8 negatief. In vergelijking met 2002 is het aantal overledenen kleiner, met als gevolg dat het sterfteresultaat negatief is beïnvloed.

- 18

actuariële verklaring


ERNST &YOUNG

Emst & YUlll1g

Actuariële verklaring (bedragen in duizenden euro's) Opdracht Ingevolge de opdracht van het bestuur van Stichting Emeritaatsvoorziening "SEV" hebben wij de onderstaande post ultimo 2003 gecontroleerd.

Voorziening pensioenverplichtingen

15.517

De voornoemde post is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de stichting. Het is onze verantwoordelijkheid daarbij een verklaring van de externe actuaris te verstrekken. Werkzaamheden De controle is zodanig gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de genoemde actuariële post geen onjuistheden van materieel belang bevat. Onze controle omvat meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bovengenoemde post en een beoordeling van de grondslagen, methoden en modellen die bij het berekenen en toetsing van de genoemde post zijn toegepast. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wjj zijn van oordeel dat bovengenoemde post juist is vastgesteld. Wij hebben geconstateerd dat voor de bepaling van de voorziening de juiste factoren zijn gebruikt. Verder leiden de toegepaste methoden en grondslagen naar ons oordeel, in samenhang met de overige waarderingsgrondslagen, tot een prudente voorziening. Tevens zijn wij van oordeel dat de in het fonds aanwezige middelen net voldoende zijn voor een continue dekking van de minimum voorziening als bedoeld in de door de Pensioen- & Verzekeringskamer vastgestelde actuariële principes pensioenfondsen.

Voor de beoordeling van de financiële positie en de toereikendheid van de verplichtingen, zijn wij uitgegaan van de uitgangspunten vermeld in het Actuarieel verslag 2003. Risico wordt gelopen over langleven en beleggingen. Hiervoor hebben wij de volgende normatieve buffers berekend: • • •

Langleven o.b.v. Collectief 93 sterftetafel Beleggingsbuffer (15% van verplichtingen) Totaal

528 2.328 2.856

Na verwerking van de buffers bedraagt de dekkingsgraad 86,9 % (15.599/( 15.517 + 2.856 - 413), hetgeen ons het oordeel geeft dat de dekking hier matig is. Wij zijn van mening dat de hoogte van de dekkingsgraad aanleiding is de financiële positie van het fonds nauwlettend te volgen. De per genomen maatregelen zullen een positieve bijdrage hebben op de ontwikkeling van de financiële positie in vergelijking met de ontwikkeling van de financiële positie zonder deze maatregelen.

Ernst & Young Actuarissen

Utrecht, 24 maart 2004

- 19

Jaarverslag 2003 Stichting EmeritaatsvooRieniRg

accountantsverklaring

Deloitte Accountants Admiraliteitskade 50 Rotterdam Postbus 4433

3006 Tel: (010) 2721500 Fax: (010) 2721199 www.deloitte.nl

Datum

Behandeld door

Kenmerk

24 maart 2004

Drs. R.R. Bijvoet RA

NIl 022338/4040511rb

Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2003 van Stichting Emeritaatsvoorziening "S.E.V." te Rotterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de stichting. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken.

Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de stichting daarbij heeft gemaakt, als,mede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.

Deloitte Accountants is een Maatschap van besloten (beroeps)vennootschappen.

A member firm of

Deloitte Touche Tohmatsu

- 20


accountantsverklaring

Deloitte.

2 24 maart 2004 NI 1022338/404051/rb

Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het pensioenvermogen op 31 december 2003 en van de omvang van de pensioenverplichtingen op 31 december 2003 alsmede van de wijzigingen in 2003 in het pensioenvermogen en de pensioenverplichtingen.

Deloitte Accountants voor deze:

Drs. R.R. Bijvoet RA

- 21

overzicht beleggingen

OV'ERZI,CHT BELEGGINGEN PER 31 DECEMBER 2003

overzicht obligaties looptijd en rente Staatsleningen en door de Staat gegarandeerde leningen Euroland

nominale waarde EUR

beurs

waarde

EUR

Nederland

1992 15 S 8 1/4

90.757

106.322

Idem

1993 30 S 7 1/2

880.670

1.175.872 817.486

Idem

1995 15S71/2

680.670

Idem

2002 10 S 5

100.000

105.670

Idem

2003 10S41/4

1.000000

1.000.000

NWB

2003 10

4

350.000

340.725

AAB staatsobi fd.

1.000.000

985.000

totaal

4.102.098

4.531.075

Financiële instellingen Euroland BNG

1995 15S71/4

181.512

214.947

Idem

2002 10

45/8

200.000

204.800

AAB

1985 20

81/4

22.235

23.125

Idem

1997 17

6 1/2

204.201

230.951

Idem perp.

2001 4

61/2

458.000

474.717

Idem

1994 15

61/4

136.134

149.543

Idem

1997 12

6 1/8

226.890

247.968

Idem

1997 12

6

485.545

527.205

RABO

1994 15

63/8

226.890

253.663

Idem

1997 12

6

226.890

250.033

ING

1986 20

61/2

226.890

244.497

Idem

1996 10

63/8

272.268

294.757

Fortis

2001

15

63/8

227.000

251.516 223.151

SNS

1997 12

61/4

204.201

SNS

1999 12

51/8

150.000

155.610

Credo Agricole

2003 perp.6

200.000

201.400

73/8

KBC Trust NCPA HVB fd. Aegon

perp. 7 2000 4

67/8

totaal

Overige ondernemingen Euroland

90.000

92.484

229.720

217.440

90.000

92.970

4.058.377

4.350.777

Akzo

1998 10

53/8

102258

108.087

Océ v. Grint.

1997 10

61/4

226.890

235.058

AAB euro credo Fd.

500.000

497.000

totaal

829.148

840.145

High yield obligatiefondsen AAB high yield

134.325

143.594

Robeco high yield

134.325

144.386

totaal

268.650

287.980

Overige leningen IBRAD Worldb.

totaal

TOTAAL OBLIGATIES

86

20

63/4

113.445

123.632

113.445

123632

9.371.718

10.133.609

- 22


overzicht beleggingen

overzicht aandelen kostprijs

beurswaarde

EUR

EUR

gewone aandelen wereld, sectorbreed AAB High Inc.Eq

89.550

94.930

Fortis Obam

149.979

104.130

ING Bank Growth Fund

112.700

68.180

Postbank hoog div Aand fonds

169.475

151.775

Robeeo Belegg.rek.

213.650

159.375

totaal

735.354

578.390

Triodos Meerwaarde Fd

112.800

totaal

112.800

92.207 92.207

wereld, seetorspecifiek

europa, seetorbreed AAB Ratio Fund

116.218

65.312

totaal

116.218

65.312

106.540

nederland, sectorbreed

individueel

Holland Fund Pb

100.463

ING Bank Duteh Fund

215.897

183.898

totaal

316.360

290.438

DSM

154.188

156120

172.425

188.100

ING Groep

152.690

189.208

ABN/AMRO Holding

153.086

183.515

General Electrie Kon. Olie

86.192

Unilever

72.590

Glaxo

73.943

79.909

totaal

850.723

955.634

2.131.455

1.981.981

Rodamco Cont.Eur.

256.853

283.571

Rodamco Asia

117.064

156.359

Vastned Retail

206.898

232.170

Wereldhave

252.416

317.107

Corio

279.424

340.595

totaal aandelen

aandelen vastgoed beursgenoteerd

AAB High Ine Prop Fd

100.000

119.200

Eurocommercial Prop.

211.662

279.140

1.424.317

1728.142

Kanaaloever

50.000

50.000

Euro Vastgoed fonds

52.580

52.580

Euro American

200.000

200000

totaal

302.580

302.580

1.726.897

2.030.722

3.858.352

4.012.703

totaal

niet beursgenoteerd

totaal aandelen vastgoed

TOTAAL AANDELEN

- 23

vijfjarenoverzicht

Recommend Documents