Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling
Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail
[email protected]
Aan: de gemeenteraad van Nijmegen
Postbus 9105 6500 HG Nijmegen
Ons kenmerk
Contactpersoon
MO10/ 16.0004063
Golshid Al Eshaq
Onderwerp
Datum uw brief
Doorkiesnummer
Toelichting bijzondere bijstand inrichtingskosten
-
(024) 3293338
Datum
26 april 2016
Geachte leden van de Raad, Op 29 maart jongstleden heeft ons college besloten de hoogte van de bijzondere bijstand voor complete wooninrichting en duurzame gebruiksgoederen, voor het merendeel van de goederen, te verlagen met 25%. Naar aanleiding van dit besluit vindt op verzoek van meerdere raadsfracties op 11 mei 2016 een debatronde plaats over dit besluit. Aanvullend is door deze raadsfracties gevraagd of het genomen besluit van 29 maart jl. opgeschort kan worden tot minstens na deze debatronde. Ons college heeft besloten om aan dit verzoek gehoor te geven en het besluit op te schorten tot 1 juli 2016. 1 In deze brief gaan wij in op onze toezegging om uw raad een brief te sturen waarin: - een nadere toelichting wordt gegeven over de achtergrond van het besluit van 29 maart jl.; - omschreven wordt wat dit besluit betekent voor de aanvragers van bijzondere bijstand en - wordt aangegeven hoeveel procent van het budget wordt ingezet voor inrichtingskredieten. Richtprijzen Nibud te ruim: een toelichting Een van de reden dat we voor het merendeel van de producten de vergoedingen verlagen met 25% is omdat we hebben geconstateerd dat veel prijzen die we hanteren hoger liggen dan wat in de praktijk daadwerkelijk nodig is om producten van kwaliteit voor aan te schaffen. Hieronder lichten we toe hoe we tot deze constatering zijn gekomen. Verkenning actuele markttarieven Na een verkenning van de actuele tarieven op de markt zijn we ervan overtuigd dat de richtprijzen van het Nibud te ruim zijn. We hebben dit gedaan door de bedragen te verlagen met 25% en te kijken of men hiervoor bij de BCC, Mediamarkt, Scheer en Foppen, leenbakker, Beter Bed en Ikea producten van kan kopen. Hieruit bleek dat dit voor het merendeel van de producten zeker mogelijk is. Door het verlagen van maximale bedragen met 25% kan men weliswaar geen producten kopen uit het hogere 1
Deze toezegging is gedaan tijdens de kamerronde op 13 april jl..
www.nijmegen.nl
Brief aan de raad.docx
Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling
Vervolgvel
1
segment maar de producten zijn kwalitatief ruim voldoende om een eerste woning mee in te richten of een duurzaam gebruiksgoed mee aan te schaffen. De afgelopen jaren zijn er namelijk meer mogelijkheden op de markt gekomen om goederen van kwaliteit tegen lagere prijzen aan te schaffen. Zo hebben de meeste winkels regelmatig aanbiedingen waardoor producten goedkoper aangeschaft kunnen worden en kan men online producten van verschillende winkels met elkaar vergelijken. Uitzonderingen Voor enkele producten hebben we geconstateerd dat voor 75% van de Nibudrichtprijzen geen goede bruikbare producten gekocht kunnen worden. De Nibudprijzen voor deze goederen zijn al passend en daarom blijven we voor deze producten 100% van de Nibudprijzen hanteren. Deze uitzondering geldt voor de volgende producten: kookplaat, televisie en woonstoffering. Voorbeelden 100% en 75% in vergelijking tot markttarieven In de tabel 1 hieronder zijn enkele producten en bijbehorende bedragen genoemd. Hiermee wordt een beeld geschetst hoe de verlaging van de Nibudprijzen zich verhoudt ten opzichte van de goedkoopste markttarieven van de eerdergenoemde winkels. Dit voorbeeld is gebaseerd op een aanvraag van een alleenstaande met een zelfstandige woning. Tabel 1. Vergelijking bedragen producten t.o.v. markttarieven Product 100% Nibud 75% Nibud Bankstel 2 + 3 zits
€ 1.070,-
€ 800,-
Voorbeeld goedkoopste markttarief (geen aanbieding) € 600,-
Stofzuiger
€ 190,-
€143,-
€ 35,-
Wasmachine
€ 370,-
€ 277,-
€ 219,-
Garderobekast 2 deurs
€ 150,-
€ 113,-
€ 70,-
Kookplaat 4-pits met oven
€ 300,-
N.v.t. zie uitzonderingen
€ 270,-
Aanpak andere gemeenten De manier waarop gemeenten in Nederland omgaan met aanvragen voor duurzame gebruiksgoederen en wooninrichting verschilt aanzienlijk. Gemeenten gaan verschillend om met: - de toetsing/voorwaarden of iemand in aanmerking komt voor een financiële tegemoetkoming; - de lijst met producten die zij als noodzakelijk zien; - het stimuleren van de aanschaf van tweedehandsspullen of nieuwe spullen; - de manier waarop er financiële tegemoetkoming wordt gegeven (lening bij gemeentelijke kredietbank (GKB) als voorliggend voorziening/leenbijstand/bijstand om niet) en - de bepaling van de hoogte van de financiële tegemoetkoming (volledige aansluiting bij Nibudprijzen/lagere percentages van de Nibudprijzen/eigen lagere, vastgestelde bedragen). De manier waarop gemeenten omgaan met de bovenstaande zaken bepaalt of en hoeveel iemand bijzonder bijstand ontvangt voor duurzame gebruiksgoederen en woninginrichting.
www.nijmegen.nl
Brief aan de raad.docx
Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling
Vervolgvel
2
Veel gemeenten stellen zich op het standpunt dat een inkomen op bijstandsniveau voldoende is om te kunnen reserveren voor de aanschaf of vervanging van duurzame gebruiksgoederen. In uitzonderingsgevallen wordt daarvoor op individuele basis bijzondere bijstand verstrekt. Bijvoorbeeld als de noodzaak tot vervanging niet voorzienbaar was of als men door omstandigheden geen geld heeft kunnen reserveren. Als wordt besloten tot het verstrekken van bijzondere bijstand is er de mogelijkheid om een lening bij de GKB of de Individuele Inkomenstoeslag als voorliggende voorziening te beschouwen. In sommige gemeente wordt bijstand verstrekt voor de aanschaf van tweedehandsgoederen. Nijmeegse aanpak In Nijmegen gaan we er vanuit dat iemand die drie jaar een inkomen heeft op bijstandsniveau niet heeft kunnen reserveren. In deze gevallen verlenen we bijstand tegen nieuwprijs. Dit betekent dat iemand die bijvoorbeeld vijf jaar bijstand ontvangt en wiens wasmachine stuk gaat, in principe bijzondere bijstand ontvangt voor de aanschaf van een wasmachine. Deze bijzondere bijstand wordt dan om niet verstrekt: de persoon hoeft dit dus niet terug te betalen. Voor iemand die minder dan drie jaar een inkomen heeft op bijstandsniveau is de GKB voorliggend met indien nodig een aanvulling in de vorm van leenbijstand. Hierbij geldt dat wanneer de GKB-lening binnen 36 maanden is afgelost, het bedrag van de leenbijstand wordt kwijtgescholden. In Nijmegen beschouwen wij de Individuele Inkomenstoeslag niet als voorliggende voorziening en is de hoogte van de vergoedingen niet gebaseerd op de aanschaf van tweedehandsgoederen. Conclusie: Nibudprijzen zijn ruim Er zijn meer gemeenten die bij hun vergoedingen uitgaan van een percentage van de Nibudprijzen. Uit een eigen verkenning van actuele prijzen zijn we in Nijmegen ervan overtuigd dat kwalitatief goede producten kunnen worden aangeschaft voor minder dan de Nibudprijzen. Door het aangeven van de goedkoopste markttarieven in tabel 1 laten we zien dat we de aanvrager niet verplichten het goedkoopste product aan te schaffen en dat 75% van de Nibudprijzen voldoende is om producten van kwaliteit voor te kopen. Dat gezegd hebbende wordt er binnen de bijzondere bijstand altijd gekeken naar de persoonlijke situatie van de aanvrager en wordt er indien nodig afgeweken van de richtprijzen. Het vaststellen van richtprijzen is echter nodig ter bevordering van een eenduidige uitvoering. Gevolgen voor aanvrager Gevolgen voor de aanvrager is dat de maximale vergoeding voor duurzame gebruiksgoederen en (complete) wooninrichting voor het merendeel van de producten 25% lager is. Voor losse producten zijn in tabel 1 hierboven reeds voorbeelden gegeven wat de gevolgen zijn als er 75% wordt gehanteerd van de Nibudprijs. In tabel 2 en 3 op de volgende pagina zijn twee voorbeeldaanvragen genoemd voor complete wooninrichting aan de hand van de oude (100% Nibudprijzen) en nieuwe situatie (75% Nibudprijzen).
www.nijmegen.nl
Brief aan de raad.docx
Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling
Vervolgvel
3
Tabel 2. Complete wooninrichting: echtpaar met 2 kinderen bij 4 kamerbewoning Indien mogelijk GKB Aanvullend Totaal bedrag geldlening leenbijstand Oude situatie
€ 2.630,-
€ 5.900,-
€ 8.530,-
Nieuwe situatie
€ 2.630,-
€ 4.490,-
€ 7.120,-
Tabel 3. Complete wooninrichting: alleenstaande zelfstandige woning Indien mogelijk GKB Aanvullend geldlening leenbijstand
Totaal bedrag
Oude situatie
€ 1.860,-
€ 3.690,-
€ 5.550,-
Nieuwe situatie
€ 1.860,-
€ 1.420,-
€ 3.280,-
Percentage uitgaven duurzame gebruiksgoederen/woninginrichting Een aanvullende vraag in de kamerronde was: hoeveel procent van het budget bijzondere bijstand wordt ingezet voor wooninrichting en duurzame gebruiksgoederen? Omdat we binnen de bijzondere bijstand door het openeindekarakter van de regelingen niet kunnen spreken van een budget zijn we voor deze vraag uitgegaan van de uitgaven bijzondere bijstand. In tabel 4 zijn de uitgaven van 2014 en 2015 weergegeven. De percentages zijn uitgedrukt op basis van de uitgaven aan inrichtingskosten en duurzame gebruiksgoederen ten opzichte van de totale uitgaven aan bijzondere bijstand in hetzelfde jaar. Tabel 4. Uitgaven + percentage bijzondere bijstand 2014 en 2015 2014
2015
Uitgaven bijzondere bijstand*
€ 6.300.000,-
€ 7.800.000,-
Uitgaven bijzondere bijstand: Duurzame gebruiksgoederen/woninginrichting** Percentage bijzondere bijstand uitgegeven aan duurzame gebruiksgoederen/woninginrichting
€ 2.000.000,-
€ 2.800.000,-
32%
36%
* Dit is exclusief de uitgaven van de Collectieve Aanvullende Ziektekostenverzekering (CAZ), de Individuele Inkomenstoeslag, de Individuele Studietoeslag, de regeling Meedoen in Nijmegen, regeling chronisch zieken, gehandicapten en ouderen en subsidies. ** Dit is exclusief de bedragen van de leningen die uitgekeerd worden via de GKB.
Prognose uitgaven 2016 en 2017 Bij handhaving van ons besluit om de prijzen met 25% te verlagen is de huidige verwachting dat we het budget armoedebestrijding in 2016 met circa € 0,5 overschrijden. Dit ondanks de eenmalige verhoging van het budget armoedebestrijding met € 0,8 miljoen in 2016. Een globale doorkijk voor 2017 levert het beeld op dat we het budget met circa € 1,0 miljoen overschrijden. Bij deze prognoses hebben we nog geen rekening gehouden met extra aanvragen voor wooninrichting en duurzame gebruiksgoederen van statushouders en anderen. Zoals eerder door
www.nijmegen.nl
Brief aan de raad.docx
Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling
Vervolgvel
4
ons college aangekondigd zullen we deze problematiek bij de behandeling van de zomernota betrekken. Wij vertrouwen er op u met deze brief voldoende te hebben ingelicht over het besluit wat we 29 maart jl. hebben genomen.
College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen De Burgemeester,
De Gemeentesecretaris a.i.,
drs. H.M.F. Bruls
drs. R. Wever
www.nijmegen.nl
Brief aan de raad.docx
