Tectite
SkinPress
XPress
SudoPress
Technische gids
COMAP, van generator tot warmteafgiftesysteem Als industrieel ontwerper en fabrikant van koppelings- en regelsystemen reikt de COMAP Groep globale oplossingen aan voor de energieprestatie van gebouwen. #JOOFOEFDPOUFYUWBOEFFGƀDJÆOUJFWBOOFUXFSLFOHFMEFOXFBMT koppelings-, regel- en waterkwaliteitsspecialisten. Hoewel onze producten vaak onzichtbaar zijn, dragen ze toch stuk voor stuk bij UPUEFPQUJNBMFXFSLJOHWBOFTTFOUJÆMFGVODUJFTWBOHFCPVXFOFO hun energieprestatie.
Wij beheersen zowel de technische eisen van grote, professionele complexen als de verwachtingen van particulieren in termen van design en energiebesparing. Ongeacht het project staat ons aanbod altijd garant voor een resultaat dat is aangepast aan de specifieke karakteristieken van elke bouwplaats, in perfecte overeenstemming met de geldende normen en gekoppeld aan een voortreffelijk serviceniveau.
2
Van ontwerp over fabricage tot verkoop: wij controleren de hele waardeketen van ons aanbod. Daarom bieden we niet zozeer producten aan, maar wel de door onze klanten gezochte oplossing op de gewenste plek, van generator tot warmteafgiftesysteem. &FOHF[JOTXPOJOHFO XPPO[PSHDFOUSB [JFLFOIVJ[FO PG JOEVTUSJÆMF sites, nieuwbouw- of renovatieprojecten...
DEEL A - Meerlagenbuizen - SkinPress-systeem 1. Beschrijving van het systeem 1.1. Toepassingen 1.2. SkinPress persfittingen 1.3. Meerlagenbuizen
2. Uitvoering 2.1. Voorbereiding 2.2. Installatie
3. Specifieke technische gegevens 3.1. Weerstand van de SkinPress persfittingen 3.2. Warmte-uitzetting 3.3. Drukverliezen 3.4. Thermische verliezen voor voorgeïsoleerde buizen
DEEL B - Koperen buizen - SudoPress-, XPress- en Tectite-systemen 1. Beschrijving van het systeem 1.1. Toepassingen 1.2. SudoPress persfittingen 1.3. XPress persfittingen 1.4. Tectite insteekfittingen 1.5. Koperen buizen
2. Uitvoering 2.1. Planning 2.2. Installatie
3. Specifieke technische gegevens 3.1. Combinatie van metalen 3.2. Warmte-uitzetting 3.3. Drukverliezen 3.4. Weerstand van de SudoPress persfittingen 3
DEEL C - Stalen buizen - XPress-, SudoPress- en Tectite-systemen 1. Beschrijving van het systeem 1.1. Toepassingen 1.2. SudoPress persfittingen 1.3. XPress persfittingen 1.4. Tectite insteekfittingen 1.5. Buizen in roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal
2. Uitvoering 2.1. Planning 2.2. Installatie
3. Specifieke technische gegevens 3.1. Combinatie van metalen 3.2. Warmte-uitzetting 3.3. Drukverliezen
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop 1. Druktest 2. Spoeling van het netwerk 3. Preventie van legionairsziekte 4. Preventie van corrosie 5. Certificeringen van de COMAP-systemen 6. Garanties van de COMAP-systemen
4
3. Specifieke technische gegevens
SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen 2. Uitvoering
DEEL A
5
1. Beschrijving van het systeem
DEEL A SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
HOOFDSTUK 1 Beschrijving van het systeem
6
1. BESCHRIJVING VAN HET SYSTEEM 1.1. Toepassingen 1.1.1. SkinPress en SkinPress PPSU toepassingen `Visu-Control® -systeem `Een snelle en betrouwbare ingebruikneming met moduleerbare hulpmiddelen (integreerbaar in het Multiperssysteem® -gamma).
`Een compleet assortiment fittingen. Meer dan 250 referenties die direct ingebouwd kunnen worden in vloeren. AMet het SkinPress PPSU kunststofgamma biedt COMAP u een plastic assortiment aan voor elke toepassing op het vlak van loodgieterij, verwarming, vloerverwarming... De fitting is gemaakt van polyfenylsulfon (PPSU). Een erg technisch plastic met een grote weerstand tegen hoge temperaturen en drukwaarden. Zo kan het een belasting van 18 kg per mm² dragen tot boven 200° zonder te vervormen. Nota: voor meer informatie over de chemische compatibiliteit van de SkinPress PPSU fittingen, zie hoofdstuk 3.1 (weerstand van de SkinPress-fittingen).
Toepassing
Werkingstemperatuur
Beschrijving
Werkingsdruk
Leidingwater
Voor leidingwater-, warmwater- en koelwaterinstallaties
Van +5 °C tot +95 °C
10 bar
Verwarming en koeling
Voor verwarmingsinstallaties, binnen de grenzen van de voorgeschreven drukwaarden.
Van -10 °C tot +95 °C
10 bar
Regenwater
Voor regenwaterinstallaties in gebouwen, binnen de grenzen van de voorgeschreven drukwaarden.
Van -10 °C tot +95 °C
10 bar
Perslucht
Voor persluchtinrichtingen van olievrije installaties (met een vóór het systeem geplaatste oliefilter), minder dan 25 mg/m³ olie.
Van -10 °C tot +70 °C
10 bar
Er kan tot 45 % glycol gebruikt worden als aanvulling op 55 % water.
1.1.2. SkinPress Gas toepassingen Toepassing
Werkingstemperatuur
Beschrijving
Werkings-druk
Gas
Voor gasinstallaties in landen waar het systeem gecontroleerd en gecertificeerd werd.
Van -10 °C tot +60 °C
200 mbar
Gesmeerde perslucht
Voor installaties met gesmeerde perslucht.
Van -10 °C tot +95 °C
10 bar
SkinPress Gas voldoet aan de Europese norm ISO/FDIS 17484-1/2006. SkinPress Gas moet geïnstalleerd worden conform de lokale voorschriften.
7
1. Beschrijving van het systeem
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
1.1.3 SkinPress-gamma
SkinPress
14
16
18
20
26
32
40-50-63
SkinPress
O
O
O
O
O
O
O
SkinPress PPSU
-
O
-
O
O
O
-
SkinPress Gaz*
-
O
-
O
O
O
-
14
16
18
20
26
32
40-50-63
Rollen
O
O
O
O
O
O
-
Profielen
-
O
O
O
O
O
O
In een buitenbuis
O
O
O
O
O
O
-
Geïsoleerds
O
O
O
O
O
O
-
14
16
18
20
26
32
40-50-63
Rollen
-
O
O
O
O
-
-
Profielen
-
O
O
O
O
-
-
In een buitenbuis
-
O
O
O
O
-
-
Geïsoleerds
-
O
O
O
O
-
-
14
16
18
20
26
32
40-50-63
Rollen
-
O
-
O
O
O
-
Profielen
-
O
-
O
O
O
-
In een buitenbuis
-
O
-
O
O
O
-
14
16
18
20
26
32
40-50-63
Rollen
O
O
O
O
O
O
-
Profielen
-
O
O
O
O
O
-
In een buitenbuis
-
O
-
O
-
-
-
Geïsoleerds
O
O
O
O
O
O
-
MultiSkin4 PEX / Alu (0,4) / PEX
MultiSkin2 PEX / Alu (0,2) / PEX
MultiSkin Gaz PEX / Alu (0,4) / PEX
BetaSkin PERT / Alu (0,2) / PERT
*Selon les réglementations locales
8
1.2. SkinPress persfittingen 1.2.1. SkinPress-gamma 1.2.1.1. SkinPress-fittingen `Visu-Control®-systeem `Een snelle en betrouwbare ingebruikneming met moduleerbare hulpmiddelen (integreerbaar in het Multiperssysteem®-gamma). `Een compleet assortiment fittingen. Meer dan 250 referenties die direct ingebouwd kunnen worden in vloeren.
Productvoordelen
1
4
3
2
1Direct zicht op de buis 2Traceerbaarheid van het product voor 100 % kwaliteit: maat, certificering en productnummer worden op de fitting gedrukt. 3Oppervlaktebehandeling 4Roestvrijstalen ring 5Betere bescherming van de O-ring 6Eenvoudige aansluiting van de buis 7Diëlektrische bescherming 8Grote binnendiameter Beschermstop voor de grote diameters 40, 50 en 63 mm.
5
6
7
1.2.1.2. SkinPress Gas* fittingen Meerlagenbuizen worden in Europa steeds vaker gebruikt voor gastoepassingen. Deze vorm van gebruik werd intussen ook goedgekeurd door Europese certificeringen zoals Gastec QA 198 in Nederland en UNI TS 11343 in Italië en berust eveneens op de Europese norm ISO/FDIS 17484-1 : 2006. COMAP heeft ervoor geopteerd om haar SkinPress-fittingen aan te passen voor gasinstallaties. Dankzij het VisuControl®-systeem en de COMAP-identificatie is de installatie erg betrouwbaar.
Productvoordelen 1Direct zicht op de buis 2Traceerbaarheid van het product voor 100 % kwaliteit: maat, certificering en productnummer worden op de fitting gedrukt 3Oppervlaktebehandeling 4Roestvrijstalen ring 5Betere bescherming van de O-ring 6Eenvoudige aansluiting van de buis 7Protection diélectrique
6
4
1
3
2
5
7
*Volgens de lokale voorschriften
9
1. Beschrijving van het systeem
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
1.2.1.3. SkinPress PPSU fittingen Met het SkinPress PPSU kunststofgamma biedt COMAP u een plastic assortiment aan voor elke toepassing op het vlak van loodgieterij, verwarming, vloerverwarming... De fitting is gemaakt van polyfenylsulfon (PPSU). Een erg technisch plastic met een grote weerstand tegen hoge temperaturen en drukwaarden. Zo kan het een belasting van 18 kg per mm² dragen tot boven 200° zonder te vervormen.
Technische gegevens
Voordelen
Technisch hars Corrosiebestendigheid Kleur wit
Hoge kwaliteit, maar licht gewicht Gemakkelijk in onderhoud Discreet en esthetisch
Voordelen `Visu-Control®-technologie: zicht- en tastbare indicator die het perspunt aangeeft `Bescherming van de O-ring `Het kijkvenster zorgt voor een betere zichtbaarheid van de buisaansluiting `Compatibel met alle meerlagenbuizen van COMAP (MultiSkin en BetaSkin) `Licht en duurzaam `Traceerbaarheid van het product voor een gewaarborgde kwaliteit Nota: voor meer informatie over de chemische compatibiliteit van de SkinPress PPSU fittingen, zie hoofdstuk 3.1 (weerstand van de SkinPress-fittingen).
10
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
1. Beschrijving van het systeem
1.2.2. Technische eigenschappen
Diëlektrische bescherming
Visu-Control® Zicht- en tastbare indicator Identificatie op kleur Zorgt voor een correcte positionering van de persbek
De Visu-Control®-ring zorgt voor een diëlektrische bescherming tussen de aluminium strook van de buis en het messing van de fitting
Vertinning van het messing Voorkomt het risico op corrosievorming bij ingebouwde installaties
Direct zicht op de buis: Voorgeassembleerde fitting Uit 1 geheel, geen losse componenten (minimaliseert het risico op verlies)
Voorkomt het risico op corrosievorming bij ingebouwde installaties
Gepatenteerde O-ring Identificatie op kleur (zwart = EPDM) Specifiek profiel dat schade of een verplaatsing van de ring bij montage van de buis voorkomt
Beschermstop voor de grote diameters 40, 50 en 63 mm.
11
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Oppervlaktebehandeling De oppervlaktebehandeling zorgt voor een aanzienlijke verbetering van de mechanische en visuele eigenschappen van de SkinPress-fittingen. De fittingen zijn bedekt met een 4 tot 8 micron (μ) dikke laag die voor 99,9 % uit tin bestaat (volgens DVGW W534 en ISO 2093). Deze behandeling verbetert de vormgeving van de fitting en verkleint het risico op oxidatie. Voormelde fittingen hebben met succes de tests voor het detecteren van restspanningen doorstaan (die tot een breuk of verzwakking van de fitting door corrosie kunnen leiden): - Ammoniakproef volgens norm ISO 6957 : 1988 - Kwiknitraatproef volgens norm EN ISO 196 : 1995
Binnendiameter De geoptimaliseerde binnendiameter van de SkinPress-fittingen vermindert de drukverliezen. Nota: de binnendiameter in het midden van de fitting is nooit kleiner dan de diameter aan de uiteinden van de fitting. ØA
Buitendiameter (mm)
14
16
18
20
26
32
40
50
63
Binnendiameter A (mm)
5,50
7,50
9,50
11,00
13,80
19,50
25,50
33,00
43,00
Binnenstraal r (mm)
2,275
3,75
4,75
5,50
6,90
9,75
12,75
16,5
21,5
Persprofiel De SkinPress-fittingen zijn ontworpen om geperst te worden met een persbek met TH-profiel. Opgelet: de diameter van 32 mm moet geperst worden met het THL-profiel. Diameter (mm)
14
16
18
20
26
32
40
50
63
Profiel
TH
TH
TH
TH
TH
THL
TH
TH
TH
12
ØR
Traceerbaarheid Materiaal
Huis: Messing CW617N volgens EN12165 of messing CW612N volgens EN12164 Lood ≤ 2,2 % Ringen: roestvrij staal AISI304 Eveneens beschikbaar in SkinPress Water DZR CW511L
Huis: Messing CW617N volgens EN12165 of messing CW612N volgens EN12164 Lood ≤ 2,2% Ringen: roestvrij staal AISI304
Diameters (in mm)
Markering
14-16-18-20-26-3240-50-63
- Logo COMAP - Dimensions - DVGW - CSTBat - Numéro de lot - logo* ‘‘Joint breveté’’ pour les Diameters 14 tot 32 mm
16-20-26-32
- COMAP-logo - Afmetingen - DVGW - CSTBat - Lotnummer
16-20-26-32
- COMAP-logo - Afmetingen - DVGW - CSTBat - Lotnummer - «Gepatenteerde O-ring»-logo*
Omhulsel
- Productillustratie - Hoeveelheden - Certificeringen - Gencod EAN - Installatie-schema’s
- Productillustratie - Hoeveelheden - Certificeringen - Gencod EAN - Installatie-schema’s
SkinPress Gas
Huis: PPSU Ringen: roestvrij staal AISI304
- Productillustratie - Hoeveelheden - Certificeringen - Gencod EAN - Installatie-schema’s
SkinPress PPSU
*Markering van het ‘Gepatenteerde O-ring’-logo: Zie hoofdstuk 1.2.4 Gepatenteerde O-ring pagina 15 voor meer uitleg over het werkingsprincipe van de ‘Gepatenteerde O-ring’.
13
1. Beschrijving van het systeem
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
11.2.3. Visu-Control®-technologie Niet geperste SkinPress koppeling
Geperste SkinPress koppeling
Met een aan elk uiteinde van de fitting bevestigde plastic ring (polymeer in polyethyleentereftalaat) biedt de gepatenteerde Visu-Control®-technologie een zowel zicht- als tastbare indicator. Door deze Visu-Control®-ring bent u zeker van de correcte positionering van het pershulpmiddel. Tijdens het persen zorgt de druk van de persbek voor een vervorming van de plastic ring. Voor elke toepassing is er een andere kleur van Visu-Control®-ring voorzien, kwestie van elke vergissing te vermijden:
Gamma
SkinPress Water SkinPress PPSU
SkinPress Gas
14
Toepassingen
-Leidingwaterinstallatie - Warmwater- en koelwaterinstallaties - Verwarmingsinstallaties - Koelinstallaties - Glycolwater - Recuperatie van regenwater - Droge persluchtinstallaties
- Lpg (butaan - propaan) - Aardgas - Stoom onder lage druk - Brandstof en andere koolwaterstoffen - Gesmeerde perslucht
1.2.4. De gepatenteerde O-ring Standaardfittingen voor water- en cv-toepassingen zijn voorzien van EPDM O-ringen. Het te gebruiken type O-ring hangt af van de toepassing en het systeem. Daarom worden de gaspersfittingen voorzien van een HNBR O-ring. De SkinPress en SkinPress PPSU fittingen voor de diameters 14,16,18, 20, 26 en 32 mm worden geleverd met een O-ring die speciaal werd ontworpen om niet-geperste fittingen te kunnen herkennen. Hierdoor zal er bij nietgeperste koppelingen tijdens een druktest water weglekken. Dit vereenvoudigt het detecteren van niet-geperste fittingen.
Gamma
Type
Werkingstemperatuur voor de O-ring
SkinPress Water SkinPress PPSU (Ø 14 tot 32)
Gepatenteerde O-ring in EPDM (zwart)
Van -20 °C tot +95 °C
SkinPress Water (Ø 40, 50 en 63)
HNBR (zwart)
Van -20 °C tot +60 °C
SkinPress Gas
HNBR (geel)
Van -20 °C tot +60 °C
Werking van de gepatenteerde O-ring Het concept van de gepatenteerde O-ring berust op de creatie van een lekweg in de O-ring zelf. Concreet werd het ringoppervlak op drie strategische punten voorzien van kleine groeven, waardoor water zal blijven weglopen zolang de fitting niet is geperst. Bij het persen van de ring worden de groeven echter afgedicht, met de vereiste water- en luchtdichtheid tot gevolg. 60
°
60
A
°
30°
A
15
1. Beschrijving van het systeem
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
1.2.5. Pershulpmiddelen De pershulpmiddelen bestaan uit een persmachine, persbekken, inzetstukken, een adapter en dienovereenkomstige hulzen. De persmachine zelf werkt op batterijen of kan op een stopcontact worden aangesloten. Voor elke buisdiameter moeten de juiste onderdelen worden gebruikt (zie onderstaande tabel) teneinde een perfecte persing te krijgen.
Het COMAP-aanbod COMAP stelt zijn gamma pershulpmiddelen voor, dat ontwikkeld werd om het werk van de professional nog betrouwbaarder te maken en te vereenvoudigen. Zo zijn de Novopress-tools ACO102, ACO202, ECO 301 en KLAUKE MAP2L en UAPL3L specifiek bedoeld voor het persen van elke diameter in koper, PER, meerlagenmateriaal en ACO (zowel roestvrij als thermisch verzinkt) staal. Met het systeem van inzetstukken en 102 moederpersbek kunnen er open hulpmiddelen op het Multiperssysteem® worden gebruikt door alleen de inzetstukken (en geen zware en lastige persbekken) te veranderen.
PERSBEK + INZETSTUKKEN
Koper en staal
SudoPress V
ECO 301
PER
Meerlagen
XPress
PexPress
SkinPress
M
CO / RFz
TH/THL
Ø12-14-15 -16-18-22-28 ACO102 / ACO202
Ø12-15-18-22-28 ACO102 / ACO202
Ø12-16-20-25 ACO102 / ACO202
Ø14-16-18-20-26-32 ACO102 / ACO202
Ø12-14-15 -16-18-22 MAP2L / UAP3L
Ø12-15-18-22 MAP2L / UAP3L
-
Ø14-16-18-20-26-32 MAP2L / UAP3L
Ø35 ACO202 / ECO 301
Ø35 ACO202 / ECO 301
-
-
-
MAP2L Ø14-16-18-2026-32 UAP3L Ø14-16-18-20-2632-40-50-63
PERSBEK UIT EEN GEHEEL
Koper en staal
ACO 202
MAP2L Ø12-14-15 -16-18MAP2L Ø12-15 -18-22-28 22-28 UAP3L Ø12-15 -18-22-28UAP3L Ø12-14-15 -16-1832-42-54 22-28-32-42-54
ADAPTER + HULZEN OF STEUN + INZETSTUKKEN
Ø42-54 ACO202 / ECO 301
Ø42-54-76,1-88,9-108 ACO202 / ECO 301
-
Ø40-50-63 ACO202 / ECO 301
-
-
-
Ø40-50-63 UAP3L
Bij het persen van de COMAP-fittingen met de Novopress-machines met inzetstuk graveert het hulpmiddel een ‘A’-teken (de A van COMAP) ter bevestiging van de correcte persing van de koppeling met de door COMAP vervaardigde machines. Alle Novopress-inzetstukken hebben een kleurcode per diameter om elke vergissing te vermijden.
Tabel van de kleurcode voor de inzetstukken Diameter
12
14
15
16
18
20
22
25
26
28
32
Kleurcode
bleu
marron
orange
jaune
blanc
rose
violet
pourpre
rouge
noir
vert
*Vorige generaties: SP1932, AFP101
16
Vergelijking van de pershulpmiddelen De SkinPress-fittingen werden ontworpen en gecertificeerd met de Novopress-hulpmiddelen. Niettemin werden er ook interne tests verricht met andere op de markt verkrijgbare pershulpmiddelen.
ROTHENBERGER
VIRAX
KLAUKE
REMS
Novopress
Onderstaande tabel vermeldt de verschillende pershulpmiddelen die compatibel zijn met SkinPress-fittingen.
14
16
18
20
26
32
40
50
63
TH
TH
TH
TH
TH
THL
TH
TH
TH
ACO 102*
O
O
O
O
O
O
-
-
-
ACO 202
O
O
O
O
O
O
O
O
O
ECO 301
-
-
-
-
-
-
O
O
O
MINI REMS
O
O
O
O
O
O
O
-
-
ECOPRESS
O
O
O
O
O
-
-
-
-
POWERPRESS AKKUPRESS
O
O
O
O
O
O
O
O
O
MINI KLAUKE (MAP2, MAP2L)
O
O
O
O
O
O
-
-
-
UAP2L UP2EL UP3EL
O
O
O
O
O
O
O
O
O
VIPER M20+
O
O
O
O
O
-
-
-
-
VIPER P22+
O
O
O
O
O
O
O
-
ROMAX compact
O
O
O
O
O
O
O
-
-
ROMAX Pressliner ROMAX Pressliner ECO ROMAX Pressliner AC ECO
O
O
O
O
O
O
O
O
O
*Vorige generaties: SP1932, AFP101
Voor ander op de markt verkrijgbaar gereedschap neemt u best contact op met COMAP.
17
1. Beschrijving van het systeem
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
1.3. Meerlagenbuizen 1.3.1. Tabel van de toepassingsklassen De meerlagenbuizen van COMAP beantwoorden aan EN ISO 21003-1. Tmax
TD Toepassingsklasse
DuurD
Tmal DuurD
DuurD
Typisch toepassingsgebied
°C
jaren
°C
jaren
°C
uren
1a
60
49
80
1
95
100
Warmwatertoevoer (60 °C)
2a
70
49
80
1
95
100
Warmwatertoevoer (70 °C)
20 + cumulatief 40 + cumulatief 60 20 + cumulatief 60 + cumulatief 80
2,5 20 25 14 25 10
70
2,5
100
100
Vloerverwarming en lage temperatuurradiatoren
90
1
100
100
Hoge temperatuur-radiatoren
4b
5b
Opgelet: deze internationale norm geldt niet voor de waarden Td, Tmax en Tmal die zich boven de in de tabel vermelde waarden situeren. a Een land naar keuze tussen de klassen 1 en 2 conform de nationale reglementering. b Wanneer er voor een klasse meer dan één Nominaal temperatuur wordt vermeld, moeten de termijnen worden samengeteld. ‘Plus cumulatief’ in de tabel verwijst naar een temperatuurprofiel van een welbepaalde temperatuur over een specifieke periode. (Bv. het Nominaal temperatuurprofiel voor 50 jaar voor klasse 5 is 20 °C voor 14 jaar, gevolgd door 60 °C voor 25 jaar, 80 °C voor 10 jaar, 90 °C voor 1 jaar en 100 °C voor 100 uur).
1.3.2. MultiSkin De MultiSkin meerlagenbuis van COMAP bestaat uit een in de lengte stuikgelaste aluminium buis, voorzien van een binnen- en buitenlaag in met elektronenstralen vernet polyethyleen. De verschillende lagen zijn onderling met elkaar verbonden door een hechtlaag van superieure kwaliteit. Het resultaat is de COMAP-meerlagenbuis die alle voordelen van buizen in kunststof en metaal combineert. De binnen- en buitenbuizen worden vervaardigd van polyethyleengranulaat met een hoge dichtheid (HDPE) en worden vervolgens vernet met behulp van elektronenstralen. Deze vernetting zorgt voor een aanzienlijke verbetering van de natuurlijke kwaliteiten van het polyethyleen en vergroot de drukweerstand van de buis, evenals de bestendigheid tegen temperatuurschommelingen. De buis voldoet hierdoor aan de strengste normen voor leidingwaterinstallaties en is zelfs bestand tegen agressieve stoffen. De aluminium buis garandeert intussen de zuurstofdichtheid en vormvastheid van de buis. En dankzij de overlangse lassing blijft de buis overal even dik. Bijgevolg zal de vernette buitenlaag, die via de hechtlaag op de aluminiumbuis wordt aangebracht, eveneens overal dezelfde dikte hebben. Dit heeft ook zo zijn voordelen voor het persen, omdat de perskrachten op die manier perfect evenredig verdeeld worden. Afhankelijk van de diameter van de buis wordt de dikte van de aluminiumlaag zodanig berekend dat de buis altijd een optimale drukweerstand biedt.
18
Binnenlaag in bijzonder sterk, met behulp van elektronenbundels vernet hogedichtheidspolyethyleen (PE-Xc)
Hechtlaag van superieure kwaliteit voor een homogene assemblage tussen de aluminiumlaag en de buitenlaag in PE-Xc
Buis van in de lengte stuikgelast en mechanisch gecontroleerd aluminium (AL)
Hechtlaag van superieure kwaliteit voor een homogene assemblage tussen de aluminiumlaag en de buitenlaag in PE-X
Buitenlaag in met behulp van elektronenstralen vernet hogedichtheidspolyethyleen (PE-X), uitstekende bescherming van het geheel
COMAP maakt MultiSkin-buizen waarvan de binnen- en buitenwanden vervaardigd zijn uit PE-Xc of met elektronenbundels vernet polyethyleen. PE
Polyethyleen
X
Vernetting
c Vernetting door middel van elektronenbundels, waarmee gedoeld wordt op de manier waarop het polyethyleen vernet werd. Polyethyleen is een kunststof die uit meerdere moleculeketens is opgebouwd. Deze ketens zijn niet rechtstreeks met elkaar verbonden. De basisstructuur wordt gehandhaafd door wederzijdse zwakke krachten tussen de moleculen. Bij verhitting hebben deze ketens de neiging om zich steeds verder van elkaar te verwijderen, waardoor het materiaal malser, elastischer en minder drukbestendig wordt en dus minder geschikt is voor sanitaire en verwarmingstoepassingen. De structuur van het hogedichtheidspolyethyleen
H C
Door de meerlagenbuis aan intense elektronenbundels bloot te stellen, ontstaan er transversale verbindingen tussen de verschillende moleculeketens van de kunststof. De elektronen scheiden de waterstofatomen van de verschillende polyethyleenketens. Daardoor kunnen de koolstofatomen zich met elkaar verbinden en een sterk vernette structuur vormen.
De vernetting met elektronenstralen Onstabiele of zwakke verbinding: H-C Stabiele en sterke verbinding: C=C
Dankzij de transversale verbindingen worden de bewegingen van de ketens ten opzichte van elkaar tot een minimum herleid. Voortaan zal de aldus versterkte structuur hier dus geen hinder meer van ondervinden wanneer de buis in contact komt met vloeistoffen met een hoge temperatuur of andere vormen van energie. Vernet polyethyleen vertoont dan ook een ideaal gedrag bij een continue druk- of temperatuurbelasting. De vernetting heeft het materiaal immers duurzamer gemaakt en een thermisch geheugen bezorgd. De structuur van het PE-Xc
19
1. Beschrijving van het systeem
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Toepassingen Verwarming en koeling, leidingwater, regenwater, gas (conform de lokale voorschriften), stookolie en andere toepassingen (voor meer informatie neemt u best contact op met COMAP).
Productvoordelen `Druk- en temperatuurbestendig: bestand tegen een bedrijfstemperatuur tot 95 °C en de toegestane maximale druk is 10 bar.
`Minimale lineaire uitzetting: dankzij de aanwezigheid van de aluminiumlaag is de uitzettingscoëfficiënt van de buis vergelijkbaar met die van koper en 8 keer kleiner dan die van een buis in gewone kunststof. De uitzettingscoëfficiënt is 0,025 mm/mK.
`Geringe drukverliezen: de gladde oppervlakken van de binnen- en buitenlagen voorkomen dat onzuiverheden kunnen aankorsten. Hierdoor blijven drukverliezen beperkt.
`Vormgeheugen: nadat ze rondgebogen is, behoudt de buis de gewenste vorm. De buis heeft geen thermisch geheugen zoals de andere buizen in kunststof. Dat vereenvoudigt en versnelt het gebruik ervan.
`Slijtvast: de buiten- en binnenlagen bestaan uit met elektronenbundels vernet polyethyleen en zijn dus niet gevoelig voor slijtage, zelfs niet bij hoge temperaturen of debieten.
`Zuurstofdicht: de ingewerkte aluminiumlaag voorkomt dat zuurstof tot in de buis kan doordringen. `Licht en gemakkelijk hanteerbaar: een snelle en eenvoudige installatie die tijd helpt besparen. De buis is flexibel en buitengewoon licht. Een rol van 200 m MultiSkin 16x2 weegt amper 25 kg.
`Geen geluidshinder: In tegenstelling tot de buizen in metaal zorgt deze buis niet voor geluidshinder door stroomgeluiden, op voorwaarde dat de juiste buisdiameter werd gekozen. Contactgeluiden kunnen dan weer vermeden worden door voor een juiste montage te zorgen.
`Corrosiebestendigheid: PEX is van nature ongevoelig voor corrosie.
20
1.3.2.1. Eigenschappen MultiSkin-buis Buisdiameter (mm)
14
16
16
18
18
20
20
26
26
32
40
50
63
MS4
MS4
MS2
MS4
MS2
MS4
MS2
MS4
MS2
MS4
MS4
MS4
MS4
Binnendiameter (mm)
10
12
12
14
14
16
16
20
20
26
33
42
54
Dikte van de wand (mm)
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3,5
4,0
4,5
Dikte van het aluminium (mm)
0,4
0,4
0,2
0,4
0,2
0,4
0,28
0,5
0,28
0,7
0,7
0,9
1,2
Toegestane maximale bedrijfs-temperatuur (°C)
95
95
95
95
95
95
95
95
95
95
95
95
95
Maximale bedrijfsdruk (bar)
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
Thermische geleidbaarheidscoëfficiënt (W/m/K)
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
Lineaire uitzettings-coëfficiënt (mm/m/K)
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
Ruwheid van het oppervlak van de binnenbuis (μ)
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
Zuurstofdiffusie (mg/l)
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Minimale manuele buigstraal / buitendiameter (mm)
≥ 5xDu
≥ 5xDu
≥ 5xDu
≥ 5xDu
≥ 5xDu
≥ 5xDu
≥ 5xDu
≥ 5xDu
≥ 5xDu
-
-
-
-
Minimale manuele buigstraal / binnendiameter (mm)
≥ 3xDu
≥ 3xDu
≥ 3xDu
≥ 3xDu
≥ 3xDu
≥ 3xDu
≥ 3xDu
≥ 3xDu
≥ 3xDu
-
-
-
-
108
125
101
132
125
147
129
285
261
390
528
766
1155
0,079
0,113
0,113
0,154
0,154
0,201
0,201
0,314
0,314
0,531
0,855
1,385
2,290
Type buis (MultiSkin4 / MultiSkin2)
Gewicht (g/m)
Inhoud (l/m)
21
1. Beschrijving van het systeem
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Markering De om de meter herhaalde print op de buis is als volgt gestructureerd: Markering
Definitie
COMAP
Geregistreerd merk
MultiSkin4
Naam van het product
Chauffage & TAP Eau
Toepassingen Logo
PE-Xc/Al/PE-X
Samenstelling van de buis (hogedichtheidspolyethyleen / aluminium / hogedichtheidspolyethyleen)
14x2
Maat buitendiameter x wanddikte
201110
Productiedatum
Lxx/xx
Lijncode en uur
HN000
Markeringscode
10bar/95°C
Nominaal bedrijfsdruk - max.temperatuur
Kiwa klasse2/10bar
Nederlandse certificering
Komo klasse 5/6bar
Nederlandse certificering
ISO10508
Internationale norm
DVGW DW-8501BR0402
Duitse certificering
ATG2432;2433
Belgische certificering
Atec 14/09/1481 CSTBat89-1481 Classe 5(80°C 6bars)Classe 4(60°C 6bars)-Classe 2(70°C 10 bars)
Franse certificering
UNI10954-1 Tipo A Classe 1 IIP UNI 319
Italiaanse certificering
AENOR 001/726 UNE 53961 EX Class1/6;2/6;4/6:5/6
Spaanse certificering
001m
Meteraanduiding
22
1.3.2.2. Voorgeïsoleerde MultiSkin De MultiSkin-buizen moeten voorzien worden van een door de fabrikant geleverde ronde thermische isolatie in geëxpandeerd PE-schuim om condensvorming, warmteverlies, expansie en geluidstransmissie te voorkomen. Bovendien moeten de buizen ter hoogte van hun kruisingen geïsoleerd worden, aangezien het op deze punten tot hoge temperaturen komt (effect van vloerverwarming). Het PE-schuim wordt beschermd door een rode of blauwe film in geëxtrudeerd PE. De thermische isolatie bevat geen CFK’s en heeft de volgende eigenschappen :
Eigenschappen 0,040 W/mK bij +40 °C
Isolatiewaarde (DIN 52613 / ISO 8497)
0,036 W/mK bij +10 °C
Brandklasse
B1 (DIN 4102)
Temperatuurbestendigheid
Van -40 °C tot +100 °C
Bedrijfstemperatuur
Van +5 °C tot +100 °C (EN 14707)
Geluidsisolatie
Tot 23 dB(A) (DIN 52218)
Dikte (rond)
6, 10 en 13 mm
Buisdiameter (mm)
14
16
16
18
18
20
20
26
26
32
MS4
MS4
MS2
MS4
MS2
MS4
MS2
MS4
MS2
MS4
Binnendiameter (mm)
10
12
12
14
14
16
16
20
20
26
Dikte van de wand (mm)
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
Dikte van het aluminium (mm)
0,4
0,4
0,2
0,4
0,2
0,4
0,28
0,5
0,28
0,7
Toegestane maximale bedrijfstemperatuur (°C)
95
95
95
95
95
95
95
95
95
95
Maximale bedrijfsdruk (bar)
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
Ruwheid van het oppervlak van de binnenbuis (μ)
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
Zuurstofdiffusie (mg/l)
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Minimale manuele buigstraal / buitendiameter (mm)
≥5x D
≥5x D
≥5x D
≥5x D
≥5x D
≥5x D
≥5x D
≥5x D
≥5x D
-
Minimale manuele buigstraal / binnendiameter (mm)
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
-
Inhoud (l/m)
0,079
0,113
0,113
0,154
0,154
0,201
0,201
0,314
0,314
0,531
Type buis (MultiSkin4 / MultiSkin2)
Lineaire uitzettingscoëfficiënt (mm/m/K)
23
1. Beschrijving van het systeem
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Voordelen Zonder CFK’s en HCFK’s
`Compact polyethyleen met gesloten cellen `Bestand tegen oplosmiddelen en chemische producten `Absorbeert schokken en trillingen `Bestand tegen temperaturen tussen -40 °C en +100 °C `Thermische geleidbaarheid: 0,040 W/m • K (zie hoofdstuk 3.4. Thermische verliezen voor voorgeïsoleerde buizen, p. 65) `Brandklasse E volgens norm EN 13501 `100 % recycleerbaar en risicoloos vanuit fysiologisch opzicht
1.3.2.3. MultiSkin met koker Voor de doorgang door muren of plafonds moeten de MultiSkin-buizen voorzien zijn van een koker. Teneinde de buizen te beschermen tegen elke eventuele schade tijdens bouwwerkzaamheden, wordt eveneens aangeraden om buizen met een beschermkoker (in polyethyleen) te gebruiken. De kokers zijn verkrijgbaar in de kleuren rood, blauw, geel of zwart.
Eigenschappen Buisdiameter (mm)
14
16
16
18
18
20
20
26
26
32
MS4
MS4
MS2
MS4
MS2
MS4
MS2
MS4
MS2
MS4
Binnendiameter (mm)
10
12
12
14
14
16
16
20
20
26
Dikte van de wand (mm)
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
0,4
0,4
0,2
0,4
0,2
0,4
0,28
0,5
0,28
0.7
20/25
20/25
20/25
20/25
20/25
23/28
23/28
28/34
28/34
36/42
Toegestane maximale bedrijfstemperatuur (°C)
95
95
95
95
95
95
95
95
95
95
Maximale bedrijfsdruk (bar)
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
Thermische geleidbaarheidscoëfficiënt (W/m/K)
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
Lineaire uitzettingscoëfficiënt (mm/m/K)
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
Ruwheid van het oppervlak van de binnenbuis (μ)
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
Zuurstofdiffusie (mg/l)
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Minimale manuele buigstraal / buitendiameter (mm)
≥5x D
≥5x D
≥5x D
≥5x D
≥5x D
≥5x D
≥5x D
≥5x D
≥5x D
-
Minimale manuele buigstraal / binnendiameter (mm)
≥ 3,5 xD
≥ 1,5 xD
≥ 1,5 xD
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
≥ 3,5 xD
-
Inhoud (l/m)
0,079
0,113
0,113
0,154
0,154
0,201
0,201
0,314
0,314
0,531
Type buis (MultiSkin4 / MultiSkin2)
Dikte van het aluminium (mm) Beschermkoker: binnendiameter (mm) / buitendiameter (mm)
24
MultiSkin4 ‘Twin’ met mantelbuis De MultiSkin 4 ‘Twin’ met mantelbuis bestaat uit twee buizen in PEXc/Al/PEXc en twee mantelbuizen in polyethyleen die onderling met elkaar verbonden zijn door middel van geperforeerde tussenbevestigingen. Dit alles op één enkele rol. De tussenbevestigingen houden de mantelbuizen samen en garanderen een perfecte afwerking bij installatie. De geperforeerde bevestigingen maken het bovendien mogelijk om de mantelbuizen van elkaar te scheiden wanneer dat nodig blijkt voor de installatiewerken. Om de inhoud van beide mantelbuizen gemakkelijk te kunnen onderscheiden, is een van de twee zilvergrijze buizen voorzien van een rode lijn.
1.3.2.4. MultiSkin4 Gas Het COMAP-systeem voor gas mag alleen gebruikt worden in de landen waar het systeem gekeurd en gecertificeerd werd, zoals Nederland en Italië. Het systeem is door Kiwa erkend voor gastoepassingen en is bedoeld voor de realisatie van gasinstallaties in woningen en het vervoer van gas volgens norm NPR-3378-10/NEN 1078, deel 10. Het systeem bestaat uit MultiSkin4 PEXc/AL/PEXc meerlagenbuizen, SkinPress-persfittingen voor gas en beschermkokers. De buizen en kokers hebben een gele kleur en zijn bedrukt met het merk en de vermelding Gastec Kiwa. Om de buizen tijdens bouwwerkzaamheden te beschermen, wordt aanbevolen om de buizen met koker (in polyethyleen) te gebruiken. Buisdiameter (mm)
16
20
26
32
MS4
MS4
MS4
MS4
Binnendiameter (mm)
12
16
20
26
Dikte van de wand (mm)
2
2
3
3
0,4
0,4
0,5
0,7
20/25
23/28
28/34
36/42
Toegestane maximale bedrijfstemperatuur (°C)
95
95
95
95
Maximale bedrijfsdruk (bar)
10
10
10
10
Thermische geleidbaarheidscoëfficiënt (W/m/K)
0,43
0,43
0,43
0,43
Lineaire uitzettingscoëfficiënt (mm/m/K)
0,025
0,025
0,025
0,025
Ruwheid van het oppervlak van de binnenbuis (μ)
7
7
7
7
Zuurstofdiffusie (mg/l)
0
0
0
0
Minimale manuele buigstraal / buitendiameter (mm)
≥ 5xDu
≥ 5xDu
≥ 5xDu
-
Minimale manuele buigstraal / binnendiameter (mm)
≥ 3xDu
≥ 3xDu
≥ 3xDu
-
125
147
285
390
0,113
0,201
0,314
0,531
Type buis (MultiSkin4 / MultiSkin2)
Dikte van het aluminium (mm) Beschermkoker: binnendiameter (mm) / buitendiameter (mm)
Gewicht (g/m) Inhoud (l/m)
25
1. Beschrijving van het systeem
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
1.3.3. BetaSkin BetaSkin is een compleet gamma meerlagenbuizen, van 14 tot 32 mm diameter, in PE-RT met een aluminium kern voor een betere flexibiliteit van de buis. De buizen worden gemaakt conform norm EN ISO 21003 en zijn verkrijgbaar op rollen, voorgeïsoleerd en beschermd in een gegolfde buitenbuis. De BetaSkin meerlagenbuizen combineren de voordelen van buizen in kunststof en metaal. Ze zijn flexibel en stevig en ook erg goed bestand tegen hoge drukwaarden en temperaturen. De BetaSkin-buizen zijn samengesteld uit een in de lengte stuikgelaste aluminium laag (0,2 mm), voorzien van een binnen- en buitenlaag in PE-RT polyethyleen. Al deze lagen worden door een sterk kleefmiddel samengehouden.
Toepassingen Verwarming en koeling, leidingwater, regenwater, stookolie en andere toepassingen (voor meer informatie neemt u best contact op met COMAP).
Productvoordelen `Druk- en temperatuurbestendig: bestand tegen een bedrijfstemperatuur tot 70 °C en de toegestane maximale druk is 10 bar.
`Minimale lineaire uitzetting: dankzij de aanwezigheid van de aluminiumlaag is de uitzettingscoëfficiënt van de buis vergelijkbaar met die van koper en 8 keer kleiner dan die van een buis in gewone kunststof. De uitzettingscoëfficiënt is 0,023 mm/mK.
`Geringe drukverliezen: de gladde oppervlakken van de binnen- en buitenlagen voorkomen dat onzuiverheden kunnen aankorsten. Dit gladde oppervlak resulteert in minimale drukverliezen.
`Vormgeheugen: nadat ze gebogen is, behoudt de buis de gewenste vorm. De buis heeft geen thermisch geheugen zoals de andere buizen in kunststof. Dat vereenvoudigt en versnelt het gebruik ervan.
`Slijtvast: de buiten- en binnenlagen bestaan uit met elektronenbundels vernet polyethyleen en zijn dus niet gevoelig voor slijtage, zelfs niet bij hoge temperaturen of debieten.
`Volledig zuurstofdicht: de ingewerkte aluminiumlaag voorkomt dat zuurstof tot in de buis kan doordringen. `Licht en gemakkelijk hanteerbaar: een snelle en eenvoudige installatie die geld en tijd helpt besparen. De buis is flexibel en buitengewoon licht. Een rol van 200 m BetaSkin 16x2 weegt amper 21 kg.
`Geen geluidshinder: In tegenstelling tot de buizen in metaal zorgt deze buis niet voor geluidshinder door stroomgeluiden, op voorwaarde dat de juiste buisdiameter werd gekozen. Contactgeluiden kunnen dan weer vermeden worden door voor een juiste montage te zorgen.
`Corrosiebestendigheid: PEX is van nature ongevoelig voor corrosie.
26
Bovenlaag in PE-RT: bescherming tegen de buitenelementen
Aluminiumlaag met geoptimaliseerde dikte en stuiklassing Binnenlaag in PE-RT: bescherming tegen corrosie
Grote hechtkracht: cohesie
Grote hechtkracht: cohesie
1.3.3.1. Eigenschappen BetaSkin-buizen Buisdiameter (mm)
14
16
18
20
26
32
Binnendiameter (mm)
10,0
12,0
14,0
16,0
20,0
26,0
Dikte van de wand (mm)
2,0
2,0
2,0
2,0
3,0
3,0
Dikte van het aluminium (mm)
0,20
0,20
0,24
0,28
0,28
0,35
Toegestane maximale bedrijfstemperatuur (°C)
95
95
95
95
95
95
Maximale bedrijfsdruk (bar)
10
10
10
10
10
10
Thermische geleidbaarheidscoëfficiënt (W/m/K)
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
0,43
Lineaire uitzettingscoëfficiënt (mm/m/K)
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
0,025
Ruwheid van het oppervlak van de binnenbuis (μ)
7
7
7
7
7
7
Zuurstofdiffusie (mg/l)
0
0
0
0
0
0
Minimale manuele buigstraal / buitendiameter (mm)
5xD
5xD
5xD
5xD
10 x D
-
Minimale manuele buigstraal / binnendiameter (mm)
2xD
2xD
2xD
2xD
5xD
-
92
105
125
140
260
350
0,079
0,113
0,154
0,201
0,314
0,531
Gewicht (g/m) Inhoud (l/m)
27
1. Beschrijving van het systeem
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
1.3.3.2. Isolatie BetaSkin-buizen De BetaSkin-buizen moeten voorzien worden van een door de fabrikant geleverde ronde thermische isolatie in geëxpandeerd PE-schuim om condensvorming, warmteverlies, expansie en geluidstransmissie te voorkomen. Bovendien moeten de buizen ter hoogte van hun koppelingspunten ook geïsoleerd worden, aangezien de temperatuur hier sterk kan oplopen (effect van vloerverwarming). Het PE-schuim wordt beschermd door een rode of blauwe film in geëxtrudeerd PE. De thermische isolatie bevat geen CFK’s en heeft de volgende eigenschappen:
Eigenschappen Isolatiewaarde (DIN 52613 / ISO 8497)
0,040 W/mK tot +40 °C 0,036 W/mK tot +10 °C
Brandklasse
B1 (DIN 4102)
Temperatuurbestendigheid
-40 °C tot +100 °C
Bedrijfstemperatuur
+5 °C tot +100 °C (EN 14707)
Geluidsisolatie
Jusqu’à 23 dB(A) (DIN 52218)
Dikte (rond)
6, 10 et 13 mm
1.3.3.3. BetaSkin-buizen met koker Voor de doorgang door muren of plafonds moeten de BetaSkin-buizen voorzien zijn van een koker. Teneinde de buizen te beschermen tegen elke eventuele schade tijdens bouwwerkzaamheden, wordt eveneens aangeraden om buizen met een beschermkoker (in polyethyleen) te gebruiken. De buizen zijn verkrijgbaar in de kleuren rood, blauw, geel of zwart.
Eigenschappen Buisdiameter (mm)
14
16
18
20
26
32
Binnendiameter van de koker (mm)
20
20
20
23
28
36
Buitendiameter van de koker (mm)
25
25
25
28
34
42
28
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
1. Beschrijving van het systeem
Markering De om de meter herhaalde markering op de BetaSkin-buis is als volgt gestructureerd: Marquage
Définition
>I< 0 m
Meteraanduiding
Logo
BetaSkin STD
Naam van het product
Verwarming & sanitair
Toepassingen
PE-RT/AL/PE-HD
Samenstelling van de buis
14x2
Maat buitendiameter x wanddikte
Sauerstoffdicht max 95°C of 12 bar
Maat buitendiameter x wanddikte
SKZ A 275
Duitse certificering
DVGW BR 0398
Duitse certificering
classe 2 [70°C 6bar] classe 4 [60°C 6bar] classe 5 [80°C Franse certificering 6bar] ATEC 14/07-1218 [CSTbat logo] 78-1218 AENOR [AENOR logo] 001/736 Clases 1/2/4/5-6 bar UNE-53960 EX
Spaanse certificering
26.12.11 10:30 217
Datum, uur en productielijn
A.-Nr: 12345 123
Serienummer
29
DEEL A SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
HOOFDSTUK 2 Uitvoering
30
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
2. UITVOERING 2.1. Planning 2.1.1. Minimale ruimte tussen buis en muur voor een pershulpmiddel Onderstaande tabellen vermelden de minimale werkruimte die nodig is voor een correcte persing van de fitting met het gepaste hulpmiddel. De afstanden in kwestie hebben betrekking op de configuraties bij een algemene installatie die systematisch weergegeven worden in de Figuurn 1 en 2. Buisdiameter (mm)
X (mm)
Y (mm)
Buisdiameter (mm)
X (mm)
Y1
Y2
14
31
67
14
35
52
75
16
31
68
16
35
52
76
18
31
69
18
35
52
77
20
31
70
20
35
52
78
26
31
74
26
35
53
83
32
31
78
32
35
53
87
40*
75
110
40*
75
75
110
50*
85
120
50*
85
85
120
63*
90
130
63*
90
90
130
* Met kettingen geperste fittingen
X
2. Uitvoering
* Met kettingen geperste fittingen
X
Y
Y2
Y1
Figuur 1: Installatie tegen een muur
Figuur 2: Installatie onderaan een muur
2.1.2. Buiging van de buis Voor de buizen met een diameter groter dan 26 mm moeten gebogen verbindingsstukken worden gebruikt. De buizen kunnen manueel of met behulp van een buigveer voor intern of extern gebruik gebogen worden. Voor de buizen met een diameter kleiner dan of gelijk aan 26 mm moeten onderstaande buigstralen gerespecteerd worden: Type buis
MultiSkin en BetaSkin
MultiSkin
BetaSkin
Buisdiameter (DU - in mm)
Minimale buigstraal met buitendiameter (mm)
Minimale buigstraal met binnendiameter (mm)
Minimale buigstraal met binnendiameter (mm)
16
80 (5 x Du)
48 (3 x Du)
32 (2 x Du)
20
100 (5 x Du)
60 (3 x Du)
40 (2 x Du)
26
130 (5 x Du)
78 (3 x Du)
52 (2 x Du)
Het beginpunt van een buiging moet zich op minstens 5 keer de buitendiameter van de buis bevinden. Gelieve de buizen niet te verwarmen om ze te buigen. 31
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
2.1.3. Compensatie van de uitzetting Nota: voor de berekening van de warmte-uitzetting, zie hoofdstuk 3.2 Warmte-uitzetting.
Compensatie van de uitzetting in Z- en L-vorm Bij een aanzienlijke uitzetting moet de compensatie van de uitzetting berekend en op de installatie toegepast worden. Hierdoor kunnen al te sterke spanningen binnenin het netwerk vermeden worden, die de verschillende aansluitingen zouden kunnen vervormen en beschadigen. De formule waarmee de compensatie van de uitzetting wordt berekend, luidt als volgt :
Bd = k1 x √(de xΔL) Bd
Lengte van de compensatiearmen
mm
k1
Constante van de meerlagenbuis
33
ΔL
Lineaire uitzetting
mm
de
Buitendiameter van de buis
mm
Bd
L
Vast punt of fitting Glijdend punt
Voorbeeld: Berekening van de compensatie van een distributienet bestaande uit 24 m meerlagenbuizen met een diameter van 20 mm dat is blootgesteld aan een temperatuurverschil van 50 °C. Hier willen we de lengte van de arm Bd berekenen om de uitzetting ΔL te compenseren.
ΔL =
x L x Δ = 0,025 (MultiSkin4-coëfficiënt) x 24 m x 50 °C = 30 mm
De lineaire uitzetting van het netwerk bedraagt 30 mm (volgens hoofdstuk 3.2 lineaire uitzetting).
Door gebruik te maken van grafiek 1 of tabel 1 krijgen we een compensatielengte van ca. 800 mm (in het rood aangeduid).
De analytische berekening levert ons het volgende op:
Bd = k1 x √(de xΔL) Bd=33 x √(20 x30) Bd = 808 mm
32
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Lengte van de Bd-compensatiearmen (mm)
Ø 63 mm Ø 50 mm Ø 40 mm Ø 32 mm Ø 26 mm Ø 20 mm Ø 18 mm Ø 16 mm Ø 14 mm
Grafiek 1: Lengte van de Bd-compensatiearmen (mm)
2. Uitvoering
800
Uitzetting ΔL (mm)
Lengte van de Bdcompensatiearmen (mm)
Buisdiameter (mm)
Lineaire uitzetting ΔL (mm)
14
16
18
20
26
32
40
50
63
2
175
187
198
209
238
264
295
330
370
4
247
264
280
295
337
373
417
467
524
6
302
323
343
361
412
457
511
572
642
8
349
373
396
417
476
528
590
660
741
10
390
417
443
467
532
590
660
738
828
12
428
457
485
511
583
647
723
808
907
14
462
494
524
552
630
698
781
873
980
16
494
528
560
590
673
747
835
933
1048
18
524
560
594
626
714
792
885
990
1111
20
552
590
626
660
753
835
933
1044
1171
22
579
619
657
692
789
876
979
1094
1229
24
605
647
686
723
824
915
1022
1143
1283
26
630
673
714
753
858
952
1064
1190
1336
28
653
698
741
781
890
988
1104
1235
1386
30
676
723
767
808
922
1022
1143
1278
1435
Tabel 1: Lengte van de Bd-compensatiearmen (mm))
33
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Compensatie van de uitzetting in U-vorm Nota: voor de berekening van de warmte-uitzetting, zie hoofdstuk 3.2 Warmte-uitzetting.
Bij een aanzienlijke uitzetting kan een compensatie van de uitzetting in U-vorm berekend en op de installatie toegepast worden. Hierdoor kan elke spanning die de verschillende aansluitingen zou kunnen vervormen en beschadigen binnenin het netwerk vermeden worden. De formule waarmee de compensatie van de uitzetting (in millimeter) wordt berekend, luidt als volgt:
Lb = k2 x √(de xΔL)
Lb = Bd/1.8
et
Lengte van de compensatiearmen
mm
k2
Constante van de meerlagenbuis
18,33
ΔL
Lineaire uitzetting
mm
de
Buitendiameter van de buis
mm
Lb
Lb
L1
L2 Vast punt Glijdend punt
Voorbeeld : Berekening van de compensatie van een distributienet bestaande uit 24 m meerlagenbuizen met een diameter van 20 mm dat is blootgesteld aan een temperatuurverschil van 50 °C. Hier willen we de lengte van de arm Bd berekenen om de uitzetting ΔL te compenseren. ΔL = Į x L x Δș = 0,025 (MultiSkin4-coëfficiënt) x 24m x 50°C = 30 mm De lineaire uitzetting van het netwerk bedraagt 30 mm (volgens hoofdstuk 3.2 Warmte-uitzetting). Door gebruik te maken van grafiek 2 of tabel 2 krijgen we een compensatielengte van ca. 450 mm (in het rood aangeduid).
De analytische berekening levert ons het volgende op:
Lb = k2 x √(de xΔL) Lb=18,33 x √(20 x30) Lb = 449 mm
34
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Lengte van de Ld-compensatiearmen (mm)
Ø 63 mm Ø 50 mm
Grafiek 2: Lengte van de Ld-compensatiearmen (mm)
Uitzetting ΔL (mm)
Lengte van de Ldcompensatiearmen (mm)
Buisdiameter (mm)
Lineaire uitzetting ΔL (mm)
14
16
18
20
26
32
40
50
63
2
97
104
110
116
132
147
164
183
206
4
137
147
156
164
187
207
232
259
291
6
168
180
190
201
229
254
284
317
356
8
194
207
220
232
264
293
328
367
412
10
217
232
246
259
296
328
367
410
460
12
238
254
269
284
324
359
402
449
504
14
257
274
291
307
350
388
434
485
544
16
274
293
311
328
374
415
464
518
582
18
291
311
330
348
397
440
492
550
617
20
307
328
348
367
418
464
518
580
651
22
322
344
365
384
438
486
544
608
682
24
336
359
381
402
458
508
568
635
713
26
350
374
397
418
477
529
591
661
742
28
363
388
412
434
495
549
613
686
770
30
376
402
426
449
512
568
635
710
797
Tabel 2: Lengte van de Ld-compensatiearmen (mm)
35
2. Uitvoering
Ø 40 mm Ø 32 mm Ø 26 mm Ø 20 mm Ø 18 mm Ø 16 mm Ø 14 mm
450
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Overige aanbevelingen Wanneer de buizen van een rek in een opgaande buis in een koker overgaan, moet er ook op toegezien worden dat de buizen vrij kunnen bewegen. Ook hier kan de variatie in lengte opgevangen worden door een compensatiearm. De compensatiearm zal in dat geval de op- en neergaande bewegingen absorberen.
Als de koker voldoende groot is en er nog voldoende plaats overblijft voor de installatie van de berekende compensatiearm, volstaat het om de buis te voorzien van een omhulsel op de plaats waar de buis door de muur heen gaat.
Als de koker te klein is voor de installatie van de berekende compensatiearm, zal de doorgang vergroot moeten worden om de buis voldoende bewegingsruimte te geven. Op de plek waar de buis door de muur heen gaat, moet de buis voorzien worden van een isolatie in polyethyleen.
2.1.4. Bevestiging van de buizen Een correcte compensatie van de uitzetting hangt ook af van de methodes die gebruikt worden voor de bevestiging van de buizen, zoals beugels en glijdende dragers. De bevestigingspunten mogen daarbij alleen voorzien worden op de rechte stukken buis en dus niet op de fittingen. Plaats ook nooit glijdende dragers als bevestigingsmiddel in de buurt van een buisfitting. Zie er verder op toe dat de beugels zodanig zijn geplaatst dat ze niet als vaste dragers fungeren. Bij rechte buissegmenten zonder uitzettingscompensator doet u er daarnaast goed aan om maar één enkele glijdende drager te gebruiken, kwestie van eventuele vervormingsproblemen te vermijden. Plaats de desbetreffende drager daarbij zo veel mogelijk in het midden van het rechte stuk buis, zodat de minste uitzetting in beide richtingen verspreid wordt en de benodigde lengte voor het compenseren van de uitzetting met de helft vermindert.
Benodigde ruimte tussen twee bevestigingen: Er wordt aanbevolen om met rubber beklede glijdende dragers te gebruiken teneinde eventuele geluiden en trillingen op te vangen en voor een betere verdeling van de belasting te zorgen. Buisdiameter (mm)
14
16
18
20
26
32
40
50
63
B (m) max.
1
1
1
1
1,5
2
2
2,5
2,5
36
B
B
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
2.1.5. Inbouw Om de uitzetting van de buis op te vangen in de bedekking van de dekvloer, moet minstens om de 10 m een voorgeïsoleerde uitzettingsbocht voorzien worden. Wanneer daarvoor gezorgd is, kan de naakte COMAP-buis in de bekleding (in zand of cement) of in de muur ingewerkt worden. Niettemin raden we u aan om de buizen altijd van een koker of, indien mogelijk, isolatie te voorzien. De koker vervult een beschermende functie, terwijl isolatie niet alleen beschermt en voor een thermische isolatie zorgt, maar ook de vorming van condensatie voorkomt. Om de dikte van de isolatie te bepalen, kan de volgende regel worden toegepast: 1,5 x ΔL (lengtevariatie). De elementen in metaal van de ingebouwde fittingen moeten tegen corrosie beschermd worden. Daarvoor kan gezorgd worden door middel van gemakkelijk toegankelijke en waterdichte inbouwdozen, een met tape afgedichte mantel of een met tape afgedichte koker uit kunststof cellenmateriaal. De hiervoor gebruikte materialen mogen noch de buis, noch de fitting aantasten. Net zoals bij de doorgang door muren moeten ook de buizen die door plafonds heen gaan, minstens voorzien worden van een koker. Verder mogen deze buizen nooit gebogen worden ter hoogte van een scherpe rand om doorknikken te vermijden. We raden u dan ook aan om randen af te ronden.
2.1.6. Aanbeveling voor gasinstallaties (NPR 3378-10 NL) `Het leidingtraject moet zo gekozen worden dat de kans op beschadiging door bijvoorbeeld boren of spijkeren zo gering mogelijk is.
`Bij bochten moet de voorgeschreven minimale buigstraal gerespecteerd worden. Geknikte leidingen moeten `In muren moet de sleuven zodanig diep zijn dat de kortste afstand tussen de leiding en het buitenvlak van de muur minstens 10 mm bedraagt.
`Voor leidingen in vloeren moet de kortste afstand tussen de leiding en het buitenkant van de vloer minstens 20 mm bedragen.
`Gedurende de bouwactiviteiten moeten de leidingen afgestopt worden, zodat er geen stof of vuil in de buizen kan komen. Eventueel stof of vuil dat toch in de buizen terechtgekomen zou zijn, moet met behulp van inert gas of perslucht verwijderd worden.
`Buizen en fittingen die oppervlaktebeschadigingen vertonen, mogen niet gebruikt worden. `Voor elke doorgang doorheen een (holle) muur moet een buis met koker gebruikt worden. Daarnaast moet ook voor de kortste afstand geopteerd worden.
37
2. Uitvoering
vermeden worden.
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
2.1.7. Aanbeveling voor de installatie van de SkinPress PPSU fittingen
SKINPr
s PPSU Instructies:
Instructies:
Inbouw
Flexibiliteit koppeling ...overdrijf niet in de flexibiliteit van de fitting
...een ingebouwde fitting mag niet vast zitten
<90°
...gebruik 2 fittings waar nodig
... maar moet vrij kunnen bewegen
Instructies:
Instructies:
Vast punt ...het bevestigingspunt niet plaatsen op de fitting*
Glijpunt ...de positie van het glijpunt mag in geen geval de dilatatie van de buis belemmeren!
Dilatatie
Dilatatie
...maar op de buis om de dilatatie aan beide zijden toe te staan
Dilatatie ...beste plaatsing is in het midden van de buis voor een evenredige sprijding van de drukken
* respecteer de minimale afstand tussen twee verankeringspunten
Instructies:
Instructies:
Kracht resistentie De SkinPress koppelingen zijn resistent in het kader van een correct gebruik. De beperkingen zijn :
Chemische resistentie In heel specifieke gevallen kunnen de producten hieronder een invloed hebben op de resistentie van de PPSU
Verf Laat geen zware zaken vallen op de koppelingen
Detergenten
hou geen permanente externe druk op de buis en de koppelingen wanneer de buizen niet vlak liggen of mekaar overlappen
afdichtingsproducten
Min = -20°C Max = 10 Bars Max = 95°C Voor meer info, contacteer Comap
38
Voegmiddelen
lijmen / schuim
Ontspettingsmiddelen
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
2.2. Installatie 2.2.1. Afsnijden van de buis op de juiste lengte Snijd de buis af met een buissnijder door deze in een hoek van 90° te plaatsen. Zo kunt u de buis mooi afsnijden, zonder bramen. Vergeet bij uw berekeningen niet om rekening te houden met de lengte van de buis binnenin de fitting (afmeting ‘A’). Buisdiameter (mm)
14
16
18
20
26
32
40
50
63
A (m)
22,15
22,15
22,15
22,15
23,15
23,15
23,15
40,00
40,00
90
A
2.2.2. Ontbramen van de buis
2.2.3. Montage van de fitting en de buis Steek de buis in de persfitting tot aan de insteekdieptemarkering door deze lichtjes te draaien en in de lengte naar binnen te duwen. De insteekdieptemarkering moet zichtbaar blijven. Bij fittingen zonder aanslag moeten de fittingen minstens tot aan de gemarkeerde insteekdiepte ingebracht worden. Wanneer u bij het inbrengen van de buis te veel kracht uitoefent, kan de O-ring beschadigd raken. Daardoor mag u dit ook niet doen. Nota: de SkinPress-fittingen in messing en in PPSU kunnen bij temperaturen tot -10 °C geplaatst worden.
2.2.4. Persing Controleer de persbek en de hulzen op onzuiverheden vooraleer u begint te persen. Bij aanwezigheid van zulke onzuiverheden dient u deze eerst te verwijderen. Verder moet ook de persmachine in perfect werkende staat verkeren en dienen de gebruiks- en onderhoudsinstructies van de leverancier nageleefd te worden. Het gebruik van geschikte persbekken en hulzen die aangepast zijn aan de gebruikte fittingen is verplicht. Voor een betrouwbare persing moet het pershulpmiddel de Visu-Control®-ring van de SkinPress-fitting volledig omsluiten. Eenmaal er met persen begonnen wordt, mag de bewerking ook nooit onderbroken worden. De Visu-Control®-technologie zorgt daarbij voor een zicht- en tastbare persingscontrole (vervorming van de ring).
Nota: het is ten stelligste verboden om de Visu-Control®-ring te verwijderen of te breken. Dat zou afbreuk doen aan de goede werking en de levensduur van het systeem.
39
2. Uitvoering
Gebruik een COMAP-kalibreertoestel om de buis zijn cilindervorm terug te geven en alle bramen te verwijderen. Ga visueel na of de randen van de buis proper en afgeschuind zijn, kwestie van de ring binnenin de fitting niet te beschadigen.
DEEL A SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
HOOFDSTUK 3 Specifieke technische gegevens
40
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
3. SPECIFIEKE TECHNISCHE GEGEVENS 3.1. Weerstand van de SkinPress-fittingen 3.1.1. Mechanische weerstand Onderstaande tabel toont de verschillende mechanische weerstanden die getest werden op de SkinPress Water, SkinPress Gas en SkinPress PPSU fittingen en de referentienormen die voor de berekening van deze waarden gebruikt werden. Nota: De SkinPress en SkinPress Gas fittingen worden uit messing vervaardigd (CW617N). De SkinPress PPSU fittingen worden van polyfenylsulfon (PPSU) gemaakt.
SkinPress Gas
Norm
Dichtheid (g/cm3)
8,43
EN12165
Treksterkte (MPa)
430
EN12165 (test EN ISO 6892)
Rek bij breuk (%)
10 tot 35
EN12165 (test EN ISO 6506)
96000
EN12165 (test EN ISO 6506)
885 tot 900
EN12165
113
EN12165
SkinPress PPSU
Norm
Dichtheid (g/cm3)
1,30
ASTM D792
Treksterkte (MPa)
69,6
ASTM D368
Rek bij breuk (%)
60
ASTM D368
2340
ASTM D368
Buigsterkte (MPa)
91
ASTM D790
Buigmodule (MPa)
2410
ASTM D790
Glasovergangstemperatuur (°C)
220
ASTM E1536
Thermische geleidbaarheidscoëfficiënt bij 23 °C (W/m*K)
0,35
ASTM C177
Izod schokbestendigheid (J/m) bij 23 °C
690
ASTM D256
Brandklasse
V-0
UL 94
Elasticiteitsmodule (MPa) Smeltpunt (°C) Thermische geleidbaarheidscoëfficiënt bij 23 °C (W/m*K)
Elasticiteitsmodule (MPa)
3. Specifieke technische gegevens
SkinPress
41
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
3.1.2. Chemische weerstand van PPSU Onderstaande tabel lijst de verschillende stoffen op waarvoor polyfenylsulfon (PPSU) al dan niet gevoelig is. Het is belangrijk om de samenstelling van verven, lijmen, schoonmaakmiddelen, ontsmettingsmiddelen, isolatiematerialen, vernissen, enz. te controleren, die deze stoffen zouden kunnen bevatten, alvorens ze aan te brengen op de SkinPress PPSU fittingen. De SkinPress PPSU fittingen zijn niet compatibel met het gebruik van polyurethaanschuim. Voor elke andere stof neemt u best contact op met COMAP. Nota: het is verboden om polyurethaanschuim te gebruiken in situaties, waarbij er sprake is van een rechtstreeks contact tussen het schuim en de SkinPress PPSU fittingen.
Organische stoffen Trichloorethaan
Weerstand Ja
Aceton
Neen
Benzeen
Neen
Butanol
Ja
Butylacetaat
Ja
Carbitol
Ja
Cyclohexaan
Ja
Ethanol
Neen
Ethylacetaat
Neen
Ethyleenglycol
Ja
Formaldehyde
Ja
Glycerol
Ja
Methanol
Neen
Tolueen
Neen
N-butaan
Neen
Iso-octaan
Neen
Methylethylketon
Neen
Ethoxyethanol
Neen
Tetrachloorkoolstof
Ja
Azijnzuur (max. 20 %)
Ja
Zwavelzuur (max. 20 %)
Ja
Anorganische stoffen
Weerstand
Azijnzuur
Neen
Azijnzuuranhydride
Neen
Citruszuur
Ja
Mierezuur
Ja
Zoutzuur
Neen
Salpeterzuur
Neen
Oliezuur
Ja
Kaliumhydroxide
Ja
Natriumhydroxide
Neen
Zwavelzuur
Neen
42
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
3.2. Warmte-uitzetting Nota: voor het compenseren van de warmte-uitzetting, zie pagina 29 (2.1.4 Compensatie van de warmte-uitzetting)
Alle metalen zetten uit bij warmte en krimpen bij koude. Er moet dan ook rekening gehouden worden met de door de temperatuurschommelingen veroorzaakte lengtevariatie van de buizen. Lengte en temperatuurvariatie zijn de twee variabelen die bepalend zijn voor de lineaire uitzetting. De formule voor de berekening van de lineaire uitzetting luidt als volgt:
ΔL= Į x L x Δș ΔL
Lineaire uitzetting
mm
Į
Uitzettingscoëfficiënt voor MultiSkin-buis Uitzettingscoëfficiënt voor BetaSkin-buis
0,025 mm/m/°K 0,025 mm/m/°K
L
Lengte van de buis
m
ǻș
Temperatuurverschil
°K
De tabellen en grafieken 3 en 4 tonen u de uitzettingswaarden voor de MultiSkin- en BetaSkin-buizen in functie van lengte en temperatuurstijging.
Voorbeeld: Een netwerk van 24 m meerlagenbuizen met een diameter van 20 mm is blootgesteld aan een temperatuurschommeling van 50 °C. Het gebruik van de formule voor de berekening van de uitzetting levert ons het volgende resultaat op: ǻl = Į x L x ǻș ǻl = 0,025 x 24 x 50 = 30 mm Wanneer we gebruikmaken van grafiek 3 of tabel 3 (zie de kaders op de volgende pagina), komen we bij hetzelfde resultaat uit. Bij een buislengte van meer dan 10 m moeten ook de verschillende lineaire uitzettingswaarden in aanmerking genomen worden.
3. Specifieke technische gegevens
12,5 mm (10 m) + 12,5 mm (10 m) + 5 mm (4 m) = 30 mm (24 m)
43
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
3.2.1. Lineaire uitzetting van de MultiSkin-buis Buizen
Uitzetting ΔL (mm)
26
10 m
24 9m
22
8m
20 18
7m
16
6m
14 12,5
5m
12 10
4m
8
3m
6
5
2m
4 1m
2 0 10
0
20
30
40
50
60
70
80
Grafiek 3: Lineaire uitzetting ΔL (mm)
100
Temperatuurverschil Δș(°K)
Uitzetting ΔL (mm)
Temperatuurverschil Δ (°K)
Buislengte L (m
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1
0,25
0,50
0,75
1,00
1,25
1,50
1,75
2,00
2,25
2,50
2
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
3,50
4,00
4,50
5,00
3
0,75
1,50
2,25
3,00
3,75
4,50
5,25
6,00
6,75
7,50
4
1,00
2,00
3,00
4,00
5,00
6,00
7,00
8,00
9,00
10,00
5
1,25
2,50
3,75
5,00
6,25
7,50
8,75
10,00
11,25
12,50
6
1,50
3,00
4,50
6,00
7,50
9,00
10,50
12,00
13,50
15,00
7
1,75
3,50
5,25
7,00
8,75
10,50
12,25
14,00
15,75
17,50
8
2,00
4,00
6,00
8,00
10,00
12,00
14,00
16,00
18,00
20,00
9
2,25
4,50
6,75
9,00
11,25
13,50
15,75
18,00
20,25
22,50
10
2,50
5,00
7,50
10,00
12,50
15,00
17,50
20,00
22,50
25,00
Tabel 3: lineaire uitzetting ΔL (mm)
44
90
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
3.2.2. Lineaire uitzetting van de BetaSkin-buis Uitzetting ΔL (mm)
Buizen
26 24
10 m
22
9m
20
8m
18 7m
16 14
6m
12
5m
10
4m
8 3m
6 4
2m
2
1m
0 10
20
30
40
50
60
70
80
Grafiek 4: Lineaire uitzetting ΔL (mm)
90
100
Temperatuurverschil Δș(°K)
Uitzetting ΔL (mm)
Temperatuurverschil Δ (°K)
Buislengte L (m)
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1
0,23
0,46
0,69
0,92
1,15
1,38
1,61
1,84
2,07
2,30
2
0,46
0,92
1,38
1,84
2,30
2,76
3,22
3,68
4,14
4,60
3
0,69
1,38
2,07
2,76
3,45
4,14
4,83
5,52
6,21
6,90
4
0,92
1,84
2,76
3,68
4,60
5,52
6,44
7,36
8,28
9,20
5
1,15
2,30
3,45
4,60
5,75
6,90
8,05
9,20
10,35
11,50
6
1,38
2,76
4,14
5,52
6,90
8,28
9,66
11,04
12,42
13,80
7
1,61
3,22
4,83
6,44
8,05
9,66
11,27
12,88
14,49
16,10
8
1,84
3,68
5,52
7,36
9,20
11,04
12,88
14,72
16,56
18,40
9
2,07
4,14
6,21
8,28
10,35
12,42
14,49
16,56
18,63
20,70
10
2,30
4,60
6,90
9,20
11,50
13,80
16,10
18,40
20,70
23,00
Tabel 4: lineaire uitzetting ΔL (mm)
45
3. Specifieke technische gegevens
0
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
3.3. Drukverliezen 3.3.1. Lineaire drukverliezen Elke vloeistof die door een leiding stroomt, wordt onderweg geconfronteerd met doorstroomweerstanden, wat zich manifesteert in de vorm van drukvallen in het systeem. Daarbij dienen we een onderscheid te maken tussen continue en lokale drukverliezen. Een continu drukverlies wordt voornamelijk veroorzaakt door een doorstroomweerstand in rechte stukken buis, die zelf hoofdzakelijk voortvloeit uit de wrijving tussen de vloeistof en de wand van de buis. Een lokaal drukverlies is daarentegen het gevolg van doorstroomweerstanden die veroorzaakt worden door turbulenties die zich bv. kunnen voordoen ten gevolge van een verandering van binnendiameter, een vertakking, een elleboog, enz.
Sanitaire toepassing (20 °C) Drukverliezen (Pa/m)
Grafiek 5: Drukverliestabel voor sanitaire toepassingen
46
Debiet (l/min)
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Debiet l/min 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3 3,2 3,4 3,6 3,8 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 7,5 8 8,5 9 9,5 10 10,5 11 11,5 12 12,5 13 13,5 14 14,5 15 15,5 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 75 80 85 90 95 100
m/s 0,11 0,13 0,15 0,17 0,19 0,21 0,23 0,25 0,28 0,30 0,32 0,34 0,36 0,38 0,40 0,42 0,45 0,47 0,49 0,51 0,53 0,55 0,57 0,59 0,62 0,64 0,68 0,72 0,76 0,81 0,85 0,95 1,06 1,17 1,27 1,38 1,49 1,59 1,70 1,80 1,91 2,02
14x2 Pa/m 34 43 56 71 87 105 124 144 166 189 213 239 265 293 322 353 384 417 450 485 521 558 596 636 676 717 803 893 987 1085 1187 1458 1753 2072 2412 2775 3159 3565 3991 4438 4904 5391
m/s 0,07 0,09 0,10 0,12 0,13 0,15 0,16 0,18 0,19 0,21 0,22 0,24 0,25 0,27 0,28 0,29 0,31 0,32 0,34 0,35 0,37 0,38 0,40 0,41 0,43 0,44 0,47 0,50 0,53 0,56 0,59 0,66 0,74 0,81 0,88 0,96 1,03 1,11 1,18 1,25 1,33 1,40 1,47 1,55 1,62 1,69 1,77 1,84 1,92 1,99 2,06
16x2 Pa/m 16 20 24 30 37 44 52 61 70 79 90 100 112 123 136 148 162 175 189 204 219 235 251 267 284 302 338 376 415 456 499 613 737 871 1015 1167 1329 1499 1679 1867 2063 2268 2481 2702 2931 3168 3413 3666 3926 4194 4470
m/s 0,05 0,06 0,08 0,09 0,10 0,11 0,12 0,13 0,14 0,15 0,16 0,17 0,18 0,19 0,21 0,22 0,23 0,24 0,25 0,26 0,27 0,28 0,29 0,30 0,31 0,32 0,35 0,37 0,39 0,41 0,43 0,49 0,54 0,60 0,65 0,70 0,76 0,81 0,87 0,92 0,97 1,03 1,08 1,14 1,19 1,25 1,30 1,35 1,41 1,46 1,52 1,57 1,62 1,68 1,73 1,84 1,95 2,06 2,17
18x2 Pa/m 9 11 12 14 16 18 19 21 23 25 27 48 54 59 65 71 78 84 91 98 105 113 121 129 137 145 162 181 200 219 240 295 355 419 488 561 639 721 807 898 992 1090 1193 1299 1409 1523 1641 1763 1888 2017 2149 2285 2425 2568 2715 3019 3337 3668 4012
m/s 0,04 0,05 0,06 0,07 0,07 0,08 0,09 0,10 0,11 0,12 0,12 0,13 0,14 0,15 0,16 0,17 0,17 0,18 0,19 0,20 0,21 0,22 0,22 0,23 0,24 0,25 0,27 0,28 0,30 0,31 0,33 0,37 0,41 0,46 0,50 0,54 0,58 0,62 0,66 0,70 0,75 0,79 0,83 0,87 0,91 0,95 0,99 1,04 1,08 1,12 1,16 1,20 1,24 1,28 1,33 1,41 1,49 1,57 1,66 1,74 1,82 1,91 1,99 2,07
20x2 Pa/m 5 6 7 8 9 11 13 15 18 20 23 26 28 31 35 38 41 45 48 52 56 60 64 68 72 77 86 96 106 116 127 156 188 222 259 298 339 382 428 476 526 578 633 689 747 808 870 935 1001 1069 1140 1212 1286 1362 1440 1601 1769 1945 2128 2317 2514 2717 2927 3144
m/s 0,03 0,03 0,04 0,04 0,05 0,05 0,06 0,06 0,07 0,07 0,08 0,08 0,09 0,10 0,10 0,11 0,11 0,12 0,12 0,13 0,13 0,14 0,14 0,15 0,15 0,16 0,17 0,18 0,19 0,20 0,21 0,24 0,27 0,29 0,32 0,34 0,37 0,40 0,42 0,45 0,48 0,50 0,53 0,56 0,58 0,61 0,64 0,66 0,69 0,72 0,74 0,77 0,80 0,82 0,85 0,90 0,95 1,01 1,06 1,11 1,17 1,22 1,27 1,33 1,38 1,43 1,49 1,54 1,59 1,70 1,80 1,91 2,02
26x3 Pa/m 2 3 3 3 4 4 5 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 17 18 19 21 22 24 25 27 30 33 37 40 44 54 65 77 90 103 117 132 148 165 182 200 219 239 259 280 302 324 347 371 395 420 446 472 499 555 613 674 737 803 871 941 1014 1089 1167 1246 1328 1412 1499 1678 1866 2062 2267
m/s 0,02 0,02 0,02 0,03 0,03 0,03 0,03 0,04 0,04 0,04 0,05 0,05 0,05 0,06 0,06 0,06 0,07 0,07 0,07 0,08 0,08 0,08 0,08 0,09 0,09 0,09 0,10 0,11 0,11 0,12 0,13 0,14 0,16 0,17 0,19 0,20 0,22 0,24 0,25 0,27 0,28 0,30 0,31 0,33 0,35 0,36 0,38 0,39 0,41 0,42 0,44 0,46 0,47 0,49 0,50 0,53 0,57 0,60 0,63 0,66 0,69 0,72 0,75 0,78 0,82 0,85 0,88 0,91 0,94 1,00 1,07 1,13 1,19 1,26 1,32 1,38 1,44 1,51 1,57 1,63 1,70 1,76 1,82 1,88 1,95 2,01
32x3 Pa/m 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 3 3 3 3 4 4 4 5 5 6 6 6 7 7 8 9 10 11 12 13 16 19 22 26 30 34 38 43 47 52 58 63 69 74 80 87 93 100 107 114 121 128 136 143 160 176 194 212 231 250 271 292 313 336 358 382 406 431 483 537 593 652 713 777 843 911 981 1054 1129 1206 1285 1366 1450 1535 1623
40x3,5 m/s Pa/m 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,02 0 0,02 1 0,02 1 0,02 1 0,02 1 0,03 1 0,03 1 0,03 1 0,03 1 0,03 1 0,04 1 0,04 1 0,04 1 0,04 1 0,04 1 0,04 2 0,05 2 0,05 2 0,05 2 0,05 2 0,05 2 0,06 2 0,06 2 0,06 3 0,07 3 0,07 3 0,07 4 0,08 4 0,09 5 0,10 6 0,11 7 0,12 8 0,13 10 0,14 11 0,15 12 0,16 14 0,17 15 0,18 17 0,19 19 0,19 20 0,20 22 0,21 24 0,22 26 0,23 28 0,24 30 0,25 32 0,26 34 0,27 37 0,28 39 0,29 41 0,30 44 0,31 46 0,33 51 0,35 57 0,37 62 0,39 68 0,41 74 0,43 81 0,45 87 0,47 94 0,49 101 0,51 108 0,53 116 0,55 123 0,57 131 0,58 139 0,62 156 0,66 173 0,70 191 0,74 210 0,78 230 0,82 250 0,86 271 0,90 293 0,94 316 0,97 340 1,01 364 1,05 389 1,09 414 1,13 440 1,17 467 1,21 495 1,25 523 1,29 552 1,33 582 1,36 612 1,46 690 1,56 773 1,66 859 1,75 950 1,85 1044 1,95 1142
m/s 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,04 0,04 0,04 0,04 0,05 0,05 0,05 0,06 0,07 0,07 0,08 0,08 0,09 0,10 0,10 0,11 0,11 0,12 0,13 0,13 0,14 0,14 0,15 0,16 0,16 0,17 0,17 0,18 0,19 0,19 0,20 0,22 0,23 0,24 0,25 0,26 0,28 0,29 0,30 0,31 0,32 0,34 0,35 0,36 0,38 0,41 0,43 0,46 0,48 0,51 0,53 0,55 0,58 0,60 0,63 0,65 0,67 0,70 0,72 0,75 0,77 0,79 0,82 0,84 0,90 0,96 1,02 1,08 1,14 1,20
50x4 Pa/m 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 3 3 3 4 4 5 5 6 6 7 8 8 9 10 10 11 12 12 13 14 15 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 37 39 42 44 49 55 61 67 73 80 86 93 101 108 116 124 132 140 149 157 166 176 185 195 220 246 273 302 332 363
63x4,5 m/s Pa/m 0,00 0 0,00 0 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,01 0 0,02 0 0,02 0 0,02 0 0,02 0 0,02 0 0,02 0 0,02 0 0,02 0 0,02 0 0,02 0 0,02 0 0,02 0 0,03 0 0,03 0 0,03 0 0,03 0 0,04 1 0,04 1 0,04 1 0,05 1 0,05 1 0,05 1 0,06 1 0,06 1 0,07 2 0,07 2 0,07 2 0,08 2 0,08 2 0,08 3 0,09 3 0,09 3 0,09 3 0,10 3 0,10 4 0,11 4 0,11 4 0,11 4 0,12 4 0,12 5 0,13 5 0,14 6 0,15 7 0,15 7 0,16 8 0,17 8 0,17 9 0,18 10 0,19 10 0,20 11 0,20 12 0,21 13 0,22 13 0,23 15 0,25 17 0,26 18 0,28 20 0,29 22 0,31 24 0,32 26 0,33 28 0,35 30 0,36 33 0,38 35 0,39 37 0,41 40 0,42 42 0,44 45 0,45 48 0,47 50 0,48 53 0,49 56 0,51 59 0,55 67 0,58 75 0,62 83 0,65 92 0,69 101 0,73 110
Tabel 5: drukverliestabel voor sanitaire toepassingen
47
3. Specifieke technische gegevens
Sanitaire toepassing (20 °C)
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Verwarmingstoepassing (70 °C) Drukverliezen (Pa/m)
175 Pa/m
Grafiek 6: Drukverliestabel voor verwarmingstoepassingen
48
Debiet (kg/h)
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Verwarmingstoepassing (70°C) 14 x 2 m/s 0,03 0,05 0,06 0,09 0,12 0,16 0,19 0,22 0,25 0,28 0,31 0,34 0,37 0,4 0,44 0,47 0,54 0,62 0,7 0,78 0,86 0,93 1,01
Pa/m 3,00 6,00 10,00 20,00 33,00 49,00 67,00 88 111 136 164 194 226 260 296 334 437 552 678 815 964 1122 1291
16 x 2 m/s 0,02 0,03 0,04 0,06 0,09 0,11 0,13 0,15 0,17 0,19 0,22 0,24 0,26 0,28 0,3 0,32 0,38 0,43 0,49 0,54 0,59 0,65 0,7 0,76 0,81 0,86 0,92 0,97 1,03
Pa/m 1,00 2,00 4,00 8,00 14,00 21,00 28,00 37 47 57 69 82 95 109 124 140 184 232 285 343 405 472 543 618 697 781 868 959 1055
18 x 2 m/s 0,02 0,02 0,03 0,05 0,06 0,08 0,10 0,11 0,13 0,14 0,16 0,17 0,19 0,21 0,22 0,24 0,28 0,32 0,36 0,4 0,44 0,48 0,52 0,56 0,6 0,64 0,67 0,71 0,75 0,79 0,83 0,87 0,91 0,99 1,03
Pa/m 1,00 1,00 2,00 4,00 7,00 10,00 14,00 18 22 28 33 39 46 53 60 67 88 112 137 165 195 227 261 297 335 375 417 461 507 555 604 655 708 820 878
20 x 2 m/s
Pa/m
0,09 0,1 0,11 0,12 0,13 0,15 0,16 0,17 0,18 0,21 0,24 0,27 0,3 0,33 0,36 0,4 0,43 0,46 0,49 0,52 0,55 0,58 0,61 0,64 0,67 0,7 0,76 0,79 0,85 0,91 0,97 1,03
9 12 15 18 21 24 28 32 36 47 59 73 87 103 120 138 158 178 199 221 245 269 294 320 348 376 435 466 530 598 670 745
26 x 3 m/s
Pa/m
0,1 0,11 0,12 0,14 0,16 0,18 0,19 0,21 0,23 0,25 0,27 0,29 0,31 0,33 0,35 0,37 0,39 0,41 0,43 0,45 0,49 0,51 0,54 0,58 0,62 0,66 0,7 0,74 0,78 0,86 0,93 1,01
10 11 12 16 21 25 30 36 42 48 55 62 69 77 85 93 102 111 120 130 151 161 184 207 232 258 285 313 343 405 472 543
32 x 3 m/s
Pa/m
0,13 0,14 0,15 0,16 0,17 0,18 0,2 0,21 0,22 0,23 0,24 0,25 0,26 0,29 0,3 0,32 0,35 0,37 0,39 0,41 0,44 0,46 0,51 0,55 0,6 0,64 0,69 0,74 0,78 0,83 0,87 0,92 0,97 1,01
10 12 14 16 18 20 22 24 27 29 32 35 37 43 46 53 60 67 74 82 90 99 117 136 156 178 200 224 250 276 303 332 361 392
40 x 3,5 m/s
Pa/m
0,15 0,16 0,16 0,18 0,19 0,2 0,21 0,23 0,24 0,26 0,27 0,29 0,31 0,34 0,37 0,4 0,43 0,46 0,49 0,51 0,54 0,57 0,6 0,63 0,66 0,69 0,71 0,74 0,77 0,8 0,83 0,86 0,89 0,91 0,94 0,97 1
10 11 12 14 15 17 19 22 24 26 29 32 38 44 50 57 65 72 80 89 98 107 116 126 136 147 158 169 181 193 205 217 230 243 257 271 285
50 x 4 m/s
Pa/m
0,18 0,19 0,21 0,23 0,25 0,26 0,28 0,3 0,32 0,34 0,35 0,37 0,39 0,41 0,42 0,44 0,46 0,48 0,49 0,51 0,53 0,55 0,56 0,58 0,6 0,62 0,64 0,67 0,71 0,74 0,78 0,81 0,85 0,88 0,92 0,95 0,99 1,02 1,06
10 12 14 16 18 21 23 26 28 31 34 37 40 43 47 50 54 57 61 65 69 73 77 82 86 91 95 105 114 125 135 146 157 169 181 193 206 219 232
63 x 4,5 m/s
Pa/m
0,21 0,22 0,23 0,24 0,25 0,26 0,28 0,29 0,3 0,31 0,32 0,33 0,35 0,36 0,37 0,38 0,39 0,4 0,41 0,44 0,46 0,48 0,51 0,53 0,55 0,58 0,6 0,62 0,64 0,67 0,69 0,71 0,74 0,76 0,78 0,81 0,83 0,85 0,87 0,9 0,92 0,94 0,97 0,99 1,01 1,04 1,06 1,08 1,11 1,13 1,15
10 11 12 13 15 16 17 18 20 21 22 24 25 27 28 30 31 33 34 38 41 45 49 53 57 61 66 70 75 79 84 89 94 100 105 110 116 122 127 133 139 146 152 158 165 171 178 185 192 199 206
49
3. Specifieke technische gegevens
Massadebiet kg/h 9 13 17 26 34 43 52 60 69 77 86 95 103 112 120 129 151 172 194 215 237 258 280 301 323 344 366 387 409 430 452 473 495 538 559 602 645 688 731 775 818 861 947 1033 1119 1205 1291 1377 1463 1549 1635 1721 1807 1893 1979 2065 2151 2238 2324 2410 2496 2582 2668 2754 2840 2926 3012 3098 3270 3442 3614 3787 3959 4131 4303 4475 4647 4819 4991 5164 5336 5508 5680 5852 6024 6196 6368 6540 6713 6885 7057 7229 7401 7573 7745 7917 8090 8262 8434 8606
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Aardgastoepassing (12 °C) Net zoals water zal ook gas energie verliezen door de wrijving tegen de wand van de buis. Aan de hand van het drukverliesdiagram voor gas kan een correcte leidingberekening gemaakt worden. Volgens NEN 1078 moet het leidingennet zodanig ontworpen zijn dat het drukverlies niet meer bedraagt dan het verschil tussen de werkdruk en de minimale benodigde verbruiksdruk volgens de toestelfabrikant. Voor een huishoudelijke gasinstallatie betekent dit dat het totale drukverlies vanaf de gasmeter tot aan het toestel 250 Pa (2,5 mbar) mag bedragen. Drukverliezen (Pa/m)
2,5 Pa
Grafiek 7: Drukverliestabel voor gastoepassingen
50
Debiet (m3/h)
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Vermogen
Stroom
(kW)
m3/u
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100
0,10 0,20 0,31 0,41 0,51 0,61 0,72 0,82 0,92 1,02 1,13 1,23 1,33 1,43 1,54 1,64 1,74 1,84 1,94 2,05 2,15 2,25 2,35 2,46 2,56 2,66 2,76 2,87 2,97 3,07 3,17 3,28 3,38 3,48 3,58 3,68 3,79 3,89 3,99 4,09 4,20 4,30 4,40 4,50 4,61 4,71 4,81 4,91 5,02 5,12 5,22 5,32 5,43 5,53 5,63 5,73 5,83 5,94 6,04 6,14 6,24 6,35 6,45 6,55 6,65 6,76 6,86 6,96 7,06 7,17 7,27 7,37 7,47 7,57 7,68 7,78 7,88 7,98 8,09 8,19 8,29 8,39 8,50 8,60 8,70 8,80 8,91 9,01 9,11 9,21 9,31 9,42 9,52 9,62 9,72 9,83 9,93 10,03 10,13 10,24
Diameter 16x2 Snelheid (m/ Drukverlies sec.) (Pa/m) 0,25 0,7 0,50 1,3 0,75 2,0 1,01 2,6 1,26 3,3 1,51 4,0 1,76 4,6 2,01 5,3 2,26 5,9 2,52 10,9 2,77 12,8 3,02 14,9 3,27 17,0 3,52 19,3 3,77 21,7 4,02 24,3 4,28 26,9 4,53 29,7 4,78 32,6 5,03 35,6 5,28 38,7 5,53 42,0 5,79 45,3 6,04 48,8 6,29 52,3 6,54 56,0 6,79 59,8 7,04 63,7 7,29 67,7 7,55 71,8 7,80 76,1 8,05 80,4 8,30 84,8 8,55 89,4 8,80 94,0 9,06 98,8 9,31 103,6 9,56 108,6 9,81 113,7 10,06 118,8 10,31 124,1 10,56 129,5 10,82 135,0 11,07 140,5 11,32 146,2 11,57 152,0 11,82 157,9 12,07 163,8 12,33 169,9 12,58 176,1 12,83 182,3 13,08 188,7 13,33 195,2 13,58 201,8 13,83 208,4 14,09 215,2 14,34 222,1 14,59 229,0 14,84 236,1 15,09 243,2 15,34 250,5 15,60 257,8 15,85 265,3 16,10 272,8 16,35 280,4 16,60 288,2 16,85 296,0 17,10 303,9 17,36 312,0 17,61 320,1 17,86 328,3 18,11 336,6 18,36 345,0 18,61 353,5 18,86 362,1 19,12 370,7 19,37 379,5 19,62 388,4 19,87 397,3 20,12 406,4 20,37 415,5 20,63 424,8 20,88 434,1 21,13 443,6 21,38 453,1 21,63 462,7 21,88 472,4 22,13 482,2 22,39 492,1 22,64 502,1 22,89 512,2 23,14 522,3 23,39 532,6 23,64 543,0 23,90 553,4 24,15 564,0 24,40 574,6 24,65 585,3 24,90 596,1 25,15 607,0
Diameter 20x2 Snelheid (m/ Drukverlies sec.) (Pa/m) 0,14 0,2 0,28 0,4 0,42 0,6 0,57 0,8 0,71 1,0 0,85 1,3 0,99 1,5 1,13 1,7 1,27 1,9 1,41 2,1 1,56 2,3 1,70 2,5 1,84 4,4 1,98 5,0 2,12 5,6 2,26 6,2 2,41 6,9 2,55 7,6 2,69 8,4 2,83 9,1 2,97 9,9 3,11 10,7 3,25 11,6 3,40 12,5 3,54 13,4 3,68 14,3 3,82 15,3 3,96 16,2 4,10 17,3 4,24 18,3 4,39 19,4 4,53 20,4 4,67 21,6 4,81 22,7 4,95 23,9 5,09 25,1 5,24 26,3 5,38 27,5 5,52 28,8 5,66 30,1 5,80 31,4 5,94 32,8 6,08 34,1 6,23 35,5 6,37 36,9 6,51 38,4 6,65 39,9 6,79 41,3 6,93 42,9 7,07 44,4 7,22 46,0 7,36 47,5 7,50 49,2 7,64 50,8 7,78 52,5 7,92 54,1 8,06 55,8 8,21 57,6 8,35 59,3 8,49 61,1 8,63 62,9 8,77 64,7 8,91 66,6 9,06 68,4 9,20 70,3 9,34 72,2 9,48 74,2 9,62 76,1 9,76 78,1 9,90 80,1 10,05 82,2 10,19 84,2 10,33 86,3 10,47 88,4 10,61 90,5 10,75 92,7 10,89 94,8 11,04 97,0 11,18 99,2 11,32 101,4 11,46 103,7 11,60 106,0 11,74 108,3 11,88 110,6 12,03 112,9 12,17 115,3 12,31 117,7 12,45 120,1 12,59 122,5 12,73 125,0 12,88 127,5 13,02 130,0 13,16 132,5 13,30 135,0 13,44 137,6 13,58 140,2 13,72 142,8 13,87 145,4 14,01 148,1 14,15 150,7
Diameter 26x3 Snelheid (m/ Drukverlies sec.) (Pa/m) 0,09 0,1 0,18 0,2 0,27 0,3 0,36 0,3 0,45 0,4 0,54 0,5 0,63 0,6 0,72 0,7 0,81 0,8 0,91 0,9 1,00 0,9 1,09 1,0 1,18 1,1 1,27 1,2 1,36 1,3 1,45 1,4 1,54 2,4 1,63 2,7 1,72 2,9 1,81 3,2 1,90 3,5 1,99 3,8 2,08 4,0 2,17 4,4 2,26 4,7 2,35 5,0 2,44 5,3 2,54 5,7 2,63 6,0 2,72 6,4 2,81 6,7 2,90 7,1 2,99 7,5 3,08 7,9 3,17 8,3 3,26 8,7 3,35 9,1 3,44 9,6 3,53 10,0 3,62 10,4 3,71 10,9 3,80 11,4 3,89 11,8 3,98 12,3 4,07 12,8 4,17 13,3 4,26 13,8 4,35 14,3 4,44 14,8 4,53 15,3 4,62 15,9 4,71 16,4 4,80 17,0 4,89 17,5 4,98 18,1 5,07 18,7 5,16 19,3 5,25 19,9 5,34 20,5 5,43 21,1 5,52 21,7 5,61 22,3 5,70 22,9 5,80 23,6 5,89 24,2 5,98 24,9 6,07 25,5 6,16 26,2 6,25 26,9 6,34 27,6 6,43 28,3 6,52 29,0 6,61 29,7 6,70 30,4 6,79 31,1 6,88 31,8 6,97 32,6 7,06 33,3 7,15 34,1 7,24 34,8 7,33 35,6 7,43 36,4 7,52 37,2 7,61 37,9 7,70 38,7 7,79 39,5 7,88 40,4 7,97 41,2 8,06 42,0 8,15 42,8 8,24 43,7 8,33 44,5 8,42 45,4 8,51 46,2 8,60 47,1 8,69 48,0 8,78 48,9 8,87 49,8 8,96 50,7 9,06 51,6
Diameter 32x3 Snelheid (m/ Drukverlies sec.) (Pa/m) 0,05 0,0 0,11 0,1 0,16 0,1 0,21 0,1 0,27 0,2 0,32 0,2 0,38 0,2 0,43 0,2 0,48 0,3 0,54 0,3 0,59 0,3 0,64 0,4 0,70 0,4 0,75 0,4 0,80 0,5 0,86 0,5 0,91 0,5 0,96 0,5 1,02 0,6 1,07 0,6 1,13 1,0 1,18 1,1 1,23 1,2 1,29 1,3 1,34 1,4 1,39 1,5 1,45 1,5 1,50 1,6 1,55 1,7 1,61 1,9 1,66 2,0 1,71 2,1 1,77 2,2 1,82 2,3 1,88 2,4 1,93 2,5 1,98 2,6 2,04 2,8 2,09 2,9 2,14 3,0 2,20 3,2 2,25 3,3 2,30 3,4 2,36 3,6 2,41 3,7 2,46 3,8 2,52 4,0 2,57 4,1 2,63 4,3 2,68 4,4 2,73 4,6 2,79 4,7 2,84 4,9 2,89 5,1 2,95 5,2 3,00 5,4 3,05 5,5 3,11 5,7 3,16 5,9 3,21 6,1 3,27 6,2 3,32 6,4 3,38 6,6 3,43 6,8 3,48 7,0 3,54 7,1 3,59 7,3 3,64 7,5 3,70 7,7 3,75 7,9 3,80 8,1 3,86 8,3 3,91 8,5 3,96 8,7 4,02 8,9 4,07 9,1 4,13 9,3 4,18 9,5 4,23 9,8 4,29 10,0 4,34 10,2 4,39 10,4 4,45 10,6 4,50 10,9 4,55 11,1 4,61 11,3 4,66 11,5 4,72 11,8 4,77 12,0 4,82 12,2 4,88 12,5 4,93 12,7 4,98 13,0 5,04 13,2 5,09 13,5 5,14 13,7 5,20 14,0 5,25 14,2 5,30 14,5 5,36 14,7
51
3. Specifieke technische gegevens
Aardgastoepassing (12 °C)
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
3.3.2. Plaatselijke drukverliezen
3 32x
P Pascal
3 26x
2 20x 2
2 16x
18x
2 14x
S7090V
P bar
P mm CE Wk
Plaatselijke drukverliezen worden veroorzaakt door doorstroomweerstanden die zelf met name het gevolg zijn van vertakkingen en veranderingen van de richting en doorsnede van buizen. Onderstaande grafiek en tabel vermelden de Kv- en [Zeta]-waarden voor elk type van fitting.
10000 9 8 7 6 5
1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5
105 9 8 7 6 5
4
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
y DN
Kv (m3/h)
14 x 2
0,82
2,16
16 x 2
1,68
1,80
0,04
4
18 x 2
2,67
1,79
3
0,03
3
20 x 2
3,72
1,70
2
0,02
2
26 x 3
6,18
1,65
32 x 3 12,85
1,40
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
Zeta
10
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
x
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
Voorbeeld: Diagram: Bij een bochtmet diameter 16x2 en een debiet gelijk aan x = 900 l/u bedraagt het respectieve drukverlies y = 0,3 bar (of 300 mbar) per meter. Kv-waarde: stemt overeen met de hoeveelheid water uitgedrukt in m3 die door de fitting stroomt met een drukverlies van 1 bar per meter
ΔP= 1000(Q/Kv)2 ΔP
Drukverliezen
mbar
Kv
Kv-waarde (zie tabel onder elke figuur)
m3/h
Q
Debiet
m3/h
De berekening levert ons het volgende op: ΔP= 1000(0.9/1.68)2 ΔP= 287 mbar Bij een bochtmet diameter 16x2, een debiet gelijk aan 900 l/u of 0,9 m³/u (zie de equivalentietabel op pagina 57) en een Kv-waarde van 1,68 bedraagt het drukverlies 287 mbar per meter of 0,3 bar per meter.
52
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Zeta-waarde: de Zeta-waarde verwijst naar de hydraulische weerstand van de fitting in functie van de eigen vorm. ȗ = 2ΔP ȡ v2
ou
ΔP = ȗ 1 ȡ v 2 2
ȗ
Valeur Zeta
-
ΔP
Drukverliezen
pascal
v
Snelheid (zie rekenmethode hieronder )
m/s
ȡ
Dichtheid (ongeveer 1000 )
kg/m3
Voorbeeld: 1 ΔP =1,8 x x 1000 x (5,7)2 2 ΔP = 28800 Pa Bij een bocht met diameter 16x2, een debiet gelijk aan 900 l/u en een Zeta-waarde ( ) van 1,8 bedraagt het drukverlies 28.800 Pa (of 0,3 bar) per meter.
Snelheidsberekening : V= Q2 πr v
Snelheid
m/s
Q
Debiet
m3/s
r
Binnenstraal van de fitting (zie ‘Binnendiameter’ pagina 12)
m
v=
0,00025 3,14 x (0,00375)2
v = 5,7
3. Specifieke technische gegevens
Met een bocht met een diameter van 16 x 2 (d.w.z. een binnenstraal van 0,00375 m) en een debiet van 900 l/u (of 0,00025 m³/sec.) bedraagt de snelheid 5,7 m/sec.
53
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Equivalentietabellen Debieteenheden m3/u
l/u
l/min.
l/sec.
Britse gallon/u
Britse gal-lon/ min.
Amerikaanse gallon/u
Amerikaanse gallon/min.
1
1 000
16,7
0,278
220
3,67
264
4,40
0,001
1
0,0167
0,000278
0,220
0,00367
0,264
0,00440
0,06
60
1
0,0167
13,2
0,220
15,9
0,264
3,6
3 600
60
1
792
13,2
951
15,9
0,00455
4,55
0,0758
0,00126
1
0,0167
1,2
0,02
0,273
273
4,55
0,0758
60
1
72,1
1,2
0,00379
3,79
0,0631
0,00105
0,833
0,0139
1
0,0167
0,227
227
3,79
0,0631
50
0,833
60
1
Drukeenheden bar
mbar
Pa
kPa
mCE/mWK
mmCE/mmWK
PSI
atm
1,00
1 000
100 000
100,00
10,20
10 200
14,50
0,99
0,00
1,00
100,00
0,10
0,01
10,20
0,01
0,00
0,00
0,01
1,00
0,00
0,00
0,10
0,00
0,00
0,01
10,00
1 000
1,00
0,10
102,00
0,15
0,01
0,10
98,10
9 810
9,81
1,00
1 000
1,42
0,10
0,00
0,10
9,81
0,01
1 000
1,00
0,00
0,00
0,07
68,90
6 890
6,89
0,70
703,00
1,00
0,07
1,01
1 010
101 000
101,00
10,30
10 300
14,70
1,00
54
1,79
20 x 2
3,72
1,70
26 x 3
6,18
1,65
32 x 3 12,85
1,40
DN
Kv (m3/h)
Zeta
14 x 2
1,18
1,05
16 x 2
2,40
0,88
18 x 2
4,55
0,61
20 x 2
6,01
0,65
26 x 3 10,73
0,55
32 x 3 23,46
1,05
3 32x
P Pascal
3 26x
2 20x 2
2 16x
18x
2 14x
0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
P mm CE Wk
10
S7130V / P7130V
P bar 0,1 0,09 0,08 0,07 0,06
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
10000 9 8 7 6 5
1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5
105 9 8 7 6 5
4
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
10
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
55
3. Specifieke technische gegevens
2,67
1000 9 8 7 6 5
P Pascal
18 x 2
2
3
1,80
0,2
32x
1,68
2
3
16 x 2
3
26x
2,16
4
0,3
18x 2 20x 2
0,82
0,4
3
2
14 x 2
4
16x
Zeta
0,5
105 9 8 7 6 5
2
Kv (m3/h)
1 0,9 0,8 0,7 0,6
14x
DN
10000 9 8 7 6 5
P bar
S7090V / P7090V
P mm CE Wk
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
2,69
1,76
20 x 2
3,73
1,69
26 x 3
6,07
1,71
32 x 3 12,41
1,50
DN
Kv (m3/h)
Zeta
14 x 2
0,70
2,98
16 x 2
1,45
2,40
18 x 2
2,70
2,19
20 x 2
3,64
1,77
26 x 3
6,07
1,72
32 x 3 11,18
1,85
3 32x
P Pascal
3 26x
2 16x
18x 2 20x 2
2
0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
P mm CE Wk
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
10000 9 8 7 6 5
1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5
105 9 8 7 6 5
4
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
10
56
14x
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06
10
S7130V/ P7130V
P bar
1000 9 8 7 6 5
P Pascal
18 x 2
2
3
1,09
0,2
32x
1,63
2
3
16 x 2
3
26x
2,19
4
0,3
18x 2 20x 2
0,82
0,4
3
2
14 x 2
4
16x
Zeta
0,5
105 9 8 7 6 5
2
Kv (m3/h)
1 0,9 0,8 0,7 0,6
14x
DN
10000 9 8 7 6 5
P bar
S7130V/ P7130V
P mm CE Wk
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
Zeta
14 x 2
1,33
0,82
16 x 2
2,63
0,73
18 x 2
4,63
0,59
20 x 2
6,50
0,55
26 x 3 14,46
0,39
32 x 3 30,41
0,25
2,02
1,24
2,91
1,50
3,57
1,84
5,83
1,86
3 32x
P Pascal
3
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
2-1 18x /2” H5 3 20x2-1/2 2-1 ” H5 /2” 3 H53 26x 3-3 /4” H53
2
16x
P bar
P mm CE Wk
16x21/2’’ H53 18x21/2’’ H53 20x21/2’’ H53 26x33/4’’ H53
Zeta
26x
4
S7471GV
DN
2 20x 2
2 16x
0,5
105 9 8 7 6 5
10
Kv (m3/h)
18x
2 14x
1 0,9 0,8 0,7 0,6
10000 9 8 7 6 5
1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5
105 9 8 7 6 5
4
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
10
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
57
3. Specifieke technische gegevens
Kv (m3/h)
10000 9 8 7 6 5
P Pascal
DN
P bar
S7270V/ P7270V
P mm CE Wk
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
1,60
5,02
20,00
2,50
3,74
DN
26 x 2
Kv (m3/h)
P Pascal
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
P mm CE Wk
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
10000 9 8 7 6 5
1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5
105 9 8 7 6 5
4
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
Zeta
8,75
0,83
32 x 2 19,23
0,63
10
58
16x 2 18x 2 20x 2
3
10
S7041V/P7041V
P bar
4
0,3
P Pascal
18 x 2
0,4
3
3
3,70
4
32x
1,17
16 x 2
0,5
105 9 8 7 6 5
3
Zeta
1 0,9 0,8 0,7 0,6
26x
Kv (m3/h)
DN
10000 9 8 7 6 5
P bar
S7471DGV
P mm CE Wk
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
Zeta
1,23
0,97
1,32
0,85
4
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
0,002
2
0,86
2,55
0,78
2
2,71
0,69
10
26x318x2 20x218x2 32x320x2 26x320x2 32x326x3
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
Zeta
4,25
0,70
P Pascal
18x 32x2-16x 3-1 2 20x 6x2 2-1 32x 8x2 26x3-20x 3-2 2 0x2 32x 3-2 6x3
0,64
Kv (m3/h)
4,45
0,001 10
10000 9 8 7 6 5
1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5
105 9 8 7 6 5
4
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
0,64
5,71
0,72
5,79
0,70
14,11
0,32
10
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
59
3. Specifieke technische gegevens
DN
P Pascal
0,5
105 9 8 7 6 5
2,43
2,81
20x 16x 2-14x 2-1 2 4x2 20x 2 26x -16x 3-1 2 26x 6x2 3-1 8x2
1 0,9 0,8 0,7 0,6
P mm CE Wk
20x214x2 16x214x2 20x216x2 18x216x2 26x316x2 32x316x2
Kv (m3/h)
10000 9 8 7 6 5
P bar
DN
P bar
S7240V/P7240V
P mm CE Wk
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
16x216x216x2* 20x216x220x2* 20x216x216x2* 20x220x220x2*
Kv (m3/h)
Zeta
1,50
2,26
1,79
1,58
1,84
1,50
2,15
5,08
* Leesrichting: A-B-C
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
P mm CE Wk
C
A DN
16x216x216x2* 20x216x220x2* 20x216x216x2* 20x220x220x2*
B Kv (m3/h)
1,50
1,79
1,84
2,15
* Leesrichting: A-B-C
60
Zeta
2,26
16x 20x 2-16x 2 20x2-16x2 -16x2 20x2-16x -20x2 2-2 2-1 0x2 6x2 -20 x2
4
10
S7495V
P bar 0,5
105 9 8 7 6 5
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
P Pascal
DN
B
1 0,9 0,8 0,7 0,6
16x 2-1 20x 6x2-1 6 2-1 20x 6x2 x2 2-1 -20 20x 6x2 x2 2-2 -16 0x2 x2 -20 x2
A
10000 9 8 7 6 5
P bar
C
P mm CE Wk
S7495V
P Pascal
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
10000 9 8 7 6 5
1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5
105 9 8 7 6 5
4
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
1,58
1,50
5,08
10
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
Zeta
16x2-20x22,19 1,06 16x2* 20x2-16x22,38 0,89 16x2* 20x2-20x22,38 0,89 16x2* 18x2-16x23,13 1,29 18x2* 20x2-16x25,87 0,68 20x2* 26x3-16x210,73 0,55 26x3* 26x3-20x210,73 0,55 26x3* 32x3-20x223,60 0,42 32x3* * Leesrichting: A-B-C
A
DN
B
Kv (m3/h)
Zeta
16x2-20x21,83 1,51 16x2* 20x2-16x21,87 1,45 16x2* 20x2-20x21,91 1,38 16x2* 18x2-16x21,93 1,36 18x2* 20x2-16x22,01 1,25 20x2* 26x3-16x23,66 1,75 26x3* 26x3-20x24,26 1,29 26x3* 32x3-20x26,25 0,60 32x3* * Leesrichting: A-B-C
P Pascal
2-1
-18
20x
6x2 18x
0,5
105 9 8 7 6 5
4
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
10
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
S7130RV/P7130RV
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
20x2-16x2-20x2 26x3-16x2-26x3 20x2-16x2-16x2 16x2-20x2-16x2 18x2-16x2-18x2
P bar
P mm CE Wk
C
2-1
P bar 1 0,9 0,8 0,7 0,6
10000 9 8 7 6 5
1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5
105 9 8 7 6 5
4
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
10
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
61
3. Specifieke technische gegevens
Kv (m3/h)
16x2-20x2-16x2
10000 9 8 7 6 5
P Pascal
DN
B
20x2-16x2-16x2 20x2-20x2-16x2
20x 26x2-20x2 3 32x -20x2 16x2 2-2 -26x 0x2 3 -32 x3
A
P mm CE Wk
C
x2
S7130RV/P7130RV
6x2 -20 26x x2 3-1 26x 6x2 3-2 -26 0x2 x3 -26 x3 32x 2-2 0x2 -32 x3
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
P Pascal
2-1 26x
P bar 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5
105 9 8 7 6 5
4
0,4
4
3
0,3
3
2
0,2
2
Zeta
1000 9 8 7 6 5
0,1 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05
104 9 8 7 6 5
1,90 1,40
4
0,04
4
3
0,03
3
2
0,02
2
1,94 1,36
100 9 8 7 6 5
0,01 0,009 0,008 0,007 0,006 0,005
103 9 8 7 6 5
1,94 1,36
4
0,004
4
3
0,003
3
2
0,002
2
B
Kv (m3/h)
16x2-20x216x2* 20x2-16x216x2* 20x2-20x216x2* 18x2-16x218x2* 20x2-16x220x2* 26x3-16x226x3* 26x3-20x226x3* 32x3-20x232x3*
16x2-20x2-16x2 18x2-16x2-18x2
10000 9 8 7 6 5
A
DN
P mm CE Wk
C
6x2
20x2-16x2-16x2 20x2-16x2-20x2 20x2-20x2-16x2
S7130RV/P7130RV
-26 x3 26x 3-2 32x 0x2 2-2 -26 0x2 x3 -32 x3
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
1,90 1,45 1,94 1,36
2,28 0,97 4,56 1,13 10
5,29 0,84
0,001 10
2
3
4
5 6 7 8 9 100
2
3
4
5 6 7 8 9 1000
2
3
4
5 6 7 8 10000
2
3
4
102 5 6 7 8 100000 Q l/h
* Leesrichting: A-B-C
Tabel van de equivalente lengtes Equivalentie van de drukverliezen tussen een fitting en de lengte van de buis. Bv. een bocht van Ø16 = 5 m buis Ø16.
Type fitting
Diameter
Bocht
Gelijke T-koppeling
62
Buislengte
Ø 14
Ø 16
Ø 18
Ø 20
Ø 26
7,2 m
5m
4,1 m
4,5 m
4,3 m
4,3 m
2,5 m
1,6 m
3,3 m
1,5 m
8,5 m
5,4 m
4,2 m
6,8 m
4,7 m
8,7 m
3,6 m
3,8 m
6,9 m
4,6 m
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Figuurn
S7090V
S7130V
S7270V
S7471GV
S7471DGV
S7041V
S7240V
Ø 14
Ø 16
Ø 18
Ø 20
Ø 26
Ø 32
15°C
0,822
1,676
2,666
3,715
6,184
12,849
65°C
0,814
1,660
2,641
3,680
6,127
12,730
15°C
1,180
2,397
4,554
6,008
10,728
23,458
65°C
1,169
2,375
4,512
5,952
10,628
23,241
15°C
0,816
1,631
2,689
3,726
6,024
12,413
65°C
0,809
1,616
2,689
3,691
6,018
12,298
15°C
0,700
1,450
2,700
3,641
6,065
11,177
65°C
0,694
1,437
2,265
3,607
6,009
11,074
15°C
1,331
2,632
4,630
6,502
11,090
25,397
65°C
1,319
2,607
4,588
6,441
10,987
25,165
15°C
2,019
2,909
3,566
5,83
65°C
2,001
2,882
3,533
5,776
15°C
1,169
1,591
2,501
65°C
1,158
1,576
2,478
15°C
8,746
19,230
65°C
8,665
19,052
T°C
Ø 16 - 14
Ø 18- 16
Ø 20 - 14
Ø 20 - 16
Ø 20 - 18
Ø 26 - 16
15°C
1,315
2,554
1,228
2,425
4,446
2,707
65°C
1,303
2,531
1,216
2,402
4,405
2,682
T°C
Ø 26 - 18
Ø 26 - 20
Ø 32 - 16
Ø 32 - 20
Ø 32 - 26
15°C
4,251
5,789
2,811
5,708
14,111
65°C
4,212
5,736
2,785
5,655
13,980
T°C
Ø 16-16-16*
Ø 20-16-16*
Ø 20-16-20*
Ø 20-20-20*
15°C
1,496
1,836
1,792
2,145
65°C
1,482
1,819
1,775
2,125
B
15°C
1,169
1,900
1,664
2,571
65°C
1,158
1,883
1,649
2,547
T°C
Ø 16-20-16*
Ø 18-16-18*
Ø 20-16-16*
Ø 20-16-20*
Ø 20-20-16*
Ø 26-16-26*
15°C
2,189
3,132
2,384
5,874
2,384
10,728
S7130RV
65°C
2,169
3,103
2,361
5,819
2,361
10,628
15°C
1,830
1,867
1,932
1,914
3,661
2,011
65°C
1,813
1,850
1,914
1,896
3,628
1,993
15°C
1,900
1,900
1,935
1,935
1,935
2,283
65°C
1,883
1,883
1,917
1,917
1,917
2,262
T°C
Ø 26-20-26*
Ø 32-20-32*
15°C
10,728
23,599
65°C
10,628
23,380
3. Specifieke technische gegevens
C A
T°C
C S7495V A
Tabel van de Kv-waarden
B
15°C
4,256
6,253
65°C
4,217
6,195
15°C
4,557
5,285
65°C
4,514
5,236
* Leesrichting: A-B-C
63
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
Figuurn
S7090V
S7130V
S7270V
S7471GV
S7471DGV
S7041V
S7240V
Ø 16
Ø 18
Ø 20
Ø 26
Ø 32
15°C
2,16
1,80
1,78
1,70
1,65
1,40
65°C
2,21
1,83
1,82
1,73
1,68
1,43
15°C
1,05
0,88
0,61
0,65
0,55
1,05
65°C
1,07
0,90
0,62
0,66
0,56
1,07
15°C
2,19
1,90
1,76
1,69
1,71
1,50
65°C
2,24
1,94
1,79
1,72
1,75
1,53
15°C
2,98
2,40
2,19
1,77
1,72
1,82
65°C
3,04
2,45
2,23
1,80
1,75
1,89
15°C
0,825
0,73
0,592
0,553
0,575
0,458
65°C
0,841
0,74
0,603
0,564
0,586
0,365
15°C
1,24
1,5
1,84
1,859
65°C
1,26
1,528
1,875
1,894
15°C
3,7
5,018
3,74
65°C
3,77
5,11
3,81
15°C
0,826
0,625
65°C
0,841
0,652
T°C
Ø 16 - 14
Ø 18- 16
Ø 20 - 14
Ø 20 - 16
Ø 20 - 18
Ø 26 - 16
15°C
0,845
0,775
0,97
0,85
0,642
0,69
65°C
0,861
0,79
0,989
0,876
0,654
0,7
T°C
Ø 26 - 18
Ø 26 - 20
Ø 32 - 16
Ø 32 - 20
Ø 32 - 26
15°C
0,702
0,64
0,64
0,718
0,779
65°C
0,715
0,652
0,652
0,732
0,794
T°C
Ø 16-16-16*
Ø 20-16-16*
Ø 20-16-20*
Ø 20-20-20*
2,26
1,5
1,575
5,08
65°C
2,3
1,529
1,605
5,18
B
15°C
3,7
1,4
1,825
3,54
65°C
3,77
1,883
1,86
3,6
T°C
Ø 16-20-16*
Ø 18-16-18*
Ø 20-16-16*
Ø 20-16-20*
Ø 20-20-16*
Ø 26-16-26*
15°C
1,055
1,294
0,89
0,678
0,89
0,549
65°C
1,075
1,319
0,907
0,691
0,907
0,559
15°C
1,51
1,867
1,355
1,38
1,746
1,25
65°C
1,539
1,478
1,381
1,406
1,778
1,274
15°C
1,4
1,45
1,355
1,355
1,355
0,97
65°C
1,427
1,427
1,376
1,376
1,376
0,988
T°C
Ø 26-20-26*
Ø 32-20-32
15°C
0,549
0,415
65°C
0,559
0,422
S7130RV B
* Leesrichting: A-B-C
64
Ø 14
15°C
C A
T°C
C S7495V A
Tabel van de volgens NF EN 1267 gemeten Zeta-waarden
15°C
1,29
0,598
65°C
1,316
0,61
15°C
1,127
0,838
65°C
1,148
0,854
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
3.4. Thermische verliezen voor voorgeïsoleerde buizen Onderstaande tabel en grafiek kunnen gebruikt worden als indicatoren van het warmteverlies (uitgedrukt in Watt per meter) bij voorgeïsoleerde buizen in functie van de temperatuurverschillen tussen het water binnenin de buis en de buitenlucht. De berekeningen zijn gebaseerd op: - een MultiSkin4-buis bestaand uit PEX/Al/PEX-lagen; - een isolatie in polyethyleen met een thermische geleidbaarheid van 0,040 W/mK.
Temperatuurverschil (°C): water langs binnen / lucht langs buiten
Buis (mm) + dikte van de isolatie (mm) Thermisch verlies (W/m
14x2 + 6 mm Iso
14x2 + 10 mm Iso
16x2 + 6 mm Iso
16x2 + 10 mm Iso
20x2 + 6 mm Iso
20x2 + 10 mm Iso
1
1,56
1,27
1,72
1,40
2,04
1,63
2
3,11
2,55
3,44
2,79
4,07
3,27
3
4,67
3,82
5,15
4,19
6,11
4,90
4
6,23
5,10
6,87
5,58
8,14
6,53
5
7,79
6,37
8,59
6,98
10,18
8,16
6
9,34
7,65
10,31
8,37
12,21
9,80
7
10,90
8,92
12,03
9,77
14,25
11,43
8
12,46
10,20
13,74
11,17
16,28
13,06
9
14,02
11,47
15,46
12,56
18,32
14,70
10
15,57
12,75
17,18
13,96
20,35
16,33
20
31,15
25,50
34,36
27,91
40,71
32,66
30
46,72
38,25
51,54
41,87
61,06
48,99
40
62,30
51,00
68,72
55,83
81,41
65,32
50
77,87
63,75
85,90
69,78
101,76
81,65
60
93,45
76,50
103,08
83,74
122,12
97,98
70
109,02
89,25
120,26
97,70
142,47
114,31
80
124,60
102,00
137,44
111,65
162,82
130,64
90
140,17
114,74
154,62
125,61
183,18
146,97
100
155,75
127,49
171,80
139,56
203,53
163,30
Thermisch verlies (W/m)
16x2+6mm Iso 20x2+10mm Iso 14x2+6mm Iso 16x2+10mm Iso 14x2+10mm Iso
Temperatuurverschil (°C)
65
3. Specifieke technische gegevens
20x2+6mm Iso
DEEL-A - SkinPress-systeem voor meerlagenbuizen
NOTITIES
66
3. Specifieke technische gegevens
SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen 2. Uitvoering
DEEL B
67
1. Beschrijving van het systeem
DEEL B SudoPress-, XPressen Tectite-systemen, voor koperen buizen
HOOFDSTUK 1 Beschrijving van het systeem
68
1. BESCHRIJVING VAN HET SYSTEEM 1.1. Toepassingen* 1.1.1. SudoPress koper (te persen, V-profiel) Toepassing
Systeem
Ring
Werkings-temperatuur
Werkings-druk
-20°C tot +70°C
Maxi 16 bar
Mini -35°C
Maxi 16 bar
5°C tot 95°C
Maxi 16 bar
Perslucht1
SudoPress koper
EPDM (zwart)
HNBR (geel)
SudoPress cuivre
EPDM (noir)
FKM (groen)
Van -20 °C tot +70 °C
Max. 16 bar
Koelwater (met glycol)
SudoPress koper
EPDM
-20°C tot +40°C
Maxi 5 bar
(zwart)
Min. -35 °C
Max. 16 bar
-20°C tot +70°C
Maxi 5 bar
Leidingwater
SudoPress koper
EPDM
Maxi +110°C
Maxi 16 bar
(zwart)
Van 5 °C tot 95 °C
Max. 16 bar
-35°C tot +110°C
Maxi 16 bar
Brandstof
SudoPress koper gas
HNBR (geel)
Van -20 °C tot +40 °C
Max. 5 bar
Gas2
SudoPress koper gas
HNBR(geel)
Van -20 °C tot +70 °C
Max. 5 bar
Verwarmingswater
SudoPress koper
EPDM
Maxi +100°C Maxi +120°C
0,5 bar 1 bar
(zwart)
Max. +110 °C
Max. 16 bar
+130°C / glycol 50% max.
10 bar
Industriële toepassingen
SudoPress koper
EPDM(zwart)
Van -35 °C tot +110 °C
Max. 16 bar
Vloeibaar gas (lpg)2
SudoPress koper gas
HNBR(geel)
Van -20 °C tot +70 °C
Max. 5 bar
Zonnetoepassingen
SudoPress koper
FKM (groen)
+180 °C / glycol max. 50 %
6 bar
`Drinkwater: in drinkwaterinstallaties met SudoPress koper fittingen mag de concentratie van in water oplosbare chloride-ionen niet hoger zijn dan 100 mg/l.
` Koelwater: in koelinstallaties met SudoPress koper fittingen mag de concentratie van in water oplosbare chloride-ionen niet hoger zijn dan 100 mg/l. * Voor alle overige toepassingen neemt u best contact op met COMAP. 1. Zie de tabel (pagina 7) van de persluchtklassen voor het kiezen van de ring in functie van de toepassing. 2. Volgens normen DVGW G260 en ATG B524-1
69
1. Beschrijving van het systeem
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
1.1.2. XPress koper en SudoPress koper, Ø > 54 mm (te persen, M-profiel) Toepassing
Systeem
Ring
Werkingstemperatuur
Werkingsdruk
Van -20 °C tot +70 °C
Max. 16 bar
Perslucht1
SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper
EPDM (zwart) FPM (groen)
Koelwater (met glycol)
SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper
EPDM (zwart)
Min. -20 °C
Max. 16 bar
Leidingwater
SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper
EPDM (zwart)
Van +5 °C tot +95 °C
Max. 16 bar
Verwarmingswater
SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper
EPDM (zwart)
Van -20 °C tot +110 °C
Max. 16 bar
Industriële toepassingen
SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper
EPDM (zwart)
Van -20 °C tot +110 °C
Max. 16 bar
Zonnetoepassingen
SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper
FPM (groen)
+200 °C / glycol max. 50 %
10 bar
Stoom
SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper
EPDM (zwart) FPM (grijs)
Max. +150 °C
Max. 5 bar
Stadsverwarming
SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper
EPDM (zwart) FPM (groen)
+130 °C / glycol max. 50 %
10 bar
Vacuüm
SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper
FPM (groen)
Van +5 °C tot +50 °C
Min. -0,8 bar
` Drinkwater: in drinkwaterinstallaties met XPress koper en SudoPress koper fittingen mag de concentratie van in water oplosbare chloride-ionen niet hoger zijn dan 100 mg/l.
` Koelwater: in koelinstallaties met XPress koper en SudoPress koper fittingen mag de concentratie van in water oplosbare chloride-ionen niet hoger zijn dan 100 mg/l. * Voor alle overige toepassingen neemt u best contact op met COMAP. 1. Zie de tabel (pagina 7) van de persluchtklassen voor het kiezen van de ring in functie van de toepassing.
1.1.3. Tectite Classic en Tectite Sprint (insteekfittingen) Toepassing
Systeem
Ring
Werkingstemperatuur
Werkingsdruk
Koelwater (met glycol)
Tectite Classic Tectite Sprint
EPDM (zwart)
Min. -24 °C
Max. 16 bar
Leidingwater
Tectite Classic
EPDM (zwart)
Van +5 °C tot +95 °C
Max. 16 bar tot +32 °C Max. 10 bar tot +65 °C Max. 6 bar tot +95 °C
Leidingwater
Tectite Sprint
EPDM (zwart)
Van +5 °C tot +95 °C
Max. 16 bar tot +65 °C Max. 10 bar tot +95 °C
Verwarmingswater
Tectite Classic
EPDM (zwart)
Max. +95 °C
Max. 6 bar
Verwarmingswater
Tectite Sprint
EPDM (zwart)
Max. +114 °C
Max. 10 bar
` Drinkwater: in drinkwaterinstallaties met Tectite Classic en Sprint fittingen mag de concentratie van in water oplosbare chloride-ionen niet hoger zijn dan 100 mg/l.
` Koelwater: in koelinstallaties met Tectite Classic en Sprint fittingen mag de concentratie van in water oplosbare chloride-ionen niet hoger zijn dan 100 mg/l. * Voor alle overige toepassingen neemt u best contact op met COMAP.
70
BehanLeidin- deld gwater leidingwater
Sanitaire leidingen
Verwarmings- Gecon-ditioleidingen neerde
Verwarming
Zonne-instalGas-installalaties (zonne- Pers- lucht ties collector)
Koper
O
J
*
U
3
O
O
Roestvrij staal
O
O
O
O
O
O
-
(sanitair)
-
-
-
O
O
O
Elektrolytisch verzinkt staal
-
-
-
O
O
O
O Possible
- Impossible
O
O
O
O
-
O
O
-
O
O
Vergewis u ervan dat u over de juiste fitting voor de applicatie beschikt. *Hangt af van de lokale voorschriften
Onderstaande tabel toont het door COMAP aanbevolen metaaltype voor elke toepassing ter optimalisering van de installatiekwaliteit. Daarbij moeten ook de lokale voorschriften in aanmerking genomen worden, in het bijzonder bij gasinstallaties.
1.1.4. Tabel van de persluchtklassen De te gebruiken ringen bij persluchttoepassingen hangen af van de luchtkwaliteitsklassen volgens ISO 8573 (zie onderstaande tabel). Deeltjes in de perslucht
Water
Smeermiddel
Ring
Klasse
Max.grootte in μm
Max.dichtheid in mg/m3
Dauwpunt in °C
Volume in mg/ m3
Olievolume in mg/m3
Materiaal
1
0,1
0,1
-70
3
0,01
EPDM
2
1
1
-40
120
0,1
EPDM
3
5
5
-20
880
1
EPDM
4
15
8
3
6.000
5
EPDM
5
40
10
7
7.800
25
EPDM
6
-
-
10
9.400
> 25
FKM/HNBR
71
1. Beschrijving van het systeem
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
1.2. SudoPress-fittingen 1.2.1. SudoPress-gamma (te persen, V-profiel) Het SudoPress-gamma bestaat uit koper, roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal. Het is compatibel met elk type installatie.
A P P L I C AT I O N S ACIER INOXYDABLE
CUIVRE
SANITAIRE/ CHAUFFAGE
IND su Vi
EUR DE SERTI SS I C AT
-Co
Ver t et J oi nt à fu
m
m
12 mm
AVANTAGES ou v
40 %
uipement ’é q
sd oin
ÉC
M
MIQUE
O ON
à 54 mm
Visu C o n trol Jau ne et Joint à fu ite b rev eté
mm
SÉCURISÉ
à5 4
NT
Sa re ns du feu, ni fumées de sou
De 12 m m
Multi applic atio ns
mm 12
m
de
POLYVA LE
De
5
FAC Serti en 4 m IL ts en em
Rouge ntrol -Co reveté u s t i u eb Vi tàf o in J et
à
té
m
IDE agné APtemps g
ve
4
R
De
4 à5
E
bre
E
CHAUFFAGE
ite
DIAMÈTRE
De
15
ntrol
SANITAIRE/ A G CHAUFFAGE
GAZ
De 1 4 mm à 22mm
CUIVRE
Visu-C ontrol Blanc e t J o in t à fuite breveté
ACIER CARBONE
SOLAIRE
CUIVRE
Visu-Control®
V-profiel
Zicht- en tastbare indicator Identificatie op kleur Recyclage mogelijk
Geleiding van de buis Bescherming van de ring Dubbel perssysteem
Markering Sudo Afmeting Certificering
Gepatenteerde ring Geeft aan of de fitting correct geperst werd Identificatie op kleur (zwart=EPDM)
Aanslag Stopt de buis op de juiste insteekdiepte
72
1.2.2. Technische eigenschappen Materiaal
Koper: Cu-DHP-CW024A volgens EN 12449 Brons: CC499K volgens EN 1982 (Messing: CW617N volgens EN 12165)
Koper: Cu-DHP-CW024A volgens EN 12449 Brons: CC499K volgens EN 1982 (Messing: CW617N volgens EN 12165)
Koper: Cu-DHP-CW024A volgens EN 12449 Brons: CC499K volgens EN 1982 (Messing: CW617N volgens EN 12165
Diameters (in mm)
Markering
12-14-15-16-1822-28-35-42-54
- Sudo – Afmetingen - DVGW/Kiwa- Lotnummer
- Productillustratie – Hoeveelheden – Afmetingen – Certificeringen - Gencod EAN - Verpakkingsdatum
12-14-15-16-1822-28-35-42-54
- Sudo – Afmetingen – DVGW (gele markering) - Lotnummer
- Productillustratie – Hoeveelheden – Afmetingen – Certificeringen - Gencod EAN - Verpakkingsdatum
- Sudo - Afmetingen - Lotnummer
- Productillustratie – Hoeveelheden – Afmetingen – Certificeringen - Gencod EAN - Verpakkingsdatum
14-15-16-18-22
Verpakkingsgegevens
Schroefdraadfittingen Het SudoPress-gamma omvat ook onderdelen met binnen- en buitenschroefdraad die met andere van schroefdraad voorziene stukken van een buizennet verbonden kunnen worden (bv. fittingen, kranen). Voor de SudoPress-fittingen in koper, messing en brons zijn deze binnen- en buitenschroefdraden vervaardigd overeenkomstig ISO 228-1.
73
1. Beschrijving van het systeem
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
1.2.3. Visu-Control®-technologie Met een aan elk uiteinde van de fitting bevestigde plastic ring (in polyamide) biedt de gepatenteerde Visu-Control®-technologie een zowel zicht- als tastbare indicator.
` Visuele controle: tijdens het persen zorgt de druk van de persbek voor een vervorming van de plastic ring. De visuele indicator ziet eruit als twee duidelijk herkenbare ‘oortjes’.
` Tastcontrole: de voor vervoer en hantering mechanisch bevestigde recycleerbare ring laat zich na het persen gemakkelijk verwijderen. Voor elke toepassing is er een andere kleur van Visu-Control®-ring voorzien, kwestie van elke vergissing te vermijden: Gamma
Toepassingen
SudoPress koper sanitair
- Leidingwaterinstallaties - Sanitaire warmwater- en koelwaterinstallaties - Verwarmingsinstallatie - Koelinstallaties - Glycolwater - Installaties van behandeld water - Recuperatie van regenwater - Droge persluchtinstallaties- Inerte - niet-giftige / niet-explosieve gassen (bv. argon, stikstof...)
Groen
SudoPress koper gas
- Lpg (butaan - propaan) – Aardgas - Stoom onder lage druk - Brandstof en andere koolwaterstoffen - Gesmeerde perslucht
SudoPress koper zon
- Zonne-installaties - Glycolwater max. 50 % - Stoom onder lage druk - Vacuüm min. -0,8 bar - Gesmeerde perslucht
Geel
Wit
74
1.2.4. Gepatenteerde O-ring Standaardfittingen voor water- en cv-toepassingen zijn voorzien van EPDM O-ringen. Het te gebruiken type O-ring hangt af van de toepassing en het systeem. Daarom worden de gaspersfittingen voorzien van een HNBR O-ring. Voor speciale toepassingen, zoals oliehoudende stoffen of hoge temperaturen, moet de FKM O-ring worden gebruikt. Koperen persfittingen worden voorzien van een O-ring die speciaal werd ontworpen om niet-geperste fittingen te kunnen herkennen. Hierdoor zal er bij niet-geperste koppelingen tijdens een druktest water weglekken. Werkingstemperatuur voor de O-ring
Maximale werkingsdruk
EPDM gepatenteerde Oring (zwart)
Van -35 °C tot +110 °C Piek +150 °C
16 bar*
HNBR (geel)
Van -20 °C tot +70 °C
5 bar
FKM Viton® gepatenteerde O-ring (groen)
Van -20 °C tot +180 °C Piek +230 °C
16 bar*
Type
* Voor hogere drukwaarden neemt u best contact op met COMAP. Piek(temperatuur) gedurende maximum een uur.
Werking van de gepatenteerde O-ring voor koper Het concept van de gepatenteerde O-ring berust op de creatie van een lekweg in de O-ring zelf. Concreet werd het ringoppervlak op drie strategische punten voorzien van kleine groeven, waardoor water zal blijven weglopen zolang de fitting niet is geperst. Bij het persen van de ring worden de groeven echter afgedicht, met de vereiste water- en luchtdichtheid tot gevolg.
75
1. Beschrijving van het systeem
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
1.2.5. Pershulpmiddelen De pershulpmiddelen bestaan uit een persmachine, persbekken, inzetstukken, een adapter en dienovereenkomstige hulzen. De persmachine zelf werkt op batterijen of wordt op een stopcontact aangesloten, al naargelang het model. Voor elke buisdiameter moeten de juiste onderdelen worden gebruikt (zie onderstaande tabel) teneinde een perfecte persing te krijgen.
Het COMAP-aanbod COMAP stelt zijn gamma pershulpmiddelen voor, dat ontwikkeld werd om het werk van de vakman nog betrouwbaarder te maken en te vereenvoudigen. Zo zijn de Novopress-tools ACO102, ACO202, ECO 301 en KLAUKE MAP2L en UAPL3L specifiek bedoeld voor het persen van elke diameter in koper, PER, meerlagenmateriaal en (zowel roestvrij als thermisch verzinkt) staal. En met het systeem van inzetstukken en moederpersbek kunnen er open hulpmiddelen op het Multiperssysteem® worden gebruikt door alleen de inzetstukken (en geen zware en lastige persbekken) te veranderen.
PERSBEK + INZETSTUKKEN
PERSBEK UIT EEN GEHEEL
ADAPTER + HULZEN OF STEUN + INZETSTUKKEN
Cuivre et acier
Cuivre et acier
SudoPress V
ACO 102
ACO 202
ECO 301
PER
Multicouche
XPress
PexPress
SkinPress
M
CO / RFz
TH/THL
Ø12-14-15-16-18-22-28 ACO102 / ACO202
Ø12-15-18-22-28 ACO102 / ACO202
Ø12-16-20-25 ACO102 / ACO202
Ø14-16-18-20-26-32 ACO102 / ACO202
Ø12-14-15-16-18-22 MAP2L / UAP3L
Ø12-15-18-22 MAP2L / UAP3L
-
Ø14-16-18-20-26-32 MAP2L / UAP3L
Ø35 ACO202 / ECO 301
Ø35 ACO202 / ECO 301
-
-
MAP2L Ø12-14-15 -16-1822-28 UAP3L Ø12-14-15 -16-18-22-28-32-42-54
MAP2L Ø12-15 -1822-28 UAP3L Ø12-15 -18-22-28-32-42-54
-
MAP2L Ø14-16-18-2026-32 UAP3L Ø14-1618-20-26-32-40-50-63
Ø42-54 ACO202 / ECO 301
Ø42-54-76,1-88,9-108 ACO202 / ECO 301
-
Ø40-50-63 ACO202 / ECO 301
-
-
-
Ø40-50-63 UAP3L
Bij het persen van de COMAP-fittingen met de Novopress-inzetstukmachines graveert het hulpmiddel een ‘A’-teken (de A van COMAP) ter bevestiging van de correcte persing van de koppeling met de door COMAP vervaardigde machines.
Diameter Kleur- code
12
14
15
16
18
20
22
25
26
28
32
Blauw
Kastanjebruin
Oranje
Geel
Wit
Roze
Paars
Purper
Rood
Zwart
Groen
*Vorige generaties: SP1932, AFP101
76
Vergelijking van de pershulpmiddelen De SudoPress-fittingen werden ontworpen en gecertificeerd met de Novopress-hulpmiddelen. Niettemin werden er ook interne tests verricht met andere op de markt verkrijgbare pershulpmiddelen.
REMS
Novopress
Onderstaande tabel vermeldt de verschillende pershulpmiddelen die compatibel zijn met SudoPress-fittingen.
12
14
15
16
18
22
28
35
42
54
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
ACO102 (SP1932, AFP101)
O
O
O
O
O
O
O
O
-
-
ACO 202
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
ECO 301
-
-
-
-
-
-
-
O
O
O
MINI-PRESS ACC
O
O
O
O
O
O
O
O
-
-
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
-
-
-
-
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
RP210-B
O
O
O
O
O
O
O
-
-
-
RP330
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
POWER-PRESS AKKU-PRESS
KLAUKE
MINI KLAUKE (MAP1, MAP2L) UAP2, UNP2,
RIDGID
UAP3L, UAP4L
* Voor ander op de markt verkrijgbaar gereedschap neemt u best contact op met COMAP.
77
1. Beschrijving van het systeem
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
1.3. XPress-fittingen 1.3.1. XPress-gamma (te persen, M-profiel) Het XPress-systeem is een compleet gamma buizen en fittingen in koper, roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal.
XPress koper XPress koper Persfittingen voor koperen buizen.
XPress elektrolytisch verzinkt staal Persfittingen en buizen in elektrolytisch verzinkt staal.
XPress inox Persfittingen en buizen in roestvrij staal.
M-profiel M-vormig persprofiel
Markering RYW Afmeting Certificering
Ring Geeft aan of de fitting correct geperst werd Identificatie op kleur (zwart=EPDM)
78
Aanslag Stopt de buis op de juiste insteekdiepte
1.3.2. Technische eigenschappen Markering
Verpakkingsgegevens
- RYW – Afmetingen DVGW/Kiwa
- Product illustraties – Hoeveelheden – Afmetingen – Certificeringen Gencod EAN - Verpakkings - datum
Diameters (in mm)
Materiaal
Koper: Cu-DHP-CW024A volgens EN 12449 Brons: CC493K volgens EN 1982
12-15-22-2835-42-54-7688.9-108
Schroefdraadfittingen Het XPress-gamma omvat ook onderdelen met binnen- en buitenschroefdraad die met andere van schroefdraad voorziene stukken van een buizennet verbonden kunnen worden (bv. fittingen, kranen). Voor de XPress koper en SudoPress koper fittingen (Ø > 54 mm) zijn deze binnen- en buitenschroefdraden vervaardigd overeenkomstig EN 10226-1 /ISO 7/1.
1.3.3. O-ring Standaardfittingen voor water- en cv-toepassingen zijn voorzien van EPDM O-ringen. Het te gebruiken type O-ring hangt af van de toepassing en het systeem. Voor speciale toepassingen, zoals oliehoudende stoffen of hoge temperaturen, moet de FPM O-ring worden gebruikt. De koperen persfittingen zijn speciaal ontworpen om nietgeperste fittingen te kunnen herkennen. Hierdoor zal er bij niet-geperste koppelingen tijdens een druktest water weglekken.
Type
Werkingstemperatuur voor de O-ring
Maximale werkingsdruk
Van -20 °C tot +110 °
16 bar*
Van -35 °C tot +200 °C Piek +230 °C
10 bar
EPDM joint breveté (noir)
FPM Viton® gepatenteerde O-ring (groen)
* Voor hogere drukwaarden neemt u best contact op met COMAP. Piek(temperatuur) gedurende maximum een uur.
79
1. Beschrijving van het systeem
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
1.3.4. Pershulpmiddelen De pershulpmiddelen bestaan uit een persmachine, persbekken, inzetstukken, een adapter en dienovereenkomstige hulzen. De persmachine zelf werkt op batterijen of wordt op een stopcontact aangesloten, al naargelang het model. Voor elke buisdiameter moeten de juiste onderdelen worden gebruikt (zie onderstaande tabel) teneinde een perfecte persing te krijgen.
PERSBEK + INZETSTUKKEN
PERSBEK UIT EEN GEHEEL
ADAPTER + HULZEN OF STEUN + INZETSTUKKEN
Koper en staal
Koper en staal
PER
Meerlagen
SudoPress V
XPress
PexPress
SkinPress
M
CO / RFz
TH/THL
Ø12-14-15 -16-18-22-28 ACO102 / ACO202
Ø12-15-18-22-28 ACO102 / ACO202
Ø12-16-20-25 ACO102 / ACO202
Ø14-16-18-20-26-32 ACO102 / ACO202
Ø12-14-15 -16-18-22 MAP2L / UAP3L
Ø12-15-18-22 MAP2L / UAP3L
-
Ø14-16-18-20-26-32 MAP2L / UAP3L
Ø35 ACO202 / ECO 301
Ø35 ACO202 / ECO 301
-
-
MAP2L Ø12-14-15 -16-1822-28 UAP3L Ø12-14-15 -16-1822-28-32-42-54
MAP2L Ø12-15 -18-2228 UAP3L Ø12-15 -18-2228-32-42-54
-
MAP2L Ø14-16-18-2026-32 UAP3L Ø14-16-18-2026-32-40-50-63
Ø42-54 ACO202 / ECO 301
Ø42-54-76,1-88,9-108 ACO202 / ECO 301
-
Ø40-50-63 ACO202 / ECO 301
-
-
-
Ø40-50-63 UAP3L
Bij het persen van de COMAP-fittingen met de Novopress-inzetstukmachines graveert het hulpmiddel een ‘A’-teken (de A van COMAP) ter bevestiging van de correcte persing van de koppeling met de door COMAP vervaardigde machines. Diameter
12
14
15
16
18
20
22
25
26
28
32
Kleur- code
Blauw
Kastanjebruin
Oranje
Geel
Wit
Roze
Paars
Purper
Rood
Zwart
Groen
80
Vergelijking van de pershulpmiddelen %F91SFTTƀUUJOHFOXFSEFOPOUXPSQFOFOHFDFSUJƀDFFSENFUEF/PWPQSFTTIVMQNJEEFMFO/JFUUFNJOXFSEFOFSPPL interne tests verricht met andere op de markt verkrijgbare pershulpmiddelen. 0OEFSTUBBOEFUBCFMWFSNFMEUEFWFSTDIJMMFOEFQFSTIVMQNJEEFMFOEJFDPNQBUJCFM[JKONFU91SFTTFO4VEP1SFTTƀUUJOgen. 12
15
18
22
28
35
42
54
76.1
88.9
108
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
-
-
-
-
-
-
Persbek Presskid 12-28 mm (inzetstukken) Persbek AFP 101 12-28 mm
-
-
-
Persbek 12-54 mm Huls en adapter (ZB201/203) 35-54 mm
ACO 102 AFP101
Novopress
ACO 202
ECO 301
REMS
MINIPRESS ACC
-
-
-
Persbek 12-54 mm Huls en adapter (ZB302) 35-54 mm Huls 76.1-108 mm Voor de hulzen 76.1 & 88.9 is een adapter nodig (ZB321). Voor de hulzen 108 zijn er twee adapters nodig (ZB 321 & ZB322). Belangrijk: De fittingen van 108 mm moeten in twee stappen worden geperst.
-
-
-
-
POWERPRESS AKKUPRESS MINI KLAUKE (MAP1, MAP2L)
KLAUKE
-
UAP2 UNP2 UAP3L
UAP4L
Persbek / Hulzen
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Minipersbek Rems 12-28 mm (18 ent 28 alleen met '108'-markering (Q1 2008) of hoger)
-
Persbek 12-28 mm (18 en 28 alleen met '108'-markering (Q1 2008) of hoger) Huls en adapter 42-54 mm
-
Minipersbek Klauke 12-28 mm (de persbek van 28 mm is gemarkeerd met ‘alleen VSH’)
-
Persbek 12-54 mm Huls en adapter 42-54 mm Belangrijk: Zowel de nieuwe hulzen profiel M Klauke (zonder inzetstukken) als de oude (met inzetstukken) kunnen gebruikt worden. Persbek 12-54 mm Huls en adapter 42-54 mm Huls en adapter 76.1-108 mm
81
1. Beschrijving van het systeem
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
1.4. Tectite-fittingen 1.4.1. Tectite-gamma (insteekfittingen) Het Tectite-gamma bestaat uit de insteekfittingen Tectite Classic, Tectite Sprint en Tectite Carbon.
Demonteerbare fittingen in messing voor koperen, PER, PB en meerlagenbuizen.
Fittingen in koper voor gebruik bij koperen en PER buizen.
Fittingen in elektrolytisch verzinkt staal voor gesloten circuits. De Tectice Carbon-fittingen zijn niet demonteerbaar.
Tectite Classic 5
1 3 4
2 6
1 Huis in koper
3 EPDM O-ring
5 Gekartelde ring in roestvrij staal
2 Markering
4 Beschermring in nylon
6 Buisgeleider in PVDF
Tectite Sprint
5
1 1
82
2
3
1 Huis in koper
3 EPDM O-ring
2 Markering
4 Beschermring in nylon
4
5 Gekartelde ring in roestvrij staal
1.4.2. Technische eigenschappen Materiaal
Brons: CC493K volgens EN 1982 Messing: CW602N, CW614N en CW617N volgens EN 12164 et EN 12168
Koper: Cu-DHP-CW024A volgens EN 12449 Messing: CW602N, CW614N en CW617N volgens EN 12164 en EN 12168
Diameters (in mm)
12-14-15-1618-20-22-2835-42-54
12-14-15-1618-22-28-3542-54
Markering
Verpakkings- gegevens
- Tectite - Afmetingen
- Productillustraties – Hoeveelheden – Afmetingen – Certificeringen - Gencod EAN - Verpakkingsdatum
- YF - Afmetingen
- Productillustraties – Hoeveelheden – Afmetingen – Certificeringen - Gencod EAN - Verpakkingsdatum
Specificatie van de materialen Componenten
Tectite Classic
Tectite Sprint
Huis
Brons of Messing
Brons of Messing
O-ring
Gesmeerd ethyleenpropyleendieenmonomeer (EDPM)
Gesmeerd ethyleenpropyleendieenmonomeer (EDPM)
Buisgeleider
Polyvinylideenfluoride (PVDF)
NVT
Grijpring
Roestvrij staal 316
Roestvrij staal 316
Beschermring
Nylon
Nylon
Schroefdraadfittingen Het Tectite-gamma omvat ook onderdelen met binnen- en buitenschroefdraad die met andere van schroefdraad voorziene stukken van een buizennet verbonden kunnen worden (bv. fittingen, kranen). Fittingen met buitendraad De Tectite-fittingen met buitendraad maken gebruik van kegelvormige BSP-buitendraden conform ISO 7 (vroeger BS 21) of parallelle BSP-schroefdraden conform BS EN ISO 228:2003. Alle schroefdraden moeten ook voorzien zijn van de nodige verbindingselementen (PTFE-band bij kegelvormige schroefdraden en sluitringen bij parallelle schroefdraden).
Fittingen met binnendraad De Tectite-fittingen met binnendraad zijn binnenin voorzien van parallelle draden conform BS EN ISO 228 2003.
83
1. Beschrijving van het systeem
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
1.4.3. O-ring De Tectite-fittingen zijn bedoeld voor water- en cv-toepassingen en zijn voorzien van een EPDM O-ring. Type
Werkingstemperatuur voor de O-ring
Maximale werkingsdruk
EPDM (zwart)
Van - 20 °C tot + 110 °C
16 bar*
* Voor hogere drukwaarden neemt u best contact op met COMAP
84
1.5. Buizen Koperen buizen COMAP levert geen koperen buizen. Voor een betrouwbare en duurzame verbinding met de fittingen dient de dikte van de buis absoluut gecontroleerd te worden. De fittingen kunnen gebruikt worden op koperen buizen die aan de Europese norm EN 1057 - augustus 2006 voldoen. Onderstaande tabellen vermelden de bruikbare minimale dikte in functie van de Nominaal diameter en de toestand van het metaal van de installatiebuis.
SudoPress koper en dikte van de buis Nominaal diameter (mm) Type
12
14
15
16
18
22
28
35
42
54
76
86.9
108
Uitgegloeid R220
1
1
1
1
1
1
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
Halfhard R250
1
1
1
1
1
1
1
NA
NA
NA
NA
NA
NA
Hard R290
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1,5
1,5
2
2,5
XPress koper en dikte van de buis Nominaal diameter (mm) Type
12
15
22
28
35
42
54
76
86.9
108
Uitgegloeid R220
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
Halfhard R250
0,6
0,7
0,9
0,9
1,2
1,2
1,2
NA
NA
NA
Hard R290
NA
NA
NA
1
1,5
1,5
2
1,5
2
2,5
Tectite Classic en Sprint en dikte van de buis Nominaal diameter (mm) Type
10
12
14
15
16
18
22
28
35
42
54
Uitgegloeid R220
0,6
0,6
0,7
0,7
0,9
0,9
0,9
0,9
1,2
1,2
1,2
Halfhard R250
0,6
0,6
0,7
0,7
0,9
0,9
0,9
0,9
1,2
1,2
1,2
Hard R290
0,6
0,6
0,7
0,7
0,9
0,9
0,9
0,9
1,2
1,2
1,2
NVT: niet van toepassing
Deze waarden zijn afkomstig van testprogramma’s die werden uitgevoerd in het kader van de homologatie van onze producten voor Europese kwaliteitslabels, zoals CSTBat, DVGW, ATG Sert en KIWA. Niettemin moet er al naargelang het toepassingsgebied (water, gas, verwarming, zon) en het land in kwestie ook rekening worden gehouden met de dienovereenkomstige plaatselijke technische voorschriften.
85
1. Beschrijving van het systeem
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
DEEL B SudoPress-, XPressen Tectite-systemen voor koperen buizen
HOOFDSTUK 2 Uitvoering
86
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
2. UITVOERING 2.1. Planning 2.1.1. Inbouw* Behalve in bijruimtes, zoals kelders of garages, worden buizen omwille van esthetische en praktische redenen maar zelden onbedekt gelaten in moderne woningen. Bij de inbouw van buizen in muren of vloeren moeten echter wel bepaalde voorzorgsmaatregelen in acht genomen worden. Deze worden schematisch beschreven in de Figuurn 1, 2 en 3. De volgende uitrustingen kunnen ingebouwd worden:
`SudoPress koper, Tectite Sprint en XPress koper zonder corrosiebescherming1; ` SudoPress roestvrij staal en XPress roestvrij staal zonder corrosiebescherming²; ` SudoPress elektrolytisch verzinkt staal, Tectite Carbon en XPress elektrolytisch verzinkt staal met polypropyleenbekleding (de fittingen moeten tegen corrosie beschermd worden). Omwille van hun demonteerbaarheid mogen de Tectite Classic fittingen niet ingebouwd worden.
1 Voor gastoepassingen mogen er zich geen fittingen in de bebouwingselementen bevinden (bv. ingewerkt in een muur of deklaag). 2 Als de bouwmaterialen chloride bevatten, moeten de buizen op een gepaste manier beschermd worden.
Belangrijk: ingebouwde waterbuizen (bv. in de muur of de vloer) moeten altijd bekleed worden om voor een scheiding tussen de buis en de structuur van het gebouw te zorgen (bv. geluidsisolatie).
Soepel isolatiemateriaal
Figuur 1
Plaatsing in het metselwerk De buizen en fittingen moeten omhuld zijn door een flexibele en soepele laag (soepele isolatie) die specifiek ontwikkeld werd om de leidingen van gebouwen volledig te isoleren en elk direct contact te vermijden (voornamelijk in zones die zich in de buurt van T-koppelingen en bochten bevinden). In die optiek gelden de door norm DIN 1988 aanbevolen isolatiematerialen als een doeltreffende oplossing. Bovendien beschikken ze ook over thermisch isolerende eigenschappen. Plaatsing onder de deklaag
Elastische koker Soepel isolatiemateriaal
Figuur 2
Wat de in de vloer ingewerkte buizen betreft (met inbegrip van zwevende parketvloeren), dient u er zich van te vergewissen dat de horizontale stukken bedekt zijn met een soepel isolatiemateriaal. Daarnaast dient u er zich tevens van te verzekeren dat er een elastische koker is geplaatst op de plek waar de buis uit de vloer komt, zodat elk contact met het cement bij een eventuele verandering van diameter van de buis vermeden wordt (zie figuur 2). De geluidsisolatie is een ander belangrijk element, voornamelijk voor installaties onder de deklaag. Daarvoor verwijzen we naar norm DIN 4109.
Soepel isolatiemateriaal
Plaatsing doorheen een vloer of muur Voor buizen die door vloeren of muren heen geleid worden, moet een soepel isolatiemateriaal worden gebruikt, dat voldoende speling biedt (figuur 3).
Figuur 3 * Geldt niet voor gasinstallaties. Voor gasinstallaties verwijzen we naar de lokale voorschriften.
87
2. Uitvoering
Figuur 1 toont een dwarsdoorsnede van een in een muur ingewerkte buis.
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
2.1.2. Minimumafstand tussen fittingen Ter verzekering van een betrouwbare installatie moet tussen twee fittingen een minimumafstand in acht genomen worden. Zo voorkomt u dat de ene persing de andere beïnvloedt.
2.1.2.1. SudoPress Diameter (mm)
De (mm)
A min. (mm)
L min. (mm)
E (mm)
12
20
10
46
18
14
22
10
54
22
15
23
10
54
22
16
24
10
54
22
18
26,5
15
59
22
22
31,5
20
66
23
28
37,5
20
68
24
35
44,5
25
75
25
42
54
30
102
36
De
Aanbevolen montageafstanden
Diameter (mm)
De (mm)
A min. (mm)
L min. (mm)
E (mm)
54
66
35
117
41
De minimale afstand van een perspunt tot een laspunt is 10 cm. De minimale afstand van een laspunt tot een perspunt is 50 cm.
Aanbevolen montageafstanden Onderstaande tabellen vermelden de minimale werkruimte die nodig is voor een correcte persing van de fitting met het gepaste hulpmiddel. De afstanden in kwestie hebben betrekking op de configuratiesituaties bij een algemene installatie die systematisch weergegeven worden in de Figuurn 3 en 4. Diameter (mm)
X (mm)
Y (mm)
Diameter X (mm) (mm)
Y1 (mm)
Y2 (mm)
12
31
60
12
35
44
69
14
31
61
14
35
44
70
15
31
62
15
35
44
71
16
31
63
16
35
44
72
18
31
65
18
35
44
73
22
31
69
22
35
44
77
28
35
44
81
Figuur 3: Installatie tegen een muur
28
31
72
35
31
76
35
35
44
86
42
75
115
42
75
75
115
54
85
120
54
85
85
120
Y1 (mm)
Y2 (mm)
Diameter (mm)
A min. (mm)
L min. (mm)
E (mm)
76,1
55
156
50
88,9
65
193
64
108
80
208
64
Diameter (mm)
X (mm)
Y (mm)
76,1
110*
140*
76,1
115*
115
165*
88,9
120*
150*
88,9
125*
125
185*
108
140*
170*
108
135*
135
200*
Benodigde ruimte voor de installatie (*met kettingen)
88
Diameter X (mm) (mm)
Benodigde ruimte voor de installatie (*met kettingen)
Figuur 4: Installatie onderaan een muur
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
2.1.2.2. XPress koper Aanbevolen montageafstanden Diameter (mm)
A min. (mm)
L min. (mm)
E (mm)
12
10
44
17
15
10
50
20
18
10
50
20
22
10
52
21
28
10
56
23
35
10
62
26
42
20
80
30
54
20
90
35
76,1
55
156
50
88,9
65
193
64
108
80
208
64
De minimale afstand van een perspunt tot een laspunt is 10 cm. De minimale afstand van een laspunt tot een perspunt is 50 cm.
Diameter X (mm) (mm)
Y1 (mm)
Y2 (mm)
25
28
75
15
25
28
75
60
18
25
28
75
25
65
22
31
35
80
28
25
75
28
31
35
80
35
30
75
35
31
44
80
42
60/75*
75
140/115*
Diameter (mm)
X (mm)
Y (mm)
12
20
56
12
15
20
56
18
20
22
Figuur 3: Installatie tegen een muur
42
60/75*
140/115*
54
60/85*
140/120*
54
60/85*
85
140/120*
76,1
110*
140*
76,1
115*
115*
165*
88,9
120*
150*
88,9
125*
125*
185*
108
140*
170*
108
135*
135*
200*
Benodigde ruimte voor de installatie (*met kettingen)
2. Uitvoering
Minimale ruimte tussen buis en muur voor een pershulpmidde l Onderstaande tabellen vermelden de minimale werkruimte die nodig is voor een correcte persing van de fitting met het gepaste hulpmiddel. De afstanden in kwestie hebben betrekking op de configuratiesituaties bij een algemene installatie die systematisch weergegeven worden in de Figuurn 3 en 4.
Figuur 4: Installatie onderaan een muur
Benodigde ruimte voor de installatie (*met kettingen))
89
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
2.1.2.3. Tectite Aanbevolen montageafstanden
Er moet voldoende ruimte gelaten worden tussen twee Tectite-fittingen (en dat zeker bij demonteerbare fittingen). Onderstaande tabel vermeldt de vereiste tussenruimte tussen twee fittingen: Fittingmaat (mm)
Tussenruimte tussen fittingen Tectite Classic (mm)
Tussenruimte tussen fittingen Tectite Sprint (mm)
10
10
5
12
10
5
14
10
5
15
10
5
16
10
5
18
10
5
20
10
5
22
10
5
28
10
5
35
50
-
42
50
-
54
50
-
De minimale afstand van een laspunt tot een Tectite-fitting is 50 cm Minimale ruimte tussen de buis en de muur
Bij het doorkruisen van een vloer of muur is het belangrijk om een minimumafstand in acht te nemen tussen de muur en het uiteinde van de buis. Voor een dergelijke situatie vermeldt onderstaande tabel de minimale buislengtes:
90
Fittingmaat (mm)
Tussenruimte tussen fittingen Tectite Classic (mm)
Tussenruimte tussen fittingen Tectite Sprint (mm)
10
40
20
12
40
20
14
40
20
15
40
21
16
40
21
18
40
23
20
40
23
22
40
23
28
50
25
35
100
-
42
100
-
54
100
-
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
2.1.4. Compensatie van de uitzetting Nota: voor de berekening van de warmte-uitzetting, zie hoofdstuk 3.2 Warmte-uitzetting.
Compensatie van de uitzetting in Z- en L-vorm Bij een aanzienlijke uitzetting moet de compensatie van de uitzetting berekend en op de installatie toegepast worden. Hierdoor kan elke spanning die de verschillende aansluitingen zou kunnen vervormen en beschadigen, binnenin het netwerk vermeden worden. De formule waarmee de compensatie van de uitzetting (in mm) wordt berekend, luidt als volgt:
Bd = k1 x √(de xΔL) Lengte ter compensatie van de uitzetting
mm
k1
Constante van de buizen in koper Constante van de buizen in roestvrij en elektrolytisch verzinkt staal
61 45
ΔL
Lineaire uitzetting
mm
de
Buitendiameter van de buis
mm
2. Uitvoering
Bd
Figuur 5
Vast punt
Figuur 6
Glijdend punt
Voorbeeld: Berekening van de compensatie van een distributienet bestaande uit 24 m koperen buizen met een diameter van 22 mm dat is blootgesteld aan een temperatuurverschil van 50 °C. We willen de lengte berekenen om deze uitzetting te compenseren ΔL (volgens hoofdstuk 3.2 Lineaire uitzetting). ΔL= Į x L x ΔT = 0,0165 (coefficient cuivre) x 24m x 50°K = 19,8 mm
De lineaire uitzetting van het netwerk bedraagt 19,8 mm Door gebruik te maken van grafiek 1 of tabel 1 krijgen we een compensatielengte van ca. 1.280 mm (in het rood aangeduid).
Analytische berekening: Bd = 61 x √(22 x19,8) Bd = 1273 mm
91
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
Koperen buizen Lengte ter compensatie van de uitzetting Bd (mm)
Ø 54 mm Ø 42 mm Ø 35 mm Ø 28 mm Ø 22 mm Ø 18 mm Ø 16 mm Ø 15 mm Ø 14 mm Ø 12 mm
1280
19,8
Tabel 1: Lengte ter compensatie van de uitzetting Bd (mm) - koper
Lengte ter compensatie van de uitzetting Bd (mm)
Uitzetting ΔL (mm)
Buitendiameter van de buis (mm)
Lineaire uitzetting ΔL (mm)
12
14
15
16
18
22
28
35
42
54
2
299
323
334
345
366
405
456
510
559
634
4
423
456
473
488
518
572
646
722
791
897
6
518
559
579
598
634
701
791
884
968
1 098
8
598
646
668
690
732
809
913
1 021
1 118
1 268
10
668
722
747
772
818
905
1 021
1 141
1 250
1 418
12
732
791
818
845
897
991
1 118
1 250
1 369
1 553
14
791
854
884
913
968
1 071
1 208
1 350
1 479
1 677
16
845
913
945
976
1 035
1 144
1 291
1 444
1 581
1 793
18
897
968
1 002
1 035
1 098
1 214
1 369
1 531
1 677
1 902
20
945
1 021
1 057
1 091
1 157
1 280
1 444
1 614
1 768
2 005
22
991
1 071
1 108
1 144
1 214
1 342
1 514
1 693
1 854
2 103
24
1 035
1 118
1 157
1 195
1 268
1 402
1 581
1 768
1 937
2 196
26
1 077
1 164
1 205
1 244
1 320
1 459
1 646
1 840
2 016
2 286
28
1 118
1 208
1 250
1 291
1 369
1 514
1 708
1 910
2 092
2 372
30
1 157
1 250
1 294
1 336
1 418
1 567
1 768
1 977
2 165
2 455
Tabel 1: Lengte ter compensatie van de uitzetting Bd (mm) - koper
92
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
Compensatie van de uitzetting in U-vorm Bij een aanzienlijke uitzetting moet een compensatie van de uitzetting in U-vorm berekend en op de installatie toegepast worden. Hierdoor kan elke spanning die de verschillende aansluitingen zou kunnen vervormen en beschadigen, binnenin het netwerk vermeden worden. De formule waarmee de compensatie van de uitzetting (in mm) wordt berekend, luidt als volgt:
Lb = k2 x √(de xΔL) Lengte ter compensatie van de uitzetting
mm
k2
Constante van de buizen in koper Constante van de buizen in roestvrij en elektrolytisch verzinkt staal
32,5 25
ΔL
Lineaire uitzetting
mm
de
Buitendiameter van de buis
mm
2. Uitvoering
Lb
Figuur 7 Vast punt
Glijdend punt
Voorbeeld: Berekening van de compensatie van een distributienet bestaande uit 24 m koperen buizen met een diameter van 22 mm dat is blootgesteld aan een temperatuurverschil van 50 °C. We willen de lengte berekenen om deze uitzetting te compenseren ΔL (volgens hoofdstuk 3.2 Lineaire uitzetting). ΔL= Į x L x ΔT = 0,0165 (kopercoëfficiënt) x 24m x 50°K = 19,8 mm
De lineaire uitzetting van het netwerk bedraagt 19,8 mm. Door gebruik te maken van grafiek 2 of tabel 2 krijgen we een compensatielengte van ca. 680 mm (in het rood aangeduid).
Analytische berekening: Lb=32,5 x √(22 x19,8) Lb = 678 mm
93
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
Koperen buizen Minimale lengte ter compensatie van de uitzetting Ld (mm)
Ø 54 mm Ø 42 mm Ø 35 mm Ø 28 mm Ø 22 mm Ø 18 mm Ø 16 mm Ø 15 mm Ø 14 mm Ø 12 mm
680
19,8 Grafiek 2: Lengte ter compensatie van de uitzetting Lb (mm) - koper
Lengte ter compensatie van de uitzetting Ld (mm)
Uitzetting ΔL (mm)
Buitendiameter van de buis (mm)
Lineaire uitzetting ΔL (mm)
12
14
15
16
18
22
28
35
42
54
2
159
172
178
184
195
216
243
272
298
338
4
225
243
252
260
276
305
344
385
421
478
6
276
298
308
318
338
373
421
471
516
585
8
318
344
356
368
390
431
486
544
596
675
10
356
385
398
411
436
482
544
608
666
755
12
390
421
436
450
478
528
596
666
730
827
14
421
455
471
486
516
570
643
719
788
894
16
450
486
503
520
552
610
688
769
842
955
18
478
516
534
552
585
647
730
816
894
1 013
20
503
544
563
581
617
682
769
860
942
1 068
22
528
570
590
610
647
715
807
902
988
1 120
24
552
596
617
637
675
747
842
942
1 032
1 170
26
574
620
642
663
703
777
877
980
1 074
1 218
28
596
643
666
688
730
807
910
1 017
1 115
1 264
30
617
666
689
712
755
835
942
1 053
1 154
1 308
Tabel 2: Lengte van de uitzettingscompensator Lb (mm)
94
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
2.1.6. Bevestiging van de buizen Zoals we kunnen zien op de Figuurn 5, 6 en 7, hangt een correcte compensatie van de uitzetting ook af van de gebruikte methoden ter bevestiging van de buizen, zoals beugels en glijdende dragers. De bevestigingspunten mogen daarbij alleen voorzien worden op de rechte stukken buis. en dus niet op de fittingen. Plaats ook nooit glijdende dragers als bevestigingsmiddel in de buurt van een buisfitting. Zie er verder op toe dat de beugels zodanig zijn geplaatst dat ze niet als vaste dragers fungeren. Bij rechte buissegmenten zonder uitzettingscompensator doet u er daarnaast goed aan om maar één enkele glijdende drager te gebruiken, kwestie van eventuele vervormingsproblemen te vermijden. Plaats de desbetreffende drager daarbij zoveel mogelijk in het midden van het rechte stuk buis, zodat de minste uitzetting in beide richtingen verspreid wordt en de benodigde lengte voor het compenseren van de uitzetting met de helft vermindert. Er wordt aanbevolen om met rubber beklede glijdende dragers te gebruiken teneinde eventuele geluiden en trillingen op te vangen en voor een betere verdeling van de belasting te zorgen.
Afstand tussen de vaste bevestigingspunten van het netwerk (DIN 1988)
Maximumafstand (m)
12
14
15
16
18
22
28
35
42
54
76,1
88,9
108
1,25
1,25
1,25
1,25
1,50
2,00
2,25
2,75
3,00
3,50
4,25
4,75
5,00
2. Uitvoering
Diameter (mm)
95
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
2.2. Installatie Buiging Voor de uitvoering van de installatie kan het nodig blijken om de buis te buigen. Hiervoor bestaan er verschillende manuele, hydraulische of elektrische hulpmiddelen. Het is evenwel de fabrikant die bepaalt welke van deze hulpmiddelen het best gebruikt kunnen worden. Voor koperen buizen verwijzen we naar de norm DIN EN 1057 en DVGW - GW 392 die de buigstralen bepaalt.
2.2.1. Plaatsing van persfittingen Snijd de buis af op de juiste lengte Nadat alle nodige metingen zijn uitgevoerd, kunnen de buizen op de gewenste lengte afgesneden worden met behulp van een buissnijder, een zaag met fijne tanden of een voor de buis geschikte mechanische zaag met elektrische motor. Snijd de buis altijd volledig door: doe het nooit maar gedeeltelijk, omdat dit corrosievorming in de hand zal werken. Gebruik hiervoor geen oliegekoelde zaag, slijpschijf of snijbrander. Voor de XPress- en SudoPress -buizen in elektrolytisch verzinkt staal met een polypropyleenlaag en de koperen buizen met buitenbuis is het van essentieel belang dat u de buis voorafgaand aan de montage en de persing van de persfittingen van de kunststofbekleding ontdoet.
Ontbraam de buis Nadat ze afgesneden zijn, moeten de uiteinden van de buis zorgvuldig ontbraamd worden. Dat moet zowel langs binnen als langs buiten gebeuren om de O-ring niet te beschadigen bij het inbrengen van de buis in de persfitting. Door ook de binnenkant van de buis te ontbramen, voorkomt u bovendien de vorming van gaatjes en corrosie. Het ontbramen langs binnen en langs buiten kan gebeuren met behulp van een voor het materiaal in kwestie geschikte manuele ontbramer of een elektrische buisontbramer. Ook alle het daarbij veroorzaakte vuil moet verwijderd worden.
96
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
Markering De vereiste insteekdiepte moet gemarkeerd worden op de buis of de fitting (bij fittingen met buisuiteinden) om een veilige en correcte verbinding te garanderen. De markering op de buis moet zichtbaar blijven (nabij de fitting) om elke beweging vóór of na het persen te kunnen identificeren. Nota: alvorens over te gaan tot de montage, moet u de fitting controleren om u van de correcte positionering en aanwezigheid van de O-ringen te vergewissen. Inspecteer de buis, de fitting en de O-ring om de eventuele aanwezigheid van vreemde elementen (vuil, spaanders, enz.) uit te sluiten.
Montage van de fitting en de buis Steek de buis in de persfitting tot aan de insteekdieptemarkering door deze lichtjes te draaien en in de lengte naar binnen te duwen. De insteekdieptemarkering moet zichtbaar blijven. Bij fittingen zonder aanslag moeten de fittingen minstens tot aan de gemarkeerde insteekdiepte ingebracht worden. Wanneer u bij het inbrengen van de buis te veel kracht uitoefent, kan de O-ring beschadigd raken. Daardoor mag u dit ook niet doen.
Persing
2. Uitvoering
Controleer de persbek en de hulzen op onzuiverheden vooraleer u begint te persen. Vergewis u er ook absoluut van dat de persbek niet in een staat van vergevorderde slijtage verkeert (dat zou de persing immers kunnen beïnvloeden). Bij aanwezigheid van zulke onzuiverheden dient u deze eerst te verwijderen. Verder moet ook de persmachine in perfect werkende staat verkeren en dienen de gebruiks- en onderhoudsinstructies van de leverancier nageleefd te worden. Het gebruik van geschikte persbekken en hulzen die aangepast zijn aan de gebruikte fittingen is verplicht. Voor een betrouwbare persing moet het pershulpmiddel de rand van de fitting volledig omsluiten. Eenmaal er met persen begonnen wordt, mag de bewerking niet onderbroken worden.
Visu-Control®-technologie De Visu-Control®-technologie (plastic ringen aan de uiteinden van de fittingen) maakt dat de installateur de verrichte persing op een zicht- en tastbare manier kan controleren.
`Visuele controle: tijdens het persen zorgt de druk van de persbek voor een vervorming van de plastic ring. De visuele indicator ziet eruit als twee duidelijk herkenbare ‘oortjes’.
` Tastcontrole: de voor vervoer en hantering mechanisch bevestigde recycleerbare ring laat zich na het persen gemakkelijk verwijderen
97
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
2.2.2. Installatie van de Tectite insteekfittingen MONTAGE
1
Kies de buis en fitting met de gewenste diameter voor de installatie. Controleer of ze geen schade of gebreken vertonen. Gebruik geen extra smeermiddelen of dichtingsproducten. Snijd de buis naar behoren af in een hoek van 90°.
2
Verwijder alle bramen langs binnen en langs buiten (afkanting), zodat de O-ring in de fitting niet beschadigd kan raken of kan verschuiven. Gebruik een kalibreertoestel als de buis vervormd is.
3
Voor een perfecte koppeling steekt u de buis vervolgens volledig in de fitting tot aan de aanslag. Markeer de insteekdiepte op de buis (zie de tabel van de insteekdieptes).
4 5
Bij PB, PER of meerlagenbuizen steekt u de inzetstukken (T510) in de uiteinden.
6
Duw de buis stevig in de fitting door middel van een licht draaiende beweging. U zult een duidelijke ‘klik’ horen wanneer de buis de aanslag heeft bereikt.
7
Controleer of de insteekdieptemarkering overeenstemt met de uitgang van de koppeling en trek stevig aan de buis om na te gaan of alles goed vastzit.
Controleer de koppeling en vergewis u ervan dat er zich ter hoogte van de O-ring of de gekartelde ring geen onzuiverheden bevinden. Plaats de buis voor de opening van de fitting.
DEMONTAGE
8
Tectite Classic (< 35 mm). Plaats de demonteertang rond de gerealiseerde koppeling. De kant van de tang met het Tectite-logo moet zich rond de buis bevinden, de andere kant rond de behuizing van de fitting. Knijp de tang met één hand toe, tot de fitting de buis lost. Trek met de andere hand de buis met een licht draaiende beweging uit de koppeling. Gebruik uw duim als steunpunt.
9 10
Tectite Classic (< 35 mm). De plastic demontageclip kan gebruikt worden bij occasionele demontages. Tectite Classic (> 28 mm). Plaats de bek van het demonteerhulpmiddel op de binnenranden van de fitting. Draai de rand van de koppeling tegen de richting van de wijzers van de klok in, tot de demontagepositie is bereikt. Trek de buis vervolgens uit de koppeling.
1
3
5
7
9
2
4
6
8
10
Diameter (mm) Insteekdiepte (mm)
98
10
12
14
15
16
18
20
22
28
35
42
54
Tectite Classic
23
23
23
23
23
23
23
27
31
57
62
68
Tectite Sprint
15
15
15
16
16
16
16
18
20
-
-
-
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
2. Uitvoering
NOTITIES
99
DEEL B SudoPress-, XPressen Tectite-systemen voor koperen buizen
HOOFDSTUK 3 Specifieke technische gegevens
100
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
3. SPECIFIEKE TECHNISCHE GEGEVENS 3.1. Combinatie van metalen De SudoPress- en Tectite-fittingen in messing, koper of brons kunnen gecombineerd worden met andere metalen. Daarbij dienen echter wel verschillende regels gerespecteerd te worden. Een verbinding met bestanddelen of fittingen in elektrolytisch verzinkt staal of met een minder edel metaal kan bij contact corrosie doen ontstaan. Dit kan vermeden worden door gebruik te maken van kunststof of nietijzerhoudende fittingen of verbindingsstukken van minstens 50 mm lang (DIN 1988, deel 7). Voor meer informatie over corrosie verwijzen we u graag naar hoofdstuk 3.5. Onderstaande tabel vermeldt de mogelijke combinaties.
Combinaties van fittingen en buizen Fittingen Buizen
Systeem
Koper
Brons / Messing
Elektrolytisch verzinkt staal
Roestvrij staal
Gesloten
O
O
O
O
Open
O
O
-
O
Gesloten
O
O
O
O
Open
-
-
-
-
Gesloten
O
O
O
O
Open
O
O
-
O
Koper
Elektrolytisch verzinkt staal
Roestvrij staal
OMogelijk
-
Onmogelijk
We raden aan om een aansluiting in brons of messing te gebruiken om koper met (roestvrij of elektrolytisch verzinkt) staal te verbinden of om elektrolytisch verzinkt staal met roestvrij staal te verbinden teneinde het diëlektrische effect te beperken. Gelieve echter geen metalen te mengen in gasinstallaties.
3.2. Warmte-uitzetting Opmerking: voor het compenseren van de warmte-uitzetting, zie hoofdstuk 2.1.4 Compensatie van de warmte-uitzetting. Alle metalen zetten uit bij warmte en krimpen bij koude. Er moet dan ook rekening gehouden worden met de door de temperatuurschommelingen veroorzaakte lengtevariatie van de buizen. Lengte en temperatuurvariatie zijn de twee variabelen die bepalend zijn voor de lineaire uitzetting.
ΔL = Į x L x ΔT ΔL
Lineaire uitzetting
mm
Į
Uitzettingscoëfficiënt voor buis in koper Uitzettingscoëfficiënt voor buis in roestvrij staal 1.4401 Uitzettingscoëfficiënt voor buis in roestvrij staal 1.4521/1.4520 Uitzettingscoëfficiënt voor buis in elektrolytisch verzinkt staal
0,0165 mm/m/°K 0,0160 mm/m/°K 0,0104 mm/m/°K 0,0108 mm/m/°K
L
Lengte van de buis
m
ǻ7
Temperatuurverschil
°K
De tabellen en grafieken 5, 6, 7 en 8 tonen u de uitzettingswaarden voor koperen buizen in functie van lengte en temperatuurstijging.
101
3. Specifieke technische gegevens
De formule voor de berekening van de lineaire uitzetting luidt als volgt:
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
Voorbeeld : Een netwerk van 24 m koperen buizen met een diameter van 22 mm is blootgesteld aan een temperatuurschommeling van 50 °C. Het gebruik van de formule voor de berekening van de uitzetting levert ons het volgende resultaat op:
l = 24 x 0,0165 x 50 = 19.8 mm Wanneer we gebruikmaken van grafiek 5 of tabel 5, komen we bij hetzelfde resultaat uit. Bij een buislengte van meer dan 10 m moeten ook de verschillende lineaire uitzettingswaarden in aanmerking genomen worden.
8,25 mm (10 m) + 8,25 mm (10 m) + 3,30 mm (4 m) = 19,8 mm (24 m) Lineaire uitzetting van de koperen buis Uitzetting ΔL (mm) Buizen
18
10 m
16
9m
14
8m
12
7m
10
6m
8,25
5m
8
4m
6
3m
3,30
4 2m
2
1m
0 0
10
20
30
40
50
60
70
Grafiek 3: Lineaire uitzetting ΔL (mm))
80
90
100
Temperatuurverschil
Uitzetting ΔL (mm)
Temperatuurverschil Δ (°K)
Buislengte L (m)
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1
0,17
0,33
0,50
0,66
0,83
0,99
1,16
1,32
1,49
1,65
2
0,33
0,66
0,99
1,32
1,65
1,98
2,31
2,64
2,97
3,30
3
0,50
0,99
1,49
1,98
2,48
2,97
3,47
3,96
4,46
4,95
4
0,66
1,32
1,98
2,64
3,30
3,96
4,62
5,28
5,94
6,60
5
0,83
1,65
2,48
3,30
4,13
4,95
5,78
6,60
7,43
8,25
6
0,99
1,98
2,97
3,96
4,95
5,94
6,93
7,92
8,91
9,90
7
1,16
2,31
3,47
4,62
5,78
6,93
8,09
9,24
10,40
11,55
8
1,32
2,64
3,96
5,28
6,60
7,92
9,24
10,56
11,88
13,20
9
1,49
2,97
4,46
5,94
7,43
8,91
10,40
11,88
13,37
14,85
10
1,65
3,30
4,95
6,60
8,25
9,90
11,55
13,20
14,85
16,50
Tabel 3: Lineaire uitzetting ΔL (mm)
102
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
3.3. Drukverliezen Elke vloeistof die door een leiding stroomt, ondergaat onderweg doorstroomweerstanden, wat zich manifesteert in de vorm van drukvallen in het systeem. Daarbij moeten we een onderscheid maken tussen continue en lokale drukverliezen. Een continu drukverlies wordt voornamelijk veroorzaakt door een doorstroomweerstand in rechte stukken buis, die zelf hoofdzakelijk voortvloeit uit de wrijving tussen de vloeistof en de wand van de buis. Een lokaal drukverlies daarentegen is het gevolg van doorstroomweerstanden die veroorzaakt worden door turbulenties die zich bv. kunnen voordoen ten gevolge van een verandering van binnendiameter, een vertakking, een elleboog, enz.
3.3.1. Lineaire drukverliezen Met grafiek 10 of tabel 10 kunt u de drukverliezen R (mbar/m) en de doorstroomsnelheid van de vloeistof V (m/s) bij een gegeven debiet (m³/u of l/sec.) bepalen. De gegevens van grafiek 10 en tabel 10 zijn berekend voor water van 60 °C. Om de waarde van de drukverliezen bij water van een andere temperatuur dan 60 °C te kennen, gebruikt u grafiek 9 of tabel 9 om de correctiefactor te bepalen. Voorbeeld : Berekening van de lineaire drukverliezen van een netwerk in koper van 24 m lang, bestaande uit buizen met een diameter van 18 mm. Het waterdebiet bedraagt 0,2 l/sec. (720 l/u) en de gemiddelde temperatuur is 40 °C. Uit grafiek 10 of tabel 10 kunnen we opmaken dat het drukverlies gelijk is aan 7 mbar/m (bij water van 60 °C). Vervolgens moet de correctie worden verricht voor water van 40 °C door de volgende formule te gebruiken:
R(40°C)=
R(60°C) Kc (60°C)
x Kc (40°C)
R
Drukverliezen
mbar/m
Kc
Correctiefactor*
-
Kc
R(40°C)= 7/0,85 x 0,89 R(40°C)= 7,33 mbar/m
*zie grafiek 10
Bij een temperatuur van 40 °C bedraagt het drukverlies voor het circuit 7;33 mbar/m, d.w.z. 175 mbar voor 24 meter.
Kc
10
1,03
20
0,96
30
0,92
40
0,89
50
0,868
60
0,85
70
0,835
80
0,82
90
0,81
0,89
3. Specifieke technische gegevens
T°C
Tabel 4: Correctiefactor Grafiek 4: Correctiefactor
Temperatuur (°C)
103
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
T° water = 60°C Debiet (m3/u)
Debiet (l/ sec.)
0,18 0,36 0,54 0,72 0,90 1,08 1,26 1,44 1,62 1,80 1,98 2,16 2,34 2,52 2,70 2,88 3,06 3,24 3,42 3,60 3,78 3,96 4,14 4,32 4,50 4,68 4,86 5,04 5,22 5,40 5,58 5,76 5,94 6,12 6,30 6,48 6,66 6,84 7,02 7,20 7,38 7,56 7,74 7,92 8,10 8,28 8,46 8,64 8,82 9,00 9,18 9,36 9,54 9,72 9,90 10,08 10,26 10,44 10,62 10,80
0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60 0,65 0,70 0,75 0,80 0,85 0,90 0,95 1,00 1,05 1,10 1,15 1,20 1,25 1,30 1,35 1,40 1,45 1,50 1,55 1,60 1,65 1,70 1,75 1,80 1,85 1,90 1,95 2,00 2,05 2,10 2,15 2,20 2,25 2,30 2,35 2,40 2,45 2,50 2,55 2,60 2,65 2,70 2,75 2,80 2,85 2,90 2,95 3,00
Ø12x1
Ø14x1
Ø16x1
Ø18x1
V (m/sec.) R (mbar/m) V (m/sec.) R (mbar/m) V (m/sec.) R (mbar/m) V (m/sec.) R (mbar/m) V (m/sec.) R (mbar/m)
0,6 1,3 1,9 2,5 3,2 3,8 4,5 5,1 5,7 6,4 7,0 7,6 8,3 8,9 9,5 10,2 10,8 11,5 12,1 12,7 13,4 14,0 14,6 15,3 15,9 16,6 17,2 17,8 18,5 19,1 19,7 20,4 21,0 21,6 22,3 22,9 23,6 24,2 24,8 25,5 26,1 26,7 27,4 28,0 28,6 29,3 29,9 30,6 31,2 31,8 32,5 33,1 33,7 34,4 35,0 35,7 36,3 36,9 37,6 38,2
6 19 40 67 100 140 185 236 293 355 423 496 575 660 750 845 946 1052 1163 1280 1403 1530 1663 1801 1945 2093 2247 2407 2571 2741 2916 3097 3283 3473 3670 3871 4078 4289 4506 4729 4956 5189 5427 5670 5918 6172 6431 6695 6964 7238 7518 7803 8093 8388 8689 8994 9305 9621 9942 10268
0,4 0,9 1,3 1,8 2,2 2,7 3,1 3,5 4,0 4,4 4,9 5,3 5,7 6,2 6,6 7,1 7,5 8,0 8,4 8,8 9,3 9,7 10,2 10,6 11,1 11,5 11,9 12,4 12,8 13,3 13,7 14,1 14,6 15,0 15,5 15,9 16,4 16,8 17,2 17,7 18,1 18,6 19,0 19,5 19,9 20,3 20,8 21,2 21,7 22,1 22,5 23,0 23,4 23,9 24,3 24,8 25,2 25,6 26,1 26,5
Tabel 5: Lineaire drukverliezen voor koperen buizen
104
Ø15x1
2 8 17 28 42 58 76 97 121 146 174 204 236 270 307 345 386 429 474 522 571 622 676 732 789 849 911 975 1041 1110 1180 1252 1326 1403 1481 1562 1644 1729 1816 1905 1995 2088 2183 2280 2379 2480 2583 2688 2795 2904 3015 3129 3244 3361 3480 3602 3725 3850 3978 4107
0,4 0,8 1,1 1,5 1,9 2,3 2,6 3,0 3,4 3,8 4,1 4,5 4,9 5,3 5,7 6,0 6,4 6,8 7,2 7,5 7,9 8,3 8,7 9,0 9,4 9,8 10,2 10,5 10,9 11,3 11,7 12,1 12,4 12,8 13,2 13,6 13,9 14,3 14,7 15,1 15,4 15,8 16,2 16,6 17,0 17,3 17,7 18,1 18,5 18,8 19,2 19,6 20,0 20,3 20,7 21,1 21,5 21,8 22,2 22,6
2 6 11 19 28 39 52 66 82 99 118 138 160 183 208 234 261 290 321 352 386 420 456 494 532 573 614 657 702 747 795 843 893 944 997 1051 1106 1163 1221 1280 1341 1403 1467 1531 1598 1665 1734 1804 1876 1949 2023 2099 2176 2254 2334 2415 2497 2581 2666 2752
0,3 0,6 1,0 1,3 1,6 1,9 2,3 2,6 2,9 3,2 3,6 3,9 4,2 4,5 4,9 5,2 5,5 5,8 6,2 6,5 6,8 7,1 7,5 7,8 8,1 8,4 8,8 9,1 9,4 9,7 10,1 10,4 10,7 11,0 11,4 11,7 12,0 12,3 12,7 13,0 13,3 13,6 14,0 14,3 14,6 14,9 15,3 15,6 15,9 16,2 16,6 16,9 17,2 17,5 17,9 18,2 18,5 18,8 19,2 19,5
1 4 8 13 20 28 36 46 57 69 82 96 111 128 145 163 182 202 223 245 268 292 317 343 370 398 427 457 487 519 552 585 620 655 691 729 767 806 846 887 929 972 1016 1061 1106 1153 1201 1249 1298 1349 1400 1452 1505 1559 1614 1670 1727 1784 1843 1902
0,2 0,5 0,7 1,0 1,2 1,5 1,7 2,0 2,2 2,5 2,7 3,0 3,2 3,5 3,7 4,0 4,2 4,5 4,7 5,0 5,2 5,5 5,7 6,0 6,2 6,5 6,7 7,0 7,2 7,5 7,7 8,0 8,2 8,5 8,7 9,0 9,2 9,4 9,7 9,9 10,2 10,4 10,7 10,9 11,2 11,4 11,7 11,9 12,2 12,4 12,7 12,9 13,2 13,4 13,7 13,9 14,2 14,4 14,7 14,9
1 2 4 7 10 14 19 24 30 36 43 50 58 67 76 85 95 105 116 128 140 152 165 179 193 207 222 237 253 269 286 304 321 340 358 378 397 418 438 459 481 503 526 549 572 596 620 645 671 696 723 749 777 804 833 861 890 920 950 980
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
Debiet (m /h) Debiet (l/s) 3
7,56 7,92 8,28 8,64 9,00 9,36 9,72 10,08 10,44 10,80 11,16 11,52 11,88 12,24 12,60 12,96 13,32 13,68 14,04 14,40 14,76 15,12 15,48 15,84 16,20 16,56 16,92 17,28 17,64 18,00 18,36 18,72 19,08 19,44 19,80 20,16 20,52 20,88 21,24 21,60 21,96 22,32 22,68 23,04 23,40 23,76 24,12 24,48 24,84 25,20 25,56 25,92 26,28 26,64 27,00 27,36 27,72 28,08 28,44 28,80
2,10 2,20 2,30 2,40 2,50 2,60 2,70 2,80 2,90 3,00 3,10 3,20 3,30 3,40 3,50 3,60 3,70 3,80 3,90 4,00 4,10 4,20 4,30 4,40 4,50 4,60 4,70 4,80 4,90 5,00 5,10 5,20 5,30 5,40 5,50 5,60 5,70 5,80 5,90 6,00 6,10 6,20 6,30 6,40 6,50 6,60 6,70 6,80 6,90 7,00 7,10 7,20 7,30 7,40 7,50 7,60 7,70 7,80 7,90 8,00
Ø22x1
Ø28x1
Ø35x1
Ø42x1
Ø54x1,5
V (m/s)
R (mbar/m)
V (m/s)
R (mbar/m)
V (m/s)
R (mbar/m)
V (m/s)
R (mbar/m)
V (m/s)
R (mbar/m)
6,7 7,0 7,3 7,6 8,0 8,3 8,6 8,9 9,2 9,5 9,9 10,2 10,5 10,8 11,1 11,5 11,8 12,1 12,4 12,7 13,1 13,4 13,7 14,0 14,3 14,6 15,0 15,3 15,6 15,9 16,2 16,6 16,9 17,2 17,5 17,8 18,1 18,5 18,8 19,1 19,4 19,7 20,1 20,4 20,7 21,0 21,3 21,6 22,0 22,3 22,6 22,9 23,2 23,6 23,9 24,2 24,5 24,8 25,1 25,5
168 183 199 215 232 250 268 287 306 326 346 368 389 412 434 458 482 507 532 558 584 611 639 667 696 725 755 785 816 848 880 913 946 980 1015 1050 1086 1122 1159 1196 1234 1273 1312 1352 1392 1433 1475 1517 1559 1602 1646 1691 1735 1781 1827 1874 1921 1969 2017 2066
4,0 4,1 4,3 4,5 4,7 4,9 5,1 5,3 5,5 5,7 5,8 6,0 6,2 6,4 6,6 6,8 7,0 7,2 7,3 7,5 7,7 7,9 8,1 8,3 8,5 8,7 8,9 9,0 9,2 9,4 9,6 9,8 10,0 10,2 10,4 10,5 10,7 10,9 11,1 11,3 11,5 11,7 11,9 12,1 12,2 12,4 12,6 12,8 13,0 13,2 13,4 13,6 13,7 13,9 14,1 14,3 14,5 14,7 14,9 15,1
47 51 55 60 65 69 74 79 85 90 96 102 108 114 120 126 133 140 146 153 161 168 176 183 191 199 207 215 224 232 241 250 259 268 277 287 297 306 316 326 337 347 358 368 379 390 401 413 424 436 447 459 471 484 496 509 521 534 547 560
2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3,0 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,9 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,6 4,7 4,8 4,9 5,0 5,1 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,7 6,8 6,9 7,0 7,1 7,2 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,7 8,8 8,9 9,0 9,1 9,2 9,4
15 16 17 19 20 22 23 25 27 28 30 32 34 36 37 39 42 44 46 48 50 52 55 57 60 62 64 67 70 72 75 78 80 83 86 89 92 95 98 101 104 108 111 114 117 121 124 128 131 135 138 142 146 149 153 157 161 165 169 173
1,7 1,8 1,8 1,9 2,0 2,1 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 2,9 3,0 3,1 3,2 3,3 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,7 3,8 3,9 4,0 4,1 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,5 4,6 4,7 4,8 4,9 4,9 5,0 5,1 5,2 5,3 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,7 5,8 5,9 6,0 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4
6 6 7 7 8 9 9 10 10 11 12 13 13 14 15 16 16 17 18 19 20 21 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 32 33 34 35 36 37 38 40 41 42 43 45 46 47 48 50 51 53 54 55 57 58 60 61 63 64 66 67
1,0 1,1 1,1 1,2 1,2 1,3 1,3 1,4 1,4 1,5 1,5 1,6 1,6 1,7 1,7 1,8 1,8 1,9 1,9 2,0 2,0 2,1 2,1 2,2 2,2 2,3 2,3 2,3 2,4 2,4 2,5 2,5 2,6 2,6 2,7 2,7 2,8 2,8 2,9 2,9 3,0 3,0 3,1 3,1 3,2 3,2 3,3 3,3 3,4 3,4 3,5 3,5 3,6 3,6 3,7 3,7 3,8 3,8 3,9 3,9
2 2 2 2 2 3 3 3 3 3 4 4 4 4 5 5 5 5 6 6 6 6 7 7 7 7 8 8 8 9 9 9 10 10 10 11 11 11 12 12 13 13 13 14 14 14 15 15 16 16 17 17 17 18 18 19 19 20 20 21
TTabel 5: Lineaire drukverliezen voor koperen buizen
105
3. Specifieke technische gegevens
T° water = 60°C
106
Grafiek 6: Lineaire drukverliezen voor koperen buizen
Drukverlies bij warm water van +60 °C R(mbar/m)
Debiet (l/s)
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
3.3.2. Plaatselijke drukverliezen Plaatselijke drukverliezen worden veroorzaakt door doorstroomweerstanden die zelf met name het gevolg zijn van vertakkingen en veranderingen van de richting en doorsnede van buizen. Tabel 11 vermeldt de respectieve waarden [ȗ] voor elk type van fitting (SudoPress, XPress, Tectite).
Z = ȗx v² x Ȗ / 2 x 10 -5 Z
Plaatselijke drukverliezen
bar
ȗ
Coëfficiënt afhankelijk van de geometrie van het desbetreffende deel van het systeem
-
v
Doorstroomsnelheid van de vloeistof
m/s
Ȗ
Dichtheid van de vloeistof
kg/m3
LJ (Ø12 tot 54 mm)
LJ (Ø76,1 tot 108 mm)
Gelijke T-koppeling
ȗ
ȗ
Gelijke T-koppeling
ȗ
ȗ
Gelijke T-koppeling
ȗ
ȗ
Gelijke T-koppeling
ȗ
ȗ
ȗ
ȗ
ȗ
ȗ
ȗ
ȗ
ȗ
ȗ
ȗ
ȗ
Figuur
Bocht90°
Hoek 90°
3. Specifieke technische gegevens
Bocht45°
Verkleining
Passeer-bocht
107
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
3.3.3. Drukverliezen - equivalente lengtes Voor een bepaalde fitting levert deze methode de equivalente lengte op van een recht stuk leiding met eenzelfde diameter die aan eenzelfde drukverlies zou worden onderworpen. Om deze berekeningsmethode te gebruiken, moeten alle equivalente lengtewaarden voor elke fitting aan de reële lengte van het netwerk worden toegevoegd. Op die manier krijgt men het totale drukverlies van alle fittingen voor het hele netwerk. Deze methode is niet even precies als de directe methode, maar het berekenen gaat sneller. Diameter van de fitting (mm)
108
Methode van de equivalente lengtes voor systemen in koper (m) 12
14
15
16
18
22
28
35
42
54
76,1
88,9
108
0,60
0,75
0,82
0,90
1,06
1,39
1,92
2,56
3,22
4,31
6,52
7,92
9,96
0,41
0,52
0,57
0,62
0,74
0,97
1,33
1,77
2,23
2,99
4,51
5,48
6,90
1,38
1,72
1,90
2,08
2,45
3,22
4,42
5,90
7,43
9,95
15,05
18,28
22,99
0,69
0,86
0,95
1,04
1,23
1,61
2,21
2,95
3,72
4,98
7,52
9,14
11,50
0,32
0,40
0,44
0,49
0,57
0,75
1,03
1,38
1,73
2,32
3,51
4,26
5,36
0,69
0,86
0,95
1,04
1,23
1,61
2,21
2,95
3,75
4,98
7,52
9,14
11,50
0,23
0,29
0,32
0,35
0,41
0,54
0,74
0,98
1,24
1,66
2,51
3,05
3,83
0,18
0,23
0,25
0,28
0,33
0,43
0,59
0,79
0,99
1,33
2,01
2,44
3,07
0,23
0,29
0,32
0,35
0,41
0,54
0,74
0,98
1,24
1,66
2,51
3,05
3,83
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
3.4. Weerstand van de SudoPress-fittingen Deze gegevens worden ter informatie meegegeven. Ze geven een overzicht van de weerstand die voor de SudoPress koperen fittingen bij verschillende tests werd opgemeten.
DVGW-W534
CSTB-Avis technique
Certigaz
DVGW-VP614
Druk-vastheid
25 bar bij 20 °C/48 u 15 bar bij 93 °C/48 u
48 bar bij 20 °C/48 u
35 bar bij 20 °C/48 u
30 bar / 48h
Vacuümbestendigheid
- 0,8 bar/1 u
Bestendigheid tegen drukstoten
10.000 cycli 1 bar/25 bar 30 cycli/min.
Bestendigheid tegen thermische schokken
111 cycli van -10 °C tot +50 °C 2.500 cycli 23 °C/15 min. bij een druk van 10 gedurende telkens 1u30 1 cyclus bar 2.500 cycli 93 °C/15 min. bij een druk van van -20 °C tot +50 °C gedurende 10 bar 1u30 (5 keer)
Thermisch weerstandsvermogen
110 °C/10 bar/1.000 u
Torsie-stijfheid
10 cycli ± 5°
1.000.000 cycli ± 1 mm / 15 bar
3. Specifieke technische gegevens
Trillingsbestendigheid
20.000 cycli 16 bar/48 bar 30 cycli/min.
1.000.000 cycli ± 1 mm
109
DEEL B - SudoPress, XPress en Tectite-systemen, voor koperen buizen
NOTES
110
3. Specifieke technische gegevens
SudoPress-, XPressen Tectite-systemen, voor stalen buizen 2. Uitvoering
DEEL C
111
1. Beschrijving van het systeem
DEEL C SudoPress-, XPressen Tectite-systemen, voor stalen buizen
HOOFDSTUK 1 Beschrijving van het systeem
112
1. BESCHRIJVING VAN HET SYSTEEM 1.1. Toepassingen* 1.1.1. SudoPress roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal (te persen, V-profiel)) Toepassing
Systeem
Ring
Werkings temperatuur
Bedrijfs- druk
Van -20 °C tot +70 °C
Max. 16 bar
Perslucht1
SudoPress roestvrij staal SudoPress elektrolytisch verzinkt staal2
EPDM (zwart) HNBR (geel) FKM (groen)
Koelwater (met glycol)
SudoPress roestvrij staal SudoPress elektrolytisch verzinkt staal
EPDM (zwart)
Min. -35 °C
Max. 16 bar
Leidingwater
SudoPress roestvrij staal
EPDM (zwart)
Van +5 °C tot +95 °C
Max. 16 bar
Verwarmingswater
SudoPress roestvrij staal SudoPress elektrolytisch verzinkt staal
EPDM (zwart)
Max. +110 °C
Max. 16 bar
Industriële toepassingen
SudoPress roestvrij staal SudoPress elektrolytisch verzinkt staal
EPDM (zwart)
Van -35 °C tot +110 °C
Max. 16 bar
Zonnetoepassingen
SudoPress roestvrij staal
FKM (groen)
+180 °C / glycol max. 50 %
6 bar
Stoom
SudoPress roestvrij staal
EPDM (zwart) FKM (groen)
Max. +100 °CMax. +120 °C
0,5 bar1 bar
Stadsverwarming
SudoPress roestvrij staalSudoPress elektrolytisch verzinkt staal
EPDM (zwart) FKM (groen)
+130 °C / glycol max. 50 %
10 bar
Vacuüm
SudoPress roestvrij staalSudoPress elektrolytisch verzinkt staal
HNBR (geel)FKM (groen)
Van +5 °C tot +50 °C
Min. -0,8 bar
`De SudoPress-fittingen in elektrolytisch verzinkt staal zijn niet compatibel met leidingwatertoepassingen. `Drinkwater: in drinkwaterinstallaties met SudoPress-fittingen in roestvrij staal mag de concentratie van in water oplosbare chloride-ionen niet hoger zijn dan 250 mg/l.
`Koelwater: in koelinstallaties met SudoPress-fittingen in roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal mag de concentratie van in water oplosbare chloride-ionen niet hoger zijn dan 250 mg/l. * Voor alle overige toepassingen neemt u best contact op met COMAP. 1. Zie de tabel (pagina 14) voor het kiezen van de ring in functie van uw toepassing. 2. La teneur en eau ne doit pas excéder 880 mg/m3
113
1. Beschrijving van het systeem
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
1.1.2. XPress roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal / SudoPress roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal, Ø > 54 mm (te persen, M-profiel) Toepassing
Perslucht1
Koelwater (met glycol)
Leidingwater
Verwarmingswater
Industriële toepassingen
Werkings temperatuur
Bedrijfs-druk
Van -20 °C tot +70 °C
Max. 16 bar
EPDM (zwart)
Min. -35 °C
Max. 16 bar
EPDM (zwart)
Van 5 °C tot 95 °C
Max. 16 bar
EPDM (zwart)
Van -35 °C tot +135 °C
Max. 16 bar
EPDM (zwart)
Van -35 °C tot +135 °C
Max. 16 bar
+200 °C / glycol max. 50 %
10 bar
Maxi +150°C
max 5 bar
Systeem
SudoPress roestvrij staal (Ø > 54 mm) XPress roestvrij staal SudoPress elektrolytisch verzinkt staal² (Ø > 54 mm) XPress elektrolytisch verzinkt staal² SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper SudoPress elektrolytisch verzinkt staal (Ø > 54 mm) XPress elektrolytisch verzinkt staal SudoPress roestvrij staal (Ø > 54 mm) XPress roestvrij staal SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper SudoPress elektrolytisch verzinkt staal (Ø > 54 mm) XPress elektrolytisch verzinkt staal SudoPress roestvrij staal (Ø > 54 mm) XPress roestvrij staal SudoPress elektrolytisch verzinkt staal (Ø > 54 mm) XPress elektrolytisch verzinkt staal
Ring
EPDM (zwart) FPM (groen)
Zonnetoepassingen
SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper
FPM (groen)
Stoom
SudoPress roestvrij staal (Ø > 54 mm) XPress roestvrij staal
EPDM (zwart)
FPM (grijs)
Max. +150 °C
Max. 5 bar
+130°C / glycol 50% max.
10 bar
Stadsverwarming
SudoPress roestvrij staal (Ø > 54 mm) XPress roestvrij staal SudoPress elektrolytisch verzinkt staal (Ø > 54 mm) XPress elektrolytisch verzinkt staal
EPDM (zwart)
+5°C tot +50°C
Mini -0,8 bar
FPM (groen)
+130 °C / glycol max. 50 %
10 bar
Vacuüm
SudoPress koper (Ø > 54 mm) XPress koper SudoPress elektrolytisch verzinkt staal (Ø > 54 mm) XPress elektrolytisch verzinkt staal
FPM (groen)
Van +5 °C tot +50 °C
Min. - 0,8 bar
`De fittingen in elektrolytisch verzinkt staal zijn niet compatibel met leidingwatertoepassingen. `Drinkwater: in drinkwaterinstallaties met Xpress- SudoPress-fittingen in roestvrij staal mag de concentratie van in water oplosbare chloride-ionen niet hoger zijn dan 250 mg/l.
`Koelwater: in koelinstallaties met Xpress- en SudoPress-fittingen in roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal mag de concentratie van in water oplosbare chloride-ionen niet hoger zijn dan 250 mg/l. * Voor alle overige toepassingen neemt u best contact op met COMAP. 1. Zie de tabel (pagina 7) van de persluchtklassen voor het kiezen van de ring in functie van uw toepassing. 2. Het watergehalte mag niet groter zijn dan 880 mg/m3.
114
1.1.3. Tectite Carbon (insteekfittingen) Toepassingen
Systeem
Ring
Werkings temperatuur
Bedrijfs-druk
Koelwater (met glycol)
Tectite Carbon
EPDM (zwart)
Min. -24 °C
Max. 20 bar
Verwarmingswater
Tectite Carbon
EPDM (zwart)
Max. +114 °C
Max. 10 bar
`De Tectite Carbon-fittingen in elektrolytisch verzinkt staal zijn niet compatibel met leidingwatertoepassingen. `Koelwater: in koelinstallaties met Tectite Carbon-fittingen mag de concentratie van in water oplosbare chlorideionen niet hoger zijn dan 100 mg/l. * Voor alle overige toepassingen neemt u best contact op met COMAP.
BehanLeidin- deld gwater leidingwater
Sanitaire leidingen
Verwarmings- Gecon-ditio- Verwarleidingen neerde lucht ming
Zonne-instalGas-installalaties (zonneties collector))
Koper
O
O
O
O
O
O
O
Roestvrij staal-sanitair
O
O
O
O
O
O
-
Elektrolytisch verzinkt staal
-
-
-
O
O
O
-
O Mogelijk
- Onmogelijk
Gecon-ditioneerde lucht
O
O
O
O
O
O
Vergewis u ervan de juiste dichtingsring te gebruiken die overeen komt met de gepaste toepassing.*hangt af van de plaatselijke reglementering
Onderstaande tabel toont ons het door COMAP aanbevolen metaaltype voor elke toepassing ter optimalisering van de installatiekwaliteit. Daarbij moeten ook de lokale voorschriften in aanmerking genomen worden, in het bijzonder bij gasinstallaties.
1.1.4. Tabel van de persluchtklassen De te gebruiken ringen bij persluchttoepassingen hangen af van de luchtkwaliteitsklassen volgens ISO 8573 (zie onderstaande tabel). Deeltjes in de perslucht
Water
Smeermiddel
Ring
Klasse
Max.grootte in μm
Max.dichtheid in mg/m3
Dauwpunt in °C
Volume in mg/ m3
Olievolume in mg/m3
Materieel
1
0,1
0,1
-70
3
0,01
EPDM
2
1
1
-40
120
0,1
EPDM
3
5
5
-20
880
1
EPDM
4
15
8
3
6.000
5
EPDM
5
40
10
7
7.800
25
EPDM
6
-
-
10
9.400
> 25
FKM/HNBR
115
1. Beschrijving van het systeem
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
1.2. SudoPress-fittingen 1.2.1. SudoPress-gamma (te persen, V-profiel) Het SudoPress-gamma bestaat uit koper, roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal. Het is compatibel met elk type installatie.
A P P L I C AT I O N S ACIER INOXYDABLE
CUIVRE
SANITAIRE/ CHAUFFAGE
IND su Vi
EUR DE SERTI SS I C AT
-Co
Ver t et J oi nt à fu
m
m
12 mm
AVANTAGES ou v
mm
40 %
uipement ’é q
sd oin
ÉC
M
MIQUE
à 54 mm mm 12
O ON
SÉCURISÉ
Visu C o n trol Jau ne et Joint à fu ite b rev eté
à5 4
NT
Sa re ns du feu, ni fumées de sou
De 12 m m
Multi applic atio ns
POLYVA LE
De
m
de
5
ts en em
Rouge ntrol -Co reveté u s t i u eb Vi tàf o in J et
à
FAC Serti en 4 m IL
té
m
IDE agné APtemps g
ve
4
R
De
4 à5
E
bre
E
CHAUFFAGE
ite
DIAMÈTRE
De
15
ntrol
SANITAIRE/ A G CHAUFFAGE
De 1 4 mm à 22mm
GAZ
CUIVRE
Visu-C ontrol Blanc e t J o in t à fuite breveté
ACIER CARBONE
SOLAIRE
CUIVRE
Visu-Control®
V profiel
Visuele controle en tastbare indicator, recycleerbaar
Le tube est guidé Le joint est protégé Permet le double sertissage
Markering
O-ring
Sudo Dimension Certification
Geeft correcte persing aan van koppeling (identificatie door kleur (zwart = EPDM))
Aanslag De buis wordt ingevoerd tot de juiste diepte
116
1.2.2. Technische eigenschappen Materiaal
Roestvrij staal 1.4404 volgens EN 10027-2
Elektrolytisch verzinkt staal* 1.0034 (34-2) volgens EN 10305-3 met zinklagen (8 tot 15 μm)
Diameters (in mm)
15-18-22-28-3542-54
12-15-18-22-2835-42-54
Markering
- SudoPress - Afmetingen - DVGW - Lotnummer 316L
- SudoPress (rood label)
Verpakkingsgegevens - Productillustratie - Hoeveelheden - Afmetingen - Certificeringen - Gencod EAN - Verpakkingsdatum - Productillustratie - Hoeveelheden - Afmetingen - Certificeringen - Gencod EAN - Verpakkingsdatum
* De fittingen in elektrolytisch verzinkt staal worden tegen corrosie beschermd door een thermisch aangebrachte zinklaag (8-15 μm).
Schroefdraadfittingen Het SudoPress-gamma omvat ook onderdelen met binnen- en buitenschroefdraad die met andere van schroefdraad voorziene stukken van een buizennet verbonden kunnen worden (bv. fittingen, kranen). Voor de SudoPressfittingen in roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal zijn deze binnen- en buitenschroefdraden vervaardigd overeenkomstig EN 10226-1 / ISO 7/1.
117
1. Beschrijving van het systeem
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
1.2.3. Visu-Control®-technologie Met een aan elk uiteinde van de fitting bevestigde plastic ring (in polyamide) biedt de gepatenteerde Visu-Control®-technologie een zowel zicht- als tastbare indicator.
`Visuele controle: tijdens het persen zorgt de druk van de persbek voor een vervorming van de plastic ring. De visuele indicator ziet eruit als twee duidelijk herkenbare ‘oortjes’.
`Tastcontrole: de voor vervoer en hantering mechanisch bevestigde recycleerbare ring laat zich na het persen gemakkelijk verwijderen. Voor elke toepassing is er een andere kleur van Visu-Control®-ring voorzien, kwestie van elke vergissing te vermijden: Gamma
SudoPress roestvrij staal sanitair
--Leidingwaterinstallaties - Warmwater- en koelwaterinstallaties - Verwarmingsinstallaties - Koelinstallaties - Glycolwater - Installaties van behandeld water - Recuperatie van regenwater - Droge persluchtinstallaties - Inerte - niet-giftige / niet-explosieve gassen (bv. argon, stikstof, ...)
SudoPress elektrolytisch verzinkt staal
- Warmwater- en koelwaterinstallaties - Verwarmingsinstallaties - Koelinstallaties - Glycolwater - Droge persluchtinstallaties - Inerte - niet-giftige / niet-explosieve gassen (bv. argon, stikstof, ...)
Groen
Rood
118
Toepassingen
1.2.4. Gepatenteerde O-ring Standaardfittingen voor water- en cv-toepassingen zijn voorzien van EPDM O-ringen. Het te gebruiken type O-ring hangt af van de toepassing en het systeem. Daarom worden de gaspersfittingen voorzien van een HNBR O-ring. Voor speciale toepassingen, zoals oliehoudende stoffen of hoge temperaturen, moet de FKM O-ring worden gebruikt. Koperen persfittingen worden voorzien van een O-ring die speciaal werd ontworpen om niet-geperste fittingen te kunnen herkennen. Hierdoor zal er bij niet-geperste koppelingen tijdens een druktest water weglekken. .
Type
EPDM gepatenteerde Oring (zwart)
HNBR (geel)
FKM Viton® gepatenteerde Oring (groen)
Werkingstemperatuur voor de O-ring
Van -35 °C tot +110 °C Piek +150 °C
Van -20 °C tot +70 °C
-Van -20 °C tot +180 °C Piek +230 °C
Maximale werkingsdruk
16 bar*
5 bar
16 bar
* Voor hogere drukwaarden neemt u best contact op met COMAP. Piek(temperatuur) gedurende maximum een uur.
Werking van de gepatenteerde O-ring bij roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal. Het concept van de gepatenteerde O-ring berust op de creatie van een lekweg in de O-ring zelf. Concreet werd het ringoppervlak op drie strategische punten voorzien van kleine groeven, waardoor water zal blijven lopen zolang de fitting niet is geperst. Bij het persen van de ring sluit het materiaal de groeven echter af, met een optimale water- en luchtdichtheid tot gevolg.
119
1. Beschrijving van het systeem
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
1.2.5. Pershulpmiddelen De pershulpmiddelen bestaan uit een persmachine, persbekken, inzetstukken, een adapter en dienovereenkomstige hulzen. De persmachine zelf werkt op batterijen of wordt op een stopcontact aangesloten, al naargelang het model. Voor elke buisdiameter moeten de juiste onderdelen worden gebruikt (zie onderstaande tabel) om een perfecte persing te krijgen.
Het COMAP-aanbod COMAP stelt zijn gamma pershulpmiddelen voor, dat ontwikkeld werd om het werk van de vakman nog betrouwbaarder te maken en te vereenvoudigen. Zo zijn de Novopress*-tools ACO102, ACO202, ECO 301 en KLAUKE MAP2L en UAPL3L specifiek bedoeld voor het persen van elke diameter in koper, PER, meerlagenmateriaal en (zowel roestvrij als thermisch verzinkt) staal. Met het systeem van inzetstukken en moederpersbek kunnen er open hulpmiddelen op het Multiperssysteem® worden gebruikt door alleen de inzetstukken (en geen zware en lastige persbekken) te veranderen.
PERSBEK + INZETSTUKKEN
PERSBEK UIT EEN GEHEEL
ADAPTER + HULZEN OF STEUN + INZETSTUKKEN
ACO 102
ACO 202
ECO 301
Koper en staal
Koper en staal
PER
Meerlagen
SudoPress
XPress
PexPress
SkinPress
V
M
CO / RFz
TH/THL
Ø12-14-15 -16-18-22-28 ACO102 / ACO202
Ø12-15-18-22-28 ACO102 / ACO202
Ø12-16-20-25 ACO102 / ACO202
Ø14-16-18-20-26-32 ACO102 / ACO202
Ø12-14-15 -16-18-22 MAP2L / UAP3L
Ø12-15-18-22 MAP2L / UAP3L
-
Ø14-16-18-20-26-32 MAP2L / UAP3L
Ø35 ACO202 / ECO 301
Ø35 ACO202 / ECO 301
-
-
MAP2L Ø12-14-15 -16-1822-28 UAP3L Ø12-14-15 -16-1822-28-32-42-54
MAP2L Ø12-15 -18-2228 UAP3L Ø12-15 -18-2228-32-42-54
-
MAP2L Ø14-16-18-2026-32 UAP3L Ø14-16-18-2026-32-40-50-63
Ø42-54 ACO202 / ECO 301
Ø42-54-76,1-88,9-108 ACO202 / ECO 301
-
Ø40-50-63 ACO202 / ECO 301
-
-
-
Ø40-50-63 UAP3L
Bij het persen van de COMAP-fittingen met de Novopress-inzetstukmachines graveert het hulpmiddel een ‘A’-teken (de A van COMAP) ter bevestiging van de correcte persing van de koppeling met de door COMAP vervaardigde machines.
Diameter
12
14
15
16
18
20
22
25
26
28
32
Kleurcode
Blauw
Kastanjebruin
Oranje
Geel
Wit
Roze
Paars
Purper
Rood
Zwart
Groen
*Vorige generaties: SP1932, AFP101
120
Vergelijking van de pershulpmiddelen De SudoPress-fittingen werden ontworpen en gecertificeerd met de Novopress-hulpmiddelen. Niettemin werden er ook interne tests uitgevoerd met andere op de markt verkrijgbare pershulpmiddelen. Onderstaande tabel vermeldt de verschillende pershulpmiddelen die compatibel zijn met SudoPress-fittingen.
12
14
15
16
18
22
28
35
42
54
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
O
O
O
O
O
O
O
-
-
-
ACO 202
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
ECO 301
-
-
-
-
-
-
-
O
O
O
MINI-PRESS ACC
O
O
O
O
O
O
O
O
-
-
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
-
-
-
-
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
RP210-B
O
O
O
O
O
O
O
-
-
-
RP330
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
REMS
NOVOPRESS
ACO102 (SP1932, AFP101)
POWER-PRESS AKKU-PRESS
KLAUKE
MINI KLAUKE (MAP1, MAP2L) UAP2, UNP2,
RIDGID
UAP3L, UAP4L
* Voor ander op de markt verkrijgbaar gereedschap neemt u best contact op met COMAP.
121
1. Beschrijving van het systeem
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
1.3. XPress-fittingen 1.3.1. XPress-gamma (te persen, M-profiel) Het XPress-systeem is een compleet gamma buizen en fittingen in koper, roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal.
XPress roestvrij staal en gegalvaniseerd staal XPress cuivre Perskoppeling voor koperen buizen
XPress acier électrozingué Perskoppeling voor electrolitisch verzinkte stalen buizen.
XPress inox Perskoppeling voor Inox buizen.
O-ring geeft correcte persing aan van koppeling (identificatie door kleur (zwart = EPDM))
Inox Staal
M profiel M Persprofiel
Aanslag De buis wordt ingevoerd tot de juiste diepte
Inox staal van hoge kwaliteit 316L
Markering Xpress 316L Afmeting certificaat
O-ring geeft correcte persing aan van de koppeling (identificatie door kleur (zwart = EPDM)
M profiel M Persprofiel
Aanslag Electrolytisch verzinkt staal
De buis wordt ingevoerd tot de juiste diepte
Electrolytisch verzinkt staal van hoge kwaliteit
Identificatie Markering Xpress Verzinkt Afmetingen 122
De rode lijn staat voor electrolytisch verzinkt staal
1.3.2. Technische eigenschappen Diameters (in mm)
Materiaal
Verpakkingsgegevens
Markering
- XPress 15-18-22-28- - 316L 35-42-54- Afmetingen 76,1-88,9-108 - DVGW/Kiwa
Roestvrij staal 1.4404 volgens EN 10027-2
Elektrolytisch verzinkt staal* 1.0034 (34-2) volgens EN 10305-3 met zinklagen (8 tot 15 μm)
- XPress 12-15-18-22- - Gegalva28-35-42-54- niseerd 76,1-88,9-108 - Afmetingen
- Productillustratie - Hoeveelheden - Afmetingen - Certificeringen - Gencod EAN - Verpakkingsdatum
- Productillustratie - Hoeveelheden - Afmetingen - Certificeringen - Gencod EAN - Verpakkingsdatum
* De fittingen in elektrolytisch verzinkt staal worden tegen corrosie beschermd door een thermisch aangebrachte zinklaag (8-15 μm)..
Schroefdraadfittingen Het XPress-gamma omvat ook onderdelen met binnen- en buitenschroefdraad die met andere van schroefdraad voorziene stukken van een buizennet verbonden kunnen worden (bv. fittingen, kranen). Voor de Xpress-fittingen in roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal en de SudoPress koperen fittingen (Ø > 54 mm) zijn deze binnen- en buitenschroefdraden vervaardigd overeenkomstig EN 10226-1 /ISO 7/1.
1.3.3. O-ring Standaardfittingen voor water- en cv-toepassingen zijn voorzien van EPDM O-ringen. Het te gebruiken type O-ring hangt af van de toepassing en het systeem. Voor speciale toepassingen, zoals oliehoudende stoffen of hoge temperaturen, moet de FPM O-ring worden gebruikt. De persfittingen in roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal zijn speciaal ontworpen om niet-geperste fittingen te kunnen herkennen. Hierdoor zal er bij niet-geperste koppelingen tijdens een druktest water weglekken.
Type
EPDM gepatenteerde O-ring (zwart)
FPM Viton® gepatenteerde O-ring (groen)
FPM Viton® (stoom) gepatenteerde O-ring (grijs)
Werkingstemperatuur voor de O-ring
Maximale werkingsdruk
Van -35 °C tot +135 °C
16 bar*
Van -30 °C tot +200 °C Piek 230 °C
16 bar
Van -20 °C tot +150 °C Piek 180 °C
16 bar
* Voor hogere drukwaarden neemt u best contact op met COMAP. Piek(temperatuur) gedurende maximum een uur.
123
1. Beschrijving van het systeem
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
Werking van de gepatenteerde O-ring voor de XPress-fittingen De Xpress-fittingen in roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal worden geleverd met een gepatenteerde O-ring. Deze ring zorgt ervoor dat de niet-geperste koppelingen lekken bij het uitvoeren van de druktest. Een niet-voltooide persfitting is dus gemakkelijk te herkennen. Natuurlijk is het systeem wel volledig lucht- en waterdicht eenmaal de persing is uitgevoerd. Het ontwerp van de gepatenteerde O-ring is gebaseerd op de creatie van een lekweg in de O-ring zelf. Hiertoe werd er materiaal aan de O-ring toegevoegd. Dat levert een buitengewoon stevige O-ring op, zonder enig zwak punt. Verder werd het ringoppervlak op bepaalde strategische punten ook voorzien van kleine inkepingen. Hierdoor vertoont het oppervlak van de O-ring een lichte uitwas en zal het water langs deze inkepingen wegvloeien zolang de fitting niet werd geperst. Door de druk op te voeren, zal het lek groter worden. Bij het persen wordt de O-ring vervormd, waardoor het rubber van de opstanden in de inkepingen wordt geduwd, met een volledig lucht- en waterdichte koppeling als gevolg.
1.3.4. Pershulpmiddelen De pershulpmiddelen bestaan uit een persmachine, persbekken, inzetstukken, een adapter en dienovereenkomstige hulzen. De persmachine zelf werkt op batterijen of kan op een stopcontact worden aangesloten, al naargelang het model. Voor elke buisdiameter moeten de juiste onderdelen worden gebruikt (zie onderstaande tabel) om een perfecte persing te krijgen.
PERSBEK + INZETSTUKKEN
PERSBEK UIT EEN GEHEEL
Koper en staal
Koper en staal
PER
Meerlagen
SudoPress
XPress
PexPress
SkinPress
V
M
CO / RFz
TH/THL
Ø12-14-15 -16-18-22-28 ACO102 / ACO202
Ø12-15-18-22-28 ACO102 / ACO202
Ø12-16-20-25 ACO102 / ACO202
Ø14-16-18-20-26-32 ACO102 / ACO202
Ø12-14-15 -16-18-22 MAP2L / UAP3L
Ø12-15-18-22 MAP2L / UAP3L
-
Ø14-16-18-20-26-32 MAP2L / UAP3L
Ø35 ACO202 / ECO 301
Ø35 ACO202 / ECO 301
-
-
-
MAP2L Ø14-16-18-2026-32 UAP3L Ø14-16-18-20-2632-40-50-63
MAP2L Ø12-14-15 -16-18MAP2L Ø12-15 -18-22-28 22-28 UAP3L Ø12-15 -18-22-28UAP3L Ø12-14-15 -16-1832-42-54 22-28-32-42-54
ADAPTER + HULZEN OF STEUN + INZETSTUKKEN
Ø42-54 ACO202 / ECO 301
Ø42-54-76,1-88,9-108 ACO202 / ECO 301
-
Ø40-50-63 ACO202 / ECO 301
-
-
-
Ø40-50-63 UAP3L
Bij het persen van de COMAP-fittingen met de Novopress-inzetstukmachines graveert het hulpmiddel een ‘A’-teken (de A van COMAP) ter bevestiging van de correcte persing van de koppeling met de door COMAP vervaardigde machines. Diameter
12
14
15
16
18
20
22
25
26
28
32
Kleurcode
Blauw
Kastanjebruin
Oranje
Geel
Wit
Roze
Paars
Purper
Rood
Zwart
Groen
124
Vergelijking van de pershulpmiddelen De XPress-fittingen werden ontworpen en gecertificeerd met de Novopress-hulpmiddelen. Niettemin werden er ook interne tests verricht met andere op de markt verkrijgbare pershulpmiddelen. Onderstaande tabel vermeldt de verschillende pershulpmiddelen waarmee de persing van de XPress-fittingen positief is gebleken. 12
15
18
22
28
35
42
54
76,1
88.9
108
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
M
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Minipersbek ROMAX Compact 12-28 mm
ACO 102 AFP101
NOVOPRESS
ACO 202
ECO 301
-
-
-
-
-
REMS
MINIPRESS ACC
-
-
POWERPRESS AKKUPRESS MINI KLAUKE (MAP1, MAP2L)
KLAUKE
-
-
-
-
UAP2 UNP2 UAP3L
UAP4L
-
-
ROTHENBERGER
-
Persbek Presskid 12-28 mm (inzetstukken) Persbek AFP 101 12-28 mm Persbek 12-54 mm Huls en adapter (ZB201/203) 35-54 mm Persbek 12-54 mm Huls en adapter (ZB302) 35-54 mm Huls 76.1-108 mm Voor de hulzen 76.1 & 88.9 is een adapter nodig (ZB321). Voor de hulzen 108 zijn er twee adapters nodig (ZB 321 & ZB322). Belangrijk: De fittingen van 108 mm moeten in twee stappen worden geperst. Minipersbek Rems 12-28 mm (18 en 28 alleen met ‘108’-markering (Q1 2008) of hoger Persbek 12-28 mm (18 en 28 alleen met ‘108’-markering (Q1 2008) of hoger) Huls en adapter 42-54 mm Minipersbek Klauke 12-28 mm (de persbek van 28 mm is gemarkeerd met ‘alleen VSH’) Persbek 12-54 mm Huls en adapter 42-54 mm Belangrijk: Zowel de nieuwe hulzen profiel M Klauke (zonder inzetstukken) als de oude (met inzetstukken) kunnen gebruikt worden. Persbek 12-54 mm Huls en adapter 42-54 mm Huls en adapter 76.1-108 mm
ROMAX Pressliner ROMAX AC ECO
-
-
-
Persbek 12-35 mm: alleen het nieuwe type van persbek met rood punt en gepolijst persprofiel. Persbek 42-54 mm: alleen de nieuwe persbel waarop de afmeting omcirkeld is
VIRAX
ROMAX Compact
Mâchoires / Chaînes
Viper P20 Viper P21
-
-
-
Persbek 12-54 mm
* Voor ander op de markt verkrijgbaar gereedschap neemt u best contact op met COMAP.
125
1. Beschrijving van het systeem
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
1.4. Tectite-fittingen 1.4.1. Tectite-gamma (insteekfittingen)) Het Tectite-gamma bestaat uit de insteekfittingen Tectite Classic, Tectite Sprint en Tectite Carbon.
Demonteerbare messing koppelingvoor buis in koper,PEX en Meerlagenbuis.
Koperen koppelstukken voor gebruik met koperen- en Pex-buizen.
Koppelingen in electrolytisch verzinkt staal, voor gesloten circuits .De Tectite carbon koppelingen zijn niet demonteerbaar.
Tectite Carbon 2 5 3
1
4 6
1 Lichaam in electrolytisch verzinkt staal.
3 EPDM Oring
5 Getande ring in roestvrij staal
2 Metalen lipje voor de
4 Nylon beschermring
6 Buisgeleiding in PVDF
geleidbaarheid.
126
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
Materiaal
Elektrolytisch verzinkt staal Volgens DIN 2394 / EN 1982
Diameters (in mm)
15-18-22-2835-42-54
Verpakkingsgegevens
Markering
Paarse sticker
1. Beschrijving van het systeem
1.4.2. Technische eigenschappen
- Productillustratie - Hoeveelheden - Afmetingen - Certificeringen - Gencod EAN - Verpakkingsdatum
Specificatie van de materialen Componenten
Tectite Carbon
Huis
Elektrolytisch verzinkt staal
O-ring
Gesmeerd ethyleenpropyleendieenmonomeer (EDPM)
Buisgeleider
Polyvinylideenfluoride (PVDF)
Grijpring
Roestvrij staal 316L
Beschermring
Nylon
Schroefdraadfittingen Het Tectite-gamma omvat ook onderdelen met binnen- en buitenschroefdraad die met andere van schroefdraad voorziene stukken van een buizennet verbonden kunnen worden (bv. fittingen, kranen). Fittingen met buitendraad De Tectite-fittingen met buitendraad maken gebruik van kegelvormige BSP-buitendraden conform ISO 7 (vroeger BS 21) of parallelle BSP-schroefdraden conform BS EN ISO 228:2003. Alle schroefdraden moeten ook voorzien zijn van de nodige verbindingselementen (PTFE-band bij kegelvormige schroefdraden en sluitringen bij parallelle schroefdraden).
Fittingen met binnendraad De Tectite-fittingen met binnendraad zijn binnenin voorzien van parallelle draden conform BS EN ISO 228 2003.
127
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
1.4.3. O-ring De Tectite-fittingen zijn bedoeld voor water- en cv-toepassingen en zijn voorzien van een EPDM O-ring.
Type
Werkingstemperatuur voor de O-ring
Maximale werkingsdruk
EPDM (zwart)
Van -20 °C tot +110 °C
16 bar*
* Voor hogere drukwaarden neemt u best contact op met COMAP.
128
1.5. Buizen De SudoPress-, XPress- en Tectite-fittingen in roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal mogen alleen gebruikt worden in combinatie met de door COMAP geleverde buizen van het merk SudoPress of XPress.
1.5.1. XPress- en SudoPress -buizen in roestvrij staal De XPress- en SudoPress -buizen in roestvrij staal zijn precisiebuizen in dunwandig staal. De buiten- en binnenoppervlakken van de buizen zijn bloot en vertonen geen verkleuringen of fabricageresten die corrosie kunnen veroorzaken. De afsluitstoppen aan de beide uiteinden van de buis voorkomen dat er vuil in de buis kan terechtkomen tijdens het vervoer of de opslag en maken dat de buis gemakkelijker geïdentificeerd kan worden.
Thermische isolatie De volgende voorschriften gelden voor de installatie van buissystemen voor leidingwater:
`De koudwaterbuizen moeten beschermd worden tegen condensatie en oververhitting conform de norm DIN 1988, Deel 2.
`De warmwaterbuizen moeten geïsoleerd worden om elk warmteverlies te voorkomen conform de wet betreffende de energiebesparingen (EnEV) De concentratie aan oplosbare chloride-ionen in de gebruikte isolatiematerialen mag niet meer bedragen dan 0,05% van het gewicht conform de norm DIN 1988, Deel 7
Belangrijk: isolatiematerialen van ‘AS’-kwaliteit (zie ook AGI Q 135) bevatten minder chloriden dan de maximaal toegelaten concentratie.
Brandklasse en brandgedrag De XPress- en SudoPress -buizen in roestvrij staal zijn onbrandbare buizen overeenkomstig de bouwmaterialen van (Europese) klasse A – EN 13501-1.
SudoXPress-buizen in roestvrij staal 1.4401 (AISI 316) Alle leidingwaterinstallaties moeten beantwoorden aan de eisen die door de internationale leidingwaterinstanties worden gesteld, zoals het Duitse leidingwaterdecreet (TrinkwV) en Europese richtlijn 98/83/EG, alsook aan norm DIN 50930, Deel 6 en norm DIN 1988
Toepassingen De installaties moeten altijd beantwoorden aan de plaatselijke voorschriften.
`Alle drinkwaterinstallaties moeten voldoen aan de internationale drinkwaternormen zoals bvb de Duitse drinkwaterdecreet (TrinkwV) en de Europese richtlijn 98/83/EN, de norm DIN 50930 Deel 6 en de norm DIN 1988
`Proces- en regenwaterinstallaties `Leidingwater voor industriële toepassingen `Bluswater- en bluspoederbuizen volgens norm DIN 1988, Deel 6 `Behandeld water, zoals ontkalkt/onthard water, geheel of gedeeltelijk ontzout water, gedistilleerd water of glycolwater
`Perslucht, droog of gesmeerd
129
1. Beschrijving van het systeem
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
Technische eigenschappen
`Materiaal: X5CrNiMo 17-2 materiaal nr. 1.4401 volgens DIN-EN 10088 `Specificaties: EN 10312 – DVGW, werkblad GW541 (2004) (zie afmetingen en gewichten hieronder) `Homologaties: DVGW `Type buis: laser- of TIG-gelast `Verkleining van het laseffect: 100 % controle met Eddy current volgens EN 10893 `Verwijdering van alle lasslakken: langs binnen en langs buiten `Tolérances : selon EN 10312 `Afwerking van het oppervlak: mat zilver `Markering: SudoXPress [DN12/15x1,0] mm, Acier Inox/Edelstahl - Gaz, 1.4401/AISI 316, EN 10312 AT, EN10217-7 W2, DVGW GW541 Reg. no. DW-7301BU0249 [lotnummer of productiedatum], [leverancierscode]
`Min. buigstraal: 3,5 x buitendiameter van de buis (max. 28 mm) `Wijze van levering: buizen, lengte van 6 m +0/-50 mm, met (blauwe) beschermkappen) `Thermische uitzettingscoëfficiënt: 0,0160 mm/m met ΔT= 1K `Max. bedrijfsdruk: 16 bar Afmetingen en gewichten Nominaal
Ø buiten-
Ø binnen-
Massa
Capaciteit
DN 12
15 x 1,0
13,0
0,333
0,133
DN 15
18 x 1,0
16,0
0,410
0,201
DN 20
22 x 1,2
19,6
0,624
0,302
DN 25
28 x 1,2
25,6
0,790
0,515
DN 32
35 x 1,5
32,0
1,240
0,804
DN 40
42 x 1,5
39,0
1,503
1,195
DN 50
54 x 1,5
51,0
1,972
2,043 Tube acier inoxydable
XPress-buis in roestvrij staal 1.4401 (AISI 316) De XPress-buizen in roestvrij staal van COMAP werden door tal van internationale certificeringsinstanties getest en goedgekeurd voor leidingwaterinstallaties. Ze voldoen aan de richtlijnen DVGW/DIN en DVGW – Werkblad GW 541. Daarnaast werden de SudoPress-buizen in roestvrij staal ook goedgekeurd voor gasinstallaties in gebouwen (met een grotere warmtecapaciteit, aangetoond gedurende 30 min. bij 650 °C en PN 5) en buiten gebouwen (zonder grotere warmtecapaciteit) als niet-ingebouwde buis (dus niet onder een deklaag of in de vloer geplaatst).
130
Toepassingen De installaties moeten altijd beantwoorden aan de plaatselijke voorschriften.
`Alle leidingwaterinstallaties moeten beantwoorden aan de eisen die door de internationale leidingwaterinstanties worden gesteld, zoals het Duitse leidingwaterdecreet (TrinkwV) en Europese richtlijn 98/83/EG, alsook aan de norm DIN 50930, Deel 6 en de norm DIN 1988
`Proces- en regenwaterinstallaties `Leidingwater voor industriële toepassingen `Bluswater- en bluspoederbuizen volgens norm DIN 1988, Deel 6 `Behandeld water, zoals ontkalkt/onthard water, geheel of gedeeltelijk ontzout water, gedistilleerd water of glycolwater
`Perslucht, droog of gesmeerd `Geklimatiseerde installaties voor ontvlambare gassen: aardgas en vloeibaar gas volgens de norm DVGW, werkblad G260 I/II. Gas- en gasbuisinstallaties volgens de norm DVGW, werkblad G600, DVGW - TRGI 86/96 en TRF 1996 Technische eigenschappen
`Materiaal: X5CrNiMo 17-2 materiaal nr. 1.4401 volgens DIN-EN 10088 `Specificaties: EN 10312 – DVGW, werkblad GW541 (2004) (zie afmetingen en gewichten hieronder) `Homologaties: DVGW, SVGW, ETA, ÖVGW, BYGGFORSK, STF, PZH, DNV, SITAC, CSTBat, WRAS, VdS, FM, FG, CNBOP, SBSC, GL
`Type buis: lasergelast, uitgegloeid onder een beschermende atmosfeer `Verkleining van het laseffect: 100 % controle met Eddy current volgens EN 10893 `Verwijdering van alle lasslakken: langs binnen en langs buiten `Toleranties: volgens EN 10312 `Afwerking van het oppervlak: mat zilver `Markering: XPress DN/Afmetingen x wanddikte mm Edelstahl/Acier Inox - Sanitär/Sanitary - GAZ 1.4401 W2R, EN10217-7 EN10312 DVGW GW541 reg. nr. DW-7301BM5610 SVGW ÖVGW W1.397 WRAS ETA BYGGFORSK STF PZH SITAC (+symbool) 0168/04 CSTBat (symbool) 116-1482, VdS G4080037 16.0 bar, Productiedatum / Productiecode
`Min. buigstraal: 3,5 x buitendiameter van de buis (max. 28 mm) `Wijze van levering: buizen, lengte van 6 m +0/-50 mm, met (donkergroene) beschermkappen `Thermische uitzettingscoëfficiënt: 0,0160 mm/m met ΔT= 1K `Max. bedrijfsdruk: 16 bar Afmetingen en gewichten Nominaal
Ø buiten-
Ø binnen-
Massa
Capaciteit
DN 12
15 x 1,0
13,0
0,333
0,133
DN 15
18 x 1,0
16,0
0,410
0,201
DN 20
22 x 1,2
19,6
0,624
0,302
DN 25
28 x 1,2
25,6
0,790
0,515
DN 32
35 x 1,5
32,0
1,240
0,804
DN 40
42 x 1,5
39,0
1,503
1,195
DN 50
54 x 1,5
51,0
1,972
2,043
DN 65
76,1 x 2,0
72,1
3,550
4,548
DN 80
88,9 x 2,0
84,9
4,150
5,661
DN 100
108 x 2,0
104,0
5,050
8,495
Tube acier inoxydable AISI 316
131
1. Beschrijving van het systeem
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
XPress-buis in roestvrij staal 1.4520 (AISI 439) voor industriële toepassingen De XPress-buis in roestvrij staal 1.4520 is een economische oplossing voor de toepassingen die geen drinkwater gebruiken. De buis werd getest en goedgekeurd door FM voor gebruik in automatische blussystemen die met bluswater of -poeder werken. Toepassingen De installaties moeten altijd beantwoorden aan de plaatselijke voorschriften.
`3HUVOXFKWGURRJRIJHROLHG `Zonne-installaties `Koelinstallaties `Verwarmingsinstallaties `$XWRPDWLVFKHEOXVLQVWDOODWLHVGLHPHWEOXVZDWHURISRHGHUZHUNHQFRQIRUP)0 /3&%DOOHHQYRRU systemen die met water werken) `Scheepsbouw Technische eigenschappen
`0DWHULDDO ;&U7LPDWHULDDOQUYROJHQV',1(1 `6SHFL¿FDWLHV (1 `+RPRORJDWLHV )0)*/3&%5,1$ `7\SHEXLV ODVHUJHODVWXLWJHJORHLGRQGHUHHQEHVFKHUPHQGHDWPRVIHHU `9HUNOHLQLQJYDQKHWODVHIIHFW FRQWUROHYROJHQV(1 `Verwijdering van alle lasslakken: langs buiten `7ROHUDQWLHV YROJHQV(1 `$IZHUNLQJYDQKHWRSSHUYODN PDW]LOYHU `0DUNHULQJ ;3UHVV'1$IPHWLQJHQ[ZDQGGLNWHPP(GHOVWDKO$FLHU,QR[6DQLWlU6DQLWDU\ :5(1'9*:*:UHJQU':%369*:g9*:(7$ )0!3URGXFWLHGDWXP Productiecode `0LQEXLJVWUDDO [EXLWHQGLDPHWHUYDQGHEXLV PD[PP `:LM]HYDQOHYHULQJ EXL]HQOHQJWHYDQPPPPHW ]ZDUWH EHVFKHUPNDSSHQ `7KHUPLVFKHXLW]HWWLQJVFRsI¿FLsQW PPPPHW¨7 . `0D[EHGULMIVGUXN EDU Afmetingen en gewichten
Nominaal
Ø buiten-
Ø binnen-
Massa
Capaciteit
DN 12
15 x 1,0
13,0
0,333
0,133
DN 15
18 x 1,0
16,0
0,410
0,201
DN 20
22 x 1,2
19,6
0,624
0,302
DN 25
28 x 1,2
25,6
0,790
0,515
DN 32
35 x 1,5
32,0
1,240
0,804
DN 40
42 x 1,5
39,0
1,503
1,195
DN 50
54 x 1,5
51,0
1,972
2,043
DN 65*
76,1 x 2,0
72,1
3,550
4,548
DN 80*
88,9 x 2,0
84,9
4,150
5,661
DN 100* 132
108 x 2,0
104,0
5,050
8,495
*Inox en stalen buizen 1.4301 (AISI 304 met groene stop)
Inox AISI 439 buizen
1.5.2. XPress- en SudoPress -buizen in elektrolytisch verzinkt staal De XPress- en SudoPress -buizen in elektrolytisch verzinkt staal zijn dunwandige precisiebuizen. Ze worden beschermd tegen externe corrosie door een met chroom gepassiveerde zinklaag. De zinklaag wordt warm aangebracht, wat een uitstekende adhesie tussen de zinklaag en de buizen garandeert. Dit hoofdstuk reikt alle technische gegevens aan, die voornamelijk verband houden met de fabricage van de XPress- en SudoPress -buizen in elektrolytisch verzinkt staal
Thermische isolatie De volgende voorschriften gelden voor de installatie van de XPress- en SudoPress--buissystemen in elektrolytisch verzinkt staal:
`De koudwaterbuizen moeten beschermd worden tegen condensatie en oververhitting conform de norm DIN 1988, Deel 2.
`De warmwaterbuizen moeten geïsoleerd worden om elk warmteverlies te voorkomen conform de wet betreffende de energiebesparingen (EnEV).. Brandklasse en brandgedrag De XPress- en SudoPress -buizen in elektrolytisch verzinkt staal zijn onbrandbare buizen overeenkomstig de bouwmaterialen van (Europese) klasse A – EN 13501-1. De met polypropyleen beklede XPress-buizen in elektrolytisch verzinkt staal worden beschouwd als brandbare buizen overeenkomstig de bouwmaterialen van (Europese) klasse B2 – EN 13501-1, wat betekent dat ze branden zonder druppels te vormen. De met een tot 2 mm dikke kunststoflaag beklede buizen worden beschouwd als een onbrandbaar product volgens de Europese bouwregelgeving.
SudoPress-buizen in elektrolytisch verzinkt staal De SudoPress-buizen in elektrolytisch verzinkt staal zijn dunwandige precisiebuizen, gemaakt volgens norm EN 10305-3 (vroeger DIN 2394/NEN 1982) van een speciaal staal met een erg gering gehalte aan koolstof. Het hieruit voortvloeiende product is erg gemakkelijk te buigen. Het ontbreken van lekken wordt eveneens gecontroleerd conform norm EN 10246-1, zodat voor alle buizen een totale lekdichtheid wordt gegarandeerd. Toepassingen
`Verwarmingsinstallaties met gesloten circuit volgens de norm DIN EN 12828 `Koelinstallaties in een gesloten systeem met mengsel van water en glycol `Perslucht, droog of gesmeerd `Zonnetoepassingen in een gesloten systeem Technische eigenschappen
`Materiaal: niet-gelegeerd staal met een geringe concentratie aan koolstof (ULC, ultra light carbon), RSt 34-2 deel nr. 1.0034 volgens EN 10305-3
`Specificaties: EN 10305-3 (vroeger DIN 2394) `Type buis: met hoge frequentie gelast `Verkleining van het laseffect: getest volgens EN 10246-1 of 100 % met Eddy current volgens EN 10893) `Verwijdering van de lasslakken: platte buitenlas, binnenstrook gebombeerd tot max. 0,5 mm `Toleranties: Volgens EN10305-3 `Afwerking: zinklaag van minstens 8-15 μm. De lasnaad van de buis wordt langs buiten elektrolytisch verzinkt. De binnenkant van de buis wordt beschermd door een warm aangebrachte oliefilm.
`Afwerking van het oppervlak: zilverkleurig `Markering: SudoPress [diameter x wanddikte] mm Galvanized- EN 10305-3, [productiedatum / productiecode] `Min. buigstraal: 3,5 x buitendiameter van de buis (max. 28 mm) 133
1. Beschrijving van het systeem
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
`Wijze van levering: buizen, lengte van 6 m +0/-50 mm, met (rode) beschermkappen `Thermische uitzettingscoëfficiënt: 0,0108 mm/m met ΔT= 1K `Max. bedrijfsdruk: 16 bar Afmetingen en gewichten Nominaal
Ø buiten-
Ø binnen-
Massa
Capaciteit
DN 10
12 x 1,2
9,6
0,271
0,076
DN 12
15 x 1,2
12,6
0,420
0,125
DN 15
18 x 1,2
15,6
0,494
0,191
DN 20
22 x 1,5
19,0
0,761
0,284
DN 25
28 x 1,5
25,0
0,980
0,491
DN 32
35 x 1,5
32,0
1,241
0,804
DN 40
42 x 1,5
39,0
1,542
1,195
DN 50
54 x 1,5
51,0
1,999
2,043
134
Tube acier électrozingué
XPress-buizen in elektrolytisch verzinkt staal De XPress-buizen in elektrolytisch verzinkt staal zijn dunwandige precisiebuizen, volgens norm EN 10305-3 (vroeger DIN 2394/NEN 1982) gemaakt van een speciaal staal met een erg gering gehalte aan koolstof. Het hieruit voortvloeiende product is erg gemakkelijk te buigen. Het ontbreken van lekken wordt eveneens gecontroleerd conform norm EN 10246-1, zodat voor alle buizen een totale lekdichtheid wordt gegarandeerd. Toepassingen
`Verwarmingsinstallaties met gesloten circuit volgens de norm DIN EN 12828 `Koelinstallaties in een gesloten systeem met mengsel van water en glycol `Perslucht, droog of gesmeerd `Zonnetoepassingen in een gesloten systeem `Scheepsbouw Technische eigenschappen
`Materiaal: niet-gelegeerd staal met een geringe concentratie aan koolstof (ULC, ultra light carbon), RSt 34-2 deel nr. 1.0034 volgens EN 10305-3
`Specificaties: EN 10305-3 (vroeger DIN 2394) `Type buis: met hoge frequentie gelast `Verkleining van het laseffect: getest volgens EN 10246-1 of 100 % met Eddy current volgens EN 10893 `Verwijdering van de lasslakken: platte buitenlas, binnenstrook gebombeerd tot max. 0,5 mm `Toleranties: volgens EN10305-3 `Afwerking: zinklaag van minstens 8-15 μm. De lasnaad van de buis wordt langs buiten elektrolytisch verzinkt. De binnenkant van de buis wordt beschermd door een warm aangebrachte oliefilm.
`Afwerking van het oppervlak: zilverkleurig `Markering: XPress [diameter x wanddikte] mm Galvanized - EN 10305-3, CSTBat 116-1483, DNV, GL, [productiedatum / productiecode
`Min. buigstraal: 3,5 x buitendiameter van de buis (max. 28 mm) `Wijze van levering: buizen, lengte van 6 m +0/-50 mm, met (rode) beschermkappen `Thermische uitzettingscoëfficiënt: 0,0108 mm/m met ΔT= 1K `Max. bedrijfsdruk: 16 bar Afmetingen en gewichten Nominaal
Ø buiten-
Ø binnen-
Massa
Capaciteit
DN 10
12 x 1,2
9,6
0,271
0,076
DN 12
15 x 1,2
12,6
0,420
0,125
DN 15
18 x 1,2
15,6
0,494
0,191
DN 20
22 x 1,5
19,0
0,761
0,284
DN 25
28 x 1,5
25,0
0,980
0,491
DN 32
35 x 1,5
32,0
1,241
0,804
DN 40
42 x 1,5
39,0
1,542
1,195
DN 50
54 x 1,5
51,0
1,999
2,043
DN 65
76,1 x 2,0
72,1
3,503
4,083
DN 80
88,9 x 2,0
84,9
4,412
5,661
DN 100
108 x 2,0
104,0
5,382
8,495
Tube acier électrozingué
135
1. Beschrijving van het systeem
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
XPress-buizen in elektrolytisch verzinkt staal, bekleed met polypropyleen De met polypropyleen beklede XPress-buizen in elektrolytisch verzinkt staal worden voor dezelfde toepassingen gebruikt en hebben dezelfde technische eigenschappen als de XPress-buizen in elektrolytisch verzinkt staal (de met een laag polypropyleen bedekte buizen zijn voorzien van de markering «Galvanized - Polypropylene coated»). Ze zijn bekleed met een laag polypropyleen (PP) die hen beschermt tegen externe corrosie. Het PP heeft een glad oppervlak en een goede scheur- en schokbestendigheid. Voor een betrouwbare persing is het van essentieel belang dat de polypropyleenlaag met behulp van een striptang van de buis verwijderd wordt over de gepaste insteekdiepte. Ter verzekering van de betrouwbaarheid van de persing moet de insteekdiepte absoluut gehandhaafd worden.
Technische eigenschappen
`Materiaal: niet-gelegeerd staal met een geringe concentratie aan koolstof (ULC, ultra light carbon), RSt 34-2 deel nr. 1.0034 volgens EN 10305-3
`Specificaties: EN 10305-3 (vroeger DIN 2394) `Homologaties: CSTBat, DVGW, GL, RINA `Type buis: met hoge frequentie gelast `Verkleining van het laseffect: getest volgens EN 10246-1 of 100 % met Eddy current volgens EN 10893 `Verwijdering van de lasslakken: platte buitenlas, binnenstrook gebombeerd tot max. 0,5 m `Toleranties: volgens EN10305-3 `Afwerking: zinklaag van minstens 8-15 μm. De lasnaad van de buis wordt langs buiten elektrolytisch verzinkt. De binnenkant van de buis wordt beschermd door een warm aangebrachte oliefilm.
`Afwerking van het oppervlak: polypropyleen PP (B2), bestand tegen hoge temperaturen, dikte ±1 mm, RAL 9001
`Markering: XPress [afmeting] Galvanised- Polypropylene Coated, EN10305-3, CSTBat 116-1483, DNV, GL, [lotnummer] [leveranciersnummer]
`Min. buigstraal: 3,5 x buitendiameter van de buis (max. 28 mm) `Wijze van levering: buizen, lengte van 6 m +0/-50 mm, met (rode) beschermkappen `Thermische uitzettingscoëfficiënt: 0,0108 mm/m met ΔT= 1K `Max. bedrijfsdruk: 16 bar `Thermische belasting: permanente belasting van 120 ˚C `Thermische geleidbaarheid: 0,22 W/mK Afmetingen en gewichten Nominaal
Ø buiten-
Ø binnen-
Massa
Capaciteit
DN 12
15 x 1,2
17
0,434
0,125
DN 15
18 x 1,2
20
0,536
0,191
DN 20
22 x 1,5
24
0,824
0,284
DN 25
28 x 1,5
30
1,052
0,491
DN 32
35 x 1,5
37
1,320
0,804
DN 40
42 x 1,5
44
1,620
1,195
DN 50
54 x 1,5
56
2,098
2,043 Tube acier électrozingué avec revêtement en polypropylène
136
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
1. Beschrijving van het systeem
NOTITIES
137
DEEL C XPress- ,SudoPress-, en Tectite-systemen, voor stalen buizen
HOOFDSTUK 2 Uitvoering
138
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
2. UITVOERING 2.1. Planning 2.1.1. Inbouw* Behalve in kelders of garages worden buizen omwille van esthetische en praktische redenen maar zelden onbedekt gelaten in moderne woningen. Bij de inbouw van buizen in muren of vloeren moeten echter wel bepaalde voorzorgsmaatregelen in acht genomen worden. Deze worden schematisch beschreven in de Figuurn 1 en 2. De volgende uitrustingen kunnen ingebouwd worden:
`SudoPress koper, Tectite Sprint en XPress koper zonder corrosiebescherming1 `SudoPress roestvrij staal en XPress roestvrij staal zonder corrosiebescherming²; `SudoPress elektrolytisch verzinkt staal, Tectite Carbon en XPress elektrolytisch verzinkt staal met polypropyleenbekleding (de fittingen moeten tegen corrosie beschermd worden).
Omwille van hun demonteerbaarheid mogen de Tectite Classic fittingen niet ingebouwd worden. 1 2
Voor gastoepassingen mogen er zich geen fittingen in de bebouwingselementen bevinden (bv. ingewerkt in een muur of deklaag). Als de bouwmaterialen chloride bevatten, moeten de buizen op een gepaste manier beschermd worden.
Belangrijk: ingebouwde waterbuizen (bv. in de muur of de vloer) moeten altijd bekleed worden om voor een scheiding tussen de buis en de structuur van het gebouw te zorgen (bv. geluidsisolatie).
soepele isolatie
Figuur 1
Elastisch omhulsel Soepele isolatie
Figuur 2
Soepele isolatie
Plaatsing in het metselwerk De buizen en fittingen moeten omhuld zijn door een flexibele en soepele laag (soepele isolatie) die ontwikkeld werd om de leidingen van het gebouw volledig te isoleren en elk direct contact te vermijden (voornamelijk in zones die zich in de buurt van T-koppelingen en bochten bevinden). In die optiek gelden de door norm DIN 1988 aanbevolen isolatiematerialen als een doeltreffende oplossing en beschikken ze ook over thermische isolatie-eigenschappen. Plaatsing onder de deklaag Evenzo dient u er zich voor wat de in de vloer ingewerkte buizen betreft - zelfs bij zwevende parketvloeren - van te vergewissen dat de horizontale stukken bedekt zijn met een soepel isolatiemateriaal. Daarnaast dient u er zich tevens van te verzekeren dat er een elastische koker is geplaatst op de plek waar de buis uit de vloer komt, zodat elk contact met het cement bij een eventuele verandering van diameter van de buis vermeden wordt (zie figuur 2).De geluidsisolatie is een ander belangrijk element, voornamelijk voor installaties onder de deklaag. Daarvoor verwijzen we naar norm DIN 4109. Plaatsing doorheen een vloer of muur Voor buizen die door vloeren of muren heen geleid worden, moet een soepel isolatiemateriaal worden gebruikt, dat voldoende speling biedt (figuur 3).
Figuur 3 * Geldt niet voor gasinstallaties. Voor gasinstallaties verwijzen we naar de lokale voorschriften.
139
2. Uitvoering
Figuur 1 toont een dwarsdoorsnede van een in een muur ingewerkte buis
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
2.1.2. Minimale afstand tussen de fittingen Ter verzekering van een betrouwbare installatie moet tussen twee fittingen een minimumafstand in acht genomen worden. Zo voorkomt u dat de ene persing de andere beïnvloedt.
2.1.2.1. SudoPress roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal Aanbevolen montageafstanden Diameter (mm)
De (mm)
A min. (mm)
L min. (mm)
E (mm)
12
20
10
46
18
14
22
10
54
22
15
23
10
54
22
16
24
10
54
22
18
26,5
15
59
22
22
31,5
20
66
23
28
37,5
20
68
24
35
44,5
25
75
25
42
54
30
102
36
54
66
35
117
41
De minimale afstand van een perspunt tot een laspunt is 10 cm. De minimale afstand van een laspunt tot een perspunt is 50 cm.
Minimale ruimte tussen buis en muur voor een pershulpmiddel Onderstaande tabellen vermelden de minimale werkruimte die nodig is voor een correcte persing van de fitting met het gepaste hulpmiddel. De afstanden in kwestie hebben betrekking op de configuraties bij een algemene installatie die systematisch weergegeven worden in de Figuurn 3 en 4. Diameter (mm)
X (mm)
Y (mm)
Diameter X (mm) (mm)
Y1 (mm)
Y2 (mm)
12
31
60
12
35
44
69
14
31
61
14
35
44
70
15
31
62
15
35
44
71
44
72
16
31
63
16
35
18
31
65
18
35
44
73
22
31
69
22
35
44
77
28
31
72
28
35
44
81
35
31
76
35
35
44
86
42
75
115
42
75
75
115
54
85
120
54
85
85
120
Y1 (mm)
Y2 (mm)
Figuur 4 : Installatie tegen muur
Diameter (mm)
A min. (mm)
L min. (mm)
E (mm)
76,1
55
156
50
88,9
65
193
64
108
80
208
64
Diameter (mm)
X (mm)
Y (mm)
76,1
110*
140*
76,1
115*
115
165*
88,9
120*
150*
88,9
125*
125
185*
108
140*
170*
108
135*
135
200*
Benodigde plaats voor installatie (*met kettingen)
140
Diameter X (mm) (mm)
Benodigde plaats voor installatie (*met kettingen)
Figuur 5 : Installatie aan voet van muur
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
2.1.2.2. XPress roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal Aanbevolen montageafstanden
Diameter (mm)
A min. (mm)
L min. (mm)
E (mm)
12
10
44
17
15
10
50
20
18
10
50
20
22
10
52
21
28
10
56
23
35
10
62
26
42
20
80
30
54
20
90
35
76,1
55
165
55
88,9
65
191
63
108
80
234
77
De minimale afstand van een perspunt tot een laspunt is 10 cm. De minimale afstand van een laspunt tot een perspunt is 50 cm..
Onderstaande tabellen vermelden de minimale werkruimte die nodig is voor een correcte persing van de fitting met het gepaste hulpmiddel. De afstanden in kwestie hebben betrekking op de configuratiesituaties bij een algemene installatie die systematisch weergegeven worden in de Figuurn 3 en 4 Diameter (mm)
X (mm)
Y (mm)
Diameter X (mm) (mm)
Y1 (mm)
Y2 (mm)
12
20
56
12
25
28
75
15
20
56
15
25
28
75
18
20
60
18
25
28
75
22
25
65
22
31
35
80
28
25
75
28
31
35
80
35
30
75
35
31
44
80
42
60/75*
75
140/115*
Figuur 4 : Installatie tegen muur
42
60/75*
140/115*
54
60/85*
140/120*
54
60/85*
85
140/120*
76,1
110*
140*
76,1
115*
115*
165*
88,9
120*
150*
88,9
125*
125*
185*
108
140*
170*
108
135*
135*
200*
Benodigde plaats voor installatie (*met kettingen)
Figuur 5 : Installatie aan voet van muur
Benodigde plaats voor installatie (*met kettingen)
141
2. Uitvoering
Minimale ruimte tussen buis en muur voor een pershulpmiddel
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
2.1.2.3. Tectite Carbon Aanbevolen montageafstanden
Er moet voldoende ruimte gelaten worden tussen twee Tectite Carbon-fittingen. Onderstaande tabel vermeldt de vereiste tussenruimte tussen twee fittingen: Maat van de fitting (mm)
Tussenruimte tussen fittingen Tectite Carbon (mm)
15
5
18
5
22
5
28
5
35
N/A
42
N/A
54
N/A
De minimale afstand van een laspunt tot een Tectite-fitting is 50 cm Minimale ruimte tussen de buis en de muur
Bij het doorkruisen van een vloer of moer is het belangrijk om een minimumafstand in acht te nemen tussen de muur en het uiteinde van de buis. Voor een dergelijke situatie vermeldt onderstaande tabel de minimale buislengtes:
142
Maat van de fitting (mm)
Tussenruimte tussen buis en muur Tectite Carbon (mm)
15
21
18
23
22
23
28
25
35
N/A
42
N/A
54
N/A
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
2.1.4. Compensatie van de uitzetting Nota: voor de berekening van de warmte-uitzetting, zie hoofdstuk 3.2 Warmte-uitzetting.
Compensatie van de uitzetting in Z- en L-vorm Bij een aanzienlijke uitzetting moet de compensatie van de uitzetting berekend en op de installatie toegepast worden. Hierdoor kan elke spanning, die de verschillende aansluitingen zou kunnen vervormen en beschadigen binnenin het netwerk, vermeden worden. De formule waarmee de compensatie van de uitzetting (in millimeter) wordt berekend, luidt als volgt:
Bd = k1 x √(de xΔL) Lengte om uitzetting te compenseren
mm
k1
Constante van koper buizen Constante van Inox en staalverzinkte buizen
61 45
ΔL
Lineaire uitzetting
mm
de
Buitendiameter van de buis
mm
2. Uitvoering
Bd
Figuur 6
Vast Punt
Figuur 7
Variabel punt
Voorbeeld : Berekening van de compensatie van een distributienet bestaande uit 24 m roestvrijstalen buizen met een diameter van 22 mm dat is blootgesteld aan een temperatuurverschil van 50 °C. We willen de lengte berekenen om deze uitzetting te compenseren ΔL (volgens hoofdstuk 3.2 Warmte-uitzetting). ΔL= Į x L x ΔT = 0,0160 (coefficient acier inoxydable) x 24m x 50°K = 19,2 mm
De lineaire uitzetting van het netwerk bedraagt 19,2 mm Door gebruik te maken van grafiek 1 of tabel 1 krijgen we een compensatielengte van ca. 920 mm (in het rood aangeduid).
Analytische berekening : Bd = 45 x √(22 x19,2) Bd = 925 mm
143
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
Buizen in roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal Minimale lengte om uitzetting te compenseren - Bd (mm) Ø 54 mm Ø 42 mm Ø 35 mm Ø 28 mm Ø 22 mm Ø 18 mm Ø 16 mm Ø 15 mm Ø 14 mm Ø 12 mm
920
19,2 Grafiek 1 : Lengte ter compensatie van de uitzetting Bd (mm) - roestvrij staal en elektrolytisch
Lengte ter compensatie van de uitzetting Bd (mm)
Uitzetting ΔL (mm)
Buitendiameter van de buis (mm)
Lineaire uitzetting ΔL (mm)
12
15
18
22
28
35
42
54
2
220
246
270
298
337
376
412
468
4
312
349
382
422
476
532
583
661
6
382
427
468
517
583
652
714
810
8
441
493
540
597
673
753
825
935
10
493
551
604
667
753
842
922
1 046
12
540
604
661
731
825
922
1 010
1 146
14
583
652
714
790
891
996
1 091
1 237
16
624
697
764
844
952
1 065
1 167
1 323
18
661
739
810
895
1 010
1 129
1 237
1 403
20
697
779
854
944
1 065
1 191
1 304
1 479
22
731
817
895
990
1 117
1 249
1 368
1 551
24
764
854
935
1 034
1 167
1 304
1 429
1 620
26
795
889
973
1 076
1 214
1 357
1 487
1 686
28
825
922
1 010
1 117
1 260
1 409
1 543
1 750
30
854
955
1 046
1 156
1 304
1 458
1 597
1 811
Tabel 1: Lengte ter compensatie van de uitzetting Bd (mm) - roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal
144
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
Compensatie van de uitzetting in U-vorm Bij een aanzienlijke uitzetting moet een compensatie van de uitzetting in U-vorm berekend en op de installatie toegepast worden. Hierdoor kan elke spanning binnenin het netwerk, die de verschillende aansluitingen zou kunnen vervormen en beschadigen, vermeden worden. De formule waarmee de compensatie van de uitzetting (in millimeter) wordt berekend, luidt als volgt:
Lb = k2 x √(de xΔL) Lengte om uitzetting te compenseren
mm
k2
Constante van koper buizen Constante van Inox en staalverzinkte buizen
32,5 25
ΔL
Lineaire uitzetting
mm
de
Buitendiameter van de buis
mm
2. Uitvoering
Lb
Figuur 8 Vast Punt
Variabel punt
Voorbeeld : Berekening van de compensatie van een distributienet bestaande uit 24 m roestvrijstalen buizen met een diameter van 22 mm dat is blootgesteld aan een temperatuurverschil van 50 °C. We willen de lengte berekenen om deze uitzetting te compenseren ΔL (volgens hoofdstuk 3.2 Warmte-uitzetting). ΔL= Į x L x ΔT = 0,0160 (coefficient acier inoxydable) x 24m x 50°K = 19,2 mm
De lineaire uitzetting van het netwerk bedraagt 19,2 mm. Door gebruik te maken van grafiek 2 of tabel 2 krijgen we een compensatielengte van ca. 520 mm (in het rood aangeduid).
Analytische berekening : Lb=25 x √(22 x19,2) Lb = 514 mm
145
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
Buizen in roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal Minimale lengte ter compensatie van de uitzetting Ld (mm)
Ø 54 mm Ø 42 mm Ø 35 mm Ø 28 mm Ø 22 mm Ø 18 mm Ø 16 mm Ø 15 mm Ø 14 mm Ø 12 mm
520
19,2 Grafiek 2 : Lengte om uitzetting te compenseren Lb (mm) - acier inox et acier électrozingué
Lengte ter compensatie van de uitzetting Ld (mm)
Uitzetting ΔL (mm)
Buitendiameter van de buis (mm)
Lineaire uitzetting ΔL (mm)
12
15
18
22
28
35
42
54
2
122
137
150
166
187
209
229
260
4
173
194
212
235
265
296
324
367
6
212
237
260
287
324
362
397
450
8
245
274
300
332
374
418
458
520
10
274
306
335
371
418
468
512
581
12
300
335
367
406
458
512
561
636
14
324
362
397
439
495
553
606
687
16
346
387
424
469
529
592
648
735
18
367
411
450
497
561
627
687
779
20
387
433
474
524
592
661
725
822
22
406
454
497
550
620
694
760
862
24
424
474
520
574
648
725
794
900
26
442
494
541
598
675
754
826
937
28
458
512
561
620
700
783
857
972
30
474
530
581
842
725
810
887
1006
Tabel 2: Lengte van de uitzettingscompensator Lb (mm)
146
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
2.1.6. Bevestiging van de buizen Zoals we kunnen zien op de Figuurn 5, 6 en 7, hangt een correcte compensatie van de uitzetting ook af van de methodes die gebruikt worden voor de bevestiging van de buizen, zoals beugels en glijdende dragers. De bevestigingspunten mogen daarbij alleen voorzien worden op de rechte stukken buis. en dus niet op de fittingen. Plaats ook nooit glijdende dragers als bevestigingsmiddel in de buurt van een buisfitting. Zie er verder op toe dat de beugels zodanig zijn geplaatst dat ze niet als vaste dragers fungeren. Bij rechte buissegmenten zonder uitzettingscompensator doet u er daarnaast goed aan om maar één enkele glijdende drager te gebruiken, kwestie van eventuele vervormingsproblemen te vermijden. Plaats de desbetreffende drager daarbij zo veel mogelijk in het midden van het rechte stuk buis, zodat de minste uitzetting in beide richtingen verspreid wordt en de benodigde lengte voor het compenseren van de uitzetting met de helft vermindert. Er wordt aanbevolen om met rubber beklede glijdende dragers te gebruiken teneinde eventuele geluiden en trillingen op te vangen en voor een betere verdeling van de belasting te zorgen.
Afstand tussen de vaste bevestigingspunten van het netwerk (DIN 1988)
Maximumafstand (m)
12
14
15
16
18
22
28
35
42
54
1,25
1,25
1,25
1,25
1,50
2,00
2,25
2,75
3,00
3,50
76,1 4,25
88,9 4,75
108 5,00
2. Uitvoering
Diameter (mm)
147
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
2.2. Installatie Buiging Tijdens de installatie kan het nodig blijken om de buis te buigen. Hiervoor bestaan er verschillende manuele, hydraulische of elektrische hulpmiddelen. Het is evenwel de fabrikant die bepaalt welke van deze hulpmiddelen het meest geschikt is. De XPress- en SudoPress -buizen in roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal moeten koud gebogen worden, overeenkomstig norm DIN EN 1057. Ze mogen niet warm gebogen worden omwille van het risico op corrosie. De minimale buigstraal (rmin) is gelijk aan:
`Buizen in roestvrij staal (Ø 15-28 mm): rmin = 3,5 x d `Buizen in elektrolytisch verzinkt staal (Ø 12-28 mm): rmin = 3,5 x d Een kleinere buigstraal is niet mogelijk. Voor koperen buizen verwijzen we naar norm DIN EN 1057 en DVGW - GW 392 die de buigstralen bepaalt.
2.2.1. Installatie van persfittingen Snijd de buis af op de juiste lengte Nadat alle nodige metingen uitgevoerd zijn, kunnen de buizen op de gewenste lengte afgesneden worden met behulp van een buissnijder, een zaag met fijne tanden of een voor de buis geschikte mechanische zaag met elektrische motor. Snijd de buis altijd volledig door. Een gedeeltelijke doorsnijding kan corrosievorming in de hand werken. Gebruik hiervoor geen oliegekoelde zaag, slijpschijf of snijbrander. Voor de XPress- en SudoPress -buizen in elektrolytisch verzinkt staal met een polypropyleenlaag en de koperen buizen met buitenbuis is het van essentieel belang dat u de buis voorafgaand aan de montage en de persing van de persfittingen van de kunststof bekleding ontdoet.
Ontbraam de buis Nadat ze afgesneden zijn, moeten de uiteinden van de buis zorgvuldig ontbraamd worden. Dat moet zowel langs binnen als langs buiten gebeuren om de O-ring niet te beschadigen bij het inbrengen van de buis in de persfitting. Door ook de binnenkant van de buis te ontbramen, voorkomt u de vorming van gaatjes en corrosie. Het ontbramen langs binnen en langs buiten kan met behulp van een voor het materiaal in kwestie geschikte manuele ontbramer of een elektrische buisontbramer gebeuren. Ook het daarbij geproduceerde vuil moet verwijderd worden.
148
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
Markering De vereiste insteekdiepte moet gemarkeerd worden op de buis of de fitting (bij fittingen met buisuiteinden) om een betrouwbare verbinding te garanderen. De markering op de buis moet zichtbaar blijven (nabij de fitting) om elke beweging vóór of na het persen te kunnen identificeren. Nota: alvorens over te gaan tot de montage, moet u de fitting controleren om u van de correcte positionering van de O-ringen te vergewissen. Inspecteer de buis, de fitting en de O-ring om de eventuele aanwezigheid van vreemde elementen (vuil, spaanders, enz.) uit te sluiten. Mocht u toch dergelijke elementen aantreffen, dan dient u deze te verwijderen.
Monteer de fitting en de buis Steek de buis in de persfitting tot aan de insteekdieptemarkering door deze lichtjes te draaien en in de lengte naar binnen te duwen. De insteekdieptemarkering moet zichtbaar blijven. Bij fittingen zonder aanslag moeten de fittingen minstens tot aan de gemarkeerde insteekdiepte ingebracht worden. Wanneer u bij het inbrengen van de buis te veel kracht uitoefent, kan de O-ring beschadigd raken. Daardoor mag u dit ook niet doen.
Persing 2. Uitvoering
Controleer de persbek en de hulzen op onzuiverheden vooraleer u begint te persen. Vergewis u er ook absoluut van dat de persbek niet in een staat van vergevorderde slijtage verkeert (dat zou de persing immers kunnen beïnvloeden). Bij aanwezigheid van zulke onzuiverheden dient u deze eerst te verwijderen. Verder moet ook de persmachine in perfect werkende staat verkeren en dienen de gebruiks- en onderhoudsinstructies van de leverancier nageleefd te worden. Vergewis u er ook van dat u de juiste persbek en hulzen gebruikt voor de gekozen fitting. Voor een betrouwbare persing moet het pershulpmiddel de rand van de fitting volledig omsluiten. Eenmaal er met persen begonnen wordt, moet u de perscyclus ook helemaal voltooien en mag deze niet onderbroken worden.
Visu-Control®-technologie (SudoPress-fittingen) De Visu-Control®-technologie (plastic ringen aan de uiteinden van de fittingen) maakt dat de installateur de verrichte persing op een zicht- en tastbare manier kan controleren.
` Visuele controle: tijdens het persen zorgt de druk van de persbek voor een vervorming van de plastic ring. De visuele indicator ziet eruit als twee duidelijk herkenbare ‘oortjes’.
` Tastcontrole: de voor vervoer en hantering mechanisch bevestigde recycleerbare ring laat zich na het persen gemakkelijk verwijderen.
149
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
2.2.2. Installatie van de Tectite insteekfittingen Doorsnijden Kies de buis en fitting met de gewenste diameter voor de installatie. Controleer of ze geen schade of gebreken vertonen. Gebruik geen extra smeermiddelen of dichtingsproducten. Snijd de buis naar behoren af in een hoek van 90°.
Afkanten en ontbramen Eenmaal het afkanten is gebeurd, verwijdert u de bramen of scherpe randen van het buiten- en binnenoppervlak van de buis met behulp van een ontbramer. Daarna veegt u het uiteinde van de buis schoon om alle vijlsel en vuil te verwijderen. Als u dit niet op de juiste manier doet, kan de O-ring beschadigd raken en zal de fitting minder sterk zijn.
Markeren Markeer de insteekdiepte op de buis (zie de tabel van de insteekdieptes).
Aansluiten Plaats de buis voor de opening van de fitting. Duw de buis stevig in de fitting met behulp van een licht draaiende beweging. U zult een duidelijke ‘klik’ horen, wanneer de buis de aanslag heeft bereikt. Controleer of de insteekdieptemarkering overeenstemt met de uitgang van de koppeling en trek stevig aan de buis om na te gaan of alles goed vastzit. Voor een perfecte koppeling moet de buis volledig in de fitting gestoken worden tot aan de aanslag.
1
2
3
4
Tabel van de insteekdieptes: : Diameter (mm)
15
18
22
28
35
42
54
Tectite Carbon
28
28
30
32
40
42
45
150
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
2. Uitvoering
NOTITIES
151
DEEL C XPress- , SudoPress-, en Tectite-systemen, voor stalen buizen
HOOFDSTUK 3 Specifieke technische gegevens
152
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
3. SPECIFIEKE TECHNISCHE GEGEVENS 3.1. Combinatie van metalen De XPress- en SudoPress--fittingen in roestvrij staal kunnen met andere metalen gecombineerd worden. Daarbij dienen echter wel verschillende regels gerespecteerd te worden. Een verbinding met bestanddelen of fittingen in elektrolytisch verzinkt staal of met een minder edel metaal kan bij contact corrosie doen ontstaan. Dit kan vermeden worden door gebruik te maken van kunststof of nietijzerhoudende fittingen of verbindingsstukken van minstens 50 mm lang (DIN 1988, deel 7). Voor meer informatie over corrosie verwijzen we u graag naar hoofdstuk 3.5 Corrosie. Onderstaande tabel vermeldt de mogelijke combinaties.
Combinaties van fittingen en buizen Fittingen Buizen
Systeem
Koper
Brons / messing
Elektrolytisch verzinkt staal
Roestvrij staal
Gesloten
O
O
O
O
Open
O
O
-
O
Gesloten
O
O
O
O
Open
-
-
-
-
Gesloten
O
O
O
O
Open
O
O
-
O
Koper
Elektrolytisch verzinkt staal
Roestvrij staal
OMogelijk
- Onmogelijk
We raden aan om een koppeling in brons of messing te gebruiken om koper met (roestvrij of elektrolytisch verzinkt) staal te verbinden of om elektrolytisch verzinkt staal met roestvrij staal te verbinden teneinde het diëlektrische effect te beperken. Gelieve echter geen metalen te mengen in gasinstallaties.
3.2. Warmte-uitzetting Opmerking: voor het compenseren van de warmte-uitzetting, zie hoofdstuk 2.1.4 Compensatie van de warmte-uitzetting.. Alle metalen zetten uit bij warmte en krimpen bij koude. Er moet dan ook rekening gehouden worden met de door de temperatuurschommelingen veroorzaakte lengtevariatie van de buizen. Het zijn deze twee variabelen die bepalend zijn voor de lineaire uitzetting.
ΔL = Į x L x ΔT ΔL
Lineaire uitzetting
mm
Į
UItzettingscoëfficiënt voor koper buizen Uitzettingscoëfficiënt voor Inox 1.4401 buizen Uitzettingscoëfficiënt voor Inox 1.4521/1.4520 buizen Uitzettingscoëfficiënt voor staalverzinkte buizen
0,0165 mm/m/°K 0,0160 mm/m/°K 0,0104 mm/m/°K 0,0108 mm/m/°K
L
Lengte van de buis
m
ǻ7
Temperatuurverschil
°K
De tabellen en grafieken 3, 4 en 5 tonen u de uitzettingswaarden voor de buizen in roestvrij staal en elektrolytisch verzinkt staal in functie van lengte en temperatuurstijging.
153
3. Specifieke technische gegevens
De formule voor de berekening van de lineaire uitzetting luidt als volgt:
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
Voorbeeld : Een netwerk van 24 m roestvrijstalen buizen met een diameter van 22 mm is blootgesteld aan een temperatuurschommeling van 50 °C. Het gebruik van de formule voor de berekening van de uitzetting levert ons het volgende resultaat op:
l = 24 x 0,0160 x 50 = 19.2 mm Wanneer we gebruikmaken van grafiek 5 of tabel 5, komen we bij hetzelfde resultaat uit. Bij een buislengte van meer dan 10 m moeten ook de verschillende lineaire uitzettingswaarden in aanmerking genomen worden.
8 mm (10 m) + 8 mm (10 m) + 3,2 mm (4 m) = 19,2 mm (24 m) Lineaire uitzetting van de buis in roestvrijstaal 1.4401 Uitzetting ΔL (mm)
18 Tubes 10 m
16
9m
14
8m
12 7m
10
6m
8 8
5m
6
4m 3m
4 3,2 2
2m 1m
0 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Temperatuurverschil Δș(°K)
Grafiek 3 : Lineaire uitzetting ΔL (mm)
Temperatuurverschil Δș (°K)
Uitzetting ΔL (mm) Buislengte L (m)
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1
0,16
0,32
0,48
0,64
0,80
0,96
1,12
1,28
1,44
1,60
2
0,32
0,64
0,96
1,28
1,60
1,92
2,24
2,56
2,88
3,20
3
0,48
0,96
1,44
1,92
2,40
2,88
3,36
3,84
4,32
4,80
4
0,64
1,28
1,92
2,56
3,20
3,84
4,48
5,12
5,76
6,40
5
0,80
1,60
2,40
3,20
4,00
4,80
5,60
6,40
7,20
8,00
6
0,96
1,92
2,88
3,84
4,80
5,76
6,72
7,68
8,64
9,60
7
1,12
2,24
3,36
4,48
5,60
6,72
7,84
8,96
10,08
11,20
8
1,28
2,56
3,84
5,12
6,40
7,68
8,96
10,24
11,52
12,80
9
1,44
2,88
4,32
5,76
7,20
8,64
10,08
11,52
12,96
14,40
10
1,60
3,20
4,80
6,40
8,00
9,60
11,20
12,80
14,40
16,00
Tabel 3: Lineaire uitzetting ΔL (mm
154
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
Lineaire uitzetting van de buis in roestvrijstaal 1.4520/1.4521 Uitzetting ΔL (mm)
18 16 14 Tubes
12
10 m 9m 8m 7m 6m 5m 4m 3m 2m 1m
10 8 6 4 2 0 10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Temperature difference Δș(°K)
Grafiek 4 : Lineaire uitzetting ΔL (mm)
Temperatuurverschil Δș (°K)
Uitzetting ΔL (mm) Buislengte L (m)
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1
0,10
0,21
0,31
0,42
0,52
0,62
0,73
0,83
0,94
1,04
2
0,21
0,42
0,62
0,83
1,04
1,25
1,46
1,66
1,87
2,08
3
0,31
0,62
0,94
1,25
1,56
1,87
2,18
2,50
2,81
3,12
4
0,42
0,83
1,25
1,66
2,08
2,50
2,91
3,33
3,74
4,16
5
0,52
1,04
1,56
2,08
2,60
3,12
3,64
4,16
4,68
5,20
6
0,62
1,25
1,87
2,50
3,12
3,74
4,37
4,99
5,62
6,24
7
0,73
1,46
2,18
2,91
3,64
4,37
5,10
5,82
6,55
7,28
8
0,83
1,66
2,50
3,33
4,16
4,99
5,82
6,66
7,49
8,32
9
0,94
1,87
2,81
3,74
4,68
5,62
6,55
7,49
8,42
9,36
10
1,04
2,08
3,12
4,16
5,20
6,24
7,28
8,32
9,36
10,40
Tabel 4: Lineaire uitzetting ΔL (mm))
155
3. Specifieke technische gegevens
0
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
Lineaire uitzetting van de buis in elektrolytisch verzinkt staal Uitzetting ΔL (mm)
18 16 14 12
Tubes
10 m 9m 8m 7m 6m 5m 4m 3m 2m 1m
10 8 6 4 2 0 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Températuur difference Δș(°K)
Grafiek 5 : Lineaire uitzetting ΔL (mm)
Uitzetting ΔL (mm)
Temperatuurverschil Δ (°K)
Buislengte L (m)
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1
0,11
0,22
0,32
0,43
0,54
0,65
0,76
0,86
0,97
1,08
2
0,22
0,43
0,65
0,86
1,08
1,30
1,51
1,73
1,94
2,16
3
0,32
0,65
0,97
1,30
1,62
1,94
2,27
2,59
2,92
3,24
4
0,43
0,86
1,30
1,73
2,16
2,59
3,02
3,46
3,89
4,32
5
0,54
1,08
1,62
2,16
2,70
3,24
3,78
4,32
4,86
5,40
6
0,65
1,30
1,94
2,59
3,24
3,89
4,54
5,18
5,83
6,48
7
0,76
1,51
2,27
3,02
3,78
4,54
5,29
6,05
6,80
7,56
8
0,86
1,73
2,59
3,46
4,32
5,18
6,05
6,91
7,78
8,64
9
0,97
1,94
2,92
3,89
4,86
5,83
6,80
7,78
8,75
9,72
10
1,08
2,16
3,24
4,32
5,40
6,48
7,56
8,64
9,72
10,80
Tabel 5: Lineaire uitzetting ΔL (mm)
156
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
3.3. Drukverliezen Elke vloeistof die door een leiding stroomt, ondergaat onderweg doorstroomweerstanden, wat zich manifesteert in de vorm van drukvallen in het systeem. Daarbij dienen we een onderscheid te maken tussen continue en lokale drukverliezen. Een continu drukverlies wordt voornamelijk veroorzaakt door een doorstroomweerstand in rechte stukken buis die zelf hoofdzakelijk voortvloeit uit de wrijving tussen de vloeistof en de wand van de buis. Een lokaal drukverlies is daarentegen het gevolg van doorstroomweerstanden die veroorzaakt worden door turbulenties die zich bv. kunnen voordoen ter hoogte van een verandering van binnendiameter, een vertakking, een elleboog, enz.
3.3.1. Lineaire drukverliezen Met grafiek 10 of tabel 10 kunt u de drukverliezen R (mbar/m) en de doorstroomsnelheid van de vloeistof V (m/s) bij een gegeven debiet (m³/u of l/sec.) bepalen. De gegevens van grafiek 10 en tabel 10 zijn berekend voor water van 60 °C. Om de waarde van de drukverliezen bij water van een andere temperatuur dan 60 °C te kennen, gebruikt u grafiek 9 of tabel 9 voor de correctiefactor. Voorbeeld : Berekening van de lineaire drukverliezen van een netwerk in roestvrij staal van 24 m lang, bestaande uit buizen met een diameter van 18 mm. Het waterdebiet bedraagt 0,2 l/sec. (720 l/u) en de gemiddelde temperatuur is 40 °C. Uit grafiek 10 of tabel 10 kunnen we opmaken dat het drukverlies gelijk is aan 7,3 mbar/m (bij water van 60 °C). Vervolgens moet de correctie worden doorgevoerd voor water van 40 °C door de volgende formule te gebruiken:
R(40°C)=
R(60°C) Kc (60°C)
x Kc (40°C)
R
Drukverlies
mbar/m
Kc
Correctiefactor*
-
Kc
R(40°C)= 7,3/0,85 x 0,89 R(40°C)= 7,64 mbar/m
*voir Grafiek 5
Pour une Températuur de 40°C les Drukverlies pour le réseau sont de 7,64 mbar/m, c’est-à-dire 183 mbar pour 24
Kc
10
1,03
20
0,96
30
0,92
40
0,89
50
0,868
60
0,85
70
0,835
80
0,82
90
0,81
0,89
Tabel 6 : Correctiefactor Grafiek 6 : Correctiefactor
Températuur (°C)
157
3. Specifieke technische gegevens
T°C
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
T° van het water = 60 °C
158
15
18
Debiet (l/s)
V (m/s)
R (mbar/m)
0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0,09 0,1 0,15 0,2 0,25 0,3 0,35 0,4 0,45 0,5 0,55 0,6 0,65 0,7 0,75 0,8 0,85 0,9 0,95 1 1,05 1,1 1,15 1,2 1,25 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 3,9 4 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 4,9 5 5,5 6 6,5 7 7,5 8 8,5 9 9,5 10 10,5 11 11,5 12 12,5 13 13,5 14 14,5 15 15,5 16 16,5 17 17,5 18 18,5 19 19,5 20 21 22 23 24
0,1 0,2 0,2 0,3 0,4 0,5 0,5 0,6 0,7 0,8 1,1 1,5 1,9 2,3 2,6 3 3,4 3,8
0,1 0,3 0,7 1,1 1,7 2,3 3,1 3,9 4,8 5,8 11,9 20,1 30,3 42,3 56,3 72,1 89,9 109,4
22
V (m/s)
R (mbar/m)
0,1 0,1 0,2 0,2 0,3 0,3 0,4 0,4 0,5 0,7 1 1,2 1,5 1,7 2 2,2 2,5 2,7 3 3,2 3,5 3,7 4 4,2 4,5 4,7
0,1 0,3 0,4 0,6 0,9 1,1 1,4 1,8 2,1 4,4 7,3 11 15,3 20,3 25,9 32,2 39,1 46,7 54,8 63,7 73,1 83,2 94 105,3 117,3 129,9
28
V (m/s)
R (mbar/m)
0,1 0,1 0,2 0,2 0,2 0,3 0,3 0,3 0,5 0,7 0,8 1 1,2 1,3 1,5 1,7 1,8 2 2,2 2,3 2,5 2,7 2,8 3 3,1 3,3 3,5 3,6 3,8 4 4,1 4,3 4,6 5 5,3 5,6 6 6,3 6,6
0,1 0,2 0,2 0,3 0,4 0,5 0,7 0,8 1,6 2,7 4,1 5,7 7,5 9,6 11,9 14,4 17,2 20,2 23,4 26,8 30,4 34,3 38,4 42,7 47,3 52 57 62,2 67,6 73,2 79,1 85,1 97,9 111,6 126,1 141,4 157,7 174,8 192,7
35
V (m/s)
R (mbar/m)
0,1 0,1 0,1 0,2 0,2 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,7 1,8 1,9 2 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,7 2,9 3,1 3,3 3,5 3,7 3,9 4,1 4,3 4,5 4,7 4,9 5,1 5,2 5,4 5,6 5,8 6 6,2 6,4 6,6 6,8 7 7,2 7,4 7,6 7,8 8
0,1 0,1 0,1 0,2 0,2 0,2 0,5 0,8 1,1 1,6 2,1 2,6 3,2 3,9 4,7 5,5 6,3 7,2 8,2 9,2 10,3 11,5 12,7 13,9 15,2 16,6 18 19,5 21 22,6 26 29,5 33,3 37,3 41,5 46 50,6 55,5 60,6 65,9 71,4 77,1 83,1 89,2 95,6 102,2 109 116 123,2 130,7 138,4 146,2 154,3 162,6 171,1 179,9 188,8 198
42
V (m/s)
R (mbar/m)
0,1 0,1 0,1 0,2 0,2 0,3 0,4 0,4 0,5 0,6 0,6 0,7 0,7 0,8 0,9 0,9 1 1,1 1,1 1,2 1,2 1,3 1,4 1,4 1,5 1,6 1,6 1,7 1,9 2 2,1 2,2 2,4 2,5 2,6 2,7 2,9 3 3,1 3,2 3,4 3,5 3,6 3,7 3,9 4 4,1 4,2 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 5 5,1 5,2 5,3 5,5 5,6 5,7 5,8 6 6,1 6,2 6,8 7,5 8,1 8,7 9,3 9,9
0,1 0,1 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,7 0,9 1,1 1,3 1,6 1,8 2,1 2,4 2,8 3,1 3,5 3,9 4,3 4,7 5,1 5,6 6 6,5 7 7,6 8,7 9,8 11,1 12,4 13,8 15,2 16,8 18,3 20 21,7 23,5 25,4 27,3 29,3 31,4 33,5 35,8 38 40,4 42,8 45,3 47,8 50,4 53,1 55,8 58,7 61,5 64,5 67,5 70,6 73,7 77 80,3 83,6 87 90,5 94,1 112,8 133,3 155,4 179,2 204,6 231,8
54
V (m/s)
R (mbar/m)
1,1 0,2 0,2 2,1 0,3 0,3 3,1 0,4 0,5 4,1 0,5 0,6 0,6 1,1 0,7 0,8 2,1 0,8 0,9 3,1 1 1 4,1 1,1 1,2 5,1 1,3 1,4 1,5 2,1 1,7 1,8 3,1 1,9 2 4,1 2,2 2,3 5,1 2,4 2,5 6,1 2,7 2,8 2,8 3,1 3 3,1 4,1 3,3 3,3 5,1 3,5 3,6 6,1 3,8 3,9 7,1 4 4,1 4,2 4,1 5 5,4 5,1 6,3 6,7 6,1 7,5 8 7,1 8,8 9,2 8,1 10 10,5 10,9 5,1 11,7 12,1
0,1 0,1 0,2 0,2 0,3 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,1 1,2 1,3 1,5 1,6 1,8 2 2,1 2,3 2,5 2,7 2,9 3,3 3,7 4,2 4,7 5,2 5,8 6,3 6,9 7,6 8,2 8,9 9,6 10,3 11 11,8 12,6 13,4 14,3 15,1 16 17 17,9 18,9 19,9 20,9 21,9 23 24,1 25,2 26,3 27,5 28,7 29,9 31,1 32,4 33,7 35 41,9 49,4 57,5 66,2 75,5 85,4 95,9 107 118,7 131 143,9 157,3 171,4 186,1 201,4 217,2 233,7 250,7 268,4
V (m/s)
R (mbar/m)
0,1 0,2 0,2 0,2 0,2 0,3 0,3 0,3 0,3 0,4 0,4 0,4 0,4 0,5 0,5 0,5 0,5 0,6 0,6 0,6 0,6 0,7 0,7 0,8 0,8 0,9 0,9 1 1 1,1 1,1 1,2 1,2 1,3 1,3 1,4 1,4 1,5 1,5 1,6 1,6 1,7 1,7 1,8 1,8 1,9 1,9 2 2 2,1 2,1 2,2 2,2 2,3 2,3 2,3 2,4 2,4 2,7 2,9 3,2 3,4 3,7 3,9 4,2 4,4 4,7 4,9 5,1 5,4 5,6 5,9 6,1 6,4 6,6 6,9 7,1 7,3 7,6 7,8 8,1 8,3 8,6 8,8 9,1 9,3 9,5 9,8 10,3 10,8 11,3 11,7
0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,2 0,2 0,2 0,3 0,3 0,3 0,4 0,4 0,4 0,5 0,5 0,6 0,6 0,7 0,7 0,8 0,9 1 1,1 1,3 1,4 1,6 1,7 1,9 2 2,2 2,4 2,6 2,8 3 3,2 3,4 3,6 3,8 4 4,3 4,5 4,8 5 5,3 5,6 5,8 6,1 6,4 6,7 7 7,3 7,6 7,9 8,2 8,6 8,9 9,3 11,1 13 15,1 17,4 19,8 22,3 25 27,9 30,9 34,1 37,4 40,8 44,4 48,2 52,1 56,1 60,3 64,7 69,2 73,8 78,6 83,5 88,6 93,8 99,2 104,8 110,4 116,3 122,2 128,3 141 154,3 168,2 182,6
0,01
3. Specifieke technische gegevens
Grafiek 7 : Lineair Drukverlies voor Inox buizen
0,1
1,0
7,3 mbar/m
10,0
100,0
Drukverlies bij +60°C warm water R(mbar/m)
0,10
0,1
0,2 l/s
0,2
15
0,3
0,4
0,5
18
1,00
0,6
0,7
0,8
0,9
22
1,0
V (m/s)
1,5
28
2,0
35
10,00
54
Debiet (l/s)
42
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
Tabel 7: Lineaire drukverliezen voor buis in roestvrij staal
159
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
T° van het water = 60 °C
12
15
18
22
28
35
42
54
R (mbar/m) m (kg/h) v (m/s) m (kg/h) v (m/s) m (kg/h) v (m/s) m (kg/h) v (m/s) m (kg/h) v (m/s) m (kg/h) v (m/s) m (kg/h) v (m/s) m (kg/h) v (m/s)
0,25 0,3 0,35 0,4 0,45 0,5 0,55 0,6 0,65 0,7 0,75 0,8 0,85 0,9 0,95 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,2 2,4 2,6 2,8 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 7,5 8 8,5 9 9,5 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
25,2 28,1 30,8 33,3 35,7 38 40,1 42,2 44,2 46,2 48,1 49,9 51,7 53,5 55,2 56,8 60 63,1 66,1 69 71,8 74,5 77,1 79,7 82,2 84,7 89,4 94 98,4 102,6 106,7 116,4 125,6 134,2 142,4 150,3 157,8 165 172 178,8 185,4 191,8 198 204 209,9 221,4 232,3 242,8 253 262,8 272,4 281,6 290,6 299,4 308 316,3 324,5 332,5 340,3
0,1 0,11 0,12 0,13 0,14 0,15 0,15 0,16 0,17 0,18 0,18 0,19 0,2 0,21 0,21 0,22 0,23 0,24 0,25 0,26 0,28 0,29 0,3 0,31 0,32 0,33 0,34 0,36 0,38 0,39 0,41 0,45 0,48 0,52 0,55 0,58 0,61 0,63 0,66 0,69 0,71 0,74 0,76 0,78 0,81 0,85 0,89 0,93 0,97 1,01 1,05 1,08 1,12 1,15 1,18 1,21 1,25 1,28 1,31
53,7 59,7 65,3 70,6 75,6 80,4 84,9 89,3 93,5 97,6 101,6 105,4 109,2 112,8 116,3 119,8 126,5 133 139,2 145,2 151 156,7 162,2 167,5 172,7 177,8 187,7 197,1 206,2 215 223,6 243,8 262,7 280,6 297,6 313,9 329,5 344,5 358,9 372,9 386,5 399,7 412,5 425 437,2 460,8 483,4 505,1 526,1 546,4 566 585,1 603,7 621,7 639,4 656,6 673,4 689,9 706
0,12 0,13 0,15 0,16 0,17 0,18 0,19 0,2 0,21 0,22 0,23 0,23 0,24 0,25 0,26 0,27 0,28 0,3 0,31 0,32 0,34 0,35 0,36 0,37 0,38 0,4 0,42 0,44 0,46 0,48 0,5 0,54 0,59 0,63 0,66 0,7 0,73 0,77 0,8 0,83 0,86 0,89 0,92 0,95 0,97 1,03 1,08 1,13 1,17 1,22 1,26 1,3 1,34 1,38 1,42 1,46 1,5 1,54 1,57
96,8 107,6 117,6 127 135,9 144,4 152,5 160,3 167,8 175,1 182,1 189 195,6 202,1 208,4 214,6 226,5 238 249 259,7 270 280 289,8 299,3 308,5 317,5 335 351,8 367,9 383,5 398,6 434,4 468 499,6 529,7 558,4 586 612,4 638 662,7 686,7 710 732,6 754,7 776,2 817,8 857,6 896 932,9 968,6 1003,2 1036,8 1069,5 1101,3 1132,4 1088,1 1144,6 1201,3 1258,2
0,14 0,16 0,17 0,18 0,2 0,21 0,22 0,23 0,24 0,25 0,26 0,27 0,28 0,29 0,3 0,31 0,33 0,35 0,36 0,38 0,39 0,41 0,42 0,43 0,45 0,46 0,49 0,51 0,53 0,56 0,58 0,63 0,68 0,73 0,77 0,81 0,85 0,89 0,93 0,96 1 1,03 1,06 1,1 1,13 1,19 1,25 1,3 1,36 1,41 1,46 1,51 1,55 1,6 1,65 1,58 1,66 1,75 1,83
166,3 184,7 201,8 217,8 233 247,4 261,2 274,5 287,3 299,6 311,6 323,2 334,5 345,5 356,2 366,7 387 406,4 425,1 443,2 460,7 477,7 494,3 510,3 526 541,3 570,9 599,3 626,7 653 678,6 739,2 795,9 849,4 900,3 948,8 995,3 1040 1083,2 1124,9 1165,4 1204,6 1242,8 1280,1 1316,4 1386,5 1453,7 1518,3 1580,5 1640,7 1699 1755,6 1810,7 1864,3 1916,5 1967,6 2017,5 2066,3 2114,1
0,16 0,18 0,2 0,21 0,23 0,24 0,26 0,27 0,28 0,29 0,31 0,32 0,33 0,34 0,35 0,36 0,38 0,4 0,42 0,43 0,45 0,47 0,48 0,5 0,52 0,53 0,56 0,59 0,61 0,64 0,66 0,72 0,78 0,83 0,88 0,93 0,98 1,02 1,06 1,1 1,14 1,18 1,22 1,25 1,29 1,36 1,42 1,49 1,55 1,61 1,66 1,72 1,77 1,83 1,88 1,93 1,98 2,02 2,07
351,9 390,4 426,2 459,7 491,5 521,7 550,5 578,3 604,9 630,7 655,7 679,9 703,5 726,4 748,8 770,6 812,8 853,3 892,3 930 966,4 1001,8 1036,2 1069,6 1102,2 1134 1195,5 1254,5 1311,3 1366 1419 1544,8 1662,4 1773,3 1878,6 1979,1 2075,4 2167,9 2257,2 2343,5 2427,2 2508,4 2587,3 2664,2 2739,3 2884,1 3022,9 3156,2 3284,7 3408,9 3529,2 3645,9 3759,4 3869,9 3977,7 4082,9 4185,7 4286,2 4384,7
Tabel 8: Lineaire drukverliezen voor buis in elektrolytisch verzinkt staal
160
0,2 0,22 0,24 0,26 0,28 0,3 0,31 0,33 0,34 0,36 0,37 0,38 0,4 0,41 0,42 0,44 0,46 0,48 0,5 0,53 0,55 0,57 0,59 0,61 0,62 0,64 0,68 0,71 0,74 0,77 0,8 0,87 0,94 1 1,06 1,12 1,17 1,23 1,28 1,33 1,37 1,42 1,46 1,51 1,55 1,63 1,71 1,79 1,86 1,93 2 2,06 2,13 2,19 2,25 2,31 2,37 2,43 2,48
688,2 763 832,3 897,4 958,9 1017,3 1073,2 1126,9 1178,5 1228,4 1276,6 1323,5 1369 1413,3 1456,5 1498,6 1580,2 1658,4 1733,7 1806,4 1876,7 1944,8 2011,1 2075,6 2138,4 2199,7 2318,2 2431,8 2541,1 2646,6 2748,6 2990,4 3216,6 3429,8 3632,2 3825,2 4010,1 4187,8 4359,1 4524,8 4685,2 4841 4992,5 5140 5283,8 5561,5 5827,4 6082,8 6329 6566,9 6797,3 7020,8 7238 7449,5 7655,7 7857 8053,7 8246,1 8434,5
0,24 0,26 0,29 0,31 0,33 0,35 0,37 0,39 0,41 0,42 0,44 0,46 0,47 0,49 0,5 0,52 0,55 0,57 0,6 0,62 0,65 0,67 0,69 0,72 0,74 0,76 0,8 0,84 0,88 0,91 0,95 1,03 1,11 1,18 1,25 1,32 1,39 1,45 1,51 1,56 1,62 1,67 1,72 1,78 1,82 1,92 2,01 2,1 2,19 2,27 2,35 2,42 2,5 2,57 2,64 2,71 2,78 2,85 2,91
1176 1303 1420 1531 1635 1734 1829 1920 2007 2092 2173 2253 2330 2405 2478 2549 2687 2820 2947 3070 3189 3304 3416 3525 3631 3735 3935 4127 4311 4489 4661 5069 5451 5810 6151 6477 6788 7087 7376 7655 7925 8187 8442 8691 8933 9400 9847 10277 10691 11091 11478 11854 12219 12575 12921 13259 13590 13913 14230
0,27 0,3 0,33 0,36 0,38 0,4 0,43 0,45 0,47 0,49 0,51 0,52 0,54 0,56 0,58 0,59 0,62 0,66 0,69 0,71 0,74 0,77 0,79 0,82 0,84 0,87 0,92 0,96 1 1,04 1,08 1,18 1,27 1,35 1,43 1,51 1,58 1,65 1,72 1,78 1,84 1,9 1,96 2,02 2,08 2,19 2,29 2,39 2,49 2,58 2,67 2,76 2,84 2,92 3 3,08 3,16 3,24 3,31
2423 2683 2924 3150 3363 3565 3758 3944 4122 4295 4461 4623 4780 4933 5082 5227 5508 5778 6037 6287 6529 6763 6991 7212 7428 7639 8045 8435 8810 9171 9521 10349 11122 11851 12542 13201 13832 14438 15023 15587 16134 16665 17180 17682 18172 19117 20021 20890 21726 22534 23317 24075 24813 25531 26230 26913 27580 28233 28871
0,33 0,36 0,4 0,43 0,46 0,48 0,51 0,54 0,56 0,58 0,61 0,63 0,65 0,67 0,69 0,71 0,75 0,79 0,82 0,85 0,89 0,92 0,95 0,98 1,01 1,04 1,09 1,15 1,2 1,25 1,29 1,41 1,51 1,61 1,71 1,8 1,88 1,96 2,04 2,12 2,19 2,27 2,34 2,4 2,47 2,6 2,72 2,84 2,95 3,06 3,17 3,27 3,37 3,47 3,57 3,66 3,75 3,84 3,93
3. Specifieke technische gegevens
Grafiek 8 : Lineair drukverlies voor staalverzinkte buizen
Drukverlies bij +60°C warm water R(mbar/m)
Debiet (kg/h)
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
161
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
3.3.2. Plaatselijke drukverliezen Plaatselijke drukverliezen worden veroorzaakt door doorstroomweerstanden die zelf met name het gevolg zijn van vertakkingen en veranderingen van de richting en doorsnede van buizen. Tabel 11 vermeldt de respectieve waarden [ ] voor elk type van fitting (SudoPress, XPress, Tectite).
Z = ȗx v² x Ȗ / 2 x 10 -5 Z
Drukverlies
bar
ȗ
Coefficient afhankelijk van de geometrie van het betrokken deel van het systeem
-
v
Doorloopsnelheid vloeistof
m/s
Ȗ
Densiteit vloeistof
kg/m3
LJ (Ø12 tot 54 mm)
LJ (Ø76,1 tot 108 mm)
Gelijke T-koppeling
ȗ
ȗ
Gelijke T-koppeling
ȗ
ȗ
Gelijke T-koppeling
ȗ
ȗ
Gelijke T-koppeling
ȗ
ȗ
Bocht90°
ȗ
ȗ
Hoek 90°
ȗ
ȗ
Bocht45°
ȗ
ȗ
Verkleining
ȗ
ȗ
Ezels rug
ȗ
ȗ
Figuur
162
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
3.3.3. Drukverliezen - equivalente lengtes Voor een bepaalde fitting levert deze methode de equivalente lengte op van een recht stuk leiding met eenzelfde diameter die aan eenzelfde drukverlies zou worden onderworpen. Om deze berekeningsmethode te gebruiken, moeten alle equivalente lengtewaarden voor elke fitting aan de reële lengte van het netwerk worden toegevoegd. Op die manier krijgt men het totale drukverlies van alle fittingen voor het hele netwerk. Deze methode is niet even precies als de directe methode, maar het berekenen gaat sneller.
Methode van de equivalente lengtes voor systemen in elektrolytisch verzinkt staal (m) DN10 12x1,2
DN12 15x1,2
DN15 18x1,2
DN20 22x1,5
DN25 28x1,5
DN32 35x1,5
DN40 42x1,5
DN50 54x1,5
DN65 76,1x2,0
DN80 88,9x2,0
DN100 108x2,0
0,55
0,77
0,99
1,27
1,76
2,32
2,95
4,08
6,17
5,53
9,59
0,38
0,53
0,69
0,88
1,22
1,60
2,04
2,82
4,75
5,80
7,38
1,28
1,77
2,29
2,94
4,07
5,35
6,80
9,41
14,25
17,39
22,13
0,64
0,88
1,14
1,47
2,04
2,67
3,40
4,70
7,12
8,69
11,06
0,30
0,41
0,53
0,68
0,95
1,25
1,59
2,19
2,85
3,48
4,43
0,64
0,88
1,14
1,47
2,04
2,67
3,40
4,70
6,17
5,53
9,59
0,21
0,29
0,38
0,49
0,68
0,89
1,13
1,57
1,90
2,32
2,95
0,17
0,24
0,30
0,39
0,54
0,71
0,91
1,25
0,47
0,58
0,74
0,21
0,29
0,38
0,49
0,68
0,89
1,13
1,57
2,37
2,90
3,69
3. Specifieke technische gegevens
Fittingdiameter (mm)
163
DEEL C - XPress-, SudoPress- en Tectite systemen voor stalen buizen
NOTITIES
164
5. Systeemcertificaties
4. Corrosiebescherming
3. Legionella-beschermin-
Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
165
6. Systeemgarantiess
DEEL D 2. Spoeling netwerk
1. Druktest
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
1. DRUKTEST Eenmaal geïnstalleerd worden de buizen gecontroleerd op eventuele lekken. Voor wat leidingwater en verwarmingsinstallaties betreft, kan de druktest met water, lucht of inert gas uitgevoerd worden. De gebruikte nietvaste stof en de resultaten van de druktest moeten gedocumenteerd worden in een ‘druktestrapport’. Belangrijk: een druktest van het leidingensysteem moet altijd worden uitgevoerd, voordat het systeem verzegeld, geïsoleerd, geschilderd of geïnstalleerd wordt. De druktest moet ook altijd uitgevoerd worden in naleving van de lokale voorschriften. Opmerking: gelet op het risico op corrosievorming dient u er zich na een test met water bij installaties in elektrolytisch verzinkt staal van te vergewissen dat er geen water in de leidingen is achtergebleven, tenzij het de bedoeling is om het systeem kort daarna in gebruik te nemen.
1.1. Druktest van installaties voor leidingwater en sanitair water Druktest met water Belangrijk: de druktest met water waaraan reeds geplaatste leidingwaterbuizen worden onderworpen, wordt uitgevoerd in overeenstemming met de technische fiches van ZVSHK/BHKS. De vloeistof die voor de druktest met water gebruikt wordt, moet van leidingwaterkwaliteit zijn (vrij van olie of andere onzuiverheden), kwestie van elke eventuele contaminatie van de leidingen te vermijden. Na met zuiver water gevuld te zijn, zal de buis naar behoren worden ontlucht.
`De installateur is verplicht de dichtheid van de verwarmingsbuizen te controleren vóór deze ingewerkt of afgedekt worden met cement, gips of andere materialen.
`Er moeten manometers worden gebruikt, die een drukverschil van 0,1 bar kunnen meten. `De drukmeter moet op het laagste punt van de installatie geplaatst worden. Er worden drie tests gedaan:
1/ Dichtheidstest Deze test is alleen nodig als er in het netwerk fittingen met gepatenteerde O-ring van COMAP (zgn. ‘lekfittingen’) werden gebruikt. In dat geval wordt aanbevolen om het net aan een test met een druk tussen 1 en 5 bar te onderwerpen. Dankzij de gepatenteerde O-ring van COMAP zullen eventueel vergeten te persen fittingen daarbij meteen geïdentificeerd kunnen worden.
2/ Inleidende druktest `De druktest wordt gedaan met een druk van ongeveer 1,5 keer de maximaal toegestane bedrijfsdruk. `Het leidingennet moet gedurende 30 minuten onderworpen worden aan een druk van 1,5 keer de maximaal toegestane bedrijfsdruk. Daarna moet er 10 minuten lang gewacht worden, alvorens het net opnieuw gedurende 30 minuten bloot te stellen aan een druk van 1,5 keer de maximaal toegestane bedrijfsdruk.
`Vervolgens moet er opnieuw een test van 30 minuten gebeuren, waarin de druk niet meer dan 0,6 bar (0,1 bar per 5 minuten) mag dalen en de installatie waterdicht moet blijven.
3/ Hoofddruktest `De hoofdtest moet onmiddellijk na de inleidende test gebeuren. `Deze test moet 2 uur duren. `De druk die bij de inleidende test gemeten werd, mag na 2 uur niet meer dan 0,2 bar gedaald zijn. `De installatie moet volledig waterdicht blijven.
Druktest met lucht Belangrijk: een druktest met lucht of inerte gassen moet uitgevoerd worden conform de technische fiches van ZVSHK/BHKS getiteld ‘druktest met lucht of inerte gassen’. Om veiligheidsredenen wordt de maximale testdruk vastgelegd op 3 bar, de limietwaarde die ook voor gasbuizen geldt. 166
1. Druktest
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
Uitvoering 1.2. Druktest voor verwarmingsinstallaties en koelsystemen* Belangrijk: doorgaans wordt de druktest met water uitgevoerd, conform de norm DIN-EN DIN-VOB 18380.
`De installateur is verplicht de dichtheid van de verwarmingsbuizen te controleren vóór deze ingewerkt of afgedekt worden met cement, gips of andere materialen.
`Er moeten manometers worden gebruikt, die een drukverschil van 0,1 bar kunnen meten. `De drukmeter moet op het laagste punt van de installatie geplaatst worden. `De verwarmingsinstallatie moet onder waterdruk gezet en ontlucht worden (alsook, indien nodig, beschermd worden tegen vorst).
`De verwarmingsbuis moet een druktest ondergaan die 1,3 keer zo groot is als de totale druk van de installatie (statische druk), met tenminste 1 bar overdruk op elk punt van de installatie.
`Meteen na de uitvoering van de druktest met koud water, moet het koude water opgewarmd worden tot de hoogste warmwatertemperatuur die als berekeningsbasis diende om te bepalen of het systeem ook waterdicht blijft bij hoge temperatuur.
`De druktest moet 24 uur duren. `De druk mag maximum 0,2 bar zakken. `De installatie moet waterdicht blijven. `Zodra de verwarming opnieuw is afgekoeld, moet gecontroleerd worden of de buizen en fittingen droog zijn gebleven.
`De druktest moet ten slotte ook voldoende gedocumenteerd worden.
1.3. Druktest voor gasinstallaties De tests van de gasinstallaties moeten uitgevoerd worden volgens de norm EN 1775 en in naleving van de lokale technische voorschriften.
1.4. Druktest voor vloerverwarmingsinstallaties Belangrijk: de druktest wordt met water verricht, conform de norm DIN 4725.
`Vooraleer het verwarmingscircuit bedekt wordt met een vloerbekleding, moet de dichtheid ervan gecontroleerd worden (druktest met water).
`Er moeten manometers worden gebruikt, die een drukverschil van 0,1 bar kunnen meten. `De buizen moeten eerst allemaal onder waterdruk gezet en ontlucht worden. `De waterdruk moet gemeten worden vlak vóór en vlak na de plaatsing van de vloerbekleding. `De testdruk moet 1,3 keer groter zijn dan de bedrijfsdruk. `COMAP raadt aan om de leidingen te testen bij een druk van 6 bar en dat 24 uur lang. `Er moet op toegezien worden dat de afsluitkranen voor de collector van de vloerverwarming goed gesloten zijn, zodat de rest van de installatie niet aan de testdruk wordt onderworpen.
`De testdruk mag maximum 0,2 bar zakken en de installatie moet waterdicht blijven. `Bij de plaatsing van de vloerbekleding moet de bedrijfsdruk gedaald zijn tot de toegestane maximale bedrijfsdruk..
`Bij vorst moeten de nodige maatregelen getroffen worden: in dat geval mogen er antivriesproducten gebruikt worden of mag het gebouw verwarmd worden.
`Wanneer het gebouw niet langer is blootgesteld aan vorst, moeten de antivriesmiddelen volledig uit de buizen verwijderd worden. De installatie moet dan ook minstens drie keer met zuiver water gespoeld worden, kwestie van elke corrosievorming ter hoogte van de metalen elementen van het vloerverwarmingssysteem als gevolg van het gebruik van de antivriesmiddelen te vermijden. *De druktestprotocollen vindt u op de pagina’s 168, 169 en 170.
167
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
COMAP DRUKTESTPROTOCOL VOOR SANITAIRE INSTALLATIES (volgens DIN 1988) - Voor de test gebruikte niet-vaste stof: water Project___________________________________________________________________________________________ Werf_________________________________________________________________________________________ Bouwheer____________________________________Installateur (onderneming)___________________________ Naam van de persoon die de test verricht_________________________________________________________________ Start van de test_________________________Datum___________________________uur Getest stuk van de leiding_________________________________________________________________________ Werden de buizen gevuld met gefilterd water en volledig ontlucht?
Ja
Neen Omgevingstemperatuur________________°C Watertemperatuur_________________°C Maximale bedrijfsdruk______________bar Materiaal van de buis_______________________ Diameter van de buis
Ø12
Ø14
Ø15
Ø16
Ø18
Ø20
Ø22
Ø26
Ø28
Ø32
Ø35
Ø40
Ø42
Ø50
Ø54
Ø63
Ø76.1
Ø88.9
Ø108 Totale lengte van de buis___________m Type van pershulpmiddel__________________________Type van persbek___________________________________ Werden de pers- of schroefdraadfittingen visueel gecontroleerd?
Ja
Neen Werden de persfittingen geperst of de schroefdraadfittingen vastgedraaid?
Ja
Neen
DICHTHEIDSTEST Wacht na het vullen van het netwerk 30 minuten, alvorens de temperatuur te kalibreren. Testdruk (tussen 1 en 5 bar): Voer een visuele controle van het netwerk uit of gebruik de manometer. Bleek er tijdens de druktest sprake van een ontoereikende dichtheid?
Ja
Neen
DRUKTEST (inleidende druktest) Zorg voor een druk van ongeveer 1,5 keer de maximaal toegestane bedrijfsdruk. Druk aan het begin van de test___________bar__________uur Stop na 30 minuten 10 minuten lang met de test en test het systeem daarna opnieuw gedurende 30 minuten. Testdruk (30 minuten na het begin van de test)_____________bar________uur Testdruk (60 minuten na het begin van de test)_____________bar________uur Drukverlies per 5 minuten______________bar (max. 0,1 bar per 5 minuten en max. 0.6 bar in totaal) Bleek er tijdens de druktest sprake van een ontoereikende dichtheid?
Ja
Neen Werd het maximale drukverlies tijdens de druktest overschreden?
Ja
Neen
DRUKTEST (hoofdtest) Moet onmiddellijk na de inleidende test worden verricht (en dat 2 uur lang) Testdruk (aan het begin van de hoofdtest)____________________bar_______uur Testdruk (na 2 uur)______________________________bar_______uur (Het drukverlies mag niet groter zijn dan 0,2 bar.) Bleek er tijdens de druktest sprake van een ontoereikende dichtheid?
Ja
Neen
Bij vorst moeten de nodige maatregelen getroffen worden (in dat geval mogen er antivriesproducten gebruikt worden of mag het gebouw verwarmd worden).. Werd er een antivriesmiddel aan het water toegevoegd?
Ja
Neen Zo ja, moet de installatie minstens 3 keer met zuiver water gespoeld worden. Werden de buizen minstens 3 keer gespoeld?
Ja
Neen Plaats___________________________________________ Datum____________________ Handtekening bouwheer Handtekening installateur
168
1. Druktest
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
COMAP DRUKTESTPROTOCOL VOOR SANITAIRE INSTALLATIES (volgens DIN 1988) - Voor de test gebruikte niet-vaste stof: perslucht of inert gas Project_______________________________________________________________________________________ Werf_________________________________________________________________________________________ Bouwheer____________________________________Installateur (onderneming)_____________________________ Naam van de persoon die de test verricht _____________________________________________________________ Start van de test_________________________Datum___________________________uur Getest stuk van de leiding_________________________________________________________________________
Ja
Werden de buizen gevuld met gefilterd water en volledig ontlucht? Omgevingstemperatuur________________°C
Neen
Voor de test gebruikte niet-vaste stof
Droge perslucht
Stikstof
Koolstofdioxide Materiaal van de buis_______________________ Diameter van de buis
Ø12
Ø14
Ø15
Ø16
Ø18
Ø20
Ø22
Ø26
Ø28
Ø32
Ø35
Ø40
Ø42
Ø50
Ø54
Ø63
Ø76.1
Ø88.9
Ø108 Totale lengte van de buis___________m Type van pershulpmiddel___________________________Type van persbek___________________________________ Werden de pers- of schroefdraadfittingen visueel gecontroleerd?
Ja
Neen Werden de persfittingen geperst of de schroefdraadfittingen vastgedraaid?
Ja
Neen
DICHTHEIDSTEST Testdruk van 110 mbar: Minimumduur van de lektestperiode van 30 minuten bij een buiscapaciteit tot 100 liter. Per extra 100 liter moet de duur van de test verlengd worden met 10 minuten. Duur van de testperiode_________litres Durée de la période de test_______heure Gelieve te wachten op de kalibratie van de temperatuur en de inerte staat van de plastic materialen, alvorens verder te gaan met het testprotocol. Voer een visuele controle van het netwerk uit of gebruik de manometer. Bleek er tijdens de druktest sprake van een ontoereikende dichtheid?
Ja
Neen
DRUKTEST Gelieve te wachten op de kalibratie van de temperatuur en de inerte staat van de plastic materialen, alvorens verder te gaan met het testprotocol. Druktest (duur 10 min.)
DN ≤ 50 (Ø 54mm) : max. 3 bar
DN > 50 (Ø 54mm) : max. 1 bar
Voer een visuele controle van het netwerk uit of gebruik de manometer. Bleek er tijdens de druktest sprake van een ontoereikende dichtheid?
Ja
Neen
Plaats___________________________________________ Datum____________________ Handtekening bouwheer
Handtekening installateur
169
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
COMAP DRUKTESTPROTOCOL VOOR VERWARMINGSINSTALLATIES (volgens DIN 19380) - Voor de test gebruikte niet-vaste stof: water Project___________________________________________________________________________________________ Werf_________________________________________________________________________________________ Bouwheer____________________________________Installateur (onderneming)___________________________ Naam van de persoon die de test verricht_________________________________________________________________ Start van de test_________________________Datum___________________________uur Getest stuk van de leiding_________________________________________________________________________ Werden de buizen gevuld met gefilterd water en volledig ontlucht?
Ja
Neen Omgevingstemperatuur________________°C Watertemperatuur_________________°C Maximale bedrijfsdruk______________bar Materiaal van de buis________________________ Diameter van de buis
Ø12
Ø14
Ø15
Ø16
Ø18
Ø20
Ø22
Ø26
Ø28
Ø32
Ø35
Ø40
Ø42
Ø50
Ø54
Ø63
Ø76.1
Ø88.9
Ø108 Totale lengte van de buis___________m Type van pershulpmidde___________________________Type van persbek___________________________________ Werden de pers- of schroefdraadfittingen visueel gecontroleerd?
Ja
Neen Neen Werden de persfittingen geperst of de schroefdraadfittingen vastgedraaid?
Ja
Non
DICHTHEIDSTEST Wacht na het vullen van het netwerk 30 minuten, alvorens de temperatuur te kalibreren. Testdruk (tussen 1 en 5 bar): Voer een visuele controle van het netwerk uit of gebruik de manometer. Bleek er tijdens de druktest sprake van een ontoereikende dichtheid?
Ja
Neen
Werd er tijdens de test een lek opgemerkt?
Ja
Neen
Werd het maximale drukverlies (0,2 bar) tijdens de druktest overschreden?
Ja
Neen
DRUKTEST (hoofdtest) Zorg voor een druk van ongeveer 1,3 keer de maximaal toegestane bedrijfsdruk. Druk aan het begin van de test________________bar__________________uur Temperatuur van het water____________°C (Stop de test na 24 uur). Druk aan het einde van de test__________________bar__________________uur
Bij vorst moeten de nodige maatregelen getroffen worden (in dat geval mogen er antivriesproducten gebruikt worden of mag het gebouw verwarmd worden). Werd er een antivriesmiddel aan het water toegevoegd?
Ja
Neen Zo ja, moet de installatie minstens 3 keer met zuiver water gespoeld worden. Werden de buizen minstens 3 keer gespoeld? Plaats___________________________________________ Datum____________________ Handtekening bouwheer Handtekening installateur
170
Ja
Neen
2. SPOELING VAN HET NETWERK Voordat ze in gebruik genomen worden, moeten alle buizen zorgvuldig gespoeld worden om alle substanties en vreemde stoffen van het binnenoppervlak van de buizen te verwijderen en hygiëneproblemen en door corrosie veroorzaakte schade zoveel mogelijk te voorkomen.
1. Druktest
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
3. LEGIONAIRSZIEKTE De legionellabacterie komt voor in alle zoet water, dus ook in leidingwater. De bacterie kan echter alleen groeien en gevaarlijk worden onder een aantal specifieke omstandigheden, die vooral te maken hebben met het ontwerp en het onderhoud van de installatie en niet met het type buis dat in de installatie gebruikt wordt. De temperatuur van het water speelt hierin een doorslaggevende rol. De bacterie blijft namelijk ongevaarlijk beneden een temperatuur van 25 °C. Een temperatuur van 60 °C leidt daarentegen tot risicosituaties. Verder heeft de bacterie een hekel aan stromend water. Het grootste gevaar situeert zich bij water tussen 25 en 50 °C dat verneveld wordt. Wanneer de omstandigheden gunstig zijn voor een ontwikkeling van de bacterie (oude buizen, aangetast door corrosie) buiten de zone waar we deze in slapende toestand kunnen aantreffen of waar de bacterie vernietigd wordt, mogen we vrezen voor een wildgroei. De COMAP-buis is bestand tegen corrosie dankzij de gladde binnenwand van de vernette buis. De enige te treffen maatregelen luiden dus als volgt:
`Stel de temperatuur van de heetwaterinstallatie zodanig in dat de buizen die van aan de installatie vertrekken, onder de 60 °C blijven en dat de retourtemperatuur 50 °C bedraagt, en zorg ervoor dat verlagingsvermenging zo dicht mogelijk bij het afnamepunt van het water gebeurt (zoals de douche).
`Spoel alle buizen regelmatig met voldoende warm water en zeker na een lange afwezigheid. `Ledig de niet-gebruikte stukken buis. `Vermijd stilstaand water..
171
3. Legionella-beschermin-
Voor het spoelen van de buizen zal er water van een met leidingwater vergelijkbare kwaliteit gebruikt worden, kwestie van elke contaminatie van de leidingen te voorkomen.
2. Spoeling netwerk
Leidingwaterbuizen moeten zo snel mogelijk na hun installatie alsook na de druktest gespoeld worden. Koud- en warmwaterbuizen zullen apart, periodiek en onder druk gespoeld worden met een mengeling van lucht en water (norm DIN 1988, Deel 2).
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
4. CORROSIE Er bestaan verschillende soorten van corrosie: chemische corrosie, elektrochemische corrosie, lokale interne en externe corrosie, zwerfstroomcorrosie, enz. Over het algemeen hebben al deze types van corrosie een erg specifieke chemische of mechanische oorsprong. Het volgende hoofdstuk reikt enkele eenvoudige indicaties aan om u te helpen, problemen te vermijden.
Elektrochemische corrosie LElektrochemische corrosie zal zich enkel voordoen onder de volgende omstandigheden: - een verschil in elektrochemisch potentieel tussen beide bestanddelen; - de aanwezigheid van een geleidende niet-vaste stof (elektroliet), zoals water; - de aanwezigheid van zuurstof, O2. Verder moeten we hier een onderscheid maken tussen verwarmings- en watertoevoerinstallaties. Als ze correct geplaatst werden en op de juiste manier gebruikt worden, zullen verwarmingsinstallaties maar weinig zuurstof bevatten: ze zullen bijgevolg maar weinig corrosie vertonen. Dit in tegenstelling tot leidingwaterinstallaties, waarin de zuurstofconcentratie bijzonder hoog is en zelfs tegen het verzadigingspunt aanleunt. Daarom is het van essentieel belang om de minst edele bestanddelen - vanuit metallurgisch opzicht gesproken - stroomopwaarts te voorzien en de meest edele stroomafwaarts. Zo kunnen er bv. vertakkingen met buizen in roestvrij staal worden geïnstalleerd vanaf een leiding bestaande uit buizen in elektrolytisch verzinkt staal. Daarvoor zal een fitting in non-ferrometaal of kunststof gebruikt kunnen worden (zie de norm DIN 1988). Een andere belangrijke factor is de verhouding tussen het oppervlak van het edele metaal en dat van het minder edele metaal. Hoe groter dit cijfer, hoe hoger het corrosiepercentage. Daarom wordt ook aanbevolen om het gebruik van verlengstukken en fittingen in elektrolytisch verzinkt staal zoveel mogelijk te vermijden en in plaats daarvan eerder te opteren voor accessoires in roestvrij staal, messing of brons.
Zwerfstromen Zwerfstroomcorrosie komt maar zelden voor en is onmiddellijk herkenbaar, omdat dit type van corrosie aan de buitenkant van de buis ontstaat in de vorm van een naar binnen gerichte, kegelvormige krater. Zwerfstroomcorrosie heeft gelijkstroom nodig, die het metaal in een anode verandert. De stroom die ondanks de troffen isolatiemaatregelen tot in de grond kan doordringen en zich kan verspreiden over de omliggende metalen structuren, zoals een watertoevoerinstallatie, doorkruist een welbepaalde lengte van het systeem, alvorens naar de grond terug te keren. Om tot in het leidingenstelsel te kunnen doordringen, heeft de lekstroom een ingangspunt nodig, waar de beschermende bekleding van de buis of fitting beschadigd is of ontbreekt. Het is omwille van deze reden dat metalen buizen geaard dienen te worden (zie de voorschriften ter zake van de EU). Gelijkstroominstallaties zijn gewoonlijk niet bestemd voor een vorm van huishoudelijk gebruik waarvoor wisselstroom niet echt een probleem betekent. Uit de sinds jaren gevoerde studies blijkt dat de door zwerfstromen veroorzaakte problemen zich slechts sporadisch manifesteren en niet afhankelijk zijn van het gebruikte materiaal.
Koper Interne corrosie De fysische en chemische eigenschappen van leidingwater kunnen bij interne corrosie door koper aangetast worden. En al naargelang van de eigen samenstelling kan ook het leidingwater zelf aan de basis van de corrosievorming liggen. Koper wordt evenwel niet gecorrodeerd door glycolhoudend, gedemineraliseerd of gedistilleerd water. Externe corrosie Koper is een erg corrosiebestendig metaal. Bij gebruik van koper hoeven er dus geen corrosiewerende beschermingselementen voorzien te worden.
172
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
Roestvrij staal Interne corrosie De SudoPress-persfittingen in roestvrij staal reageren absoluut niet op contact met leidingwater en zijn dus niet blootgesteld aan de risico’s van corrosie. Met leidingwater wordt hier gedoeld op water waarvan de eigenschappen beantwoorden aan de geldende voorschriften met betrekking tot de fysisch-chemische toleranties. Water waaraan omwille van ontsmettingsredenen 1,34 mg chloor per liter water werd toegevoegd, vormt evenmin een risico, noch een probleem voor de buizen en fittingen. Het SudoPress roestvrij staal systeem kan verder ook ingezet worden in het kader van elke mogelijke behandeling van voor huishoudelijk gebruik bestemd water (zoals waterverharders). Het SudoPress-systeem in roestvrij staal wordt daarnaast evenmin gecorrodeerd door glycolhoudend, gedemineraliseerd of gedistilleerd water. En wanneer er geopteerd wordt voor SudoPress-elementen in roestvrij staal, doen er zich ook geen problemen met zware metalen voor. Putcorrosie kan zich ten slotte alleen voordoen, wanneer de maximale concentratiewaarden voor chloor in het water, zoals bepaald in de toepasselijke voorschriften, ruimschoots worden overschreden.
Externe corrosie Externe corrosie van SudoPress-bestanddelen in roestvrij staal zal zich alleen voordoen, als vochtige leidingwaterbuizen in contact komen met mortel, druppels of coatings die chloriden bevatten of produceren. Vergewis u er daarom van dat de isolerende buitenlaag van de buizen en fittingen nergens onderbroken wordt en dat, waar nodig, voldoende isolatieband met anticorrosiebescherming werd aangebracht. Ten slotte werd ook aangetoond dat het gebruik van isolatie met een gesloten celstructuur een doeltreffende bescherming biedt tegen externe corrosie.
Elektrolytisch verzinkt staal Interne corrosie kan zich alleen voordoen in verwarmingsinstallaties die deel uitmaken van een gesloten circuit. De zuurstof die het water van de gesloten systemen bevat, wordt gebruikt voor de vorming van ijzeroxide binnenin de buizen, wat elke latere corrosievorming onmogelijk maakt. Wanneer de verwarmingsinstallatie niet werkt, moet deze permanent gevuld blijven of anders volledig afgelaten worden. In dit laatste geval dient men de installatie vervolgens volledig te laten opdrogen om de cumulatie van water en zuurstof in het systeem te voorkomen. Om schade veroorzaakt door vorst, kalkafzetting of corrosie te voorkomen, zullen ook de nodige additieven toegevoegd moeten worden. Voor elke vraag om inlichtingen over het gebruik van additieven neemt u best contact op met COMAP. Om alle externe corrosie te voorkomen, doet u er ten slotte goed aan om ook de lokale wetten, voorschriften en richtlijnen te respecteren.
Externe corrosie Over het algemeen worden uitrustingen in elektrolytisch verzinkt staal zodanig geïnstalleerd dat de buitenoppervlakken niet in contact komen met bijtende stoffen. Dat neemt echter niet weg dat de SudoPressbuizen in elektrolytisch staal niet permanent blootgesteld mogen worden aan vocht. De SudoPress-buizen in elektrolytisch verzinkt staal met polypropyleenbekleding zijn dan weer wel voorzien van een doeltreffende bescherming tegen corrosie.
173
4. Corrosiebescherming
Interne corrosie
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
4.1. Interne corrosie Verwarmingsinstallaties Bij gebruik van fittingen en materiaal van een hoge kwaliteit kan vermeden worden dat zuurstof binnendringt in verwarmingsinstallaties met een gesloten circuit. Tijdens het vullen van de installatie wordt een kleine hoeveelheid zuurstof in het water direct geabsorbeerd door het binnenoppervlak van de buis, waar zich een dunne laag ijzeroxide vormt: hierdoor is er geen corrosievorming meer mogelijk. Het hiermee gepaard gaande dikteverlies van de wand geldt daarbij als verwaarloosbaar. Het water van het verwarmingscircuit is na deze reactie zo goed als ontdaan van alle zuurstof. Koper De buizen en fittingen in koper zijn geschikt voor alle verwarmingsinstallaties met een gesloten of open circuit. Gemengde installaties: Koper kan bij gemengde installaties gebruikt worden in combinatie met andere materialen in eender welk stuk van het leidingennet. Roestvrij staal De buizen en fittingen in roestvrij staal zijn geschikt voor alle verwarmingsinstallaties met een gesloten of open circuit. Gemengde installaties: Roestvrij staal kan bij gemengde installaties gebruikt worden in combinatie met andere materialen in eender welk stuk van het leidingennet. Elektrolytisch verzinkt staal Interne corrosie is normaal gezien onmogelijk in verwarmingsinstallaties met een gesloten circuit, voorzien van buizen en fittingen in elektrolytisch verzinkt staal, aangezien de van buitenaf afkomstige zuurstof niet tot in de installatie kan doordringen. Gemengde installaties: Het niet-gelegeerde elektrolytisch verzinkte staal kan zonder probleem gebruikt worden en met andere metalen gecombineerd worden in eender welk deel van gesloten systemen. Andere mogelijke combinaties Elektrolytisch verzinkt staal - koper - roestvrij staal. Gemengde installaties: Deze combinaties van metalen zijn mogelijk zonder enige beperking in alle systemen die met een gesloten circuit werken. Additieven Als preventieve maatregel tegen de ongeoorloofde absorptie van zuurstof kunnen er zuurstofinhibitoren aan het water van verwarmingscircuits toegevoegd worden. Gelieve daarbij wel altijd de gebruiksaanwijzing van de leverancier te respecteren.
(Leiding)waterinstallaties Koper De fysische en chemische eigenschappen van leidingwater kunnen bij interne corrosie door koper aangetast worden. En al naargelang van de eigen samenstelling kan ook het leidingwater zelf aan de basis van de corrosievorming liggen. Het gebruik van koper voor een installatie hangt af van het zoutgehalte van het leidingwater dat een door de bevoegde instanties en geldende regelgeving bepaalde drempelwaarde niet mag overschrijden. Als die drempelwaarde niet is bereikt en de eigenschappen van het leidingwater geen afbreuk doen aan het koper, kan er een sanitaire installatie met koper gerealiseerd worden.
Roestvrij staal De SudoPress-fittingen en -buizen in roestvrij staal bieden het voordeel dat ze van een materiaal vervaardigd zijn, dat niet reageert op het leidingwater. De fysische en chemische eigenschappen van het leidingwater worden niet beïnvloed door het roestvrije staal. Deze passieve staat maakt dat er binnenin geen corrosievorming optreedt. Door gebruik te maken van buizen en fittingen in roestvrij staal, wordt het risico op een contaminatie door zware metalen en de proliferatie van bacteriën vermeden. De SudoPress-bestanddelen in roestvrij staal zijn bestand tegen alle behandelingen (verharding van het water) die op leidingwaterinstallaties worden toegepast en worden daarnaast evenmin gecorrodeerd door glycolhoudend, gedemineraliseerd of gedistilleerd water. De SudoPress-fittingen en -buizen komen weliswaar niet in aanmerking voor gebruik in doseersystemen, bv. voor de ontsmettingsmiddelen die men aan leidingwater toevoegt, maar wel voor alle andere watertoevoersystemen met een open of gesloten circuit (bv. koelwater).
174
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
Gemengde installaties Het gedrag van roestvrij staal ten opzichte van corrosie blijft ongewijzigd in gemengde installaties, ongeacht de stroomrichting van het water (geen vooraf bepaalde richting). Bij gemengde installaties mag er in eender welk stuk roestvrij staal gebruikt worden. Een verkleuring te wijten aan de afzetting van vreemde bijtende stoffen geldt daarbij niet als teken voor een corrosie van het roestvrije staal. Roestvrij staal kan bij een gemengde installatie ook in combinatie met eender welke koperlegering (brons, koper of messing) gebruikt worden. Roestvrij staal is niet beducht voor corrosie bij contact. Elektrolytisch verzinkt staal Buizen en fittingen in elektrolytisch verzinkt staal mogen niet gebruikt worden in leidingwaterinstallaties. In het geval van elektrolytisch verzinkt staal, zal het tot corrosievorming komen bij direct contact van dit staal met roestvrij staal. Wanneer er fittingen in brons, koper of messing worden gebruikt tussen het elektrolytisch verzinkte staal en het roestvrije staal, is de kans op contactcorrosie echter verwaarloosbaar. Contactcorrosie op een buis in elektrolytisch verzinkt staal kan ook vermeden worden door gebruik te maken van fittingen van 50 mm in brons, koper of messing. Stroomrichting van de niet-vaste stof in een gemengde installatie Métal le moins noble
Acier électrozingué Cuivre
Métal le plus noble
Le sens du flux
Acier inoxydable
Voor zogenaamde ‘gemengde’ installaties (waarbij verschillende metalen in eenzelfde netwerk worden verwerkt) is het belangrijk dat het meest edele metaal stroomafwaarts van de installatie wordt gebruikt (in functie van de stroomrichting van de niet-vaste stof).
Algemeen Externe corrosievorming binnenin gebouwen komt maar zelden voor, aangezien hier bepaalde voorwaarden voor vervuld dienen te zijn. Dat neemt echter niet weg dat installaties wel gedurende vrij lange periodes blootgesteld kunnen zijn aan een ongewenste infiltratie van regen of vocht die voor problemen kan zorgen. Het treffen van de nodige maatregelen in dergelijke situaties is een verantwoordelijkheid die op de schouders van de exploitanten en plaatsers van de installatie berust. Alleen een gepaste bescherming tegen corrosie kan immers voor een permanente preventie zorgen. Die kan bestaan uit het gebruik van isolatie met een ‘gesloten celstructuur’ die dan onder omstandigheden geplaatst moet worden, die een perfecte dichtheid garanderen. Klassieke of metaalhoudende verven zullen eveneens een minimale corrosiewerende bescherming bieden. We raden dus aan om systematisch een anticorrosiebescherming aan te brengen op de buizen, wanneer de omstandigheden corrosievorming in de hand werken (vochtige ruimte, kruipruimte, enz.). Koper Koper is een erg corrosiebestendig metaal. Bij gebruik van koper hoeven er dus geen corrosiewerende beschermingselementen voorzien te worden. Niettemin is het in sommige situaties toch nodig om koper te beschermen tegen de corrosie die veroorzaakt zou kunnen worden door sulfaten, nitraten en ammoniak. Zo moeten de buizen voor gastoepassingen wel tegen corrosie beschermd worden. Roestvrij staal Externe corrosie zal zich enkel voordoen onder de volgende omstandigheden: - Als warmtegeleidende (50 °C), roestvrijstalen buizen in contact komen met bouw- en isolatiematerialen die chloriden bevatten (onder invloed van vocht); - Als de aanwezigheid van waterdamp op de warmtegeleidende, roestvrijstalen buizen tot een plaatselijke chloridenconcentratie leidt; - Als de buizen in roestvrij staal (ook in het geval van koelwaterbuizen) in contact komen met gasvormig chloor, zout water of (zuurstofverzadigd) water met een hoge concentratie aan chloor. Bij het risico op een langdurig contact tussen de bouwmaterialen en het water met een hoge concentratie aan chloor moet er een doeltreffende corrosiewerende bescherming voorzien worden. De buizen in roestvrij staal die in cementvloeren worden ingewerkt, zullen niet blootgesteld zijn aan enige potentiaalvereffeningsgerelateerde ???? externe elektrolytische corrosie. 175
4. Corrosiebescherming
4.2. Externe corrosie
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
Elektrolytisch verzinkt staal In een omgeving die gedurende langere tijd is blootgesteld aan vocht, zal er een bijzondere aandacht dienen uit te gaan naar het voorkomen van externe corrosie. Het is alleen als elektrolytisch verzinkt staal occasioneel met corroderende situaties als gevolg van vocht in aanraking komt, dat het ook zal kunnen weerstaan aan langdurigere corroderende aanvallen. Wanneer er sprake is van een verhoogd risico op corrosie als gevolg van een externe elektrolytische aanval (of langere vochtige periodes), moeten persfittingen in elektrolytisch verzinkt staal daarom voorzien worden van een specifieke bescherming. Een kunststof koker in polypropyleen zal de buizen in elektrolytisch verzinkt staal in dat geval een doeltreffende bescherming tegen corrosie bieden.
4.3. Belang van het gebruik en de behandelingen Algemeen Corrosie kan zich voordoen als gevolg van een slecht ontwerp van installaties of gebruiksfouten. De volgende punten dienen dan ook in aanmerking genomen te worden: Slijpen van roestvrij staal Buizen in roestvrij staal mogen niet met een slijpschijf worden doorgezaagd omwille van de aanzienlijke warmteontwikkeling die met een dergelijke bewerking gepaard gaat. Buigen van buizen in roestvrij staal Buizen in roestvrij staal mogen niet warmgebogen worden. Het verhitten van de buizen in roestvrij staal zou de structuur van het materiaal (gevoeligheid) namelijk veranderen en aanleiding kunnen geven tot de vorming van interkristallijne corrosie. Warmteoverdracht (bv. met behulp van een verwarmingslint) Warmteoverdrachten van buiten naar binnen toe moeten vermeden worden, omdat ze een film kunnen doen ontstaan in de binnenwand van de buis. Deze film kan de concentratie aan chloride-ionen vergroten, wat kan leiden tot corrosievorming in kritieke concentraties. Lassen Bij het lassen van roestvrijstalen buizen bestaat het risico dat het tot putcorrosie komt. Bij het TIG-lassen van roestvrij staal stellen we ook een verkleuring van de lasnaden vast, die corrosie in de hand kan werken, wanneer de naden in contact komen met zout water. Deze verkleuring, die zich voornamelijk binnenin de buis voordoet, kan alleen verwijderd worden door middel van een chemische bewerking en als de leidingen al geïnstalleerd zijn, kan een dergelijke bewerking onmogelijk uitgevoerd worden. Koper - roestvrij staal - elektrolytisch verzinkt staal Ongeacht het gebruikte materiaal (koper, roestvrij staal, elektrolytisch verzinkt staal), waterbuizen kunnen altijd gecorrodeerd raken als gevolg van de interactie van drie elementen (water - metaal - gas (lucht)). Dit fenomeen kan vermeden worden, als de leiding na de initiële vulling altijd gevuld blijft. Als de buizen bv. na een compressietest met water opnieuw geledigd moeten worden, zal er sprake zijn van een onvolledige vulling. In dat geval wordt aanbevolen om voor compressietests met gas/lucht te opteren.
4.4 Effect van isolatie Algemeen Normaal gezien beschermt isolatie niet tegen corrosie, tenzij het om ‘isolatie met een gesloten celstructuur’ gaat (lucht- en waterdicht), die wel een doeltreffende bescherming tegen corrosie biedt. Isolatie van roestvrij staal Isolatiematerialen die chloride-ionen afgeven in water of die voor een lokale proliferatie van chloride-ionen kunnen zorgen, mogen niet gebruikt worden. De thermische isolatie van de buizen mag dan ook maar een massapercentage van max. 0,05% aan in water oplosbare chloride-ionen bevatten. Isolatie van elektrolytisch verzinkt staal Als er zich geen vocht tussen het isolatiemateriaal en de buis bevindt, zal er ook geen sprake zijn van corrosievorming. Als er wel vocht aanwezig is (door condensatie) onder de isolatie, zal het buitenoppervlak van de buis beginnen corroderen.
176
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
5. CERTIFICERINGEN De assortimenten fittingen van COMAP zijn door tal van Europese instanties gecertificeerd.
5.1. SkinPress Certificering
ATG
CSTB ATEC
DVGW
DVGW
Gastec
KIWA
KOMO
TSU
TSU
VTT
SINTEF
ETA
SITAC
EN
Toepassing
Leidingwater
Sanitair ver-warming
Leidingwater
Gas
Gas
Leidingwater
Ver-warming
Sanitair ver-warming
Gas
Leidingwater
Leidingwater
Leidingwater
Leidingwater
Sanitair ver-warming
Landen
België
Frankrijk Duitsland Duitsland Nederland Nederland Nederland Slowakije Slowakije
Finland
Noor-we- Dene-marZweden gen ken
Europa
O
O
O
O
SkinPress Gaz
O
O
SkinPress PPSU
O
O
SkinPress DZR O
MultiSkin4
O
MultiSkin Gaz
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
4. Corrosiebescherming
GAMMA’S
O
O
MultiSkin2 BetaSkin
SYSTEMEN
MultiSkin4 SkinPress
O
O
O
O
O
MultiSkin4 SkinPress DZR MultiSkin4 SkinPress PPSU MultiSkin Gaz SkinPress Gaz
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
BetaSkin SkinPress
O
O
O
BetaSkin SkinPress PPSU
O
O
O
177
5. Systeemcertificaties
SkinPress
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
5.2. PexPress Certificering
CSTB ATEC
SKZ
Toepassing
Sanitair verwarming
Leidingwater
Frankrijk
Duitsland
GAMMES
Landen
PexPress
O
BetaSkin
O
Systeem
O
178
O
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
5.3. SudoPress Certificering
ARGB
ATG certigaz
Toepassing
Gas
Gas
België
Frankrijk
Landen
SudoPress koper water O
O
Bureau Veritas
Sanitair Scheepsverwarming werf
DVGW
DVGW
KIWA
INIG
SVGW
ETA
SITAC
Leidingwater
Gas
Leidingwater
Gas
Leidingwater
Leidingwater
Leidingwater
Duitsland
Nederland
Polen
Zwitserland
Dene-marken
Zweden
O
O
O
Frankrijk
Frankrijk
Duitsland
O
O
O
O O
O
SudoPress koper zon SudoPress roestvrij staal SudoPress elektrolytisch verzinkt staal
5. Systeemcertificaties
GAMMES
SudoPress koper gas
CSTB ATEC
179
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
5.4. XPress Certificering
CSTB ATEC
OVGW
SINTEF
Toepassing
Leiding- Sanitair ver- Alleen ver- Scheeps- Leidingwater warming warming werf water
Sproeier
Landen
België
Frankrijk
O
O
O
O
O
O
O
GAMMES
XPress cuivre
CSTB ATEC
XPress Acier Inox XPress électrozingué
DVGW
Frankrijk
O
KIWA
ETA
SITAC
WRAS
SVGW
SINTEF
ETA
SITAC
WRAS
Leiding- Sanitair ver- Leidingwater warming water
Leidingwater
Leidingwater
Leidingwater
Leidingwater
Leidingwater
NoorweDuitsland Duitsland Nederland gen
O
Polen
O O
O
O
Oostenrijk
Zwitser- Noor-we- Dene-marVerenigd Zweden land gen ken Koninkrijk
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
5.5. Tectite Certificering
CSTB ATEC
Toepassing
Sanitair verwarming
Landen
GAMMES
Tectite Classic
Frankrijk
CSTB ATEC
Alleen verwarLeidingwater ming
Frankrijk
O
Tectite Sprint Tectite Carbon
180
DVGW
O
Duitsland
KIWA
OVGW
SINTEF
ETA
SITAC
WRAS
Leidingwater
Leidingwater
Leidingwater
Leidingwater
Leidingwater
Leidingwater
Nederland
Oostenrijk
Noorwegen
Denemarken
Zweden
Verenigd Koninkrijk
O
O
O
O
O
O O
O
O
O
O
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
6. 10 JAAR GARANTIE OP DE COMAP-SYSTEMEN TOEPASSINGSVOORWAARDEN Op haar buizen (koper, PER, meerlagen en elektrolytisch verzinkt/roestvrij staal) en bijbehorende fittingen (SkinPress, SudoPress, XPress en Tectite) biedt COMAP een fabrieksgarantie van 10 jaar tegen elk schadegeval waarvoor de onderneming aansprakelijk kan worden gesteld. Om een beroep te kunnen doen op deze garantie, moeten de volgende voorwaarden vervuld zijn: 1 Alle producten (collectoren, buizen, polystyreen platen, fittingen, pershulpmiddelen, koppelingsaccessoires en andere aanvullende onderdelen uit het assortiment) die men voor de door de huidige garantie gedekte installatie nodig heeft, zijn afkomstig uit het COMAP-gamma en worden gebruikt voor de toepassingen die gespecificeerd worden in de door CSTB geformuleerde technische adviezen of, bij gebrek hieraan, in de commerciële documentatie van COMAP. 2 De installatie werd uitgevoerd volgens de geldende regels van goed vakmanschap (EN, NF, DTU of CPT) of, bij gebrek hieraan, volgens de operationele instructies die in de technische handleidingen en commerciële documentatie van COMAP beschreven worden. Vallen niet onder de garantie: eventuele gebreken die te wijten zijn aan externe oorzaken (doorboring, vorst, mechanische compressie, enz.). Bovendien dient de plaatsing absoluut door een vakman te zijn gebeurd (waarvan het inschrijvingsnummer en de factuur absoluut moeten kunnen worden voorgelegd). 3 De garantietermijn begint te lopen vanaf de datum van voltooiing van de installatie van de betroffen producten die aangegeven wordt op het bijgevoegde garantiecertificaat en geldt voor een periode van 10 jaar. 4 Het certificaat moet naar behoren worden ingevuld en aan COMAP worden terugbezorgd (op het hiertoe vermelde adres) binnen een termijn van maximum 2 maanden na de bij § 3 vermelde datum. Het aldus ingediende verzoek wordt geregistreerd en gearchiveerd door COMAP en een door COMAP tegengetekend exemplaar wordt als bewijs aan de aanvrager terugbezorgd. De aanvrager zal dit exemplaar moeten kunnen voorleggen, wil hij gebruikmaken van de garantie.
6 In het specifieke geval van de persfittingen kan alleen het gebruik van originele COMAP-fittingen in combinatie met de door COMAP verkochte (niet-koperen) buizen en machines ervoor zorgen dat het systeem valt onder de geboden garantie van 10 jaar. Er zal in dat geval bovendien ook gevraagd worden om de nodige documenten voor te leggen, waaruit blijkt dat de gebruikte pershulpmiddelen het vereiste onderhoud hebben gekregen, zoals gepreciseerd in hun technische handleidingen. * Voor het specifieke geval van de koperen persfittingen geldt de geboden garantie alleen voor koperen buizen die voldoen aan de norm EN 1057 of aan een eventuele bijzondere specificatie die in de COMAP-documentatie zou worden vermeld.
7 Bij twijfel is alleen de technische ondersteuningsdienst van het Departement Sanitaire en Verwarmingssystemen van COMAP Frankrijk of het door deze laatste opgeleide personeel gemachtigd om inlichtingen te verstrekken over de te volgende werkwijze.
5. Systeemcertificaties
5 Als COMAP zich in haar commerciële documentatie akkoord verklaart met een bewerking die nog niet is voorzien in de teksten die de geldende regels van goed vakmanschap bepalen, dan leidt de naleving van de door COMAP voorgeschreven werkwijze er de facto toe dat de huidige garantie ook voor de aldus uitgevoerde bewerking zal gelden. Zo wordt meer bepaald de inbouw van persfittingen door COMAP alleen toegestaan voor aftakkingen of aanboringen (geen verlengingen of vingerlassen in vloeren of wanden voor niet-koperen buizen). Daarbij wordt dan wel gevraagd om de fitting te omwikkelen met een ‘vet’ of klevend lint, kwestie van te vermijden dat de fitting in direct contact kan komen met het bekledingsmateriaal. De elementen die hierdoor betroffen zijn, zijn de T-koppelingen, de te persen buizen voor verwarmingssystemen in MultiSkin en PER alsook de rechte moffen voor de reparatie van vloerverwarmingsbuizen. Van schroefdraad voorziene fittingen mogen daarentegen niet ingewerkt worden in bekledingsmaterialen.
Zodra het schadegeval in kwestie wordt ontdekt, moeten er ook bewarende maatregelen getroffen worden om de gevolgen ervan zoveel mogelijk te beperken.
181
6. Systeemgarantiess
8 Elk schadegeval moet binnen 5 dagen na kennisname van het probleem worden gemeld. Dat kan uitsluitend per aangetekende brief met ontvangstbewijs of per fax verstuurd naar COMAP BeLux – Alsembergsesteenweg 454 – 1653 Dworp
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
9 Bij vaststelling van een inbreuk op een van bovenstaande bepalingen zullen de verplichtingen van COMAP in het kader van deze garantie automatisch komen te vervallen. 10 De garantie dekt geen indirecte gevolgen van schadegevallen, zoals exploitatieverliezen, schadevergoedingen, het niet kunnen genieten van een goed of verliezen van roerende of onroerende waarde, zonder dat deze opsomming hier beperkend is bedoeld. 11 De garantie dekt de vervanging van het door een expert defect verklaarde materiaal dat tot het schadegeval leidde, alsook de redelijke kosten die verband houden met het herstel van de beschadigde ruimten in de staat waarin deze zich bevonden vóór het schadegeval en waarvan de waarde in aanwezigheid van de partijen door experts zal worden bepaald. 12 In voorkomend geval behoudt COMAP zich het recht voor om een beroep te doen op een onderneming van haar keuze voor de tussenkomst en het herstel in de oorspronkelijke staat van het systeem dat het voorwerp uitmaakt van de klacht. 13 Wat de in aanmerkingneming van de schade betreft, heeft COMAP haar eigen beroepsaansprakelijkheidsverzekering waarvan het attest op verzoek kan worden voorgelegd. 14 Alle niet-schriftelijke afspraken over clausules die niet in de huidige toepassingsvoorwaarden worden gestipuleerd, zullen als ongeldig worden beschouwd. 15 Deze garantie is gekoppeld aan het op het certificaat beschreven project. Bij een eventuele herverkoop van het gebouw zal de garantie bijgevolg komen te vervallen. Deze garantie geldt voor een geïdentificeerde bouwplaats, op een geïdentificeerde datum en blijft zelf gelden bij een eventuele latere staking van haar activiteiten door COMAP. 16 Voor elke andere clausule die niet is opgenomen in de voorgaande paragrafen, verwijzen we naar de algemene verkoopvoorwaarden bij het COMAP-tarief die van kracht zijn op de datum van de melding van het schadegeval. 17 Onder de hierboven beschreven voorwaarden kan COMAP aansprakelijk worden gesteld ten belope van € 770.000 per schadegeval en per jaar. 18 Elk verzoek tot in aanmerkingneming van de huidige garantie zal alleen kunnen gebeuren via tussenkomst van de verzekeringsmaatschappijen in naleving van hun eigen procedures. Zo zal met name de installateur bij een schadegeval hiervan eerst melding moeten maken bij zijn eigen verzekeringsmaatschappij en COMAP dienen te verwittigen zoals hierboven gespecificeerd. Reparaties zullen pas verricht kunnen worden nadat een door de verzekeringsmaatschappij van COMAP gemachtigde expert ter plaatse is geweest en er groen licht voor gegeven heeft. Zo niet zal er geen rekening mee gehouden worden en zal de huidige garantie komen te vervallen. .
182
183
6. Systeemgarantiess
DEEL D - Ingebruikneming en ondersteuning na verkoop
Contact COMAP BeLux Alsembergsesteenweg 454 1653 DWORP - BELGIUM +32 (0)2 371 01 67 [email protected] www.comap.be
@@/-#F-VY'
