31e jiergong - nûmer 149 - juny 2013
Van de redactie Als we naar buiten kijken, zien we regen, regen en nog eens regen. Waar blijft die zomer met heerlijk barbecueweer, buiten zitten tot laat in de avond en genieten van de zon? Het journaal van vandaag, 23 mei jl. liet beelden zien van ‘het weer’ precies een jaar geleden, maar liefst 30 graden Celsius en vandaag hebben we op het nippertje geen record gevestigd wat betreft de koudste 23 mei ooit met 10,5 graden! Dit krantje brengt misschien wat afleiding. Er staan weer een aantal mooie verhalen in. Een bijzondere aflevering van ‘De Klos’. De familie Peters-Ellenbroek neemt ons in deze ‘Klos’ zelfs bijna een eeuw mee terug in de tijd. Ook weer veel oog voor de natuur in deze uitgave. Onze vaste schrijver ‘Knilles’ lijkt concurrentie te krijgen in de persoon van Jan Bakker. Beide schrijvers, bedankt voor het delen van jullie verhalen! En natuurlijk ontbreekt het vervolg op de belevenissen in Noorwegen niet. Zou het emigreren vanaf nu allemaal van een leien dakje gaan? Nog even en de zomer staat voor de deur. De drukte voor het maken van de versierde wagens en alle overige voorbereidingen voor het dorpsfeest zullen de komende weken losbarsten. Het mooie weer hebben we nog tegoed dus dat moet vast een puik feest worden in juli! We wensen iedereen een hele fijne zomer! Redactie ‘De Twa Doarpen’ Nog even extra attentie voor de kaatswedstrijden, er zit een wijziging in de wedstrijddata. Zie hiervoor de agenda op pagina 39.
1
2
INHOUDSOPGAVE De Klos 5 Neem jullie mee naar Noorwegen..(deel3) 11 Donateurskonsert ASAF 15 Wollen wy dit meielkoar wol? 17 Jeugdsponsoractie 18 Berne iepenloftspul: Asteriks & Obeliks 19 De natoer en it waar, altyd wer oars? 21 Kids corner 28 Puzzelcompetitie ronde 4 16 Gast van de raad Súdwest-Fryslân 31 Wat je in de natuur mee maken kan 33 Kort nieuws van het Dorpsbelang 35 Puzzelcompetitie Ronde 5 36 Uitslag puzzelcompetitie ronde 4 / stand + oplossing 37 Agenda / Kaatsagenda /Inleverdata Twa Doarpen 39 Huisartsen - medische hulp 40
“De Twa Doarpen” Doarpskrante foar Lollum en Waaksens Redaksje: Durkje de Jong, Linda Postma, Corrie Schilstra, Pietsje Sieperda, Jantsje Siesling,
til: (0517) 469107 til: (0517) 850931 til : (0517) 469305 til: (0517) 469268 til: (0517) 469169
Finansjes en Advertinsjes: Pietsje Sieperda, Ald Haven 23, 8823 SR Lollum Typewurk: Linda Postma, Buorren 4a, 8845 SG Waaksens Opmaak: John v.d. Berg, De Bieren 2, 8845 SH Waaksens E-mailadres:
[email protected] Bank.no 37 20 61 036
Mededeling: Voor de inhoud van ingezonden stukken neemt de redactie geen verantwoordelijkheid. Beledigende en/of discriminerende stukken worden niet geplaatst. Anonieme brieven worden niet geplaatst, inzender moet minimaal bekend zijn bij de redactieleden. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden tekst in te korten vanwege ruimtegebrek.
3
4
De Klos
Rob en Annemarie Peters - Ellenbroek Rob Peters werd als Robbert Petrow geboren in een klein plaatsje vlakbij de Duits-Poolse grens, als kind van welgestelde, intellectuele Russische Joden. Zijn ouders hadden in het begin van de jaren ’20 van de vorige eeuw, met achterlating van hun aardse bezittingen – te weten het reeds eeuwen in de familie zijnde kasteel en het niet onaanzienlijke familiekapitaal – moeten vluchten uit Rusland, als slachtoffer van de steeds fellere communistische Agitprop (agitatie en propaganda), die zich nu precies richtte tegen welgestelden, intellectuelen en Joden. Door zijn achtergrond en zijn aangeboren talenknobbel sprak Robbert niet alleen Russisch, Pools en Duits, maar ook vloeiend Jiddisch, Hebreeuws, Engels, Frans, Spaans, Italiaans en Maleis – iets wat hem in zijn latere leven nog vaak goed van pas zou komen. Kort nadat in 1933 Hitler in Duitsland aan de macht kwam, nam het hele gezin de wijk naar Nederland, waar Robberts vader een bloeiende diamanthandel opbouwde. Helaas sloeg het noodlot zeven jaar later opnieuw toe, met de Duitse inval in Nederland. Op 14 mei 1940, de dag van de Nederlandse capitulatie, vluchtte het gezin, wederom met achterlating van alle bezittingen, met de laatste kotter die uit IJmuiden vertrok, en bereikte na een dagenlange zeereis vol ontberingen het Engelse vasteland. Kort nadat de jonge Robbert zich in Londen had gevestigd, werden zijn niet geringe kwaliteiten opgemerkt door de hoogste kringen, en na enige tijd te hebben gewerkt op de Nederlandse ambassade, werd hij benoemd tot persoonlijk adjudant van H.K.H. Koningin Wilhelmina – iets waar noch de koningin, noch hij, ooit ruchtbaarheid aan heeft willen geven. Robbert (“Robbie” voor intimi) stond de majesteit met raad en daad terzijde, en zijn inspanningen waren voor de vorstin van onschatbare waarde. “Zonder Robbie had ik mijn zware taak hier nooit kunnen vervullen,” aldus schreef zij in haar nimmer gepubliceerde Geheim Dagboek. Ondanks zijn belangrijke functie aan de zijde van de Majesteit had Rob het idee dat hij méér moest doen. “Ik kan niet werkeloos blijven toezien, terwijl mijn geliefde Vaderland wordt vertrapt,” zo liet hij zich in het bijzijn van Wilhelmina een keer ontvallen. Welk “vaderland” dat was, liet hij daarbij in het midden. Daarop besloot hij dienst te nemen bij de RAF, en na eerst een aantal bombardementsvluchten te hebben gevlogen als boordschutter, wist hij in recordtijd zijn opleiding tot piloot te voltooien. Als gezagvoerder en leider van een squadron Lancasters vloog hij vele tientallen succesvolle nachtelijke missies boven Duitsland. Onder zijn bekwame leiding liep geen enkel toestel, noch een bemanningslid, ooit één schrammetje op. Maar op 23 juni 1944 sloeg het noodlot toe. Tijdens een uiterst geheime missie boven Berlijn, die tot doel had Hitler en zijn kornuiten middels een precisiebombardement uit te schakelen, werd zijn toestel door een verdwaal-
5
6
www.jats.nl
[email protected] 06-25377299
de luchtdoelgranaat getroffen. Met bijna bovenmenselijke inspanning wist hij zijn, op nog slechts één motor vliegende, “kist” veilig aan de grond te zetten. Uiteraard kon hij niet voorkomen dat zijn bemanning en hij door de Duitsers krijgsgevangen werden gemaakt. Ze werden geïnterneerd in een kamp ten oosten van Berlijn, alwaar Rob, door alle gevangenen op handen gedragen, wederom de rol van leider op zich nam. Met grote voortvarendheid werd een ontsnappingsplan gesmeed, en vier maanden later wist Rob met zijn gehele bemanning via een met de blote hand gegraven tunnel uit het zwaarbewaakte kamp te ontsnappen. Deze prestatie viel echter nog in het niet bij wat daarna volgde. Samen met zijn mannen slaagde Rob erin om, dwars door de chaos van de zich terugtrekkende Duitse troepen, naar het oosten te trekken en daar in februari 1945 contact te maken met het Rode Leger onder bevel van generaal Zjoekov, dat toen al was opgerukt tot aan de rivier de Oder. Al spoedig zou Rob een van de belangrijkste strategische adviseurs van Zjoekov worden bij de opmars naar Berlijn. Dank zij het feit dat hij uitmuntend Duits sprak, kon hij in vermomming vele levensgevaarlijke verkenningsacties achter de vijandelijke linies uitvoeren. Het was ook in deze tijd dat Rob zijn latere echtgenote, Annemarie Ellenbroek, voor het eerst ontmoette. Annemarie was als Annemarija Evgeniya Broekskaja geboren als boerendochter en woonde haar eerste levensjaren in een klein dorpje onder de rook van Moskou. Al op zeer jeugdige leeftijd bleek zij een uitzonderlijk danstalent te hebben en daarom verhuisde ze op 6-jarige leeftijd naar Moskou, waar zij aan haar opleiding aan het wereldberoemde Bolsjoj Ballet begon. Maar op 22 juni 1941, direct na het begin van operatie Barbarossa, de Duitse inval in de Sovjet-Unie, brak zij haar opleiding af en meldde zich als vrijwilligster aan bij het Rode Leger. Maar omdat zij nog veel te jong was en bovendien een meisje, werd ze afgewezen. Hierop vermomde ze zich, met aangeplakte snor en al, als jongen (door haar jeugdige leeftijd had ze, met haar door haar dansopleiding zeer tanige lichaam, nog nauwelijks vrouwelijke vormen) en werd ze wel aangenomen. Aanvankelijk vocht ze als frontsoldaat in de voorste rijen bij de verdediging van Moskou. Later in de oorlog, toen ze haar vrouwelijke vormen niet langer kon verhullen, kreeg ze als eerste vrouw de rang van tankcommandant in het 62ste leger, onder bevel van generaal Tsjoejkov. Zo vocht ze mee in de slag om Stalingrad en was ze als tankcommandant verantwoordelijk voor de vernietiging van in totaal 162 Duitse tanks. Ze werd door haar manschappen op handen gedragen. Ze zat ook niet bepaald stil: overdag vocht ze als een leeuwin, tegen de avond begaf ze zich naar de veldkeukens, waar ze er met de meest eenvoudige ingrediënten in slaagde de heerlijkste maaltijden voor haar manschappen te bereiden, en des avonds vermaakte ze vaak de officieren met geïmproviseerde dansvoorstellingen.
7
MIKEBIKE FIETSEN Voor als u een goede en goedkope fiets zoekt. Wij bieden u goede fietsen, nieuw en gebruikt, tegen bodemprijzen. Zowel kinder, heren en dames, ook voor onderdelen etc. Voor ons actuele aanbod kijk op www.waaksens.nl voor vragen en info mail of bel! Michaëla van Beekhuizen Buorren 23, 8845SG Waaksens Litt. 06-41320816
JUNI AANBIEDINGEN De onverwoestbare CST Otis Max Breaker city/trekking buitenband voor dagelijks gebruik, door de speciale 3 mm anti-leklaag is de Otis vrijwel ondoordringbaar voor scherven en stenen, ondanks de extra dikke pechbescherming biedt de Otis door zijn profiel-design een geringe rolweerstand en een goede grip in elke situatie. Verkrijgbaar in de maten: 26 x 1.76 (47-559), 26 x 1 3/8 (37-590), 700 x 25C (25-622), 700 x 28C (28-622), 28 x 1.25 (32-622), 28 x 1 3/8 * 1 5/8 (37-622), 28 x 1.50 (40-622), 28 x 1.75 (47-622), 28 x 1 1/2 (40-635)
Triathlon stuur van € 24,95 voor
28 inch Back to School fietsen al vanaf € 349,95 Voor elk merk kunt u bij ons terecht.
8
Nu Binnen & Buitenband van € 29,95 voor € 24,95
€ 19,95
Hoewel het bij hun ontmoeting, in een legertent tijdens overleg met de generale staf, liefde op het eerste gezicht was, ging de oorlog voorlopig voor. Rob trok met de eerste fronttroepen Berlijn binnen, en was getuige van het planten van de Sovjetvlag op de Rijksdag, op 30 april 1945. Kort daarop was de oorlog officieel voorbij. Annemarie kreeg wegens haar vele verdiensten na de oorlog de onderscheiding “Geroj SSSR” ofwel “Held van de Sovjet-Unie” – een van de weinige vrouwen die deze eer te beurt viel. De bij deze onderscheiding behorende gouden ster licht nog steeds in een doosje in het dressoir. Rob en Annemarie vestigden zich in Amsterdam, en dank zij de voorspraak van een hooggeplaatst persoon, verkregen ze beiden de Nederlandse nationaliteit. In 1946 traden ze in het huwelijk. In 1948 vertrok Rob, op speciaal verzoek van koningin Wilhelmina, naar Nederlandsch Indië, om daar een onderzoek in te stellen naar eventuele misdragingen van Nederlandse troepen tijdens de zogeheten politionele acties. Tijdens zijn verblijf in Indië sloeg het noodlot andermaal toe. Een beeldschone Javaanse prinses werd verliefd op hem en verklaarde hem haar liefde. Hoewel haar oogverblindende schoonheid hem deed duizelen van verlangen, was zijn liefde voor Annemarie sterker, en wees hij de avances van de prinses af. Dit gold in de Javaanse cultuur als een grove belediging, waarop haar vader, een zeer invloedrijk vorst, op wraak zon. Hij spon een web van leugens en aantijgingen, wat er uiteindelijk toe leidde dat Rob voor de krijgsraad moest verschijnen, op verzonnen beschuldigingen van landverraad en spionage. Het was slechts door persoonlijke tussenkomst van koningin Wilhelmina dat Rob niet ter dood werd veroordeeld, maar in plaats daarvan werd veroordeeld tot 30 jaar vestingstraf. Tijdens de eerste jaren van zijn gevangenschap schreef Rob zijn geheime memoires, die Indië werden uit gesmokkeld en die uiteindelijk ook de nieuwe koningin, H.K.H. Juliana, onder ogen zouden komen. Op haar voorspraak werd hem in 1950 in stilte gratie verleend. Rob keerde terug naar Amsterdam, waar hij, in navolging van zijn vader, in de diamanthandel ging. Het ging hem zakelijk zeer voor de wind, en hij vergaarde een fortuin, maar andermaal zou het lot tenslotte anders beslissen. In 2005, slechts enkele maanden voordat Rob met pensioen zou gaan, nam zijn zakenpartner de wijk naar Zuid-Amerika, met medeneming van het gehele bedrijfskapitaal, Rob en Annemarie geheel berooid achterlatend. Goede raad was duur. Maar op een goede dag, kort nadat een automobiel met een AA-nummer was gesignaleerd in het armoedige straatje waar ze hun intrek hadden genomen in een petieterig woninkje, werd er een flink bedrag overgemaakt op hun bankrekening. Als naam van de gulle gever stond op het afschrift slechts “B”. Met het aldus verkregen geld kochten ze in 2007 een woning in Friesland, in het kleine dorpje Waaksens. Daar hopen zij hun laatste dagen in rust te slijten, genietend van het schitterende Friese landschap en de indrukwekkende vergezichten en wat het belangrijkste is:
9
10
zich omringd wetend door de Friezen, die hen zo liefdevol in hun gemeenschap hebben opgenomen. Elke gelijkenis met bestaande gebeurtenissen en/of personen berust op louter toeval We rollen de klos door naar Matzen en Jacob-Meint Postma
Neem jullie mee op weg naar… en ons leven in Noorwegen (deel 3) Vrijdag 7 juli krijgen we bericht dat wij, onder voorbehoud, de nieuwe eigenaars zijn van Åsheim het huis en Strandli, de hut! Oh wat zijn we blij, dolblij! Wel is er nog een ‘maar’ want er zijn nog een paar instanties die er hun goedkeuring aan moeten geven. De overdracht zal, als alles goed gaat, 1 september zijn. En wij zijn druk, vreselijk druk met pakken, ruimen en de voorbereiding van ons afscheidsfeest. We hielden een barbecue bij ons in de tuin in Nijkerkerveen. Het was een fantastische dag. We troffen het geweldig met het weer, en het was heel bijzonder om op deze manier afscheid te nemen van familie en vrienden! Van 19 t/m 29 juli komt Siet ons helpen met ruimen en inpakken, wat zijn we blij met haar hulp! Ook worden nu de schapen, geiten en kippen verkocht, niet niks, dat is wel even slikken! Maandagmorgen 31 juli komt verhuisbedrijf Dijkshoorn met 7 man sterk. Wij hebben voor dit bedrijf gekozen omdat ze veel ervaring hebben met verhuizingen naar Noorwegen en omdat zij mogelijkheden hebben om onze inboedel tijdelijk op te slaan. Voor we het weten zijn het huis en de schuren leeg…en kunnen we gaan schoonmaken. Arno, Hege en Mads zijn inmiddels verhuisd naar Hønefoss en wij zijn blij dat we in ieder geval de maand augustus bij hun kunnen wonen, een zorg minder. Vrijdag 4 augustus komen we in Noorwegen aan, we rijden via ons ‘nieuwe huis’
11
APK
vanaf € 34,-- incl. btw & afmeldkosten. Roetmeten voor diesels € 27,50 incl. btw. Al 17 jaar deskundigheid, service & kwaliteit Automobielbedrijf Wester Hizzaarderlaan 14 8823 SJ Lollum Telefoon 0517-469145
Uw auto is in goede handen. 12
naar Hønefoss. Er staat een grote container bij ‘ons huis’, die nog leeg is en het huis is nog vol, nou ja….ze hebben nog een kleine 3 weken de tijd om het leeg te halen. Ook wij hebben deze 3 weken mèèr dan nodig, onder andere voor het regelen van een verblijfsvergunning. Hiervoor moeten we naar Lillestrøm. Voor het regelen van een persoonsnummer moeten we naar Halden en dat is toch wel een 2 1/2 uur heen en 2 1/2 uur terug, ja…de afstanden zijn hier groot. Het persoonsnummer hebben we nodig om een bankrekening te kunnen openen. Deze reis hebben we 2x gemaakt, de kaartjes moesten we persoonlijk komen ophalen. Arno en Hege hadden nog geen internet, ze waren namelijk pas verhuisd, wij naar de bibliotheek waar je gratis kon internetten…dus ook bankieren. Dat was meer dan spannend, ik had toen nog niet zoveel ervaring met computers en zeker niet met de Noorse! Gelukkig is het allemaal gelukt.
Vrijdag 1 september is om 13.00 uur de overdracht van de sleutels, we zijn er eerder dan de makelaar…zien de container staan….die nog leeg is…en het huis nog vol!!! Merete, de makelaar komt en zegt ons dat er problemen zijn. En om het huis leeg te krijgen kan er een rechtszaak gestart worden. Oh wat een teleurstelling, ik moet even huilen, wat doen we nu??? We hebben gèèn zin in een rechtszaak, na wat heen en weer gepraat geven we ze nog 2 weken om het huis leeg op te leveren. Wij krijgen wel de sleutels van de beide hutten mèt inboedel, daar kun-
13
Het bedrijf voor al uw AUTOMATISERING, zowel hardware als software
- Complete systemen - Losse componenten - Aanleggen netwerken
- Software - Maatwerk software - Internetpagina’s
Ook kunt u bij ons terecht voor het vaste onderhoud van uw netwerk en systemen, hier kunt u denken aan het updaten, opschonen, het maken van een back-up en het uitbreiden van uw systemen. Voor verdere informatie en tarieven: Jorritsma Automatisering Ald Haven 13 8823 SR Lollum Tel: 0517-469071 Mob: 06-23688811
Technisch Installatie bedrijf
FA. D. v. Wieren Wommels H.Baarda Hizzaarderlaan8 8823 SJ Lollum tel./fax: 0517-469157 Mobiel: 06-22 786 867 Het adres voor aanleg en onderhoud van: Dakbedekking - Zinkwerken - Gas Centrale Verwarming - water - Sanitair
14
nen we slapen. Er was gèèn water, dus gauw boodschappen doen in Ørje om onder andere grote plastic kannen met water te halen. De eerste nacht niet al te best geslapen….muizen! De volgende morgen het beddengoed etc. verhuisd naar het kleine hutje, welke muizen vrij is! De grote hut grondig schoongemaakt, vallen gezet en nà 2 dagen konden we hier weer slapen. Voor een familieweekend vertrekken we 5 september naar Nederland, komen 12 september weer thuis, zien dat de container wèg is en het huis leeg, we zijn zò blij! (wordt vervolgd) Richt Lycklama à Nijeholt
Donateurskonsert!! - famyljefeest? It wie freed 19 april. De jûns om acht oere siet Asaf klear foar syn jierlikse donateurskonsert yn ús moai fersierde doarpshûs De Nije Haven. Wêrom fersierd? Us programma hie as tema ‘Kleuren’. De korpsleden dienen hjir sels ek oan mei. Wol swarte broek/rok, mar boesgroen, bloeske of wat ek mar mocht elk sa kleurryk mooglik betinke. En sa wie it ek, fan blauwe prúk oant oranje hoed en alles wat dertuskenyn kin. Wy hienen in moai publyksprogramma ynstudearre. Om acht oere sette Asaf yn mei in pittich stik mesyk op marstempo, The Pink Panter. Hjirnei komt ús presintator Jan van der Kuur yn byld: hy iepenet dizze jûn en praat it hiele programma oanmekoar. Dan komt de oankommende jeugd oan bar: as earste mei Famke van der Veen har hearre litte op har klarinet. Sy spilet har solostikjes mei ûndersteuning fan CDmesyk. De CD-spiler lit it wat ôfwitte, dat Famke spilet har lêste stikje mar solo. Keurich, Famke. Hjirnei mei Jikke Algra hearre litte wat sy kin op de dwarsfluit. Ek keurich, Jikke. Ja, je moatte it mar dwaan! Moai as dizze beide dit moaie mesykmeitsjen oppakke. No is it trochsette, dan kinne se hjir har hiele libben wille fan hawwe. Dan Joram, Jan Harmen en Sjoerd. Joram, yn it korps as trombonist, yn dit trijetal as sjonger, Jan Harmen as gitarist, goed hear, en dan drummer Sjoerd en wy witte wol, Sjoerd kin ek sjonge. Mar in moai optreden mei jim trijen, jonges, bysûnder! Dan komt Asaf mei twa mesyknûmers. Soldaat fan Oranje en Blueberry Hill ûnder lieding fan dirigint Johan Hage. Hy ferfangt Joke dy’t in skoftke mei kreamferlof is. Hjirnei krije wy de ferrassing fan de jûn. Jan van der Kuur kriget út hannen fan foarsitter Durk in spjeldsje opspjelde fan de gemeente Súdwest-Fryslân, want hy is útroppen foar Asaf ta frijwilliger fan it jier. Boppedat waard hy even ferfangende dirigint foar it korps; hy krige it dirigearstokje fan Durk en dêrmei moast er de
15
Waltz nr. 2 - Maestro dirigearje. En it gong mar bêst; hoe is it mooglik, wy wienen tagelyk klear. Dan kriget Johan it stokje wer fan Jan en hawwe wy wer in bysûnder optreden. Annabeth mei har basklarinet spilet de prachtige solo yn Blue Eyes fan Elton John mei begelieding fan it korps. Dan spylje wy as korps noch Yellow River fan Christie, Hollandse Hits fan Marco Borsato en Vlieg met me mee fan Paul de Leeuw. Hjirnei krije wy de pauze mei de ferlotting. Laura hat dit ûnderdiel wer kreas fersoarge. Sy hat 800 lotten of enveloppen mei om de tsien in priislot deryn. De keferten binne samar ferkocht en dêrmei wie de tafel mei 80 prizen leech. En omt dit allegear sa flot ferrint, begjint Asaf nei de pauze mei in flotte mars The Golden Gate Bridge (tempo 140). Dan Tseard Nauta. Wy hawwe allegear oer him lêze kinnen. De muzikale duizendpoot. No, nim mar fan my oan, dat is hy ek, mei syn 51 jier gewoan in natoertalint; je moatte dat gewoan hawwe, dit hat hy gewoan meikrigen. Ik haw even in praatsje mei him makke; hy is dus fan 1962, nei AMV-lessen hân te hawwen siet hy mei 8-9 jier al achter it oargel of it harmoanium en letter de piano. Hy hat tsjerkoargel spile en tromboane blaasd by it korps. Wy hawwe it sjoen en heard. As ôfsluter hawwe wy mei Tseard optreden yn it spyl- en sjongstik Concordia, troch Tseard sels op mesyk en tekst setten. Nochris, dit wie in hiele moaie ôfsluter. Dan noch as tajefte fan Asaf it slotstik fan Marco Borsato syn Hollandse Hits.
Hjirnei slút Durk as foarsitter de jûn ôf mei betankjes en blommen foar dejingen dy’t meidien hawwe om dizze jûn slagje te litten, en net te ferjitten de helpmuzikanten, de twa saksefoanistes, de trompettiste, de klarinettiste en tromboniste. It wie in prachtige oanfolling mei echte faklju. Wy sjogge hjiryn, Asaf kriget op
16
ferskillende plakken bloedearmoede. Om myn ferhaal nei sa’n skitterjend moaie jûn net te lang te meitsjen: ‘Dit kin sa net trochgean!’ Knilles Rusticus
Wolle wy dit meielkoar wol? Lêsten sneins rûn ik even troch de buorren; it wie de earste moaie snein dit jier. Ris sjen wat de natoer docht hjir tichteby om ús hinne. Sa kom ik ek even by de Lollumer bosk oan it Barsumerpaad, sjoch nei de beammen oft se al wat dogge. Ik hear de roeken en tink by mysels: se moatte my net op ’e kop skite. Dan rûk ik om my hinne, ik rûk hûnestront. En sa sjoch ik dat ik yn de hûnestront stien haw. Ik hie de eagen mear op de grûn hâlde moatten. Sa sjoch ik om my hinne en rin it paadsje wer werom. Dan kom ik derachter dat ik de eagen echt mear op ’e grûn hâlde moatten hie, want je kinne de poepbultsjes wol mis rinne, mar dêr is it wol mei sein. Doe tocht ik: ja, wat soe ik tinke? Ik tocht: ik sil myn skoech skjinmeitsje ûnder de pomp en fierder tocht ik: ik haw noch wol in skriuwblokje en in pinne op ’e tafel te lizzen. En 10 maaie moat de kopij binnen wêze foar ús doarpskrantsje. Dan skriuw ik in stikje oer: Wolle wy dit meielkoar wol? Dit stikje bosk hat it doarp krigen yn it gehiel fan de ruilferkaveling, it wie sa goed ik dat noch wit yn dejierren 1960-1970. Ik siet doe yn it doarpsbelang en wy hawwe der by de gemeente achteroan west oft der ek in rinpaadsje troch it bosk komme koe, dat dejinge dy’t it paadsje rint ek echt it gefoel hat even, ik sis even, yn ’e bosk te wêzen, en dat dat stikje bosk ek ris even it boartersplak fan ús bern wêze kin. Wy as bestjoer hawwe doe oer hûnestront net prakkesearre, want der wienen gjin hûnen, oars net as op in boerepleats. No binne der hast gjin ynwenners mear dy’t net in hûn hawwe. Dat is no miskien ek wer in bytsje oerdreaun, mar wy witte wol dat der yn sa’n doarp as Lollum in hiel soad hûnen binne. Wy witte ek allegear wol dat as je sa’n bist hawwe, je der ek op passe moatte en dêr heart it even rinnen mei de hûn ek by. It ferfolch fan even mei de hûn rinne is dat de hûn dan ek wol even poepe wol of moat. Hjir is ek neat nijs oan, mar elk wit ek wol: dat kin en mei dêr sa net lizzen bliuwe, want dat is it gebiet fan ús meielkoar. En mei sadanich ek brûkt wurde. Oer dit ûnderwerp hat trouwens al in hiel soad diskusje west. Ek witte wy allegear wol hoe’t it heart.
17
Hjir hoecht gjinien les yn: in skepke en in plestik pûdsje en dan dat thús yn de kontener. As je in bist, yn dit gefal in hûn, hawwe, dan heart dat gewoan by de fersoarging. Mei katten is it wat in oar ferhaaltsje. Dêr rinne je net mei. Sy rinne ek yn ús mienskiplike gebiet om. En it is gewoan sa: in kat skyt altyd by buorman of buorfrou yn de tún. Hy of sy sil it yn syn eigen bleek net dwaan, want it stjonkt him dochs tefolle. Ek it tsjerkhôf is in favoryt plakje. Ik wol dan de nije grêven graach wer wat grien hawwe, mar dat is fuort net klear. Se kinne der wat mei, ek op it hôf moatte je sjen wêr’t je rinne en dêr is neat nijs oan, sa is it gewoan. Mar noch even dit: de earste blik it bosk yn, je wurde der net fleurich fan. Knilles Rusticus
Jeugdsponsoractie Dit jaar heeft kaatsvereninging ‘Meiinoar Ien’ mee gedaan aan de jeugdsponsoractie van de Poiesz supermarkten. Bij de Poiesz in Witmarsum konden al onze leden en niet leden hun munten inleveren om zo geld in te zamelen voor nieuwe shirts. Op vrijdag 19 april 2013 zijn wij namens de kaatsvereniging afgereisd naar het FEC te Leeuwarden. Samen met Germ Sieperda, Nynke Kooistra, Gerbrig Bouma, Sietse Bouma, Gabe Jan van Popta en Reinder Hendriks hebben we daar een mooie cheque opgehaald van maar liefst € 864,-! Wij willen iedereen dan ook hartelijk bedanken die mee heeft geholpen om dit bedrag bij elkaar te halen! Jeugdcommissie van Kaatsvereinging ‘Meiinoar Ien’
18
7 - 9 - 12 - 14 - 15 - 19 - 21 juny Asteriks en Obeliks wenje yn in lyts doarpke yn Gallië. Dat is no hast mear as 2000 jier lien! It lân dat wy no Frankryk neame, wurdt troch de bewenners fan doe Gallië neamd. Mar harren lân wurdt beset troch de Romeinen, dy wolle de baas wêze oer elkenien yn Europa en harren keizer is Julius Caesar. Julius Caesar hat grutte legers en sterke soldaten en wapens, mar dochs slagget it Caesar mar net om dat iene doarpke, it doarpke fan Asteriks en Obeliks, te pakken te krijen! Dat komt nammentlik troch de ferneamde toverdrank dy't de Galliërs fan it doarpke ûnoerwinnelik makket, as se dêrfan dronken hawwe kin gjin minske, nee sels gjin leger, harren ferslaan! Dat noasket Julius Caesar fansels hielendal net en hy besiket kear op kear in plan om de Galliërs der dochs ûnder te krijen. Sil it Caesar dizze kear wol slagje om Asteriks en Obeliks (en de oare bewenners fan harren doarp) te ferslaan? Hat hy dêr wer in lading nije soldaten foar nedich en kin dy senuweftige Sentuerion dat wol oan? Wat hat dy núvere Cassius S. der no eins mei fan dwaan? En Cleopatra.. wol sy nei dit avontoer noch wol it leafke fan Caesar weze? Kom it sjen en genietsje fan de avontoeren fan dizze grappige freonen. Spilers: Bern fan groep 7 & 8 fan basisskoallen yn Littenseradiel Oersetting: Bewurking: Rezjy: Rezjy ass: Lietteksten: Muzyk: Sang: Lûd: Ljocht: Dûns: Dekor: Kostumearring: Ynstekster:
Iepenloftspul Wergea Jelmar Hoekstra Jelmar Hoekstra Lucinda Weijer Peter Sijbenga Kees van der Meer Maaike Oosterhaven Siebren Greidanus Blomfish Sherryl-Joy Cramer Jan Eric Valkema Anneke Hogeveen Cobie Wempe
19
20
Foarstellings
Reservedatum
Freed 7 juny Snein 9 juny Woansdei 12 juny Freed 14 juny Sneon 15 juny Woansdei 19 juny Freed 21 juny
Sneon 8 juny Sneon 15 juny Snein 16 juny Snein 16 juny Sneon 22 juny Sneon 22 juny Snein 23 juny
20.30 oere 14.30 oere 14.30 oere 20.30 oere 20.30 oere 14.30 oere 20.30 oere
20.30 oere 14.30 oere 14.30 oere 20.30 oere 20.30 oere 14.30 oere 14.30 oere
Plak: Pastorijtún oan de Dilledyk yn Easterwierrum Tagong: Bern € 9,00 Folwoeksenen € 12,00 Kaartferkeap Fanôf 5 maaie kinne jo kaarten bestelle fia de webside: www.bis2013.nl Foar mear ynformaasje kinne jo skilje mei : 06 - 22 32 14 58 (tusken 19.00 oere en 21.00 oere)
De natoer en it waar, altyd wer oars? Yn de earste wike fan maart hienen wy in pear foarjiers- of maitiidsdagen: droech waar, de temperatuer boppe normaal, de winterjas koe even út, mar noch net oppakt dat wisten wy wol. En dêr wie it al sa: op freed 8 maart moat de jas al wer oan. Kâlde noardeastewyn, wynkrêft 6, gefoelstemperatuer om ende by 0 graden. Op sneon is it waar wiet, der is gjin kop op ’e dyk. Dan witte je it wol: Sibearysk kâld, mei hurde wyn, en sa giet it gewoan troch. Ek as it 21 maart is en de maitiid offisjeel begjint, is der gjin feroaring; de natoer jout in kâlde oanblik, mar dochs, no’t wy echt merke dat it wer langer ljocht wurdt, de earste gersspriten dy’t har sjen litte, binne echt grien, en dan witte je, it komt goed. En dan is it 22 maart. Pyt Paulusma sei fan ’e moarn yn syn waarpraatsje: As wy yn jannewaris, begjin febrewaris sok fêst kâld waar hân hienen, dan hienen wy no de Alvestêdetocht. Dat is it waarbyld no en wy hawwe it noch net hân. Freed, sneon, snein kâld en dan? En dan, dan is it sneon 23 en snein 24 maart, it wykein fan de mesykmaraton. It is kleare winter nachts, lichte oant matige froast, hurde wyn út it noardeasten, gefoelstemperatuer soms min 8 oant min 14. De doarren fan de grifformearde tsjerke moatte sa folle mooglik ticht bliuwe, oars is it binnen net op temperatuer te krijen. In gelok by al dizze kjeld is dat it wol droech is, gjin snieboel en wat posityf
21
22
is, de sinne komt alle dagen wer wat tichterby, en dat fernimme je sa deis wol, mar de earste trije dagen fan dizze wike is it roetkâld. De ljippen sitte yn ’e lijte fan hûs en beammen, yn de bleek foar hûs, yn ’e kant fan ’e sleat, dêr’t meastal iis op leit. En dan binne wy 28 maart. De beide strânljippen binne der ek noch, sy sykje yn it wat langere gers om oan de kost te kommen. Sneon en snein 30 en 31 maart is it nachts noch wol froastich, mar de wyn is wat rêstiger en dêrmei fielt it bûten lekkerder oan, ek nachts falt de wyn soms hielendal fuort en friest it in pear graden en jout it lânskip de oanblik fan in wite tekken. Mar as de sinne der oer giet, is om goed njoggen oere de wite oanblik wer fuort. Ik skriuw dit op Peaskemoandei 1 april. De sinne is der folop by, mar as je it lânskip oerdei oersjogge, is it in brune steppe. Ek rinne der al skiep mei lammen bûtendoar, mar se moatte wol byfuorre wurde, want der groeit echt noch neat. En oerdei blaast de east-noard-eastewyn der wer lustich op los en kin de winterjas noch net yn de kast. Ek op tongersdei 4 april komme je der net mear út as nedich is; it is roetkâld, de wyn blaast wynkrêft 5 of 6, de fyts moat yn de lytse fersnelling om de wyn te trotsearjen, dy’t noch altyd east-noard-east is. Eelke Lok sei yn syn moarnspraatsje foar Omrop Fryslân, hy koe der alle moarnen wol in slokje krije, hy bliuwt derút waaien. Mar ien kear sil, wannear dat witte wy no noch net, dan sil it waar wer oars wurde, en dan sitte wy sa yn de maitiid. Mei noch in pear fan dy tuskenyndagen, de temperatuer wol noch net wat omheech, ek nachts net - it is dan noch om en de by de nul graden - mar dochs feroaret it wat, in blomke yn de dyksberm lit him sjen. In pear dagen letter is it al in boskje blommen, it giet de goede kant út. Op tiisdeitejûn 4 april wurdt it nei in langere tiid fan droechte wer wat wiet. Op woansdei reagearje de fûgels der al op, der binne wer wat mear yn it fjild, ik hear foar it earst in skries. Ek yn de buorren komt der wer mear aktiviteit. De mosken, de protters, de kakes fleane mei nêstmateriaal yn ’e bek. Ek de blokfink (koolmees), blaumieske (pimpelmees), readboarstke, en boumantsje wipsturt litte harren wer mear sjen, en sa komt alles wer yn aksje om foar nij kroast te soargjen. It wachtsjen is noch even op de swellen: boereswel, hússwel en toerswel, we hâlde it yn ’e gaten. Mar dan moat de temperaruer noch wol wat omheech, want der moat wol iten foar har wêze, sa is it gewoan.
23
Dorpshuis “De Nije Haven” is de plaats waar u terecht kunt voor bruiloften, feesten & partijen, vergaderingen, lezingen etc. We hebben de beschikking over een aantal zalen, deze kunnen afzonderlijk gehuurd worden.
Tevens hebben wij een partytent (4x 8 mtr), barbecue, stoelen, tafels, au bain marie’s, koffiezetapparatuur e.d. te huur. Voor meer informatie en/of reserveringen kunt u bellen naar: Anneke van der Vries Telefoon: 0517-469338 Mobiel: 06-27170722 email:
[email protected] Hebt u veel muntgeld van 2 en 1 euro of 50 eurocent, wij willen het graag voor u omwisselen.
24
Sa sjoch ik op tongersdeitemoarn in spantsje dûkers (futen); dy moaie wetterfûgel kin lang ûnder wetter bliuwe. Ek dizze fûgel komt alle jierren wer op syn fêste stek. En aansen ein maaie, begjin juny swimme we wer mei de jongen op ’e rêch troch de Tsjommer feart. En sa is it snein 14 april en bellet Pyt Tolsma my op fan: ik haw se sjoen. En dêr bedoelt Pyt mei, ik haw in toerswel sjoen. Ik bin ek daliks op de útkyk stean gongen, en ja, Pyt hie it goed sjoen. Hjirre boppe it doarp fleach in swel, mar sa goed as ik it sjen koe, hie er wyt oan de ûnderkant en hat it in boereswel west. Wol betiid, 14 april; oare jierren is it wol gauris om ende by de 20ste. Sa sjogge wy: it komt allegear wol, ek yn it fjild. De eiderguozzen binne der wer. Ik seach in pear slobeinen en in pear tsjillinkjes. Mar ek yn ’e buorren de hôfdowen, de blauwe dowen, mar de Turkske toartels, wêr binne dy? De klyster dy’t it hiele jier hjir wol is. Hoe is it mooglik dat se hjir bliuwe. Se lizze aaien en briede mear as ien kear yn it simmerskoft; se sitte faak op kwetsbere plakken, de jongen binne al út it nêst wei as sy noch net fleane kinne, en dus in maklike proai en dêrmei wurdt der selden ien grut, mar se bliuwe wol. Noch even oer Pyt syn toerswel. Ik bin de moandeis by him west en Pyt wie derfan oertsjûge: hy sei, der wienen twa en de iene, dat haw ik ek wol sjoen, dat wie in boereswel. Mar dy oare wie grutter en dy wie hielendal swart en hy fleach echt om ’e toer hinne. Dan hat it wol sa west, en haw ik dat net sjoen. Wy dogge dan as it hast wer sa fier is, in wedstrydsje wa’t de earste sjocht en dan hat Pyt foar 2013 de eare en wy sille it kommend simmerskoft sjen hoe’t it fierder giet. Dy swellen moasten ris witte hoe’t wy harren yn e gaten hâlde. Moai no? En dan is it woansdei 17 april; foar 14 dagen neamde ik it lân noch in brune steppe, en no, no is alles grien, de earste kij komme al yn ’t lân; as alles meiwurket, kin it hurd feroarje. Ik hie al in skries heard, mar noch net sjoen, mar hjoed dochs acht stiks. Ik hoopje dat sy in bytsje yn ’e buert bliuwe, dan kin ik der noch ris wat oer skriuwe. Mar it moaiste wat ik hjoed sjoen haw, - ik hie al gauris oan har tocht, - ik fytste sa op de neimiddei op nei hûs en wat seach ik dêr yn ’e wâl? Hy of sy bleau ek noch sitten. In tsjirk, mei syn moaie reade poatsjes. Hjir gong, ik soe hast mei Auke sizze, hjir gong my it hier... sa moai. Ik tocht: as der ien is, binne der grif ek twa. Miskien dat se nêstbeskerming foar roeken sykje by de twa spantsjes strânljippen dy’t hjir ek sitte. Jimme sjogge: ik haw it programma al hielendal klear: ôfwachtsje hoe’t it ferrint, dat is de fantasij. Mar ik kom derachter dat
25
26
je oer dit ûnderwerp wol in Twa Doarpen fol skriuwe kinne en dat is de bedoeling net. De wike fan 14 oant 21 april is de boereswel wer werom; ek de hússwel haw ik sjoen.Mar no is it woansdei 24 april en haw ik noch net in toerswel sjoen. Dy wachtsje fierder echt har tiid wol ôf, mar as wy om ús hinne sjogge: de natoer ûntjout him, de beammen wurde wer foller. As je it alle dagen gadeslane, is it in grut wûnder, en wy fine it allegear sa gewoan. It moast mar ris net sa wêze, mar hjir hoege wy net oer yn te sitten. It komt. No is it noch altyd woansdei en ik kom op ’e neimiddei thús fan Nij Tolsum. Sa komt Sjoerd mei de holle oer it sket. Hy seit: se binne der, hear, ik haw fan ’e middei ien sjoen. En dan bedoelt er in toerswel. Sjoerd sit ek mei yn it komitee fan ‘Wa sjocht se it earst’. Om der meielkoar sa mei dwaande te wêzen, bysûnder. Ik seach fan ’e middei noch in bysûnderheid. Wy hawwe achter yn de tún in perkje mei blomkes. As je dat gadeslane, dan sis ik wer: Wat moai. De bijen binne foar ús, it minskdom, hiel belangryk. Mar dat witte wy ek allegear wol. Dochs kin it net faak genôch sein wurde. Se binne ek belangryk foar de bloeiende fruitbeammen. It is no freed 26 april en de parrebeammen steane op springen, en no hat Pyt Paulusma it oer de kommende twa nachten mei nachtfroast. Salang’t de blossem noch yn de knop sit, sil der neat mei barre, mar blommen kinne gjin froast útstean. En as dat krekt sa treft, is dat hiel jammer, want fruchtdragen komt dan net folle fan. De appelbeammen bloeie, en dat is gewoan sa, dat is yn de natoer sa regele, dy bloeie in goed wike letter. Sy hawwe soms ek mei nachtfroast te krijen, en dat is krekt itselde ferhaaltsje. It is alles of neat. Mar gelokkich, de wrâld is grut, net oeral is nachtfroast, en dêrom hoege wy net foarby fan fruit. Mar noch even oer de bijen. Wy sille net hoopje dat deskundigen gelyk hawwe dy’t sizze dat de bijen oan it útstjeren binne troch ferkearde stoffen dy’t brûkt wurde troch it minskdom. Hjir sil daliks in ein oan komme moatte. Mar dat meitsje ik net út. Dochs tink ik wol, de bijen hearre by de natoer. Dat kin net oars. Utstjerre, dêrfan binne de gefolgen net te oersjen. Knilles Rusticus
27
KIDS CORNER Kleur deze tekening met de aangegeven kleuren Er ontstaat dan een romatisch plaatje.
1=wit 2=donkerblauw 3=geel 4=donkergroen 5=rood 6=lichtblauw 7=grijs 8=groen
Oplossing rebus april: 1. Autogordel 2. Voertuig 3. Kruispunt
28
Voor vaderdag: Kleur de plaat, vul in en knip uit 29
30
Inwoners willen graag weten hoe de gemeenteraad werkt. Gast van de Raad voorziet in behoefte Het project ‘Gast van de raad’ slaat enorm goed aan onder de inwoners van de gemeente Súdwest-Fryslân. Ruim 60 inwoners uit de gemeente hebben al aan het project deelgenomen. Donderdag 16 mei vond de laatste bijeenkomst voor de zomer plaats. Na de zomer wordt het project, steeds in combinatie met de raadsvergadering, weer opgepakt en kunnen inwoners zich daarvoor weer aanmelden. In 2012 is kort na de zomer begonnen met het project ‘Gast van de Raad’. Voorafgaand aan de raadsvergadering worden de deelnemers geïnformeerd over het werk en het functioneren van de gemeenteraad. Steeds vervullen twee raadsleden de rol van gastheer of gastvrouw. Onder het genot van soep en broodjes krijgen de deelnemers een presentatie over de werkzaamheden van de raad en ontvangen ze een uitgebreid informatiepakket. Bovendien wordt ook een toelichting gegeven over de agenda die diezelfde avond door de raad wordt behandeld. Na afloop van de bijeenkomst gaan de deelnemers naar de raadzaal en worden daar informeel voorgesteld aan de leden van de raad en het college van burgemeester en wethouders. Vanaf gereserveerde zitplaatsen op de publieke tribune kunnen de gasten de debatten van de raad volgen. Na afloop is er vervolgens nog gelegenheid om met leden van de raad en college over de vergadering na te praten. Veel belangstelling Vanaf januari van dit jaar nam de belangstelling voor het project aanzienlijk toe. Van de aanvankelijke frequentie van eens in de twee maanden, werd ‘Gast van de Raad’ voorafgaand aan elke raadsvergadering georganiseerd. Bovendien werd het aantal deelnemers per bijeenkomst verruimd van 10 naar 15. Op deze manier konden extra inwoners aan het project deelnemen. Uit de reacties die na afloop van de bijeenkomsten zijn ontvangen is gebleken dat de inwoners de deelname aan het project zeer hebben gewaardeerd. In samenspraak met de gemeenteraad gaat de griffie de achterliggende bijeenkomsten van ‘Gast van de Raad’ evalueren. Doel ervan is om te bekijken welke verbeteringen kunnen worden doorgevoerd. Met de invoering van die verbeteringen wordt ‘Gast van de Raad’ na de komende zomer weer opnieuw opgepakt.
31
In en verkoop Reparatie en onderhoud Renovatie en revisie Van Motorisch tuingereedschap
32
Nu aanmelden kan ook Inwoners van de gemeente die nu al belangstelling hebben, kunnen zich alvast aanmelden via
[email protected] De inwoners die zich aanmelden worden op een lijst geplaatst en krijgen enkele weken voorafgaand aan de raadsvergadering informatie over de bijeenkomst.
Wat je in de natuur mee maken kan Het was juni 2011. Het is warm weer en bladstil. Ik sta op de slachtedijk naar Achlum en kijk naar de flearen over het veld. In de verte zie ik een vreemd bruinachtig wolkje. Het beweegt en het lijkt wel of het dichterbij komt. Het is nu ongeveer bij de boerderij waar de gebroeders Bayema vroeger woonden. Als jongen kwam ik daar vaak. Op een dag stond Douwe bij de opvaart te zwaaien en riep mij toe dat ik een hooivork moest halen. Nou, dat deed ik. Ik zei tegen Douwe “wat is er?” “Kom hier, moet je nou eens kijken de brasem is aan het kuit schieten.” Nou dat was te zien, ze zwommen als gekken heen en weer met de rugvinnen boven water. Het schuim stond op het water. Hij greep de hooivork en gooide er zomaar een stuk of tien op het land, hele dikke. “Wil jij ook een paar mee naar huis?” Maar dat wilde ik niet, ze zitten vol graten. Je moet ze koken met azijn, dan lossen de graten op in het vlees. Je eet het met aardappelen met mosterd, even goed mengen. Heerlijk. Maar kijk eens, dat wolkje werd groter. Het is nu ongeveer op de plek waar Wieger en Trijntsje gewoon hebben. Och die Wieger, hij haalde met zijn oude bruin paard de melkbussen op bij de boeren. Mijn vader zei een keer tegen hem “Wieger jong, je moet eens een trekker kopen”. Hij keek mijn vader aan en zei “ben je niet goed wijs?”. “Als twee trekkers op elkaar vliegen heb je veel schade maar met twee paarden op elkaar krijg je een veulen”. Intussen is de wolk vlak bij mij gekomen en nog had ik niet in de gaten wat het was. Het kwam recht op mij af, ik raakte bijna in paniek, het waren bijen. Ik zat er midden in, ze vlogen tegen mij aan, tegen mijn gezicht, ja overal. Maar ik heb geen steek gehad. Het leek wel dat ze in de lucht dansten met heel veel lawaai en ineens was het over. Verdikke, dat was even schrikken. Waar gaan ze heen en waar kwamen ze vandaan? Ik dacht nog die bijen gaan naar de witte klaver weiden van Lieuwe en Ginny Meekma, daar is veel honing te halen. Later vertelde een imker mij dat het bijenvolk waar ze bij hoorden te groot geworden is. Ze gaan zich dan splitsen. De helft gaat weg met de koningin nadat ze zich eerst volgegeten hebben met honing. De koningin wordt dan tijdens zo’n vlucht bevrucht door tientallen darren die na de paring sterven. Niet best maar ja, het is zo. Intussen
33
hebben enkele verkenners een nieuwe plek gezocht voor de zwerm bijen. Bij de achtergebleven bijen wordt dan een nieuwe koningin geboren. Er is weer ruimte, zo kunnen de beide volken verder. Zo’n bijenzwerm bevat gemiddeld 20.000 tot 80.000 stuks bijen. Wonderbaarlijk dat je zo’n zwerm tegenkomt. Drie maanden later, eind september. Het waait hard uit het zuiden. Wij stonden in een droge rietsloot aan de Witmarsumervaart, het werd al wat schemerig. Je ziet dat alles in de natuur zich klaarmaakt voor de nacht. De reeën komen tevoorschijn, de kraai en de duiven zoeken de bomen op om te slapen. Een rode gloed van de ondergaande zon valt over de gele stoppelvelden met zeven bruine reeën op de achtergrond en twee hazen tussen ons in. Het leek veel op een schilderij, zo mooi, maar dit was echt. De eigenwijze statige oude bok keek onze richting op. Hij kon ons ruiken denk ik. Het was net alsof hij wilde zeggen “wat vind je van mijn vrouwtjes?”. Ik dacht bij mezelf, wees blij dat je geen dar bent. Maar het gaat nu over spreeuwen, wonderbaarlijk. Iedereen kent wel die prachtige dansvluchten van de spreeuwen. Zonder leider. Elke spreeuw weet hoe hij moet vliegen en ze hebben nooit een botsing. Maar wij stonden in die droge sloot en zagen voor ons een grote vlucht spreeuwen aankomen, recht op ons af. Door de harde wind vlogen ze heel laag, 1 meter boven de grond. Ze waren zomaar bij ons. We gingen iets door de knieën want daar moet je geen botsing mee krijgen. Ondanks de harde wind gingen ze zo snel als kogels. De kopjes recht vooruit en de vleugeltjes gingen zo ontzettend snel, en een lawaai zo dicht bij elkaar. En dat ongeveer een meter boven ons. Ineens was het over. Enkele achterblijvers deden hun uiterste best om de grote groep bij te houden. Wij keken elkaar aan en zeiden, “allemachtig, dat was snel.” Twee maanden later, eind november, moesten wij naar de Hommerts waar wij al jarenlang de ganzen verjagen van vaak pas ingezaaid grasland. Het was ’s morgens half zeven en nog donker. Het stormde en regende en het was erg koud. Wij moesten nog een kilometer tegen de storm in lopen door de natte veengrond. Het was bijna niet te doen. Dan begin je te denken aan je warme bed, wat is dat dan een weldaad. Eindelijk bij het hek aangekomen een klein beetje luwte. Na een kwartiertje voel je de kou door je botten heen omhoog komen. Maar ja, dat hoort erbij. In het kleine huisje verderop gingen de lichten aan. Vroeger woonde oude Beute daar helemaal alleen met zijn stabij hondje. Dat beestje had geen naam, hij noemde hem gewoon hond. Hij kwam dan altijd even bij ons, een praatje over zijn fuiken in de sloten en zijn stroperij van vroeger. Een geweldige verteller. Hij kreeg altijd een paar ganzen van ons. Hij haalde de borststukken eraf en ging die dan in de rookton hangen. Hij maakte rook van eikenhout en een halve oude klomp, anders is de rook te scherp. Van de rest maakte hij ganzensoep. Mensen nog aan toe, het weer werd nog slechter, we werden echt stijf van de kou. Ik denk dat er geen ganzen komen. Ze gaan vast de andere kant op, voor de wind. Ik weet nog dat de boerin ons uitnodigde voor een bakje koffie, lekker. “Beute, ga je ook mee?” Hij twijfelde maar ging toch mee. Op de boerderij aange-
34
komen vroeg Beute “Vrouw, mag ik de laarzen aanhouden in de keuken?”. “Nou Beute, er zit wel modder aan je laarzen”. Het bleef een poosje stil. Toen zei Beute “Maar vrouw het zit zo, ik heb al een paar dagen zoute haring in mijn laarzen want dat helpt tegen de reuma.” Het was weer even stil. Toen zei de boerin “Houd ze maar aan, ik leg wel wat oude kranten op de vloer”. Intussen zagen we in de schemer de ganzen omhoog komen uit het Snekermeer, duizenden. Ze gaan Friesland in om gras te eten. Ze vlogen tegen de wind in maar kwamen eigenlijk niet dichterbij. Ze vlogen 2 à 3 meter boven de grond vanwege de storm. Het was echt een donkere streep ganzen. Het duurde wel vijf minuten voordat ze bij ons waren. Wij doken achter het hek, ze zagen ons niet. Het was wonderlijk en angstaanjagend die ganzen, een a twee meter boven je hoofd, zwoegend tegen de wind in met ontzettend veel kabaal en krachtige vleugelslagen, zo groot, zo machtig er kwam geen eind aan. We waren echt bang voor die machtige bewegende levende massa. Het heeft ongeveer drie à vier minuten geduurd. Het ging tergend langzaam door de storm. We zijn naar huis gegaan zonder iets te zeggen. Toen we bijna thuis waren zeiden we tegen elkaar “allemachtig, wat was dat geweldig en wonderbaarlijk”. Meer kon je niet zeggen. Je kunt dit verhaal wel vertellen maar om het echt te voelen en te beleven… de machtige natuur, je moet het meegemaakt hebben. Jan Bakker
Kort nieuws van het dorpsbelang Boorlocatie Waaksens De gemeente heeft Vermillion toestemming gegeven om de boorlocatie nabij Waaksens te ontmantelen (opruimen). De werkzaamheden zullen in de zomer 2013 beginnen en zullen in september worden afgerond. Het land waarop de boorlocatie zich bevindt wordt in oorspronkelijke staat terug gebracht. Dit betekent dat alle afval en beton putten worden verwijderd. Om alle materialen af te voeren zullen zware vrachtwagens worden ingezet die over de Paaldijk en de Krabbedijk zullen aan en af rijden. Nieuw bestemmingsplan buitengebied gemeente Littenseradiel Omdat Waaksens in het zgn. buitengebied ligt is een afvaardiging van het dorpsbelang in begin april naar Mantgum afgereisd om kennis te maken met het nieuwe bestemmingsplan wat daar werd gepresenteerd. Klaas Henderiks heeft ons namens de gemeente te woord gestaan en test en uitleg gegeven over Waaksens en omstreken. Voor Waaksens zijn er geen noemenswaardige veranderingen te melden. Het blijft een buitengebied met agrarische bestemming.
35
PUZZELCOMPETITIE RONDE 5 Reclame Slogans: Hieronder zie je een lijst met reclame slogans die op de Nederlandse televisie te zien zijn geweest. Vul steeds het missende merk in. Per slogan is er 1 punt te verdienen ! 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
36
Have a break, have a ….. I’d like to buy the world a ….. ….. , wat er ook gebeurd ! Zo nu eerst een ….. Bedenk goed wat je met je laatste ….. doet. ….. opent je wereld. Topfokkers bevelen het aan, ….. Lets make things better. ….. Iedereen meer pit met ….. Ach moet het, drie glazen ….. per dag, dat doet het. O, ze doen de micro-wave ! ….. Voor elkaar. ….. Gadverpielekes ! ….. Only ….. ….. dat rijdt super. Waar zouden we zijn zonder de ….. ….. , oeh dat smaakt. ….. daar heb je meer aan. Kopen bij de ….. is sparen bij de koop. Cha, cha, cha, wat zullen we eten, cha, cha, cha, wie zal dat weten, wie is die man die mij dat zeggen kan, …..
STAND NA PUZZELRONDE 4
SCORE PUNTEN 5 11 5 11 5 11 5 9 0 11 5 2 0 7 0 2 0 2 0 2
NAAM D. Akkerman S. Hendriks Ja. Algra J. van Dijk Fr. Luimstra Tj. Visser M. van Beekhuizen G. Algra M. Gaastra T. van der Velde
TOTAAL 16 16 16 14 11 7 7 2 2 2
Oplossing Kruiswoordpuzzel Ronde 4 N
I
P
C
O
L
A
A
L
A
B
E
W
E
E
S
E
L
L
E
N
G
I
R
I
S
E
E
E
N
E
L
V
K B
K R
A
A
D
T
E
W
R
A
A
K
N
L
R
F
O
O
R M
A
N
A O
L
D
M
A
A
L
G
G
R
A
E
N
L
O
L
N O
P
T
E
I
K
E
L L
B
E
A
A
F
M
U
S
A
I
T
E
G
S
O
L
S
M
37
38
NIEUWSFLITS VAN DE DA Beste dorpsgenoten, we zijn druk bezig met de laatste voorbereidingen voor het dorpsfeest in juli, nog maar een maand en dan is het alweer zover! We hebben de buurten gevraagd om een praalwagen te maken in de stijl van musicals en daarbij een spelletje te bedenken. Dit spel hoeft niet perse iets te maken te hebben met musicals, al is dat wel het leukste natuurlijk. We hebben nog niet van alle buurten een spel gekregen dus deze graag zo snel mogelijk aanleveren. Het zou zonde zijn als er te weinig spelletjes zijn voor de zaterdag. We hopen ook dat er inmiddels is gestart met het bouwen van de wagens, zodat deze een goede beoordeling krijgen van onze kritische jury. We hebben leuke activiteiten in de planning staan en ook de muziek gaat helemaal goed komen. Dus doe allemaal goed jullie best en dan maken we er samen een mooi feest van!
AGENDA Dag/Datum Onderwerp Plaats Tijd Zat 29 juni Ophalen oud papier Beide dorpen 08:30 Zat 27 juli Ophalen oud papier Beide dorpen 08:30 Zat 31 aug Ophalen oud papier Beide dorpen 08:30 10, 11, 12 & 13 juli Dorpsfeest Beide dorpen
KAATSVERENIGING “MEIINOAR IEN” za. 25 mei: S.D. Fijnia partij voor jeugd en senioren aanvang 12.00 uur za. 8 juni: Emile Terpstra Vlees en BBQ-partij voor jeugd en senioren aanvang 12.00 uur 10 t/m 14 juni: is er Straatkaatsen, dit wordt niet door de KV georganiseerd zo. 16 juni: Dijkstra Veetransportpartij Pearke keatsen ipv 23 juni za. 22 juni: KNKB wedstrijd, meisjes vrije formatie aanvang 10.00 uur za. 29 juni: KNKB wedstrijd, Jongens 14-16 jaar aanvang 10.00 uur za. 6 juli: Sportprijzen Seerden Junior-senior partij aanvang 12.00 uur Hierna is er behalve het dorpskaatsen tijdens het dorpsfeest pas weer een wedstrijd in augustus.
DE TWA DOARPEN Vrij 23 aug Vrij 25 okt
Uiterste inleverdatum kopij Uiterste inleverdatum kopij
Verschijnt half september Verschijnt half november
Stuur een leuke foto voor de omslag naar:
[email protected]
39
Telefoonnummers huisartsen.
Artsen van Wûnseradiel: Huisartsenpraktijk, De Tsjasker 9, Witmarsum 0517-531281. Sûnhûs - Gezondheidscentrum Makkum Dr. B. Dierick, Dr. B. Steenhuizen, ds. Touwelaan 13A, Makkum 0515-23170 Artsen van Littenseradiel: Dr. Meerdink, it Stalt 6, Wommels 0515-331331. Dr. Hoepman, van Eysingaleane 10, Easterein 0515-331488 Huisartsenpost Sneek De avond, de nacht, weekend en tijdens feestdagen kunt u voor spoedeisende hulp terecht op de huisartsenpost in Sneek. De huisartsenpost werkt uitsluitend op telefonische afspraak. U kunt bellen met 0900-112 7 112 (€0,10 pm). Dit nummer is alleen voor SPOEDGEVALLEN. De huisartsenpost bevindt zich in het Antonius Ziekenhuis aan de Bolswarderlaan 1, 8601 ZK Sneek. Wilt u meer weten over de dokterswacht dan kunt u kijken op www.dokterswacht.nl Voor vragen kunt u altijd bij uw eigen huisarts terecht op werkdagen tijdens kantooruren.
40