Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen College of Child Development and Education
Nieuwe Prinsengracht 130 1018 VZ Amsterdam
[email protected]
Studiehandleiding Gehandicaptenzorg (7012K413AT) Inleiding in zorg voor mensen met een verstandelijke beperking cursusjaar: 2012-2013 semester: 2
coördinator/contactdocent: Dr. Xavier M.H. Moonen
Amsterdam, maart 2013
1. Deelname aan het onderwijs en tentamen Deelname onderwijs Om deel te kunnen nemen aan het onderwijs in deze module moet je je binnen de voorgeschreven periode in het Studieweb (http://studieweb.student.uva.nl) voor dit vak hebben aangemeld. Bij niettijdige aanmelding kan deelname aan het onderwijs op praktische gronden worden geweigerd; OER art 14. Als je nog niet bent aangemeld, vraag dan aan de onderwijsbalie (
[email protected]) of er nog plaats is en je nog kunt aanmelden. Deelname tentamen Als je wilt deelnemen aan het tentamen of de herkansing dien je je minimaal drie weken voor het tentamen/ herkansing aan te melden in het Studieweb. Zie voor de aanmeldingsprocedure de studiegids. Indien de aanmelding niet of niet tijdig heeft plaatsgevonden, kan deelname aan het tentamen op praktische gronden worden geweigerd. Als je niet voor het tentamen/ herkansing bent aangemeld, kan het gebeuren dat je werk niet wordt nagekeken en dat er geen cijfer wordt toegekend. Als je niet op de tentamenlijst van de docent voorkomt, ben je niet aangemeld; OER art. 17.
2. Inleiding Inleiding in zorg voor mensen met een verstandelijke beperking is een bachelor keuzevak sinds het studiejaar 08-09. Het is een inleidend vak met veel theoretische informatie. Het vak zal ook ingaan op de huidige ontwikkelingen op het gebied van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. De plaats van vakgebied gehandicaptenzorg in het studieprogramma is tot nu toe nog gering. Hier wordt getracht verandering in te brengen en dit keuzevak is daar een begin van. Dit keuzevak is relevant voor studenten die geïnteresseerd zijn in gehandicaptenzorg in het algemeen en de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking in het bijzonder.. Een aanmerkelijk aantal afgestudeerden vindt als academisch gevormde professional, werk in de zorgen dienstverlening aan mensen met (verstandelijke) beperkingen. Naast een algemeen academisch niveau wordt hierbij ook specifieke kennis van (de historie van) de zorg voor mensen met een (verstandelijke) beperking en van specifieke behandelingsprogramma’s voor mensen met (verstandelijke) beperkingen als bekend verondersteld. Dit keuzevak biedt de student de gelegenheid om kennis te maken met het denken over (behandeling van) mensen met een verstandelijke beperking. Daar het grootste deel van de intensieve zorgvragen mensen met licht verstandelijke beperking betreft, zal daar mede het accent op gelegd worden.
3. Voorkennis en aansluiting met andere modulen Specifieke voorkennis is voor dit vak niet vereist. Wel is het gewenst dat studenten die dit vak volgen een interesse hebben voor gehandicaptenzorg in het algemeen en de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking in het bijzonder. Dit vak zal een goede basis vormen voor een verdere uitbreiding van vakken op het gebied van gehandicaptenzorg ook in combinatie meet leerstoornissen en forensische pedagogiek.
2
4. Leerdoelen De leerdoelen zijn gericht op de volgende onderwerpen: -
Geschiedenis zorg voor mensen met een verstandelijke beperking (MVB) Definities en classificaties Assessment Genetische en chromosomale factoren Cognitieve en leer karakteristieken Onderwijs, psychologische factoren en psychosociale factoren Familie, samenleving en multiculturele aspecten Gedragsanalyse en therapie bij mensen met een verstandelijke beperking De behandeling van jeugdigen met een licht verstandelijke beperking en emotionele en/of gedragsproblemen Het doen van onderzoek samen met mensen met een verstandelijke beperking De toekomst van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
Deze leerdoelen zullen gekoppeld worden aan de 7 colleges en meer specifiek en uitgebreid op blackboard geplaatst worden.
5. Inhoud De colleges zullen bestaan uit veel theoretische informatie. Er zullen 7 colleges zijn waarin verschillende onderwerpen aan bod komen. Zie voor de verschillende onderwerpen het rooster per college. Het is belangrijk om de literatuur te bestuderen vooraf aan elk hoorcollege. Naast het boek ‘Mental Retardation’ zullen voor de colleges 5, 6 en 7 verschillende artikelen beschikbaar zijn op blackboard die als verplichte literatuur gelden. Naast deze artikelen zijn er nog 4 aanvullende artikelen op blackboard beschikbaar waarvan je er minimaal 2 verplicht moet kiezen en voor het betreffende vijfde college moet bestuderen.. Op het tentamen moet je dan de vragen maken die gaan over de beide door jou gekozen artikelen. Je kunt er echter ook voor kiezen om alle 4 de artikelen te bestuderen en op het tentamen alle desbetreffende vragen te maken over de 4 artikelen en daarmee bonuspunten behalen. De literatuur over het Amerikaanse zorgsysteem en het Amerikaanse juridische systeem hoeven niet bestudeerd worden. Hiervoor in de plaats komt Europese en Nederlandse informatie in de betreffende colleges.
3
6. Literatuur Verplichte tentamenliteratuur:
Taylor, R.L., Richards, S.B. & Brady, M.P. (2005). Mental retardation. Historical perspectives, current practices, and future directions. Pearson Education Inc. Boston Hoofdstukken 1, 2, 3 etc. t/m 8 en hoofdstuk 13.
Op Blackboard: o o
o
o o
o o
Verstegen, D., & Moonen, X. (2010). Van debilitas mentis naar licht verstandelijke beperking. Onderzoek en Praktijk, 8, VOBC LVG. (College 1). Laar, J. van (2011). Hoe sluit het Nederlandse gehandicaptenbeleid op het burgerschapsparadigma? Amsterdam: bachelorscriptie, Universiteit van Amsterdam (College 1). Collot-d’Escury, A. & Hengst, E. (2006). Een training in perspectiefnemen en sociale vaardigheden in de praktijk in beeld; Wedden dat het werkt! Onderzoek en Praktijk, 4, VOBC LVG (College 6) Dykens, E.M. (2007). Psychiatric and Behavioral Disorders in Persons with Down Syndrome. Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews 13, 272-278. (College 5) Moonen, X. (2007). Samen met jeugdigen en volwassenen met een licht verstandelijke beperking de behandeling vormgeven. In: Didden, R. & Moonen, X. (red.) (2007). Met het oog op behandeling. Utrecht, VOBC. (College 7) Paclawskyj, T.R., Kurtz, P. & O’Connor, J.T. (2004). Functional Assessment of Problem Behaviors in Adults with Mental Retardation. Behavior Modification, 28, 649-667. (College 5) Ponsioen, A. & de Groot, A. (2009). Behandeling van cognitieve vaardigheden bij kinderen en jongeren met cognitieve beperkingen. (College 6)
Aanvullende literatuur waarvan er verplicht minimaal 2 gekozen moeten worden: o
o
o o
Breteler, R., Pesch, W., Nadorp, M., Best, N., & Tomasoa, X. (2012).Neurofeedback in Residential Children and Adolescents with Mild Mental Retardation and ADHD Behavior. Journal of Neurotherapy, 16, 172–182. http://dx.doi.org/10.1080/10874208.2012.705742 (College 5) Duker P.C., & Seys, D.M. (2000). A quasi-experimental study on the effect of electrical aversion treatment on imposed mechanical restraint for severe self-injurious behavior. Research in Developmental Disabilities 21, 235–242. (College 5) Kahng, S., Tarbox, J., & Wilke, A.E. (2001). Use of a Multicomponent Treatment for Food Refusal. Journal of Applied Behavior Analysis, 34, 93-96. (College 5) Sells-Love, D., Rinaldi, L.M.,. & McLaughlin, T.F. (2002). Toilet Training an Adolescent With Severe Mental Retardation in the Classroom: A Case Study. Journal of Developmental and Physical Disabilities, Vol. 14, 111-118. (College 5)
7. Onderwijsvormen De onderwijsvorm bestaat uit hoorcolleges, warbij ook gebruik gemaakt wordt van beeldmateriaal. Van de student wordt een actieve houding tijdens de hoorcolleges verwacht. Ook wordt verwacht dat de student voorbereid naar het hoorcollege komt. De functie van blackboard tijdens deze module zal ter ondersteuning zijn. Er zullen o.a. eventuele belangrijke berichten worden geplaatst, literatuur en contactgegevens van de docent.
4
8. Rooster Hoorcollege: dinsdagmiddag van 13.00-15.00 (blok 4) Plaats: zie rooster.uva.nl 02 april 2012 College 1: Onderwerpen: Geschiedenis van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Paradigma’s in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Kennismaking met de wereld van mensen met een verstandelijke beperking Literatuur: Hoofdstuk 1. Historical Concepts and Perspectives (Boek Mental Retardation) 09 april 2012 College 2: Onderwerpen: Definities en classificatie Assessment Literatuur: Hoofdstuk 2. Definition and Classification of Mental Retardation (Boek Mental Retardation) Hoofdstuk 3. Assessment for Identification (Boek Mental Retardation) 16 april 2012 College 3: Onderwerpen: Genetische en chromosomale factoren Literatuur: Hoofdstuk 4. Genetic and Chromosal Factors (Boek Mental Retardation)
23 april 2012 College 4: Omgevings- en psychosociale oorzaken, Cognitieve en leer karakteristieken, Onderwijs, psychologische factoren en psychosociale factoren & Familie samenleving en multiculturele aspecten. Literatuur: Hoofdstuk 5. Environmental and Psychosocial Causes (Boek Mental Retardation) Hoofdstuk 6. Cognitieve en leer karakteristieken (Boek Mental Retardation) Hoofdstuk 7. Onderwijs, psychologische factoren en psychosociale factoren (Boek Mental Retardation) Hoofdstuk 8. Familie samenleving en multiculturele aspecten (Boek Mental Retardation) 07 mei 2012 College 5: Onderwerpen: Gedragsanalyse en therapie bij mensen met een verstandelijke beperking Literatuur: -Dykens, E.M. (2007). Psychiatric and Behavioral Disorders in Persons with Down Syndrome. Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews 13, 272-278. -Paclawskyj, T.R., Kurtz, P. & O’Connor, J.T. (2004). Functional Assessment of Problem Behaviors in Adults with Mental Retardation. Behavior Modification, 28, 649-667. En minimal twee van de vier volgende artikelen
5
-Duker P.C. & Seys, D.M. (2000). A quasi-experimental study on the effect of electrical aversion treatment on imposed mechanical restraint for severe self-injurious behavior. Research in Developmental Disabilities, 21, 235–242. -Kahng, S., Tarbox, J. & Wilke, A.E. (2001). Use of a Multicomponent Treatment for Food Refusal. Journal of Applied Behavior Analysis, 34, 93-96. -Sells-Love, D., Rinaldi, L.M. & McLaughlin, T.F. (2002). Toilet Training an Adolescent With Severe Mental Retardation in the Classroom: A Case Study. Journal of Developmental and Physical Disabilities, Vol. 14, 111-118. - Breteler, R., Pesch, W., Nadorp, M., Best, N., & Tomasoa, X. (2012).Neurofeedback in Residential Children and Adolescents with Mild Mental Retardation and ADHD Behavior. Journal of Neurotherapy, 16, 172–182. http://dx.doi.org/10.1080/10874208.2012.705742 14 mei 202: College 6: Onderwerpen: De zorg voor en de behandeling van jeugdigen met een licht verstandelijke beperking en emotionele en/of gedragsproblemen (LVB). Met 2 gastsprekers: De inrichting van de zorg voor jeugdigen met een LVB (Dr. Xavier Moonen) Cognitieve aspecten van LVB & Testprofielen van jongeren met LVG (Dr. Albert Ponsioen) Moreel redeneren van jongeren met een LVB (Dr. Annemat Collot D’Escury) Literatuur: -Collot-d’Escury, A. & Hengst, E. (2006). Een training in perspectiefnemen en sociale vaardigheden in de praktijk in beeld; Wedden dat het werkt! Onderzoek en Praktijk, 4, VOBC LVG. -Ponsioen, A. & de Groot, A. (2009). Behandeling van cognitieve vaardigheden bij kinderen en jongeren met cognitieve beperkingen. 21 mei 2012 college 7: Onderwerpen: De toekomst van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Literatuur: -Moonen, X. (2007). Samen met jeugdigen en volwassenen met een licht verstandelijke beperking de behandeling vormgeven. In: Didden, R. & Moonen, X. (red.) (2007). Met het oog op behandeling. Utrecht, VOBC. Hoofdstuk 13. Future Perspectives (Boek Mental Retardation) Tøssebro, J., Bonfils, I.S., Teittinen, A., Tideman, M., Rannveig, T., & Vesala, H.T. (2012). Normalization Fifty Years Beyond—Current Trends in the Nordic Countries. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 2, 134–146. 28 mei 2011 13-16 uur Tentamen (deels multiple choice, deels open vragen) Herkansing: wordt nog bekend gemaakt Evt. responsiecollege op afspraak.
9. Van de student verwachte activiteiten
Verwacht wordt dat de student voorbereid naar de hoorcolleges komt. Dat wil zeggen dat de opgegeven literatuur voor die bijeenkomst gelezen en bestudeerd is. Er is geen aanwezigheidsverplichting bij de hoorcolleges. Als een student meer dan 2 keer een hoorcollege gemist heeft is de kans om het tentamen te halen wel ernstig verkleind.
6
10.
Beoordeling
De toetsvorm is een multiple choice tentamen gecombineerd met open vragen. De multiple choice vragen zullen over kennis van de bestudeerde literatuur gaan en gecombineerd worden met open vragen waarin naar de toepassingen en de visie wordt gevraagd over bepaalde thema’s behandeld tijdens de colleges. De leerdoelen kunnen bestudeerd worden voorafgaand aan het tentamen en geven de belangrijke onderwerpen aan. Tentamenstof: - Het boek (Mental Retardation) waarvan de hoofdstukken die zijn opgegeven. - De andere verplichte literatuur (zie 6. Literatuur). - Minimaal 2 van de 4 aanvullende literatuur - Alles wat aan bod komt tijdens de colleges.
11. Feedback Feedback op het gemaakte tentamen kan individueel plaatsvinden door een afspraak te maken met de docent om het tentamen in te zien. Daarnaast zal er ook een responsiecollege plaatsvinden. Voorafgaand aan het responsiecollege dienen vragen ingediend te worden. Als er geen vragen ingediend zijn zal het responsiecollege geen doorgang vinden. Naast de bovenstaande feedback zal bij dit vak op verzoek van de docent ook een ‘ klankbordgroep’ na elk college samenkomen om te evalueren hoe het college is verlopen. Dit groepje zal bestaan uit 4 studenten. Er zal een mail worden verspreid onder de deelnemende studenten om te vragen wie interesse heeft om hier aan mee te doen.
12. Belangrijk Evaluatie van het onderwijs Docenten en het onderwijsinstituut hebben behoefte aan feedback van de studenten op de kwaliteit van het gegeven onderwijs. Waar nodig kan een betreffende module verbeterd worden voor de volgende groep studenten. Maar evalueren kan ook een goed leermoment zijn voor jou als student, omdat je zo extra nadenkt over je eigen leerproces en nagaat hoe je achteraf kijkt naar de inhoud van een module. Op dit moment wordt binnen de FMG gewerkt met een nieuwe vragenlijst die vanaf volgend jaar UvA-breed zal worden toegepast. Bij het laatste college of na afloop van het tentamen zal je gevraagd worden deze vragenlijst in te vullen. Vul deze vragenlijst zo eerlijk mogelijk in, de resultaten ervan hebben geen consequenties voor de uitslag van het tentamen. Bovendien blijf je bij het invullen van de vragenlijst anoniem. Indien uit de resultaten van de vragenlijst blijkt dat toelichting nodig is op de evaluatie van de betreffende module, organiseert het Onderwijsinstituut een panelgesprek. Hiertoe worden een aantal studenten uitgenodigd en wordt samen met de docent en de onderwijsdirecteur of studieadviseur gesproken over het verloop en de inhoud van de betreffende module. Studenten kunnen indien gewenst ook zelf een panelgesprek aanvragen.
7
Fraude Onder fraude wordt verstaan het handelen of nalaten van de student dat erop gericht is het vormen van een juist oordeel door de examinator omtrent kennis, inzicht en vaardigheden van de student geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken. Een voor iedereen duidelijk herkenbare vorm van fraude is bijv. het op enigerlei wijze ‘spieken’ tijdens het tentamen. Een helaas vaak voorkomende vorm van fraude, die in de wetenschappelijke wereld zeer zwaar wordt aangerekend, is het plegen van plagiaat. Plagiaat In de wetenschap moet een geproduceerde tekst altijd controleerbaar zijn en daarom moet je in een door jou ingeleverd artikel of paper altijd gebruikte (internet)bronnen vermelden in een zgn bronvermelding. Doe je dat niet dan wordt dat plagiaat genoemd en betekent dat uitsluiting van de betreffende tentamen- of scriptiegelegenheid en mogelijk nog zwaardere straffen. Zorg dus dat je altijd goed je bronnen vermeldt en niet zomaar stukken tekst of gegevens van anderen overneemt. Zie hfst 9, art 28 of master art 23. Beroepsmogelijkheden Als je het niet eens bent met een beslissing van een examinator, is het verstandig om je eerst te wenden tot de Examencommissie POW met het verzoek om een uitspraak te doen over je eventuele klacht. Na die uitspraak kun je besluiten om binnen 4 weken beroep aan te tekenen bij de COBEX. Raadpleeg de studieadviseurs voor advies en de procedure.
8
