Agendapunt nr.:
Raadsvoorstel Onderwerp: Vaststellen (nieuwe) Verordening Ondergrondse Infrastructuur (VOI) Datum voorstel: 3 februari 2015 Vergaderdatum: 21 april 2015 Registratienr.: Opsteller: J. van Bekhoven Portefeuillehouder: C. van de Ven Voorstel Te besluiten om: 1. De (nieuwe) Verordening Ondergrondse Infrastructuur (VOI) en bijbehorende toelichting vast te stellen. En daarbij: 2. De Telecommunicatieverordening 2011 gemeente Reusel-De Mierden in te trekken. 3. Het voornemen uit te spreken om artikel 2.11 ‘(omgevings)vergunning voor het aanleggen, beschadigen en veranderen weg van de APV 2011 gemeente Reusel-De Mierden te wijzigen. Inleiding Algemeen Op het gebied van ondergrondse infra is veel ontwikkeling. Het aantal aanbieders van kabels en leidingen neemt jaarlijks toe, waardoor het steeds voller wordt in de ondergrond. Het opstellen in SRE verband van een uniform, eenduidig en volledig beleidskader op het gebied van kabels en leidingen geeft de gemeente Reusel-De Mierden de juiste gereedschappen om goed (pro) actieve regie over de openbare ruimte te voeren. Op dit moment heeft de gemeente Reusel-De Mierden alleen een Telecommunicatieverordening vastgesteld door de raad, maar deze is niet van toepassing op de kabels en leidingen van nutsbedrijven (Brabant Water, Enexis, Endinet). Voor de nutsbedrijven gelden er alleen afspraken uit oude contracten, de vergunningplicht uit de APV en het Handboek kabels en leidingen. Vanaf 2001 is een regionale werkgroep “Kabels en Leidingen” aan de slag gegaan om beleidskaders te ontwikkelen gebaseerd op het privaatrecht. Dit doen zij voor gemeenten, die deel uit maken van het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) met uitzondering van de gemeente Eindhoven. De werkgroep heeft in deze periode (2003) de uniforme aanpak voor het hebben, (ver)leggen en onderhouden van kabels en leidingen voor gemeenten uitgewerkt. In het Handboek Kabels en Leidingen (HKL), onderdeel van de uniforme aanpak, zijn regels opgesteld omtrent de procedure voor het aanvragen van vergunningen/ instemmingsbesluiten voor kabel- en leidingwerkzaamheden. Deze regeling is destijds door de gemeenteraad vastgesteld. In deze periode zijn er ook onderhandelingen gevoerd met de directies van de nutsbedrijven, voor het opstellen van nieuwe privaatrechtelijke overeenkomsten. Deze onderhandelingen zijn bijzonder moeizaam verlopen. Het was toentertijd de enige mogelijkheid om, op basis van het privaatrecht, nutsbedrijven te onderwerpen aan een legesverordening en straatwerkregeling waarbij de SRE gemeenten financieel werden gecompenseerd. De SRE gemeenten hebben verschillend van elkaar wel of geen contracten kunnen afsluiten met de nutsbedrijven. Zo wilde Enexis (de voormalige Essent-netwerkbeheerder) onder geen beding de nieuwe overeenkomst aangaan en hield vast aan de oude contracten uit de jaren dertig. Endinet (het voormalige NRE) en waarvan de SRE gemeenten aandeelhouders waren heeft met sommige gemeenten wel een contract gesloten, die op 1 juli 2015 opzegbaar is. Het is in het verleden dus niet mogelijk gebleken om op basis van het privaatrecht uniforme afspraken te maken met alle nutsbedrijven. Om die reden wordt er nu ook gekozen voor een bestuursrechtelijk kader. De werkgroep kabels en leidingen heeft in de eerste helft van 2012 de verordening weer op de agenda gezet en is vervolgens aan het werk gegaan om een VOI, Handboek kabels en Leidingen, en een nadeelcompensatie (verlegregeling) voor de SRE gemeenten uit te werken op basis van het
Page 1 of 5
bestuursrecht. Het uitwerken van een regionaal beleid wordt regiobreed gedragen echter zonder de gemeente Eindhoven. Voor het uitwerken van een (SRE) Verordening Ondergrondse Infrastructuur (VOI), is het noodzakelijk om de overeenkomsten met de nutsbedrijven op te zeggen. Dit om de nadeelcompensatieregeling van toepassing te verklaren. De gemeente Helmond heeft als voorloper binnen het SRE gebied een VOI opgesteld en vastgesteld naar voorbeeld van het VNG model. Het beste van deze VOI en andere verordeningen heeft geresulteerd tot de bijgaande VOI. Deze wordt ook aan de overige SRE gemeenten ter beschikking gesteld. Alle gemeenten binnen SRE gebied, m.u.v. Eindhoven, stellen dus dezelfde verordening vast, zodat de nutsbedrijven en telecombedrijven op een gelijkwaardige wijze behandeld worden. Relevante (wettelijke) beleidskaders Na de privatisering van de nutsbedrijven (elektra en gas) en de ontwikkelingen in de telecommarkt is er op het gebied van ondergrondse infra veel veranderd. Door de aanleg van glasvezel wordt het steeds voller in de (beperkt beschikbare) ondergrond. De Telecommunicatiewet verplicht ons daarbij ook nog om (extra) telecomkabels te gedogen. Juridisch gezien is er een tweedeling in de behandeling van kabels en leidingen, die in de openbare ruimte liggen. Voor de telecombedrijven is dit wettelijk geregeld door middel van de Telecommunicatiewet. Deze wetgeving is lokaal verwerkt in de Telecommunicatieverordening. Voor de overige netbeheerders, waaronder Enexis, Endinet en Brabant Water is dit door middel van privaatrechtelijke overeenkomsten geregeld dan wel is er niks geregeld (Brabant Water). Hierdoor is een scheve verhouding ontstaan in behandeling van nutsbedrijven/telecombedrijven, die we met het opstellen van een VOI inclusief een nieuw Handboek kabels en leidingen en de nadeelcompensatieregeling grotendeels recht willen trekken. Beoogd doel Het van toepassing verklaren van de VOI en bijbehorende regelgeving om zo uniform, eenduidig en volledig de beleidskaders op het gebied van kabels en leidingen in de gemeente Reusel-De Mierden te hanteren. Argumenten 1.1 Er is een uniforme werkwijze binnen de SRE werkgroep Kabels en Leidingen Uitgangspunt is om regionaal zo spoedig mogelijk een nieuwe verordening ondergrondse infrastructuur (VOI) vast te stellen en in werking te laten treden. De gemeente Helmond heeft in samenwerking met de SRE werkgroep kabels en leidingen een (concept) VOI opgesteld. Deze VOI kan toegepast worden door de overige SRE gemeenten. Hierdoor wordt de VOI binnen het SRE gebied (m.u.v.Eindhoven) hetzelfde toegepast en de nutsbedrijven en telecombedrijven op een gelijkwaardige wijze behandeld (tweewegenwet). De nutsbedrijven dienen tijdig op de hoogte worden gebracht, dat de bestaande overeenkomsten worden opgezegd en dat de nieuwe VOI hiervoor in de plaats komt. Alle nuts- en telecombedrijven zijn in augustus 2014 per informatieve brief vanuit de SRE werkgroep hiervan op de hoogte gebracht. 1.2 Het gelijkheidsbeginsel wordt in de VOI gewaarborgd Met deze verordening wordt een uniform, eenduidig en volledig beleidskader vastgesteld voor alle netbeheerders voor het aanleggen, onderhouden, verplaatsen en verwijderen van kabels en leidingen in openbare grond. Hierdoor heeft de gemeente Reusel-De Mierden de gereedschappen om goed (pro)actieve regie over de openbare ruimte te voeren. 1.3 De nadeelcompensatie is gunstiger voor gemeenten en minder gunstiger voor netbeheerders Na het vaststellen van de VOI zal een nadeelcompensatieregeling in combinatie met een nieuwe versie HKL (Handboek Kabels en Leidingen) aan uw college worden voorgelegd. Deze (aanvullende) nieuwe regels over financiële tegemoetkoming in de kosten bij verleggen van kabels en leidingen, ten gevolge van wijziging infrastructuur en bouwprojecten, zijn voor de netbeheerder minder gunstig dan in de (reeds opgezegde) bestaande overeenkomsten. Momenteel worden de kosten, in de geest van de overeenkomsten, voor het grootste deel bij de gemeente in rekening gebracht.
Page 2 of 5
In verband met deze benadeling moet daarom een redelijke opzegtermijn in acht worden genomen voordat de nieuwe financiële regels in werking kunnen treden. 2.1 De telecommunicatieverordening wordt in de VOI geïntegreerd In deze VOI is de huidige Telecommunicatieverordening geïntegreerd. Hierdoor is sprake van één uniforme verordening waarin zowel de regels voor telecommunicatienetwerken als voor de overige leidingnetwerken zijn opgenomen. De huidige Telecommunicatieverordening als zelfstandige verordening kan worden ingetrokken. 3.1 Door intrekking van de telecommunicatieverordening dient artikel 2:11 lid 4 van de APV gewijzigd te worden. Het intrekken van de huidige Telecommunicatieverordening heeft tot gevolg dat de verwijzing in de APV gewijzigd moet worden (komt later dit jaar in een apart voorstel naar de raad). In de APV wordt nu verwezen naar de telecommunicatieverordening. Deze verwijzing dient aangepast te worden in een verwijzing naar de VOI, zoals hieronder beschreven. Artikel 2:11 (Omgevings)vergunning voor het aanleggen, beschadigen en veranderen van een weg
Lid 4 (huidig) Het verbod geldt voorts niet voor zover in het daarin geregelde onderwerp wordt voorzien door het Wetboek van Strafrecht, de Wet beheer rijkswaterstaatswerken, het Provinciaal wegenreglement Noord-Brabant, de Waterschapskeur, de Telecommunicatiewet of de daarop gebaseerde telecommunicatieverordening. Lid 4 (nieuw) Het verbod geldt voorts niet voor zover in het daarin geregelde onderwerp wordt voorzien door het Wetboek van Strafrecht, de Wet beheer rijkswaterstaatswerken, het Provinciaal wegenreglement Noord-Brabant, de Waterschapskeur, de Telecommunicatiewet of de Verordening ondergrondse infrastructuur Reusel-De Mierden 2015. Consequenties 1.1 Nadeelcompensatie is minder gunstig voor netbeheerders In de op te stellen VOI zal worden verwezen naar nadere regels voor financiële tegemoetkomingen (bij wijze van nadeelcompensatie). In de nadeelcompensatie zijn regels vastgelegd over de financiële tegemoetkoming in de kosten die netbeheerders moeten maken als gevolgen van het verleggen van leidingen als gevolg van belangrijke gemeentelijke infrastructuur en bouwprojecten. Het voorstel voor deze nadere regels zal aansluiten bij de systematiek nadeelcompensatie Kabels en Leidingen (NKL’99) van het ministerie van Infrastructuur en Milieu en het eindadvies van de Commissie Burgering. De nieuwe regels over financiële tegemoetkoming in deze kosten zijn voor de netbeheerder minder gunstig dan in de opgezegde overeenkomsten, waarbij de kosten op dit moment vaak voor het grootste deel bij de gemeente werden gelegd. 1.2. Door niet in te stemmen dient de gemeente zelfstandig een regeling te treffen met nutspartijen Door niet in te stemmen met een (nieuwe) VOI zal gemeente Reusel-De Mierden zelf een regeling moeten treffen met de nutspartijen. Dit kan door de bestaande regelingen te handhaven of door een totaal nieuw concept te ontwikkelen en dat toe te passen. Door de huidige situatie te handhaven zullen er weinig stukken hoeven worden aangepast. Wel zullen er kosten worden misgelopen zoals leges, degeneratievergoeding en nadeelcompensatie. Tevens is er op deze manier geen uniforme benadering van de partijen, waarbij ja als lid van de SRE gemeenten sterker staat. 4.1 Nutsbedrijven zeggen contracten niet op De huidige overeenkomsten zijn inmiddels opgezegd. De opzegbrief is opgesteld door Hekkelman Advocaten. Tijdens het opstellen van dit raadsvoorstel hebben wij van Brabant Water en Endinet reeds een reactie ontvangen welke als bijlage zijn toegevoegd. Om als SRE gemeenten een gezamenlijk standpunt te houden worden de reacties van de nutsbedrijven door alle SRE gemeenten verzameld en naar de werkgroep gestuurd, waarin zij samen met Hekkelman Advocaten de verdere briefcorrespondentie opstellen. Richting Brabant Water hebben wij inmiddels gereageerd met de door de werkgroep opgestelde brief.
Page 3 of 5
Het risico bestaat, dat de nutsbedrijven niet akkoord gaan met het opzeggen van de contracten en dat zij hierover zullen gaan procederen bij de civiele rechter. Het inhoudelijk risico op verlies van een procedure is zo veel als mogelijk ingeperkt door een goede opzegbrief met een redelijke opzegtermijn. Er is inmiddels jurisprudentie: in een soortgelijk geval heeft de Hoge Raad de gemeente De Ronde Venen in het gelijk gesteld in het proces met Stedin/Eneco/SNU. Momenteel spelen bij de As 50 gemeente vergelijkbare zaken. Hier heeft Endinet een bodemprocedure aangespannen i.v.m. het opzeggen van de overeenkomst. Financiën Baten en lasten worden in de reguliere P&C cyclus meegenomen. Voor (externe) juridische advisering (Hekkelman Advocaten) met betrekking tot brieven kunnen er kosten voortkomen. Deze brieven worden echter in SRE verband opgesteld en de desbetreffende kosten worden dan ook gedeeld door de gemeenten waar de brief betrekking op heeft. Communicatie Nutsbedrijven en telecombedrijven hebben een informatieve brief ontvangen van de SRE werkgroep kabels en leidingen over de nieuwe VOI en het voornemen om de overeenkomsten op te zeggen. Vervolgens heeft ieder gemeente afzonderlijk een brief naar de nutsbedrijven gestuurd om de overeenkomsten op te zeggen. Burgerparticipatie Vervolg Na vaststelling van de VOI: 1. De nadere regels (Handboek kabels en leidingen) waarin met name procedurele en technische aspecten ten aanzien van kabels en leidingen zijn opgenomen zal binnenkort worden afgerond en worden voorgelegd aan het college ter vaststelling. 2. Tevens zullen de beleidsregels met betrekking tot de nadeelcompensatieregeling worden afgerond en ook tegelijkertijd worden voorgelegd aan het college. Bijlagen 1. Verordening ondergrondse infrastructuur (VOI) Reusel-De Mierden 2015. 2. Toelichting op de Verordening Ondergrondse Infrastructuur. 3. Correspondentie nutsbedrijven tav opzegging huidige overeenkomsten. Ter inzage Burgemeester en wethouders van Reusel-De Mierden De secretaris De burgemeester
J.H. Sanders secretaris (wnd)
Page 4 of 5
H.A.J. Tuerlings
Raadsbesluit Vergaderdatum: Onderwerp: Registratienummer:
21 april 2015 Vaststellen (nieuwe) Verordening Ondergrondse Infrastructuur (VOI)
De raad van de gemeente Reusel-De Mierden; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 3 februari 2015 gelet op de Gemeentewet, de Belemmeringenwet Privaatrecht, de Algemene wet bestuursrecht, de Algemene Plaatselijke Verordening, de WION en de Telecommunicatiewet Besluit 1. De (nieuwe) Verordening Ondergrondse Infrastructuur (VOI) en bijbehorende toelichting vast te stellen. 2. De Telecommunicatieverordening 2011 gemeente Reusel-De Mierden in te trekken. 3. Het voornemen uit te spreken om artikel 2.11 ‘(omgevings)vergunning voor het aanleggen, beschadigen en veranderen weg van de APV 2011 gemeente Reusel-De Mierden te wijzigen. Vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van Reusel-De Mierden van 21 april 2015
de griffier
de voorzitter
J.C.M. van Berkel
H.A.J. Tuerlings
Page 5 of 5
