Verspanen van titanium

Nieuws en advies van Seco vanuit de hele wereld

Verspanen van titanium

Nr. 2003 –2

Harde coatings

Axiaalfrezen is drie tot vier keer zo snel! Callender Aeropart, gevestigd in het Verenigd Koninkrijk, is een gespecialiseerde producent van componenten en systemen

voor toepassingen in de lucht- en ruimtevaart, energieproductie en andere belangrijke industrietakken. Zie blz. 6. Het Belgische Bramecon is gespecialiseerd in het aanbrengen van harde, slijtvaste coatings. In zeer veel gevallen is CBN300 een zeer geschikt snijmateriaal wanneer de opgebrachte coatings achteraf nog verspaand moeten worden. Zie blz. 14

Seco viert 30-jarig bestaan in Polen

Adam Radomski en Joanna Niewiadomska maakten vanaf het allereerste begin deel uit van de organisatie. Zie blz. 16

Seco Tools Oy, Finland Dean Townsend, projectleider van Seco UK voor de lucht- en ruimtevaartindustrie, en Gary Dugdale van Callendar. Zij tonen hier een Blisk die op de Farnborough Airshow in 2002 en ook afgelopen zomer op de Paris Airshow tentoon werd gesteld.

High performance freesmachine technologie Uit het hart van Emmental in Zwitserland komt niet alleen de wereldberoemde kaas met dezelfde naam, maar tevens high performance 5- en 6-assige HSM-freesmachines, zoals de G-MILL, TURBOLISK, TURBOMILL en MULTIMILL. Zie blz. 10 Carl-Henrik Sjölund, directeur van Seco Zwitserland, Marc Roth, hoofd van afdeling applicatie engineering bij Liechti en Simon Trummer, programmeur bij Liechti.

Seco Tools Oy, de Seco dochteronderneming in Finland, werd eind vorig jaar opgericht en heeft nu in totaal tien werknemers. Rolf Johansson, Tiina Veikkolainen en Keijo Manner (foto hierboven) werken op het Seco Tools Oy hoofdkantoor. Zie blz. 24

Gutehoffnungshütte, Oberhausen Duitsland Internationaal magazine voor de Seco Tools Groep Hoofdredactie: Fredrik Nilsson Redactie: Bo Holmblad

Seco Tools AB Marketing Department S-737 82 Fagersta, Zweden Phone: +46 223-400 00. Fax: +46 223-718 60 Internet: www.secotools.com

Inhoudsopgave Nr. 2003 – 2 2 TP1000 – betrouwbaar, sneller 4 Seco is bij Hindustan Motors voorkeursleverancier 6 Titanium verspanen 8 De beste frees... 9 Seco applicatie engineering op zijn best 10 High performance freestechnologie uit Emmental 12 IKA Works – Seco Carboloy 13 Seco Tools EDC in België 14 Bramecon bespaart tijd en geld dankzij CBN300 16 Seco viert 30-jarig bestaan in Polen 17 WSK in Polen moderniseert haar productie 19 Gereedschap van Seco/EPB 20 Hexamill – het Duitse vervolgverhaal

TP1000

– betrouwbaar Reeds in 1808 startte de Gutehoffnungshütte, een staalfabriek in Oberhausen, met de fabricage van wielstellen voor kolenwagens. In 1848 was de grootschalige industriële productie in volle gang. Deze twee eeuwen ervaring met de fabricage van wielstellen vormen de stevige basis waarop Gutehoffnungshütte Radsatz GmbH een uitgebreid productassortiment voor elk denkbaar type treinstel biedt.

Deze producten omvatten: aangedreven en aandrijvende wielstellen zowel voor locomotieven, trams, elektrische -en diesellocomotieven, metro- en treinwagons, tramwagons, passagiers- en goederentreinen, als chassiscomponenten en –systemen voor op rails lopende draaistellen met lage laadbak, assen, massieve en holle wielen, om er maar een paar te noemen. Bij deze producten gaat het allemaal om componenten die de veiligheid beïnvloeden en die derhalve met uiterste zorg en de grootste nauwkeurigheid gefabriceerd moeten worden. Als zeer gerenommeerd fabrikant van klantvriendelijke en projectspecifieke producten, levert dit bedrijf uit Oberhausen aan klanten in alle delen van Duitsland en diverse andere landen in de rest van de wereld. De fabricage van wielen en assen voor treinstellen vereist niet alleen een grote mate van technische vakbekwaamheid, maar tevens oog voor kwaliteit, aangezien met name deze componenten bijdragen tot de belangrijke veiligheid. De massieve wielen bijvoorbeeld worden verspaand

22 Tandler in Duitsland kiest Seco CBN-snijplaten 24 Een nieuwe dochteronderneming in Finland 25 Efficiënt frezen met CBN300 bij LCMC in Belgie 26 Radiaaldraaien bij Sisu Diesel 28 Spirax-Sarco gaat partnership aan met Seco 29 Nieuwe dochteronderneming in Roemenië 30 Nederlandse Machinefabriek Technology Twente investeert in nieuwe machine met gereedschap van Seco 31 Axiaalfrezen, een perfecte oplossing voor hoge verspaningssnelheden

Teamwork op basis van vertrouwen is uitermate belangrijk. Helmut Wissmann, Gutehoffnungshütte Radsatz GmbH (links): “We staan altijd open voor verbeteringsvoorstellen.”

2

New Edge nr 2 2003

r, snel en veel efficiënter uit stukken onafgewerkt materiaal met een verspaningstoeslag van ongeveer 8 mm. Zij worden gesmeed in staal R7-R9 (Seco materiaalgroep 4-7) en vervolgens gehard en ontlaten tot een treksterkte tussen de 600 en 1400 N/mm2. Ongeveer 95% van alle verspaningsbewerkingen worden uitgevoerd op een draaibank. Het wielprofiel wordt eerst voorgedraaid en daarna nabewerkt. Men gebruikt ronde snijplaten met diverse afmetingen, bijv. RCMX 320900, RCMX 250700, RCMX 200600. Andere toegepaste snijplaten zijn o.a. DNMM 150612-R4, CNMM 190616-R4 EN SNMM 190616-R4. Tot nog toe werden de wielen verspaand met TP100 en het bedrijf was reeds zeer tevreden met de resultaten. Helmut Wissmann, groepsleider werkplaats: “We waren erg blij

“TP1000 is nog betrouwbaarder en efficiënter dan TP100. We zetten meteen TP1000 gereedschap in op al onze draaibanken.” Na elke productiestap worden de wielen gecontroleerd en krijgen tenslotte een eindcontrole, aangezien kwaliteit, betrouwbaarheid en veiligheid bij Gutehoffnungshütte Rodsatz GmbH altijd op de eerste plaats komen. De wielen worden vervolgens in de voorgeschreven kleur geschilderd en nogmaals getest. De eisen die aan moderne treinstellen gesteld worden, zijn tegenwoordig veel strenger dan vroeger. En heden ten dage gaat het niet alleen om kwaliteit, betrouwbaarheid en veiligheid, maar tevens om het milieu. Reeds jarenlang hebben de technici bij Gutehoffnungshütte

Massieve wielen met elk denkbare diameter worden uit gesmede stukken verspaand.

De afbewerkte wielen worden onderworpen aan een strenge kwaliteitscontrole, waarna het schilderen plaatsvindt.

met TP100 en er was op dat moment ook geen alternatief. Maar we staan altijd open voor verbeteringsvoorstellen, vooral als die verbeteringen tevens een verhoging van de productiviteit opleveren.” Toen TP1000 op de markt kwam, wilde dit bedrijf uit Oberhausen het onmiddellijk uitproberen. Tijdens de eerste proeven viel met name de hoge slijtvastheid meteen op. Nadat de eerste paar werkstukken waren verspaand, waren er geen slijtagesporen op de snijplaten. Met TP1000 ging alles in feite veel beter dan met TP100. Zelfs toen de snijsnelheid met 20% werd verhoogd, was de standtijd nog steeds langer. Helmutt Wissmann:

Radsatz GmbH intelligente middelen voor het verlagen van geluidsniveau’s ontwikkeld en geïmplementeerd. Dit gebeurt bijvoorbeeld in de vorm van nieuwe geometrische wielontwerpen of het integreren van geluidsabsorberende elementen.

New Edge nr 2 2003

3

Hindustan Motors Ltd., Pithampur India

Seco ‘One Stop’ leverancier voor motor en transmissiefabricage Als reactie op de groeiende vraag naar betrouwbare en constante productkwaliteit, correcte en tijdige leveringen, technische ondersteuning en het aangaan van nieuwe uitdagingen voor productiviteitsverbeteringen, is Hindustan Motors Ltd. in Pithampur (India) reeds een heel eind op weg om Seco te kiezen als de ‘One Stop’-leverancier voor alle gereedschapsbehoeften.

vermaarde internationale merken zoals Mitsubishi, General Motors en Ford. Na het succes van haar Mitsubishi Lancer lijn staat HM-PTP op het punt om één van de internationaal belangrijke fabrikanten van automotoren en transmissies te worden, en men verwacht dat haar omzet in de komende twee jaar tot 100 miljoen dollar zal stijgen. Onder toezicht

Eerst iets meer over Hindustan Motors Hindustan Motors Ltd., opgericht in 1942, is een dochteronderneming van de C.K. Birla Groep, één van de industriële pioniers in India. Hindustan Motors heeft in India 4 fabrieken, waarvan de vestiging in Pithampur, gelegen in de staat Madhya Pradesh, de modernste uitrusting heeft. Deze vestiging in Pithampur (HM-PTP) is een bedrijf met een QS-9000-certificaat dat zich bezig houdt met de fabricage van motoren en transmissies, en heeft momenteel een omzet van 38 miljoen dollar. Zij vervaardigt deze componenten niet alleen voor haar eigen modellen, d.w.z. Ambassador, Contessa, Trekker en RTV, maar tevens voor

R220.74 met CBN snijplaten bij het nafrezen van een cilinderblok voor de Mitsubishi Lancer.

van het ‘Japan Institute of Plant Maintenance’ (JIPM) is HM-PTP sinds 2000 bezig met het implementeren van TPM (Total Productive Maintenance/Manufacturing).

Ongeëvenaarde oppervlakteruwheid met Seco CBN

Van links naar rechts: M. Suresh, hoofdingenieur gereedschapbeheer en procesbewaking bij Hindustan Motors, S.M. Maik, plaatsvervangend bedrijfsleider motorenfabriek, S.M. Tambane, algemeen directeur, Dr. S.S. Ingle, hoofd technische ondersteuning bij Seco Tools India en S.K. Jhalawad van Shubham Marketing, Indore (Seco distributeur).

4

New Edge nr 2 2003

Dhr. S.M. Tamhane, algemeen directeur, vertelt: “We waren op zoek naar een leverancier die moeilijke uitdagingen op het gebied van verspaning wilde accepteren en tevens nieuwe standaarden voor prestatieniveau’s wilde instellen, en dat is nu juist wat het technische team van Seco gedaan heeft”. Bij het Mitsubishi Lancer-project zijn de eisen voor de oppervlakteruwheid van het verbindingsvlak op het cilinderblok uiterst streng: een Ry-max van 5 micron. Seco ging deze uitdaging aan met het introduceren van de R220.74 frees met CBN snijplaten en stelde volledig nieuwe prestatiestandaarden, door hun volledige betrok-

kenheid en het aannemen van dezelfde doelstellingen als HM, namelijk het verlagen van kosten en verhogen van productiviteit. De CBN frees, die het in de Lancer-lijn helemaal gemaakt heeft, freest met een snijsnelheid van 1256 m/min en men hoeft nu nooit bang te zijn dat deze dure componenten vanwege een onacceptabele oppervlakteruwheid worden afgekeurd!

Betrouwbare booroplossingen van Seco Naast de levering van het allermodernste hightech gereedschap zoals de CBN frees, levert Seco eveneens diverse andere gereedschappen, bijvoorbeeld de volhardmetaalboren SD20 en SD25, de gebrazeerde boren SD30 en SD35, en diverse uitvoeringen en hardmetaalkwaliteiten ISO draai- en freessnijplaten. Dhr. S.M. Naik, plaatsvervangend bedrijfsleider (motorenfabriek), stelt: “De Seco boren presteren uitstekend en we hebben de boren diverse keren kunnen herslijpen. Het herslijpen van de Seco-geometrie is eenvoudig, dankzij de gedetailleerd aanwijzingen in Machining Navigator en na het in huis herslijpen van de boren, kan er veilig mee worden gewerkt.”

in India bijzonder goed van pas. Dhr. Amber Chandratre, assistent bedrijfsleider (krukassenlijn), zegt: “de GFM-machine van de krukassenlijn is voor ons van cruciaal belang, aangezien één krukas één motor betekent. We willen hier de omsteltijden van het gereedschap tot een absoluut minimum beperken. Dankzij de speciale GFM-snijplaten die door Seco Tools India hiervoor speciaal zijn ontwikkeld, hebben wij ons doel bereikt!” Bij Hindustan Motors in Pithampur heerst een bijzonder optimistische sfeer. Dhr. S.M. Tamhane, algemeen directeur, vertelt: “Onlangs hebben we contracten afgesloten met enkele zeer gerenommeerde ondernemingen, namelijk General Motors en Ford, en wij verwachten dat onze omzet in de komende twee jaar bijna drie keer zal toenemen. Wij zijn hierbij natuurlijk afhankelijk van de vakkundigheid en volledige betrokkenheid van Seco om te waarborgen dat HM haar productie- en kwaliteitsdoelstelling bereikt, en over de hele wereld een erkende naam verwerft.”

Een ‘expert’ freespakket voor productiviteitsverhoging Op het gebied van het frezen van gietijzer zijn de hoge prestatieniveau’s van Octomill frezen ingezet, met als resultaat hogere productiviteit en dus een kostenbesparing per component. En de productiviteitsverbeteringen met Seco gereedschap blijven ook niet alleen beperkt tot standaard gereedschap! Dhr. M. Suresh, hoofdingenieur (gereedschapbeheer en procesbewaking), vertelt: “De uiteindelijke test voor elke gereedschapsleverancier die door Hindustan Motors als ‘one stop’-leverancier in overweging wil worden genomen, is of zij in staat zijn om effectief speciaal gereedschap te ontwikkelen. Op het gebied van het frezen van krukassen met onze speciale GFM-frezen, heeft Seco laten zien dat zij superieur is door voor deze GFM-frezen snijplaten met een nieuwe geometrie te ontwikkelen, die de standtijd meer dan verdubbelt in vergelijking tot voorgaande snijplaten.” Het frezen van krukassen met de GFM-frezen is voor de frees een bijzonder zware bewerking, waarbij de hardmetaalkwaliteit zijn waarde moet bewijzen! De enorme ervaring en het marktleiderschap van Seco bij het ontwikkelen van speciale snijplaten voor diverse frezen voor het frezen van krukassen, kwam bij dit belangrijke toepassingsgebied

Volhardmetaalboor SD25 (dia. 15,2 mm) in actie bij het boren van een olie-omloopgat in een cilinderblok.

Het frezen van krukassen op een GFM-machine. Van links naar rechts: M. Suresh, hoofdingenieur gereedschapbeheer en procesbewaking, en Ravi Patil, frezer op GFM-machine.

Frezen voorzien van CBN-snijplaten.

New Edge nr 2 2003

5

Callender Lancashire Aeropart Ltd., Accrington Verenigd Koninkrijk

Titanium verspanen Axiaalfrezen is drie tot vier keer zo snel!

Callender Aeropart, gevestigd in het Verenigd Koninkrijk, is een gespecialiseerde producent van componenten en systemen voor toepassingen in de lucht- en ruimtevaart, energieproductie en andere belangrijke industrietakken.

Callender Aeropart werd opgericht in 1974 en is gegroeid van een team bestaande uit vier personen tot een bedrijf dat momenteel 230 werknemers heeft. De groei van Callender leidde haar vanaf de fabricage van hun eerste compressorblad in 1988, tot het modelleren van

Callender gebruikt de allermodernste CAD/CAM-systemen.

6

New Edge nr 2 2003

de voorwaaier-blisks uit massief titanium ten behoeve van het selectieproces in 1998 voor de beide varianten van de Joint Strike Fighter (JSF). De ervaring van Callender met blisks omvat tevens het verspanen van werkstukken die d.m.v. lineair wrijvingslassen gemaakt zijn. Het ingewikkelde fabricageproces voor het produceren van blisks uit massief materiaal, is voornamelijk afhankelijk van snelle, nauwkeurige voorbewerkingstechnieken. Seco en Callender hebben tezamen uitgebreid het axiaalfrezen verder ontwikkeld, en met uitstekende resultaten. “Door het ontwikkelen van axiaalfreestechnieken waren we in staat om onze voorbewerkingscycli 3 tot 4 keer te versnellen”, vertelt Steve Waddington, hoofdingenieur van het Blisk-project bij Callender. Seco en Callender werken nauw samen als echte partners om de kosten te drukken en tegelijkertijd de kwaliteit door innovaties te verbeteren. Het laatste Blisk-waagstuk dat Callender/Seco onlangs ondernamen had een diameter van 1,3 m, voorzien van bladen met een lengte van 430 mm. Voor het axiaalfrezen hiervan werd de Seco-frees 217/ 220.79 toegepast met diameters variërend van 32 tot 100 mm. Het zusterbedrijf Jabro Tools, dat Seco vorig jaar overnam, leverde voor het project tevens volhardmetaalfrezen. “Door de kwaliteit van de vleugel die we momenteel op onze ZT800 bewerkingscentra produceren, konden wij het handmatig

Na het ontwikkelen van de axiaalfreestechniek is de productiviteit 3 tot 4 keer verhoogd.

Steven Waddington, Dean Townsend en Garry Dugdale voor de Callender Lanchasire Aeropart Ltd. fabriek in Accrington.

polijsten volledig elimineren”, vertelt Garry Dugdale, de voornaamste Blisk-programmeur van Callender. Dit was alleen maar mogelijk door de nauwe samenwerking tussen machinefabrikant, gereedschapsproducent en de

eindgebruiker. Callender is reeds 5 jaar toonaangevend voor de Bliskmarkt en zij kunnen nu een totale supply chain oplossing aan elke Blisk-klant aanbieden.

Opsteekfrezen met centrale koeling Een compleet programma moderne frezen met centrale koeling samen met de nieuwe opnames zijn de optimale oplossing voor alle eventuele spaanafvoerproblemen. Een meer gelijkmatig verdeelde en lagere snijkantstemperatuur geeft in veel gevallen eveneens een betere standtijd. De verschillende beschikbare freestypes zijn o.a. geschikt voor toepassingen zoals gleuffrezen en axiaalfrezen waar het risico voor spaanklemming en spaanophoping reeel is. • • • • • •

Dichtvertande Octomill 05 frezen Ø 40-125 mm. (Ø 160 mm zonder koelkanalen). Octomill 07 frezen Ø 63-125 mm. Nano Turbo frezen Ø 32 and 40 mm. MicroTurbo frezen Ø 40-100 mm. SuperTurbo frezen Ø 40-125 mm. Axiaalfrezen 220.79-12 Ø 50-125 mm.

3Dimensional Ltd., Smethwick Verenigd Koninkrijk

Seco 217/220.21 “De beste frees die we ooit gebruikt hebben!”

De nieuwe kopieerfrees 217/220.21 voor grote voedingen heeft op de werknemers van 3Dimensional Ltd. een grote indruk gemaakt. Het bedrijf produceert matrijzen voor aluminiumspuitgieten van werkstukken voor de auto- en meubelindustrie.

Het is met name de 217/220.21, speciaal bedoeld voor het frezen met grote voedingen, die een zeer grote indruk heeft gemaakt. Bij één van de materialen in Seco materiaalgroep 6 wordt een tafelvoeding van 6 m/min, een snedediepte van 1 mm en een toerental van 4000 omw/min toegepast. De frees met een diameter van 32 mm werkt met een snijsnelheid van 400 m/min. Voor het verspanen van gereedschapsstaal zijn dit ongeëvenaarde snijgegevens. Het is echter niet alleen het gereedschap dat voor de werknemers van 3Dimensional aantrekkelijk is. “Jullie hebben ons de beste technische ondersteuning gegeven, die we ooit hebben gehad”, meent Lee Sambrook, directeur productie bij 3Dimensional. “Jullie leveringen zijn tevens uitstekend”, zegt Jason Callaghan, algemeen directeur van 3Dimensional. Een aantal van de door het bedrijf geproduceerde matrijzen worden toegepast in de auto-industrie, voor het produceren van d.m.v. spuitgieten vervaardigde aluminium dakrails voor stationcar uitvoeringen. Het betreft o.a. klanten als Volvo, Ford en General Motors. 3Dimensional produceert tevens matrijzen voor de meubelindustrie, voornamelijk voor kantoormeubels.

Bill Griffin, projectleider bij Seco UK voor matrijzenbouw toepassingen, samen met Lee Sambrook, directeur productie, en Jason Callaghan, algemeen directeur van 3Dimensional.

3Dimensional Ltd. is gespecialiseerd in de productie van matrijzen en heeft 8 werknemers. Het bedrijf heeft succes geboekt door het toepassen van moderne computerprogramma’s en modern gereedschap, en is blijkbaar zo efficiënt dat het met de goedkope fabrikanten in het Verre Oosten kan concurreren. Zij gebruikt het CAD/ CAM-programma Delcam PowerMILL voor het vijfassig frezen. Seco Tools heeft al het verspaningsgereedschap geleverd.

8

New Edge nr 2 2003

Kopieerfrees 217/220.21 aan het werk.

Jungfrau Railway, Eigergletscher Zwitserland

Seco applicatie engineering op zijn best

Het verspanen van de vitale mechanismen en tandwielen wordt uitgevoerd met behulp van Seco gereedschap.

Zelfs bij het hoogste station op 3454 m boven zeeniveau staat de Seco-applicatie technicus voor u klaar.

Het Jungfrau-gebied boven Wengen – één van ’s werelds bekendste en populairste skigebieden met jaarlijks 2 à 3 miljoen bezoekers. Jungfrau Spoorwegen zorgt voor veilig transport boven de 2000 m. De spoorwegwerkplaats “Eigergletscher”, op een hoogte van 2320 meter, speelt een sleutelrol bij dit alles en zorgt ervoor dat de ruwweg 5000 treinen per jaar, die de laatste 1500 m

moeten afleggen, het hoogste station van Europa, de Jungfraujoch, op 3454 meter, ook inderdaad bereiken. In de werkplaats werken 45 mensen onder leiding van Heinz Inäbnit. De werkplaats is uitgerust met moderne CNC draaibanken en freesmachines. De Seco Turbo vingerfrezen en de TP1000 hardmetaalkwaliteit voor draaien zijn de basisproducten, maar het draaien met CBN maakt ook deel uit van de dagelijkse verspaning op 2300 m. Volgens Heinz Inäbnit is Seco momenteel dé hardmetaalproducent, die als een bekwame en betrouwbare partner, het beste voldoet aan de vele, ingewikkelde eisen. De applicatie technicus van Seco, Renato Bulfon, komt niet elke week, maar is wel altijd paraat om langs te komen, wanneer het wél nodig is. Dhr. Inäbnit is een Zwitsers werktuigbouwkundig ingenieur en tevens een toonaangevend examinator/ expert voor eindexamens op technische scholen – een belangrijke rol, die waarborgt dat de Zwitserse werktuigbouwkundige industrie aan de “top” blijft. Mocht u interesse hebben, dan kunt u op www.junfraubahn.ch uitgebreide informatie vinden over de Jungfrau Spoorwegen.

Liechti Engineering AG, Langnau in Emmental Zwitserland

High performance freestechnologie uit Emmental Uit het hart van het Emmental gebied in Zwitserland komt niet alleen de wereldberoemde kaas met dezelfde naam, maar tevens high performance 5- en 6-assige HSC-freesmachines, waaronder de G-MILL, TURBOLISK, TURBOMILL en MULTIMILL.

Het frezen van schoepen brengt plotse acceleraties met zich mee en bijbehorende hoge eisen voor de machine en het gereedschap.

Liechti Engineering AG in Langnau, Emmental, is gespecialiseerd in de productie van enkel- en meerspillige freesmachines voor het verspanen van ingewikkelde complexe oppervlakken op turbineschoepen met een diameter tot 2400 mm, of blisks en waaierschijven tot 1300 mm. Liechti biedt haar klanten wereldwijd oplossingen met zowel standaard machines als “turnkey” systemen. De ontwerpen omvatten tevens de technologieën in dezelfde procesketen waaronder CAM, gereedschapsklemming, palletiseren, voorinstellen, automatisering en integratie. Voor CAM programmering is het eigen TURBOSOFT programmeersysteem van het bedrijf beschikbaar. De turbinefabrikanten, zoals de lucht- en ruimtevaartindustrie en de energieproductie industrie, worden momenteel geconfronteerd met wereldwijde concurrentie en passen JIT productie (just in time) toe voor ingewikkelde, mechanische precisiecomponenten. Korte levertijden, grote geometrische precisie en ultrafijne oppervlaktekwaliteiten in hooggelegeerde roestvrij staalsoorten die 10

New Edge nr 2 2003

moeilijk te verspanen zijn, Inconel of titaniumlegeringen, zijn de eisen die de klanten stellen. De applicatie technici bij Liechti vragen zich dagelijks af hoe zij de hoge verwachtingen van de klanten kunnen vervullen. HSM (hoogsnelheidsfrezen) biedt hiervoor de basisoplossing. Met toonaangevende machine- en gereedschapstechnologie zijn productiviteitsverbeteringen boven de 30% haalbaar. De machines en het gereedschap voor hoge snijgegevens moeten ook in staat zijn om de kleinste in- en uitwendige radiussen te kunnen verspanen. De hoge de- en acceleratiewaarden (en abrupte veranderingen van acceleratie) die hierbij optreden, stellen voor wat betreft stabiliteit, trillingsabsorptie en slijtvastheid, hoge eisen aan de machines en het gereedschap. Toenemende eisen en uiterst ingewikkelde, grootschalige, wereldwijde projecten overtuigden Liechti om nauw met Seco Tools samen te werken. Naast het bekende gereedschap zoals Turbomill, Octomill en Minimaster, worden houders van EPB en volhardmetaalfrezen van Jabro met succes op Liechtibanken toegepast. Het hoofd van de afdeling applicatietechniek bij Liechti, dhr. Marc Roth, zegt: “Voor ons is het interessant dat EPB en Jabro deel uitmaken van de Seco groep. Seco biedt ons vanaf spil tot en met snijkant een optimale oplossing en er kunnen, mét de ondersteuning van de betreffende applicatie technici, ter plekke de meest uiteenlopende projecten snel en vakkundig gerealiseerd worden.” Voor het bereiken van optimale klemming van het freesgereedschap in de 5- en 6-assige freesmachines, gebruikt Liechti het krimpsysteem “Easy-Shrink-10”. Met de precisie-krimphouders van EPB wordt een rondloopnauwkeurigheid van 3 µm bereikt, met als gevolg een langere standtijd van de frezen. Hierover merkt Marc Roth het volgende op: “Het uitgebreide programma van EPB biedt een optimale keuze voor de verschillende werkstukken, waarvan sommigen praktisch ontoegankelijk te verspanen oppervlakken hebben. Naast de monobloc houders zijn tevens het modulaire Graflex en het uitermate stabiele Combimaster systeem beschikbaar.” Voor het nabewerken van het type werkstukken dat hierboven genoemd wordt, zijn volhardmetaalfrezen on-

De Seco specialist voor volhardmetaalfrezen van Jabro, Wilco van den Boogard, gebruikt hier de Harmonizer om trillingen te meten en te minimaliseren, door de juiste parameter correcties aan te brengen.

misbaar. “Het uitgebreide assortiment van Jabro, gekoppeld aan de solide kennis van hogesnelheidsverspaning

en trillingen, bieden voor ingewikkelde werkstukken een optimale oplossing”, stelt Roth.

Seco-Carboloy erkend als “value-added partner” van het jaar Seco-Carboloy (VS) is door de “Industrial Supply Manufacturers Association” (ISMA) uitgeroepen als winnaar in de fabrikantencategorie voor de prijs “Value-Added Partner of the Year 2003”. Bruce Belden, president-directeur van Seco-Carboloy, ontving de prijs op 17 mei 2003 in New Orleans.

De ISMA heeft als rol het versterken van het marketing partnership tussen fabrikanten, distributeurs en industriële eindgebruikers. Elk jaar kiest de ISMA voor deze gerenommeerde prijs één fabrikant en één distributeur. Seco-Carboloy werd als winnaar van 2003 gekozen vanwege de voortdurende en significante betrokkenheid bij het verbeteren van de winstgevendheid van haar eindgebruikers. In de afgelopen twee jaar hebben de klanten 40 miljoen dollar bespaard door het gebruik van Seco-Carboloy producten, gekoppeld aan hulpmiddelen om de klanten te helpen bij het verbeteren van hun

bedrijfsefficiency. Wanneer een klant kostenbesparingen wil implementeren, krijgt hij ter plaatse de beschikking over productiviteitsverbeteringteams. Seco-Carboloy’s software “Productivity Cost Analysis” (PCA) wordt dan gebruikt om verbeteringen in het proces en de productiviteit te identificeren. “Wij waren zeer vereerd om de ISMA-prijs te ontvangen”, zegt Bruce Belden, president-directeur van Seco-Carboloy. “Dit is werkelijk proces- en product-optimalisatie teamwork ten top – technische specialisten en applicatie technici van Seco-Carboloy, die samenwerken met vakkundige distributeurs om dingen voor onze klanten écht te laten gebeuren.”

Meer over ISMA De “Industrial Supply Manufacturers Association” (ISMA) werd in 1905 opgericht en vertegenwoordigt bijna 600 bedrijven in de Verenigde Staten en Canada, die uiteenlopende onderhouds-, reparatie-, bedrijfs-, en productiemiddelen (MROP) fabriceren.

New Edge nr 2 2003

11

IKA Works, Wilmington, North Carolina Verenigde Staten

IKA Works: drastisch verkorten van doorlooptijden met Seco-Carboloy producten IKA Works (Wilmington, North Carolina) fabriceert procesapparatuur die voor allerlei producten van mayonaise tot papiercoatings wordt toegepast. IKA gebruikt een Haas VF5 met dubbele indexeerder, voornamelijk voor het frezen van gleuven in rotors en stators, die in de generators met een grote diameter worden toegepast, en die voor alle door het bedrijf gefabriceerde procesmixers nodig zijn. Het aantal gleuven in een generator kan variëren

IKA Works gebruikt Seco-Carboloy schijffrezen, voorzien van CP600 snijplaten, om in haar roestvrij stalen rotors en stators tot 80 gleuven te frezen, met een diepte van 12,5 tot 37,5 mm.

12

New Edge nr 2 2003

van 6 tot 80, met een diepte van 12,5 tot 37,5 mm en met diverse breedtes en dieptes.

De rotors en stators worden vervaardigd uit roestvrij staal 316L, die op de as gemonteerd zijn. Rondom deze werkstukken wordt vervolgens een serie gleuven gefreesd. Sommige hiervan hebben gleuven en weer andere kopgroeven, zodat de snede steeds onderbroken wordt. IKA gebruikte voorheen volhardmetaal schijffrezen van 3 mm, die voor wat betreft de voeding en de snijsnelheid zeer langzaam waren en het naslijpen was bovendien vrij duur. De geometrie en aard van de werkstukken resulteerde bovendien in veel uitval. Na gesprekken met diverse gereedschapfabrikanten, was IKA Works erg ingenomen met de oplossing die door Seco-Carboloy geboden werd. Seco-Carboloy zette de 335.10-05.00-3 frees in, gemonteerd op een EPB schijffreesdoorn, voorzien van CP600-snijplaten, een nieuwe kwaliteit voor roestvrij staal en superlegeringen. “Voordat we overgingen op Seco-Carboloy schijffrezen, konden we op een van onze grotere stators slechts één werkstuk in twee dagen frezen, omdat er bij de volhardmetaalfrezen problemen optraden”, zegt Bill Raber, groepsleider in de IKA Works machinehal. “Een probleem was dat deze werkstukken de neiging hebben om te knikken, waarbij ze het freesblad inknijpen – en in veel gevallen – afbreken. Dit veroorzaakte uitval omdat we het blad moesten vervangen en het afgebroken hardmetaal uit het werkstuk moesten verwijderen.” “Sinds het gebruik van de Seco-Carboloy frees met CP600 snijplaten en het veranderen van de freesmethode voor dit werkstuk, kunnen we nu zowel overdag als ‘s nachts één werkstuk volledig verspanen. We hebben ons hele fabricagerendement met 40 tot 75% verhoogd…van tijd per werkstuk, tot werkstukken per dag, tot standtijd”, stelt Raber. “Het is nog steeds dezelfde kwaliteit, maar we kunnen nu veel sneller fabriceren, waarbij we in sommige gevallen het aantal werkstukken konden verdubbelen.” “En omdat het nu afhangt van het Seco–Carboloy gereedschap kunnen we de machine nu ’s nachts onbemand laten draaien. Voorheen maakten we ons zorgen over ge-

reedschapproblemen en de kans op het verschrotten van het werkstuk. Dankzij de Seco-Carboloy producten hebben we geld en mankracht bespaard, en de productiviteit verhoogd.”

Vice-president en algemeen directeur van IKA Works VS, Rob Hardin, is het helemaal eens met de beoordeling van Raber. “Voorheen hadden we werkstukken die twee dagen liepen voordat we één goed werkstuk produceerden en er moest altijd iemand bij de machine blijven”, zegt Hardin. “Het was een nachtmerrie. De werkstukken werden bovendien groter en ze gingen vaker stuk.” “Met de Seco-Carboloy frees verspanen we generatoronderdelen met een toerental van 255 omw/min en een voeding van 65 mm/min. Bij de oude methode met het toepassen van een volhardmetaalfrees, lag het toerental tussen de 200 en 300 omw/min en de voeding tussen de 15 en 30 mm/min. “Seco-Carboloy help IKA Works bij het realiseren van een productietijdverbetering van 40 tot 50%, en dat is nogal aanzienlijk.”

Sinds het gebruik van de Seco-Carboloy frees met de CP600 snijplaten en het veranderen van de freesmethode, heeft IKA Works een productietijdsbesparing van 40 tot 50% gerealiseerd.

Seco Europees Distributiecentrum (EDC), Houthalen België

Hier zijn ongeveer 21000 verschillende producten op voorraad Het grootste deel van de Seco Tools productie bevindt zich in Zweden. Maar door middel van een systeem met 4 magazijnen kan Seco alle bestellingen over het Het gereedschap wordt van hieruit naar 12 landen in Europa en twee algemeen binnen 24 uur uitleveren. Het Europese andere continenten geleverd. centrale magazijn staat in Houthalen in Limburg (Belgie). Vanaf begin 1996 werden de eerste bestellingen vanuit Seco EDC uitgeleverd. Het centrale magazijn bevindt zich op een centraal punt in Europa, met Duitsland, Nederland en Frankrijk dichtbij. Een rit naar de luchthaven in Brussel duurt drie kwartier en hier vandaan vertrekken alle luchtvrachtleveringen. Bijna alle bestellingen van klanten in West-Europa kunnen binnen 24 uur uitgeleverd worden. Seco heeft als doel haar leveringen zeer betrouwbaar uit te voeren en de standaard producten moeten daarom centraal op voorraad worden gehouden. De meeste producten komen uit Zweden, per wegtransport of als luchtvracht. De Seco producten gemaakt door Seco Tools in Frankrijk, Seco Tools in Italië, EPB in Frankrijk, Plache (Bifix) in Frankrijk en Jabro in Nederland worden direct naar Houthalen verstuurd. De Seco producten worden aan 12 landen in Europa geleverd en tevens aan de andere Seco distributiecentra in de

Michel Voesterzoons en Luc Gysbrechts.

Verenigde Staten en Singapore. In de regio Limburg zijn een groot aantal bedrijven die zich bezig houden met opslag en logistiek. 25 tot 30 jaar geleden waren hier veel kolenmijnen en hun sluiting veroorzaakte grote werkloosheid in de hele regio. Maar deze trend is nu omgekeerd en een groot deel van de bevolking, die om hun efficiënte en productieve werkkracht bekend staat, is naar ander werk overgestapt. “We hebben bij EDC nu ongeveer 40 personeelsleden in dienst”, vertelt Luc Gysbrechts, bedrijfsleider. Michel Voesterzoons, hoofd van de Seco dochteronderneming in de Benelux landen, is tezamen met het moederbedrijf in Zweden, tevens verantwoordelijk voor Seco EDC. EDC in het kort – Vloeroppervlak van het gebouw: meer dan 3800 m2 – Totale lengte magazijnstellingen: 12500 m – Productassortiment: 21000 verschillende producten – Aantal werknemers: 40 – Aantal nationaliteiten werkzaam bij EDC: zeven (Belgen, Britten, Spanjaarden, Italianen, Marokkanen, Polen en Grieken).

New Edge nr 2 2003

13

Bramecon nv-sa, Brakel België

Zeer gespecialiseerd bedrijf bespaart tijd en geld met CBN300 Bramecon is gespecialiseerd in het aanbrengen van harde, slijtvaste coatings op transporteur rollen voor de staalindustrie, lagerzittingen, baggermolens, mixers en afdichtingen voor de chemische en olie-industrie. In de meeste gevallen is CBN300 een ideaal snijmateriaal wanneer de oppervlakken na coating nog verspaand moeten worden. Bramecon werd reeds in 1964 door Rene van den Berghe opgericht. In 1990 begon Johan van den Berghe zich te specialiseren in het produceren van slijtvaste werkstukken. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in het aanbrengen van slijtvaste oppervlaktelagen d.m.v. thermisch spuiten. (zie het afzonderlijke artikel). De verspaningsproblemen komen naar voren wanneer de harde, thermisch gespoten oppervlakken nog gedraaid of gefreesd moeten worden om ze de juiste oppervlakteruwheid te geven. De oppervlaktelaag kan wel een hardheid hebben van 65 HRC en op dat moment komt Seco met CBN300 in beeld (CBN = kubische boriumnitride). De oppervlaktelaag kan een dikte hebben van 0,3 tot 6 mm. Bramecon heeft in de afgelopen 4 jaar CBN300 succesvol ingezet voor het verspanen van deze oppervlaktelagen. “Het verspanen met CBN is vier of vijf keer sneller dan

slijpen, en tevens de enige oplossing, aangezien het verspanen met gewoon hardmetaal onmogelijk is. We besparen dus zowel tijd als geld”, stelt Johan van de Berghe, algemeen directeur van Bramecon. Wanneer een hard slijtvlak weggesleten is, moet het eerst verwijderd worden voordat er een nieuwe oppervlaktelaag kan worden aangebracht. De versleten slijtvaste coating wordt eerst met CBN-gereedschap verwijderd. Wanneer de verspaningsbewerking het materiaal van de onderlaag nadert, worden vervolgens gewone hardmetaal snijplaten gebruikt om tot aan het zachtere materiaal te verspanen, om zowel de CBNresten als het reststukje onderlaagmateriaal te verwijderen. Luc Claeys, de Seco technisch verkoper in de regio, neemt regelmatig contact op met de klant zodat hij bij eventueel optredende verspaningsproblemen direct hulp en assistentie kan verlenen. Brameco is een familiebedrijf. Rene van den Berghe is de vader, Johan van den Berghe zijn zoon en Alison D’Hondt de vrouw van Johan en tevens de financieel verantwoordelijke van het bedrijf. Naast deze drie personen zijn er in de werkplaats 9 personeelsleden werkzaam. Informatie op internet: www.bramecon.be [email protected]

Het voltallige Bramecom productieteam. Met Luc Claeys, de Seco technisch verkoper, helemaal rechts. 14

New Edge nr 2 2003

Draaien met CBN.

Korte uiteenzetting van thermisch spuiten Thermisch spuiten is een methode waarbij het materiaal voor de coating van het oppervlak wordt verhit tot het een plastische of gesmolten toestand bereikt, dit kan zowel binnen als buiten het spuitpistool plaatsvinden, en vervolgens op het te coaten oppervlak wordt gericht. Het oppervlak is niet gesmolten. Thermisch spuiten wordt zowel bij nieuwe producten als in reparatie- en onderhoudswerkzaamheden toegepast. Er is voor elke oppervlaktekwaliteit een geschikt materiaal en geschikte thermische spuitmethode beschikbaar. Bij heet spuiten wordt het oppervlak (de onderlaag) met een laagje metaal, metaallegering, heet spuitbaar hardmetaal, keramiek of polymeer gecoat. De coating verbetert de eigenschappen van het werkstuk of kan gebruikt worden om versleten, beschadigde of verkeerd verspaande werkstukken te repareren. Een slijtvaste coating kan worden aangebracht op een eenvoudig en derhalve goedkoop onderlaagmateriaal of op een

lichte legering, als het gewicht van een product beperkt is. Het materiaal dat op de onderlaag gespoten moet worden, wordt verhit tot een temperatuur waarbij het zachter wordt of smelt. Het verhitte materiaal wordt vervolgens fijn verdeeld en op een van tevoren goed geprepareerd oppervlak gericht, waarop het tenslotte een vaste toestand aanneemt. De gespoten coating kan daarna op de vereiste afmetingen verspaand worden. Het poeder wordt d.m.v. een draaggas naar de vlam gebracht, waarin het poeder smelt, en de druppels worden vervolgens door de vlam op de onderlaag overgebracht. Typische thermisch gespoten werkstukken zijn bijvoorbeeld pompassen/zuigers, rotorassen, rollen voor de papier- en staalindustrie, en schuifafsluiters die in de chemische industrie worden toegepast. Thermisch spuiten kan tevens met succes worden toegepast voor het coaten van niet-rotatiesymmetrische werkstukken.

Frees voor grote tafelvoedingen 217/220.21 De 217/220.21 frees kan met hogere snijvoorwaarden dan torusfrezen gebruikt worden omdat de frees stabieler functioneert in vlakfrees, pocketfrees en axiaal frees toepassingen. • Maximum stabiliteit • Kleiner trillingsrisico wegens de beter gerichte snijkrachten (naar de spindelmiddellijn) • Alle werkstukmaterialen kunnen bewerkt worden gezien het grote programma beschikbare geometrieen en hardmetaalkwaliteiten. • Deze frezen kunnen ingezet worden als een aanvulling bij de torusfrezen in ruwfreesbewerkingen waar grote freesslankheden nodig zijn • Spaandebiet tot 1000 cm3/min in gietijzer • Spaandebiet tot 700 cm3/min in staal De frezen zijn beschikbaar als • Combimaster freeskoppen • Schachtfreestype • Opsteekfreestype • Diameters van 16 tot 63 mm De gebruikte snijplaten zijn de goed gekende 218.19 snijplaten die ook gebruikt worden in de Seco bolfrezen

Seco Tools (Polen) Sp.z.o.o.

Seco viert 30-jarig bestaan in Polen Dit jaar is Seco Tools AB 30 jaar actief in Polen. En dit jaar heeft de Poolse Seco dochteronderneming, Seco Tools (Polen) Sp.z.o.o., tevens onlangs haar 10-jarig bestaan in het land gevierd. Seco Tools AB opende in 1973 in Warschau een kantoor. Toenertijd verkocht Seco haar producten voornamelijk aan twee inkooporganisaties van de Poolse Staat, en de goederen werden vervolgens direct aan de eindgebruikers afgeleverd. De laatstgenoemden kochten grote hoeveelheden die voor hun productieplannen op de lange termijn nodig waren. De levertijden waren vaak lang. In 1990 kwam er een radicale verandering toen het hele politieke systeem wijzigde. De overgang van geplande naar markteconomie was succesvol, en de industrie begon op te bloeien. Het aantal werknemers van Seco in 1973 is nu gegroeid naar 11 en er wordt verwacht dat het personeelsbestand binnenkort nog verder zal uitbreiden. Dit is nodig om het huidige grote aantal klanten van het bedrijf van dienst te kunnen zijn. In het midden van de jaren 70 verkocht Seco Tools AB fabricagelicenties aan de Poolse Staat. Seco begon met deze productie onder licentie van hardmetaal snijplaten in de Huta Baidon-fabriek in Katowice. Het bedrijf Dolfamex in Jelena Gora verkreeg de productierechten van frezen en PFN in Pabianice begon met de productie van draaibeitels. Deze drie fabrieken zijn nog steeds in productie. De licenties werden verstrekt vanwege de enorme productie-impuls in Polen en de grote vraag naar modern gereedschap. Fiat had een fabriek in Polen neergezet en de Poolse Staat was betrokken bij een enorm project voor het produceren van Ursus tractors. Seco stond elk jaar op de gereedschapsbeurs in Poznan. In 1991 kreeg Seco een gouden medaille voor de unieke Minimaster frees, die toen net op de markt was gebracht. Seco Tools (Polen) Sp.z.o.o. werd opgericht in september 1992. Dit jaar viert Seco in Polen dus tweemaal een jubileum – 30 jaar in Polen en het 10-jarig bestaan van een dochteronderneming van Seco Tools AB. Deze dochteronderneming verleent haar diensten aan zeer

Olle Berg had in het kantoor de leiding van 1973 tot 1976. Hij is nog steeds bij Seco Tools (Polen) Sp.z.o.o., maar nu als voorzitter van de raad van bestuur.

16

New Edge nr 2 2003

Het Seco-personeel in Polen op de Poznan-beurs in 1974. Van links naar rechts: Adam Radomski, Olle Berg, Gösta Söderblad, Joanna Niewiadomska en Sefan Wiktorski. Adam Rasomski, Olle Berg en Joanna Niewiadomska zijn nog steeds werkzaam bij de Seco-organisatie.

Van links naar rechts: Jacek Turski, Liliana Kaduczek, Robert Skalski, Joanna Niewiadomska, Joanna Lewandowska, Andrzej Kosek, Maciej Rys en Adam Radonski.

veel klanten, waarvan er vele erg klein zijn. Het bedrijf heeft bovendien een uitgebreide distributieorganisatie. Bij het hoofdkantoor in Warschau zijn acht werknemers in dienst, en het Gliwice kantoor in het zuiden van Polen heeft drie technici. De meeste grote klanten zijn in het zuiden van het land gevestigd. Er worden tegenwoordig veel nieuwe bedrijven in Polen opgericht, vaak met buitenlands kapitaal. Zodra Polen lid wordt van de EU zal deze trend zich waarschijnlijk nog meer versnellen. “De verkoopvolumes groeien voortdurend”, besluit Robert Skalski, algemeen directeur van Seco Tools (Polen) Sp.z.o.o. Seco Tools (Polen) Sp.z.o.o. verwacht binnenkort ISO 9001/2000 certificatie te verwerven.

Wytwornia Separator Krakow Sp.z.o.o. (WSK), Krakow Polen

Seco helpt bij modernisering productie WSK begon met de productie van scheidingstoestellen – zowel complete als reservedelen – in Krakaw in 1961. Het bedrijf was eerst een staatsbedrijf, maar in 2000 werd het gereorganiseerd en geprivatiseerd. “Wij proberen het bedrijf nu concurrerender te maken door moderne productiemethodes te introduceren”, zegt Robert Ludndqvist, algemeen directeur van Wytwornia Separator Krakow Sp.z.o.o. (WSK).

Een scheidingstoestel kan in principe voor het scheiden van elk soort vloeistof worden gebruikt, dat uit maximaal drie fasen bestaat. Scheidingstoestellen kunnen voor uiteenlopende toepassingen gebruikt worden, varierend van het scala aan farmaceutische middelen Robert Ludndqvist, algemeen direcen oliehoudende leisteen, teur van WSK. tot en met bier, wijn en melk. De door WSK geproduceerde scheidingstoestellen worden voornamelijk in de scheepsindustrie gebruikt voor

Een aantal van de door WSK geproduceerde onderdelen.

het zuiveren van diesel- en smeeroliën. “De concurrentie wordt steeds harder. Een van de voordelen hier in Polen is, dat de lonen lager zijn dan in de meeste ander Europese landen. Maar om concurrerend te kunnen zijn, moeten we dezelfde productiefilosofie toepassen als in West-Europa. We zijn nu met een project bezig, genaamd ‘Conventioneel naar CNC’, ook wel kortgezegd C2C. Dit dekt de overgang van verspanen op conventionele machines naar productie op CNC-banken”, vertelt Robert Lundqvist. “We implementeren momenteel tevens een nieuwe werkmethode: concentreren op de klant, korte levertijden, beperkte voorraden en rationele productie.” “We krijgen hierbij zeer waardevolle ondersteuning van Seco technici. Zij bezoeken ons wekelijks om technische problemen op te lossen, bij het ontwikkelen van speciaalgereedschap te helpen en Van links naar rechts: Adam Radomski, technisch directeur bij Seco Polen, Henryk Demisink, technicus bij Seco Polen, Marek Heliasz, groepsleider bij WSK, Wladyslaw Wojs, machineoperator bij WSK, Jan Hyciek, hoofd inkoop bij WSK en Marcin Hoszwa, hoofdprogrammeur bij WSK.

New Edge nr 2 2003

17

tevens het juiste gereedschap uit het Seco assortiment te kiezen”, zegt Robert. Het gevolg van het overstappen op CNC machines is, dat het personeel moet leren om anders te denken.

“We proberen nu zoveel mogelijk bewerkingen op één machine uit te voeren om de omsteltijden te verkorten en derhalve kosten en doorlooptijden te verminderen”, vertelt Robert. In de loop van 2002 verkortte het C2C-project de productietijd met 8000 uur, en dat is 13% van de totale productietijd. Jan Hyciek, hoofd inkoop bij WSK, zegt: “Het meeste verspaningsgereedschap kopen we bij Seco en we hebben goede contacten met het Seco personeel in Polen. Jullie prijzen zijn concurrerend en jullie bieden tevens uitstekende service.” De productie bij WSK omvat het verspanen van grote hoeveelheden roestvrij staal en het Seco gereedschap minimaliseert het aantal problemen dat we anders tegen waren gekomen. Zij gebruiken EPB, Seco Capto, MDT, standaard draaibeitels en speciaal gereedschap. De toegepaste hardmetaalkwaliteiten zijn voornamelijk CP50 en CP500, maar ook TP200 en TP300. Op dit moment is WSK zeer tevreden over de probleemloze verspaningsbewerkingen. Op een later tijdstip zullen ze hun verspaningstijden nog verder moeten optimaliseren, en Seco zal klaar staan om hen daarbij te helpen.

Een WSK scheidingstoestel klaar voor levering.

Uitgebreid programma EPB Monobloc opnames HSK-A100 Seco vergroot nu het programma Monobloc opnames met opnames met vergrote uitsteeklengte, koelkanalen en ShrinkFit technologie. • Nieuw programma opnames met koelkanalen. Geschikt voor opsteekfrezen met koelkanalen. • Nieuw programma ShrinkFit opnames (krimpopnames) volgens DIN norm. Beschikbaar in verschillende lengtes. Voor gereedschapsschachten diameters 6 tot 32 mm. • Nieuw programma hydraulische opnames volgens DIN norm. Voor gereedschapsschachten diameters 12, 16, 20, 25 en 32 mm. • Uitgebreid programma van Weldonopnames met grotere lengtes. • Uitgebreid programma van hoogprecisie spantangopnames (voor D type spantangen) met grotere lengtes. Voor informatie over het volledige programma Monobloc opnames, zie de EPB catalogus Monobloc (T308) en HSK63 (TA308).

Nu-Con Engineering Ltd, Auckland Nieuw-Zeeland

Seco-EPB gereedschap en nieuw bewerkingscentrum verkorten bewerkingstijd met 60% Nu-Con Engineering begon haar activiteiten in Auckland, Nieuw-Zeeland in 1966 en heden ten dage wordt ongeveer 80% van Nucon’s productie naar meer dan 30 landen over de hele wereld geëxporteerd.

Van links naar rechts: Mark Hughes, Nu-Con machineoperator, Willie Buchanan, groepsleider in Nu-Con werkplaats en Ian Langley, verkoopsleider van Seco.

Het grootste gietstuk dat door NuCon vervaardigd is, heeft een boring van 355 mm met een lengte van 468 mm. Het hoofdmateriaal is gegoten roestvrij staal 316. Voor het verkorten van productietijden heeft NuCon een hogesnelheids bewerkingscentrum met horizontale BT50 spindels gekocht. Seco werd gekozen als gereedschapsleverancier op grond van de productprestaties en de aanbeveling van Seco verkoopsleider Ian Langley om de inwendige diameters van de gietstukken d.m.v. helicoidaalfrezen voor te bewerken. Voor het voorfrezen werden Seco R220.29 frezen met een diameter van 160 mm, voorzien van ronde snijplaten van 20 mm, geselecteerd. De frezen werden gemonteerd op Seco-EPB houders om iets meer dan 500 mm vanaf de spindelneus te kunnen reiken. Voor het nabewerken van de boringen werd een Seco-EPB Graflex Modulaire kotterkop toegepast. De uitkraging bedroeg bij deze bewerking 500 mm vanaf de spindelneus en om ‘onbalans’ te voorkomen werd een tegengewicht gebruikt. Met deze techniek kon de snijsnelheid gehandhaafd worden en was de oppervlakteruwheid ruim binnen de specificaties. Het snijden van inwendige schroefdraad is in roestvrij staal 316 vrij riskant en daarom werd gebruik gemaakt van Seco

Threadmaster volhardmetaal schroefdraadfrezen. De schroefdraadafmetingen variëren van 6 tot 16 mm, inclusief 1/8 NPT & BSP. De zijpoorten in de gietstukken werden voorheen met de hand geslepen en gepolijst, wat uren in beslag nam, maar dat wordt nu op het bewerkingscentrum uitgevoerd m.b.v. R217.29 frezen met ronde snijplaten van 12 mm, waarmee perfect gevormde vernauwingen worden verkregen. Ze hoeven nu alleen nog maar nagepolijst te worden. Aangezien het bewerkingscentrum is uitgerust met koeling door de spindel, met een druk van 20 bar, worden voor alle bewerkingen volhardmetaalboren gebruikt. De oppervlakteruwheid en toleranties hebben het ruimen van bepaalde gaten overbodig gemaakt, zodat de bewerkingscyclus nog verder verkort wordt. De productieleider van Nu-Con, Willie Buchanan zei: “de bewerkingstijd is teruggebracht van 6 uur, bij gebruik van een conventionele kotterbeitel, naar 2,5 uur op het nieuwe bewerkingscentrum en het werkstuk komt eraf met geboorde gaten en inwendige schroefdraad.” Het overige gereedschap betreft onder andere R217.69 Super Turbo frezen voor het voorboren van lager- en afdichtingdiameters, Seco volhardmetaalfrezen voor het nafrezen van lager- en afdichtingdiameters en Octomill frezen voor al het vlakfrezen.

Seco-EBP kotterbaar met verlengstuk van 500 mm. New Edge nr 2 2003

19

Metso Lindemann, Düsseldorf Duitsland

Hexamill – het Duitse vervolg op een Fins succesverhaal Metso Lindemann in Düsseldorf vervaardigt producten die ons helpen bij het recycleren van afval dat door onze wegwerpmaatschappij geproduceerd wordt – kortom: schrootversnippermachines, -snijders en persen met grote capaciteit voor zware toepassingen in de ijzer- en staalrecyclingindustrie.

vernemen we uit de eerste hand of er nieuwe producten of verbeteringen zijn.” Dit keer was het een Seco-ingenieur die hen de doorslaggevende tip gaf. Het was een artikel in uitgave 20021 van “The New Edge” dat ging over het moederbedrijf van Metso Lindemann, Metso Minerals in Finland, dat de Seco Hexamill frees voor het frezen van zware gietstukken gebruikte, waarbij een verlenging van 50% van

De fabricage van een hydraulische schrootversnippermachine en –pers voor auto’s behelst onder andere het vlakfrezen van een zijdrukplaat met afmetingen van 8 x

Vanaf links: Damir Pavicic, Klaus Raecher en Reinhart Grunert zijn meer dan tevreden met de prestaties van Hexamill.

2,5 meter. In dit geval ligt de technische uitdaging bij de hardheid van het materiaal, Hardox, een zeer slijtvaste staallegering. Klaus Raecher, methode-ontwerper bij Metso Lindemann, vertelt: “We moeten voortdurend onze productiviteit verbeteren om de door onze klanten gespecificeerde leverdata te kunnen halen. Wij zijn voornamelijk geïnteresseerd in betrouwbare productieprocessen en –technieken. Daarom werken we graag samen met de ingenieurs van de gereedschapsfabrikanten waarvan wij het gereedschap gebruiken. Op die manier

20

New Edge nr 2 2003

Voor hergebruik in de staalindustrie worden auto’s in een enorme schrootpers in elkaar gedrukt en tot een baal geperst.

de standtijd uit de bus kwam. Wat voor de ene toepassing goed was, kan uiteraard ook voor een andere goed zijn. De Hexamill werd derhalve onmiddellijk getest op de 20 vierkante meter Hardox staalplaat in Düsseldorf. Het resultaat in Duitsland was net zo spectaculair als in Finland. Waar voorheen drie sneden voor het frezen van het hele oppervlak nodig waren, kon met Hexamill met twee worden volstaan. Bovendien kon de voeding van 1120 mm/min naar 2000 mm/min worden verhoogd, zodat deze bijna verdubbelde. Bij een machine met een grotere capaciteit had de voeding gemakkelijk naar 2500 mm/min verhoogd kunnen worden. Het besparen van een snede in combinatie met de voedingverhoging verkortte de totale bewerkingstijd van 183 naar 68 minuten per werkstuk. Dankzij de extreme snijkantstabiliteit van de HPMN 1206ZETR-MD20 T250M snijplaat, werd bovendien de betrouwbaarheid van het verspaningsproces enorm verbeterd.

“Wij zijn meer dan tevreden met de prestaties van Hexamill”, zegt Damir Pavicic, die bij Metso Lindemann voor de inkoop van het gereedschap verantwoordelijk is. “We kunnen nu in slechts twee sneden frezen, elk met een snedediepte van 7 mm. Voor het frezen van het hele oppervlak van 20 vierkante meter kunnen we volstaan met één snijkant. Geen enkele andere frees die wij gebruikt hebben, leverde ooit dergelijke uitzonderlijke prestaties op.” Reinhart Grunert, groepsleider in de machinehal, voegt hieraan toe: “Hexamill is zeer zeker erg economisch. Hij heeft zes snijkanten, die we allemaal gebruiken.” Ondertussen zijn alle vlakfrezen die tot nu toe voor het frezen van grote oppervlakken gebruikt werden, door Hexamill vervangen.

De Seco Turbo familie

Nano Turbo

Ø 10 Ø 12

Nano Turbo 217/220.69 - 06 Hoekfrezen, gleuffrezen, axiaalfrezen, kopieerfrezen, circulair en helicoidaal frezen. Snijplaatafmeting 6 mm.

Super Turbo

Nano Turbo

Micro Turbo

De Turbo familie heeft op dit ogenblik drie snijplaatafmetingen. Deze drie snijplaatafmetingen zijn complementair en geven zodoende een vollezdige oplossing. Niemand anders kan deze unieke combinatie van moderne en hoogproductieve frezen leveren. Beschikbare diameters van 10 tot 125 mm. De snijplaatgeometrieen zijn superpositief en aangepast aan de verschillende toepassingen en snededieptes per type frees. De Turbo familie geeft eenvoud, universaliteit en productiviteit.

Super Turbo

Ø 40 Micro Turbo

Micro Turbo 217/220.69 - 09 Hoekfrezen, gleuffrezen, axiaalfrezen, kopieerfrezen, circulair en helicoidaal frezen. Snijplaatafmeting 9 mm.

Ø 125 Ø100

Super Turbo 217/220.69 - 12 Hoekfrezen, gleuffrezen, axiaalfrezen, kopieerfrezen, circulair en helicoidaal frezen. Snijplaatafmeting 12 mm.

Tandler, Bremen Duitsland

CBN freessnijplaat met twee levens Voor- en nafrezen met slechts één frees

Onder laboratorium omstandigheden laat kubische boriumnitride (CBN) verbazingwekkende efficiency zien en het komt bij moeilijke verspaningstaken pas echt tot zijn recht. Bij praktische toepassingen echter zijn niet altijd laboratorium omstandigheden aanwezig – zoals in de machinehal bijvoorbeeld. Seco frezen, in elk opzicht bedoeld voor zwaar gebruik, zijn echter precies waar de tandwielkast fabrikant Tandler in Bremen naar op zoek was. Ondanks de twijfels aan het begin koos de firma Tandler uit Bremen voor CBN, en dat niet in geringe mate dankzij de vakkundige adviezen en hulp die Seco tijdens het hele ontwikkelingsproject kon bieden. De voordelen van CBN als snijmateriaal zijn tamelijk voor de hand liggend: het is bijna net zo hard als diamant en is derhalve bijna net zo slijtvast. Als het gaat om het verspanen van harde en abrasieve materialen als grijs en coquillegietijzer is CBN Jan Greune en Carsten Wehmeyer niet te verslaan. Zijn uit(Tandler) staan altijd open voor stekende hardheid bij hoge productiviteitsverbetering. temperaturen (tot 2000°C) geeft een buitengewone snijkantstabiliteit, en de hoge taaiheid – veel beter dan keramiek – waarborgt een optimale processtabiliteit. De andere kant van de medaille is natuurlijk dat CBN snijplaten veel duurder zijn dan vergelijkbare keramische snijplaten. De productietechnici bij Tandler waren uitermate geïnteresseerd in dit nieuwe snijmateriaal. Dit Noord-Duitse bedrijf, beroemd om haar één- en tweetraps tandwielkasten voorzien van conische tandwielen met spiraalvertanding en haar kwaliteitsoplossingen voor klantspecifieke problemen, kan zeer zeker terugzien op een reeds lange traditie van openheid voor nieuwe technologieën. De verspaningsbewerking die de mensen in Bremen wilden verbeteren, was, op het eerste gezicht, niets bijzonders. De te verspanen werkstukken betroffen tandwielkast giet22

New Edge nr 2 2003

stukken van grijs gietijzer (GG25), waarvan de zijden met behulp van vlakfrezen op maat moesten worden gemaakt. Per jaar verspaant het bedrijf ongeveer 10.000 van dit soort tandwielkasten, in verschillende afmetingen en afwisselende seriegroottes, op twee met elkaar verbonden Heckert CWK 400 bewerkingscentra. Tot nu toe gebruikte Tandler alleen vlakfrezen voorzien van keramische snijplaten met een negatieve spaanhoek. Alhoewel zij met de resultaten best wel tevreden was, wilde Tandler de productiviteit nog verder verhogen. De weg naar een hogere productiviteit leek eerst bezaaid met obstakels en het waren de kleinsten, die de grootste problemen veroorzaakten: de korst van het gietijzer heeft een relatief hard oppervlak en dit veroorzaakte buitensporige gereedschapslijtage en breuk. Veranderingen in het gietproces maakten verschillende verspaningstoleranties noodzakelijk, en derhalve varierende snededieptes tijdens het verspanen. Maar dat is nog niet alles. De verspaningseigenschappen van het gietstuk werden tevens beïnvloed door zowel zijn legeringselementen als, tamelijk verrassend, zijn afkoelkurve. Dientengevolge beval Seco aan om nauw met de gieterij samen te werken: constante parameters tijden het gietproces zorgden, samen met CBN, voor een verdere verhoging van de productiviteit. Een factor die echter nog veel kritischer bleek te zijn, was de wanddikte van de tandwielkasten, aangezien deze tot een relatief kleine maat moest worden verspaand. De passieve krachten die door de negatieve spaanhoek ontstaan, samen met de veel hogere snijsnelheden, veroorzaakten een grotere naar binnen gerichte vervorming van het verspaande werkstuk. Alhoewel dit de werking van de tandwielkast niet beinvloedde, was dit zeer zeker onacceptabel vanwege de zeer strenge kwaliteitseisen van Tandler. Er werden daarna nog andere proeven uitgevoerd met ruwgereedschap voorzien van positieve spaanhoeken – en dit leverde tevens succes op: de snijsnelheden konden praktisch verdubbeld worden van 880 m/min met keramische snijplaten, tot ongeveer 1500 m/min met CBN300. De enige overgebleven beperkingen vormden nu alleen nog het bewerkingscentrum zelf. Ondanks een vermogen van 35 kW dat normaal gesproken ruim voldoende was, werd de machine nu bijna voortdurend tot haar capaciteitsgrenzen belast. De oorspronkelijk gekozen ronde snijplaten zijn inmid-

Experts van Tandler en Seco bundelen hun krachten om de beste oplossing te vinden.

dels vervangen door achthoekige Octomill snijplaten OFEN 070405TN-MD16 van CBN300. Bij de eerste proeven bleek de standtijd vergeleken met de keramische snijplaten die tot dan gebruikt waren, 3 maal zo lang te zijn, een resultaat dat nog niet helemaal aan de verwachtingen voldeed. De reden lag niet bij het snijmateriaal, maar aan de aan deze toepassing gekoppelde slijtagegrens. Waar eerdere speciale bewerkingscentra het zijvlak van het gietstuk in één freesbewerking zouden verspanen, hebben de flexibelere bewerkingscentra van tegenwoordig meerdere freesbewerkingen nodig. Tijdens de proeven kwam naar voor dat lang voordat de werkelijke slijtagegrens bereikt werd, de wrijvingswarmte brandplekken op het oppervlak van de tandwielkast ver-

oorzaakte, op plaatsen waar de wanddiktes betrekkelijk klein zijn. Alhoewel dit de sterkte-eigenschappen van het verspaande werkstuk niet nadelig beïnvloedt, laat het echter een onacceptabel oppervlak voor het daaropvolgende verfproces achter. Daarom kon CBN300 nauwelijks zijn uitstekende snijkantstabiliteit ten volle benutten. Hoewel de standtijd langer was, gaf CBN300 geen economisch voordeel. Het feit dat het omwisselen naar CBN300 intussen al met al tóch waardevol is geweest, kan worden toegeschreven aan een zeer eenvoudige doch ingenieuze ingeving: ondanks de brandplekken tijdens het nabewerken, is de snijkantsscherpte van de freessnijplaten nog steeds zeer acceptabel en kan ook voor het voorbewerken gebruikt worden. Aangezien zowel het voor -als nafrezen met een positieve spaanhoek worden uitgevoerd, kan elke frees tweemaal gebruikt worden zonder dat ze opnieuw hoeft te worden ingesteld. Als de standtijd bij beide bewerkingen gelijk is, wordt het positieve resultaat dat bij het nabewerken bereikt wordt, verdubbeld. Dit verdubbelen van gereedschapsfuncties maakt meerdere freesstations beschikbaar, een voordeel dat Jan Greune, hoofd productie bij Tandler, erg op prijs stelt: “Alhoewel we een freesmagazijn met 60 posities hebben, treden er nog veel te vaak stagnaties op vanwege het enorme aantal verspaningsbewerkingen, die voor de tandwielkasten nodig zijn.” Ondertussen zijn zowel Seco als Tandler zeer tevreden over de resultaten en de eerste frezen zijn reeds in gebruik. Tandler denkt dat er uiteindelijk toch nog meer verbeteringen uit te halen zijn. Jan Greune: “We zijn slechts op een tussenstation aangeland. Ik ben overtuigd dat er betere resultaten haalbaar zijn.”

Wanneer u de volgende keer geld uit een automaat wil halen, zorgt een Tandler tandwielkast er waarschijnlijk voor dat u het ook inderdaad krijgt.

New Edge nr 2 2003

23

Nieuwe dochteronderneming

Seco Tools Oy, Finland

Seco Tools Oy, de Seco dochteronderneming in Finland, werd eind vorig jaar opgericht en heeft nu in totaal tien werknemers. Vier van hen werken in het moderne kantoor in Helsinki, terwijl de overigen zich elders in het land bevinden. De klanten beschouwen de nieuwe dochteronderneming als een belangrijke stap voor de Finse markt.

Het bedrijf Oy Grönblom Ab trad reeds jarenlang op als distributeur voor Seco producten. Reeds in 1945 verkocht Grönblom Seco gereedschap in Finland. Toen Seco die activiteiten overnam, werd het Grönblom personeel dat reeds gespecialiseerd was in hardmetaal gereedschappen en verspaning, een baan bij Seco Tools Oy aangeboden. Op deze manier kon de dochteronderneming starten met een team van vakkundige mensen. “We vinden het gemakkelijker om direct met het Seco hoofdkantoor in Zweden contacten te onderhouden nu we als een dochteronderneming werken”, meent Keijo Manner, algemeen directeur van Seco Tools Oy. De leveringen worden gedaan vanuit het magazijn in Fagersta of het Europese distributiecentrum (EDC) in België. De goederen worden overgevlogen door Finnair en worden over het algemeen één dag na het plaatsen van de bestelling afgeleverd. De concurrentie in Finland is vrij scherp. Het land heeft in totaal 33 hardmetaalleveranciers. “Het aantal kleinere klanten groeit ten koste van de grote klanten”, vertelt Keijo Manner. “Kleinere klanten zijn vaak toeleveranciers van de grote bedrijven.” 24

New Edge nr 2 2003

Het Seco Finland team, vanaf de links: Tiina Veikkolainen, Rolf Johansson, Paavo Teitto, Keijo Manner, Juha Piiparinen, Seppo Saviranta, Jorma Kivinen, Petteri Heinonen, Anita Nyman en Stig Ådahl.

De Finse dochteronderneming heeft een nieuw, modern kantoorgebouw op het Opus Bedrijvenpark in Helsinki. Het park ligt op 10 minuten afstand van het centrum en een half uur van de luchthaven. Seco Tools Oy maakt deel uit van Seco Nordic, dat Zweden, Noorwegen, Denemarken en nu ook Finland bestrijkt. Er zijn in Finland ook een aantal distributeurs die Seco producten verkopen. De grootste hiervan is Pirkanmaan Työkalukeskus Oy, met haar hoofdkantoor in Tammerfors.

Low Cost Manufacturing Company N.V. (LCMC), Ieper België

CBN300 voor frezen

Seco helpt klant bij maximaliseren van efficiency. LCMC is een toeleverancier voor bedrijven zoals Atlas Copco, New Holland, Dana, Caterpillar, ZF, Picanol en Ingersoll. Tot 50% van de werkzaamheden bij LCMC bestaat uit het verspanen van grijs gietijzer (GG25 en GG30). “CBN300 stelt ons in staat om tot vier keer sneller te verspanen dan met hardmetaal”, zegt Dries Flamen, ingenieur bij LCMC.

De klanten oefenen voortdurend druk uit op hun toeleveranciers om de prijzen te verlagen en de efficiency te verhogen. Een van de manieren om dit te bereiken, is het vinden van nieuw, efficiënter verspaningsgereedschap. LCMC heeft het tijdens de huidige recessie niet slecht gedaan. De 40 werknemers werken in drieploegen dienst om alle binnenkomende orders aan te kunnen. Het bedrijf heeft 12 horizontale CNC-freesbanken. “Wij hebben zeer ervaren machine operators in dienst”, vertelt Dries Flamen. Bij het frezen van GG30 werkstukken, waarbij de Seco frezen R220.74 met diameters van 63 en 100 mm, en voorzien van SNEN0903ENS-M08 CBN300 snijplaten, hebben de snijkanten een standtijd van 5 uur (300 minuten). De snijsnelheid is 1200 m/min, de voeding 0,13 mm/tand en de snedediepte is 3 mm. Aangezien de standtijd van een snijkant 5 uur bedraagt, hoeft de snijplaat slechts zeer zelden geindexeerd te worden. Het bedrijf gebruikt haar eigen standaard systeem voor nabewerken. Dit bestaat uit de Seco frezen R220.30 voorzien van SEEX1203M14 T150M snijplaten, wat een zeer efficiënt en goedkoop systeem is. “Seco is een zeer belangrijke partner bij het oplossen van problemen. Jullie technische ondersteuning is uitstekend en stelt ons in staat om sneller, beter en goedkoper dan onze concurrenten te zijn”, meent Dries Flamen. Dirk van Landuyt, Seco’s technisch commercieel medewerker in de regio, is de man die de zaken van LCMC behartigt. De klant heeft vier ingenieurs die 10 procent van het personeel uitmaken, en ze werken allemaal aan het verbeteren en verhogen van de efficiency van de productieprocessen. LCMC heeft naturrlijk het ISO9001-certificaat.

Dries Flamen, Dirk van Landuyt en Patrick de Vos, Seco Marketing directeur voor de Benelux regio.

Dries Flamen en Dirk van Landuyt inspecteren de werkstukken na het verspanen met CBN300.

R220.74 met CBN300-snijplaten bij een verspaningsbewerking die een wolk spanen en vonken produceert.

New Edge nr 2 2003

25

Sisu Diesel Oy, Linnavuori Finland

Radiaaldraaien levert aanzienlijke tijdsbesparingen op Sisu Diesel Oy was het eerste bedrijf in Finland met het toepassen van de radiaaldraaimethode, die voor het bedrijf aanzienlijke tijdsbesparingen heeft opgeleverd. De voorgaande bewerkingstijd van 10 seconden is teruggebracht naar 0,5 tot 0,8 seconden, wat neerkomt op een totaal van 800 uur per jaar.

Sisu Diesel is een uitermate succesvolle dieselmotor fabrikant. De productie groeit gestadig en deze bedroeg vorig jaar 27000 motoren. Men verwacht dat deze hoeveelheid reeds in oktober van dit jaar bereikt wordt. Een snelle en efficiënte productie is derhalve uitermate belangrijk. De radiaaldraaimethode wordt gebruikt bij het nadraaien van geharde stalen tandwielen met een hardheid van 55 tot 62 HRC. Van de totale jaarlijkse productie van 750.000 tandwielen bij Sisu Diesel, zijn momenteel 100.000 geschikt voor radiaaldraaien met CBN100 snijplaten (CBN = kubische boriumnitride). Het verspanen gebeurt op het naafvlak. Sommige tandwielen zijn voorzien van een groef in het naafvlak, en de verspaningsbewerking op deze tandwielen is voor CBN100 veel te onregelmatig. Maar de Seco technici zijn momenteel bezig met het zoeken naar een nieuwe methode voor het oplossen van dit probleem. Vroeger duurde de bewerking met het toepassen van conventionele

26

New Edge nr 2 2003

methoden en snijplaten met CBN-punt ongeveer 10 minuten. Maar bij CBN100 en radiaaldraaien met TNGN 110304S snijplaten is de hele bewerking veel korter – tussen de 0,5 en 0,8 seconden. De tijdsbesparing op jaarbasis loopt al gauw op tot meer dan 800 uur. “Het verliep allemaal uitstekend en de klant is zeer tevreden”, zegt Stig Ådahl, de Seco-technicus in deze regio. Op deze bewerking werken twee draaibanken in ploegen 24 uur per dag. Sisu Diesel produceert dieselmotoren met een vermogen variërend tussen de 50 en 400 pk. De motoren worden toegepast voor het aandrijven van tractors, laders en boten, en tevens voor stationaire toepassingen.

Een Sisu dieselmotor.

In een vitrine bij de ingang van de fabriek worden diverse door het bedrijf geproduceerde tandwielen getoond.

Stig Ådahl van Seco Tools Oy met Matti Rinta-Kiikka, Jari Laine en Eino Haapahuhta, allemaal van Sisu Diesel.

Sisu Diesel is een lid van de Kone Groep. Het bedrijf produceert tevens tandwielen voor andere bedrijven in de Kone Groep, inclusief tandwielen voor sneeuwscooters en industriële machines. Het bedrijf heeft momenteel 600 werknemers en is voortdurend op zoek naar vakkundig personeel voor de

productie, met name naar machineoperators voor CNC machines. Deze fabriek werd opgericht in 1942 en is gevestigd in Linavuori, dat in de buurt van de bekende industriestad Nokia in West-Finland ligt.

EPB Shrinkfit technologie Seco biedt een compleet programma opnames voor krimpklemmen van frezen in de opname. Deze technologie biedt de hoogste klemnauwkeurigheid beschikbaar op de markt. Het systeem is in het bijzonder geschikt voor het klemmen van volhardmetaal frezen in toepassingen waar een hoge nauwkeurigheid vereist is en waar hoge snelheden gebruikt worden. Alle opnames in het programma zijn precisie gebalanceerd (maximum 3 g.mm/kg). Opnames voor alle types machinespindels zijn beschikbaar.

Er zijn drie nieuwe types ShrinkFit opnames. • Nieuwe ShrinkFit opnames volgens DIN norm. Beschikbaar met verschillende lengtes (kort, medium en lang) • Uitgebreid programma verlengde opnames voor toepassingen waar een grote uitsteeklengte nodig is. • Nieuwe ShrinkFit verlengingen met cilindrische schacht en Morse conus. Voor meer technische informatie betreffende de krimpopnames, zie de EPB Monobloc catalogus (T308) en HSK-A63 (TA308).

EPB ShrinkFit apparaten Seco EPB biedt krimpapparaten voor het krimpklemmen van gereedschappen met hardmetaal schacht en met gereedschapsstalen schacht. De apparaten zijn ontworpen voor een snelle en veilige krimpklemming van gereedschappen. Er zijn twee verschillende krimpapparaten beschikbaar. • EasyShrink 5 is geschikt voor het krimpklemmen van gereedschappen met hardmetaal of densimet (trillingsdempend materiaal) schachten. • EasyShrink 10 is geschikt voor het krimpklemmen van gereedschappen met gereedschapsstalen, snelstalen, hardmetaal of densimet (trillingsdempend materiaal) schachten.

De ShrinkFit apparaten kunnen besteld worden in verschillende uitvoeringen volgens uw eigen wensen en toepassingen. Toebehoren voor EasyShrink 5 en 10 • Gereedschapspositioneer systeem en koelapparaat • Voor hoge nauwkeurigheid, gebruik de digitale gereedschapslengte insteller. Afdekhulpstukken voor het koelapparaat. Afdekhulpstukken voor de ongebruikte posities in het koelapparaat geven een efficientere koeling.

New Edge nr 2 2003

27

Spirax-Sarco Limited, Cheltenham Verenigd Koninkrijk

Seco helpt bij productie rendementsverbetering bij Spirax-Sarco Spirax-Sarco is een van ’s werelds toonaangevende fabrikanten van apparatuur die bij stoomsystemen worden toegepast en vervaardigt kleppen, condenspotten, pompen, warmtewisselaarpakketten en regelapparatuur voor gecondenseerd stoom. Stoom is in een groot aantal fabrieken een zeer belangrijke voorziening. Spirax-Sarco heeft 4000 werknemers in 39 bedrijven over de hele wereld. Zij wordt vertegenwoordigd in 51 landen en heeft meer dan 100.000 klanten. De 1000 werknemers in Cheltenham zijn verdeeld over het hoofdkantoor en drie fabrieken in hetzelfde gebied. Spirax-Sarco heeft ervoor gekozen om met Seco als partner samen te werken om de kosten te verlagen en de productiviteit te vergroten. “Seco heeft ons op een nieuw, hoger plan in verspaning gebracht”, vertelt Mike Hart, productie manager in de Spirax-Sarco fabriek van de Runnings Road vestiging in Cheltenham. Eén van de voorbeelden is de productie van klepstelen, waarbij draaien, schroefdraadsnijden en gleufsteken aan te pas komen. “Met de hulp van Alex McGown, de Seco technicus, hebben we de verspaningstijd van de bewerkingen met 766 uur per jaar verkort”, zegt Mike Hart. Zonder deze vermindering had het bedrijf in een extra machine moeten investeren, om ervoor te zorgen dat de productie gelijke tred kon houden met de vraag.

Mike Hart en Alex McGown achter nabewerkt stoomklephuis.

Spirax-Sarco heeft Seco Tools UK geselecteerd als voorkeursleverancier van verspaningsgereedschap. De werkzaamheden bij het bedrijf met betrekking tot het rationaliseren van de gereedschapsvoorraad en het verbeteren van het productie rendement zijn momenteel in volle gang. De klant bespaart nu jaarlijks 766 uur op de productie van slechts één type kleponderdeel. Het gevolg hiervan is dat Spirax-Sarco de aanschaf van een nieuwe machine kan uitstellen.

28

New Edge nr 2 2003

Boren met Perfomax.

80% van de producten wordt vervaardigd uit gietijzer en SG-ijzer, en 20% uit staal. De meeste verspaningsbewerkingen zijn frezen en boren. Voor freesbewerkingen worden voornamelijk de Seco Turbo freesfamilie en Octomill toegepast. Perfomax en Crownloc worden voor het boren gebruikt. Naast het diverse Seco gereedschap gebruiken Alex McGown en zijn collega’s tevens het systeem ‘Productiviteits- en kostenanalyse’ (PCA) voor het bewaken van de verspaningsbewerkingen. PCA is een op Excel gebaseerd systeem dat zodanig is aangepast dat het de efficiency van verspaningsbewerkingen en eventuele knelpunten aangeeft. Bij Spirax-Sarco gebruikt men tevens ‘Automa-

tische gereedschapsafgifte’ (ATD) voor de distributie en bewaking van de snijplaten en beitelhouders. ATD is een slim distributiesysteem dat het verbruik van gereedschap gedetailleerd en in real-time aangeeft via het internet. “Hiermee kon Seco aan de klant precies laten zien wat er gebeurde en het tevens laten bevestigen. Dit is een belangijke vooruitgang in de ontwikkeling”, meent Mike Hart. Alex McGown en zijn collega’s hebben hun eigen kantoor in de fabriek van de klant. Zij hebben als taak de productiviteit te verhogen en de gereedschapskosten in de komende drie jaar met 30 procent te verlagen. En ze zijn al een heel eind op weg.

Nieuwe dochteronderneming

Seco Tools Roemenië S.R.L. De toenemende privatisering van de Roemeense industrie heeft geleid tot een grotere vraag naar ons gereedschap.

De jongste Seco dochter werd eind vorig jaar opgericht in Brasov in Roemenië. Voorheen behartigde de Hongaarse dochteronderneming van Seco alle belangen sinds 1997. De overgang naar een afzonderlijke dochteronderneming verliep uitermate soepel. De verantwoordelijkheid voor het treffen van de noodzakelijke maatregelen voor het vestigen, selecteren van de juiste mensen, het organiseren en starten van de administratie, was in handen van de directeur van de Hongaarse dochter, die goed op de hoogte was van de Roemeense markt. Seco Tools Roemenië S.R.L. startte haar eigen activiteiten door het in dienst nemen van 5 mensen in de eerste helft van januari 2003. De algemeen directeur van de Hongaarse dochteronderneming en het team voor technische ondersteuning zullen hun hulp en steun in de nabije toekomst voortzetten.

Bovenaan en van links naar rechts op de foto: Iosif Kovacs (verkoop), Lucian Stratulat (verkoop), Zoltán Kovács (HU), Zsuzsa Kiss (HU), Ferenc Vass (alg. directeur), Katalin Pál (kantoor), Emil Mucan (verkoop).

New Edge nr 2 2003

29

Machinefabriek Technology Twente B.V., Hengelo Nederland

Geïnvesteerd in nieuwe machine met gereedschap exlusief van Seco Machinefabriek Technology Twente B.V. was de eerste in Nederland die in een Hermle C800U vijfassig bewerkingscentrum met HS30 werkstukpallet systeem investeerde. De machine is uitgerust met Seco EPB houders, en 98 procent van het verspaningsgereedschap is afkomstig van Seco.

Machinefabriek Technology Twente B.V. werd opgericht in het voorjaar van 1990. Het bedrijf heeft momenteel 25 werknemers en totaal 16 CNC machines. De jongste aanwinst is de Hermle C800U. De totale investering bedraagt 600.000 euro, inclusief het gereedschap, de gereedschapshouders, de CAD/CAM software en de opleidingen. De machine is voorzien van een gereedschapsmagazijn met een capaciteit van 159 gereedschappen. Machinefabriek Technology Twente B.V. gebruikt Seco EPB Monobloc opnames als standaard. Door de aanschaf van het HS30 palletsysteem met ruimte voor 78 werkstukken kan de machine een afzonderlijke productiecel vormen. De robot die de pallets hanteert, kan de palletten met een nauwkeurigheid van 2 micron positioneren. Het bedrijf is een toeleverancier van producten voor onder andere de autoindustrie, waaronder VW en Volvo. De andere klanten zijn te vinden in bijvoorbeeld de olie- en gasindustrie, de halfgeleider en drukkerijindustrie. Het bedrijf heeft een zeer soepel verlopend productiesysteem en is gecertificeerd volgens zowel ISO 9001-2000 als ISO 14001. Zij heeft reeds een kwaliteitsstandaard die voldoet aan de Arbo- en veiligheidsvoorschriften (de aanstaande ISO 18001 normen). Begin 2003 werd Machinefabriek Technology Twente B.V. een lid van de Nederlandse Hartman Groep in Groenlo (Nederland), die op zijn beurt een dochter is van Aalberts Industrie N.V. Het bedrijf heeft ruime ervaring in het verspanen van o.a. superlegeringen, duplex roestvrij staal, CrNi-legeringen en titanium.

30

New Edge nr 2 2003

Van links naar rechts: Kevin Hanson (Seco technisch verkoper), Dick ter Haar (bedrijfsleider), Henk Hoek (algemeen directeur).

Het nieuwe Hermle C800U vijfassig bewerkingscentrum met HS30-palettiseersysteem.

Men vindt hier overal gereedschap van Seco, inclusief o.a. Super Turbo, Micro Turbo, Minimaster, Octomill, Performax, CrownLoc, MDT. De technische ondersteuning van Kevin Hanson, de technisch verkoper van Seco, wordt door de klant bijzonder gewaardeerd.

Mechanical Precision, Flemington, New Jersey Verenigde Staten

Seco-Carboloy axiaalfrees Perfecte oplossing voor hoge verspaningssnelheden

Mechanical Precision (Flemington, New Jersey), een middelgrote onderneming, werd onlangs geconfronteerd met een bijzondere uitdaging. Biach Industries, een van hun klanten en een fabrikant van systemen voor zowel het spannen als het aanbrengen en verwijderen van tapeinden, wendde zich tot Mechanical met een gloednieuwe toepassing, waarvoor hoge verspaningssnelheden nodig waren.

Axiaalfrezen bleek voor Mechanical Precision een efficiënte manier voor het verspanen van 39329 kubieke centimeter materiaal van een persframe.

Biach moest een pers bouwen voor gebruik in de elektriciteitsindustrie, die voor het samendrukken van gelaste pijpen zou worden gebruikt om de lassen te verbeteren, die een begin van vermoeiing vertoonden. Voor de productie van het persframe moest Mechanical Precision meer dan 39329 kubieke centimeter materiaal verspanen. In tegenstelling tot matrijzenfabrikanten had Mechanical nog nooit zoveel metaal hoeven te verslinden. De onderdirecteur van Mechanical, Mike Cullen, had een ingeving. “Aangezien we in feite een matrijs van thermisch behandeld staal 4340 uitfrezen dat erg op P20-staal lijkt, dat voor matrijzen wordt toegepast, dacht ik dat we het beste een frees zouden kunnen gebruiken. Maar”, gaat Cullen verder, “daar we geen matrijzenbouwer zijn, waren we niet op de hoogte van de nieuwste oplossingen voor deze toepassing. We namen toen contact op met Allwood Precision, een Seco-Carboloy distributeur, voor advies.”

De technisch specialist van Seco-Carboloy, Marek Szymak, en Bruce Young, de eigenaar van Allwood Precision, kwamen langs, keken naar de tekeningen en stelden de Seco-Carboloy axiaalfrees R217.79-01.50-3-16A voor. Axiaalfrezen is een moderne, zeer productieve verspaningsmethode. Het is een verspaningsbewerking die in één gereedschapscyclus wordt uitgevoerd. De frees maakt een serie overlappende (op boren lijkende) freesbewegingen om een stuk van een cilindrische materiaalplug één voor één te verwijderen. Vanwege de hogere stijfheid van een beweging in Z-richting kan de frees een grotere materiaaldoorsnede aan. Door dit proces zijn de productiecycli veel korter en is het rendement veel hoger. Er werd besloten om een axiaalfrees uit te proberen met een diameter van 37,5 mm voorzien van (2) APKT 1604PDTL-D15 T20M snijplaten. Het werkstuk was een cilinder met een diameter tussen de 760 en 1000 mm met een gewicht van meer dan 500 kg en was vervaardigd uit een taaie, thermisch behandelde materiaalsoort. Mechanical Precision moest een doorlopend gat van 25 x 100 mm met een lengte van 150 tot 175 mm in het werkstuk verspanen. Men besloot eerst vanaf de ene kant in langsrichting van het gat tot halverwege de diepte van 88 mm in te steken, met een overstap van 8,8 mm. Omdat de CNC machine niet voldoende koeldruk had, werd er perslucht gebruikt om de spanen sneller te kunnen afvoeren. Na het afwerken van de bovenkant werd het werkstuk omgedraaid en opgespannen om de andere kant af te werken, die op dezelfde manier als de bovenkant met axiaalfrezen werd bewerkt. Nadat het axiaalfrezen klaar was, werd het materiaal dat aan de binnenkant van het gat was achterbebleven met een vorkheftruck verwijderd. Het voorfrezen van het materiaal nam in totaal twee dagen in beslag. “Zestien uur voor 45 dollar per uur of 720 dollar, plus 8 snijplaten met een totale kostprijs van ongeveer 88 dollar, wat bij elkaar dus 808 dollar oplevert, is nogal afwijkend van de aanbieding voor waterstralen die in totaal 3500 dollar bedroeg”, zegt Cullen. “En met conventionele snelstaal vingerfrezen hadden we waarschijnlijk een week nodig gehad. We hebben dus drie dagen gewonnen.” Mechnical Precision kon vier frames afwerken met slechts één frees en totaal 40 snijplaten, die samen 718 dollar kostten. Dit gaf zulke goede resultaten dat Mechanical Precision deze frezen bij een op stapel staand project opnieuw wil gaan gebruiken. New Edge nr 2 2003

31

VERSNEL UW DRAAIEN IN STAAL TP2000 versnelt uw draaibewerkingen op stalen werkstukken tot een ongekend niveau. Op een vernieuwd substraat is een nieuwe bekleding, aangebracht met een nieuwe fabricagetechnolologie, toegepast. De taaiheid van TP2000 is vergelijkbaar met diverse ISO P30 hardmetaalkwaliteiten. Tegelijkertijd zijn de slijtvastheid en tempera-

tuurbestendigheid vergelijkbaar met een ISO P20 kwaliteit! % TP2000 is speciaal ontwikkeld voor het combineren van 50 100 temperatuurbestendigheid en snijkantsterkte voor betrouwbare productie bij hoge snijsnelheden. 0

Seco Tools AB, SE-737 82 Fagersta, Zweden. Tel +46 223 400 00. www.secotools.com

02417409 NL © SECO TOOLS AB, Zweden. Gedrukt in Zweden

db grafiska Örebro 2003

150 %