STUDIEKEUZEGESPREKKEN BIJ LIBERAL ARTS AND SCIENCES Over het voorkomen van studieuitval bij een universiteitsbrede, interdisciplinaire bacheloropleiding
SURF ACADEMY: MASTERCLASS STUDIEKEUZEGESPREKKEN 18 NOV 2010 Steven Dijkstra Projectleider Studiekeuzegesprekken/Coordinator tutoraat
Opzet presentatie
• Karakteristieke kenmerken Liberal Arts and Sciences • Studiekeuzegesprekken bij LAS: doelen en procedure • Inzoomen op motivatiebrief en inhoud gesprek • De SURf tender: onderzoek en resultaten • Optimalisering SKG en aanvullende maatregelen • Vragen en uitwisseling
Liberal Arts and Sciences | Kenmerken
• Universiteitsbrede bacheloropleiding (α, β, γ) • Liberal education onderwijsconcept Combinatie van breedte en diepgang Convergent onderwijsmodel Keuzevrijheid binnen grenzen Maatschappelijke betrokkenheid (‘public intellectual’)
• Gemiddeld 105 eerstejaars
Liberal Arts and Sciences | Nederlandstalig
• • • • •
Opleiding aan de ‘gewone’ universiteit Geen selectie, wel studiekeuzegesprek Grote keuzevrijheid Eerste jaar: General Education & oriëntatie hoofdrichting Keuzebegeleiding door intensief tutoraat
Interdisciplinair: in cursussen & via reflectieopdrachten Uitdagende sociale en logistieke context • ‘Vereisten’ LAS-student: Brede academische belangstelling, zelfstandigheid en sociale vaardigheden
Profiel van een LAS-bachelor
Denkt out of the box Is flexibel Is pro-actief Is avontuurlijk Is zelfverzekerd Staat open voor andere wijzen van denken Heeft een brede interesse Is competent in zijn/haar specialisatie Kan samenwerken
Studiekeuzegesprekken bij LAS | Doelen
• Sinds start opleiding in 2004 • Geen selectie, maar kennismaking, voorlichting & advies • Doelen: • Matching: passen student en opleiding bij elkaar? • Uitval door gebrek aan motivatie voorkomen
• Sinds 2008 in Studiekeuzegesprek meer nadruk op de benodigde discipline en doorzettingsvermogen voor studiesucces bij LAS
Studiekeuzegesprekken bij LAS | Procedure
• Eigen kennismakingsprocedure • Student stuurt aanmeldingsformulier met motivatiebrief • Uitnodiging voor studiekeuzegesprek • Alle studenten komen (tussen feb. en juli) • Na gesprek volgt een advies van geschiktheid • Uiteindelijk beslist student: zelfselectie
Aanmeldingsformulier met motivatie
Gevraagd wordt naar: • Persoonlijke informatie & vooropleiding • (Academische) Interesses en activiteiten • Motivatie voor de opleiding
• Geen toets/assessment van capaciteiten • Wel: (zelf) reflectie, als eerste begin van zelfselectie
Aandachtspunten Studiekeuzegesprek
• Gesprek van een half uur in informele sfeer Aandachtspunten: • Achtergrond student: VWO, HBO, omzwaaier • Motivatie • Voorbereiding op keuze • Verwachtingen • Voorbereiding op gesprek • Interesses, bezigheden, hobbies • Indruk van de student • Benadrukken benodigde eigenschappen student • Advies, eventueel gekoppeld aan vervolgacties
Studiekeuzegesprekken | Het onderzoek
• Deelname aan SURF-tender: Studiekeuzegesprekken: wat werkt? • Uitgangspunt: ondanks matching een hoge uitval • Uitval cohort 2007-2008 na 1 jaar: 33% • Waarvan 23% door negatief bindend studieadvies
• Vraag: welke factoren leiden tot uitval en hoe kan het SKG beter bijdragen aan voorkoming hiervan? • Onderzoek IVLOS onder studenten en gespreksvoerders
Het onderzoek | Kwalitatieve resultaten
• Positieve waardering van de studiekeuzegesprekken door studenten (89%) en gespreksvoerders • Belangrijkste redenen voor uitval eerstejaars: LAS-specifieke redenen: • Groeiende interesse in een specifiek vakgebied: passie gevonden! • Te weinig contacten met medestudenten
‘Kan overal gebeuren’: • Persoonlijke omstandigheden • Niet geschikt voor universitair onderwijs
Het onderzoek | Kwantitatieve resultaten
• Effect van nadruk op discipline & doorzettingsvermogen: • Daling totale uitvalpercentage eerstejaars (30% in 2008 en 2009 vs. 33% in 2007)
• Daling uitval door negatief BSA (11,5% in 2008 en 18% in 2009 vs. 23% in 2007)
• Stijging aandeel in uitval van (vroege) omzwaaiers • Opmerkelijk: Sterke stijging aantal niet starters na SKG (van een stabiele 10 10% naar een stabiele 25%) • Finetunen SKG-en naar specieke context lijkt te werken
Optimalisering SKG| Hoe verder?
• Nog meer nadruk in SKG op het belang: • zelfstandig sociale contacten te kunnen onderhouden • een grote interesse in een discipline tijdig te toetsen • van het interdisciplinaire karakter van LAS en het beroep dat wordt gedaan op de intellectuele capaciteiten
• Ontwikkelen lijst met aandachtspunten voor na SKG • Licht dalende lijn in uitvalcijfers houdt aan. Maar cross analyse Kohnstamm instituut en nieuwe tender bieden inspirerende uitgangspunten voor verdere verbetering
Optimalisering SKG| Aanvullende maatregelen
• Nog meer benadrukken in SKG: LAS is alles of niets: • LAS is geen orientatiejaar, maar een keuze voor interdisciplinariteit, waar discipline voor nodig is
• Daarom (versterking) aanvullende maatregelen: • Verdere intensivering studieloopbaanbegeleiding • SKG als eerste schakel hiervan (in een keten van studiekeuzes) • Middels kleine groepen met een tutor • Tutorgroepen samenstellen uit werkgroepen kernvak LAS • Reflectieopdrachten koppelen aan tutoraat • Ouderejaars studenten meer betrekken bij keuzes eerstejaars • Op deze wijze werken aan meer sociale binding in de opleiding
