BANGKIRAI
Andere namen
Yellow balau, Selangan batu no. 1, Damar Laut, Benuas.
Groeigebied
Zuidoost-Azïe. Wordt voornamelijk uit Malaysische deelstaten Sabah en Sarawak aangevoerd.
Bomen
De bomen uit de groep Shoreasoorten zijn afhankelijk van soort en groeiplaats 35-40 m hoog, maximaal 60 m. Oudere bomen hebben vaak 1-3 m hoge wortel lijsten. De takvrije stammen zijn in het algemeen recht, rond en tot 20-25 m lang en hebben een diameter van 0,6-0,8 m, maximaal 2 m.
Omschrijving
Vers is het kernhout van balau geel tot grijsbruin gekleurd, soms met een roo dachtige tint. In het daglicht verkleurt het in het begin snel tot bruin en daarna nog slechts langzaam tot donkerbruin.Het wit tot lichtbruin gekleurde spinthout, steekt duidelijk af bij het kernhout en is 20-70 mm breed. Balau heeft een fijne en gelijkmatige structuur en gewoonlijk een sterke kruisdraad waardoor op het radiale of kwartiers vlak een duidelijke streeptekening ontstaat. Afgezien van soms voorkomende pin holes (kleine wormgaatjes), kleine haarzakken en enkele oppervlaktescheurtjes is het hout nagenoeg foutvrij.
Draad
Sterk kruisdraad, maar rechte en golvende draad komt ook voor.
Bewerking / Eigenschappen
Ondanks de grote hardheid is balau vrij goed af te korten, te zagen en te schaven. Door de kruisdraad kunnen bij het schaven van kwartiers gezaagde vlakken veel inspringsels voorkomen. Een goed gekozen spaanhoek kan hierin verbetering brengen.
Drogen
Zeer langzaam. Hoewel de krimp als matig wordt opgegeven, heeft het hout een duidelijke neiging tot oppervlaktescheurtjes en eindscheuren vooral bij bloot stelling aan de zon en indien het te snel wordt gedroogd. Het moet zeer langzaam en voorzichtig worden gedroogd.
Bevestigen
Met het spijkeren en schroeven is voorboren noodzakelijk.
Beschikbaarheid
De aanvoer van Bangkirai is in ons land in ruime mate beschikbaar.
Duurzaamheid
Klasse I-II
Soortelijk Gewicht
Bangkirai is hard en zwaar. 850-1150 kg/m3 bij 12% vochtgehalte.
Toepassing
Bangkirai is goed geschikt voor industrie- en wagenvloeren, paardenboxen, palen terrassen, hekken, pergola’s, tuinmeubelen en vloerdelen.
Bijzonderheden
Soms bevat het hout een in water oplosbare gom. Deze gom kan incidenteel bruine vlekken (bloeden) veroorzaken op onderliggende werk. Contact met staal veroorzaakt verblauwing van het hout, daarom moeten alle verbindingen uit roestvrij staal bestaan.
Leverbaar in
FelixWood Tuinprogramma Geschaafd Constructiehout FelixFloor
CUMARU
Andere namen
Cumaru Ferro, Champanha, Cumarurana
Groeigebied
Veel voorkomend in geheel Brazilië, van Amazonia, Rondonia tot in Mato Grosso.
Bomen
Zware bomen die een hoogte bereiken van 46 mtr. Het heeft meestal een goed gevormde onderstam die soms een diameter van 91 cm haalt.
Omschrijving
Het spint is witgeel van kleur, en scherp afgetekend. Kernhout is geelbruin tot bruinrood met fijne bruine was-of olieachtige aderen die te zien en te voelen zijn. Naast een interessante structuur heeft het een hoge natuurlijke glans.
Structuur
Matig fijnnervig, mergstralen zijn zeer fijn. De aderen zijn goed te onderscheiden en te voelen door hun was- of olieachtig uiterlijk. Zeer hard/zwaar, sterk en taai.
Draad
In het algemeen kruisdradig.
Bewerking / Eigenschappen
Met kracht goed te zagen en te schaven, maar het heeft een afstompend effect op zaag en beitels. In het algemeen wordt het aangeraden om speciale beitels te gebruiken, vanwege de kruisdraad, maar het hout laat zich goed afwerken. Lijmen is iets moeilijker.
Drogen
Matig droogschema is aanbevolen met kleine kans op scheuren en vervorming.
Krimp
Tangentiaal gemiddeld, 7,9%; radiaal 5,5%.
Bevestigen
Met spijkeren/schroeven is voorboren noodzakelijk.
Beschikbaarheid
Van de Amazone tot en met de Matto Grosso komt het veel voor. De VS en Canada kopen het regelmatig.
Duurzaamheid
Klasse I
Soortelijk Gewicht Groen 1200 kg/m3. KD op 12% MC 1070 kg/m3. Toepassing
Parket, brug- of spoorwegdwarsliggers, waterwerken, havenwerken, zware constructies, zwaar bestekhout, draaiwerk, snijfineer, raderwerk, deuren, palen, terrassen, hekken, pergola’s, tuinmeubelen en vloerdelen.
Bijzonderheden
In Brazilië wordt Cumaru veelal gebruikt voor luxe vloeren, deuren en buitenwerk van de duurdere huizen, zoals in Europa teak.
Leverbaar in
FelixWood Tuinprogramma Geschaafd constructiehout Ruw
MASSARANDUBA Botanische naam Manilkara bidentata (=Manilkara balata; = Mimusops balata), Manilkara spec. div. Andere namen
Bolletrie, Paardenvleeshout.
Groeigebieden
Brazilië.
Bomen
De stam is in het algemeen rolrond en wordt geleverd door een gewoonlijk 30-45 meter hoge boom, een boom met een brede kroon. De stamvoet is vaak wat gezwollen; aanzettingen ontbreken. De lengte van de rechte cilindrische takvrije stam bedraagt doorgaans 15-18 meter en heeft een diameter van ca. 70 cm, max. 180cm.
Omschrijving
De kleur van het kernhout is in verse toestand licht- tot rozerood, vaak ‘vleeskleurig’ genoemd. Onder invloed van licht en lucht verkleurt het tot lichttot donkerroodbruin. Het 30-50 mm brede spint is niet scherp van het kernhout gescheiden maar is gewoonlijk witachtig tot lichtbruin getint.
Structuur
De nerf is fijn en gelijkmatig.
Draad
Gewoonlijk is de draadrichting recht, maar soms in lichte mate golvend of kruisdradig.
Bewerking / Eigenschappen
Hoewel Massaranduba een zeer hoge volumieke massa heeft en een hoge hardheid laat dit hout zich in het algemeen gemakkelijker bewerken dan zou worden vermoed. Het is mooi glad af te werken.
Drogen
Het hout is moeilijk en langzaam te drogen. Het droogproces dient met de nodige zorg te worden uitgevoerd want er bestaat een flinke kans op scheurvorming en vervormingen; bij een juiste stapeling en een lage droogsnelheid kunnen deze zoveel mogelijk worden tegengegaan.
Krimp
Tangentiaal gemiddeld 9,4%; radiaal gem. 6,3%.
Bevestigen
Spijkeren en schroeven is, vanwege de hoge hardheid, zonder voorboren niet mogelijk.
Beschikbaarheid
Het groeigebied is beperkt tot voornamelijk de Braziliaanse staat Pará in het Beneden-Amazonegebied. De boom wordt meestal aangetroffen in hoogland bos en langs rivieren.
Duurzaamheid
Zeer duurzaam, met name het kernhout. Klasse I.
Soortelijk Gewicht Groen 1250 kg/m3; KD op 12% gemiddeld ca. 1020 kg/m3. Toepassing
In Nederland wordt Massaranduba tot dusver voornamelijk toegepast in de vorm van houtproducten voor de technische industrie en voor bepaalde onderdelen van muziekinstrumenten, biljartkeus, schuttersbogen, hengels, gereedschappen, vioolstrijkstokken, blaasinstrumenten en voor draaiwerk. Daarnaast komt Mas saranduba, gezien de gunstige sterkte en duurzaamheid, ook in aanmerking voor zware, duurzame constructies zoals bijv. waterbouwkundige werken, bruggen bouw, en in de botenbouw, en voor vloeren en dwarsliggers.
Leverbaar in
Geschaafd Constructiehout en Ruw.
ITAUBA
Botanische naam Kaneelhout, Louro Itauba Andere namen
Mezilaurus Itauba
Famillienaam
Lauraceae
Groeigebied
Amazone gebied in Zuid-Amerika, Guyana, gedeeltelijk in Suriname.
Bomen
Hoogte 25-35 meter. De diameter is ca. 100 cm.
Omschrijving
Vers Itauba hout is geel tot geelbruin. Het verkleurt vrij snel naar een iets donkerdere kleur (donkerbruin).
Bewerking / Eigenschappen
Ondanks de grote hardheid kan Itauba machinaal toch vrij goed worden bewerkt. Het heeft dan een zeer glad oppervlak.
Bevestigen
Met het spijkeren en schroeven is voorboren noodzakelijk. Roestvrij staal wordt aangeraden.
Duurzaamheid
Het kernhout heeft een zeer grote natuurlijke duurzaamheid, klasse I. Ook in direct contact met de aarde heeft het een duurzaamheid van ca. 25 jaar, in het bijzonder is het zeer bestand tegen insecten. Het wordt niet aangetast door termieten en houtworm.
Gewicht
850-900 kg/m3 bij 12% vochtgehalte Groen 1070-1100 kg/m3.
Toepassingen
Itauba is geschikt voor veel bouwconstructies in buitenwerk, en als constructie hout in de waterbouw voor sluisdeuren, remmingwerken, stuwen, steigers, bruggen, brugdekken, gordingen etc. Andere toepassingen zijn hekken, poorten, pergola’s, en tuinmeubelen.
Leverbaar in
FelixWood Tuinprogramma Geschaafd Constructiehout Ruw
ANGELIM VERMELHO
Andere namen
Angelim, Angelim falso, kuraru.
Groeigebied
Brazilië.
Bomen
Hoogte tot 65 meter. met grote plankwortels. De rechte, cilindrische boom, vaak met vrij hoge wortellijsten. De takvrije stam is 20-30 meter. lang en heeft een diameter van 1,1-1,8 meter.
Omschrijving
Vers gezaagd is de kleur van het kernhout van geelbruin, vaak met strepen en een oranjerood kleur die snel nakleurend tot roodbruin.Het spint hout is roze en niet altijd scherp afgetekend van het kernhout. Vers en droog heeft Angelim een opvallend ranzige(boterzuur) geur die pas na lange tijd verdwijnt.
Draad
Meestal vrij sterke kruisdraad.
Bewerking / Eigenschappen
Ondanks de hardheid is het machinaal goed te bewerken. Bij schaven kan door de kruisdraad inspringsel voorkomen, maar in het algemeen laat het oppervlak zich glad afwerken.
Drogen
Zeer langzaam met kans op scheurvorming, maar weinig kans op vervorming.
Beschikbaarheid
De aanvoer van Angelim Vermelho in ons land word steeds meer.
Duurzaamheid
Klasse I
Gewicht
1000kg (950-1050) kg/m3 bij 12% vochtgehalte, vers 1450 kg/m3.
Toepassingen
Zwaar constructiewerk als water-, bruggen-, en scheepsbouw, havenwerken en damwand. Verder voor draglineschotten, steenvormen, gevlochten scheidingswanden en werkbanken. Ook geschikt voor geluidwerende schermen, anti parkeerpalen enz. Angelim kan worden gebruik als vervanger van Azobe.
Leverbaar in
Geschaafd Constructiehout.
IPE
Botanische naam Tabebuia serratifolia Nicholson Andere namen
Ebène vert, ebène jaune, lapacho negro, Surinaams groenhart
Groeigebieden
Brazilië, Suriname.
Bomen
Hoogte 30-37 m met een diameter van 0,6-0,9 m. Er zijn echter groeiplaatsen waar bomen van 50-65 m hoog voorkomen met een diameter tot 1,8 m. De takvrije cilindrische stammen kunnen tot 20 m lang zijn en hebben aan de voet soms wortelaanzetten.
Omschrijving
Het groenachtig bruine tot groenachtig geelbruine kernhout is duidelijk te onder scheiden van het geelachtig grijze spinthout. De kern vertoont dikwijls lichte tot donkere strepen. Ipe heeft een vrij gelijkmatige structuur zonder uitgesproken tekening. Het hout bevat de inhoudstof lapachol die op het langsvlak als (groen) gele streepjes zichtbaar is. Lapachol kleurt in aanraking met ammonia rood.
Draad
Recht, soms kruisdraad of onregelmatige draad.
Bewerking / Eigenschappen
Door zijn hoge volumieke massa moeilijk te bewerken, maar Ipe laat zich glad afwerken. Het hout is zeer hard en sterk, moeilijk splijtbaar en zeer elastisch.
Drogen
Vrij langzaam, geringe neiging tot vervormen en scheuren.
Krimp
Ipe is een zeer stabiele houtsoort. Radiaal 6,6%, tangentiaal 8,0%.
Bevestigen
Met het spijkeren en schroeven is voorboren noodzakelijk. Roestvrij staal wordt aangeraden.
Duurzaamheid
Klasse I
Gewicht
1050 kg/m3 bij 12% vochtgehalte, vers 1200-1300 kg/m3.
Toepassingen
Voornamelijk voor constructiewerken (water-, bruggen-, scheepsbouw en havenwerken), voor zware werkbanken, bedrijfsvloeren, schuttersbogen, tuinmeubilair, terrassen.
Leverbaar in
Ruw Geschaafd Constructiehout
TATAJUBA
Botanische naam Bagassa guianensis Aubl. Famillie
Moracecae.
Andere namen
Bagasse, bois jaune (Frans Guyana), gele bagasse.
Groeigebieden
Brazilië, Guyana, Frans Guyana en Suriname
Bomen
Hoogte 27-30 m. De takvrije rechte cilindrische stam is 18-21 m lang en heeft een diameter van 0,5-1,0 m. Uit de bast vloeit bij beschadiging een grote hoeveelheid kleverige zoete latex.
Omschrijving
Het kernhout is vers geel gekleurd en soms bruin gestreept. Aan het licht bloot gesteld kleurt het na tot roodachtig bruin of donkerbruin, vaak met een opvallende goudkleurige glans. Het spint is bleekgeel tot witachtig en is 30-40 mm breed.
Draad
Kruisdraad, sterk draadverloop komt voor.
Bewerking / Eigenschappen
Zagen gaat gemakkelijk, maar langzaam. Bij schaven wordt, in verband met de kruisdraad, een spaanhoek van 15-20° aanbevolen. Bewerkingen als groeffrezen en langgatboren vragen de nodige aandacht in verband met splinteren van het hout. Het hout van Tatajuba komt zowel in uiterlijk als in veel eigenschappen overeen met Iroko. Het is echter wat zwaarder en niet zo stabiel. Het vereist wat meer zorg bij het drogen.
Drogen
Langzaam. Bij droging bestaat de neiging tot vervorming. Bij versneld drogen treedt droogspanning op, die na droging door middel van conditioneren kan worden opgeheven.
Bevestigen
Met het spijkeren en schroeven is voorboren noodzakelijk. Roestvrij staal wordt aangeraden.
Duurzaamheid
Klasse I-II.
Gewicht
800 kg/m3 bij 12% vochtgehalte, vers 1070-1100 kg/m3.
Toepassingen
Als Iroko, hoewel Tatajuba wat minder stabiel is: kozijnen, ramen, trappen, deuren, gevelbekledingen, parket en binnenbetimmeringen, meubelen, scheepshuiden, spanten en betimmeringen in de jachtbouw.
Leverbaar in
Ruw
JATOBA
Andere namen
Courbaril, Locust, Rode Locus
Groeigebieden
Veel voorkomend van Midden-Amerika tot Peru. In Brazilië centraal in Amazonia.
Bomen
Matig slanke bomen in goed droog land, grote statige kroon en grote broekeinden van 2mtr. en meer. Wordt veelal 30-40 mtr. hoog, maar 50/80 cm diameter, boven de zware worteleinden. Er zijn wel 20 soorten.
Omschrijving
Kernhout is vers roestig-rood, donkerend tot rood-bruin. Fijn-gestreept of gevlekt door de harsinhoud. Aspect varieert veel.
Structuur
Matig fijnnervig, met weinig glans, mergstralen fijn en distinct; soms eiglans.
Draad
In het algemeen redelijk rechtdradig, maar kruisdraad kan voorkomen.
Bewerking / Eigenschappen
Benodigd kracht om te verwerken, heeft een matig afstompend effect op zagen / schaven met speciaal gereedschap mooi glad af te werken.
Drogen
Een voorzichtig droogschema is aanbevolen daar risico op scheuren groot is. Kans op vervorming is eerder minimaal.
Krimp
Tangentiaal redelijk, radiaal klein.
Bevestigen
Houdt spijkers/ schroeven zeer goed.Voorboren aan te raden.
Beschikbaarheid
Komt niet zo veel voor, toch wordt er veel uitgevoerd naar Amerika, Frankrijk, Italië en Duitsland.
Duurzaamheid
Klasse II, redelijk duurzaam in contact met de grond; goed resistent tegen drooghout insecten, goed rotbestendig, goede weerstand tegen termieten.
Gewicht
Groen 1100 kg/m3, KD op 12% MC 950 kg/m3.
Toepassingen
Alle buiten- en binnentimmerwerk, voor buitenwerk zeer goed geschikt. Deurraamkozijnen, traphout, zware constructies, in-dustrievloeren, bruggen, luxe wandbekleding.
Bijzonderheden
Qua sterkte en duurzaamheid, vergelijkbaar met Merbau.
Leverbaar in
FelixFloor en FelixWood FSC meubelen.