toekomst diagnostiek en bestrijding van parasitaire infecties – beeld vanuit Centrum Infectieziekte bestrijding CIb-RIVM Jaap T. van Dissel Centrum Infectieziektebestrijding
(potentiële) Belangenverstrengeling
Geen
Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Geen
Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Geen Geen
Aandeelhouder Andere relatie, namelijk …
Geen Geen Jaap T. van Dissel Centrum Infectieziektebestrijding
CIb-RIVM
missie en structuur
“het bewaken, beschermen en bevorderen van de publieke gezondheid op het gebied van infectieziekten, en het bestrijden van infectieziektenuitbraken”
1
CIb-RIVM
PG?
Publieke gezondheid … wat is dat eigenlijk? curatieve geneeskunde – vraaggericht (vanuit de zieke patient) publieke gezondheid – aanbodgericht (aan gezonde burgers),
taak is bescherming bevolking en maatschappelijk leven, en rechtvaardige verdeling van zorg acties op basis van gedragen normatief kader: ● ● ● ● ●
gericht op belangrijk gezondheidsprobleem – ziektelast acties leiden tot gezondheidswinst methoden zijn betrouwbaar en valide deelname meestal op geïnformeerde en vrijwillige keuze doelmatig gebruik van middelen (belastinggeld!)
Meldingsplicht A B1 B2 C isolatie onderzoek quarantaine beroepsverbod
burgemeester (GGD) melden officier Justitie toetsing rechter
CIb-RIVM
acties PG
Publieke infectieziektebestrijding Welke maatregelen zijn eigenlijk mogelijk? ● desinfectie, koken, chloreren ● handhygiëne, technische hygiëne, vectorcontrole ● afzondering: thuisblijven, quarantaine contacten, isolatie zieken ● vaccinatie, vroeg opsporing, post-expositie profylaxe, behandeling
Wet publieke gezondheid en International Health Regulations – burgemeester geadviseerd door GGD beschikt (~afzondering) – belangenafweging en bestuurlijke bestel
risicocommunicatie naar publiek en professional!!
2
CIb-RIVM
besluiten
Ten tijde van crises …. VWS RGF-GHOR IGZ Vereniging NL Gemeenten GGD-NL Andere Ministeries
OMT
Wetenschap
LCI-CIb
wetenschappelijk advies
BAO
Beleid
bestuurlijke afweging
Minister van Volksgezondheid
politieke beslissing
maatregelen
signaleringsoverleg response team/deskundigenberaad outbreak management team
CIb-RIVM
‘keten-regie’
CIb-RIVM
Parasitologie?
Publieke gezondheid … wat is dat eigenlijk? curatieve geneeskunde – vraaggericht (vanuit de zieke patient) publieke gezondheid – aanbodgericht (aan gezonde burgers),
taak is bescherming bevolking en maatschappelijk leven, en rechtvaardige verdeling van zorg acties op basis van gedragen normatief kader: ● ● ● ● ●
gericht op belangrijk gezondheidsprobleem – ziektelast acties leiden tot gezondheidswinst methoden zijn betrouwbaar en valide deelname meestal op geïnformeerde en vrijwillige keuze doelmatig gebruik van middelen (belastinggeld!)
3
CIb-RIVM
rol PG?
Unieke uitdagingen bij voedsel-gerelateerde parasieten Relatie met voedsel moeilijk of alleen indirect te leggen ● incubatietijd tot jaren ● subklinische infecties En: ● gecompliceerde levenscyclus met meerdere gastheren (vlees/vis) ● besmetting in voedselketen (elke parasiet), omgeving (cysten, eieren) vaststellen DALYs en belang globalisering!
CIb-RIVM
rol PG?
Echinococcus multilocularis en alveolaire echinococcosis
ernstige infecties bij de mens lange incubatieperiode 5-15 jaren analyse risico factoren gecompliceerd
CIb-RIVM
ziektelast?
Toxoplasmose
4
CIb-RIVM
ziektelast?
CIb-RIVM
Europa
Europeese notificatie van zoonotische parasieten in dieren en mensen in de EU Zoonoses directive (2003/99) EFSA &ECDC annual zoonoses report. ● verplicht: Trichinella spp. en Echinococcus spp. ● voedselgerelateerde uitbraken afhankelijk van epidemiologische situatie: ● Cryptosporidium en Toxoplasma en Anisakis
CIb-RIVM
Global?
Ranking van voedsel-gerelateerde parasieten
5
CIb-RIVM
Global!
Ranking van voedsel-gerelateerde parasieten
CIb-RIVM
Global!
Ranking van voedsel-gerelateerde parasieten
ranking lijst
verdacht voedsel
CIb-RIVM
opties voor risico management
Parasitologie
Werkprogramma NRL-parasieten in CIb-RVM Onderdeel van referentietaken bestrijdingsplichtige dierziekten 1. Participatie rondzendingen EURL 2. Borging kwaliteit private labs voor onderzoek Trichinella 3. Confirmaties parasitaire aandoeningen bij slachtdieren en advies bij terugtracering: Trichinella Echinococcose Cysticercus bovis 4. Wetenschappelijke en technische ondersteuning bevoegde autoriteit door advisering national (NVWA, EZ, VWS) en internationaal (EU, FAO, WHO, EFSA, ECDC) 5. Onderzoek ter ondersteuning uitvoering wettelijke taken 6. Accreditatie voor relevante verrichtingen
6
CIb-RIVM
Parasitologie
‘One-health’: veterinair – humaan (NRL) Focus op relevantie voor publieke gezondheid ● voedsel overdraagbaar (cf. lijst) ● emerging zoönosen ● potentiele verspreiding in Nederland
– samenwerking met veld, epidemiologen en bestrijding – beperkt eigen diagnostisch (‘curatief’) pakket, bijv. géén malaria of tropische importziekten
CIb-RIVM
Parasitologie
Rapid communications
Simultaneous increase of Cryptosporidium infections in the Netherlands, the United Kingdom and Germany in late summer season, 2012 N Fournet1,2,3 , M P Deege3,4,5, A T Urbanus1, G Nichols6, B M Rosner7, R M Chalmers8, R Gorton9, K G Pollock10, J W B van der Giessen1, P C Wever 11, J W Dorigo-Zetsma12 , B Mulder13 , T G Mank 14 , I Overdevest15 , J G Kusters5, W van Pelt1 , L M Kortbeek (
[email protected])1 1. Centre for Infectious Diseases Control, National Institute for Public Health and the Environment (RIVM), Bilthoven, the Netherlands 2. European Programme for Intervention Epidemiology Training (EPIET), European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), Stockholm, Sweden 3. These authors contributed equally to this work 4. Saltro Diagnostic Centre, Utrecht, the Netherlands 5. Department of Medical Microbiology, University Medical Centre Utrecht, Utrecht, the Netherlands 6. Gastrointestinal, Emerging and Zoonotic Infections Department, Health Protection Agency Colindale, London, United Kingdom 7. Department for Infectious Disease Epidemiology, Robert Koch Institute (RKI), Berlin, Germany 8. Cryptosporidium Reference Unit, Public Health Wales, Swansea, United Kingdom 9. Health Protection Agency, North East Region, Newcastle, United Kingdom 10. Health Protection Scotland, Glasgow, United Kingdom 11. Department of Medical Microbiology and Infection Control, Jeroen Bosch Hospital, ’s-Hertogenbosch, the Netherlands 12. Central Laboratory for Bacteriology and Serology, Tergooi ziekenhuizen, Hilversum/Almere, the Netherlands 13. Laboratory of Medical Microbiology and Public Health, Enschede, the Netherlands 14. Regional Laboratory for Medical Microbiology and Public Health, Haarlem, the Netherlands 15. Laboratory for Medical Microbiology and Immunology, St Elisabeth Hospital, Tilburg, the Netherlands
Citation style for this article: Fournet N, Deege MP, Urbanus AT, Nichols G, Rosner BM, Chalmers RM, Gorton R, Pollock KG, van der Giessen JW, Wever PC, Dorigo-Zetsma JW, Mulder B, Mank TG, Overdevest I, Kusters JG, van Pelt W, Kortbeek LM. Simultaneous increase of Cryptosporidium infections in the Netherlands, the United Kingdom and Germany in late summer season, 2012. Euro Surveill. 2013;18(2):pii=20348. Available online: http://www.eurosurveillance.org/ViewArticle.aspx?ArticleId=20348 Article submitted on 12 December 2012 / published on 10 January 2013
CIb-RIVM
Parasitologie
Deelnemende laboratoria Crypto-onderzoek 2013-2016
7
CIb-RIVM 2013
Parasitologie! 2015
2014
Aantal cases per week (datum van sample afname) per laboratorium, obv IDS database (n=1327, zonder 193 cases waarvan datum van afname ontbreekt).
Crypto-onderzoek 2013-2015
CIb-RIVM
Parasitologie!
Typering 2012 en Crypto-onderzoek 2013,2014, 2015 2012
2013
2014
2015
2015
jan-juni
okt
C. hominis
80 %
16 %
8%
7%
72%
C. parvum
20 %
84 %
92 %
93%
28 %
2012: C. hominis IbA10G2 2013 en 2014 : C. hominis IbA10G2 niet het meest voorkomend C. parvum IIaA15G2R1 meest voorkomend UK: C. hominis en C. parvum in 2013 en 2014 ca. 50 % C. hominis vooral van type IbA10G2
CIb-RIVM
Parasitologie!
Wat dient op orde te zijn? ● Diagnostiek – expertise actieve screening (EFSA) en diagnose door specialisten
● Behandeling – medische/verpleegkundige begeleiding ● Preventie – voorlichting publiek en infectiepreventie ● Surveillance – naar risicogroepen en inspanningen op preventie en behandeling, om bestrijding bij te sturen
● Regievoering – integratie van preventie en curatie, opschaling, bestuurlijke, organisatorische en financiële constructies
● Onderzoek –verbetering bestrijding/researchagenda/kennishiaten?
8
CIb-RIVM
Parasitologie!
Trends in Nederland ● een dalende incidentie – afnemende expertise professionals – opleiding volgende generatie
● een toenemende complexiteit van de behandeling – zowel intramuraal als in publieke domein (co-infecties zoals HIV, nieuwe biologicals, migranten, globalisering voedselstromen, wild-life, etc)
● regionale verschillen – landelijke regie en dekkend netwerk, verdeling expertisevelden, verantwoordelijkheid ?
● laboratoriumdiagnostiek (referentielaboratorium) – moleculaire diagnostiek vs expertise microscopie? ● kwaliteitsnormen en -eisen, en normstellingen
toekomst diagnostiek en bestrijding van parasitaire infecties – beeld vanuit Centrum Infectieziekte bestrijding CIb-RIVM Jaap T. van Dissel Centrum Infectieziektebestrijding
9
