Utrecht theworld

Utrecht

© 2015 2theworld Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en / of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm, internet of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van 2theworld. Deze uitgave werd met de meeste zorg samengesteld. De in deze uitgave opgenomen gegevens (prijzen, tijden, e.d.) zijn echter aan veranderingen onderhevig. Indien deze uitgave toch onjuistheden blijkt te bevatten, kan 2theworld daarvoor en voor de eventuele consequensties die deze onjuistheden hebben, geen aansprakelijkheid aanvaarden. Indien u ter plaatse een andere situatie aantreft dan dat er in deze uitgave was vermeld, zouden wij u graag willen vragen om dit aan ons te melden via: [email protected].

2

2theworld.nl

Inhoudsopgave Geschiedenis Algemene informatie Klimaat Vervoer Winkelen Bezienswaardigheden Museuminformatie

4 7 7 7 9 10 17

3

Utrecht

Geschiedenis De regio rond Utrecht werd al lang geleden voor het eerst gebruikt door mensen. Er zijn archeologische vondsten gedaan die erop wijzen dat er rond 2200 voor Chr. al mensen in de regio van Utrecht verbleven. De eerste echte sporen van nederzetting zijn iets recenter, deze dateren uit ongeveer 1000 voor Chr. De stad Utrecht is echter ontstaan uit de nederzetting die is gebouwd in de eerste eeuw na Chr. Deze militaire post is door de Romeinen gebouwd op de splitsing van de Rijn en de Vecht, op een plek waar de rivier doorwaadbaar was. Vandaar ook de naam Traiectum. In 270 na Chr. was het Romeinse Rijk al aan het afbrokkelen. Het Romeinse leger vertrok toen uit alle posten ten westen van Nijmegen. De regio rondom Utrecht is daarna maar dun bevolkt geweest. Er zijn in ieder geval nauwelijks sporen van bewoningen. In de vijfde eeuw zijn er Franken vanuit het zuiden en Friezen vanuit het noorden in de regio van Utrecht komen wonen. Zij zijn onder andere in de oude forten van de Romeinen getrokken. In de 7de eeuw wist de Frankische koning Dagobert I een aantal van de voormalige Romeinse forten van de Friezen te veroveren, waaronder het fort Traiectum. Hij had zich voorgenomen om vanuit Traiectum de Friezen te bekeren. Dit had echter het tegenovergestelde effect, zo'n 20 jaar later, in 650, heroverden de Friezen Traiectum namelijk weer. 4

In 690 arriveerde Clemens Willibrord uit Engeland. Hij liet het kleine kerkje dat Dagobert I had laten bouwen opknappen en startte een klooster. Allemaal als doel om de Friezen voorgoed te bekeren tot het Christendom. In 714 wisten de Friezen Utrecht echter opnieuw te heroveren. Ditmaal echter wederom voor korte duur. In 719 kregen de Franken opnieuw de macht over Utrecht. Niet veel later werd de regio rondom Utrecht aan de Utrechtse kerk geschonken. Dit zou het begin zijn van het religieuze centrum dat Utrecht in de loop der eeuwen zou vormen. In 723 had deze kerk echter nog geen zelfstandige macht, dit kwam pas in 777 toen Alberik I tot bisschop van Utrecht werd benoemd. In de jaren daarna werd de stad bedreigd door de nabij gelegen stad Dorestad, welke een belangrijke handelsplek was. In 834 werd deze stad aangevallen en geplunderd door de Vikingen. Waardoor de bedreiging van Utrecht alleen maar toenam. De toenmalige bisschop besloot om het gevaar niet af te wachten en vluchtte naar Deventer waar vandaan het Utrechtse bisdom zo'n 60 jaar regeerde. Middeleeuwen Toen het gevaar van de Vikingen weer enigszins afgenomen leek, nam de groei van Utrecht weer toe. Er kwamen meer handelsposten rondom de nederzetting en er werd een kanaal gegraven om de handel mogelijk te maken. Maar toen kwamen aan het begin van de 11de eeuw toch de Vikingen weer naar Utrecht. Doordat de inwoners zelf een

2theworld.nl deel van de stad in de brand staken gaven de Vikingen het echter op om de stad te belegeren. In de eerste helft van de 12de eeuw, in 1122, kreeg Utrecht als een van de eerste steden in noordelijk Nederland stadsrechten. In dit jaar werd ook een tweede kanaal gegraven om de handel te bevorderen: het zuidelijke deel van de Oudegracht. Utrecht groeide daardoor uit tot grootste en welvarendste stad van de Noor-delijke Nederlanden. Kenmerkend aan deze periode is dat veel welgestelde families hun huizen in baksteen lieten bouwen, in plaats van het gebruikelijke hout. Hierdoor ontstonden er verschillende stadskastelen (verstevigde woonhuizen), waarvan de Oudaen het bekendste nog bestaande stadskasteel is. In de 14de eeuw is de Nieuwegracht aangelegd en is men gestart met de bouw van de Domtoren, aan de Domkerk zelf werd al gebouwd vanaf halverwege de 13de eeuw. Het inwonersaantal van het inmiddels dichtbevolkte centrum van Utrecht was inmiddels al behoorlijk gestegen. Rond 1200 woonden er zo'n 4.000 mensen in de stad. Hierdoor kreeg de stad te kampen met problemen als de pest, aangezien de hygiënische toestanden in de stad nog niet al te best waren. Later zou het centrum ook worden getroffen door verschillende branden, die grote delen van het centrum verwoestten. Maar doordat veel huizen aan de Oudegracht van steen waren gemaakt, bleven deze wel behouden.

In 1275 werd de Weerdsluis aangelegd. Hierdoor kon met onder de gebouwen aan de Oudegracht zogenaamde werfkelder bouwen. De Oudegracht werd daardoor een belangrijke toevoersader van van alles en nog wat. De handel in de stad nam daardoor fors toe. Inmiddels was er binnen de stad een machtstrijd gaande: een Hollandse aanhang en een Gelderse aanhang maakten elkaar het leven behoorlijk zuur. Uiteindelijk koos bisschop Hendrik van Beieren in 1527 voor de Habsburgse kant. De inwoners van Utrecht waren het hier niet mee eens en kwamen in opstand. Te laat, de macht was toen namelijk al overgedragen aan Karel V. Hierdoor kwam er een einde aan het Sticht Utrecht (het grondgebied waarover het Bisdom Utrecht de macht had). Om de bewoners onder controle te houden werd fort Vredenburg gebouwd. Hoewel de bewoners in eerste instantie niet blij waren met deze machtswissel, zorgde dit wel voor een bloeiende handel, de rust was namelijk teruggekeerd in de stad. De onrust keerde in 1672 opnieuw naar de stad terug toen Franse troepen de stad naderden. Utrecht gaf zich zonder verzet over aan de Fransen. Zij leefden Utrecht behoorlijk uit waardoor de voedselprijzen stegen en het leven in de stad zwaar werd. Een jaar na hun komst verlieten ze Utrecht, weliswaar namen ze een aantal hooggeplaatste inwoners in gijzeling op hun uittocht. Na het vertrek van het Franse leger, nam de Staten-Generaal de macht over in Utrecht. Met hun eigen leger bezetten zij de stad. 5

Utrecht

In 1674 werd Utrecht getroffen door een zware storm. Tijdens deze storm werd onder andere het schip van de Dom verwoest. Inwoners wijten dit aan de straf van God, de Domkerk was immers onder het Franse bewind ingericht als katholieke kerk. In de 18de keerde een groep patriotten zich tegen het stadsbestuur. Op het hoogtepunt van dit conflict hadden beide groepen een leger gevormd waarbij er letterlijk om de macht van Utrecht werd gevochten. De patriotten verloren deze strijd uiteindelijk. Wel heeft deze opstand er voor gezorgd dat de stad in 1786 voor het eerst een democratisch bestuur kreeg. Aan het begin van de 19de eeuw lag het aantal inwoners rond de 35.000. Door de industriële revolutie nam de werkgelegenheid in de stad sterk toe, waardoor ook het aantal inwoners toenam. In zo'n 100 jaar groeide het aantal inwoners tot ruim boven de 100.000. Ook in het begin van de 20ste zette deze bevolkingsgroei door. Halverwege de 20ste eeuw woonden er al ruim 165.000 mensen in Utrecht. Tweede Wereldoorlog Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog viel het Duitse leger Nederland binnen. In Rotterdam kwam het tot een gevecht waarbij de Nederlanders goed stand wisten te houden. De Duitsers waarschuwden echter dat als Nederland niet zou capituleren, ze Rotterdam zouden platbombarderen. Dit was nog niet gezegd, of het plan werd ook echt 6

uitgevoerd, grote delen van Rotterdam werden met de grond gelijk gemaakt. Toen de Duitsers meldden dit ook te zullen doen met Utrecht wist de Nederlandse overheid niet hoe snel ze moesten capituleren. Eén stad plat was al te veel. Utrecht werd vervolgens een belangrijke stad, zo waren er onder andere het hoofdkantoor van de NSB en verschillende wapenfabrieken gevestigd. Uiteindelijk wist de stad zelf redelijk ongeschonden door de oorlog te komen. Dit gold niet voor de inwoners, zeker niet voor de Joodse inwoners. Daarvan is een groot deel door de Duitsers afgevoerd en vermoord. Op 5 mei gaven de Duitsers zich uiteindelijk gewonnen. 2 dagen later trok het Canadese leger Utrecht binnen. Ondanks dat de Duitsers zich hadden overgegeven moesten de Canadezen toch nog behoorlijk strijden om Utrecht te bevrijden, maar slaagden daar uiteindelijk wel in. Na de Tweede Wereldoorlog verdubbelt het grondgebied van de stad zich. Verschillende wijken worden bij Utrecht gevoegd of nieuw gebouwd net buiten de tot toen bestaande stadsgrenzen. Ook in de stad werden verschillende grote projecten ondernomen, waaronder de bouw van winkelcentrum Hoog Catharijne. Door deze constante ontwikkeling is Utrecht een van de grootste en belangrijkste steden in Nederland gebleven. Tegenwoor-dig wonen er zo'n 300.000 mensen in Utrecht.

2theworld.nl

Algemene informatie Aantal inwoners: 312.634 2 Oppervlakte: 99.32 km Criminaliteit en Veiligheid Het centrum van Utrecht is relatief veilig. Buiten het centrum van Utrecht liggen wel een aantal wijken die als minder veilig te boek staan, er zijn echter geen directe redenen voor toeristen of bezoekers om die wijken te bezoeken, dus hier zullen we ons beperken tot het centrum. Tot enkele jaren geleden had met name Hoog Catharijne te kampen met een groot overschoot aan zwervers en junkies. Tegenwoordig valt dat erg mee, ook in de nachtelijke uren kun je veilig en ongestoord door Hoog Catharijne lopen. Ook het centrum is in principe veilig. Weliswaar heb je in heel het centrum kans op kleine criminaliteit als zakkenrollers. Let hier op, met name op drukke dagen zoals de zaterdag, of bij bijzondere gelegenheden zoals Koninginnedag. Alarmnummer Alle Nederlandse hulpdiensten (politie, ambulance en brandweer) zijn met 112 te bereiken. Indien je wel politie nodig heeft, maar zonder spoed: 0900 8844. Tijdzone GMT +1 Elektriciteit In heel Nederland wordt gebruik gemaakt van een twee pins stekker, ongeaard (type

C) en geaard (type F). Het elektriciteitsnet in Nederland levert 230 volt.

Klimaat Nederland staat bekend om de vele regen en de vaak grijze luchten, veel Nederlanders zullen dit beamen, maar eigenlijk valt het best mee. Ja, het weer is wisselvallig, maar vergeleken met bijvoorbeeld Engeland, valt er in Nederland niet heel veel meer regen. De zomermaanden kunnen met temperaturen van zo'n 17 graden Celsius gemiddeld erg aangenaam zijn. Hoewel de afgelopen jaren juli en augustus vrij natte maanden waren en er in het voorjaar en najaar een beter weerbeeld was in Nederland. Voor een bezoek aan Utrecht zijn dit ook de beste jaargetijden om Utrecht te bezoeken. De kleuren van de bladeren zorgen voor een erg mooi straatbeeld, met name bij de Oudegracht. In de wintermaanden kan het guur zijn, met temperaturen rond het vriespunt. Uitschieters naar zowel boven als beneden zijn goed mogelijk. Wanneer het een keer goed vriest en er valt sneeuw, dan verandert de Oudegracht in een sprookjesomgeving: de overhangende bomen waar de sneeuw op blijft liggen zijn echt adembenemend mooi.

Vervoer De binnenstad van Utrecht is redelijk compact. Vanaf het station loop je in bijvoorbeeld 25 minuten naar het Ledig 7

Utrecht Erf of naar de Nachtegaalstraat. Houd je niet zo van lopen of reis je liever met bijvoorbeeld het openbaar vervoer dan volgt hieronder een overzicht van de mogelijkheden. Bus Utrecht heeft een uitstekend busnetwerk, verzorgd door GVU. Vanaf het Centraal Station Utrecht kun je praktisch overal in de stad komen met behulp van de bus. In de stad is de halte bij Neude de meest centrale bushalte, hier komen ook de meeste bussen langs. Lijn 2 van het GVU is een bus die door het Museumkwartier rijdt. Dit is de enige bus die door de binnenstad van Utrecht rijdt. Voor toeristen is deze lijn dan ook de perfecte manier om van het station naar de binnenstad te komen, zonder zelf te hoeven lopen. Tram Utrecht heeft geen tramnetwerk zoals Amsterdam, Rotterdam of Den Haag dat hebben. Utrecht kent eigenlijk maar 1 tramverbinding en die is tussen het Centraal Station en Nieuwegein/IJsselstein. Kosten van het openbaar vervoer In heel Utrecht heb je in principe een OV-Chipkaart nodig om met het openbaar vervoer te kunnen reizen. Een kaart kost minimaal € 6,50 waarna je er geld op kunt zetten om mee te reizen. Bij het instappen check je in, en bij het uitstappen check je vervolgens weer uit. Het systeem berekent dan de prijs die wordt afgeschreven van je kaart. Let op dat je wel uitcheckt, anders ben je € 4,kwijt (borg). Je kunt ook nog steeds losse kaartjes kopen bij de chauffer van 8

de bus/tram. Deze kosten minimaal € 2,50 en zijn afhankelijk van het soort kaart 45, 90 of 120 minuten geldig. Taxi In de stad zijn in de avonduren diverse taxi stand-plaatsen, onder andere bij Vredenburg, Janskerkhof, Ledig Erf en het station. Heb je op andere momenten een taxi nodig dan kun je het beste een taxi bestellen, dit kan bij bijvoorbeeld de Utrechtse Taxi Centrale. Hier kost een taxiritje over het algemeen zo'n € 7,50 voor de eerste 2 kilometer (= instaptarief), vervolgens betaal je € 2,20 per gereden kilometer. Let er wel op dat er in bijvoorbeeld de nachtelijke uren een toeslag kan gelden alsook voor vervoer van meer dan 4 personen. Op het water Utrecht heeft veel water: de Oudegracht en de Nieuwe-gracht doorkruisen het centrum. Op deze grachten varen altijd rondvaartboten. Langs de Oudegracht zijn diverse opstappunten, kosten bedragen € 8,75 voor een rondvaart van een uur. Een andere optie is om een waterfiets of kano te huren. Dit kan onder andere bij Kanoverhuur Utrecht (vanaf € 4,- voor een uur) en bij Canal Bike (vanaf € 8,voor een uur). Fiets Utrecht is een studentenstad. Daardoor zijn er ontzettend veel fietsers, met name tussen het Centraal Station en de Uithof. Ook voor bezoekers aan Utrecht is de fiets een goede mogelijkheid om de stad te ontdekken. Zeker wanneer men de bezienswaardigheden buiten

2theworld.nl het centrum wil bezichtigen. Je kunt in Utrecht onder andere fietsen huren bij: Fietsenstalling Laag Catharijne (vanaf € 7,- per 24 uur) of Fietsverhuur Utrecht (vanaf € 8,- per 24 uur). Verder kun je fietsen huren bij veel rijwielhandels door de hele stad. Ook kun je een OVfiets huren bij de verschillende fietsenstallingen rondom het Centraal Station van Utrecht (€ 10,abonnements- kosten per jaar en € 3,per dag huurkosten).

Winkelen Utrecht is een ideale winkelstad. Veel verschillende soorten winkels in een gezellige en mooie omgeving. En een goed alternatief voor wanneer het regent. Hieronder volgen de beste winkelopties om je uit te leven: Hoogcatharijne Als je met de trein Utrecht binnen komt, dan kun je haast niet anders dan door Hoog Catharijne lopen. Dit overdekte winkelcentrum is het drukste winkelgebied van Nederland. Per dag lopen er zo'n 500.000 mensen door Hoog Catharijne. Het kan er dus wat aan de drukke kant zijn om rustig te kunnen winkelen. Maar wanneer het regent is Hoog Catharijne wel een goed alternatief, je vindt er namelijk bijna alle winkels die ook in het centrum gevestigd zijn. Maar zolang het droog is kun je beter je kostbare winkeltijd buiten Hoog Catharijne doorbrengen, veel gezelliger en vaak ook rustiger! Vredenburg Wanneer je vanuit Hoog Catharijne richting de Oudegracht loopt dan kan

het haast niet anders of je komt over Vredenburg. Dit plein biedt niet alleen plaats aan de markt (op woensdag, vrijdag en zaterdag) maar heeft ook een aantal vestigingen van grote winkelketens, waaronder Perry Sport, WE, Zara en anderen. Kortom, ideaal om een dagje winkelen te beginnen. Steenweg & Oudegracht Het winkelhart van Utrecht! Hier vind je alle winkels die je maar kunt bedenken, van bekende modeketens alsook de wat minder bekende, maar net zulke goede lokale specialisten. Veel winkels hebben zowel een ingang aan de Steenweg als aan de Oudegracht, erg handig als je de zijstraatjes te druk vindt. Choorstraat & Lijnmarkt De Choorstraat en de Lijnmarkt liggen aan het einde van de Steenweg en bieden plaats aan de wat minder bekende kleding en schoenenzaken. Zeker ook de moeite waard om even rond te snuffelen. Zadelstraat & Mariaplaats In de Zadelstraat zijn veel speciaalzaken gevestigd, waaronder een banketbakkerij en Nukuhiva, de kleding winkel van Floortje Dessing. Hoewel het nauwelijk te missen is, moet je zeker een keer omhoog kijken wanneer je in de Zadelstraat loopt: je hebt namelijk een prachtig uitzicht op de Domtoren. Aan zowel de Zadelstraat als Mariaplaats zijn veel eet- en uitgaanstentjes gevestigd. Erg populair is bijvoorbeeld Maria's voor heerlijke Tapa's en de Stairway to Heaven voor goede live muziek. 9

Utrecht Oudkerkhof & Korte Jansstraat De wat duurdere winkels zijn allemaal aan of rondom Oudkerkhof gevestigd. Dus heb je een dure smaak, of ben je op zoek naar schilderijen, dan moet je hier zijn. Anders kun je deze straat beter links laten liggen. Tenzij je in de late uurtjes de populaire kroeg Havana in wilt duiken. Twijnstraat De Twijnstraat ligt aan het einde van de Oudegracht, nabij het Ledig Erf. Aan de Twijnstraat zijn diverse kleine boetieks gevestigd, waarvan veel speciaalzaken. Bijvoor-beeld een kinderfeestwinkel, kledingwinkels en diverse eetspeciaalzaken. Nadeel is wel dat het er met name door de Albert Hein- altijd erg druk is in de Twijnstraat. Het kan er nogal chaotisch aan toegaan met de vele fietsers. Nachtegaalstraat Net buiten de binnenstad ligt de Nachtegaalstraat. Dit is een belangrijke verbinding in de richting van de Uithof. Aan de Nachtegaalstraat zijn, net als in de Twijnstraat, veel speciaal- zaken gevestigd. Doordat het net buiten de binnenstad ligt niet direct de eerste bestem-ming voor bezoekers aan Utrecht, maar zeker de moeite waard wanneer je uitgekeken bent op de reguliere winkels. Markten In Utrecht vinden verschillende markten plaats. De markt op Vredenburg is de belangrijkste en vindt iedere woensdag, vrijdag en zaterdag plaats. Daarnaast is er een bloemenmarkt op Janskerkhof (iedere zaterdag) en een stoffen en 10

lapjesmarkt op de Breedstraat (iedere zaterdag) Openingstijden Over het algemeen zijn de winkels in de binnenstad geopend van 09.30 - 18.00 uur. Op maandag vanaf 11.30 en op donderdag tot 21.00 uur. Iedere eerste zondag van de maanden voor feestdagen is er bovendien koopzondag (van 12.00 - 17.00 uur).

Bezienswaardigheden De Neude Neude, 3512 AD Utrecht De Neude is, naast het Domplein, het bekendste plein van Utrecht. De naam stamt af van een moerasgebied dat in de 15de eeuw is volgestort met zand en grind. Omdat het grondgebied dat daardoor was ontstaan dichtbij de Oudegracht lag, aan de verbindingsweg naar Gelderland, ontstond er op het ontgonnen moerasgebied al snel een levendige markt. Van oorsprong had het plein een vijfhoekige vorm. Doordat de busbaan tegenwoordig over een deel van het plein loopt is een kleine hoek van het plein afgesneden. In 2002 is op deze 'afgesneden' hoek van het plein het standbeeld 'Thinker on a Rock' geplaatst. Langs de Neude zijn verschillende café's en restaurants gevestigd, waaronder enkele populaire uitgaansgeleg-heden. Met name in de zomermaanden worden op er de Neude verschillende activiteiten en evenementen

2theworld.nl georganiseerd, waaronder een groot paviljoen van het Nederlands Film Festival, Festival aan de Werf en andere muziekevenementen. De Dom Domplein 21, 3512 JE Utrecht | alleen mogelijk met rondleiding | € 9,- | www.domtoren.nl Al in de 7de eeuw werd de eerste (houten) kerk gebouwd op de huidige locatie van De Dom. Niet veel later, in 695, werd deze houten kerk vervangen door een stevigere, stenen kerk. Al snel werd deze kerk het kerkelijk centrum van de hele regio. In 777 werd zelfs het Bisdom van Utrecht vanuit deze kerk geleid. Bijna een eeuw later, in 857, werd de kerk zo goed als volledig gesloopt tijdens een aanval van Vikingen. Pas in 922 kon begonnen worden met het herstel van de kerk, toen de toenmalige bisschop weer naar Utrecht was teruggekeerd. Deze bisschop, bisschop Balderik, liet een grote kathedraal bouwen op de oude locatie van de kerk. De Dom van Balderik, zoals die ook wel genoemd werd, mocht echter geen lang bestaan kennen, aan het begin van de 11de eeuw brandde de kathedraal af. Een nieuwe kathedraal, de Dom van Adelbold, werd in Romaanse stijl gebouwd. Ook deze kathedraal had driemaal te kampen met brand. De derde brand, in 1253 duurde meerdere dagen en legde grote delen van Utrecht in de as. Deze brand heeft er uiteindelijk wel voor gezorgd dat er een volledig nieuwe kathedraal gebouwd zou worden: de Dom van Utrecht.

De bouw van de Dom van Utrecht werd in 1254 begonnen. Hoewel het schip van de kathedraal nog lang niet voltooid was, werd de toren tussen 1321 en 1382 gebouwd. Na voltooiing van de toren pakte men ook langzaam de werkzaamheden aan het schip weer op. In 1517 kwam de bouw stil te liggen omdat het geld op was. Het schip was toen nog steeds in aanbouw: er miste bijvoorbeeld nog een dak. Hoewel er nog wel enige tijd aan de toren is gewerkt, is het werk aan het schip nooit voltooid. Toen in 1674 een zware storm over Utrecht trok, waar onder andere een tornado grote schade aanrichtte, stortte het nog in aanbouw zijnde schip in. Sindsdien zijn de toren en het dwarsschip van elkaar gescheiden. Het puin van het in elkaar gestorte schip zou nog een halve eeuw blijven liggen totdat het in 1826 eindelijk werd 11

Utrecht opgeruimd. Door het opruimen van het puin ontstond het Domplein. De Domtoren van Utrecht is gebouwd in gotische stijl. Door de overgang naar het Protestantisme zijn echter veel versieringen in en op de kerk vernield. Hierdoor is het tegenwoordig een betrekkelijk kale kerk. Een deel van de versieringen is tijdens latere restauraties gedeeltelijk hersteld. De Dom van Utrecht is met zijn 112 meter, de hoogste kerktoren van Nederland. Tevens behoort zij tot de hoogste kerktorens van Europa. Naast een bezoek aan de Dom zelf, kan ook de toren bezocht worden. Onder begeleiding vann een gids kan de toren zelfs beklommen worden, het uitzicht dat je hebt, maakt de zware klim meer dan de moeite waard.

door een grote brand. Hoewel een deel van het gebouw hersteld is, heeft het daarna nooit meer de functie als concertgebouw gehad. Het wordt echter nog wel voor muziek doeleinden gebruikt, sinds 1974 huist het Utrechts Conservatorium namelijk in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen. Wanneer het warm is en de ramen openstaan, kun je vanaf de omliggende terassen op Mariaplaats de studen-ten van het conservatorium horen oefenen. Vaak is dit erg mooie muziek. Griftpark Blauwkapelseweg 30, Utrecht | www.utrecht.nl

Op de locatie van het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen stond voorheen de Mariakerk. Eén van de 5 kapittelkerken die Utrecht heeft gekend. Een deel van de kerk werd in 1813 gesloopt, het koor van de Mariakerk werd daarna gebruikt als concertzaal. Uitein-delijk werd ook het koor in 1844 met de grond gelijk gemaakt, zodat het plaats kon maken voor een nieuw concertgebouw. In 1847 werd dit nieuwe concertgebouw in gebruik genomen.

Het Griftpark is één van de grotere parken net buiten het directe centrum van Utrecht. Het dankt zijn naam aan de Bitsche Grift, een klein beekje dat door het park stroomt. In de volksmond komt de naam echter ergens anders vandaan. Het Griftpark wordt namelijk ook wel het Gifpark genoemd, verwijzend naar de vervuilde grond van het park. Deze vervuilde grond is afkomstig van de Gemeentelijke Gasfabriek en de stortplaats van de Gemeentelijke Reinigings- en Ontsmettingsdienst (de Vaalt) die tot in 1960 op de locatie van het Griftpark waren gevestigd. Tussen 1993 en 2002 is de bodem van het park daarom gesaneerd. Er wordt echter verwacht dat het nog eens 40 jaar gaat duren voordat alle ver-vuiling uit de grond is.

In 1988 werd het overgrote deel van het vroegere concertgebouw verwoest

In het park zijn onder andere een kinderboerderij en een groot skatepark

Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen Mariaplaats, 3511 LL Utrecht

12

2theworld.nl te vinden. Bij beide gelegenheden is het altijd druk. Tevens bevindt zich in het park een restaurant, vanwaar je een goed uitzicht hebt over het park. Overigens, voor een uitzicht over het park kun je ook de heuvel in het midden van het park beklimmen. Deze heuvel wordt door veel kinderen gebruikt om vanaf te fietsen, of wanneer er sneeuw ligt, te sleeën.

Het voormalige gebouw van het Utrechtse hoofdpost-kantoor is gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School en werd in 1924 opgeleverd. Van buiten ziet het gebouw er vrij kolossaal uit, van binnen echter is met name de centrale hal wonderbaarlijk mooi. In deze hal hangen 6 beelden, gemaakt door Hendrik van den Eijnde.

Het kleinste huisje van Utrecht Drift, Utrecht

Het gebouw heeft tot in oktober 2011 dienst gedaan als zelfstandig postkantoor. Momenteel wordt het pand verbouwd, waarna er winkels, restaurants en vermoedelijk ook een hotel in worden gevestigd.

Op de hoek van de Drift en de Kromme nieuwe gracht staat een bijzonder huis, namelijk het kleinste huisje van Utrecht. Op een kavel van niet meer dan drie bij vijf meter is een opvallende structuur van glas en staal gebouwd. Dit woonhuis, ontworpen door architectuurbureau Sluijmer en van Leeuwen, bestaat uit een centraal trappenhuis waar alle woonfuncties aan gehangen zijn. Door de vanzelfsprekende opeenvolging van deze functies wordt het traplopen tot een minimum beperkt. De meubels, keuken en badkamer zijn integraal mee ontworpen. De moderne sculptuur van glas en staal verdwijnt in de grond en gaat daar over in twee werfkelders uit de veertiende eeuw. Het huis biedt prachtige uitzichten over de stad, op de Dom en door het glazen dak in de slaapkamer op de sterren. Ondanks het kleine kaveloppervlak is een volwaardige woning gerealiseerd met de ruimtelijkheid van een villa. Hoofdpostkantoor Neude, 3512 AD Utrecht

Janskerk Janskerkhof 26, 3500 AG Utrecht | ma: gesloten, di: 09.00 - 13.00, wo: gesloten, do: 09.00 - 13.00, vr: gesloten, za - zo: evenementen | www.janskerkutrecht.nl De Janskerk is, mede door zijn centrale ligging aan Janskerkhof, één van de bekendere kerken in Utrecht. De kerk zelf stamt uit de 11de eeuw, waarbij er wordt vermoed dat het met 4 andere kerken (waaronder de Dom) een Kerkenkruis vormde. De Janskerk is een vrij compacte kerk. Oorspronkelijk had de kerk ook twee torens. Eén daarvan is in de 14de eeuw echter ingestort, de ander is in de 17de eeuw gesloopt. Ook het interieur van de kerk is verschillende malen gewijzigd. Zo heeft men in de loop der jaren de ronde zuilen vervangen voor minder en vierkante zuilen. 13

Utrecht

Na de Reformatie heeft de kerk onder andere dienstgedaan als bibliotheek en later ook als verblijf-plaats voor Russische en Duitse soldaten ten tijde van de Franse Tijd. Ondanks deze andere functies, hebben er wel altijd diensten plaatsgevonden in de kerk. Ook tegenwoordig nog vindt er iedere zondag een kerkdienst plaats. De hoofdfunctie van de kerk is tegenwoordig echter de verhuur voor evenementen: tentoonstellingen maar ook feesten vinden geregeld in de Janskerk plaats.

Van 2004 tot en met 2013 was het Geldmuseum gevestigd in het gebouw van de Koninklijke Nederlandse Munt. Wegens overheidsbezuinigingen is dit museum in het najaar van 2013 echter gesloten.

Koninklijke Nederlandse Munt Leidseweg 90, 3531 BG Utrecht | ma: gesloten, di - vr: 10.00 - 17.00, za - zo: 12.00 - 17.00 | € 9,- | www.knm.nl

De Oudaen is een zogenaamd stadskasteel en stamt uit de 13de eeuw. Oorspronkelijk is het verstevigde woonhuis, vandaar stadskasteel, gebouwd voor één van de rijkste en invloedrijkste families van Utrecht: de familie Zoudenbalch. Zo'n 120 jaar later, in 1395, kwam het woonhuis in het bezit van de familie Oudaen, waaraan het zijn naam dankt.

In de middeleeuwen hadden verschillende Nederlandse handelssteden hun eigen munten. Onder het bewind van Napoleon werd daarom aan het begin van de 19de eeuw besloten om het uitgeven van muntgeld te centraliseren. Het Munthuis dat reeds in Utrecht stond was de best uitgeruste muntpers van die tijd, daarom werd besloten om de centrale muntuitgifte te vestigen aan de Neude in Utrecht. In 1910 is de Nederlandse Munt van de Neude verhuisd naar de Leidseweg, op de kruising met het Merwede-kanaal en de Leidse Rijn. Dit gebouw, dat speciaal voor de Nederlandse Munt is ontworpen, is ontworpen in neorenaissance stijl en bevat veel stijlelementen die verwijzen naar de functie van het gebouw. 14

Oudaen Oudegracht 99, 3511 AE Utrecht Oudaen is één van de belangrijkste monumenten in de binnenstad van Utrecht. Dit terwijl menig bezoeker er waarschijnlijk voorbij loopt.

Oorspronkelijk is het woonhuis gebouwd als twee huizen: daarbij woonde de familie in het kleine huis en diende het grote huis als ontvangstruimte. In de loop der jaren is het woonhuis echter diverse keren verbouwd waardoor het huis hoger is geworden, uitgebreid is en een ander karakter heeft gekregen. Eén verbouwing was onvermijdelijk: tijdens de belegering van kasteel Vreden-burg in 1576 liep de Oudaen namelijk zware schade op, nagenoeg de gehele achtergevel lag er uit. In 1580 werd het huis daarom volledig hersteld. Precies 100 jaar later werd het woonhuis

2theworld.nl opnieuw verbouwd, dit keer kreeg het een volledig nieuwe gevel. Tot halverwege de 18de eeuw heeft het pand dienst gedaan als woonhuis. In 1758 kwam het echter in handen van de Hervormde Kerk die er een bejaardenhuis van maakte. Deze functie heeft het gebouw tot in 1965 bekleed. Sinds 1986 is er een restaurant gevestigd in de Oudaen. Hier kun je heerlijk eten, of -als de zon schijntgoed op het terras zitten, aan de Oudegracht.

Het Rietveld Schröderhuis is een door Gerrit Rietveld ontworpen woonhuis net buiten het centrum van Utrecht nabij het Wilhelminapark. Het Rietveld Schröderhuis stamt uit 1924, toen is het gebouwd in opdracht van Truus Schröder. Zij heeft er tot aan haar dood in 1985 gewoond. Gerrit Rietveld heeft het huis ontworpen in De Stijl die in 1923 in Parijs aan het publiek is gepresenteerd. Deze Stijl hield in dat leefruim-tes niet meer standaard in een blok geplaatst moesten worden maar dat er meer vrijheid moest bestaan in de ruimtes. Zo heeft Gerrit Rietveld voor het Rietveld Schröderhuis bijvoorbeeld op de bovenverdiepingen verplaatsbare binnenmuren ontworpen zodat de indeling van de kamers veranderd kon worden. Het Rietveld Schröderhuis is altijd al een veel bekeken huis geweest. Helemaal nadat het in 2000 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO werd geplaatst. Het Centraal Museum verzorgt tegenwoordig rondleidingen door het huis, waarbij niet alleen stil wordt gestaan bij het bijzondere ontwerp van de woning maar ook bij verschil-lende door Gerrit Rietveld ontworpen meubels.

Rietveld Schröderhuis Prins Hendriklaan 50, 3583 EP Utrecht | ma - di: gesloten, wo - zo: 11.00 - 17.00 (alleen met reservering) | € 12,- | centraalmuseum.nl

Sonnenborgh Zonnenburg 2, 3512 NL Utrecht | ma: gesloten, di - vr: 10.00 - 17.00, za: gesloten, zo: 13.00 - 17.00 | € 7,- | www.sonnenborgh.nl In 1544 liet Karel V verschillende verdedigingswerken in Utrecht bouwen. Dit waren Manenborgh, Sterrenburg, 15

Utrecht Morgenster en Sonnenborgh. Sonnenborgh werd tussen 1544 en 1558 gebouwd aan de stadszijde aan de zuidoostelijke hoek van de singel. In de 17de eeuw vestigde de Universiteit Utrecht een kruidentuin nabij het verdedigingswerk Sonnenborgh. Bijna een eeuw later, in 1724, verhuisde deze kruidentuin en heeft de Sonnenborgh tot het einde van de eeuw geen belangrijke functie vervuld. Rond 1800 kwam er een sterrenwacht naar de Sonnenborgh, een halve eeuw later werd het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut op Sonnenborgh opgericht. Aan het einde van de 19de eeuw vertrok het KNMI naar een locatie buiten de stad. Na het vertrek van het KNMI was de primaire functie van Sonnenborgh weer de sterrenwacht, waar het ook van-daag de dag nog steeds voor wordt gebruikt, als onderdeel van Sonnenborgh - Museum & Sterrenwacht. Vredenburg Vredenburg, Utrecht Vredenburg is één van de bekendste pleinen in Utrecht. Maar het is niet alleen een plein, ook het naast gelegen Muziekcentrum heet Vredenburg. Oorspronkelijk stond op de locatie van Vredenburg een klooster. Dit klooster moest in de eerste helft van de 16de eeuw, in 1529, echter plaats maken voor kasteel Vredenburg. Een kasteel dat een dubbele functie had. Enerzijds om de stad te beschermen en anderzijds om de inwoners onder 16

controle te houden. Mede door deze laatste functie werd het kasteel dan ook niet echt welkom ontvangen door de inwoners van Utrecht. Al na zo'n 30 jaar wisten de inwoners het kasteel over te nemen en te slopen. Nadien is Vredenburg altijd een groot plein geweest. Welliswaar met afwisselende bebouwing er om-heen, zoals bijvoorbeeld een stadschouwburg (gebouwd in 1894 en gesloopt in 1941). Een deel van het kasteel, met name delen van de fundering alsmede delen van de stadsmuur, zijn gevonden bij werkzaamheden aan de nieuwbouw van het Muziekcentrum. In 2014 zal het nieuwe Muziekcentrum namelijk zijn deuren openen als een van de eerste nieuwe onderdelen van de nieuwbouw van het stationsgebied. Wilhelminapark Wilhelminapark, Utrecht | www.wilhelminapark.nl Het Wilhelminapark is één van de mooiste parken in Utrecht. Het park zelf stamt uit het einde van de 19de eeuw en is aangelegd in Engelse landschapsstijl. In en rondom het Wilhelminapark liggen diverse wandelpaden waar kunstwerken langs zijn geplaatst. Zo staat er langs het fietspad die het park doorkruist een groot standbeeld van koningin Wilhelmina. Tevens is er een stenen bank in de stijl van de Amsterdamse School te zien. Het park wordt in tweeën gedeeld door een grote vijver. Wanneer er ijs ligt is deze vijver de plek voor de jeugd uit de

2theworld.nl omgeving om te schaatsen. Zomers is de vijver en de grasweide ernaast een drukbezochte plek om te zonnen. 's Avonds kunnen er nog weleens wat jongeren rondhangen bij de parkeerplaats, die voor wat overlast kunnen zorgen. Maar overdag is de sfeer in het park altijd goed, zeker met mooi weer.

Tegenwoordig is de naam 'Winkel van Sinkel' nog steeds algemeen gebruik voor een winkel waar je van alles kunt kopen. Het gebouw van de Winkel van Sinkel in Utrecht doet tegenwoordig dienst als café/restaurant en is één van de populairste uitgaansgelegenheden van Utrecht.

Winkel van Sinkel Oudegracht 158, 3511 AZ Utrecht | www.dewinkelvansinkel .nl De Winkel van Sinkel is het oudste warenhuis van Nederland. Oorspronkelijk komt de Winkel van Sinkel uit Amsterdam, waar deze als stoffenzaak in 1821 door Anton Sinkel werd opgericht. Door het succes van deze winkel breidde hij al snel uit naar naastgelegen panden en later ook naar andere locaties in Amsterdam. In 1834 kocht Anton Sinkel een aantal gebouwen aan de Oudegracht in Utrecht. Deze werden gesloopt om uitein-delijk plaats te maken voor de Winkel van Sinkel zoals we die vandaag de dag kennen. Het gebouw wordt geken-merkt door 4 zuilen die versiert zijn met gietijzeren beelden van vrouwen, die ook wel de Britsche Hoeren worden genoemd. De winkel werd in 1839 geopend. Na het overlijden van Anton Sinkel in 1848 werd de winkelketen voortgezet door één van de medewerkers. Uiteindelijk hield de Winkel van Sinkel het in 1912 voor gezien.

Museuminformatie Aboriginal Art Museum Oudegracht 176, 3511 NP Utrecht | ma: gesloten, di - vr: 10.00 - 17.00, za - zo: 11.00 - 17.00 | € 9,- | www.aamu.nl Het Aboriginal Art Museum (ook wel voluit: AAMU Museum voor hedendaagse Aboriginal kunst) is het enige museum in Europa dat volledig is 17

Utrecht gewijd aan Aboriginal kunst. In het museum is een grote collectie Aboriginal kunst te zien, onder andere de vaste collectie maar ook in regelmatig wisselende tentoonstellingen. Centraal Museum Nicolaaskerkhof 10, 3512 XC Utrecht | ma: gesloten, di - zo: 11.00 - 17.00 | € 11,- | centraalmuseum.nl Het Centraal Museum is een groot museum met wisselende kunst, in de collectie zitten bijvoorbeeld oude en moderne kunst, waarbij er niet alleen schilderijen te bewonderen zijn maar ook veel mode. Naast de vaste collectie, organiseert het museum ongeveer 3 grote tentoonstellingen per jaar en een aantal kleinere tentoonstellingen voor de vaak wat minder bekende kunstenaars. Dick Bruna Huis Agnietenstraat 2, 3512 XB Utrecht | ma: gesloten, di - zo: 11.00 - 17.00 | € 11,- | centraalmuseum.nl Dick Bruna is één van Nederlands bekendste kunstenaars. Velen kennen Dick Bruna van Nijntje. In het Dick Bruna Huis is een collectie van maar liefst 7.000 voorwerpen van de hand van Dick Bruna te zien. Dit zijn onder andere boekomslagen, tekeningen en affiches. Maar ook kunst, gerelateerd aan het werk van Dick Bruna, gemaakt door andere kunstenaars is er te zien, bijvoorbeeld de mode van de Nijntje.

18

DOMunder Domplein 4, 3512 JC Utrecht | ma: gesloten, di - zo: 11.00 - 16.00 start ontdekkingstocht | € 10,- | domunder.nl Utrecht is ontstaan op de plek van het Domplein, een geschiedenis van bijna 2.000 jaar ligt dan ook groten-deels verborgen onder het plein. DOMunder laat een deel van deze geschiedenis zien door onder andere voorwerpen die op deze locatie zijn gevonden tentoon te stellen, evenals restanten van de Romeinse muur. Het Spoorwegmuseum Maliebaanstation, 3581 XW Utrecht | ma: gesloten, di - zo: 10.00 - 17.00 | € 16,- | www.spoorwegmuseum.nl Het Spoorwegmuseum is een groot en interactief museum over treinen en alles wat daarmee te maken heeft. In vier themazalen (De grote ontdekking, Drooomreizen, Stalen monsters en De werkplaats) kun je alles te weten komen over de Nederlandse, maar ook internationale, spoorwegen. Zo zijn er diverse modellen te zien van bijzondere stoom-, diesel-, en electrische treinen. Museum Catharijneconvent Lange Nieuwstraat 38, 3512 PH Utrecht | ma: gesloten, di - vr: 10.00 - 17.00, za - zo: 11.00 - 17.00 | € 12,50 | www.catharijneconvent.nl Het Museum Catharijneconvent is gevestigd in het voormalige klooster het Catharijneconvent. In het museum is een grote collectie kunst te zien, die de christelijke geloofsontwikkeling op zowel de samenleving als de kunst in

2theworld.nl zijn algemeen laat zien. Zo zijn er verschillende geloofsgerelateerde kunstwerken als boeken en schilderijen te zien. Ook zijn er enkele werken van bekende Nederlandse kunstenaars te zien, waaronder werken van Rembrandt en Jan van Scorel. Museum Speelklok Steenweg 6, 3511 JP Utrecht | ma: tijdens school-vakanties van 10.00 17.00, di - zo: 10.00 - 17.00 | € 11,- | www.museumspeelklok.nl Het Museum Speelklok is gewijd aan automatisch spelende muziekinstrumenten. In de collectie zijn onder andere draaiorgels, klokken, speeldozen, en andere objecten opgenomen. Het leuke hiervan is dat bijna alles nog steeds werkzaam is en dus geluid maakt. Hierdoor is het museum met name erg populair bij buitenlandse toeristen. Universiteitsmuseum Utrecht Lange Nieuwstraat 106, 3512 PN Utrecht | ma - zo: 10.00 - 17.00 | € 8,- | www.universiteitsmuseum.nl/ Het Universiteitsmuseum Utrecht is een museum over en met de wetenschap. Het laat bijvoorbeeld niet alleen bijzondere ontdekkingen zien, maar je kunt (met name kinderen) zelf ook op ontdekkingstocht om zo de ware wetenschapper in je te ontdekken.

19