Uw rechten als patiënt
Uw rechten als patiënt In deze folder leest u welke rechten en plichten u als patiënt heeft en op welke manier u hiervan binnen het Kennemer Gasthuis (KG) gebruik kunt maken. De rechten en plichten van patiënten en hulpverleners, zoals de arts, de verpleegkundige of de fysiotherapeut, zijn wettelijk vastgelegd. Deze rechten en plichten hebben betrekking op: - informatie en toestemming; - een tweede mening (second opinion); - privacy en beroepsgeheim; - inzage in het dossier. Deze aspecten worden hierna verder toegelicht. Het recht op informatie en toestemming Een arts mag u alleen onderzoeken of behandelen als u daarvoor toestemming geeft. U beslist dus zelf of u een bepaalde behandeling wilt of niet. Om een goede beslissing te kunnen nemen, heeft u informatie nodig. De arts moet u daarom duidelijk informeren over: - uw ziekte of aandoening; - de behandeling of het onderzoek dat hij voorstelt; - de te verwachten gevolgen en de eventuele bijwerkingen of risico’s; - andere mogelijkheden van behandeling; - wat de gevolgen kunnen zijn als u niét behandeld wordt. U kunt zelf meebepalen hoeveel informatie u krijgt. Als u ergens meer over wilt weten of thuis over wilt lezen, of als u iets niet begrijpt, zeg het dan tegen uw arts. Ook als u over bepaalde zaken niet geïnformeerd wilt worden, kunt u dat aangeven. De arts zal dit respecteren, tenzij dat schadelijk kan zijn voor u of anderen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een ernstige besmettelijke ziekte, zoals roodvonk. De arts mag alleen bij hoge uitzondering en na overleg met een andere arts informatie achterhouden. Dit mag alleen als hij meent dat u door het horen ervan ernstig nadeel ondervindt.
1
Niet voor elke handeling hoeft uitdrukkelijk toestemming gevraagd te worden. Als u bijvoorbeeld uw mouw opstroopt voor een prik geeft u daarmee stilzwijgend aan dat u ermee instemt. Als u van mening verandert, kunt u uw toestemming intrekken. Bespreek dit met uw arts, zodat deze kan nagaan of een andere behandeling mogelijk is. Kunt u geen toestemming geven, bijvoorbeeld omdat u bewusteloos bent, en is uitstel van de behandeling niet in uw belang, dan mag de arts u natuurlijk zonder uw toestemming behandelen. Wat kunt u zelf doen? - Bereidt u voor op het gesprek; schrijf uw vragen op, zodat u niets vergeet. - Als u vragen heeft, kunt u die altijd stellen. Heeft u iets niet begrepen, vraag dan of de arts het wil herhalen of de belangrijke punten voor u opschrijft. Ook kunt u informeren naar een folder over uw ziekte, behandeling of onderzoek. - Neem gerust iemand mee. Veel mensen voelen zich onzeker en het is dan prettig een vertrouwd iemandbij u te hebben. En twee onthouden meer dan één. - Wilt u thuis nog eens rustig nadenken over de voorgestelde behandeling, vraag dan bedenktijd. U kunt dan met anderen, zoals uw huisarts, overleggen. - Zet na afloop nog even de belangrijkste punten op een rijtje. Zo kunt u controleren of u alles goed heeft begrepen. Niet alleen de arts is verplicht alle relevante informatie te geven, ook ú moet de informatie geven die nodig is voor een goede behandeling. Daarnaast wordt van u verwacht dat u meewerkt aan het onderzoek en de behandeling waarvoor u toestemming heeft gegeven. De rechten van minderjarigen en wilsonbekwamen Voor kinderen tot 12 jaar is de toestemming van de ouders of de voogd nodig. Is het kind tussen 12 en 16 jaar, dan moeten zowel de ouders of de voogd en het
2
kind toestemming geven. Als de ouders geen toestemming willen geven en het kind de behandeling weloverwogen blijft willen, dan is toestemming van het kind voldoende. Dit geldt ook als niet-behandelen ernstig nadeel voor het kind kan opleveren. Vanaf 16 jaar wordt een jongere gelijkgesteld aan volwassenen en mag hij dus voor zichzelf beslissen. Bij dossierinzage geldt dezelfde leeftijdsindeling: ouders mogen het dossier van kinderen tot 12 jaar inzien. Tussen 12 en 16 jaar mogen zowel de ouders als het kind inzage vragen. Als het kind bezwaar maakt tegen inzage door de ouders zal de arts dit bezwaar respecteren als hij het kind in staat acht hierover zelf te beslissen. Vanaf 16 jaar kan iemand zelfstandig om inzage vragen en hebben ouders geen recht meer op inzage, tenzij het kind hiervoor toestemming geeft. Voor wilsonbekwamen geldt dat de wettelijke vertegenwoordiger zijn toestemming moet geven voor een behandeling, of inzage kan vragen in het dossier. Als een wilsonbekwame patiënt zich verzet tegen een ingrijpende behandeling, dan moet de hulpverlener dat in principe respecteren, tenzij dit ernstig nadeel kan opleveren voor de patiënt. Een tweede mening Het recht op een tweede mening (second opinion) houdt in dat u een oordeel of advies van een andere arts kunt vragen. Deze geeft zijn mening over de diagnose of de behandeling, maar u blijft in behandeling bij uw eigen arts. Voor het vragen van een tweede mening hoeft u geen toestemming te vragen aan uw eigen arts, maar voor een goede relatie is het wel verstandig om dit met hem te bespreken. Het vragen van de mening van iemand anders hoeft immers niet te betekenen dat u geen vertrouwen meer hebt in uw eigen arts. Ook kunt u uw huisarts of uw specialist vragen of hij een andere arts kan aanbevelen of naar iemand anders wil verwijzen.
3
Een tweede mening maakt de zaak niet altijd eenvoudiger. Als de tweede arts dezelfde mening heeft, ligt het duidelijk. Komt deze met een ander advies, dan kan dat erg verwarrend zijn en zult u zelf moeten kiezen welke mening voor u het zwaarst weegt. Vanuit de basisverzekering heeft u recht op vergoeding, maar er gelden wel beperkingen. Het is verstandig dit eerst met de verzekering op te nemen. Zonder verwijzing zult u het consult meestal zelf moeten betalen. Het recht op privacy en beroepsgeheim Hulpverleners in het ziekenhuis hebben een beroepsgeheim. Alle informatie die zij van of over patiënten krijgen, moeten zij verzwijgen tegenover anderen. Uw persoonlijke gegevens mogen alleen met uw toestemming worden doorgegeven aan anderen. Omdat bij de behandeling vaak meerdere hulpverleners betrokken zijn, is goed overleg tussen hen noodzakelijk. Door in te stemmen met de behandeling, stemt u ook in met het verstrekken van gegevens aan degenen die direct bij uw behandeling betrokken zijn (zoals medebehandelaars, verpleegkundigen, ondersteunend personeel) en aan hun plaatsvervanger(s). Wel kunt u vragen informatie die u in vertrouwen heeft gegeven, voor anderen geheim te houden. In bijzondere situaties (bijvoorbeeld bij een ernstige besmettelijke ziekte) is de arts wettelijk verplicht bepaalde informatie aan anderen te geven. Ook tijdens een onderzoek of behandeling hebt u recht op privacy: deze moeten zoveel mogelijk plaatsvinden zonder dat anderen dit kunnen horen of zien. Anderen mogen hier alleen bij aanwezig zijn, wanneer u daar toestemming voor geeft. U kunt altijd vragen of het gesprek met uw arts niet op zaal, maar in een aparte kamer kan plaatsvinden. En tot slot mogen van het lichaam afgescheiden stoffen (zoals bloed en urine) of delen (zoals een knobbeltje) alleen voor medisch onderzoek gebruikt worden, als u daartegen geen bezwaar maakt, en als het onderzoek
4
anoniem is. U kunt ervan op aan dat binnen ons ziekenhuis zorgvuldig met uw gegevens wordt omgegaan en dat uw privacy gewaarborgd is. Het recht op inzage, kopie, wijziging of vernietiging van uw medische gegevens “Voor onderzoek, behandeling of verzorging verzamelen we gegevens over u. Deze gegevens nemen we op in uw medisch en/of verpleegkundig dossier” Het medisch dossier Wat wordt er dan vastgelegd? U kunt daarbij denken aan notities over uw gezondheidstoestand, onderzoeksresultaten en verslagen over het verloop van de behandeling. Of gegevens die uw arts, met uw toestemming, bij een medisch specialist in een ander ziekenhuis heeft opgevraagd. U kunt het in principe inzien of er een kopie van vragen. Het Kennemer Gasthuis legt deze gegevens tegenwoordig vast in een eigen elektronisch patiëntendossier (EPD), een systeem dat alleen in het Kennemer Gasthuis gebruikt wordt. De rechten die u heeft bij een (papieren) medisch dossier zijn ook van toepassing op een elektronisch patiëntendossier. Alleen ú en de hulpverleners die bij uw behandeling betrokken zijn, mogen dit dossier inzien. Anderen, ook uw partner of uw kinderen, hebben alleen inzage in dit dossier wanneer u daar toestemming voor geeft. Soms staan in het dossier ook gegevens over anderen, bijvoorbeeld over familieleden. Inzage is dan alleen toegestaan voor zover het de privacy van de ander niet schaadt. Een verzoek tot inzage U kunt een verzoek tot inzage bij de patiëntenservice indienen. Vervolgens wordt nagegaan of de arts bezwaar heeft tegen inzage. Dit kan alleen voor zover inzage de privacy van anderen schaadt. Ook kunt u aangeven of u het dossier samen met uw arts wilt
5
inzien. Er zal met u hiervoor dan een afspraak worden gemaakt. Wilt u het dossier zonder arts inzien, en is er geen bezwaar tegen inzage, dan kunt u het dossier op de patiëntenservice inzien. Omdat het dossier tegenwoordig digitaal is, zal er een print van de gegevens gemaakt worden, zodat u die kunt inzien. U kunt ook altijd een kopie van (delen van) uw dossier laten maken. Daar worden dan wel de kosten voor gerekend die gelden voor een kopie van het dossier. Aan inzage zijn geen kosten verbonden. Wel moet u voor de inzage een legitimatiebewijs kunnen tonen. Een kopie van het dossier Wilt u een kopie van (delen van) uw dossier, dan kunt u een aanvraag indienen bij de patiëntenservice. Geeft u wel even aan over welke gegevens u wilt beschikken, bijvoorbeeld poli, SEH of arts bezoek. Na ontvangst van uw aanvraag worden de kopieën gemaakt en wordt nagegaan of de arts bezwaar heeft tegen het meegeven van de gevraagde gegevens. Houdt u er rekening mee dat het afhandelen van uw aanvraag gemiddeld twee tot drie weken duurt. Bij het ophalen van de gegevens dient u zich te legitimeren en moet een verklaring van ontvangst worden ondertekend. Er worden kosten in rekening gebracht voor een kopie van het dossier. Röntgenfoto’ s MRI’s en dergelijke kunnen op een CD worden gebrand. Dit kunt u zelf aanvragen bij de balie van de afdeling radiologie, op vertoon van uw legitimatie. Correctie U heeft het recht om feitelijke onjuistheden in het dossier te laten corrigeren. Feitelijke onjuistheden zijn bijvoorbeeld een foute vermelding van adresgegevens of onjuiste gegevens over onderzoeken en behandelingen in het verleden. U kunt uw arts ook vragen om uw eigen verklaring als aanvulling toe te laten voegen.
6
Kijkt u het dossier samen met uw arts in, dan kunt u dit op dat moment bespreken. In andere gevallen moet u hiervoor een schriftelijk verzoek indienen. Een aanvraagformulier hiervoor kunt u bij de patiëntenservice krijgen. Binnen vier weken informeren wij u over de manier waarop uw verzoek in het dossier wordt opgenomen. Vernietiging Een dossier wordt ten minste vijftien jaar bewaard, tenzij u wilt dat het eerder wordt vernietigd. In het laatste geval kunt u dat regelen via een bij de patiëntenservice op te vragen formulier. Een verzoek tot vernietiging wordt in principe ingewilligd, tenzij een wettelijke bepaling vernietiging verbiedt. Ook wanneer anderen er veel belang bij hebben dat de gegevens bewaard blijven, worden deze niet direct vernietigd. Gaat de arts met uw verzoek akkoord, dan wordt uw dossier binnen drie maanden vernietigd. Met eventuele vragen hierover kunt u terecht bij de patiëntenservice. Uw plichten Als patiënt heeft u behalve rechten ook plichten. U moet de hulpverlener duidelijk en volledig informeren, zodat deze een goede diagnose kan stellen en een deskundige behandeling kan geven. Het KG verwacht dat u de adviezen van de hulpverlener opvolgt. Verder heeft u de verplichting het ziekenhuis te betalen voor de geleverde zorg. Meer weten? Het geven van toestemming kan een moeilijke beslissing zijn, waarvoor u meer informatie nodig heeft. U kunt uw specialist of andere hulpverlener altijd om extra informatie vragen. Ook kunt u bij de patiëntenservice terecht voor een adres van een patiëntenvereniging, een folder of een boek. Wilt u meer weten over patiëntenrechten of bent u ontevreden over de manier waarop met uw rechten
7
als patiënt is omgegaan dan kan de patiëntenservice u ook daarmee verder helpen. De patiëntenservice is van maandag tot en met donderdag geopend van 9.00 tot 16.00 uur en vrijdag van 9.00 tot 12.30 uur. Telefoonnummer patiëntenservice: locatie noord (023) 545 4138 locatie zuid (023) 545 3138
8
Kennemer Gasthuis Locatie noord Vondelweg 999 2026 BW Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 2035 RC Haarlem Postadres Postbus 417 2000 AK Haarlem
1022423-28-03-2013
Telefoon (023) 545 35 45 Website www.kg.nl e-mail
[email protected]
