Kopenhagen theworld

Kopenhagen

© 2015 2theworld Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en / of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm, internet of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van 2theworld. Deze uitgave werd met de meeste zorg samengesteld. De in deze uitgave opgenomen gegevens (prijzen, tijden, e.d.) zijn echter aan veranderingen onderhevig. Indien deze uitgave toch onjuistheden blijkt te bevatten, kan 2theworld daarvoor en voor de eventuele consequensties die deze onjuistheden hebben, geen aansprakelijkheid aanvaarden. Indien u ter plaatse een andere situatie aantreft dan dat er in deze uitgave was vermeld, zouden wij u graag willen vragen om dit aan ons te melden via: [email protected].

2

2theworld.nl

Inhoudsopgave Geschiedenis Algemene informatie Klimaat Vervoer Winkelen Bezienswaardigheden Museuminformatie

4 6 6 7 8 9 16

3

Kopenhagen

Geschiedenis Hoewel er vermoedelijk al vele duizenden jaren mensen hebben geleefd in de regio van Kopenhagen, is met zekerheid te zeggen dat de stad zelf is ontstaan ergens tussen 1000 en 1200 na Christus. Bij recente bouwwerkzaamheden aan de metro, zijn nabij Kongens Nytorv resten gevonden van een huis uit 1020. In de geschiedenisboeken wordt echter nog steeds gesproken over 1167 als het jaar dat Kopenhagen is ontstaan. Bisschip Absalon heeft in dat jaar namelijk een burcht gebouwd op de plek van het tegenwoordige Christiansborg Slot om de nederzetting te beschermen tegen aanvallen vanaf het water. Enkele jaren later, in 1186, kreeg bisshop Absalon ook het land rondom zijn burcht in zijn bezit. Hierop werd rond het jaar 1200 de Vor Frue Kirke ten noord-oosten van de burcht gebouwd. Kopenhagen vormde zich al snel rondom deze nieuwe kerk. De stad kon snel groeien omdat de handel in vis erg veel opbracht. Unie van Kalmar Met de Unie van Kalmar verenigden de drie Scandinavische landen (Noorwegen, Zweden en Denemarken) zich in 1397 onder 1 monarch. De drie landen bleven echter als zelfstandige staten bestaan. De Denen wilden echter wel een centraal bestuur instellen, tegen het zere been van de Zweden in. Nadat Christoffel van Beieren in 1448 overleed, koos Zweden Karel VIII van Zweden tot koning. Hoewel deze later ook koning van Noorwegen werd, weigerden de Denen Karel VIII te 4

erkennen. Zij kozen Christiaan I als koning. Verschillende oorlogen tussen de Zweden en de Denen waren het gevolg. In 1523 riep koning Gustaaf I uiteindelijk de onafhankelijk van Zweden uit. Hiermee viel ook de Unie uiteen. Deze strijd tussen Denemarken en Zweden had ook de nodige gevolgen voor Kopenhagen, met name omdat het zo dicht bij Zweden lag. Kopenhagen was dan ook hét toneel van de strijd tussen de twee landen. Toen de Unie uit elkaar was gevallen en de rust weer enigszins was teruggekeerd, groeide Kopenhagen weer fors, mede door handel met Nederland. Zo kreeg Kopenhagen aan het begin van de 17de eeuw bijvoorbeeld een eigen beursgebouw (Børsen). Aan deze welvaart dankt de stad ook gebouwen zoals Rosenborg Slot en de Rundetaarn. Keerzijde van de welvaart Dat de welvaart ook een keerzijde had, werd duidelijk in 1711. De populatie van ongeveer 65.000 inwoners, werd toen namelijk met een derde teruggebracht door een grootschalige uitbraak van de pest. Korte tijd later, in 1728, werd Kopenhagen getroffen door de eerste grote brand. Bijna een derde van alle gebouwen in de stad werden door deze brand verwoest. Een vergelijkbare brand zorgde opnieuw voor veel schade in 1795. Bij deze laatste brand werd ook Christiansborg Slot verwoest. In de tweede helft van de 18de eeuw profiteerde Kopenhagen van de Deense neutraliteit in het conflict tussen verschillende Europese grootmachten. Hierdoor kon het de

2theworld.nl handel op de Baltische zee flink opschroeven. Omdat Kopenhagen het centrum van de Deense-Noorse macht was, werd deze uiteindelijk in 1801 aangevallen door de Britten. Een groot deel van de Deense-Noorse vloot werd hierbij tot zinken gebracht. Enkele jaren later, in 1807, waagden de Britten een nieuwe poging om de groei van de Denen tot stoppen te brengen. Hierop werd Kopenhagen door Britse schepen gebombardeerd. Omdat vooral de burgers het doelwit waren, spreekt men ook wel van de eerste terreuraanslag tegen een Europese stad. Hoewel veel inwoners de dood vonden en veel gebouwen werden verwoest, kwam Kopenhagen er nog sterker uit. In de jaren daarna groeide de stad namelijk explosief, waarbij ook de culturele ontwikkeling erg sterk was. Pas in 1850 werd het de inwoners echter toegestaan om huizen buiten de stadsmuren te bouwen. Dit was ook wel noodzakelijk omdat de leefvoorziening binnen de stadsmuren erg slecht was geworden. In 1853 had de stad zelfs de kampen met een grootschalige uitbraak van cholera. Eén van de nieuwbouwprojecten uit deze tijd is Brumleby (het eerste sociale woningbouw project uit de geschiedenis). Doordat de stad zich nu ook buiten de stadsmuren kon ontwikkelen, groeide het inwoners aantal in de tweede helft van de 19de eeuw van zo'n 100.000 naar ruim 400.000 in 1901. Tweede Wereldoorlog Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Denemarken neutraal en kon daardoor handel blijven voeren met zowel Groot-

Brittanië als Duitsland. Na de Eerste Wereldoorlog had Kopenhagen echter een sterk tekort aan huizen. Rond 1930 werd een deel van Christianshavn gesloopt om plaats te maken voor flats. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is Denemarken (en dus ook Kopenhagen) bezet geweest door de Duitsers. In eerste instantie viel Denemarken niet onder de expansie drift van de Duitsers en werd er een samenwerking opgezet tussen de Deense en Duitse overheid. Alleen viel deze samenwerking in 1943 weg. De Deense marine bracht daarop een aantal Duitse schepen tot zinken zodat deze niet tegen hen gebruikt worden. De Duitsers gingen hierop over tot het arresteren van Deense Joden. Een paar maanden later werd het complete politiekorps van Kopenhagen gearresteerd (van wie minder dan de helft het uiteindelijk overleefd heeft). Door het gebrek aan politie kreeg Kopenhagen in de laatste fase van de oorlog te maken met erg veel criminaliteit. Tegen het einde van de oorlog werd Kopenhagen diverse keren getroffen door bombardementen van geallieerde vliegtuigen, zo werd onder andere een school gebombardeerd wat resulteerde in de dood van ruim 120 burgers. In 1947 lanceerde men het Fingerplanen, een wederop-bouwplan om Kopenhagen en omgeving uit de teneur van de daar aan voorafgaande jaren te halen. Dit Fingerplanen zorgde voor nieuwbouw van huizen en bedrijven in de hele regio van Kopenhagen. In de jaren '60 leidde studentenprotesten tot het kraken van de Bådsmandsstræde barakken. Hoewel 5

Kopenhagen de overheid in eerste instantie probeerde om de krakers te verwijderen, werd het later (begin jaren '70) gezien als een sociaal experiment om de krakers te laten zien. Vrijstad Christiania was hiermee geboren. In de jaren daarna bleef Kopenhagen gestaag groeien. Zo erg dat het verkeer in de stad redelijk begon vast te lopen. Trams werden daarop vervangen door bussen. Fietspaden werden meer gebruikelijk en later (in 2000) werd er de eerste ondergrondse metrolijn alsmede een brug tussen Malmö en Kopenhagen aangelegd.

Elektriciteit In Denemarken maakt men over het algemeen gebruik van een twee-pins stekker (type C en type K). Het elektriciteitsnet in Denemarken levert in principe 230 volt, dus vergelijkbaar met het Nederlandse voltage.

Algemene informatie

In de wintermaanden (december februari) ligt de temperatuur rond het vriespunt, uitschieters naar beneden kunnen echter voor komen. Hoewel zonnige winterdagen zeker voorkomen, zal het gros van de dagen echter flink bewolkt zijn. Kopenhagen kent in deze maanden namelijk maar zo'n 40 zonuren per maand, met een hoeveelheid neerslag tussen de 40 en 50 mm per maand (welke geregeld in de vorm van sneeuw valt). In de lente (maart - mei) klimmen de temperaturen vrij snel naar de dubbele cijfers. Neerslag neemt af en het aantal zonuren neemt fors toe, met in juni de grootste kans op mooi weer. Dit is dan ook gelijk de beste maand om Kopenhagen met mooi weer te bezoeken.

2

Aantal inwoners: 77 km Oppervlakte: 562.379

Criminaliteit en veiligheid Kopenhagen is qua stad vergelijkbaar met bijvoorbeeld Amsterdam. Het is daarmee dan ook een relatief veilige stad. Wanneer je er rekening mee houdt dat je je in een grote stad bevindt, zal er weinig gebeuren. Zelfs in wijken waar het er niet direct altijd veilig uit ziet, zoals in Christiania. Alarmnummers Het algemene noodnummer in Denemarken is 112. Tijdszone GMT +1 uur Met Nederland ± 0 Munteenheid In Denemarken maakt men gebruik van de Deense kroon (DKK). DKK 7,50 staat ongeveer gelijk aan € 1,6

Klimaat Kopenhagen kent een zeeklimaat en mede door de warme golfstroom afkomstig van de Atlantische Oceaan, kent de stad relatief milde winters en zomers.

In de zomermaanden (juli - september) liggen de gemiddelde temperaturen in de 20 graden Celsius. Uitschieters naar de 30 graden Celsius komen echter geregeld voor. In deze maanden valt echter ook de meeste neerslag, tussen

2theworld.nl de 60 en 70 mm per dag. In de herfst (september - november) daalt de temperatuur geleidelijk naar net boven het vriespunt. De hoeveelheid neerslag blijft nagenoeg gelijk met de zomermaanden (rond de 60 mm per maand) terwijl het aantal zonuren per maand na september snel afneemt.

Vervoer Hoewel Kopenhagen een prima stad is om per voet te verkennen, liggen sommige locaties toch redelijk ver van elkaar af (zo moet je al snel bijna 2 kilometer lopen om van De kleine zeemeermin bij het stadhuis te komen). Maar er zijn voldoende andere opties, zie hieronder. Bus Kopenhagen kent een efficient busnetwerk. De A-bussen rijden de gehele dag (ook 's nachts). In de spits om de 3 minuten en buiten de spits om de 10 minuten. De S-bussen rijden alleen overdag (meestal van 06.00 22.00 uur), zijn over het algemeen sneller dan de A-bussen, maar stoppen onderweg minder vaak. Metro Kopenhagen kent op dit moment twee metrolijnen. M1 van Vanløse via Christianshavn naar VesteMagar en M2 van Vanløse via Christianshavn naar het vliegveld. Op deze lijn rijden de metro's dag en nacht om de 3 minuten. Er wordt druk gewerkt aan een nieuwe metrolijn (een rondje om het centrum), welke in 2018 voltooid moet zijn.

Boot Naast de rondvaartboten (waarvan de meeste vanaf Nyhavn vertrekken) kun je Kopenhagen ook vanaf het water bekijken door gewoon de waterbus te nemen (lijn 901 en 902). Deze vaart tussen Refshaleøen and Teglholmen, met onderweg diverse stops. Een kaart voor het openbaar vervoer is ook geldig op de waterbus. Kosten voor het openbaar vervoer Je kunt in de bus, metro en boot, enkeltjes kopen. Deze kosten tussen de 24 DKK (voor het minimum van twee zones) tot 108,- DKK (voor alle zones). Wanneer je veel zult reizen met het openbaar vervoer, kun je ook een 10strippen kaart kopen. Voor 2 zones, betaal je dan 150,- DKK. Omgerekend betaal je dan dus 15,- per rit. Ook erg makkelijk is om de app Mobilbilletter Hovedstaden te downloaden en je kaartjes gewoon met je mobiele telefoon te betalen. Voor toeristen is de 24-uurs kaart erg makkelijk. Deze kost 130,- DKK en geeft een volwassene en twee kinderen onder de 12 jaar 24 uur lang gratis reizen op alle zones. Vergelijkbaar is de Copenhagen Card. Voor 24 uur kost deze 42,- euro. Naast onbeperkt reizen met het openbaar vervoer geeft deze kaart ook nog eens gratis toegang tot verschillende bezienswaardigheden en musea. Taxi Een taxi in Kopenhagen is niet heel erg goedkoop. Voor een ritje van het vliegveld naar de stad ben je al snel meer dan 220,- DKK kwijt. In het 7

Kopenhagen centrum betaal je over het algemeen 35,- DKK starttartief en vervolgens per kilometer 13,90 DKK. Hier zit echter enige fluctuatie in ('s nachts is het bijvoorbeeld duurder). Fiets Kopenhagen is een prima stad om per fiets te verkennen. Er zijn voldoende fietspaden, het verkeer is ingesteld op fietsers, en de Denen zelf houden ook wel van een stukje fietsen. Zo zijn er alleen in Kopenhagen al meer fietsen dan inwoners. Fietsen kun je dan ook op diverse plekken huren. Bij Baisikeli huur een je fiets van 50,- DKK voor 6 uur. Bij Bikify huur een je een fiets vanaf 129,- DKK voor een dag en bij Copenhagen Bicycles huur je een fiets vanaf 70,- DKK voor 3 uur. Wil je eens wat anders, probeer dan nieuwe fietsen uit bij het Bicycle Innovation Lab. Hier kun je de fietsen op maandag of donderdag tussen 16.00 - 17.00 ophalen en weer terugbrengen. Dus niet echt geschikt voor een kort ritje, wel erg leuk, dat dan weer wel.

Winkelen Kopenhagen is een prima stad om te winkelen, niet alleen omdat het de langste autovrije winkelstraat van Europa heeft, maar ook omdat de Denen gewoon onwijs hip en trendy zijn. Waar je moet zijn, dat lees je hieronder: Strøget Vanaf Kongens Nytorv loopt Strøget helemaal door tot aan het Radhuspladsen. Onderweg vind je 8

zowel de bekende internationale merken (H&M, e.d.), maar ook veel Deense merken (bijvoorbeeld Illum, de lokale Bijenkorf). Wat je eigenlijk niet mag missen, is de Lego winkel, waar je zelfs losse Lego steentjes in alle kleuren van de regenboog kunt kopen. Kortom, ruim een kilometer winkelplezier. Vergeet overigens ook de zijstraten van Strøget niet, zo kun je ook op de Købmagergade prima winkelen. Grønnegade Net boven Strøget ligt Grønnegade, een leuke wijk met smalle straten en houten huizen. Hier tref je veelal nieuwe designerkleding aan. Østerbrogade Wil je liever niet in de drukte van Strøget winkelen, maar wel bij dezelfde winkels winkelen, dan is Østerbrogade misschien wel een goede optie. Net buiten het directe centrum van Kopenhagen, wordt Østerbrogade eigenlijk vooral gebruikt om te winkelen door de locals zelf. Maar doordat het een drukke weg betreft, winkel je er wel een stuk minder lekker dan aan Strøget. Nørrebro Nog iets verder weg van het centrum, maar wel met nog iets meer trendy winkels, zijn de winkelstraten in Nørrebro (zoals bijvoorbeeld Ravnsborggade en Elmegade), waar veel designer boetieks zijn gevestigd. Magasin du Nord Magasin du Nord (Kongens Nytorv) is het grootste waren-huis van Denemarken, qua stijl heeft het wel wat weg van de V&D in Nederland.

2theworld.nl Bredgade Wil je kunst kijken (of kopen) dan is Bredgade de place to be. Hier tref je namelijk verschillende galleries. Souvenirs Ben je opzoek naar souvenirs, dan kun je het beste Strøget even aflopen, aan beide uiteindes bevinden zich namelijk een aantal souvenirs-winkeltjes.

Bezienswaardigheden Alexander Nevski Kirke Bredgade 53, 1260 København | www.ruskirke.dk Direct naast de Marmorkirken, ligt de Alexander Nevski Kirke. Deze Russisch Ortodoxe kerk is tussen 1881 en 1883 gebouwd door de Russische overheid. De kerk is gebouwd ter ere van het huwelijk tussen Alexander Alexandrovich (later Tsaar Alexander III) en de dochter van koning Christiaan IX, prinses Dagmar. De kerk is gebouwd in rode stenen en op het dak staan drie gouden toren spitsen. Amalienborg Amalienborg Slotsplads, 1257 København Amalienborg is het winterpaleis van de Deense koninklijke familie. Het bestaat uit vier gebouwen die een identieke gevel hebben en in een vierkant om een standbeeld van Frederik V heen staan. De vier gebouwen zijn vernoemd naar eerdere vorsten, namelijk Christian VIII voor de noordelijke vleugel (museum en woonverblijf van prins Joachim), Frederik VIII voor de oostelijke vleugel

(woonverblijf van kroonprins Frederik), Christian IX voor de zuidelijke vleugel (woonpaleis van de koningin) en Christian VII voor de westelijke vleugel (dit is een gastenverblijf). In 1689 ging een eerder gebouwd paleis in vlammen op. Hoewel de toenmalige koning het paleis opnieuw wilde bouwen, was hij het niet eens met de bouwplannen. Frederick IV liet aan het begin van koningschap een nieuw paleis bouwen. Korte tijd later, halverwege de 18de eeuw, werd Frederiksstaden door koning Frederick V aangelegd. De Amalienborg huizen deden toen nog dienst als residentie voor enkele welgestelde families. Nadat Christiansborg Slot in 1794 echter was afgebrand, had de koninklijke familie nieuwe woonruimte nodig, waarop zij de vier gebouwen van het tegenwoordige Amalienborg hebben opgekocht. Sindsdien doet het dienst als paleis voor de koninklijke familie. Iedere dag loopt de paleiswacht om 11.30 van het Rosenborg Slot naar Amalienborg voor de wisseling van de wacht van 12.00 uur. Iedere twee uur worden vervolgens de wachten gewisseld. Børsen Børsen, 1217 København | www.borsbygningen.dk Børsen, officieel Børsbygningen, is het beursgebouw van Kopenhagen. Het beursgebouw werd in 1620 in opdracht van koning Christiaan IV gebouwd. Daarmee is het een van de oudste beursgebouwen ter wereld. 9

Kopenhagen Kopenhagen had volgens Christiaan IV een nieuw en vooral groot beursgebouw nodig (het gebouw meet 128 bij 21 meter), zodat het kon concurreren met Amsterdam. Voor de bouw werden architecten uit Antwerpen gehaald, die een ontwerp in Nederlandse renaissancestijl maakten. Hoewel het gebouw in 1624 werd opgeleverd, werd de toren pas een jaar later gebouwd en werd de oostelijk gevel pas in 1640 voltooid. Overigens staat de toren bekend als Dragespiret (drakentoren), de toren stelt namelijk 4 in elkaar gedraaide drakenstaarten voor. Botanisk have Gothersgade 128, 1353 København | zomermaanden: ma - zo: 08.30 - 18.00; wintermaanden: ma: gesloten, di - zo: 08.30 - 16.00 | gratis | botanik.snm.ku.dk De eerste botanische tuin werd in 1600 aangelegd op een door koning Christiaan IV vrijgegeven stuk land, om met name planten voor medisch gebruik te bewaren. Een tweede tuin werd halverwege de 18de eeuw aangelegd. Beide tuinen moesten echter in 1778 sluiten omdat de toenmalige koning het land nodig had. Een nieuwe botanische tuin werd vervolgens aangelegd achter het Slot Charlottenborg (gelegen op de kruising van het huidige Kongens Nytorv and Nyhavn). Deze tuin groeide echter al snel uit zijn voegen. In 1870 verhuisde de botanische tuin daarom naar zijn huidige locatie. Vier jaar later, in 1874 kreeg de botanische tuin haar eerste kassen. Het in 1874 gebouwde complex 10

is met 3000 vierkante meter en 16 meter hoog, vandaag de dag nog steeds de grootste van de in totaal 27 kassen. Tegenwoordig zijn er zo'n 13000 plantensoorten ondergebracht in de botanische tuin. Daarnaast bevinden zich er een bibliotheek en museum. Brumleby Brumleby, 1552 København Na de cholera van 1853, waarbij veel inwoners van Kopenhagen de dood vonden, was een betere woonvoorziening nodig. De overheid gaf echter geen toestemming om buiten de stadspoorten te gaan wonen. Daarop kocht het medisch genoodschap een stuk grond op en gaven opdracht tot de bouw van 550 ruim opgezette appartementen. De eerste fase van 240 appartementen werd in 1854 opgebracht. De tweede fase volgde wat later doordat de bouw korte tijd stil had gelegen, maar werd uiteindelijk in 1872 opgeleverd. Brumleby was een totaal concept, naast de appartementen, waren er ook wasruimtes en winkels gebouwd. Al snel woonden er zo'n 2500 mensen in Brumleby en was daarmee een van de eerste sociale woningbouwprojecten ter wereld. Hoewel vergelijkbare projecten allemaal zijn gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw, is Brumleby dit bespaard gebleven. Wel zijn in 1990 de huizen grondig gerenoveerd, zo hebben ze tegenwoordig een eigen badkamer.

2theworld.nl Christiansborg Slot Christiansborg Slot, 1218 København | Receptiekamers: okt - apr: ma: gesloten, di - zo: 10.00 - 17.00; mei - sep: ma - zo: 10.00 - 17.00; Ruïnes: ma - zo: tijdelijk gesloten; Kapel: ma - zo: 10.00 - 17.00; Theatermuseum: di & do: 11.00 - 15.00, za - zo: 13.00 - 16.00 | Combinatie ticket: 100,- DKK; Receptiekamers: 80,DKK; Ruïnes: gesloten; Stallen: 40,- DKK; Kapel: gratis; Theatermuseum: 40,- DKK | www.christiansborg.dk Op de huidige locatie van Christiansborg Slot werd in de 12de eeuw door bisschop Absalon een burcht gebouwd. In de kelder van het huidige slot zijn de ruïnes van deze eerste burcht nog te zien. In de 14de eeuw werd deze burcht verwoest door de Hanze, om plaats te maken voor een nieuw kasteel. Koning Christiaan VI liet dit kasteel rond 1730 slopen, om plaats te maken voor een nieuw kasteel: het eerste Chrisiansborg Slot. In 1794 ging dit kasteel echter in vlammen op. Het nieuwe kasteel, het tweede Christiansborg Slot, werd voltooid in 1828. De koninklijke familie heeft er echter nooit gewoond, omdat zij hun intrek inmiddels hadden genomen in Amalienborg. Hierdoor kon een deel van het kasteel gebruikt worden door de regering. In 1884 brandde echter ook het tweede Christiansborg Slot af. In 1906 begon men daarop aan de bouw van het derde en huidige Christiansborg Slot, welke in 1928 werd voltooid. Tegenwoordig zijn het Deense parlement, het Deense hooggerechtshof en het bureau van de

eerste minister gevestigd in Christiansborg Slot. Ook bevinden de koninklijke stallen zich nog op het terrein en bevindt de officiele ontvangstkamer van de koninklijke familie zich in Christiansborg Slot. De kleine zeemeermin Langelinie, 2100 København De kleine zeemeermin is een bekend beeld in Kopenhagen, vernoemd naar het gelijknamige sprookje van Hans Christian Andersen. In 1909 was Carl Jacobsen zo gefascineerd door een balletuitvoering van het sprookje, dat hij opdracht gaf tot het maken van een beeld van het hoofdpersonage. Deze 'kleine zeemeermin' werd in 1913 onthuld en is sindsdien een grote toeristische trekpleister in Kopenhagen. Het bronzen beeld is in de loop der jaren diverse keren het doelwit geweest van vandalen. Zo is het onthoofd in 1964 en 1998. In 1984 heeft men een arm afgebroken. Is het besmeurd met verf in 1961, 1963, 1976, 2006 en 2007. In 2004 en 2007 heeft het beeld een boerka aangekregen. De meest rigoureuze aanval was echter in 2003, toen is de zeemeermin namelijk met explosieven van haar sokkel geblazen. Iedere keer is het beeld echter weer gerestaureerd, wel wordt er over gesproken om het beeld verder in het water te plaatsen zodat het lastiger wordt om bij het beeld zelf te komen. Den Sorte Diamant Søren Kierkegaards Plads 1, København | ma - zo: 08.00 - 22.00 (juli & aug tot 19.00) | gratis | www.kb.dk/da/dia/ 11

Kopenhagen De in 1999 geopende nieuwe bibliotheek, is de Zwarte Diamant gedoopt. Niet gek als je naar de vorm en kleur kijkt: een zwart vierkant, dat scheef is gebouwd (overhangend richting het water). Hoewel de voornaamste functie van het gebouw die van bibliotheek is, zijn er ook een restaurant, cafe, auditorium dat plaats biedt aan 600 personen en veelal gebruikt wordt voor muziek optredens, en twee museums (Nationaal Museum voor Fotografie en het National Cartoon Art Museum) gevestigd in het gebouw. Daarmee is het één van de eerste gebouwen gebouwd in Kopenhagen die culturele activiteiten naar het water moesten brengen. Frederiks Kirke Frederiksgade 4, 1265 København | ma - di: 10.00 - 17.00, wo: 10.00 - 18.30, do: 10.00 - 17.00, vr: 12.00 - 17.00, za: 10.00 - 17.00, zo: 12.00 - 17.00 | gratis | www.marmorkirken.dk De Marmorkirken, officieel de Frederiks Kirke, is in 1740 ontworpen door de Deen Nicolai Eigtved om het 300-jarige jubileum van Noord-Duitse koningshuis 'Huis Oldenburg' te vieren. In 1749 is men begonnen aan de bouw van de kerk. 5 jaar na de start van de bouw overleed Nicolai Eigtved en nam de Franse architect Nicolas Henri Jardin het werk over. Hij veranderde het ontwerp daarbij drastisch. In 1770 werd de bouw echter stilgelegd. De kerk zou namelijk uit Noors marmer worden gebouwd, maar dit bleek veel te kostbaar. Hierop stond de kerk er bijna 150 jaar als ruïne bij. Uiteindelijk verkocht de staat de kerk in 1874 aan een ontwikkelaar. 12

Deze moest de kerk volgens oorspronkelijk ontwerp afbouwen en daarna teruggeven aan de staat. In ruil zou hij een aantal percelen rondom de kerk krijgen om te kunnen bouwen. Hoewel deze deal altijd als omstreden te boek is blijven staan, is de kerk uiteindelijk wel voltooid en wel in 1894. Hoewel de kerk niet meer volledig uit marmer is opgetrokken, is er nog wel veel marmer gebruikt. Vandaar ook de bijnaam: Marmorkirken. Overigens is de koepel, met een doorsnee van 31 meter, de grootste koepel van Scandinavië en toont deze erg veel gelijkenissen met die van de Sint Pieterskerk in Rome. Gefion Fontein Churchillparken, 1263 København De Gefion Fontein, in het Deens de Gefionspringvandet, is een grote fontein naast de Kastellet en vlakbij De kleine zeemeermin. De fontein is gewijd aan de Noorse godin Gefion. Het gezegde gaat dat een Zweedse koning Gefion een stuk land beloofde zo groot als zij gedurende 1 nacht kon omploegen. Daarop veranderde Gefion haar 4 zonen in ossen. De koning gaf daarop een groot stuk land aan Gefion (het tegenwoordige Zeeland). Kastellet Gl. Hovedvagt, Kastellet 1, 2100 København | ma - zo: 06.00 - 22.00 | gratis | www.kastellet.info Koning Christiaan IV had plannen voor het bouwen van een eigen kasteel ter hoogte van het huidige Kastellet. Hij gaf daarom in 1626 opdracht om

2theworld.nl loopgraven aan te leggen in het noordelijke deel van de verdedigingsmuur van Kopenhagen. Christiaan IV kon zijn kasteel echter nooit af laten bouwen omdat er geen geld voor was. Zijn opvolger, koning Frederik III heeft het werk echter opgepakt en het kasteel voltooid. De Zweden hadden tijdens hun belegering van Kopenhagen (die van 1658 tot 1660 duurde) het kasteel echter flink weten te beschadigen. Daarop werd hulp ingeroepen van de Nederlandse Henrick Ruse. Hij liet de Citadellet Frederikshavn, later verbasterd naar Kastellet, verbouwen tot een vesting met 5 bastions. Ieder bastion kreeg zijn eigen naam: Koningsbastion, Koninginnebastion, Prinsessenbastion, Prinsenbastion en Gravenbastion. In het Kastellet bevinden zich een kerk, een gevangenis en een Nederlandse windmolen. Hoewel het complex nog steeds eigendom is van het ministerie van defensie, wordt het tegenwoordig vooral gebruikt ter ontspanning. Wel hebben de chef-staf, de Deense binnenlandse vrijwilligerstroepen, de militaire geheime dienst, het militaire openbaar ministerie en de bibliotheek van het koninklijke een plek in Kastellet. Nyhavn Nyhavn, 1051 København | nyhavn.com Nyhavn, ofwel de nieuwe haven, is in 1681 gebouwd in opdracht van koning Christiaan V. Lange tijd had Nyhavn een slechte naam. De vele bars en cafés, die voornamelijk door zeelieden werden gebruikt, zorgde voor de nodige overlast. Tegenwoordig is Nyhavn

echter een belangrijke toeristische trekpleister. In de gekleurde huizen, waarvan sommige 300 jaar oud zijn, zijn nog steeds veel restaurantjes gevestigd. Op zomerdagen zitten de terrassen vaak overvol, ook met locals. Een prima plek om dus een hapje te eten. Operaen Ekvipagemestervej 10, 1438 København | afhankelijk van voorstelling | kglteater.dk Het Operaen is het operagebouw van Kopenhagen en ligt recht tegenover het Amalienborg paleis op eiland Holmen. Het operagebouw is gedoneerd door de A.P. Møller and Chastine Mc-Kinney Møller Foundation, van één van de oprichters van Maersk. Door veel Denen werd deze donatie flink bekritiseerd, omdat Maersk de bouwkusten dan namelijk van de belasting af zou kunnen trekken en de regering dus eigenlijk op zou draaien voor de kosten. Uiteindelijk werden de plannen goedgekeurd door de regering. In 2001 is men begonnen aan de bouw van het ruim 330 miljoen euro kostende gebouw, dat wel wat weg heeft van een schip. Daarmee is het Deense operagebouw het duurste operagebouw ter wereld. Na zo'n 4 jaar bouwen, werd het operagebouw in 2005 in gebruik genomen. Afhankelijk van de muziekopstelling, biedt het operagebouw plaats aan maximaal 1700 bezoekers. Waarbij de koninklijke familie een eigen balkon heeft aan de linkerzijde van de zaal. De orkestbak biedt plaats aan 110 13

Kopenhagen muzikanten en is daarmee een van de grootste ter wereld.

naar Amalienborg voor de wisseling van de wacht. Rundetaarn Købmagergade 52A, 1150 København | mei - sep: ma - zo: 10.00 - 20.00; sep okt: ma - zo: 10.00 - 18.00; okt - mrt: ma: 10.00 - 18.00, di - wo: 10.00 21.00, do - zo: 10.00 - 18.00; mrt - mei: ma - zo: 10.00 - 18.00 | 25,- DKK | www.rundetaarn.dk

Rosenborg Slot Øster Voldgade 4A, 1350 København | nov - apr: ma: gesloten, di - zo: 10.00 14.00; mei: ma - zo: 10.00 - 16.00; jun aug: ma - zo: 10.00 - 17.00; sep - okt: ma - zo: 10.00 - 16.00 | 90,- DKK | dkks.dk Koning Christiaan IV gaf in 1606 opdracht tot de bouw van een zomerpaleis, welke in 1626 werd voltooid. Het Rosenborg Slot is gebouwd in Hollandse Renaissancestijl en was tot 1710 het woonverblijf van de Deense koninklijke familie. Daarna heeft de koninklijke familie er nog kort gewoond, dat was in 1794 toen het Christiansborg Slot afbrandde en de koninklijke familie korte tijd woonruimte nodig had voordat zij Amalienborg konden betrekken. Tegenwoordig is het Rosenborg Slot een toeristische bestemming. Zo zijn er de kroonjuwelen te zien, alsmede de officiële kronings troon. Tevens hebben de paleiswachten van Amalienborg hebben hun verblijf naast het Rosenborg Slot. Iedere dag marcheren zij om 11.30 vanaf het Rosenborg Slot 14

De Rundetaarn, ofwel ronde toren, is een 35 meter hoge toren in het centrum van Kopenhagen. De toren is in de 17de eeuw gebouwd in opdracht van Koning Christiaan IV van Denemarken. In drie jaar tijd, van 1639 tot 1642 heeft men aan de toren gebouwd. Daarna volgden het smeedijzeren hekwerk en later de sterrenwacht (de oudste nog bestaande van Europa). De top van de toren is gemakkelijk te bereiken: de spiraalgang loopt namelijk met 7,5 omwentelingen naar boven. Oorspronkelijk liep de gang helemaal tot de top, tegenwoordig zijn de laatste paar meter veranderd in traptreden. Het verhaal gaat dat Peter de Grote en zijn vrouw de toren in 1716 met paard en wagen zijn binnengereden. Oorspronkelijk bevatte het complex waar de toren toe behoorde ook een kerk en bibliotheek. De kerk is vandaag de dag nog te bezichtigen. De bibliotheek is echter in 1728 verwoest bij een grote brand. Ook de sterrenwacht raakte hierdoor zwaar beschadigd maar kon later hersteld worden. Aan het begin van de 19de eeuw raakte de toren opnieuw

2theworld.nl beschadigd, door kanonskogels van een Britse vloot, maar ook deze schade kon later hersteld worden. Stadhuis van Kopenhagen City Hall 1599, København | ma - vr: 08.30 - 16.30, za: 10.00 - 13.00, zo: gesloten | gratis | www.kk.dk Het Stadhuis van Kopenhagen, officieel Københavns Rådhus, is tussen 1892 en 1905 gebouwd naar voorbeeld van het stadhuis van Siena in Italië. De toren van het stadhuis is een ruime 105 meter hoog. Daarmee behoort het stadhuis gelijk tot één van de hoogste gebouwen van de stad. De klokken in de toren zijn bij veel Denen bekend, het geluid dan. Zo luidden ze niet alleen het nieuwe jaar in, ze worden ook gebruikt als intro bij het radionieuws. Aan de voorgevel van het stadhuis hangt boven het balkon een gouden beeld van Absalon, de stichter van Kopenhagen. Tivoli Vesterbrogade 3, 1630 København | zomermaanden: zo - do: 11.00 - 23.00, vr - za: 11.00 - 00.00; Halloween: zo do: 10.00 - 23.00, vr - za: 10.00 - 23.00; Rondom kerst: zo - do: 11.00 - 23.00, vr - za: 11.00 - 23.00 | 99,- DKK | www.tivoli.dk Tivoli is een bekend attractiepark in het centrum van Kopenhagen. Het park opende zijn deuren in 1843, nadat Georg Carstensen koning Christiaan VIII ervan had overtuigd dat het goed voor de politiek zou zijn om een amusementspark te bouwen: wanneer mensen zich amuseren zouden zij zich immers niet bezighouden met politiek,

waardoor er geen opstanden en dergelijke zouden komen. Hierop kreeg Georg Carstensen een stuk grond net buiten de toenmalige stadspoort aangewezen waarop hij een park mocht bouwen. Tegenwoordig is Tivoli één van de populairste attractieparken wereldwijd (met ruim 4 miljoen bezoekers, terwijl het park alleen in de zomermaanden en met kerst, wanneer het park mooi verlicht is, geopend is). Tivoli is nog steeds een mix van amusement, eten en attractie. Zo zijn er verschillende restaurants, theaters en attracties (waaronder één van de oudste nog werkende houten achtbaan ter wereld). Vor Frelsers Kirke Sankt Annæ Gade 29, 1416 København | ma: 09.30 - 13.00, di: 09.30 - 12.00 en van 16.00 - 18.00, wo - vr: 09.30 - 13.00, za - zo: gesloten | gratis | www.vorfrelserskirke.dk Christanshavn werd rond 1617 bedacht door koning Christian IV als zelfstandige stad van Kopenhagen. En gezien de status, had het een eigen kerk nodig. De eerste kerk werd in 1639 in gebruik genomen. Met de bouw van de Vor Frelsers Kirke werd echter pas in 1682 begonnen. Hoewel de kerk in 1695 in gebruik werd genomen, ontbraken de toren en enkele details aan de binnenkant. Nadat de bouw lange tijd heeft stilgelegen, werd deze in 1749 weer opgepakt. 3 jaar later was ook de toren voltooid. De 90 meter hoge toren heeft aan de top een spiraalvormig uiterlijk. In totaal telt de toren 400 treden. Aan de buitenkant van de goud15

Kopenhagen zwarte toren kun je met 150 treden bij de top komen, alwaar één van de 'lelijkste' beelden van Kopenhagen staat (aldus de inwoners van Kopenhagen zelf). Het beeld is echter gemaakt om van veraf gezien te worden, dus van dichtbij ziet het er inderdaad wat vreemd uit. Vanaf de toren (alleen te beklimmen in de zomermaanden) heb je een geweldig uitzicht over Kopenhagen. Vrijstad Christiania o.a. Pusher Street, Christiania, København | gratis | www.christiania.org Christiania is een zelfverklaarde, semionafhankelijke enclave in Kopenhagen. Het is ontstaan nadat een groep hippies in 1970 een verlaten kazerne hebben gekraakt. In eerste instantie heeft de regering de krakers nog proberen te verwijderen, maar later zagen zij het als een sociaal experiment. Wel bleef Christiania controversieel, aangezien de krakers niet voor water en stroom betaalden en veel gebouwen niet aan de voorschriften deden. Inmiddels zijn de meeste geschillen opgelost. Zo betalen de inwoners van Christiania inmiddels een klein beetje huur en belasting. Wel blijven de bouwvoorschriften een heikel punt. Zo zijn er in Christiania gebouwen gebouwd op de oude stadsmuur, iets wat officieel verboden is. Tevens wil de regering de mogelijkheid voor het bouwen van huizen. De inwoners van Christiania zijn hier echter op tegen omdat ze het collectieve karakter van de vrijstad willen behouden. 16

Een ander punt waar Christiania geregeld met de overheid mee in de clinch ligt is het drugsbeleid. Pusher Street, de bekendste straat in Christiania, staat namelijk bekend om de openlijke drugshandel. Sinds 2002 niet meer helemaal openlijk, de regering wilde dit namelijk niet meer. Sindsdien zijn de hasj-kraampjes in camouflagenetten gehuld. Nog steeds valt de politie echter geregeld Christiania binnen om de drugs te verwijderen. Overigens is het in Christiania verboden om foto's te maken rondom Pusher Street. Je zou namelijk (per ongeluk) handel in drugs kunnen fotograferen.

Museuminformatie Amalienborgmuseet Amalienborg, Christian VIII's Palæ, 1257 København | jan - mrt: ma: gesloten, di - zo: 11.00 - 16.00; mrt dec: ma - zo: 10.00 - 16.00 | 90,- DKK | dkks.dk/amalienborgmuseet/ Amalienborg is de officiële residentie van de Deense koninklijke familie. Het complex bestaat uit vier identieke gebouwen. In een van deze gebouwen is het Amalienborgmuseet gevestigd. In dit museum kun je het interieur van vier

2theworld.nl generaties van het Deense koningshuis aanschouwen. Zo is onder andere de werkkamer van koning Fredrik VIII nagebouwd. ARKEN Museum for Moderne Kunst Skovvej 100, 2635 Ishøj | ma: gesloten, di: 10.00 - 17.00, wo: 10.00 - 21.00, do zo: 10.00 - 17.00 | 95,- DKK | www.arken.dk 15 kilometer ten zuiden van Kopenhagen is in 1996 het ARKEN Museum for Moderne Kunst geopend. In het museum worden zowel nieuwe (lokale) namen, als de gevestigde orde tentoon gesteld, waarbij de kunst altijd modern en/of hedendaags is. Zo heeft het museum in 2011 een donatie gekregen met werken van de bekende Britse kunstenaar Damien Hirst. Het gebouw lijkt overigens op dat van een boot, aangespoeld op het strand. Dansk Jodisk Museum Proviantpassagen 6, 1218 København | zomermaanden: ma: gesloten, di - zo: 10.00 - 17.00; wintermaanden: ma: gesloten, di - vr: 13.00 - 16.00, za - zo: 12.00 - 17.00 | 50,- DKK | jewmus.dk Het Joods museum stelt kunst gerelateerd aan Deense Joden tentoon. Zo wordt onder andere het verhaal verteld van Deense Joden die door hun landgenoten in 1943 zijn gered uit de handen van de bezetters. Hoewel het museum is gevestigd in het oude deel van de nationale bibliotheek, is het ontwerp van het museum erg modern.

Den Frie Centre of Contemporary Art Oslo Plads 1, 2100 København | ma: gesloten, di - wo: 14.00 - 19.00, do: 14.00 - 21.00, vr: 14.00 - 19.00, za - zo: 10.00 - 17.00 | 60,- DKK | www.denfrie.dk Een groep kunstenaars heeft uit protest tegen de regels om werken in de Koninklijke Academie voor Fijne Kunsten op te nemen, een gebouw gekocht om hun eigen kunst tentoon te stellen. Vandaar ook de naam: 'Den Frie'. Den Frie was het eerste kunstenaarsgenootschap in Denemarken en heeft daardoor dus een stempel kunnen drukken op de ontwikkeling van de Deense kunst. Tegenwoordig wordt in Den Frie Centre of Contemporary Art eigenlijk alleen nog maar hedendaagse kunst tentoongesteld, waarbij verschillende tentoonstellingen worden afgewisseld. Den Hirschprunge Samling Stockholmsgade 20, 2100 København | ma: gesloten, di - zo: 11.00 - 16.00 | 95,- DKK | www.hirschsprung.dk De Hirschprunge Collectie stelt Deense kunst uit de 19de en 20ste eeuw tentoon. Zo hangen er werken van de bekende Deense kunstenaars Eckersberg, Købke, Krøyer en Hammershøi, die allen een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van de Deense kunst. Designmuseum Danmark Bredgade 68, 1260 København | ma: gesloten, di: 11.00 - 17.00, wo: 11.00 21.00, do - zo: 11.00 - 17.00 | 75,- DKK | www.designmuseum.dk 17

Kopenhagen

In het eerste algemene ziekenhuis van Denemarken, is tegenwoordig het Designmuseum gevestigd. In het Designmuseum worden decoratieve en industriële kunst (glaswerk, keramiek, meubels, etc.) uit de Westerse en Aziatische wereld vanaf de middeleeuwen tot het heden tentoon gesteld. København Museum Vesterbrogade 59, 1620 København | ma - zo: 10.00 - 17.00 | 40,- DKK | www.copenhagen.dk Het Museum van Kopenhagen stelt het leven in Kopenhagen uit het verleden, heden en de toekomst tentoon. Zo zijn er tekening, foto's en archeologische voorwerpen te zien. Kunsthal Charlottenborg Nyhavn 2, 1051 København | ma: gesloten, di: 11.00 - 17.00, wo: 11.00 20.00, do - zo: 11.00 - 17.00 | 60,- DKK | www.kunsthalcharlottenborg.dk In Kunsthal Charlottenborg wordt niet alleen hedendaagse kunst tentoongesteld, ook worden er presentaties en workshops gegeven om de hedendaagse kunst zo aan een zo groot mogelijk publiek te presenteren. Louisiana Museum of Modern Art Gl. Strandvej 13, 3050 Humlebæk | ma: gesloten, di - vr: 11.00 - 22.00, za - zo: 11.00 - 18.00 | 110,- DKK | www.louisiana.dk Op zo'n 35 kilometer ten noorden van Kopenhagen (ongeveer 30 minuten met 18

de trein vanaf het centraal station van Kopenhagen) bevindt zich het Louisiana Museum of Modern Art. Van buitenaf lijkt dit een klein landhuis, niets is echter minder waar. Het museum strekt zich via twee vleugels (deels ondergronds) uit tot aan zee. In het museum is naast de vaste collectie (met onder andere werken van Andy Warhol), veel ruimte voor wisselende tentoonstellingen. Daarnaast heeft het een beeldentuin en biedt het een geweldig uitzicht over de zee. Een prima museum om je een dag lang te vermaken (wanneer je van moderne kunst houdt). Nationale Fotomuseum Søren Kierkegaards Plads 1, København | ma - za: 10.00 - 19.00, zo: gesloten | 40,- DKK | www.kb.dk Het Nationale Fotomuseum is gevestigd in de Zwarte Diamant (de Nationale bibliotheek). In het museum wordt de collectie van de koninklijke bibliotheek tentoongesteld. Dit is een wijd uiteenlopende collectie, met foto's die terug gaan tot 1839 tot en met hele moderne foto's. Ny Carlsberg Glyptotek Dantes Plads 7, 1556 København | ma: gesloten, di - zo: 11.00 - 17.00 | 60,DKK | www.glyptoteket.dk Het Ny Carlsberg Glyptotek museum is in 1888 opgericht door de brouwer Carl Jacobsen. Het museum heeft twee afdelingen, zo is er een afdeling met voornamlijk oude kunst waar onder andere kunstwerken uit het oude Egyptische, Griekse en Romeinse Rijk

2theworld.nl tentoongesteld staan. In de moderne vleugel hangen met name schilderijen afkomstig van Franse en Deense schilders uit de 19de en 20ste eeuw.

Statens Museum for Kunst is dat alle schilderijen op ooghoogte van kinderen hangen, om zo kunst interessanter te maken voor kinderen.

Ordrupgaard Vilvordevej 110, 2920 Charlottenlund | ma: gesloten, di - vr: 13.00 - 17.00, za zo: 11.00 - 17.00 | 95,- DKK | www.ordrupgaard.dk

Statens Naturhistoriske Museum Østervoldgade 5-7, 1350 København | Botanisch Museum: zomermaanden: ma - zo: 08.30 - 18.00; wintermaanden: ma: gesloten, di - zo: 08.30 - 16.00; Geologisch Museum: ma: gesloten, di vr: 10.00 - 13.00, za - zo: 13.00 - 16.00; Zoölogisch Museum: ma: gesloten, di zo: 10.00 - 17.00 | Botanisch Museum: gratis; Geologisch Museum: 40,- DKK; Zoölogisch Museum: 75,- DKK | snm.ku.dk

Nog net in Kopenhagen ligt Ordrupgaard. Dit voormalige 20ste eeuwse woonhuis (voor die tijd erg modern), is tegenwoordig een museum waar voornamelijk 19de en 20ste eeuwse Franse schilderijen tentoongesteld worden. Zo hangen er werken van onder andere Delacroix, Corot, Courbet, Degas, Renoir, Monet, Cézanne, Gauguin en Matisse. Statens Museum for Kunst Sølvgade 48, 1307 København | ma: gesloten, di: 10.00 - 17.00, wo: 10.00 20.00, do - zo: 10.00 - 17.00 | gratis | www.smk.dk Het Statens Museum for Kunst (SMK) is het grootste kunstmuseum van Denemarken. In de vaste collectie zitten voornamelijk schilderijen uit de afgelopen 7 eeuwen (van zowel Deense schilders, als de meer bekende internationale schilders). Tevens heeft het museum wisselende tentoonstellingen, waarbij vaak meer richting de wat modernere kunsten worden tentoongesteld (bijvoorbeeld fotografie, beelden, maar ook schilderijen). Zo heeft het recent bijvoorbeeld werken van Picasso tentoongesteld. Leuk weetje van het

In het Natuurhistorisch Museum zijn de botanische tuin, botanisch museum, botanische bibliotheek, geologisch museum en het zoölogisch museum ondergracht. Hoewel het museum nu nog verspreid is in verschillende gebouwen, wordt er gewerkt aan een nieuw gebouw dat plaats zal bieden aan het grootste deel van de bovenstaande musea. Deze nieuwbouw is naar verwachting in 2018 voltooid. Tot die tijd is het Natuurhistorische Museum dus verspreid over verschillende locaties. De musea tonen alle aspecten van de natuur: van planten tot dieren. Thorvaldsens Museum Bertel Thorvaldsens Plads 2, 1213 København | ma: gesloten, di - zo: 10.00 - 17.00 | 40,- DKK | www.thorvaldsensmuseum.dk De Deense beeldhouwer Bertel Thorvaldsen heeft meer dan 40 jaar van zijn leven in Rome doorgebracht. Aldaar 19

Kopenhagen heeft hij vele beelden gemaakt, die hij in 1838 aan zijn geboorte stad Kopenhagen heeft geschonken. In het Thorvaldsens Museum worden naast deze vele beelden ook tekeningen van de hand van Bertel Thorvaldsen tentoongesteld.

20