1
Stichting Natuurlijk Sterkenburg
BELEIDSPLAN 2011-2014
2
1.
Profiel
Stichting Natuurlijk Sterkenburg (“de stichting’) heeft ten doel: a. het in stand houden, restaureren en onderhouden van het historische park en de daarin gelegen historische moestuin met de daarbij behorende opstallen en overige gronden behorende bij het landgoed Sterkenburg te Driebergen-Rijsenburg; b. het (deels) openstellen van de gronden behorende bij het voormelde landgoed, waaronder een historisch park en de daarbij behorende historische moestuin, voor het publiek; c. voormeld historisch park en voormelde historische moestuin te gebruiken voor educatie in de ruimste zin van het woord, met name aan schoolgaande kinderen; d. voormelde historische moestuin te laten bewerken volgens biologische methoden; e. voormelde moestuin te laten bewerken door personen met een lichamelijke of geestelijke beperking, eventueel met arbeidstherapeutische begeleiding en inzet van vrijwilligers, alsmede het verrichten van alle verdere handelingen, die met het vorenstaande verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn. De stichting is opgericht bij notariële akte op 28 december 2010. Geschiedenis van het Landgoed De historische buitenplaats Sterkenburg is gelegen aan de Langbroekerwetering, vier kilometer ten zuiden van Driebergen. De geschiedenis van het kasteel gaat terug tot in de 13de-eeuw. Het kasteel vormde het middelpunt van de heerlijkheid Sterkenburg die in 1857 werd opgenomen bij de gemeente Driebergen-Rijsenburg. Sterkenburg is waarschijnlijk gesticht door een lid van het geslacht Van Wulven dat zich vermoedelijk vanaf 1270 “Van Sterkenburg” is gaan noemen. De eerst aanleg van de historische tuin- en parkaanleg gaat in oorsprong terug tot ca. 1626. Omstreeks 1646 wordt ‘het bosch van Sterkenburg’ vermeld als decor van een moord. Aan het begin van de 18de-eeuw (1718) maakte Justus van Brieckhuysen enkele opmetingstekeningen van het landgoed; de toen bestaande renaissance-aanleg bezat onderdelen waarvan thans nog enkele in de aanleg bewaard gebleven zijn. De buitenplaats Sterkenburg is vormgegeven middels zes dwars op de middeleeuwse ontginningsstroken geplaatste rechthoekige vakken van ongeveer 400 meter lang en 100/110 meter breed welke uit de vroeg 17e eeuw stammen. Rond de vakken lagen lanen en grachten of sloten. Vermoedelijk zijn de vijf ten zuiden van de Langbroekerwetering gelegen vakken eerst ontstaan. Later is een zesde vak toegevoegd dat zuidelijk een middeleeuwse structuur volgt. Op een kaart uit ca 1790, waarvan een 19de-eeuwe copie in het huisarchief van Sterkenburg wordt bewaard, is een As die zich via het hek en over de brug uitstrekt in zuidelijke richting. Het noordelijke deel van de As bevindt zich in het vak boven de Langbroekerwetering. De kilometers lange oprijlaan, die tot aan Huize Den Treek te Leusden reikte, (de Sterkenburgerlaan) eindigde in het bos op een rotonde van eiken en werd via een laan in westelijke richting zo verbonden met de As. Op deze structuur gericht stond een tuingebouw dat later voor de nabij gelegen tennisbaan gebruikt werd. 3
Van de rotonde rest heden nog een (thans dode) eik die als solitair in het weiland staat. In het noordelijke vak boven de Langbroekderwetering werd het nog steeds bestaande noordelijk deel van de As verbonden met de laan via een thans nog aanwezige smalle eikenlaan. Een zevende vak ontwikkelde zich ten noorden van de Langbroekerwetering. Het hoogtepunt in de ontwikkeling van dit vak lag omstreeks 1770. Hier bevond zich de bedrijvigheid die bij de heerlijkheid en het kasteel hoorde: rechthuis /gemeentehuis, herberg, terras, boerderij, stalhouderij, smederij, timmerwerkplaats, brandspuit, winkeltje, kantoortje, schippersplaats en tollen. De eerste drie vakken ten zuiden van de Wetering bevatten: kasteel, stallen, orangerie, tuinmanshuis, kippenpaleis, duivenslag, bloementuin, vijvers, moes- en vermaakstuinen. De laatste drie vakken bevatten voornamelijk productiebossen en rustgebieden voor dieren, aan de buitengrenzen omgeven door lanen. Omstreeks 1835 wordt naar een plan van Hendrik van Lunteren de moestuin aangelegd op de huidige plaats. Terwijl op deze plek meer een vermaakstuin lag, ontstaat hier een moestuin met een zgn. Ferme-ornee aanleg. In het plan van Van Lunteren speelt de combinatie van economie/nut en vermaak een belangrijke rol. De wandelpaden in de moestuin waren zo geprojeteerd dat zij langs de kas lopen. In deze moestuin bevinden zich een kas koude bakken, een druivenkas en gereedschapsloods. Omstreeks 1890 wordt door de nieuwe eigenaar/bewoner C.J. Kneppelhout van Sterkenburg een aantal wijzigingen doorgevoerd. Een van de twee ten noordwest gelegen eilanden worden door demping aan de moestuin toegevoegd. De tuinmuren krijgen een L-vormig verloop. Een metalen Spalierhek wordt op de grens van de moestuin en de siertuin geplaatst. In deze periode wordt ook de kas aangepakt. De buitenplaats heeft een kenmerkende historische indeling van wonen en bedrijvigheid, ten noorden van de Langbroekerwetering. De drie zuidelijk van de Langbroekerwetering gelegen vakken hebben een indeling van wonen en recreatie. De volgende drie nog meer zuidelijk gelegen vakken kenmerken zich door natuur en rustgebied.
Door vererving wordt het oorspronkelijke landgoed steeds verder opgesplitst. De meest recente verdeling heeft plaatsgevonden in 2009. Het betreft hier een verdeling tussen de kleinkinderen van de laatste Kneppelhout. De huidige eigenaresse van een deel van het oorspronkelijke park, waaronder de oude tennisbanen, weilanden, een pachterswoning, een duivenslag en de moestuin, in deze notitie ook aangeduid als het landgoed, heeft de visie het te doen restaureren in lijn met de geschiedenis. De Stichting deelt deze visie
Realiseren Doelstellingen Teneinde haar doelstelling te kunnen realiseren zal de stichting een pachtovereenkomst sluiten met de eigenaresse van het landgoed, tevens voorzitter van de Stichting. Vooralsnog zal door de Stichting de moestuin en de daarop gelegen kas met wamte en koude bak worden gepacht. In dit beleidsplan legt de stichting haar voornemens neer voor de periode van 2011 tot en met 2014. Het door de stichting in deze periode te voeren beleid is veelal afhankelijk van het aan haar ter beschikking staande budget. Indien niet voorziene kosten dan wel inkomsten zich voordoen, zal de stichting daarop dienen te anticiperen en haar beleid dienen aan te passen. Het beleid is hiermee feitelijk dynamisch. 4
2.
Werkzaamheden
De statutaire doelstelling en de feitelijke werkzaamheden van de stichting komen overeen. Met de werkzaamheden van de stichting wordt het algemeen belang gediend. De activiteiten zullen in de periode van 2011 tot en met 2014 in concreto zijn gericht op: -
Inrichting van de moestuin en onderhoud. Begeleiding bij de restauratie moestuin muur. Begeleiding bij de restauratie koude bakken. Begeleiding bij de herplaatsen druivenkas. Begeleiding bij het herplaatsen van de gereedschapsloods . Wekelijks ontvangen van vaste groep vrijwilligers voor het herstel en onderhoud van de moestuin. Landelijke vrijwilligers dag maart 2012. Aanmelding via www.nldoet.nl. Het verrichten van diverse werkzaamheden op het landgoed door vrijwilligers. Open dag voor scholen september 2011, juni 2012, september 2012, juni 2013, september 2013, juni 2014 en september 2014. Open tuinen dag G&B op 4 september 2011. Aanmelden via opentuinennet.nl (op deze dag heeft ook Hindersteyn in Langbroek een open tuinendag.) Begeleiden scholieren maatschappelijke stage Open monumentendag
Om deze activiteiten mogelijk te maken, zal de stichting de inkomsten uit eigen vermogen dan wel het vermogen inzetten en proberen fondsen te werven. 3.
Werving van gelden
De stichting wordt gevormd door haar bestuur en is volledig afhankelijk van hun belangeloze inzet. De stichting verwacht in de komende periode inkomsten te kunnen verwerven uit: 1. eigen vermogen; 2. (periodieke) giften van particulieren; 3. particuliere fondsen (uit het ‘Fondsenboek’); 4. subsidies van de overheid. Ad 1. Eigen vermogen. Het vermogen van de stichting bestaat 1 januari 2011 uit een banksaldo van nihil. Ad 2: Giften van particulieren. In de toekomst zullen mogelijk particulieren eveneens worden benaderd. Ad 3: Particuliere fondsen.
5
Uit het ‘Fondsenboek’, een uitgave van de Vereniging van Fondsen in Nederland, zullen instellingen worden benaderd waarvan de stichting verwacht dat met enige kans op succes een beroep op een uitkering zal kunnen worden gedaan. Het SNS reaal fonds heeft reeds een subsidie toegezegd ad € 29.889,00 Ad 4: Subsidies van de overheid.
4.
Beheer en besteding van gelden (vermogen)
De jaarlijks geworven inkomsten worden veelal zo direct mogelijk bestemd (gerichte doelen en zo min mogelijk vertraging). De directe kosten bedragen een jaarlijkse pachtvergoeding, teneinde de doelstellingen van de stichting te kunnen realiseren, alsmede de kosten die gemaakt moeten worden om de vrijwilligers te faciliteren bij de werkzaamheden van de restauratie van de moestuin. De indirecte kosten zijn minimaal en hebben louter betrekking op uitgaven als bankadministratie- en overboekingskosten, inschrijving kamer van koophandel, reiskostendeclaraties en overige onkostendeclaraties. Alle opbrengsten en kosten worden in beginsel verantwoord in de periode waarop zij betrekking hebben. Alle opbrengsten (schenkingen) worden als opbrengst verantwoord in het boekjaar waarin zij door de stichting worden ontvangen. Als rentebaten worden verantwoord de aan het verslagjaar toe te rekenen ontvangen c.q. te vorderen renten uit hoofde van uitstaande banksaldi. Het vermogen van de stichting wordt gevormd door subsidies en giften, door hetgeen wordt verkregen door erfstelling of legaten en voorts door alle andere wettige inkomsten. De komende jaren (2011 tot en met 2014) zal de stichting haar vermogen onder andere aanwenden ter realisering van de bovengenoemde activiteiten. Voor zover de stichting haar vermogen niet direct aanwendt ter uitvoering van de voorgenomen activiteiten, zal zij dit vermogen beleggen in defensieve fondsen dan wel aanhouden op een rentegevende bankrekening.
5.
Bestuur, anbi, inschrijving, fiscaal nummer, contact
Het bestuur bestaat per 28 december 2010 uit W.D. Steengracht van Oostcapelle, voorzitter, M.L. van Leeuwe-ten Berge, secretaris en de heer G.J. Meppelink, penningmeester. De bestuurders ontvangen geen bezoldiging voor de door hen als zodanig verrichte werkzaamheden en geen vacatiegeld. Gemaakte onkosten worden niet vergoed. De stichting is per 22 september 2010 aangemerkt als algemeen nut beogende instelling in de zin van de Wet inkomstenbelasting 2001. De stichting is onder nummer 77 030 ingeschreven bij de Kamer van Koophandel Utrecht. Het fiscaal nummer van de stichting is 8230 44 932. 6
Contacten met de stichting verlopen via de voorzitter: W.D. Steengracht van Oostcapelle, Langbroekerdijk 10B, Driebergen. Telnr 06-51739557 ; e-mail
[email protected]
7
Activiteiten: elke woensdag elke vrijdag maand april 2013
Ontvangst groep vrijwilligers Ontvangst groep vrijwilligers Werken in de moestuin door Jongeren van de Koninklijke Auris Groep 28 oktober t//m 1 november 2013 Maatschappelijke stage Revius lyceum Doorn 4 november t/m 8 november 2013 Maatschappelijke stage Katholieke cholengemeenschap de Breul Zeist 24 maart t/m 28 maart 2014 Maatschappelijke stage Herman Jordan Lyceum Zeist 12 mei t/m 16 mei 2014 Maatschappelijke stage Katholieke scholengemeenschap de Breul Zeist 12 mei t/m 16 mei 2014 Maatschappelijke stage Schoonoord Doorn in het seizoen Pluk abonnementen (zelf groente/kruiden en bloemen plukken) zomer 2014 Educatie groep 6 CBS Coolsma
8
