tiende jaargang. 2013 - no 2
Verdihuisblad Column
FRIS Het is het seizoen van de frisse ideeën. Terwijl de natuur moeizaam in de frisgroene zomerstand komt, maken ook ‘wij van zorg en welzijn’ ons op voor een fris jaargetij. Ons wordt fruitig aangekondigd de komst van een zorgzame samenleving. Een beetje omdat “het geld op is”. Maar ook als remedie voor het verlies van onze peilloos diepe betrokkenheid bij elkaar door een betuttelende overheid.
Tonnen besparing mogelijk Nauwere samenwerking kan vaker uitzettingen voorkomen “Het moet mogelijk zijn om 8 tot 10 huisuitzettingen per jaar te voorkomen. Met een goede preventieve aanpak is veel persoonlijke ellende te voorkomen en de samenleving kan zo al gauw circa 70.000 euro per dreigende uitzetting besparen. De weg hierheen is via intensieve samenwerking met de woningcorporaties en signaleringsoverleggen.” Dit stelt Verdihuisdirecteur Han Kremers.
Wie echter geen goed sociaal netwerk heeft, zal de frisheid echter als nogal guur ervaren door een risico van verdere vervreemding en een grotere kloof met mensen die wel over hulpbronnen beschikken. Hoe je er ook over denkt, over 5 jaar ziet het er in de samenleving echt anders uit. Er is een gerede kans dat voorzieningen minder toegankelijk worden. Bij ‘hangmatten’ is dat prima, maar bij een vangnet zorgelijk. Hulp dient tijdelijk te zijn en gericht op deelname aan de maatschappij. Het gedroomde scenario van hangmat, via vangnet naar springplank zou dan werkelijkheid kunnen worden. Wij hebben echter de ervaring dat juist veel MO-cliënten een problematisch sociaal netwerk hebben. Vaak een hoofdreden waarom ze in de opvang terecht gekomen zijn. Ook blijkt dat ze, soms door eigen schuld, zelden met open armen weer ontvangen worden. Wij zien een groeiende instroom van mensen met complexere problemen. Dat versterkt onze overtuiging dat het vangnet komende tijd o zo belangrijk blijft. Dus blijven onze professionals, aan de hand van onze nieuwe methodiek Herstelwerk, onvermoeibaar zoeken naar nieuwe kansen en mogelijkheden voor de cliënt. Vanuit de visie dat het vangnet dat de komende jaren pijnlijk hard nodig zal zijn door toenemende maatschappelijke uitval, gaan we daarom de eerder genoemde frisse wind verwelkomen. Ja, doe ons maar iets fris! Han Kremers Directeur-Bestuurder SMO Verdihuis
Pagina 1 | Primaverdi
Hij baseert zich daar bij op de ervaringen die het Verdihuis heeft opgedaan in de samenwerking met woningbouwcorporatie Mooiland Maasland in het land van Cuijk. De eerste tekenen van problemen komen bij de corporatie binnen als huurachterstanden gaan oplopen. Soms ook via het signaleringsoverleggen als andere instanties als maatschappelijk werk, politie of buren aan de bel trekken. Preventieve Woonbegeleiding Als de corporatie dat wenselijk acht, wordt het Verdihuis ingeschakeld. En komen preventieve woonbegeleiders als Annemieke van Mourik (Preventieve Woonbegeleiding) in actie. “Wij nemen dan contact op met de huurder en maken afspraken over het tijdelijk overnemen van de financiën en voor de aanpak van achterliggende, psychosociale problemen.”
Laatste kans De huurder weet dat dit de laatste kans is om uitzetting te voorkomen en in de crisisopvang te belanden. Vrijwel altijd pakt de huurder de hulp met beide handen aan. Annemieke van Mourik en haar collega’s organiseren vervolgens dat er hulp komt voor zowel de financiële als de agogische problemen. “Vaak kunnen we op deze manier de uitzetting voorkomen.” Specialisme De kracht van het Verdihuis ligt in het bij de hand nemen van deze kwetsbare huurders en hen zo te helpen zelfstandig te blijven wonen. Ze hebben door hun achterliggende gedrags- en of verslavingsproblemen behoefte aan een eigen benadering, die verder gaat dan alleen financiële hulpverlening. Door de begeleiding in de thuissituatie, komt de specialistische kennis die het Verdihuis van deze groep kwetsbare huurders heeft maximaal tot zijn recht. Voor de corporatie is het een extra instrument om uitzetting te vermijden.
Invoering herstelwerk methodiek vordert gestaag “Onze mensen zitten nu midden in de omslag van het vertrouwde 8-fasenmodel naar de nieuwe Herstelwerkmethode bij de begeleiding van de cliënten”, vertelt Sanne Peters, Hoofd Primaire Proces van het Verdihuis. Bij de cursussen is de theorie met enthousiasme ontvangen en de invoering in de praktijk vordert per week. “We ervaren nu in de praktijk dat de nieuwe methode onze cliënten veel opbouwender benadert. En dat is voor beiden plezierig werken.” Toch wijst Sanne Peters er op dat de volledige omslag nog veel tijd zal vragen. De nieuwe methode is geen trucje of gimmick, maar betekent een diepgaande cultuuromslag. De volledige integratie in de organisatie en in de hoofden van de medewerkers en management zal niet van vandaag op morgen gaan. Zeker omdat de omslag gemaakt moet worden in een draaiende organisatie. Voor de invoering van de nieuwe werkwijze heeft elk team een medewerker gekozen die als ‘aandachtsfunctionaris’ optreedt. Die is ook in Herstelwerkstijl gekozen door te kijken naar wie goed is in de taken die er bij horen en wie dat graag wil doen. Groeien door delen Eén keer per maand houdt het team krachtbesprekingen
waarin casussen worden doorgelicht op toepassing van de Herstelwerkmethodiek. Zo kunnen ervaringen en problemen uit de praktijk met elkaar gedeeld worden en komt het hanteren van Herstelwerk telkens op een hoger plan. Verder herschrijft Staffunctionaris Yvonne de Kort de werkinstructies volgens de Herstelwerksystematiek. Centraal staan dan hoe de krachteninventarisatie aangepakt moet worden, hoe een Actieplan voor de cliënt er uit moet zien en hoe de herstelgerichte evaluatie ingericht moet worden. Positief motiveert Door de focus op de krachten en interesses van de cliënt te leggen, ervaren de medewerkers dat de communicatie
veel opener is. De cliënt praat vrijer over het verleden en komt ook met dingen die goed gegaan zijn en die dus aanknopingspunten kunnen bieden voor het herstel. De momenten waar het misgegaan is, komen nu natuurlijker, als vanzelf aan bod. Tegelijkertijd is het duidelijk dat er altijd uitzonderingen blijven van mensen die niet in staat zijn de weg naar een voor hen zelf beter bestaan op te bouwen. Maar de nieuwe methode maakt het over het algemeen makkelijker om de cliënt in beweging te krijgen. Ook omdat in de teamkrachtbesprekingen meerdere medewerkers over een casus meedenken. Daarom is de samenwerking tussen teamleider, teamleden en
Saldiverdi op weg naar volwassenheid en zelfstandigheid De schuldhulpverleningstak Saldiverdi van het Verdihuis wordt in een aparte stichting ondergebracht, die los staat van het Verdihuis. De werkvelden van beide organisaties groeien zo zeer uiteen dat ze niet goed in één stichting onder te brengen zijn. Het doel is de verzelfstandiging begin 2014 rond te hebben. “Naast de wenselijkheid om schuldhulp los te kunnen blijven zien van maatschappelijke opvang, dienen we vooral elke zweem van mogelijke belangenverstrengeling uit te sluiten”, vertelt John de Vries, projectleider van het huidige Saldiverdi en Hoofd Financiën en Beheer bij het Verdihuis. In de eerste fase van zijn bestaan was Saldiverdi uitsluitend actief in de schuldhulpverlening. Met als toegevoegde waarde dat het naast deskundige financiële hulp, ook psychosociale hulp biedt. Bewindvoering Sinds vorig jaar echter werkt Saldiverdi ook als bewindvoerder. Op dit moment zijn al een aantal medewerkers als zodanig opgeleid en groeit het aantal cliënten gestaag. Kenmerkend voor bewindvoering is echter dat de bewindvoerder het vermogen van de cliënt beheert. In theorie zou het dan denkbaar zijn dat de vermogens van Saldiverdi en van het Verdihuis vermengd zouden raken, als ze in één stichting zouden zitten.
Pagina 2 | Primaverdi
Raakvlakken Er zijn natuurlijk wel grote raakvlakken. Wezenlijk voorbeeld is dat het aanpakken van financiële problemen een onmisbaar onderdeel vormt van de dienstverlening door het Verdihuis. Crisisopvang en woonbegeleiding kunnen niet zonder een effectieve aanpak van de financiële problemen. Maar voor andere cliënten van Saldiverdi is de nabijheid van de maatschappelijke opvang nodeloos drempelverhogend. Onberispelijke reputatie Voorlopig zal Saldiverdi uit een team bewindvoerders bestaan en een eigen bestuur krijgen. Er zal dan alleen financiële dienstverlening plaatsvinden. Voor een eventuele, maar niet noodzakelijke, agogische hulp, dient de cliënt elders aan te kloppen. Later kan ook bij Maatschappelijk Werk en andere ketenpartners de bewindvoering aangeboden worden. “De eerste taak is het onze reputatie van betrouwbaarheid en deskundigheid die we bij onze eerste cliënten en de rechtbank verworven hebben, uit te bouwen bij de nieuwe bewindvoeringscliënten”, stelt John de Vries zakelijk.
Primaverdi 10 jaar Veel waardering en nuttige verbetertips Dit jaar bestaat de Primaverdi 10 jaar. Noem het toeval, maar dit jaar is er ook rond de naamgever van het Verdihuis, de beroemde Italiaanse componist Giuseppe Verdi, een feestje. In 2013 is het 200 jaar geleden dat hij in het Italiaanse Le Roncole werd geboren. Zou hij het blad en de artikelen net zo positief waarderen als de lezers van de Primaverdi?
Het blad is tien jaar geleden opgezet vanuit de behoefte de gevarieerde activiteiten van het Verdihuis beter aan de relaties bekend te maken. Zo moest duidelijker worden waar het Verdihuis voor staat en hoe de aansluiting met ketenpartners en overheden versterkt kan worden. Het blad moest dus zowel qua tekst, foto’s als lay-out een professionele uitstraling krijgen. Er is gekozen voor zowel beleidsmatige als persoonlijke verhalen van medewerkers, cliënten en externen.
voltooiing ➋ Nieuwbouw nadert pelijke opvang • Pag • Collega’s goed Capaciteitsgebrek maatschapPag ➌ Veiligheidsbeleid blijkt effectief meer hulpvragen • Verdihuis nieuw leven ingeblazen INHOUD: Pag 11 procent SVU • Receptie gezicht ls • Steunfonds Verdihuis d voor preventiebeleid itszorg is groei-impu • Hinder woningnoo en broodnodig Pag ➍ Kwalite opgevangen • Gezinshuiz
EERSTE JAARGANG. 2003
VE RD IHU ISB
Eerste nummer van de ‘Primaverdi’
J. Feuerriegel, Raad van Bestuur, SMO Helmond e.o.
“Primaverdi informeert mij over de dagelijkse werksetting van de medewerkers. Telkens herontdek ik de complexe opdracht van het Verdihuis. Steeds weer bewondering voor alle medewerkers!” Carolina Janssen, Externe vertrouwenspersoon Ongewenste Omgangsvormen
• Verdihuis info
PRIMAVERDI
“Prima informatief en leesbaar bulletin. Jammer dat het alleen digitaal komt.”
- NO 1
LAD
“Ik vind het fijn om op de hoogte te zijn van lokale partners. Primaverdi ervaar ik als weer ff een update vanuit Verdihuis. Toch best prettig dat er ook uitvoerders aan het woord komen. Uitvoerende netwerkpartners aan het woord, kijkje over de schutting zou leuk zijn.”
n blijft groeien ragen en plaatsinge Kloof tussen hulpv
2 hulpvragen in 200 11 procent meer
van 11 procent. in 2002 een toename het Verdihuis kende door- en uitstroompelijke opvang door gen en niet optimale gen voor maatschap Het aantal aanmeldin van capaciteitsbeperkin van 39 naar 41 procent. al 16 procent. Als gevolg kon worden in 2002 In 2001 was deze toename problemen hebben. dat niet opgevangen moeilijker op te lossen het percentage mensen mogelijkheden steeg en vaak jongere mensen van de t het Verdihuis dat meer Primaverdi is de naam Bij de aanvragen registreer l. structuree bijna In is k roblematie nieuwsbrief van het Verdihuis. Financiële schuldenp en doorstroommokwalitatief goede uitomgeving en de contacten met de belang. Zodra het het politieke, bestuurlijke gelijkheden van vitaal regelmatig een aanvragen betede opvang in de ervaart het Verdihuis De groei in het aantal begroting rond is, ambtelijke vlak staat over de normaliseren van een Verdihuis. Bij de meestal om grote behoefte aan informatie voor een kende extra druk op het aandacht. Het gaat dan Wat doen ontstaat een solide fundament helft van het aanalgemene economaatschappelijke opvang. crisisopvang moest de financiële aspecten. De naar helpen jullie nu doorverwezen worden zijn oorzaak van jullie nou precies, wie heden aanvragen tal omstandig mische dat nou in de sommige aanndheid bij de eigenlijk en wat betekent andere instellingen. Van toenemende terughoude die veelvuldig waar zij terechtgeVerdihuis in Cijfers ter beschikpraktijk? Het zijn vragen vragen is niet duidelijk overheid om extra middelen want het is bleek dat een lanhard nodig deze terug komen. Terecht, zijn Toch komen zijn. Daarnaast king te stellen. en organisar leidde tot en professionele Aanmeldingen belangrijk dat de mensen gere gemiddelde verblijfsduu om op een gezonde basis werksoorten) Dit leidde eve(totaal Verdihuis alle opvang in de ties waarmee het Verdihuis minder nieuwe opnames. wijze maatschappelijke ze aan het de voorzieningen. bieden. samenwerkt, weten wat neens tot meer druk op regio te kunnen blijven Opnames wat er bij de insde hulpvragen werksoorten) Verdihuis hebben en Een belangrijk deel van (totaal Verdihuis alle de conook vorig jaar telling speelt. Dat versoepelt voor de crisisopvang kwam wense- Toekomst king. Verdihuis niet-opname daarom is samenwer Het de Percentage en de financiële tacten weer van jongeren. Binnen de kaders van licht toe: a.g.v capaciteitstekort een specifieke verder aan directeur Han Kremers lijk verder te werken aan middelen werkt het Verdihuis g in Hiervoor lisering. in fte’s ‘Uiteindelijk zijn de samenlevin vorm van jongerencrisisopvang. Aantal medewerkers de organisatorische professiona insandere met de (deelsubs.) en ing versterkt waarvan gesubs. arbeid is nauwe samenwerk interne samenhang is erg belangrijk. In De goed op de tellingen en de overheid werksoorten staan inhoudelijk kernwerksoorten i- ding zijn deze Bezettingspercentage ing maakt de werksoort Woonbegele kaart. Intensievere samenwerk volledige van voldoende en problemen door een continue het beschikbaar hebben . Ook op herkenbaar eveneens bezetting
bedrijfsvoering. In zo doelmatig mogelijke het de naaste toekomst besteedt aan veiligheid en Verdihuis veel aandacht opleidingen.
2000
2001
2002
1566
1747
1942
500
522
518
40%
39%
41%
39,16 14,12
36,47 13,52
35,96 10,37
70-95%
90%
90-103%
Floris Brocaar, Novadic-Kentron
steun overheden op tot Gemeente Oss roept
opvang kent Maatschappelijke gebrek groeiend capaciteits
opvang van ‘De maatschappelijke met een enorme het Verdihuis kampt verzoeken om stijging van het aantal minderheid daarhulp. Slechts in een uitkomst bieden, van kan het Verdihuis daarbij maatschappelionze regio en onze cliënten terwijl het nut van de wil het onomstreden gebaat. In deze publicatie jke opvang in onze regio en relatie Henk van Verdihuis u als belangrijke is’, registreert de wethouder pelijke Oss en bondgenoot van de maatschap Gerven (SP) van de gemeente houden van ontvoorkomen dat we opvang op de hoogte hij voegt toe: ‘Om te en resultaten regio slapend wikkelingen, ervaringen straks mensen in onze we bekeken Zowel moeten , werk. in het veelzijdige in een portiek aantreffen het Verdihuis, gezamenlijk werken vanuit het oogpunt van overheden als en ook vanuit de financiering van als van onze relaties aan een verbeterde i. Het regio Brabant cliënt. Daarom dus Primaverd de voorziening in de geen betekenis, aan een heldere woord heeft op zich Noord Oost en vooral het Italiaanse iek.’ maar is afgeleid van visie op de problemat betekent en symprimavera, wat lente nieuw begin. De stijgende bool kan zijn voor een Als oorzaak van de sterk i is dan een paspelijke opvang stap naar Primaverd behoefte aan maatschap (wethouder sende vondst.’ ziet Henk van Gerven nheid, VolksWerkgelege Sociale Zaken, bij en en Ouderen) drie trends Voor vragen of opmerking gezondheid via telefoziet hij mensen kunt u de redactie bereiken elkaar komen. Als eerste 62 51 of e-mail: 63 0412: onnummer
[email protected]
minder tijd voor ming. ‘Mensen hebben doordat ze hun werken, de wereld in de problemen komen elkaar, iedereen moet betalen. harder geworden. schulden niet meer kunnen is sneller, drukker en economische terugeworden. Zeker met de huidige De samenleving is asocialer vaker voor. minder steeds dit komt en ggang bekommer we ons hun huur Daardoor of burgers in het Uiteindelijk kunnen sommigen om familie, vrienden dreigt huisuitzetraken’, niet meer betalen en algemeen die in de problemen is de verschradrie trends ting. Een tweede trend Van Gerven. Waar deze als huisarts een ziet ontstaat een kruitvat ling in de zorg die hem komen, elkaar bij voorbeeld ziet heeft om te doorn in het oog is. Als dat maar weinig nodig problehij dat mensen met geestelijke ontploffen. passende men niet voldoende binnen gezondinstellingen voor geestelijke Financiële zorgen cht kunnen woropvang kan geen heidszorg ondergebra De capaciteit van de een aantal van deze ontwikkeden. Met als gevolg dat gelijke tred houden met Als derde ont‘Ondanks de hen op straat belandt. ling van de laatste jaren. samenleving een wijze waarop wikkeling ziet hij in de buitengewoon efficiënte Gerven (Oss) anisering’. Die Wethouder Henk van ‘veramerik e toenemend verbanden ernstig bezorgd over zich in zwakkere sociale uit ➤ pag.2 Vervolg meer vereenzamaatschappelijke opvang en als gevolg daarvan
1
Primaverdi nummer 1 2003
Digitaal In de beginjaren verscheen de Primaverdi nog in print, maar door de toenemende digitale mogelijkheden is enkele jaren geleden de overstap gemaakt naar de huidige PDF-vorm. Daardoor verschijnt het blad nu 2 keer per jaar en is de oplage volledig flexibel geworden. Nieuw zijn de verbindingen met de site www.verdihuis.nl en het Verdihuis- twitter account. We hebben u, ter gelegenheid van de tiende verjaardag, om reacties gevraagd. Daar zijn veel boeiende antwoorden op gekomen. Graag citeren we hier enkele reacties.
Pagina 3 | Primaverdi
“Ik vind het een mooi en duidelijk blad dat inzicht geeft in het reilen en zeilen van het Verdihuis. Vraag is of het altijd op de juiste plek terecht komt bij de juiste mensen die behoefte aan de informatie hebben.” Riet Knaapen, Manager Steunpunt Huiselijk Geweld Brabant-Noord
“Gefeliciteerd met het tienjarig bestaan. Het Verdihuis is naar mijn mening een onmisbare voorziening in onze regio. Soms kunnen wij een vorm van dagbesteding bieden aan cliënten van het Verdihuis. Vanzelfsprekend wil je dan ook alle relevante ontwikkelingen rond het Verhuis volgen. Primaverdi is daar een erg geschikt middel voor. Ik lees hem van de eerste tot de laatste letter.” Mart Smits, Directeur Kringloopwinkel
“Dank voor je mail en voorgaande edities van de Primaverdi, die overigens vol interessante en leuke dingen staat. Prima manier om je collega’s op de hoogte te houden. Ik zou zeggen doorgaan en niets aan veranderen.” Dennis van der Zanden, Dichterbij Oss e.o./ medewerker bemoeizorg
“Mooi vormgegeven glossy, goed verzorgd. Maar véél te lange teksten. Daarom lees ik hem soms niet meteen. Goede onderwerpen, inhoudelijke ontwikkelingen zowel landelijk als lokaal. Afhankelijk van het doel zou je hem mooi kunnen printen en neerleggen in wachtkamers van verwijzers, op de bibliotheek, gemeente.” Conny Leijten, stafmedewerker communicatie + directieondersteuning AanZet
“Proficiat met het bereikte resultaat! Altijd prettig om de Primaverdi te ontvangen. ‘T geeft altijd een actueel inkijkje in de ontwikkelingen van de MO. Ook landelijk. De inzichtelijke verhalen interesseren mij het meest. Ik zie geen punten van (opbouwende) kritiek. Mogelijk is het blad ook voor landelijke cliëntenorganisaties interessant.” Willem Teering Programmadirecteur Organisatievernieuwing bij Iriszorg
Een blad om even bij stil te zitten en de geboden, gerichte informatie op je te laten inwerken en te overwegen. Helder en veelzijdig, voor eenieder die zich aangesproken voelt. Ad Donkers, wethouder Bernheze
Verdihuis maatschappelijke verzekeraar voor Boekel “Wie in de stress van een dreigende of acute huisuitzettingscrisis zit, kan vaak nauwelijks vooruit kijken. Het Verdihuis kan hen als geen ander toch weer aan een positiever woonperspectief helpen. Als gemeente Boekel werken wij dan ook graag samen met het Verdihuis om deze mensen weer op weg te helpen. Liefst nog vóór dat zij een onderkomen in het Verdihuis zoeken.” Dit zegt wethouder Bewonerszaken Henri Willems, gemeente Boekel, over de vraag naar de betekenis van de opvang voor Boekel. Hij stelt dat onderdak een eerste voorwaarde is om een volwaardig maatschappelijk bestaan op te kunnen bouwen. Hij ziet veel in de nieuwe Herstelwerkmethodiek van het Verdihuis. Door uit te gaan van wat iemand wel kan, krijgen mensen motivatie en energie om zichzelf uit hun crisis te werken. Natuurlijk met steun en begeleiding van instanties als de gemeente en het Verdihuis om ze weer een toekomstperspectief te bieden, maar ze zijn hun eigen motor naar herstel. Regionale samenwerking Het is daarom belangrijk dat de gemeenten samenwerken met het regionaal opererende Verdihuis. Ook tegen de achtergrond van het groeiende belang van de WMO–regelingen en vanuit de solidariteitsgedachte. Willems vertelt: “De opvang heeft een soort verzekeringsfunctie voor ons. Je betaalt je premie, hoeft er zelden gebruik van te maken, maar als het nodig is, dan is de hulp beschikbaar.“ Vroege signalering Boekel hoeft inderdaad minimaal gebruik te maken van de opvang. Het plaatselijke signaleringsoverleggen ziet probleemgevallen al vroeg op de radar verschijnen. Vaak is er dan nog met lichtere hulp bij te sturen. Dan hoeft het Verdihuis (ook deelnemer in het signaleringsoverleggen) nog niet in actie te komen. Het kostbare en tijdrovende zoeken naar nieuwe woonruimte hoeft dan nog niet in gang gezet te worden. Willems maakt zich wel zorgen dat door stapeling van bezuinigingsmaatregelen meer mensen in de gevarenzone kunnen komen.
Nieuwe cateraar goed ontvangen
Pagina 4 | Primaverdi
Henri Willems wethouder Bewonerszaken gemeente Boekel
Preventief bijsturen Ook vindt Willems het effectief om de kennis van het Verdihuis preventief in te zetten. Zolang het sociale netwerk van familie en vrienden nog werkt en mensen een dak boven het hoofd hebben, kunnen begeleiding en schuldhulpverlening escalatie vaak voorkomen of beperken. Het is hier dat hij veel voordelen ziet van de Herstelwerkmethodiek. “De mensen mobiliseren zelf, met enige begeleiding, hun omgeving om weer op de weg terug te komen.” Onderlinge solidariteit Willems breekt ten slotte een lans voor de onderlinge solidariteit tussen alle partijen in de regio. “Gemeenten, woningcorporaties en hulpverleningsorganisaties moeten bereid zijn, eventueel door bemiddeling door het Verdihuis, elkaars’ mogelijkheden tot huisvesting te benutten. Dat biedt extra mogelijkheden om mensen, al is het tijdelijk, weer aan woonruimte te helpen.”
Door het vertrek van ziekenhuis Bernhoven uit Oss, bleek ook de maaltijdvoorziening in het Verdihuis op zoek te moeten naar een nieuwe leverancier. Die is inmiddels gevonden in het cateringbedrijf Hutten. Sinds eind maart levert het Veghelse bedrijf de warme maaltijden. Coördinator Facilitaire Dienst Lianne den Biggelaar: “Met name de mensen van het Sociaal Pension vinden het smakelijker en gezelliger. Dat komt doordat aardappelen, groenten en vlees soortgewijs verpakt zijn en je aan tafel moet opscheppen. Dat maakt het net wat huiselijker.” In het begin waren er natuurlijk de nodige aanloopdingetjes. Het was soms wat weinig en soms gingen de bestellingen niet helemaal goed. Ook pasten de maaltijden niet in de oven. Maar over de smaak was iedereen erg tevreden. De hoeveelheden zijn met een paar extra maaltijden wel op de gewenste hoeveelheid te krijgen. Al met al is de eerste indruk toch positief.
Donaties Winterland aan Verdihuis De ijspret van december en januari op Jumbo Winterland in Oss bracht ook voor het Verdihuis een meevaller. De schaatsers konden met een stempelkaart hun consumpties bestellen. De deelnemende horecabedrijven op het Heuvelplein schonken een deel van de opbrengst als donatie aan het Verdihuis en aan de Stichting Kansarmen Sri Lanka. Zodoende ontving het Verdihuis voor de cliënten een mooi aantal tegoedbonnen van de beide IJssalons Venetia en van de restaurants De Rooij Peper, (pannenkoeken voor de kinderen, joepie!), de Tweede Heer en La Colline. Die zijn met smaak verzilverd.
Nieuwe site aanzienlijk beter bezocht In zijn oude vorm was de Verdihuis site moeilijk toegankelijk voor mobiele bezoekers en ontbraken links naar sociale media als twitter. Ook de nieuwe Herstelwerkmethodiek was nog niet in de presentatie verwerkt. Hoog tijd dus voor een flinke opknapbeurt. Samen met websitebouwer Studio Ergh hebben Saskia van den Luitgaarden (ICT) en Herbert Alofs (Pr) de site een flinke make-over gegeven. Tegelijk zijn de nieuwe huisstijlelementen van de stepping stones meegenomen in het nieuwe ontwerp. Het resultaat mag er zijn, blijkt uit de eerste resultaten. “De site wordt veel beter bezocht en er is prima aansluiting met nieuwe apparaten en media”, aldus Herbert en Saskia. Kijk op www.verdihuis.nl en geef uw mening via Contact of twitter.
Primaverdi heeft nu twitterknop Het Verdihuis en De Primaverdi is nu bereikbaar via twitter. Klik op het twittersymbool en laat ons weten wat u bezig houdt.
Snelle preventies helpen ook Instroom Verdihuis te beperken Voorkomen van uitzettingen kan voor het Verdihuis een welkome verlaging van het aantal aanmeldingen betekenen. Iedere probleemhuurder die door preventief ingrijpen niet gedwongen de woning hoeft te verlaten, betekent een besparing op de begeleiding door Crisisopvang. Een belangrijke overweging nu er vanuit de overheid door de economische crisis nieuwe bezuinigingen onderweg zijn.
Renovatie Crisisopvang nadert voltooiing De gangen en kamers in de Crisisopvang klinken nog hol en leeg, maar de lucht van nieuwe verf en de aanblik van de opgeknapte kamers vertellen dat de forse opknapbeurt bijna klaar is. De maandenlange carrousel van verhuizingen van bewoners maakt zijn laatste rondjes.
“We hebben inderdaad meegemaakt dat tijdens een “We zijn erg trots op onze vernieuwde intakegesprek van een half trap. Die is zo mooi opgeknapt!”, uur bleek dat een uitzetting vertelt Lianne den Biggelaar. “ voorkomen had kunnen worden. We hebben de indruk dat dit geval niet op zichzelf staat. Ik denk dat we met een preventieve mentaliteit meer uitzettingen kunnen voorkomen,” signaleert Han Kremers. Het moet dus anders. Dat is een indringende en confronterende conclusie. Minder druk op de voordeur Al jaren blijkt het aantal aanmeldingen voor het Verdihuis structureel de capaciteit te overstijgen. Minder uitzettingen kan de druk op de voordeur, lees Crisisopvang, verminderen. Afhankelijk van de mogelijke budgetbeperkingen is het ook denkbaar dat minder uitzettingen capaciteit vrij maakt voor cliënten die geen alternatief meer hebben. Vroegtijdige signalering Eerste vereiste daarvoor is vroegtijdige signalering. Zo zou de woningcorporatie al na een maand betalingsachterstand kunnen komen kijken of er iets aan de hand is. Hun budgetcoaches kunnen dan indien wenselijk al bijsturen. Ook gemeenten, politie of huisarts kunnen een dergelijke vroege signaleringsfunctie vervullen. Maar ook voor familie, vrienden of buren, al dan niet samen met het signaleringsoverleggen kunnen bijdragen aan een betere preventie. De samenwerking met de andere ketenpartners is een belangrijk element om te komen tot een sluitend systeem waar iedereen wel bij vaart.
Pagina 5 | Primaverdi
oude en nieuwe trap
Facilitair manager Lianne den Biggelaar vertelt: “Nu krijgen de mensen niet meer het gevoel dat ze weggestopt worden waar bij wijze van spreken toevallig nog een kamer leegstond, maar dat ze echt opgevangen in nette en frisse verblijfsruimten.” Dat voelt als positieve waardering, wat weer helpt bij hun herstel. Net zo belangrijk was dat de Crisisopvang nu voldoet aan de hoogste eisen van brandveiligheid. Vanwege het speciale karakter van de Crisisopvang en de beschikbare ruimte is de renovatie in delen opgeknipt, waarbij telkens 10 kamers zijn leeg geruimd en opgeknapt. De bewoners zijn tijdelijk ondergebracht in de ruimtes van het Trajecthuis, dat verhuisd is naar de Wethouder van Eschstraat in Oss. Verder was er een nieuw pasjessysteem nodig, waardoor de receptie vaak dubbel bezet moest zijn. Tegelijkertijd heeft ook de grote hal een opknapbeurt en nieuwe meubels gekregen. “We zijn opgelucht dat het bijna klaar is en echt blij met het mooie resultaat”, aldus Lianne den Biggelaar.
De Blokhut staat! Het plaatsen van de nieuwe Blokhut in de tuin van het Verdihuis begin mei bleek nogal wat voeten in de aarde te hebben. De enige manier waarop de onderdelen aangevoerd konden worden, bleek door de lucht en over het dak met een enorme kraan. En die kwam er dan ook, begin mei. Ook de plek waar de Blokhut moest komen, moest ‘bouwrijp’ gemaakt worden. Dat betekende een
aantal flinke bomen rooien, gas-, water-, en elektraleidingen, kabel en riolering aanleggen en de betonnen fundering voor de Blokhut aanleggen. De nieuwe ruimte is bedoeld voor dagbesteding voor de cliënten, fitness, vergaderingen en een filmavond of themabijeenkomst. Samen met de verbouwing van de Crisisopvang waren er dit voorjaar dus twee bouwplaatsen in het Verdihuis.
Anticiperen op beperktere WMO-middelen “Betaalbaarheid van de zorg, ook op de langere termijn, dat is waar het om draait”, aldus Verdihuisdirecteur Han Kremers. Hij blikt daarmee vooruit naar 2015. Dan zal duidelijk worden wat de overgang van de AWBZ-financiering naar de WMO voor de ongeveer 40 cliënten van het sociaal pension betekent, voorziet hij. De verwachte bezuinigingen De verwachte bezuinigingen zullen vooral gevolgen krijgen indien de extramuralisering van het beschermd wonen in de opvang doorgang vindt zonder een goede differentiatie. Deze kan zelfs oplopen tot 25 procent minder budget. Hoewel nog veel onduidelijk is over het nieuwe plaatje, denkt het Verdihuis nu al na over de mogelijke gevolgen. Verantwoord zelfstandig Momenteel lijkt de discussie over mensen in groep ZZP 3 voorlopig van de baan. Zij worden nog even ontzien, maar zoals zo veel zijn zekerheden momenteel, mogelijk beperkt houdbaar. “Het mag niet zo zijn dat we voormalig Sociaal Pension cliënten in dat kader structureel terug gaan zien aan de voordeur, bij Crisisopvang, Dat is het paard achter de wagen natuurlijk,” schetst Kremers. Hij bepleit daarom een verantwoorde en veilige tussenweg. Of dat dan uiteindelijk
bij de gemeente terecht komt of bij de zorgverzekeraar, is van minder belang. Als garanties tenminste gelijk lopen daarbij. Dit is nu nog onduidelijk. Vangnet behouden Opmerkelijk is dat mensen met een bepaalde diagnose tot 2015 wel in aanmerking voor verblijfszorg kwamen, maar onder het nieuwe regime niet, terwijl er niets aan die mensen verandert. Het meten met een nieuwe meetlat maakt een plank ook niet 10 centimeter korter tenslotte. Kremers: ”Het is goed dat overconsumptie van de AWBZ afgeremd wordt, maar het mag niet zo zijn dat mensen met echte problemen buiten de boot vallen. Het vangnet onder de samenleving moet behouden blijven en daar waar wel een beschutte of beschermde woonomgeving nodig is, moet die geboden worden. Dat zien wij hier dagelijks.”
Kantoor Cuijk, prima uitvalsbasis voor samenwerking Het kantoor in Cuijk biedt het Verdihuis een prima uitvalsbasis voor de medewerkers van de afdeling Extramuraal. Voornamelijk degenen die in het land van Cuijk clienten hebben, maken van deze lokale kantoorruimte gebruik. Overwegend voor het bijwerken van de registratie en dossiers. Het merendeel van hun tijd zijn de medewerkers van Extramuraal immers onderweg om cliënten in de thuissituatie bezoeken. Gesprekken met cliënten zijn wel mogelijk, maar dan moet er speciaal een spreekkamer gerserveerd worden. Annemiek van Mourik vertelt: ”Op dit kantoor zit ook het Regionaal Maatschappelijk Centrum (RMC) Land van Cuijk. En verder instellingen als Radius, Pantein, JGZ, Novadic-Kentron, Jeugdzorg, MEE en St. Dichterbij en anderen. Dat vergemakkelijkt de samenwerking en het overleg met elkaar.”
Pagina 6 | Primaverdi
Opvang moet meerwaarde blijven uitdragen “De meerwaarde van opvang ligt in de specifieke hulp aan mensen die tussen de kieren van het maatschappelijke systeem gevallen zijn en zo in het ongerede zijn geraakt. Zeker in deze economische crisis is dit helaas een groeiende groep.” Zo onderstreept senior Beleidsmedewerker Rina Beers van de Federatie Opvang de behoefte aan maatschappelijke opvang in Nederland. Zij beschrijft een groep mensen die een slechte start in de samenleving combineren met weinig hulpbronnen. Vaak zijn opleidingen niet afgemaakt, soms zelfs niet eens de basisschool. Verder zijn andere hulpbronnen als familie en of vrienden, spaargeld of een solide arbeidssituatie onvoldoende aanwezig. Daardoor valt het hen zwaar hun financiële zaken goed te regelen. “De samenleving wordt steeds ingewikkelder. Formulieren invullen of procedures doorlopen is voor mensen die slecht kunnen lezen en rekenen, een loden last. Ze komen dan al snel onder de wielen van de voortdenderende samenleving,” aldus Rina Beers over deze kwetsbare groep. Minder aaibaar Zij vormen een blijvend onderdeel in de samenleving. Tegelijk ziet Rina Beers dat het een groep is die ‘minder aaibaar’ is. Vaak spelen er meerdere problemen en gaan
Breder werkterrein Veel organisaties voor maatschappelijke opvang hebben hun werkterrein in de loop der jaren verbreed. De samenwerking met overheden, woningcorporaties en ketenpartners groeit gestaag en het voorkomen van dak- of thuisloosheid door vroegtijdige signalering wordt steeds belangrijker. Ook is de mate van scholing van medewerkers flink toegenomen. “Er is een duidelijke trend van de internaten van vroeger naar zo zelfstandig mogelijk wonen, met begeleiding waar dat moet”, analyseert Rina Beers. Preventief actief Wijkteams met maatschappelijk werk, jeugdzorg, huisarts, politie, verslavingszorg, schuldhulpverlening en andere instanties proberen de problemen beheersbaar te houden zodat de cliënt zo lang mogelijk zelfstandig blijft wonen. “Om te voorkomen dat er 17 hulpverleners door elkaar
Activeringsplan Sociaal Pension Het sociaal pension biedt de cliënten een veilig bestaan. Maar vanuit de visie dat een mens wil blijven groeien, heeft het Verdihuis beleid ontwikkeld om de cliënten aan een structurele vorm van dagbesteding te helpen. Een visie die naadloos aansluit bij de nieuwe Herstelwerkmethodiek. “Daarbij zullen per cliënt verschillende niveaus haalbaar zijn. Van helpen met corvee of tuinonderhoud in het Verdihuis tot aan betaald werk en alles wat daar tussenin zit,” aldus Stafmedewerker Herbert Alofs. Randvoorwaarde is wel dat er geen verdringing van werkgelegenheid optreedt. Eigenlijk is het kernwoord activering van de cliënten. Dus valt daar ook sporten, fitnessen of even buurten in de nieuwe Blokhut in de achtertuin van het Verdihuis voor een kop koffie en bijkletsen onder. Zo heeft onderzoek aangetoond dat bijvoorbeeld regelmatig een wandeling maken al iets kan helpen tegen depressieve klachten. Per cliënt is gekeken wat zij nu al doen en wat hun wensen en mogelijkheden zijn en daar is vervolgens met hen een actieplan voor gemaakt. Vrijwilligers Voor het begeleiden van de mensen wordt gedacht aan vrijwilligers. Dat versterkt het contact met de buitenwereld en kan een stap zijn op weg naar een zelfstandiger bestaan. Het activeren van de cliënten van het sociaal pension sluit goed aan bij de nieuwe Herstelwerkmethodiek, waarbij mensen aan hun eigen wederopbouw werken door uit te gaan van hun sterke kanten. Het activeringsplan helpt hen die eigenschappen te versterken.
verbeteringen slechts geleidelijk. Daarbij komt terugval regelmatig voor. “Het is dus geen dankbare groep om te helpen of om goede sier mee te maken. Het vraagt een specialistische hulpverlener, met veel geduld. Gemeenten hebben behoefte aan maatschappelijke opvang, omdat andere regelingen en voorzieningen niet toegerust zijn om deze mensen te helpen.” Specifieke begeleiding Daarom is maatschappelijke opvang een apart vakgebied gebleken. Het ontrafelen van de warboel die de opvangmedewerkers vaak aantreffen, vraagt een grote sociaaljuridische deskundigheid bij het bijhouden van de ontwikkelingen en het onderhandelen met andere partijen. En niet in de laatste plaats een opgewekte stem die optimisme uitstraalt, ook als het allemaal lang duurt of tegenzit.
Pagina 7 | Primaverdi
lopen, is het dan belangrijk dat de cliënt één contactpersoon heeft. Die kan dan een specifieke hulpvraag/ hulpverlener vergezellen. Dan is er als het ware een hulpregisseur, die coördinerend optreedt. Ander speelveld Door de verschuiving van de AWBZ-financiering naar de gemeenten, gaat het speelveld aanzienlijk veranderen. Veel zal afhangen van hoe de gemeenten hun nieuwe rol oppakken. “Het is daarom belangrijk dat partijen hun taken en verantwoordelijkheden tijdig bij de gemeente agenderen. Oss bijvoorbeeld heeft geen vrouwenopvang, terwijl dat wel nodig is. Ook cliëntenraden kunnen een nuttige informatiebron zijn bij de visieontwikkeling van voorzieningen. Zo bieden ook zij bouwstenen voor de visie die de gemeente rond opvang en zorg ontwikkelt. We moeten onze meerwaarde blijven uitdragen, want de veranderingen bieden ook kansen.”
Aanmelden voor digitale toezending Primaverdi De Primaverdi informeert u over ontwikkelingen rond de maatschappelijke opvang in de regio Noordoost-Brabant. Twee keer per jaar ontvangt u onze berichtgeving over de praktijk en het beleid. Houdt ook uw collega’s en professionele relaties op de hoogte van wat er speelt en tip hen over de gratis Primaverdi. Aanmelden kan gratis bij Chantal van Brakel van het secretariaat van het Verdihuis. Zij plaatst u dan op de verzendlijst voor de komende nummers:
[email protected], tel: 0412 636251.
Verdihuis in het kort Stichting Maatschappelijke Opvang Verdihuis Centraal Bureau Kardinaal de Jongstraat 17 5348 BG Oss Tel: 0412 636251 Fax: 0412 – 628361 E-mail:
[email protected] Website: www.verdihuis.nl
Colofon Primaverdi is een uitgave van de stichting maatschappelijke opvang Verdihuis. Redactie: Han Kremers, Sanne Peters, Herbert Alofs en Haks Walburgh Schmidt. Tekst en foto’s: Tekstburgh Bedrijfscommunicatie www.tekstburgh.nl en André Marsman en derden. Vormgeving: StudioKuijf, Haren Redactieadres: Verdihuis, Kardinaal De Jongstraat, 5348 BG Oss Tel: (0412) 63 62 51,
[email protected] Internet: www.verdihuis.nl
Crisisopvang Acute opvang voor mensen die (tijdelijk) geen huisvesting hebben en/of (tijdelijk) niet in staat zijn zelfstandig een huishouding te voeren. Passantenverblijf Acute nachtopvang voor mensen die (tijdelijk) geen huisvesting hebben. Sociaal Pension Huisvesting (intern) met woonbegeleiding voor mensen die niet in staat zijn een zelfstandige huishouding te voeren. Begeleid Wonen Woonbegeleiding in gehuurde woningen in de regio, gericht op uiteindelijk weer zelfstandig wonen. Begeleid Wonen Plus Woonbegeleiding in gehuurde woningen in de regio, een combinatie van verslavingszorg en woonbegeleiding, gericht op weer zelfstandig wonen.
Pagina 8 | Primaverdi
Ambulante woonbegeleiding Woonbegeleiding in de thuissituatie Preventieve Woonbegeleiding Woonbegeleiding in de thuissituatie, gericht op voorkoming van huisuitzetting van bewoners. Woonopvang Begeleiding in tijdelijke huisvesting van de corporatie voor vrouwen met kinderen, toeleidend naar hernieuwde en gezonde huur- en leefsituatie. Bemoeizorg Trachten hulpverlening te bieden aan zorgmijdende mensen gezamenlijk met verslavingszorg, GGZ, GGD en AMW. Zwerfjongeren Samen met GGZ bieden van tijdelijke begeleiding en hulpverlening aan kwetsbare jongeren met psychiatrische en psychische problematiek. Algemeen wordt er constant gezocht naar integrale aanpak en samenwerkingsverbanden met partners als Stichting Oosterpoort, Novadic-Kentron, GGD, GGZ Oost-Brabant, het AMW Oss-Uden-Veghel en diverse woningcorporaties in Brabant Noordoost.