terug naar de inhoud titel hoofdstuk Jaarverslag 2008 Nederlandse Vereniging van Banken terug naar de inhoud

terug naar de inhoud



titel hoofdstuk

Jaarverslag 2008 Nederlandse Vereniging van Banken




1

naar de inhoud



Jaarverslag 2008 Nederlandse Vereniging van Banken

Bij het jaarverslag van de Nederlandse Vereniging van Banken 2008 behoort het Financieel Katern (Jaarrekening 2008). Deze jaarrekening is op te vragen via [email protected]

naar de inhoud



De Nederlandse Vereniging van Banken is in 1989 opgericht en behartigt de gemeenschappelijke belangen van de Nederlandse banken. Vrijwel alle in Nederland actieve banken, inclusief vestigingen van buitenlandse banken, zijn lid van de Nederlandse Vereniging van Banken. Voor de Europese belangenbehartiging is de Nederlandse Vereniging van Banken lid van onder andere de European Banking Federation. Tevens onderhoudt de Nederlandse Vereniging van Banken ook zelf haar Europese contacten en blijft zij specifiek Nederlandse belangen naar voren brengen. Voor haar leden fungeert de Nederlandse Vereniging van Banken naast belangenbehartiger ook als kennis- en informatiecentrum.

De Nederlandse Vereniging van Banken streeft naar een sterk, gezond en internationaal concurrerend bankwezen in Nederland. Zij behartigt de gemeenschappelijke belangen van de banksector, streeft naar effectieve marktwerking en houdt rekening met de belangen van haar gespreks partners.

Inhoud

Verslag van Bestuur en Directie Toezicht en financiële markten

6 10

Betalingsverkeer en criminaliteitsbeheersing

18

Consumentenzaken en ondernemingsklimaat

26

Sociaaleconomische aangelegenheden

30

Verenigingszaken

34

Leden

36

Colofon

38

5

Verslag van Bestuur en Directie Op vele manieren vormde 2008 een keerpunt. Een fase van economische groei kwam ten einde en vanaf de zomer nam de onrust op de financiële markten sterk toe. De val van Lehman Brothers in september 2008 bracht een vertrouwensschok teweeg in de financiële sector. Centrale banken versoepelden het monetaire beleid en verruimden de regels rond liquiditeitsverstrekking voor financiële instellingen. Overheden steunden het lokale bankwezen met kapitaalinjecties, garantieregelingen en stimuleringspakketten voor de economie. 2008: Einde aan groei en verdieping financiële crisis De Nederlandse Vereniging van Banken vervulde een zeer actieve rol in overleggen tussen betrokken instanties om de vertrouwensbreuk te herstellen. Zowel met de eigen leden als met overheid, toezichthouders en belangenorganisaties werd in verschillende gremia op uiteenlopende wijze een bijdrage geleverd aan oplossingen voor de korte en de lange termijn. In Nederland leidde de crisis tot de volledige overname door de staat van twee Nederlandse instellingen en kapitaalinjecties in drie andere instellingen. Klanten van Icesave bleken niet meer in de gelegenheid hun gelden op te vragen, wat leidde tot het in werking stellen van de nood regeling en daarmee het depositogarantiestelsel. Klanten verschoven in groten getale hun geld tussen banken en in heel Europa werd omwille van de rust op de markt de dekking van de depositogarantieregeling tijdelijk verhoogd.

Depositogarantiestelsel In Nederland vond op 13 oktober 2008 de verhoging van de depositogarantieregeling tot € 100.000,- plaats. Gedurende de discussie hierover werd de Nederlandse Vereniging van Banken geconfronteerd met de betalingsonmacht van Icesave. Daarover werden met het ministerie van

6




Financiën nadere afspraken gemaakt rond de omslag voor Nederlandse banken. Mede naar aanleiding van deze ontwikkelingen is een tripartiete werkgroep met vertegenwoordigers vanuit het ministerie van Financiën, de Nederlandsche Bank en de Nederlandse Vereniging van Banken aan het werk gegaan om te onderzoeken of, en zo ja, op welke punten het Nederlandse depositogarantie stelsel verbeterd kan worden.

Kredietverlening bedrijfsleven Het bedrijfsleven gaf in het najaar van 2008 het signaal af dat de kredietverlening door banken moeizaam verloopt in het verlengde van turbu lentie op de financiële markten. In overleg met VNO-NCW en MKB-Nederland maakte de Neder landse Vereniging van Banken concrete afspraken over vier onderwerpen: de benutting van de staatsgarantieregeling van 200 miljard euro, de benutting van de Europese Investeringsbankfaciliteit, het uitbreiden van garantieregelingen voor kredietverlening van banken aan bedrijven en de opening van een informatiepunt over kredietverlening. De meeste punten zijn inmiddels gerealiseerd. Overleg hierover wordt in 2009 voortgezet.

Adviescommissie Toekomst Banken In aansluiting op de lopende internationale onderzoeken naar de oorzaken van de crisis, besloot het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Banken in november 2008 om een onafhankelijke deskundige commissie (Adviescommissie Toekomst Banken) te vragen nader onderzoek te doen om lessen te trekken uit de kredietcrisis. De commissie bestond uit de leden Maas, Eijffinger, Van den Goorbergh en De Swaan. Het doel van de com missie was om voor banken in Nederland lessen en aanbevelingen te formuleren die kunnen bijdragen aan het noodzakelijke herstel van vertrouwen. Basis voor vertrouwen bij consumenten zijn een hoge kwaliteit van dienstverlening en betrouw-




Verslag van Bestuur en Directie

baar en veilig betalingsverkeer. Op deze onderwerpen zette de Nederlandse Vereniging van Banken ook in 2008 hoog in, alsmede op de voorbereidingen op het Europese betalingsverkeer.

Dienstverlening banken Banken voeren vanuit customer due diligence en strenge regelgeving een stringent beleid wat betreft de acceptatie van klanten. Maatschappe lijke druk noopt banken om oplossingen te vinden voor zogenaamde unbankables, bedrijven die zich ophouden in het schemergebied tussen legaliteit en illegaliteit dan wel bedrijven met morele principes die niet overeenkomen met die van de bank. Banken betrachten bij zowel het belang van de klant als het maatschappelijk belang de grootst mogelijke integriteit. Voor particulieren hebben de banken een ‘vangnet’ in de vorm van het Convenant Basis Bankdiensten. Voor zakelijke klanten is zo’n regeling er niet, en wordt er vanuit elke bank gekeken naar de eigen achtergrond, de eigen bedrijfsvoering (kennis, ervaring, risico beheersingsmaatregelen) en het imago. Inter bancaire afspraken op dit punt worden niet gemaakt. Wel wordt de overheid gevraagd daar waar mogelijk via wetgeving duidelijkheid te verschaffen, zodat banken zich in hun acceptatie beleid kunnen beroepen op door de overheid gestelde regels.

Europees betalingsverkeer De Europese banken werken samen in de European Payments Council (EPC) aan de realisatie van de Single Euro Payments Area (SEPA, www.sepanl.nl). Dat is de overgang van nationaal naar Europees betalingsverkeer. Om dit te bevorderen worden Europese betaalproducten ontwikkeld. Op 28 januari 2008 werd de Europese overschrijving, de SEPA Credit Transfer (SCT), ingevoerd. In 2008 werden verder voorbereidingen getroffen

7

voor de start van de Europese incasso, ook wel SEPA Direct Debit genoemd. Verder wordt op Europees niveau overlegd over de verdere standaardisatie voor kaartbetalingen. De Europese banken ontwerpen en implementeren dus nieuwe Europese betaalproducten. Maar voor een gelijk speelveld moet ook het juridisch kader van het betalingsverkeer worden gehar moniseerd. De ‘Richtlijn betreffende betalingsdiensten in de interne markt’ (Payment Services Directive – PSD) dient uiterlijk op 1 november 2009 in de wetgeving van alle lidstaten, dus ook Nederland, te zijn geïmplementeerd. De nieuwe wetgeving is vooral gericht op verbetering van de concurrentie op de Europese betaalmarkt en op verbetering van de bescherming en infor matievoorziening van de consument.

Veiligheid betalingsverkeer Vervolg 3x kloppen De veiligheid van betalingsverkeer heeft bij banken altijd zeer hoge prioriteit. Zij investeren aanzienlijk in de bestrijding van cybercrime. Voor de veiligheid van internetbankieren hebben banken én klanten een gezamenlijke verantwoordelijkheid. In 2007 lanceerde de Nederlandse Vereniging van Banken de campagne ‘3x kloppen’ om consumenten nog meer bewust te maken van de risico’s die internet bankieren met zich mee kan brengen als de consument zijn computer niet goed beveiligt. Er bleef echter behoefte bestaan aan meer infor matie. In mei 2008 startte de Nederlandse Vereniging van Banken daarom de ‘3x kloppen’campagne over veilig internetbankieren opnieuw. Hiermee helpen de Nederlandse banken consu menten op weg om veilig te blijven internet bankieren. Banken laten consumenten zien hoe men zo veilig mogelijk kan internetbankieren en informeren hen dat illegale of verouderde software, het ontbreken van firewalls, actuele anti virus- en antispywareprogramma’s, misbruik in de hand kunnen werken.

8

Money mules De Nederlandse Vereniging van Banken startte in juni 2008 een preventieve online campagne ter bestrijding van de zogeheten ‘money mules’. Als money mule stel je je bankrekening aan crimi nelen ter beschikking, in ruil voor een beloning. Deze vorm van fraude is een maatschappelijk probleem, waarbij de Nederlandse Vereniging van Banken het als haar taak ziet om gezamenlijk met politie en het ministerie van Justitie op te trekken. De aftrap van de campagne vond plaats tijdens de Algemene Ledenvergadering in het bijzijn van minister Hirsch Ballin. Zowel politie als de ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken hebben zich positief uitgesproken over de campagne. Skimming De Nederlandse Vereniging van Banken en individuele banken werken nauw samen met Currence en creditcardmaatschappijen aan de bestrijding van skimming, ofwel het kopiëren van de bankpas en pincode. Hoewel de gedupeerden van dit soort georganiseerde criminaliteit in beginsel schadeloos worden gesteld, kan skimming het vertrouwen in het elektronisch betalen schaden. Om dit tegen te gaan wordt overwogen de overgang op de veiliger EMV-chiptechnologie te versnellen. Witwassen Per 1 augustus 2008 is de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) van kracht geworden. In de wet was geen implementatietermijn opgenomen, waarna op verzoek van de Nederlandse Vereniging van Banken met de toezichthouders is overeengekomen dat zij tot 1 januari 2009 coulance betrachten bij de hand having van de uit de Wwft voortvloeiende nieuwe bepalingen.

Gebruik burgerservicenummer door banken De Nederlandse Vereniging van Banken pleit voor ruimere mogelijkheden om het burgerservice-




nummer te gebruiken, onder meer bij de controle op identiteitsgegevens van klanten en als ordenend instrument in de interne bankadministraties. Het ministerie van Financiën heeft aangekondigd een wetsvoorstel daartoe voor te bereiden. De verwachting is dat dit wetsvoorstel voor de zomer van 2009 wordt ingediend bij de Tweede Kamer.

Verslag van Bestuur en Directie

Organisatie Nederlandse Vereniging van Banken

De Nederlandse Vereniging van Banken heeft in 2008 stevig ingezet op het versterken van de Nederlandse invloed in Europese besluitvorming. Onder de vlag van het Holland Financial Centre verscheen in november 2008 het rapport Pushing the right buttons van de Werkgroep Effectief onderhandelen in Europa. Deze werkgroep heeft onder voorzitterschap van de Nederlandse Vereniging van Banken aanbevelingen gedaan om de belangenbehartiging van de Nederlandse financiële sector te optimaliseren. In het rapport wordt uitvoerig ingegaan op het lange en vaak complexe Brusselse besluitvormingsproces. Aan sluitend hierop heeft het ministerie van Financiën het overleg over de Europese agenda geïntensiveerd door het opzetten van de Financial Services Strategy Dialogue (FSSD).

De gevolgen van de financiële crisis zorgden in 2008 voor een enorme aandacht vanuit maatschappij, pers en politiek. De economische en maatschappelijke rol van banken kwam in 2008 onder zware druk te staan. Tijdens die druk speelde de Nederlandse Vereniging van Banken een actieve rol om belangrijke ontwikkelingen voor consumenten en bedrijfsleven, nu en in de toekomst, op duurzame wijze het hoofd te bieden. Dit alles in een periode waarin de Nederlandse Vereniging van Banken zich verder ontwikkelt tot een slagvaardige en effectieve lobby- en serviceorganisatie waarin twee duidelijk ver schillende activiteiten, belangenbehartiging enerzijds en ledenservice anderzijds, centraal staan. Bureau- en commissieoverleg transformeren naar een performance-, issue- en programmamanage mentgedreven model. De dynamiek die deze transformatie met zich meebrengt gaat gepaard met veranderende rollen voor alle betrokkenen. Een belangrijke rol van de vereniging is die van belangenbehartiger in de politieke arena. De Nederlandse Vereniging van Banken opende in 2008 de deuren van haar Haagse kantoor. Met dit kantoor geeft de vereniging invulling aan de actievere opstelling als belangenhartiger.

Boele Staal voorzitter

Wim Mijs directeur

Effectief onderhandelen in Europa




Boele Staal

Wim Mijs

9

Toezicht en financiële markten In 2008 leidden de ontwikkelingen in de financiële markten tot het eerste verlies voor de Nederlandse bank sector in zijn geheel. In navolging van andere landen werd in Nederland een verbod op short selling van effecten van een aantal beursgenoteerde financiële ondernemingen ingevoerd en werd een spoedwet aangenomen die het de toezichthouder mogelijk maakt om noodmaatregelen te nemen. De val van Lehman Brothers veroorzaakte een grote schokgolf in de sector. De daaropvolgende decon fiture van Icesave en Indover noopten tot de inwerking treding van het depositogarantiestelsel. Daarnaast werd in 2008 onder meer het kapitaalraam werk Bazel II van kracht, zijn de aanpassingen van de Capital Requirements Directive doorgevoerd, werd er overleg gevoerd over financiële verslaglegging en werd een nieuw wettelijk kader van kracht voor covered bonds. Depositogarantiestelsel Begin 2008 was de term depositogarantiestelsel alleen bekend bij insiders. Een jaar later weet vrijwel iedereen dat spaartegoeden worden gedekt tot een bedrag van € 100.000,-. Het jaar 2008 was dan ook een bewogen jaar, waarin het depo sitogarantiestelsel zowel bij klanten als banken opeens midden in de aandacht is komen te staan.

Van der Hoop Begin 2008 speelde de goede afhandeling van het faillissement van Van der Hoop. De rekening voor Van der Hoop diende nog betaald te worden. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft in dit kader bepleit dat bijvoorbeeld geen gebruik gemaakt hoefde te worden van de verklaring van de externe accountant, maar dat dit evengoed de handtekening van de interne accountant mocht zijn. Dit heeft tot vermindering van de kosten voor haar leden geleid. Daarbij is er bij de Nederlandsche Bank op aangedrongen om de berekening van de omslag van de kosten bij een eventueel volgend faillissement strikter te koppelen aan de bepa lingen uit de regelgeving. Hiernaast heeft de Nederlandse Vereniging van Banken zich sterk gemaakt voor het oplossen van technische knel-

10




punten die uit het faillissement van Van der Hoop naar voren zijn gekomen. In samenwerking met de Nederlandsche Bank en het ministerie van Financiën zijn dan ook veel van deze knelpunten opgelost. Hierbij dient te worden gedacht aan het probleem rond het vroeg of laat indienen van claims en de beperking van de reikwijdte van de geografische dekking van het depositogarantie stelsel.

Kredietcrisis en Icesave Te midden van de financiële crisis probeerden verschillende lidstaten, door toezeggingen aan het publiek te doen, de rust in de eigen financiële markten terug te brengen. In enkele gevallen deden zij dit door de garantiebedragen aanmer kelijk te verhogen (sommige zelfs ongelimiteerd). Dit had als resultaat dat de onrust in Europa alleen maar werd vergroot. Daarom besloten de ministers van financiën tijdens de Ecofin-bijeen komst van 6 en 7 oktober 2008 om het Europese minimumgarantieb edrag te verhogen naar € 50.000,-, met de mogelijkheid hier naar boven toe vanaf te wijken. Nederland heeft toen aan gegeven het garantiebedrag te verhogen naar € 100.000,-. Dit werd wettelijk vastgelegd op 15 oktober 2008. Gedurende deze discussie werd Nederland geconfronteerd met de betalingsonmacht van Icesave, een bijkantoor van de IJslandse bank Landsbanki. Het depositogarantiestelsel trad uiteindelijk op 13 oktober 2008 officieel in werking. In vervolg hierop heeft de Nederlandse Vereniging van Banken zich hard gemaakt voor splitsing van de totale kosten van de betalingsonmacht van Icesave van 1,7 miljard euro. Na verschillende gesprekken met het ministerie van Financiën was het resultaat: • I Jsland betaalt het bedrag tot € 20.877,-, wat neerkomt op 1,3 miljard euro. •D e banken betalen het bedrag onder de oude regeling, te weten het bedrag tussen de




Toezicht en financiële markten

€ 20.877,- en € 40.000,- (min 10% eigen risico); wat neerkomt op circa 230 miljoen euro. • De staat neemt verder het bedrag tot € 100.000,- voor haar rekening (100 miljoen euro).

Wijziging EU-richtlijn In navolging van de Ecofin-bijeenkomst van 6 en 7 oktober 2008 besloot de Europese Commissie om de Europese richtlijn betreffende deposito garantiestelsels onder de loep te nemen. Al snel produceerde de Commissie voorstellen die verregaande gevolgen zouden hebben voor de banken. Zo wilde de Commissie het minimumgarantie bedrag verhogen naar € 50.000,- zonder maxi mum, het gebruik van eigen risico afschaffen en de uitbetalingstermijn verkorten naar drie dagen (in plaats van de huidige termijn van maximaal 1 jaar). De Nederlandse Vereniging van Banken heeft actief stelling genomen in deze discussie om het Europees Parlement en de Europese Commissie ervan te overtuigen dat juist de rust in de markt verkregen kan worden door het harmoniseren tot één Europees garantiebedrag. Deze suggestie is in het uiteindelijke voorstel van de Europese Commissie opgenomen. Hierin staat vermeld dat per 31 december 2010 één geharmoniseerd Europees garantiebedrag dient te worden vastgesteld op € 100.000,-. De Commissie onderzoekt tot die datum nog of dit wel de gewenste hoogte is van het bedrag en kan naar aanleiding hiervan aanpassingen plegen. Ook in dit proces blijft de Nederlandse Vereniging van Banken actief betrokken. De visie van de banken is dat een geharmoniseerd dekkingsniveau rond het gemiddeld spaarbedrag veel wenselijker is (rond de € 30.000,- à € 50.000,-). Mede naar aanleiding van het verhogen van het garantiebedrag in Nederland en de voorstellen van de Commissie is een tripartiete werkgroep in

11


het leven geroepen om te kijken naar de uit dagingenvoor het Nederlandse depositogarantiestelsel van nu en voor in de toekomst. Samen met het ministerie van Financiën en de Nederlandsche Bank onderzoekt de Nederlandse Vereniging van Banken in 2009 of er een gemeenschappelijke visie bestaat over de punten waarop het stelsel eventueel zou moeten worden aangepast of ver beterd. De Nederlandse Vereniging van Banken is daarbij van mening dat, om niet in Nederland op de muziek vooruit te lopen, eerst de Europese discussies en onderzoeken afgerond dienen te zijn.

Short selling Vanaf september 2008 heeft de Autoriteit Finan ciële Markten, in navolging van andere landen, een verbod op short selling van beursgenoteerde effecten van bepaalde financiële instellingen ingesteld. De Nederlandse Vereniging van Banken is vanaf juli 2008 actief betrokken geweest bij de discussie over dit onderwerp. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft vanaf het begin van de discussie benadrukt dat short selling als activiteit deel uitmaakt van de dagelijkse gang van zaken op de internationale financiële markten en dat dit als zodanig geen nadelige gevolgen voor banken, investeerders en/of eindbeleggers heeft. Dit is anders indien short selling instrumenteel is in het kader van marktmisbruik. Ook in buitengewone marktomstandigheden dient voorzichtigheid te worden betracht. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft daarom ook benadrukt dat er altijd een potentieel risico bestaat dat partijen die niet onder toezicht staan, marktverstorende operaties kunnen verrichten. Meer transparantie richting de toezichthouder is in dit opzicht wenselijk. De meningen over de vraag of het verbod van de Autoriteit Financiële Markten – dat short gaan op beurs-genoteerde financiële instellingen in Nederland verbiedt – daadwerkelijk de gewenste bescherming biedt, lopen uiteen. Verschillende consultaties met marktpartijen hebben dan ook geen eenduidig beeld opgeleverd over de wense-

12

lijkheid de maatregelen te handhaven dan wel af te schaffen. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft nauw contact onderhouden met de Autoriteit Financiële Markten over het moment en de manier waarop de maatregelen worden beëindigd. De Autoriteit Financiële Markten heeft uiteindelijk uit voorzorg haar tijdelijke verbod verlengd tot uiterlijk 1 juni 2009. Daarbij is aan gekondigd dat de Autoriteit Financiële Markten zal overgaan tot afschaffing vóór 1 juni 2009 zodra de marktomstandigheden dat toelaten.

Bazel II van kracht In 2008 werd het kapitaalraamwerk Bazel II van kracht voor alle banken. Onder Bazel II wordt onderscheid gemaakt naar: •P ilaar 1: minimumsolvabiliteitseisen zoals gesteld door de toezichthouder. • Pilaar 2: de interne kapitaalsplanning door het management. • Pilaar 3: de informatieverstrekking aan het publiek. Bijzondere aandacht ging in 2008 uit naar de evaluaties onder Pilaar 2. Pilaar 2 bepaalt dat banken moeten beschikken over een beoordelings- en beheersingsproces om de toereikendheid van het interne kapitaal te bepalen (het internal capital adequacy assessment process: ICAAP). De toe zichthouder toetst vervolgens de processen en de toereikendheid van het interne kapitaal van de banken in de supervisory review. In 2008 werd na overleg tussen de Nederlandse Vereniging van Banken en de Nederlandsche Bank de beleidsregel Pilaar 2 definitief gemaakt. In het overleg werd vastgesteld dat de werkwijze van de Nederlandsche Bank ongewijzigd adequaat was en dat de definitie van ICAAP geen eigen Nederlandse verbijzon dering behoefde. Voor de banken was 2008 ook het jaar waarin voor de eerste keer Pilaar 3 disclosures moesten worden uitgebracht. In mei 2008 verduidelijkte de toe-




titel hoofdstuk




13

zichthouder hoe bij deze disclosures de aan bevelingen van het Financial Stability Forum op dit gebied konden worden meegenomen. In Europees verband droeg de Nederlandse Vereniging van Banken bij aan de door een brede groep internationale brancheorganisaties opgestelde Guidelines voor Pilaar 3. Het doel hiervan is om tegemoet te komen aan de publieke wens tot extra disclosure. Een lastig vraagstuk hierbij blijft, dat meer rapporteren niet altijd de juiste oplossing hoeft te zijn. De uitdaging is vooral om de juiste zaken te rapporteren.

Aanpassing van de Capital Requirements Directive Veel energie is in 2008 door de bankexperts besteed aan de beïnvloeding van de Europese discussie over aanpassingen van de Capital Requirements Directive. Daarbij bleek dat de politieke wens om daadkrachtig op te treden rond securitisatie leidde tot een gedragseis aan de financiële instellingen om een deel van de te securitiseren pakketten aan te houden. In samenwerking met de Nederlandsche Bank en het ministerie van Financiën is, zonder succes, getracht dit te voorkomen. Het uiteindelijke retentiepercen tage bedraagt 5%. De overige wijzigingen in de Capital Requirements Directive betreffen: • een beter beheer van interbancaire grote posities: de kredietverlening van banken aan één en dezelfde partij wordt beperkt; • een beter toezicht op grensoverschrijdende bankgroepen: er worden ‘colleges van toezichthouders’ in het leven geroepen voor bankgroepen die in meerdere EU-lidstaten actief zijn. Daarbij wordt meer duidelijkheid geschapen over de rechten en verantwoorde lijkheden van de respectieve nationale toezicht houdende autoriteiten; • een verhoging van de kwaliteit van het bankkapitaal: er worden duidelijker, EU-brede criteria vastgesteld om te beoordelen of ‘hy-bride’ kapitaal (kapitaal dat zowel vreemd

14

als eigen vermogen omvat) in aanmerking komt om te worden meegeteld als onderdeel van het totale kapitaal van de bank – het bedrag dat bepalend is voor de hoeveelheid krediet die de bank mag verstrekken; • een beter beheer van het liquiditeitsrisico: ook het beheer van het liquiditeitsrisico van bankgroepen die in meerdere EU-lidstaten opereren – dat wil zeggen de wijze waarop zij de dage lijkse financiering van hun transacties waar borgen – zal worden besproken en gecoördineerd binnen de ‘colleges van toezichthouders’. Een belangrijk ander agendapunt in 2008 betrof het blijvend benadrukken van de noodzaak om zo min mogelijk nationale discreties toe te staan in de toepasselijke regelgeving. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft op dit punt actief bijgedragen aan de Europese discussie en blijft ook in 2009 ijveren voor het zoveel mogelijk elimineren van uiteenlopende nationale toepas singsmogelijkheden.

Financiële verslaglegging en fair value/waarderingsvraagstukken In 2008 kwamen fundamentele problemen in de Internationale Financial Reporting Standards naar voren. In het bijzonder de verplichting tot het waarderen van posities op huidige marktwaarde veroorzaakte een neerwaartse spiraal van prijzen. De solvabiliteit van banken kwam hiermee onder druk, hetgeen soms leidde tot gedwongen ver kopen en verdere waardedalingen. De verplichting knelt bij banken vooral omdat de posities onderdeel zijn van een langetermijnbeleggings beleid en de marktprijzen in de huidige markt niet altijd maatgevend meer zijn voor een economisch juiste waardering. In het najaar van 2008 werd, in reactie op de druk vanuit de markt en politiek, door de International Accounting Standards Board een wijziging van de regels vastgesteld die ruimte biedt om financiële instrumenten te herindelen naar een categorie die gevrijwaard is van de fair value eis. De Nederlandse Vereniging van




Banken heeft intensief met de European Banking Federation samengewerkt om de knelpunten rond fair value aan te kaarten. Daarnaast heeft de Nederlandse Vereniging van Banken actief geparticipeerd in de discussies bij het Committee of European Securities Regulators. In Nederland stimuleerde de Nederlandsche Bank de discussie door op 8 oktober 2008 een fair value seminar te organiseren. De Nederlandse Vereniging van Banken leidde een verhelderende discussie tussen banken, verzekeraars, toezichthouders en wet gevers. Eén van de thema’s die naar voren kwam is dat het opdrogen van markten voor vrijwel alle belanghebbenden een nieuw fenomeen betrof. Ook de Autoriteit Financiële Markten was actief op het gebied van verslaglegging. De civielrech telijke bevoegdheid om jaarstukken te beoordelen blijkt intensief te zijn gebruikt om de leden van de Nederlandse Vereniging van Banken te bevra gen over hun werkwijze. Alhoewel geen sprake is van een administratiefrechtelijke toezichtbevoegdheid was de feitelijke belasting van het toezicht op de banken significant. Daarbij blijkt in de praktijk de visie van de Autoriteit Financiële Markten rond sommige waarderings- en controlethema’s af te wijken van die van de Nederlandsche Bank en die van de verschillende accountantsorganisaties. Een en ander kwam constructief aan de orde op een roundtable die de Autoriteit Financiële Markten eind december 2008 organiseerde.

Covered bonds Vanaf juli 2008 werd het nieuwe wettelijk kader van kracht voor gedekte schuldinstrumenten (covered bonds). De regelgeving is principle based en heeft ten doel dat Nederlandse instellingen toegang kunnen krijgen tot een grotere investorbase en in potentie ook lagere fundingkosten. In het najaar van 2008 is één covered bonds- programma geregistreerd en te hopen is dat er in 2009 meerdere programma’s volgen. Het voor nemen van de Nederlandse Vereniging van Banken is om de ervaringen met het toezicht op covered





bonds, na één jaar samen met de Nederlandsche Bank te evalueren.

Nationaal regime MiFID: Markets in Financial Instruments Directive Vanaf 1 november 2007 is de MiFID-richtlijn in Nederland geïmplementeerd. De MiFID heeft tot doel om beleggingsdiensten in Europa te harmo niseren en een betere beleggersbescherming te bieden. In 2008 is door de Nederlandse Vereniging van Banken een actieve bijdrage geleverd aan de discussie over het nationaal regime MiFID voor tussenpersonen, dat per 1 april 2008 is ingevoerd. Daarbij is omwille van het level playing field gewaarborgd dat het hypothecair-kredietdeel van effectenhypotheken niet ook onderdeel is gewordenvan transparantie-eisen.

Implementatie Richtlijn oneerlijke handelspraktijken In het najaar van 2008 bleek dat in het wet gevingstraject rond de implementatie van de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken niet voor alle partijen duidelijk was dat deze geen gevolgen heeft voor de prospectusaansprakelijkheid van banken. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft zich ervoor ingezet om te zorgen dat deze duidelijkheid tijdens de bespreking in de Eerste Kamer wél werd verstrekt. In antwoord op vragen van Kamerlid van den Beeten (CDA) heeft minister van Justitie Hirsch Ballin daarop verduidelijkt dat sectorspecifieke wetgeving prevaleert boven algemene wetgeving.

Toezicht op Maat In 2008 heeft de Autoriteit Financiële Markten bij enkele leden van de Nederlandse Vereniging van Banken een pilot uitgevoerd met een nieuwe manier van toezicht houden: Toezicht op Maat. Deze werkwijze heeft ten doel om de wederzijdse

15


verwachtingen van toezichthouder en onder toezicht gestelde instelling transparant te maken. Uit een evaluatie van deze werkwijze bleek dat het doel om over en weer verwachtingen te delen zeer wordt gewaardeerd door de betrokken leden. Wél is er stevige reserve over het detailniveau en de aard van de informatie-uitwisseling die in de praktijk het gevolg kan zijn van de werkwijze. Het is aan de individuele banken om op dit punt eigen keuzes en afspraken met de toezichthouder te maken. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft hierbij richting de Autoriteit Financiële Markten onderstreept dat van de concrete afsprakenvan individuele banken geen precedent werking naar alle leden kan uitgaan.

Kennisbank Begin 2008 is de pilot van de Kennisbank Compliance geëvalueerd. Uit deze evaluatie is gebleken dat de Kennisbank heeft bijgedragen aan tijdswinst en kwaliteitsverbetering bij de gebruikers. De Kennisbank heeft ervoor gezorgd dat de vele weten regelgeving op het gebied van com pliance overzichtelijk bijeen is gebracht. De Neder landse Vereniging van Banken heeft inmiddels het beheer van de Kennisbank op zich genomen en zal nagaan hoe deze onderdeel kan gaan worden van het toekomstige ledeninformatiesysteem.

Seminar Toezicht in Europa Op 22 mei 2008 organiseerde de Nederlandse Vereniging van Banken het symposium Toezicht in Europa. Vanuit internationaal en nationaal perspectief is stilgestaan bij de oorzaken en gevolgen van de marktturbulentie voor de bancaire sector. Hierbij kwamen vereisten rond trans parantie, liquiditeitsrapportages, de wijze waarop gekeken wordt naar risicomanagement en hoe men om dient te gaan met waarderingsvraag stukken, aan de orde. Ook de structuur van Europees toezicht en de samenwerking van toezichthouders kwamen ruimschoots aan bod.

16

De Nederlandse Vereniging van Banken stuurde medio 2008 haar visie op de gewenste wijzigin gen in liquiditeitsrapportages naar de toezicht houder. De uiteindelijke discussie over een nieuw liquiditeitsraamwerk verplaatste zich, door de marktomstandigheden, naar 2009.

Kosten toezicht In het voorjaar van 2008 bleek dat de kosten voor het toezicht van zowel de Autoriteit Financiële Markten als de Nederlandsche Bank aanzienlijk waren gestegen. Door de in 2007 geldende kostensystematiek was bij de Nederlandsche Bank sprake van een directe doorberekening van kosten rond de overname van ABN AMRO. Bij de Autoriteit Financiële Markten werd de kosten verhoging veroorzaakt door themaonderzoeken die betrekking hadden op banken (onder andere met betrekking tot hypotheken en informatievoor ziening). De Nederlandse Vereniging van Banken heeft in 2008 stevige kanttekeningen geplaatst bij de automatische omslag en doorberekening van deze kostenverhogingen en bepleitte een snel overleg over een nieuwe, meer stabiele systematiek. Toen medio 2008 uit een uitspraak van het College van Beroep voor het Bedrijfsleven bleek dat in de voorgaande jaren een te grote reeks aan toezichthoudersactiviteiten was doorberekend, heeft de Nederlandse Vereniging van Banken samen met andere belangenorganisaties verzocht om snelle helderheid rond de te veel betaalde kosten. Als gevolg hiervan heeft de tariefvaststelling door het ministerie van Financiën later in het jaar plaats gevonden. Voor de banken in totaal betekent dit dat enkele miljoenen buiten de kostentoerekening vallen. De prioriteitsstelling rond dit thema is in het najaar van 2008 overigens gewijzigd, gezien de diverse ontwikkelingen op de financiële markten.




titel hoofdstuk




17

Betalingsverkeer en criminaliteitsbeheersing De overgang van nationaal naar Europees betalings verkeer is in volle gang. Speelde de komst van een Single Euro Payments Area zich vooralsnog achter de schermen af, in 2008 zagen de eerste zichtbare produc ten het levenslicht. Ook de consument ziet de tastbare effecten van het Europees betalingsverkeer. Maar hoe betalingsverkeer ook is georganiseerd, de veiligheid en betrouwbaarheid moeten gegarandeerd blijven. Toegankelijkheid en bereikbaarheid van bankdiensten Het ‘Onderzoek knelpunten en oplossingen toegankelijkheid en bereikbaarheid betaaldiensten’ dat in opdracht van het Maatschappelijk overleg betalingsverkeer (MOB) in 2007 is uitgevoerd, laat zien dat er in Nederland geen generiek bereikbaarheidsprobleem bestaat. Indien zich lokaal problemen voordoen dan worden deze volgens de zogenoemde ‘Werkafspraak bereikbaarheid betaaldiensten’ aangepakt. Deze Werkafspraak is een raamwerk waarmee mogelijke knelpunten in gezamenlijkheid kunnen worden opgelost. In 2008 heeft de Werkafspraak zich voor het eerst bewezen: de MOB-werkgroep Toegankelijkheid en Bereikbaarheid heeft een advies gegeven voor het oplossen van een gesignaleerd knelpunt te Irnsum en Poppingawier.

Basisbankdiensten Zonder toegang tot het girale betalingsverkeer dreigt in onze moderne samenleving het gevaar van sociale uitsluiting. Per 1 januari 2004 werd daarom het Convenant basisbankdiensten van kracht. Op grond hiervan hebben iedere Nederlander en personen die een geldige verblijfstitel hebben van 18 jaar en ouder recht op een werkende bankrekening. Aanvankelijk was de doelgroep met name dak- en thuislozen, maar deze is in de loop van de jaren steeds verder uitgebreid.

18




In december 2008 overhandigde Boele Staal, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken, bijvoorbeeld symbolisch een bankpas aan mevrouw Nurten Albayrak, directeur van het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA). Na maandenlange voorbereiding werd een grote groep voormalige asielzoekers in een gezamenlijk project van het Centraal Orgaan Asielzoekers en de Nederlandse Vereniging van Banken voorzien van een bankrekening, zodat zij ook financieel zelfstandig in de Nederlandse samenleving kunnen functioneren. Overigens behoort Neder land met dit convenant tot één van de meest vooruitstrevende landen binnen Europa.

Overstapservice Consumenten en MKB’ers moeten zonder on nodige rompslomp hun betalingsverkeer bij een andere bank kunnen onderbrengen, ook al krijgen zij dan een nieuw bankrekeningnummer. De Overstapservice (www.overstapservice.nl) maakt overstappen makkelijk doordat zij geautomatiseerd bij- en afschrijvingen gedurende 13 maanden omleidt van de oude naar de nieuwe rekening. Omdat de Overstapservice in een duidelijke behoefte voorziet wordt deze aangepast aan de nieuwe betaalproducten in de Single Euro Payments Area. Ook hier is Nederland vooruitstrevend in Europa; in de meeste landen bestaat geen vergelijkbare dienst van de banken. Op verzoek van de Europese Commissie heeft het Europese bankwezen daarom afspraken gemaakt over algemene uitgangspunten voor het makkelijk wisselen van bank. De Overstapservice heeft daarbij onder meer als voorbeeld gediend.

Binnenlands betalingsverkeer De Nederlandse Vereniging van Banken werkt samen met Detailhandel Nederland in de Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen. Deze stichting ontwikkelt en financiert projecten die het toonbankbetalingsverkeer goedkoper en





veiliger maken. De inspanningen zijn vooral gericht op het terugdringen van contant geld. In 2008 werd gewerkt aan herziening van het Convenant betalingsverkeer uit 2005 met het oog op de komst van de Single Euro Payments Area en nieuwe internationale betaalmerken. Inmiddels werd begin 2009 overeenstemming bereikt. De huidige nationale betaalproducten maken nu nog circa 98% van alle betalingen uit en zijn vrijwel alle eigendom van Currence Nederland (www.currence.nl). Deze ontwikkelden zich in 2008 als volgt:

PIN en Chipknip Banken en andere maatschappelijke partijen, waaronder koepel- en brancheorganisaties van de detailhandel en consumenten, zijn ervan doordrongen dat het gebruik van contant geld minder efficiënt en minder veilig is dan elektronisch betalen. Mede door de door Currence opgezette campagne ‘Klein bedrag? PINnen mag!’, steeg het aantal pinbetalingen in 2008 naar 1,756 miljard, een stijging van 10,6% ten opzichte van 2007. Incasso/machtigen en acceptgiro Het aantal transacties met incasso/machtigen blijft toenemen. In 2008 stegen de transacties met 4,1% ten opzichte van 2007 tot 1,226 miljard (2007: 1,177 miljard). In 2008 zijn er in totaal 171,5 miljoen acceptgiro’s verwerkt. Dit is een opvallende groei van 1,2% ten opzichte van 2007 (2007: 169,4 miljoen) na jarenlange afname. iDEAL Het aantal iDEAL-betalingen in 2008 is met 87% explosief gestegen tot bijna 28 miljoen (2007: 15 miljoen). iDEAL is uitgegroeid tot het meest gebruikte online betaalmiddel. Consumenten waarderen vooral het gemak, de snelheid en de veiligheid van het betalen met iDEAL. Van de 750 grootste webwinkels accepteert inmiddels 84% iDEAL. Het is daarmee ook het meest geaccepteerde online betaalmiddel.

19

Europees betalingsverkeer: Single Euro Payments Area (SEPA) In 2008 werden voorbereidingen getroffen voor de start van de Europese incasso, ook wel SEPA Direct Debit (SDD) genoemd, die de Nederlandse incasso zal vervangen. En op Europees niveau wordt overlegd over de verdere standaardisatie voor kaartbetalingen. Sinds begin 2007 is de Stuurgroep SEPA Nederland actief onder voorzitterschap van de Nederlandse Vereniging van Banken. De Nederlandse Vere niging van Banken, de Nederlandsche Bank en Currence Nederland werken samen in deze Stuurgroep met het doel om de migratie naar SEPA zo goed mogelijk te laten verlopen. Er vindt een regelmatig overleg plaats met de Afstemgroep SEPA Nederland (ASN), die speciaal voor dit doel is opgericht onder het Maatschappelijk overleg betalingsverkeer. Het Maatschappelijk overleg betalingsverkeer formuleerde eerder naar aanleiding van het eerste SEPA-migratieplan een aantal zorgpunten. Gevreesd werd dat met de overgang naar SEPA belangrijke verworvenheden van het efficiënte Nederlandse betalingsverkeer verloren zouden gaan. Aan het oplossen van die zorgpunten hebben de banken in 2008 veel tijd en aandacht besteed. Zo zorgen banken dat de Overstapservice in Nederland wordt voortgezet voor de SEPA Credit Transfer en de SEPA Direct Debit. En om de overgang van de Nederlandse bankrekeningnummers naar het Internationaal Bank Account Number (IBAN) soepel te laten verlopen, wordt een speciale IBAN BIC-service gebouwd voor consumenten en bedrijven. Ook over het veilig gebruik kunnen maken van SEPA Direct Debit wordt overleg gevoerd met de Consumenten bond. De invoering van de Europese incasso is complexer en vergt meer inspanning dan de Europese overschrijving, ook in het jaar 2009. De banken liggen goed op schema. Een belangrijke voorwaarde om

20

de Europese incasso vanaf 2 november 2009 te kunnen invoeren is wel dat de ‘Richtlijn betreffende betalingsdiensten in de interne markt’ is ingevoerd. Inmiddels hebben de Europese Centrale Bank en de Europese Commissie duidelijkheid verschaft over het verrekenen van kosten die de debetbank maakt voor de creditbank die incasseert. Multilaterale afspraken daarover zijn tot eind 2012 toegestaan. De Europese Centrale Bank en de Europese Commissie lijken te suggereren dat daarna kosten rechtstreeks aan de gebruikers in rekening moeten worden gebracht.

Implementatie Richtlijn betreffende betalingsdiensten in de interne markt Het is voor het eerst dat er in Nederland specifieke wetgeving voor betalingsverkeer komt. Tot nu toe hebben banken het juridische kader vooral met eigen productvoorwaarden gezet. De nieuwe richtlijn wordt gedeeltelijk in de Wet op het financieel toezicht en gedeeltelijk in het Burgerlijk Wetboek opgenomen. Daarnaast worden bepalingen van de richtlijn in een algemene maatregel van bestuur opgenomen. Nieuw is ook dat de Nederlandse Mededingingsautoriteit een specifieke wettelijke toezichtstaak krijgt in het kader van het betalingsverkeer, namelijk het toezicht op de toegang tot betaalsystemen (overigens nog geen eenduidig begrip). Het ministerie van Financiën heeft in 2008 marktpartijen geconsulteerd. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft hierop uitgebreid gereageerd, want de consequenties voor de banken zijn enorm. Banken moeten ingrijpende wijzigingen doorvoeren in hun bedrijfsvoering en IT-systemen. Bestaande overeenkomsten en voorwaarden moeten worden aangepast aan de nieuwe wet geving. Informatieverplichtingen aan cliënten worden uitgebreid, terwijl ook een andere aan sprakelijkheid ten opzichte van cliënten gaat gelden. Dit alles brengt hoge administratieve




lasten voor banken met zich mee. Naast de inspanningen voor de invoering van alle verplich tingen, is ook in de dagelijkse uitvoering meer inspanning nodig om aan alle verplichtingen te kunnen voldoen. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft zich ingespannen om de kosten zoveel mogelijk te beperken, maar de invoering van de Richtlijn betreffende betalingsdiensten in de interne markt brengt voor het betalingsverkeer vele tientallen miljoenen euro’s structurele kosten mee. Het is belangrijk dat banken voldoende tijd voor de implementatie van de richtlijn krijgen. Het wetsvoorstel is inmiddels aan de Tweede Kamer aangeboden, maar de implementatietermijn voor banken is erg kort. De Nederlandse Vereniging van Banken meent dat het noodzakelijk is om met toezichthouders, met name de Autoriteit Financiële Markten die is belast met het gedragstoezicht, een realistische coulanceperiode af te spreken.

Internetbankieren: 3x kloppen-campagne herhaald Internet als distributiekanaal is al jaren niet meer weg te denken bij bancaire dienstverlening. De banken bieden 24 uur per dag, 7 dagen per week veelal zowel betaal-, spaar- als effecten dienstverlening aan via internet. Het gebruik van deze diensten is ook in 2008 weer verder toegenomen. Inmiddels gebruiken naar schatting negen miljoen Nederlanders dit veilige en effi ciënte kanaal. Dit wordt mede mogelijk gemaakt doordat Nederland vooroploopt bij het gebruik van breedbandinternetverbindingen. Helaas voeren criminelen aanvallen uit op internetbankieren. Zij proberen met name door de computer van de consument te infecteren door kwaadaardige programmatuur, betalings opdrachten te vervalsen (veranderen van reke ningnummers en verhogen van bedragen) en daarmee geld weg te sluizen. Gelukkig is het aantal succesvolle aanvallen in Nederland nog





zeer beperkt. Banken willen dat graag zo houden en informeren hun klanten daarom zo goed mogelijk over de manier waarop zij zelf kunnen bijdragen aan de veiligheid van internetbankieren. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft in 2007 een collectieve bewustwordingscampagne ‘3x kloppen’ gehouden. Doelstelling van die campagne was gebruikers verder bewust te maken van de maatregelen die zij zelf kunnen treffen, als aanvulling op de maatregelen die de banken al nemen, om internetbankieren veilig te houden. Deze campagne is in 2008 succesvol herhaald. De campagne is uitgevoerd op televisie en radio en is ondersteund met een website (www.3xkloppen.nl). Naast deze campagne onderhoudt de Nederlandse Vereniging van Banken ook de website www.veiligbankieren.nl, waar klanten meer informatie kunnen vinden hoe ze veilig om moeten gaan met diverse betaal producten.

Money mules Criminelen proberen geld weg te sluizen door de computer van bankklanten te infecteren. Maar zij proberen ook bankklanten onder valse voor wendselen te bewegen hun bankrekening ter beschikking te stellen om geld weg te sluizen. Crimineel geld wordt naar de rekening van de ‘money mule’ overgeboekt, waarna deze de instructie krijgt het geld via bijvoorbeeld een geldtransactiekantoor weg te boeken. Money mules hebben soms niet in gaten dat zij op deze manier medeplichtig zijn geworden aan een criminele activiteit. Een money mule is voor een bank, aan de hand van het rekeningnummer, eenvoudig op te sporen. Om mensen meer bewust te maken wat een money mule is en hoe die wordt geworven, heeft de Nederlandse Vereniging van Banken in juni 2008 een internetcampagne gestart over money mules (www.moneymules.nl). De campagne heeft veel publiciteit gekregen en is daarmee succesvol geweest.

21


Informatiebeveiliging Banken en overheid werken nauw samen in het ‘financiële informatieknooppunt’ van de Nationale Infrastructuur ter bestrijding van Cybercrime. De Nederlandse Vereniging van Banken participeert in dit informatieknooppunt waar uitgebreid informatie wordt gedeeld over incidenten en kwetsbaarheden. In november is, geïnitieerd door Hongarije en Nederland, een eerste Europese ‘information exchange’ gehouden. Doelstelling is om in Europa te komen tot een gestructureerde informatie- uitwisseling tussen zowel private als publieke partijen uit de diverse landen. Het initiatief krijgt in 2009 een vervolg. De banken willen de huidige Cybercrime Moni toring and Investigation Service (CMIS) verder verbeteren. Daarvoor heeft de Nederlandse Vereniging van Banken een specifieke dienstverlening gecontracteerd die meer informatie geeft over kwaadaardige software en waar nodig banken kan ondersteunen in de bestrijding daarvan. Deze verbeterde CMIS (CMIS++) wordt in 2009 actief door de banken ingezet. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft ook in 2008 weer actief geparticipeerd in het programma Digibewust van Electronic Commerce Platform Nederland. De samenwerking is door voorlichting van klanten, zoals de campagne ‘3x kloppen’, voor beide partijen van toegevoegde waarde.

Skimming De Nederlandse Vereniging van Banken en de banken werken nauw samen met Currence en creditcardmaatschappijen aan het bestrijden van skimming. Skimming is het kopiëren van pasgegevens uit de magneetstrip en pincodes met kopieerapparatuur, die op gelden betaalauto maten wordt aangebracht. Met deze gegevens

22

worden valse bankpassen aangemaakt. Daarmee wordt doorgaans in het buitenland geld opge nomen. Sinds enkele jaren loopt het aantal skim incidenten flink op. In 2008 bedroeg de totale schade voor de banken als gevolg van skimming ongeveer 31 miljoen euro. De gezamenlijke Task Force Skimming (Currence en de Nederlandse Vereniging van Banken) onderzoekt welke maatregelen er mogelijk zijn om skimming te beperken, en hoe de schade van geslaagde skimming pogingen kan worden beperkt. Vanuit de Task Force wordt ook met politie/justitie overlegd over de aanpak van deze fraudevorm. Hoewel de gedupeerden van dit soort georganiseerde criminaliteit in beginsel schadeloos worden gesteld, schaadt skimming het vertrouwen in het elektronisch betalen. Daarom wordt overwogen om de overgang op de veiliger EMV-chiptechnologie te versnellen.

Business continuity Sinds 2006 is de financiële sector aangesloten op het Alerteringssysteem Terrorismebestrijding van de Nationale Coördinator Terrorisme bestrijding. De primaire rol van de Nederlandse Vereniging van Banken is het coördineren van de gezamenlijke communicatie. Daarnaast heeft de Nederlandse Vereniging van Banken een rol om de banken die niet zelf zijn aangesloten op het alerteringssysteem te informeren. Naast de rol in het Alerteringssysteem Terrorisme-bestrijding wordt ook de interbancaire inbreng in het Strategisch Overleg Vitale Infrastructuren interbancair en met de Nederlandsche Bank voor bereid.

Bankovervallen Het aantal bankovervallen is in 2008 toegenomen. In 2007 werden er 29 overvallen gepleegd, in 2008 komt dat aantal op 36, een stijging van 24%. Daarmee lijkt er een breuk te komen in de dalende trend die sinds 2003 (94 overvallen) is ingezet.







23

Niet alleen deze stijging is reden tot extra aandacht, ook de toenemende hoeveelheid geweld die tegen bankmedewerkers wordt gebruikt is zorgwekkend. Opvallend genoeg is het aantal geslaagde overvallen juist afgenomen. In de werkgroepen Slachtofferhulp en Fysieke Beveiliging van de Nederlandse Vereniging van Banken is veel aandacht voor overvallen en de slachtoffers, en wordt gezocht naar goede preventiemaatregelen en begeleidingsplannen. Daarnaast heeft de Nederlandse Vereniging van Banken regelmatig overleg met overvalcoördinatoren van politie en beleidsverantwoordelijken uit andere branches om zo goed en snel mogelijk op nieuwe trends en dreigingen te kunnen anticiperen.

Hypotheekfraude De Stichting Fraudebestrijding Hypotheken, die sinds 2000 is ondergebracht bij de Nederlandse Vereniging van Banken, houdt zich intensief bezig met hypotheekfraudebestrijding. Politiek en media hadden in 2008 veel aandacht voor het onderwerp hypotheekfraude. De stichting heeft intensief contact met politie en justitie en werkt samen met verschillende ketenpartners om hypo theekfraude aan te pakken. Bouwdepotfraude en fraude met inkomensgegevens vormden een aandachtspunt voor de Stichting Fraudebestrijding Hypotheken in 2008. In 2008 maken hypothecair financiers 740 keer melding van nieuwe vermoedens van hypotheekfraude. Ten opzichte van 2007 is dat een afname van ruim 20%. Ook door de ‘convenantpartners’ van de Stichting Fraudebestrijding Hypotheken werd een afname van het aantal hypotheek fraudegevallen gesignaleerd. Nog steeds worden hypotheekverstrekkers geconfronteerd met hypotheekfraude in georganiseerd verband, waarnaar vaak complexe, en soms gezamenlijke, onder zoeken worden gedaan. Door middel van de ‘SFH-toets’ tijdens de accep tatieprocedure kunnen hypotheekverstrekkers

24

controleren of de hypotheekaanvrager eerder is geregistreerd in het SFH-systeem wegens hypotheekfraude. Treedt er een ‘hit’ op na een toets, dan maakt de hypotheekverstrekker op basis van ingewonnen informatie een afweging. Het vroegtijdig opsporen van hypotheekfraude voorkomt grote financiële schade bij de financier en draagt op positieve wijze bij aan sociale en maatschappelijke belangen.

Incidentenwaarschuwingssysteem Financiële Instellingen Het Incidentenwaarschuwingssysteem Financiële Instellingen (het EVA-systeem) dient als instrument voor financiële instellingen om het crimina liteitsrisico van (rechts)personen in te schatten. Wanneer een financiële instelling een toets in het systeem uitvoert en er treedt een ‘hit’ op, neemt hij/zij contact op met de instelling die deze (rechts)persoon heeft geregistreerd om informatie in te winnen. Op basis van deze informatie wordt een risicoafweging gemaakt. Voor het registreren van (rechts)personen in het waarschuwingssysteem zijn criteria opgenomen in het Protocol Incidentenwaarschuwingssys teem Financiële Instellingen. In 2008 heeft de Nederlandse Vereniging van Banken intensief gewerkt aan een aanpassing van dit protocol, die in 2009 van kracht wordt.

Witwassen en terrorismebestrijding Nieuwe wetgeving Per 1 augustus 2008 is de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme van kracht geworden. Op aandringen van de Neder landse Vereniging van Banken is met de toezichthouders overeengekomen dat zij tot 1 januari 2009 coulance betrachten bij de handhaving van de uit deze wet voortvloeiende nieuwe bepalingen. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft eind september 2008 tijdens een voorlichtingsbijeen-




komst de belangrijkste wijzigingen nader toe gelicht. In 2009 formuleert de Nederlandse Vereniging van Banken een nadere guidance op deze nieuwe elementen van de wet. Tijdens het Nationaal Congres op 11 december 2008 heeft prof. dr. Jean Frijns de NCI Compliance Award 2008 uitgereikt aan mr. Ad Kuus, voor zitter van de Commissie Criminaliteitsbeheersing van de Nederlandse Vereniging van Banken. Hij ontving de award voor zijn inbreng in het wetgevingstraject van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme.

Meldplicht Sinds 1994 melden financiële instellingen ongebruikelijke transacties aan het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties. Sinds 2008 heet dit meldpunt: Financial Intelligence Unit Nederland. Met de invoering van de nieuwe Wet ter voor koming van witwassen en financieren van terrorisme is er één wijziging doorgevoerd ten aanzien van het melden van ongebruikelijke transacties: financiële instellingen (en andere melders) dienen vanaf 1 augustus 2008 ook gegevens van de





begunstigde (als deze bij de instelling bekend zijn) van een ongebruikelijke transactie mee te geven met de melding. Terugkoppeling zowel in de vorm van casuïstiek, statistiek, nieuwe trends et cetera, als in de vorm van individuele terugkoppeling per melding, is een randvoorwaarde om deze exper tise hoog te houden. De Nederlandse Vereniging van Banken dringt er dan ook bij alle relevante partijen op aan deze feedback in 2009 concrete invulling te geven.

Informatiebijeenkomst Om de informatie over het meldproces en de rol van alle ketenpartners toe te lichten, heeft de Nederlandse Vereniging van Banken in samen werking met de Financial Intelligence Unit Nederland in december 2008 een relatiedag georganiseerd. Onder het motto ‘vertrouwen’, discussieerden vertegenwoordigers van finan ciële instellingen, het Openbaar Ministerie, de Financial Intelligence Unit Nederland, de Neder landsche Bank en de politie over de vraag hoe de samenwerking en de informatievoorziening betere invulling kunnen krijgen.

25

Consumentenzaken en ondernemingsklimaat De turbulentie op de financiële markten had ook zijn weerslag op de activiteiten van de afdeling Consumentenzaken en ondernemingsklimaat van de Nederlandse Vereniging van Banken. Vooral de krediet verlening aan bedrijven stond aan het eind van 2008 volop in de belangstelling. In constructief overleg met VNO-NCW en MKB-Nederland heeft de Nederlandse Vereniging van Banken afspraken gemaakt om de kredietverlening aan bedrijven zo veel mogelijk te faciliteren. Daarnaast zijn onder meer nieuwe normen voor consumptief krediet van kracht geworden, is gelobbyd voor ruimer gebruik van het burgerservice nummer door banken en is de Nederlandse Vereniging van Banken nauw betrokken geweest bij de totstand koming van een geharmoniseerd provisiestelsel voor intermediairs. Kredietverlening bedrijfsleven In het vierde kwartaal van 2008 ontstond onrust bij het bedrijfsleven over de kredietverlening door banken, in het licht van de turbulente ontwikkelingen op de financiële markten. De Nederlandse Vereniging van Banken ging hierop in gesprek met VNO-NCW en MKB-Nederland. In een gemeenschappelijke verklaring gaven de Nederlandse Vereniging van Banken, VNO-NCW en MKB-Nederland hun visie op de kredietver lening op dat moment. Over vier punten werden meer concrete afspraken gemaakt, zoals een actiever gebruik van de staatsgarantieregeling van 200 miljard euro, waarvan op dat moment nog weinig gebruik werd gemaakt. Dat lag onder meer aan de maximale looptijd van drie jaar van de gegarandeerde leningen, die veel banken te kort vinden. De Nederlandse Vereniging van Banken zette zich in voor verlenging naar vijf jaar (red.: In januari 2009 heeft het ministerie van Financiën toegezegd deze aanpassing door te voeren). Verder willen de banken zich actiever inzetten om zogenaamde Europese Investeringsbank faciliteiten naar Nederlandse ondernemingen door te geleiden en bepleiten de Nederlandse

26




Vereniging van Banken en de ondernemings organisaties uitbreiding en verbetering van een aantal overheidsgarantieregelingen voor krediet verlening van banken aan bedrijven. Het gaat onder meer om het Besluit Borgstelling MKB, de Groeifaciliteit en de Borgstellingsregeling voor scheepsnieuwbouw. Tot slot richtte de Nederlandse Vereniging van Banken een informatiepunt in zodat branches hun leden (ondernemers) van de juiste informatie kunnen voorzien over de mogelijkheden van k redietverlening in economisch zware tijden. De meeste van deze punten zijn begin 2009 al gerealiseerd. Uit gegevens van de Nederlandsche Bank blijkt overigens dat de kredietverlening aan bedrijven vooralsnog op macroniveau op peil is gebleven.

Provisietransparantie In 2008 heeft veelvuldig overleg plaatsgevonden over een nieuw in te voeren provisiestelsel voor intermediairs per 1 januari 2009. Op grond daarvan moeten intermediairs aan hun klanten laten zien hoeveel provisie zij ontvangen voor de producten die zij hun klanten adviseren. De Nederlandse Vereniging van Banken onderkent de noodzaak van een geharmoniseerd stelsel voor beloningstransparantie en is tevreden met de uitkomsten van dit overleg.

Hypotheekverstrekking De kwaliteit van hypotheekadvisering en de hoogte van de hypotheekverstrekking stonden ook in 2008 weer veelvuldig ter discussie. Banken hanteren bij hun verstrekkingenbeleid de Gedragscode Hypothecaire Financieringen. Toepassing van de daarin opgenomen normen leidt tot verantwoorde kredietverlening. Waar nodig heeft de Nederlandse Vereniging van Banken dit beeld actief over het voetlicht gebracht in media, op symposia en in overleg met het ministerie van Economische Zaken en de Nederlandsche Bank.




Consumentenzaken en ondernemingsklimaat

Banksparen Vanaf 1 januari 2008 is banksparen mogelijk, het fiscaal gefaciliteerd sparen voor de aflossing van de eigenwoningschuld of de opbouw van pensioen. Banken kunnen nu onder dezelfde voor waarden producten aanbieden als verzekeraars. Banksparen is mogelijk sinds het wetsvoorstel van de Kamerleden Depla (PvdA) en Blok (VVD), dat mede door de lobby van de Nederlandse Vereniging van Banken eind 2007 is aangenomen.

Code consumptief krediet In 2008 werden nieuwe normen van kracht voor het verstrekken van consumptief krediet. De nieuwe normen betekenen een nog verdere aanscherping van de tot dan geldende normen. Nieuw element is verder dat de normen inkomensafhankelijk zijn gemaakt. De gedachte hierachter is dat mensen die meer verdienen doorgaans ook meer vaste lasten hebben. Daarmee moet bij de beoordeling van kredietaanvragen rekening worden gehouden. Deze normen maken deel uit van de verder uit te werken Code consumptief krediet, die in de loop van 2009 gereed zal zijn.

Landelijk Informatiesysteem Schulden De Nederlandse Vereniging van Banken is een van de partijen die in april 2008 de overeenkomst tekenden voor het opzetten van een nieuw systeem om de informatievoorziening over bestaande schulden te verbeteren. Naast banken nemen onder meer financieringsmaatschappijen, energie leveranciers, thuiswinkelbedrijven en woning corporaties deel aan dit initiatief, dat is gericht op het voorkomen van problematische schulden situaties. Verdere voortgang is mede afhankelijk van het College Bescherming Persoonsgegevens, dat op een aantal punten nog bezwaar heeft tegen de voorgestelde opzet van het Landelijk Informatiesysteem Schulden.

27

Vooringevulde aangifte In 2008 hervatte de Nederlandse Vereniging van Banken het technisch inhoudelijke overleg met de Belastingdienst over de invoering van de vooringevulde aangifte inkomstenbelasting (VIA). De invoering van deze vooringevulde aangifte inkomstenbelasting betekent dat van banken op het gebied van renseigneringen nieuwe inspanningen gevraagd worden. Banken waren al de grootste leveranciers van financiële gegevens aan de Belastingdienst. De gesprekken zijn hervat na toezeggingen door de staatssecretaris van Financiën over onder meer het moment van aanlevering van de benodigde gegevens en het eerste jaar waarin deze aanlevering plaatsvindt. Belangrijk punt voor de Nederlandse Vereniging van Banken is dat in het traject van de vooringevulde aangifte inkomstenbelasting, ook in de toekomst, de zorgplicht van banken tegenover hun klanten op het punt van de kwaliteit van de aan te leveren gegevens niet in de knel komt.

Gebruik burgerservicenummer door banken De Nederlandse Vereniging van Banken pleit voor ruimere mogelijkheden om het burgerservicenummer te gebruiken, onder meer bij de controle op identiteitsgegevens van klanten en als ordenend instrument in de interne bankadministraties. Het ministerie van Financiën heeft aangekondigd een wetsvoorstel daartoe voor te bereiden. De verwachting is dat dit wetsvoorstel

28

voor de zomer van 2009 wordt ingediend bij de Tweede Kamer.

Nieuwe Faillissementswet In 2008 vond de consultatie plaats over de voorstellen van de Commissie Kortmann voor een nieuwe Insolventiewet. De Nederlandse Vereniging van Banken had op een aantal punten stevige kritiek. Die richt zich met name op een aantal kernthema’s, zoals verhaalsbenadeling, gebruiks-, verbruiks- en vervreemdingsrecht en separatisme. Het effect van de voorstellen lijkt te zijn dat het reorganiserend vermogen van ondernemingen niet wordt versterkt, terwijl dat juist een van de belangrijkste doelstellingen van de Commissie was.

Btw en betalingsverkeer De Nederlandse Vereniging van Banken zet zich in voor een ruimere interpretatie van de regels voor btw-vrijstelling voor betalingsverkeerdiensten door de Nederlandse fiscus. De te enge interpretatie brengt Nederlandse banken in een nadelige positie ten opzichte van de banken in een aantal landen die wel een ruimere interpretatie hanteren, zoals het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Juist nu er een ontwikkeling gaande is naar één Europese markt voor betalingsverkeer belemmert de Nederlandse overheid een blijvend kostenefficiënt betalingsverkeer.







29

Sociaaleconomische aangelegenheden Cao’s in het bankbedrijf De cao’s van ABN AMRO Bank, Fortisbank en ING Nederland die in 2008 expireerden zijn alle drie vernieuwd. De onderhandelingen over de cao’s van de Rabobank en SNS Reaal en over de Algemene Bank-cao vinden in 2009 plaats.

Looptijd cao

Aantal werknemers

ABN Amro Bank

01 - 01 - 2009 tot 01 - 03 - 2010

22.000

Fortisbank

01 - 01 - 2009 tot 01 - 03 - 2010

7.400

ING Nederland

01 - 07 - 2008 tot 01 - 04 - 2010

20.000

Algemene Bank-cao

01 - 01 - 2008 tot 01 - 04 - 2009

8.000

Rabobank

01 - 05 - 2007 tot 01 - 05 - 2009

43.000

SNS Reaal

01 - 06 - 2008 tot 01 - 06 - 2009

3.300

De diverse cao’s in het bankbedrijf zijn van toe-passing op ruim 103.000 werknemers. De inkomensverbeteringen van de drie tot in 2010 lopende cao’s liggen rond de 3% structureel op jaarbasis. Zij zijn in 2008 overeengekomen, nog voordat de effecten van de kredietcrisis echt duidelijk zichtbaar werden. Extra aandacht wordt door sociale partners in alle cao’s gegeven aan inzetbaarheid, employability en levensfasebewust HRM-beleid. In het verlengde daarvan speelt de Wet gelijke behandeling leeftijd bij arbeid, die voorwaarden stelt aan het hanteren van leeftijdsbepalingen in arbeidsvoorwaardelijke regelingen. De onderhandelingen over de drie in 2009 nog af te sluiten cao’s worden sterk bepaald door de financiële crisis.

Verdeling man/vrouw In 1983 was de verdeling man/vrouw nog 55/45. Sinds de jaren ’90 is deze verdeling vrijwel 50/50. Het hoogste percentage vrouwen werd gehaald in 2002: 49,68%. Eind 2008 was de verdeling: mannen 50,58%, vrouwen 49,42%.

30




Sociaal-economische aangelegenheden

Ontwikkeling personeelsbestand bankbedrijf over de afgelopen 25 jaar: 1983 - 2008

Aantallen

1983

1987

1990

1993

1995

1997

2000

2003

2007

2008

92.500

98.500

114.700

109.100

104.000

113.000

129.000

113.100

106.000

103.000

Deeltijd Het werken in deeltijd is de laatste 25 jaar met name door vrouwen duidelijk toegenomen, zoals blijkt uit onderstaand deeltijdpercentage, te weten het aantal voltijdfuncties afgezet tegen het totaal aantal werknemers. Deeltijdpercentage

1983

2008

mannen

99,07%

98,93%

vrouwen

89,41%

82,43%

mannen + vrouwen

94,68%

90,78%

Functieniveau De werkgelegenheidsstatistiek van het bank bedrijf wordt sinds 1983 bijgehouden. Sindsdien heeft een enorme verschuiving in het niveau van de functies in het bankbedrijf plaatsgevonden. Destijds zat nog meer dan 20% van het personeel in de functiegroepen 1 en 2, 70% in de groepen 1 t/m 5 en 30% in de hogere functiegroepen. Inmiddels is de situatie omgekeerd en zit 70% in de hogere groepen. Het minimuminstroomniveau is tegenwoordig mbo+/hbo.

Stage-uitwisseling met het ministerie van Financiën In samenwerking tussen de Nederlandse Vereniging van Banken, het Verbond van Verzekeraars en het ministerie van Financiën zijn de laatste jaren wederzijdse stageplaatsen gecreëerd. Doel is meer zicht te krijgen op elkaars werkterreinen, meer inzicht in elkaars werkprocessen, en daarmee het bezien van de mogelijk heden tot wederzijdse kruisbestuiving. In 2008 hebben vier medewerkers van het ministerie van




Financiën stage gelopen bij banken en bank-/ verzekeringsmaatschappijen. Dit project is door alle betrokkenen als een groot succes ervaren.

Themabijeenkomsten HRM-directeuren In samenwerking met Atos Consulting zijn net als in 2007 dinerbijeenkomsten georganiseerd voor de HRM-verantwoordelijke professionals van 25 grotere banken die onder de Algemene Bank-cao ressorteren. In een drietal sessies werd levendig gediscussieerd over onderwerpen als employability, levensfasebewust HRM-beleid en de toegevoegde waarde van een goed HRM-beleid. Deze thema’s pasten goed bij de in de cao overeengekomen aandacht voor inzetbaarheid, employability en levensfasebewust HRM-beleid. Tijdens de bijeenkomsten waren ook de vak bonden aanwezig. De avonden gaven een goed beeld van de grote pluriformiteit van de kleinere en middelgrote banken.

Bedrijfscommissie Financiële Dienstverlening De Bedrijfscommissie Financiële Dienstverlening is ingesteld door de Sociaal Economische Raad met als taak te bemiddelen in conflicten tussen ondernemingsraden en ondernemer over de toepassing en naleving van de Wet op de ondernemingsraden. Onder deze Bedrijfscommissie ressorteren banken, verzekeraars, zorgverzekeraars en uitvoeringsinstellingen. De afdeling Sociaaleconomische aangelegenheden van de Nederlandse Vereniging van Banken bekleedt het voorzitterschap en voert het secret ariaat namens de Bedrijfscommissie.

31

In 2008 heeft de Bedrijfscommissie Financiële Dienstverlening eenmaal een hoorzitting belegd. Aan de orde was het adviesrecht van een Personeelsvertegenwoordiger bij reorganisatie van een onderneming. Daarnaast heeft de Bedrijfs commissie beslissingen genomen en adviezen gegeven in een aantal schriftelijke procedures. Ook is er regelmatig telefonisch advies gegeven.

NIBE-SVV B.V. NIBE-SVV is een gezamenlijke dochter van de Nederlandse Vereniging van Banken en het Verbond van Verzekeraars. Dit instituut helpt en inspireert medewerkers van financiële dienst verleners om zich voortdurend vaktechnisch te ontwikkelen en te verbeteren. Verzamelen, delen, aanleren, toepassen en meten van vaktechnische kennis en vaardigheden zijn daarbij kerntaken.

32

Als het kennisinstituut van én voor de sector vervult NIBE-SVV daarin een belangrijke ‘nutsfunctie’ voor de sector. Met ruim 50.000 cursisten en 28.000 examens over 2008 is het NIBE-SVV de grootste speler in zijn markt. Het beschikt tevens over een gespecialiseerde uitgeverij voor vakuitgaven en vakbladen en is via zijn redactieraden, adviesraden en het grote netwerk van auteurs, referenten, praktijk docenten en -trainers sterk verankerd in de sector. Ondanks de neerwaartse druk op de afzet van wege de zich ontwikkelende financiële crisis, was de vraag naar Wft-opleidingen en -examens ook dit jaar weer enorm. De omzet is daardoor toch nagenoeg gelijk gebleven. Dat het resultaat toch is gedaald, is uitsluitend het gevolg van de massieve investeringen in de verbetering van de bedrijfsvoering en de ontwikkeling van een groot aantal nieuwe producten en diensten.







Verenigingszaken Algemene Ledenvergadering 4 juni 2008 De Algemene Ledenvergadering is gehouden op 4 juni 2008. In deze vergadering is de jaarrekening 2007 goedgekeurd en is het bestuur decharge verleend voor het financieel beheer van de vereniging. Tijdens de ledenvergadering van 4 juni 2008 zijn de volgende bestuurders tussentijds benoemd op voordracht van het bestuur: •d r. C. van Eykelenburg (nv Bank Nederlandse Gemeenten) als opvolger van ir. P.O. Vermeulen; • drs J.P. Drost (NIBC Bank) als opvolger van mr. M. Enthoven. De volgende bestuurders zijn voor een statutaire periode van vier jaar herbenoemd: • drs. W.F.C. Cramer (Friesland Bank) • drs. J.C.M. van Rutte (Fortis Bank Nederland) • ir. P.J.A. van Schijndel (Rabobank) Het bestuurslidmaatschap van ir. P.O. Vermeulen (nv Bank Nederlandse Gemeenten), drs. W.G. Jiskoot (ABN AMRO Bank N.V.) en mr. M. Enthoven (NIBC Bank) is beëindigd op grond van artikel 9 lid 9.3 b.

34




Samenstelling bestuur per 31 december 2008

Verenigingszaken

Samenstelling directie mr. W.A.J. Mijs directeur

1. drs. W.F.C. Cramer Friesland Bank N.V. 2. drs. F.G.H. Deckers F. van Lanschot Bankiers N.V. 3. mr. Drs J.P. Drost NIBC Bank N.V. 4. dr. ir. C. van Eykelenburg nv Bank Nederlandse Gemeenten

Bureau Per 31 december 2008 telt het bureau 56 personeelsleden waarvan er zeven werkzaam zijn voor drie financiële organisaties waarvoor de Nederlandse Vereniging van Banken het secre tariaat voert of diensten verleent.

5. mr. M.W.J. Hinssen SNS Bank N.V. 6. drs. N.C. Jue ING Retail Nederland 7. mr. C.P.A.J. Leenaars ING Bank N.V. 8. dr. P.W. Moerland Rabobank Nederland 9. drs. J.C.M. van Rutte Fortis Bank (Nederland) N.V. 10. ir. P.J.A. van Schijndel Rabobank Nederland 11. drs. J.P. Schmittmann ABN AMRO Bank N.V. 12. mr. B. Staal Nederlandse Vereniging van Banken 13. J. de Ruiter ABN AMRO Bank N.V./RBS (waarnemer, in afwachting van benoeming op voordracht van het bestuur in juni 2009)




35

Leden

(peildatum 31/12/2008) Nieuwe leden • Landsbanki Islands hf., Amsterdam Branch • Nederlandse Financierings-Maatschappij voor Ontwikkelingslanden N.V. • Kaupthing Bank hf., Amsterdam Branch • Anadolubank Nederland N.V.

Beëindiging lidmaatschap • N.V. De Indonesische Overzeese Bank • Travelex Bank N.V. • Bank Bercoop N.V.

Andere wijzigingen • Per 1 januari 2008 is de naam FBS Bankiers N.V. gewijzigd in SNS Securities N.V. • Per 18 december 2008 wordt het lidmaatschap van SNS Regio Bank N.V. en SNS Securities N.V. ondergebracht in het lidmaatschap van SNS Bank N.V.

Telling De Nederlandse Vereniging van Banken heeft hiermee 90 leden per 31 december 2008. De Nederlandse Vereniging van Banken heeft per 31 december 2008 zeven geassocieerde instellingen voor alleen sociaaleconomische zaken.

36

Ledenlijst Nederlandse Vereniging van Banken per 31-12-2008 1. AAGUS Financial Services Group N.V. 2. Aareal Bank AG 3. ABN AMRO Bank N.V. 4. ABN AMRO Holding N.V. 5. Achmea Bank Holding N.V. 6. Achmea Hypotheekbank N.V. 7. Aegon Bank N.V. 8. AKBank N.V. 9. Allianz Nederland Asset Management B.V. 10. Amsterdam Trade Bank N.V. 11. Anadolubank Nederland N.V. 12. Anthos Bank B.V. 13. Argenta Spaarbank N.V. 14. Bank of America, N.A. 15. N.V. Bank voor de Bouwnijverheid 16. Bank Insinger de Beaufort N.V. 17. Bank Mendes Gans N.V. 18. nv Bank Nederlandse Gemeenten 19. Bank of Scotland, Amsterdam Branch 20. Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ (Holland) N.V. 21. Bank Ten Cate & Cie N.V. 22. Banque Artesia Nederland N.V. (GE Artesia Bank) 23. BinckBank N.V. 24. BNP PARIBAS S.A., the Netherlands Branch 25. Citco Bank Nederland N.V. 26. Citibank International plc, Netherlands Branch 27. Credit Europe Bank N.V. 28. Commerzbank AG, Amsterdam Branch 29. Coöperatieve Centrale RaiffeisenBoerenleenbank B.A. 30. Delta Lloyd Bank N.V. 31. Demir-Halk Bank (Nederland) N.V. 32. Deutsche Bank AG 33. Dexia Bank Nederland N.V. 34. Direktbank N.V. 35. Dresdner Bank AG, Amsterdam Branch 36. Dresdner VPV N.V. 37. DSB Bank N.V. 38. DVB Bank N.V 39. The Economy Bank N.V.




40. EUROHYPO AG 41. FGH BANK N.V. 42. Fortis ASR Bank N.V. 43. Fortis Bank (Nederland) N.V. 44. Fortis Bank Nederland (Holding) N.V. 45. Fortis Hypotheek Bank N.V. 46. Friesland Bank N.V. 47. F. van Lanschot Bankiers N.V. 48. GarantiBank International N.V. 49. Habib Bank Ltd 50. Hollandsche Bank-Unie N.V. 51. HSBC Bank plc. 52. ING Bank N.V. 53. I¸Sbank GmbH, Amsterdam Branch 54. Interbank N.V. 55. INTESA SANPAOLO SpA, Amsterdam Branch 56. Kaupthing Bank hf., Amsterdam Branch 57. JPMorgan Chase Bank N.A. 58. KAS Bank N.V. 59. KBC Bank Nederland N.V. 60. Korea Exchange Bank, Amsterdam Branch 61. Landsbanki Islands hf., Amsterdam Branch 62. Levob Bank N.V. 63. Lloyds TSB Bank Plc. 64. Mizuho Corporate Bank Nederland N.V. 65. Mega International Commercial Bank Co. Ltd., Amsterdam Branch 66. Nachenius, Tjeenk & Co. N.V. 67. Nederlandse Financieringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden N.V. 68. Nederlandse Waterschapsbank N.V. 69. NIBC Bank N.V. 70. Bank Oyens en Van Eeghen N.V. 71. Petercam Bank N.V. 72. Postbank N.V. 73. Rabohypotheekbank N.V. 74. RBC Dexia Investor Services Netherlands N.V. 75. Robeco Direct N.V. 76. Robein Bank N.V. 77. Schretlen & Co N.V. 78. SNS Bank N.V. 79. Société Générale 80. Société Générale Bank Nederland N.V. 81. Staal Bankiers N.V.




Leden

82. Svenska Handelsbanken, Amsterdam Branch 83. TD Waterhouse Bank N.V. 84. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. 85. Triodos Bank N.V. 86. UBS Investment Bank Nederland B.V. 87. Unilever Beleggingsbank B.V. 88. WestlandUtrecht Effectenbank N.V. 89. WestlandUtrecht Hypotheekbank N.V. 90. Yapi Kredi Bank Nederland N.V.

Geassocieerde instellingen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Euronext N.V. Dutch Securities Institute International Card Services B.V. NIBE-SVV B.V. Nomura Nederland N.V NPM Capital N.V. Quion Groep B.V.

37

Colofon Nederlandse Vereniging van Banken Jaarverslag 2008 Nederlandse Vereniging van Banken Singel 236 1016 AB Amsterdam Postbus 3543 1001 AH Amsterdam [email protected] www.nvb.nl

Tekst & eindredactie Nederlandse Vereniging van Banken Vormgeving, fotografie & productie 707 Brand Communications B.V. Amsterdam www.707bc.nl Druk Grafinoord BV Papier Maxisatin, chloorvrij papier

Voor de illustraties op pagina’s 2, 13, 17, 23, 29 en 39 is gebruik gemaakt van artikelen uit het Financieele Dagblad, NRC Handelsblad, Trouw, De Telegraaf, De Pers, de Volkskrant, Spits en Het Parool. Bij het jaarverslag van de Nederlandse Vereniging van Banken 2008 behoort het Financieel Katern (Jaarrekening 2008). Deze jaarrekening is op te vragen via [email protected] Het jaarverslag kunt u in pdf-formaat vinden op www.nvb.nl onder ‘publicaties’.

38




titel hoofdstuk




39

terug naar de inhoud titel hoofdstuk Jaarverslag 2008 Nederlandse Vereniging van Banken terug naar de inhoud

Recommend Documents