STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF debatavond 06.11.13
BELANG VAN LANDBOUW IN VERSTEDELIJKTE RUIMTE BEDREIGINGEN KANSEN VORMEN STADSLANDBOUW AANBEVELINGEN VOORBEELD EETBAAR ROTTERDAM
VOORBEELD GENTSE STADSRAND: EVERGEM+ DISCUSSIE
BELANG LANDBOUW IN VERSTEDELIJKTE RUIMTE
BELANG VAN LANDBOUW IN STERK VERSTEDELIJKTE RUIMTE
•
voedsel is een essentieel onderdeel van de ‘urban flows’ (naast, energie, water, afval en mobiliteit): oa belang van terugdringen voedselkilometers
•
levering van diensten •
productverstrekking: lokaal geproduceerde biomassa en voedsel
• •
regulerende diensten: beheer open ruimte economische diensten: innovatie tbv stadslandbouw, werkgelegenheid in landbouw, maar ook in afgeleide sectoren, lager energieverbruik (cradle to cradle), lokale afzetmarkt,…
•
culturele diensten: zorg, educatie, recreatie, sociale cohesie,…
•
ondersteunende diensten: samenwerking andere open ruimte functies
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
BEDREIGINGEN
BEDREIGINGEN
•
stedelijke paradox: hoe dichter we bij elkaar wonen, hoe verder we verwijderd zijn van onze bronnen van levensonderhoud (Steel) : • zonder landbouw zouden steden niet bestaan • een maaltijd legt gemiddeld 33.000 kilometer af tussen veld en bord • illusie van vanzelfsprekendheid mbt overvloedig aanbod in supermarkt • steden verbruiken 75% van al het voedsel • 30% van de mondiale graanproductie is bestemd voor veeteelt
•
traditionele schaalvergroting en intensivering van landbouwbedrijven: • kwetsbare monoculturen • monopolies van multinationals • massale invoer van veevoeder
•
boeren ondervinden grote problemen mbt grondprijzen en beschikbaarheid van gronden • oa tgv de transformatie van de open ruimte • niet landbouw gerelateerde verbreding is bedreiging voor de landbouw zelf
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
KANSEN
KANSEN •
groeiend bewustzijn mbt stedelijke paradox: • steeds meer mensen willen zeggenschap over wat ze eten • kansen voor lokale en duurzame voedselproductie, zowel niet-commerciële als marktgeoriënteerde landbouw • overheden zoeken naar duurzame lokale of regionale voedselsystemen
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
KANSEN •
levering van diensten (zie eerder): kansen voor sterke inbedding
•
kansen in de stadsrand: • nabijheid afzetmarkt • eerder kleine open ruimten zijn gemakkelijker beschikbaar voor lokale initiatieven • dynamisch karakter: kansen voor tijdelijke initiatieven (bv in restruimtes) • vele kleintjes maken een groot geheel: kansen voor het aanstellen van een stadsboer?
•
innovatieve aanvullingen voor zeer specifieke stadslandbouw op minder voor de hand liggende locaties • Bv. aquaponics
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
VORMEN VAN STADSLANDBOUW
VORMEN VAN STADS(NABIJE)LANDBOUW: niet-commerciële stadslandbouw - microfarming: op balkons, dakterrassen, tuinen, vensterbanken, voor eigen gebruik - volkstuinen - institutionele tuinen: moestuinen binnen scholen, ziekenhuizen, gevangenissen, voornamelijk educatief of therapeutisch marktgeoriënteerde stadslandbouw - kleinschalige veeteelt-, akkerbouw-, aquacultuur en tuinbouwbedrijven: - gespecialiseerde stadslandbouw: producten zoals paddenstoelen, potplanten, bloemen, etc. . - grootschalige agrobedrijven: vaak gelokaliseerd in de periurbane gebieden. geavanceerde technologieën, meststoffen, krachtvoer, enz multifunctionele stadslandbouw - hoevetoerisme, educatie, recreatie, agrarisch natuurbeheer, zelfplukboerderij, kinderboerderij, CSA - Bijproducten: landschap, habitat voor soorten,… voor marktgeoriënteerde landbouw ook onderscheid tussen - Forest gardening - Vollegrond - Vollegrond op dak - Hydrocultuur op dak - aquaponics STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
AANBEVELINGEN
AANBEVELINGEN: inkorten van de voedselketens - hoeveverkoop, boerenmarkten, verkooppunten in stedelijke gebieden - Communtity Supported Agriculture (CSA) stimuleren van niet- of semi-commerciële stadslandbouw: - meestal bottom-up initiatieven - belang van eigen voedselvoorziening - activisten en wetenschappers met elkaar in contact brengen - initiëren van gemeenschapstuinen, stadsboerderij - idee: zaden- en werktuigenbib zoeken naar nieuwe bioproductieve ruimten: op daken, in kelders, in leegstaande gebouwen, in overstromingsgebieden (bv korte omloophout), in bossen (agro-forestry), in straten en parken, in private en bedrijfstuinen, braakliggende terreinen: technologische innovatie faciliteren van marktgerichte landbouw: - afzetmarkt - kennisondersteuning en versterken samenhang - grondenbank: ifv uitruiloperaties en kansen voor opstart kleinschalige initiatieven aandacht voor een sociaal draagvlak voor lokaal voedselsysteem
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
VOORBEELD EETBAAR ROTTERDAM
VOORBEELD EETBAAR ROTTERDAM
VOORBEELD EETBAAR ROTTERDAM
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
VOORBEELD EVERGEM+
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
DISCUSSIE
STELLINGEN
•
stadslandbouw is een containerbegrip geworden, de essentie is niet meer duidelijk door de vele verschijningsvormen
•
stadslandbouw vertrekt vaak bottom up, vanuit lokale initiatieven. Daarnaast hebben overheden ook de taak om stadslandbouw in hun planning op grotere schaal als
volwaardig onderdeel op te nemen
STADSLANDBOUW VANUIT STEDENBOUWKUNDIG PERSPECTIEF | DEBATAVOND 06.11.13
EINDE debatavond 06.11.13