Leerplan Uitbreidingsmodules bij de opleidingen Metselaar (BO BW 004) Werfbediener (BO BW 005)
van het studiegebied BOUW Modulair
Goedkeuringscode: 2014/1053/6//D
31 januari 2014
STRUCTUURSCHEMA 1.1
METSELAAR
80
9291 Basis metselwerk
9296/9297 40 40 Kelderconstructies en riolering A/B
40
Funderingen op staal 9292
120
120
9298/9299 Gevelwerk A/B Opgaand 80
METSELAAR 720 Lt 35719
80
metselwerk A/B 9293/9294 80
Basis beton- 9295 constructies
40
80
Beton- 9300 constructies
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
Bestuurder minigraafmachine
31 januari 2014
1
1.2
WERFBEDIENER
9319 Basis metselwerk
Basis beton- 9320 constructies
80
80
80
Opgaand
metselwerk A/B 9321/9322 40
9323 Funderingen op staal
WERFBEDIENER 320 Lt 35930
40
80
Bestuurder minigraafmachine
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
31 januari 2014
2
UITBREIDINGSMODULES Naam
Code
Lestijden
Bestuurder minigraafmachine
UM BW 001
80
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
31 januari 2014
3
INHOUDSTAFEL 1
Inleiding................................................................................................................... 5
2
Beginsituatie ........................................................................................................... 6
3
Algemene doelstellingen van de uitbreidingsmodules ........................................ 7
4
Minimale materiële vereisten ................................................................................. 8
5
Evaluatie van de cursisten ..................................................................................... 9
6
Uitbreidingsmodule: Bestuurder minigraafmachine (UM BW 001 – 80 lestijden)10
7
Bibliografie ............................................................................................................ 16
1
INLEIDING
Dit leerplan vormt een aanvulling bij de leerplannen
Metselaar
Werfbediener van het studiegebied BOUW. Het heeft enkel betrekking op de uitbreidingsmodule bij deze opleidingen, die in een latere fase werd ontwikkeld en goedgekeurd. De uitbreidingsmodule maakt geen deel uit van de basisopleidingen. Ze beoogt een uitbreiding, verdieping of verbreding van de kennis en vaardigheden uit de vermelde basisopleidingen. Elke uitbreidingsmodule wordt bekrachtigd met een deelcertificaat.
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
31 januari 2014
5
2
BEGINSITUATIE
De cursist beschikt over het certificaat van de opleidingen Metselaar (BO BW 004) of Werfbediener (BO BW 005) of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
31 januari 2014
6
3
ALGEMENE DOELSTELLINGEN VAN DE UITBREIDINGSMODULES
3.1
ALGEMENE DOELSTELLINGEN
De cursist leert
3.2
eigen werkzaamheden plannen.
in een veilige omgeving, veilig leren werken met de minigraafmachine.
rijden, parkeren en manoeuvreren met de minigraafmachine.
kleine werkzaamheden uitvoeren met de minigraafmachine.
de werking van de machine toelichten.
eenvoudige bouwplannen raadplegen.
een tracé uitzetten.
SLEUTELVAARDIGHEDEN
Sleutelvaardigheid Leerbekwaamheid Zelfstandigheid
Specificatie In staat zijn om, via geëigende leerprocessen, zijn competenties te verbreden en te verdiepen In staat zijn om zelfstandig zonder hulp of toezicht gedurende lange tijd aan een taak te werken
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
31 januari 2014
Code SV18 SV32
7
4
MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN
4.1
ALGEMEEN
De ruimtes en lokalen waar de lessen plaatsvinden dienen steeds te beantwoorden aan de reglementaire eisen op het vlak van veiligheid, gezondheid, hygiëne, ergonomie en milieu.
4.2
SPECIFIEK
Minigraafmachines (minigravers)
Verschillende uitrustingen: kofferbak en/of sleuvenbak en/of V-bak en/of tandenbak
Kettingen en hijsbanden
Oefenterrein
Klaslokaal met projectiemogelijkheden en pc
Klein gereedschap om herstellingen uit te voeren
Smeerpompen
Piketten, touw en grote hamer
Schoppen, spades en borstels
Waterpastoestel (slangenwaterpas en/of bouwlaser)
Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s)
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
31 januari 2014
8
5
EVALUATIE VAN DE CURSISTEN
Het leerplan voorziet niet in concrete opdrachten. Opgaven moeten opgesteld worden in functie van de te bereiken doelstellingen, de beschikbare tijd en het voorhanden zijnde materiaal en materieel. Elke doelstelling van het leerplan moet ten minste één keer geëvalueerd worden. Als alle cursisten alle opgaven uitgevoerd hebben en alle criteria geëvalueerd werden, is het duidelijk of de doelstellingen bereikt werden. Wanneer de cursisten een opdracht uitvoeren, krijgt elk aspect hiervan de aandacht. Binnen de doe-activiteiten zijn een aantal factoren te onderscheiden:
cognitieve factoren: bijv. inzicht, argumentatie, ideeën, technische kennis;
psycho-motorische vaardigheden: bijv. juiste weergave van verhoudingen, gebruik van materialen, oog-handcoördinatie, evenwicht;
werkmethode en attitudes: bijv. werken binnen vooropgestelde limieten, thema's, tijd, aantallen en formaten; orde en netheid, afwerking, presentatie, inzet, organisatie, sociale omgang, veiligheidsbewustzijn, verantwoordelijkheidsgevoel, nauwkeurigheid, zelfstandigheid;
beoordelingsvermogen. Er kan ook op verschillende momenten worden geëvalueerd: tijdens het opstellen van een bewerkingsvolgorde, tijdens of na een bewerking of na een afwerking. Duidelijke afspraken met de cursisten zijn hierbij noodzakelijk. Indien deze openheid er niet is, ontstaan betwistingen en blijft zelfevaluatie uit. Evaluatie van de praktijkcomponent is een oordeel over:
een proces: evaluatie van de vorderingen en attitudes op geregelde tijdstippen en bij momentopnames tijdens de realisatie of dienstverlening;
een product: evaluatie van het product of de gepresteerde dienst. Een zinvolle opdracht werkt een zinvolle evaluatie in de hand. Stimuleer de cursisten door positieve appreciatie, maar wijs op fouten en tekortkomingen. Tussentijdse evaluaties en de evolutie van de cursist zijn van groot belang voor de eindevaluatie. Maak duidelijke afspraken met de cursist, zo wordt het werk voor iedereen eenvoudiger. Leg bij elke opdracht uit op welke aspecten de nadruk ligt. De cursist ontwikkelt zo het vermogen om het eigen werk te evalueren. Een vereiste eigenschap van elke volwassene in zijn arbeid is immers zelfevaluatie. .
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
31 januari 2014
9
6
UITBREIDINGSMODULE: BESTUURDER MINIGRAAFMACHINE (UM BW 001 – 80 LESTIJDEN)
6.1
LEESWIJZER BIJ DE LEERPLANDOELSTELLINGEN, LEERINHOUDEN, SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN SLEUTELVAARDIGHEDEN
Het leerplan bestaat uit 3 kolommen die als volgt moeten gepercipieerd worden:
In de linkerkolom staan de leerplandoelstellingen gebaseerd op de basiscompetenties zoals die voorgeschreven werden in het opleidingsprofiel. Die leerplandoelstellingen bepalen derhalve de kennis, vaardigheden en attitudes die door de cursisten moeten worden bereikt .
In de middenkolom staan de leerinhouden, die aanduiden op welke wijze de leerplandoelstellingen moeten bereikt worden: wat moet er gekend zijn? Wat hier voorgeschreven wordt moet dan ook behandeld en geëvalueerd worden.
De rechterkolom geeft een aantal specifieke pedagogisch-didactische wenken mee die inspirerend kunnen zijn bij het leerproces. Ze zijn echter vrijblijvend: uiteindelijk beslist de leraar eigenhandig over het didactisch proces.
De sleutelvaardigheden die bij elk leerplan toegevoegd worden zijn attitudes die bij de cursist moeten nagestreefd worden tijdens het leerproces. Er moet daarbij niet bewezen worden dat deze sleutelvaardigheden effectief werden verworven, maar wel dat er inspanningen werden geleverd om ze te verwerven. De sleutelvaardigheden werden in de leerplannen verkaveld over de verschillende modules. Bij elke module wordt aangegeven welke sleutelvaardigheden er minimum in de module moeten nagestreefd worden.
6.2
ALGEMENE DOELSTELLING VAN DE MODULE
De cursist leert een minigraafmachine besturen voor het uitvoeren van graafwerk en het verplaatsen van aanzienlijke hoeveelheden aarde, voor het vervoer van materialen zoals aarde, grint, rotsen of stenen, voor het nivelleren en dichten van een terrein. De cursist leert in deze module hoe men veilig en verantwoord kan werken met de minigraafmachine. De bestuurder bedient de machine zelfstandig en neemt verantwoordelijkheid voor de veiligheid van zichzelf en zijn omgeving. Verder bereidt de bestuurder zijn werk voor, voert de opdrachten uit en kan rekening houden met onvoorziene omstandigheden tijdens het uitvoeren van de werken.
De compacte graafmachine, minikraan of minigraafmachine is een verrijdbare graafmachine. Wat deze kranen uniek maakt is dat alle bewegingen van deze machine volledig hydraulisch gebeuren. De graafarm en het graafblad worden bewogen door hydraulische cilinders, de draaibewegingen en de voortbeweging van de wielen gebeurt door hydraulische motoren. De meest voorkomende toestellen zijn tot en met 5 ton.
Het wordt steeds meer inherent aan de job van werfbediener dat deze moet werken met de aanwezige machines op de werf. Alsook met de eventueel aanwezige minigraafmachine. In die zin bouwt deze uitbreidingsmodule verder op de reeds verworven basiscompetenties van de opleiding Werfbediener. Deze module werd uitgewerkt in overleg met het FVB en is gebaseerd op volgende referentiekaders:
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
31 januari 2014
10
-
Instapcompetenties van een beginnend bouwplaatsmachinist, Stefaan Buelens en Alain Dogniaux, Fonds voor Vakopleidingen in de Bouwnijverheid, 2003. COMPETENT-fiche F130201 - Bestuurder van bouwplaatsmachines. VDAB Beroepenfiche Bouwplaats- en wegenbouwmachinist.
De basiscompetenties van de uitbreidingsmodule Bestuurder minigraafmachine werden gevalideerd door het FVB.
6.3
BEGINSITUATIE
De cursist beschikt over het certificaat van de opleidingen Metselaar (BO BW 004) of Werfbediener (BO BW 005) of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.
6.4
LEERPLANDOELSTELLINGEN, LEERINHOUDEN EN SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
Leerplandoelstellingen met inbegrip van basiscompetenties (BC), eigen doelen (ED) en uitbreidingsdoelstellingen (U) (steeds cursief) De cursisten kunnen
BC ED U
Leerinhouden
BO BW BO BW 004 005
veiligheidsvoorschriften m.b.t. de machine, de bediener BC 007 BC 007 Veiligheid en regelgeving en de omgeving toepassen. Persoonlijke beschermingsmiddelen met de specifieke regelgeving i.v.m. het werken met BC 008 BC 008 (PBM’s) een minigraafmachine rekening houden. Regels werfinrichting juist instappen. de minigraafmachine na de werkzaamheden veilig achterlaten.
functies en mogelijkheden van de minigraafmachine aan de opdracht relateren.
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
Specifieke pedagogischdidactische wenken
Veiligheidspictogrammen Parkeren BC 033 BC 033 Uitrusting op de grond BC 018 BC 018
Vlakke ondergrond
Dozerblad op de grond
Het afsluiten/vergrendelen
Werfinrichting in functie van de situatie bespreken: bijv. plaatsen van hekken … Belangrijk dat cursisten onregelmatigheden melden aan de leidinggevende.
BC 012 BC 012 Functies en toepassingen
Omvang werkopdracht
Afmetingen en toegankelijkheid van de
31 januari 2014
Bij de omvang van de werkopdracht cursisten wijzen op het rendement van
11
Leerplandoelstellingen met inbegrip van basiscompetenties (BC), eigen doelen (ED) en uitbreidingsdoelstellingen (U) (steeds cursief) De cursisten kunnen
BC ED U
Leerinhouden
BO BW BO BW 004 005 werf
basisprincipes van elektrische en hydraulische systemen toegepast bij minigraafmachines toelichten. de werking van de aandrijfmotor van de minigraafmachine toelichten. kleine herstellingen uitvoeren.
Specifieke pedagogischdidactische wenken
Capaciteit minigraafmachine
Uitrusting minigraafmachine in functie van werkopdracht
BC 013 BC 013 Basis werkingsprincipes minigraafmachine Elektrische en hydraulische systemen BC 014 BC 014 Druk BC 017 BC 017
Debiet
Hydraulische oliën
Oliereservoir
Filters
Hydraulische slangen
Hydraulische cilinders
de machine in functie van het volume. Cursisten indien mogelijk laten kennis maken met verschillende soorten bakken en uitrusting: kofferbak, sleuvenbak, V-bak, breekhamer …
Belangrijk dat cursisten deze werkingsprincipes onderhoudstechnisch kunnen aanwenden.
… Aandrijfmotor
Motoronderdelen: dieselpomp, startmotor, alternator, radiator Kleine herstellingen
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
Lampen
Zekeringen
Leidingen
Smeernippels
31 januari 2014
Belangrijk om cursisten te wijzen op de functies van deze motoronderdelen in relatie tot mogelijke defecten.
12
Leerplandoelstellingen met inbegrip van basiscompetenties (BC), eigen doelen (ED) en uitbreidingsdoelstellingen (U) (steeds cursief) De cursisten kunnen
de minigraafmachine vóór de start controleren. defecten herkennen.
BC ED U
Leerinhouden
BO BW BO BW 004 005 BC 015 BC 015 Controle en dagelijks onderhoud BC 016 BC 016 Visuele controle
het dagelijks onderhoud van de minigraafmachine uitvoeren.
BC 032 BC 032
de handleiding van de minigraafmachine raadplegen.
BC 009 BC 009
de onderdelen van de minigraafmachine toelichten.
BC 010 BC 010
Motorolie
Hydraulische oliën
Koelvloeistof Smering Smeernippels Onderdelen
De cursisten leren om de draaipunten te smeren via de voorziene smeernippels.
Uitrusting
Hoofdgiek
Voorgiek
Onderwagen en bovenwagen
Draaikrans
de minigraafmachine starten.
BC 019 BC 019 Rijden en manoeuvreren
de minigraafmachine bedienen.
BC 020 BC 020
met de minigraafmachine rijden en manoeuvreren.
BC 021 BC 021
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
Specifieke pedagogischdidactische wenken
Hendels: voor- en achteruit, links-rechts, hoofdgiek, voorgiek, zwenken …
31 januari 2014
De basisfuncties zijn gelijklopend bij de verschillende constructeurs, maar wijs ook op eventuele extra functies al naargelang constructeur en type.
13
Leerplandoelstellingen met inbegrip van basiscompetenties (BC), eigen doelen (ED) en uitbreidingsdoelstellingen (U) (steeds cursief) De cursisten kunnen
sleuven en bouwputten aanleggen.
BC ED U
Leerinhouden
BO BW BO BW 004 005
een afgebakende zone op juiste diepte afgraven.
BC 022 BC 022 Grondwerkzaamheden volgens opdracht en BC 023 BC 023 plan
profileren.
BC 024 BC 024
een perceel nivelleren.
BC 025 BC 025
taluds aanleggen.
BC 026 BC 026
de terminologie in het kader van grondwerkzaamheden BC 011 BC 011 met de minigraafmachine gebruiken.
Sleuven en bouwputten
Dieptebepaling
Profileren
Taluds
Nivelleren
aanslagmateriaal controleren en gebruiken.
BC 027 BC 027 Hijsen
een last laden en lossen.
BC 028 BC 028
Soorten aanslagmaterialen
Keuring aanslagmaterialen
Hijstabel
Zekeringsmethoden
aan de hand van een uitvoeringsplan kennis nemen van de topografische aanduidingen op het terrein.
BC 029 BC 029 Meten en uitzetten
Symbolen: hoogte, diepte, afstand
een eenvoudig tracé uitzetten.
BC 030 BC 030
Met piketten en touw
met de resultaten van een laser werken.
BC 031 BC 031
Haakse hoek
Evenwijdige lijnen
6.5
Specifieke pedagogischdidactische wenken
Bij het inoefenen van de verschillende soorten grondwerkzaamheden de link leggen met het te realiseren doel. Bijv. sleuf voor funderingen, taluds voor hoogteverschillen op te vangen, sleuf voor nutsvoorzieningen …
De nadruk ligt op het leren uitzetten van tracés gebruikmakend van uitvoeringsplan en de resultaten van een laser. Het eigenlijk werken met een laser behoort niet tot de opdracht, maar het kennen van de algemene principes verdient aanbeveling.
SLEUTELVAARDIGHEDEN
Volgende sleutelvaardigheden komen aan bod in deze module:
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
31 januari 2014
14
Sleutelvaardigheid Leerbekwaamheid Zelfstandigheid
Specificatie
Code
In staat zijn om, via geëigende leerprocessen, zijn competenties te verbreden en te verdiepen In staat zijn om zelfstandig zonder hulp of toezicht gedurende lange tijd aan een taak te werken
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
31 januari 2014
SV18 SV32
15
7
BIBLIOGRAFIE
7.1
NUTTIGE DOCUMENTEN EN WEBSITES
7.1.1
HYDRAULISCHE GRAAFMACHINES
Bouwplaatsmachines: hydraulische graafmachines, Fonds voor Vakopleidingen in de Bouwnijverheid, 2012 Te raadplegen via: http://fvb.constructiv.be/~/media/Files/Shared/FVB/Bouwplaatsmachines/NL/MECAhydraulischegraafmachines_for_web.pdf
Bouwtechnologie: grondtechnieken - basis: cursus voor leerkrachten - N015BM, Fonds voor Vakopleidingen in de Bouwnijverheid, 2010 Te raadplegen via: http://www.constructiv.be/nl/Publicaties/Zoeken/Detail.aspx?name=Bouwtechnologie%3Agrondtechnieken---basis%3A-cursus-voor-leerkrachten&id=%7B9F1DF551-1664-4298-83341A18026E75A2%7D&page=35
7.1.2
WEGENBOUWTECHNIEKEN
Bouwtechnologie: wegenbouwtechnieken, Fonds voor Vakopleidingen in de Bouwnijverheid, 2012 Te raadplegen via: http://ffc.constructiv.be/~/media/Files/Shared/FVB/Bouwplaatsmachines/NL/MECAwegenbouwtechnieken_for_web.pdf
7.1.3
BOUWTECHNIEKEN
Bouwtechnologie: bouwtechnieken, Fonds voor Vakopleidingen in de Bouwnijverheid, 2012 Te raadplegen via: http://ffc.constructiv.be/~/media/Files/Shared/FVB/Bouwplaatsmachines/NL/MECAbouwtechnieken_for_web.pdf
7.1.4
HANDBOEK - PRAKTIJK Bouwplaatsmachinisten praktijk, Fonds voor Vakopleidingen in de Bouwnijverheid, 2012 Te raadplegen via: http://ffc.constructiv.be/~/media/Files/Shared/FVB/Bouwplaatsmachines/NL/MECAbouwplaatsmachinist-praktijk_for_web.pdf
Leerplan uitbreidingsmodules studiegebied Bouw
31 januari 2014
16