Toelichting principe CAO akkoord ten aanzien van pensioen in de Koopvaardij 24, 26 EN 27 NOVEMBER 2014
Opmerkingen vooraf / disclaimer / contactinformatie Mercer heeft de presentatie gemaakt voor de achterban van vakbond Nautilus International met de bedoeling om de achterban van Nautilus te informeren over de wijziging van de pensioenregeling in de Koopvaardij. Het opstellen van de presentatie is overeengekomen tussen Nautilus en Mercer. De presentatie bevat geen advies voor individuele werknemers en aan de presentatie kunnen geen rechten ontleend worden. Mercer accepteert geen verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid door een derde partij voor de inhoud van deze presentatie. De presentatie reflecteert de situatie van de wijziging van de pensioenregeling in de Koopvaardij per 24 november 2014. De presentatie wordt niet aangepast. Mercer behoudt alle intellectuele eigendomsrechten voor met betrekking tot de presentatie. Voor vragen met betrekking tot de wijziging van de pensioenregeling kan contact opgenomen worden met Nautilus International via
[email protected] of 010-4771188
MERCER
19 December 2014
1
Onderwerp van de presentatie • Het Nederlandse pensioensysteem • Aanpassingen AOW leeftijd • Hoe zit de pensioenberekening in elkaar? • Huidige pensioenregeling en premieheffing
Zoals u kunt zien worden er diverse wijzigingen in de pensioenregeling voorgesteld. Dit maakt het lastig om het geheel te kunnen overzien. Stelt u gerust vragen tijdens de presentatie!
• Fiscale aanpassingen per 1 januari 2014 en 1 januari 2015 • Voorgestelde nieuwe pensioenregeling • Wijziging pensioengevend loon • Aanpassing premieheffing • Aanpassingen in het Financieel Toetsingskader (van belang voor berekening benodigde premie) • Conversie van opgebouwde pensioenaanspraken, hoe werkt dat? MERCER
19 December 2014
2
Het Nederlandse pensioensysteem Drie pijlers 1. Sociale zekerheidswetgeving: AOW, WIA en ANW 2. Aanvullende pensioenen in relatie werkgever en werknemer 3. Privé-voorzieningen
MERCER
19 December 2014
3
MERCER
2012
65 jaar
2013
65 jaar en 1 maand
2014
65 jaar en 2 maanden
2015
65 jaar en 3 maanden
2016
65 jaar en 5 maanden
2017
65 jaar en 7 maanden
2018
65 jaar en 9 maanden
2019
66 jaar
2020
66 jaar en 3 maanden
2021
66 jaar en 6 maanden
2022
66 jaar en 9 maanden
2023
67 jaar
19 December 2014
+ 2 maanden
• Verdere stijgingen na 2023 zijn gekoppeld aan de ontwikkeling van de levensverwachting. Er wordt gewerkt met stappen van 1 tot 3 maanden.
AOW-leeftijd
+ 3 maanden
• De komende jaren vindt er elk jaar een wijziging van de ingangsdatum AOW plaats. – zie tabel – 65 jaar en 2 maanden betekent: precies 2 maanden na de 65e verjaardag
Jaar
+ 1 maand
AOW leeftijd Huidige wet
4
MERCER
2012
65 jaar
2013
65 jaar en 1 maand
2014
65 jaar en 2 maanden
2015
65 jaar en 3 maanden
2016
65 jaar en 6 maanden
2017
65 jaar en 9 maanden
2018
66 jaar
2019
66 jaar en 4 maanden
2020
66 jaar en 8 maanden
2021
67 jaar
19 December 2014
+ 3 maanden
• AOW leeftijd van 67 jaar wordt dan in 2021 bereikt
AOW-leeftijd
+ 4 maanden
• Met ingang van 2016 grotere stappen in verschuiving ingangsleeftijd AOW
Jaar
+ 1 maand
AOW leeftijd Regeerakkoord Rutte-Samsom en sinds kort ook wetsvoorstel
5
Pensioenafspraken in de 2e pijler Driehoeksverhouding op basis van de Pensioenwet
werkgever
Pensioenovereenkomst, onderdeel van de CAO
uitvoeringsovereenkomst
Het bestuur van het fonds is verantwoordelijk voor de uitvoering
werknemer startbrief
MERCER
pensioenuitvoerder pensioenopgave
19 December 2014
pensioenreglement
6
Begrippen in de praktijk Bouwstenen voor de pensioenberekening • Pensioengevend loon • Franchise • Pensioengrondslag = Pensioengevend loon -/- Franchise • Opbouwpercentage • Deelnemingsperiode
MERCER
19 December 2014
7
Begrippen in de praktijk Jaarlijkse pensioenopbouw en voorwaardelijke indexatie • Voorwaardelijke indexatie: het bestuur van het pensioenfonds kan besluiten om een indexatie (verhoging) op de opgebouwde pensioenen te geven als er voldoende geld is (als de dekkingsgraad hoog genoeg is)
21
65………67
Start opbouw
• Opbouw pensioen = pensioengrondslag * opbouwpercentage MERCER
19 December 2014
8
Pensioengevend loon Huidige definitie • Op grond van het huidige pensioenreglement is het pensioengevend loon gelijk aan het ongemaximeerde WIA dagloon (tot maximaal het maximum dagloon van € 225,24, ofwel maximum jaarloon van € 82.213) EXCLUSIEF – Overwerkvergoeding - In plaats van de overwerkvergoeding wordt het 15% forfait toegepast indien er geen (gehele of gedeeltelijke) vergoeding voor overwerk in de vaste gage is opgenomen – Eindejaarsuitkering of 13e maand – Kaplaken of een daarmee overeenkomende vergoeding - Voor een kapitein in de kleine handelsvaart (< 4000GT) wordt kaplaken wel meegenomen. Voor overige kapiteins wordt indien een actieve diensttoeslag wordt verkregen die toeslag tot een maximum van maximaal 15% van het dagloon meegeteld. • De vergoeding voor niet opgenomen verlofdagen wordt als pensioengevend loon beschouwd. MERCER
19 December 2014
9
Pensioenregeling in de Koopvaardij Huidige pensioenregelingen • In de Koopvaardij gelden 3 pensioenregelingen – Reglement A: voorwaardelijk geïndexeerd middelloon – Reglement B: voorwaardelijk geïndexeerd prepensioen – Reglement C: voor gesloten groep werknemers, geboren in 1949 of eerder • De opbouw in pensioenregeling B stopt per 31 december 2014 – Deze regeling kan op grond van fiscale wetgeving na 2014 niet meer worden uitgevoerd – Opgebouwde aanspraken op prepensioen blijven behouden • 2014 was het laatste opbouwjaar in pensioenregeling C omdat de werknemers geboren in 1949 in 2014 65 jaar (einde pensioenopbouw in reglement C) zijn geworden • Deze presentatie richt zich vooral op de wijzigingen in reglement A MERCER
19 December 2014
10
Huidige premiebetaling conform CAO • De premie (inclusief prepensioen) is vastgelegd in CAO 2006 (ten tijde van de VPL wijzigingen). De premie is gelijk aan – 18% van de premiegrondslag (premiefranchise € 13.140) – 6% van het pensioengevend loon tot 70% van het maximum loon - Het maximum loon is € 82.213 (niveau 2014) – 10% van het pensioengevend loon boven 70% van het maximum loon – Van het totale budget is 2% van het pensioengevend loon (tot het maximum loon) aan de prepensioenopbouw gealloceerd • Werkgever en werknemer betalen ieder de helft van de pensioenpremie – Let op, in een beperkt aantal CAOs is een andere verdeling afgesproken
MERCER
19 December 2014
11
Pensioenregeling in de Koopvaardij Wijziging fiscaal kader per 1 januari 2014 • Per 1 januari 2014 is het fiscaal kader zoals dat met ingang van 2006 gold aangepast. De maximale jaarlijkse opbouw ouderdomspensioen is verlaagd van een opbouw van 2,25% op leeftijd 65 naar 2,15% op leeftijd 67 Onderdeel
2013
2014
Pensioenfranchise
€ 13.227
€ 13.449
Opbouwpercentage Ouderdomspensioen *)
2,25%
1,840%
Opbouwpercentage Partnerpensioen *)
1,575% (70% van 2,25%)
1,505% (70% van 2,15%)
Pensioenleeftijd
65
65
Opbouwpercentage Prepensioen *)
0,370% + extra voor deelnemers die eind 2005 al deelnamen
0,370% + extra voor deelnemers die eind 2005 al deelnamen
Prepensioenleeftijd
60
60
*) Opbouw Ouderdoms- en Partner pensioen over de pensioengrondslag en Prepensioen over het pensioengevend loon MERCER
19 December 2014
12
Pensioenregeling in de Koopvaardij Wijziging fiscaal kader per 1 januari 2015
Definitie pensioengevend loon wijzigt: zie volgende slide
• Per 1 januari 2015 wordt het fiscaal kader wederom aangepast. De maximale jaarlijkse opbouw ouderdomspensioen is verlaagd van een opbouw van 2,15% naar 1,875% op leeftijd 67 en de franchise is ruim € 900 (prijspeil 2014) verlaagd. Onderdeel
2014
2015
Franchise
€ 13.449
€ 12.802 *)
Opbouwpercentage Ouderdomspensioen
1,840%
1,875%
Opbouwpercentage Partnerpensioen
1,505% (70% van 2,15%)
1,3125% (70% van 1,875%)
Pensioenleeftijd
65
67
Opbouwpercentage Prepensioen
0,370% + extra voor deelnemers die eind 2005 al deelnamen
-
Prepensioenleeftijd
60
-
*) Voorlopig bedrag, echter: op grond van publicatie door belastingdienst d.d. 19-11-2014 wordt13 19 December 2014 de 2015 franchise waarschijnlijk € 12.642
MERCER
Voorgestelde wijziging definitie pensioengevend loon • Voorgestelde definitie pensioengevend loon met ingang van 2015: – basisgage (op jaarbasis: 12 * maandgage) + – eventuele tankerverhoging + – vakantietoeslag + – 15% overwerkforfait (alleen in die gevallen waarbij overwerk niet (gedeeltelijk) in de gage is verwerkt) + – (gedurende drie jaar waarna evaluatie volgt:) een extra forfait van 5% indien er recht is op andere beloningselementen/toeslagen
MERCER
19 December 2014
14
Voorgestelde wijziging definitie pensioengevend loon Voorbeelden • Het voorstel betekent dat voor zeevarenden met een all-in gage het pensioengevend loon gelijk zal zijn aan basisgage + eventuele tankerverhoging + vakantietoeslag • Voor zeevarenden waarbij vrijwel alle toeslagen in de basisgage zijn verwerkt maar waarbij overwerk apart wordt verloond zal het pensioengevend loon gelijk zijn aan basisgage + eventuele tankerverhoging + vakantietoeslag + 15% overwerkforfait • Voor zeevarenden waarbij geen toeslagen in de basisgage zijn verwerkt (en waarbij de toeslagen “van enige omvang” zijn), maar waarbij overwerk wel (deels) in de basisgage is verwerkt zal het pensioengevend loon gelijk zijn aan basisgage + eventuele tankerverhoging + vakantietoeslag + 5% extra forfait MERCER
19 December 2014
15
Voorgestelde premiebetaling • Het totaal aan pensioenfonds Koopvaardij betaalde bedrag (in euro’s) wordt vertaald in één percentage van de nieuwe pensioengrondslag • Dit percentage is voorlopig vastgesteld op 25,9% – Het percentage is bepaald op basis van de pensioengevend salarissen van eind 2013 en de franchises 2013 – Het pensioenfonds voor de Koopvaardij zal begin 2015 een uitvraag van de opbouw van het loon bij de rederijen doen om vervolgens de premie definitief vast te kunnen stellen. De uitvraag is er op gericht om te beoordelen bij welke rederijen / voor welke zeevarenden het extra 5% forfait van toepassing moet zijn. • Werkgever en werknemer betalen ieder de helft van de pensioenpremie (ongewijzigde verdeling) – Let op, in een beperkt aantal CAOs is een andere verdeling afgesproken
MERCER
19 December 2014
16
Voorgestelde premiebetaling Voorbeelden, gebaseerd op pensioengevend loon en franchises van 2013 • Bruto premies • Totaal werkgever en werknemer • Bij pensioengevend loon tot ongeveer € 44.000: daling • Bij pensioengevend loon tussen ongeveer € 44.000 en € 70.000: stijging – Stijging is maximaal bij 70% van het maximum loon (bij circa € 57.000) • Bij pensioengevend loon boven € 70.000: daling MERCER
Pensioengevend loon
22.000 27.000 32.000 37.000 42.000 47.000 52.000 57.000 62.000 67.000 72.000 77.000 82.000 > maximum 19 December 2014
Premieverandering Premieverandering in euro's in percentage
-414 -319 -224 -129 -34 61 156 251 168 63 -42 -147 -252 -257
-14,2% -7,8% -4,2% -2,0% -0,4% 0,7% 1,5% 2,2% 1,3% 0,4% -0,3% -0,9% -1,4% -1,4% 17
Premievaststelling (1) • De benodigde premie wordt uiteraard bepaald door de hoogte van de pensioenopbouw. Daarnaast zijn er twee belangrijke parameters voor vaststelling van de premie – Levensverwachting - Hoe hoger de levensverwachting, hoe langer het pensioen naar verwachting moet worden uitgekeerd en hoe hoger de benodigde premie – Rente (het rente op rente effect) - Hoe lager de rente, hoe hoger de benodigde premie. Bij een lagere rente wordt er immers naar verwachting minder rendement gemaakt: - Bij een rente van 4% is nu (afgerond) 46 nodig om over 20 jaar 100 te hebben. - Bij een rente van 2% is nu (afgerond) 67 nodig om over 20 jaar 100 te hebben, dat is ruim 45% meer dan bij een rente van 4%!
MERCER
19 December 2014
18
Premievaststelling (2) • De rente zoals die door pensioenfonds voor de Koopvaardij (BPFK) wordt gebruikt was per eind september 2014 2,0%. In de afgelopen jaren was de rente aan het begin van het boekjaar als volgt: Boekjaar 2009
2010
2011
2012
2013
2014
Rente
3,8%
3,4%
2,7%
2,3%
2,6%
3,6%
– Opgemerkt zij dat de rekenrente voor pensioenfondsen met ingang van 2011 en 2012 omhoog is aangepast door De Nederlandsche Bank • De zogenaamde toetspremie is door BPFK voor de boekjaren 2011, 2012 en 2013 berekend tegen een rente van 3,9% – Zonder toepassing van deze toetspremie had de pensioenopbouw gekort moeten worden! • Met het nieuwe Financieel Toetsingskader (FTK) gaat de rente iets omlaag richting de “echte” marktrente. Daarnaast gaat de benodigde buffer om financiële schokken op te vangen omhoog. – Deze systeemwijzigingen zorgen voor een hogere benodigde premie MERCER
19 December 2014
19
Premievaststelling (3) • Het totale premiebudget voor de pensioenregeling in de Koopvaardij blijft op basis van het principe CAO akkoord gelijk. – Door de sinds 2006 gestegen levensverwachting moest de pensioenleeftijd, gegeven het gelijkblijvende premiebudget, wel verhoogd worden - Als alleen de pensioenleeftijd gewijzigd zou worden, zou de gemiddelde zeevarende het oorspronkelijk beoogde pensioen (hoogte en duur) krijgen, maar dan op een latere leeftijd à langer doorwerken – Door de lage rente is de kostprijs van pensioenopbouw sterk gestegen. Hierdoor moest ook de hoogte van de pensioenopbouw worden aangepast. Conclusie: ook zonder aanpassing van de fiscale kaders (en het FTK) zou een nieuwe CAO afspraak over de pensioenregeling nodig zijn geweest
MERCER
19 December 2014
20
Toeslagambitie • De premie bevat geen marge waarmee een hogere toeslagambitie voor actieven kan worden gerechtvaardigd • De voorgestelde toeslagambitie is daarom per 1 januari 2015 voor actieven (zeevarenden) en niet-actieven (voormalig zeevarenden en pensioengerechtigden) gelijkgesteld op de ontwikkeling van het afgeleide consumentenprijsindexcijfer voor alle huishoudens – Dit is het ambitieniveau dat voorheen al gold voor de niet-actieven • De indexatie is en blijft voorwaardelijk en wordt gefinancierd uit het rendement van het fonds. – Dat betekent dat het bestuur van het pensioenfonds voor de Koopvaardij (BPFK) jaarlijks een besluit moet nemen of en zo ja hoeveel er wordt geïndexeerd – De verwachting is dat door het nieuwe Financieel Toetsingskader het indexatiebeleid van BPFK niet of nauwelijks wordt aangepast omdat het indexatiebeleid van BPFK al “voorzichtig” was. MERCER
19 December 2014
21
Effect op de pensioenuitkomst (1) Let op: genoemde effecten kunnen ook cumulatief van toepassing zijn! • De prepensioenopbouw stopt (opgebouwde aanspraken blijven behouden) • De toeslagambitie wijzigt • Definitie pensioengevend loon wijzigt – Voor veel zeevarenden betekent dit weinig verandering. Bijvoorbeeld bij een all-in gage of bij een tonnage afhankelijke basisgage – Voor zeevarenden die toeslagen/andere beloningselementen ontvangen die op jaarbasis hoger zijn dan 5% van gage + vakantietoeslag, betekent deze wijziging een daling van de pensioenopbouw (en premiebetaling) • Pensioenleeftijd en daarmee ook potentiële opbouwduur gaan omhoog – Het verzekerde partnerpensioen wordt verzekerd over de gehele potentiële opbouwduur. De langere duur compenseert het lagere opbouwpercentage deels. - Voor zeevarenden van 55 jaar en ouder gaat het verzekerde partnerpensioen door combinatie opbouwduur en opbouwpercentage niet omlaag. 22 • Pensioenopbouwpercentage en franchise wijzigen (zie volgende slide) MERCER
19 December 2014
Effect op de pensioenuitkomst (2) Effect wijziging pensioenopbouwpercentage en franchise PensioenDaling jaarlijkse • Het pensioenopbouwpercentage daalt *) van 2014 gevend loon pensioenopbouw 22.000 -4,0% naar 2015 met 12,8% 27.000 -7,2% (dit is een min voor de pensioenopbouw) 32.000 -8,7%
• De franchise daalt met circa € 900 (dit is een plus voor de pensioenopbouw) • Het gecombineerde effect van deze wijzigingen is afhankelijk van de hoogte van het pensioengevend loon • Bij langer doorwerken wordt daling deels ingelopen
37.000 42.000 47.000 52.000 57.000 62.000 67.000 72.000 77.000 82.000 > maximum
-9,6% -10,1% -10,5% -10,8% -11,0% -11,2% -11,4% -11,5% -11,6% -11,7% -11,7%
*) Voor de berekening is uitgegaan van het 19opbouwpercentage 2,15% in 2014 (bij December 2014 pensioenleeftijd 67) in plaats van de in de praktijk toegepaste 1,84% (bij pensioenleeftijd 65)
MERCER
23
Effect op de pensioenuitkomst (3) Effect wijziging pensioenopbouwpercentage en franchise vergeleken met wijziging premie PensioenDaling jaarlijkse Premieverandering • Bij pensioengevend loon beneden ongeveer € 44.000 gevend loon pensioenopbouw in percentage 22.000 -14,2% -4,0% en boven ongeveer € 70.000 27.000 -7,8% -7,2% wordt de lagere opbouw van ouderdomspensioen en 32.000 -4,2% -8,7% partnerpensioen enigszins 37.000 -2,0% -9,6% opgevangen door een lagere 42.000 -0,4% -10,1% premie 47.000 0,7%
52.000 • Let op, naast de op deze slide vermelde wijzigingen 57.000 kunnen de andere 62.000 voorgestelde wijzigingen ook 67.000 effect hebben, zoals de 72.000 wijziging pensioengevend 77.000 salaris (niet voor alle 82.000 zeevarenden) en het > maximum vervallen van de prepensioenopbouw voor alle zeevarenden MERCER
19 December 2014
-10,5% -10,8% -11,0% -11,2% -11,4% -11,5% -11,6% -11,7% -11,7%
1,5% 2,2% 1,3% 0,4% -0,3% -0,9% -1,4% -1,4% 24
Conversie van pensioenaanspraken naar leeftijd 67 (1) • Conversie betekent dat – het “oude” pensioen ingaand op leeftijd 65 wordt omgezet in een hoger “nieuw” pensioen ingaand op leeftijd 67 – tijdelijke pensioenen (oude premievrije aanspraken met een looptijd van leeftijd 60 tot 65) worden omgezet in een levenslang pensioen ingaand op leeftijd 67 • Uitgesloten van de conversie zijn – Pensioen van (ex-)zeevarenden dat al in had moeten gaan maar niet is opgevraagd bij het pensioenfonds – Partnerpensioen – Het netto prepensioen - De looptijd van het netto prepensioen wordt echter wel, om aansluiting te behouden bij het ouderdomspensioen, omgezet van 60 tot 65 jaar naar 62 tot 67 jaar • Er kan vervolgens individueel worden gekozen voor vervroeging van pensioeningang, waarbij een tijdelijk ouderdomspensioen wordt aangekocht en/of het levenslange pensioen wordt vervroegd MERCER
19 December 2014
25
Conversie van pensioenaanspraken naar leeftijd 67 (2) • CAO-partijen hebben de wens dat de opgebouwde pensioenaanspraken worden omgezet naar ingangsleeftijd 67 – Vanwege communicatievoordelen – Vanwege administratievoordelen • Het bestuur van het pensioenfonds voor de Koopvaardij heeft inmiddels besloten dat de conversie wordt uitgevoerd • Let op: de zogenaamde voorwaardelijke VPL-aanspraken worden ook omgezet van leeftijd 65 naar leeftijd 67
MERCER
19 December 2014
26
Punten uit het principe CAO akkoord die nog nader uitgewerkt dan wel onderzocht moeten worden • Al genoemd: 5% extra forfait • Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid. – Deze vrijstelling loopt nu, in lijn met de verplichtstelling, tot leeftijd 60 – In principe is door CAO partijen afgesproken om de premievrije pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid te laten doorlopen tot leeftijd 62 - Mogelijk is dit een verboden onderscheid (actief/arbeidsongeschikt) - Als dit onderscheid inderdaad verboden is zal gezocht worden naar een oplossing die ongeveer het zelfde kost • Hoogte partnerpensioen bij groot leeftijdverschil • Mogelijkheden voor deeltijdpensioen • Pensioenregeling (risicodekking) voor stagiairs • Vaststelling pensioengevend loon in het jaar voorafgaand aan overlijden MERCER
19 December 2014
27
Mercer (Nederland) B.V. is gevestigd te Amstelveen, Groningen, 's-Hertogenbosch en Rotterdam en ingeschreven in het handelsregister te Amsterdam onder het nummer 33272848. BTW: NL 0076.52.975.B.01. AFM-vergunning: 12007473
