RBS Markets
Nummer 306, Week 10, 6 maart 2012
Turbo’s & Trading Dinsdag 6 maart 20:00 Webinar: De gouden zes van: Royce Tostrams
Technische Analyse P2 AEX-Index® - “Opmaat voor positief klimaat....”
De week in Turbo’s & warrants P3 Gemengd beeld Europese beurzen
Certificaten P4 De toekomst van Rusland: afhankelijk van de olieprijs
Webinars & seminars Ontmoet RBS
P5
Spaarrekening, staatsobligatie of ... Turbo®!? Stel, als particulier met “geld over” streeft u naar behoud en waar mogelijk een realistische groei van uw vermogen. U bent een doorgewinterde belegger en bereid om buiten de gebaande paden te denken om uw doel te bereiken. Kiest u in de huidige markt voor een spaarrekening, staatsobligaties of tegen het natuurlijke gevoel in toch voor Turbo’s? Vorige maand schreef ik op deze plek al dat hoop geen strategie is. Zowel de korte als lange rente staat laag. Een spaarrekening bij een grootbank rendeert begin 2012 ongeveer 2,5% per jaar. Het effectief rendement op een tienjaars Nederlandse staatsobligatie bedraagt rond de 2,25%. De economische groei valt haast overal ter wereld terug. Zelfs China rapporteerde deze week een groei van 7,5%; nog steeds een hoog percentage, maar lager dan dat het in decennia is geweest. Een sterke stijging van de economische groei en daarmee de reële rente lijkt op korte termijn dan ook ijdele hoop. Kiest u met uw vermogen voor veiligheid of gaat u ondernemend te werk? De spaarrekening en de staatsobligatie worden door velen als veilig bestempeld. Na aftrek van belastingen en correctie voor inflatie teert u weliswaar jaarlijks iets in op uw balans, maar u raakt naar alle waarschijnlijkheid ook geen grote sommen geld kwijt. Stelt u zich tevreden met dit rendement of bekijkt u andere opties? Een ondernemende geest zou kunnen denken: bij zo’n lage rente kan ik beter geld lenen in plaats van sparen. Het toeval wil dat de financieringsrente op een Turbo® Long in euro’s momenteel 2,5% bedraagt. De keuze bestaat dus 1
echt! Nu is het nog de vraag of het een goed idee is. Het overwegen van de mogelijkheid is echter gratis. Laten we eens kijken naar een Turbo® Long op de AEX-Index®. Beleggen in aandelen kan een alternatief zijn voor vastrentende waarden ten tijde van een lage rente. Het dividendrendement op de AEX® is op dit moment ongeveer 3,5% per jaar. Dat is hoger dan de financieringsrente en als belegger in een Turbo® Long hebt u recht op het ontvangen van het dividend. In het geval dat zowel de AEX® Index als de rente niet veranderd, verdient u als houder van een AEX® Turbo® Long dus geld. Een bijkomend voordeel, maar niet het hele verhaal natuurlijk. Er tegenover staat een aanzienlijk risico hoor ik u denken. Dat is natuurlijk zo. Een Turbo® kopen zonder duidelijke strategie of visie op de markt is onverstandig. Als onderdeel van een beleggingsportefeuille of totale vermogenspositie is het echter zo’n gek idee nog niet. Denk niet aan hoge hefbomen, maar aan een hefboom van twee of hooguit drie. Een gedeelte van uw geld “werkt” voor u tegen maximaal 2,5% kosten per jaar; de opdracht is om een investeringsmogelijkheid te vinden met een acceptabel risicoprofiel, die meer rendeert dan de kosten.
Bij een Turbo® Long betaalt u slechts financieringskosten over het gedeelte dat u niet zelf inlegt. Bij een Turbo® met hefboom 2 is dat dus de helft. Basisregel voor beleggers: breng spreiding aan in uw portefeuille. Indien uw geld geheel of bijna geheel in spaargeld of vastrentende waarden zit en uw doelstelling en risicoprofiel het toestaat is een beperkte spreiding naar aandelen het overwegen waard. Of u daarbij kiest voor de AEX® of een andere markt hangt van uw eigen visie af. Het instrument om het aandelenrisico aan te gaan kan de Turbo® zijn. De Turbo® met hefboom twee of drie biedt bij de huidige lage rente een aantrekkelijke verhouding tussen risico en rendement ten opzichte van een directe aandelenbelegging. Bij RBS zullen we graag een voorbeeld voor u voorrekenen. Reacties welkom op
[email protected] of twitter.com/rbsmarketsnl. Jean Paul van Oudheusden
Turbo’s & Trading 306, 6 maart 2012.
Technische Analyse TA: AEX-Index® “Opmaat voor positief klimaat....”
De wekelijkse TA van Nico Bakker Nico Bakker is hofleverancier van technische analyse binnen RBS Markets. Hij publiceert regelmatig artikelen in allerlei media. Ook verzorgt hij diverse trainingen en workshops en is hij een graag geziene spreker tijdens beleggingsevenementen. Voor de uitleg van technische analyse termen verwijzen wij u naar www.rbs.nl/markets.
De kop van dit artikel doet vermoeden dat het Damrak er steeds beter bij komt te liggen, technisch althans. Dit is juist als ik mijn Buienradar consulteer. De derde maand in 2012 is inmiddels van start gegaan. Hoog tijd om een update te verzorgen. Er staan inmiddels zeven rode bars achter elkaar, terwijl de AEX® toch schoorvoetend naar hogere niveaus krabbelt. Is dit tegenstrijdig? Rode bars indiceren immers neerwaartse druk, een tendens tot dalen?
Nee, geen tegenstrijdigheid als je denkt in termen van actie en reactie. Als je op veilige afstand naar de maandgrafiek kijkt, dan zie je enerzijds lagere toppen, waarover een dalende weerstandlijn loopt en anderzijds hogere bodems met daaronder een steunlijn. De serie rode bars weerspiegelt derhalve een zogenaamde countertrendbeweging richting de dalende trendlijn. Momenteel hikt de AEX® tegen de dalende lijn aan, dus er is een kans op topvorming met aansluitend een daling richting de steunlijn.
Grafiek AEX-Index®
Er is ook geen tegenstrijdigheid als je bedenkt dat er eerst een significante bodem geplaatst moet worden voordat de bars op groen kunnen springen. Er is sprake van een bodem als de AEX® er al voorbij is. Je ziet altijd over je linker schouder lagere niveaus als er in het landschap is gebodemd, begrijpt u? De serie van zeven kan worden gezien als opmaat voor een positief klimaat omdat het omslagpunt per maand lager komt te liggen. U weet wellicht dat de Buienradar een volledig objectieve methodiek is. Ik zal de details besparen, maar wijs wel graag op de stippen op de grafiek die de omslagpunten weerspiegelen. Momenteel ligt het kantelpunt op 347, dus mocht de maand maart worden afgesloten met een slotkoers boven 347, dan gaat april van start met een groene bar. Dan gaat een periode met een stijgingstendens van start. Mocht 347 teveel van het goede zijn, voor april ligt het kantelpunt op 334, u ziet, het draaipunt naar een positief klimaat komt per maand dichterbij. Het is mijns inziens dan ook een kwestie van tijd dat een beter beleggingsklimaat aanbreekt. We wachten op de groene bar.
Figuur 1. Maandgrafiek AEX-Index®. Bron: BTAC Visuele Analyse , 6 maart 2012
Selectie aanbod AEX-Index® Turbo’s Met Turbo’s kunt u inspelen op een stijging en/of daling van de AEX-Index® index. Voor een compleet overzicht van het aanbod kijkt u op www.rbs.nl/markets. Vul in het scherm linksboven de zoekterm ‘AEX’ in.
2
Naam ISIN code Hefboom AEX Turbo Long 308 NL0010012787 15,72 AEX Turbo Long 296 NL0010012001 10,13 AEX Turbo Short 360 NL0009750199 7,08 AEX Turbo Short 392 NL0006276479 4,13 Figuur 2. Een selectie van het aanbod van AEX-Index® Turbo’s. Bron: RBS, 6 maart 2012.
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Turbo’s & Trading 306, 6 maart 2012.
De week in Turbo’s & Warrants Gemengd beeld Europese beurzen • Ford Motors Company en Europa De beurzen hebben vorig week een gemengd beeld laten zien. De AEX® ging vrijdag echter hoger het weekeinde in op een koers van 327,85 punten (+0,90%) en kende daarmee een goed begin van de maand maart. In vergelijking tot een week eerder waren er onder de hoofdfondsen stijgingen te noteren voor KPN (+4,2%), Randstad (+2,8%) en DSM (+1,7%). Dalingen waren er voor TNT Express (-4,83%), Air-France-KLM (-4,73%) en Ahold (-4,67%). De DAX® eindigde de week op 6.921,37 punten (+0,83%). De Dow-Jones eindigde op 12.977,6 punten (-0,04%) en de S&P500® noteerde op vrijdagmiddag uiteindelijk 1369,63 punten (+0,28%). Onder de grondstoffen zakte de Brent Crude Olie in waarde naar 123,65 Amerikaanse dollar per vat (-1,47%). Bij de edelmetalen was de waarde van goud uiteindelijk 1712,60 dollar per troy ounce (-3,49%) en zilver zakte licht naar 34,79 dollar per troy ounce (-1,75%). Ford Motors Company en Europa Ford Motor Co. heeft besloten om voor nu geen verdere samenwerkingsverbanden te zoeken met andere autofabrikanten in Europa. De Amerikaanse rivaal General Motors heeft daarentegen aangegeven met de Franse fabrikant Peugeot in zee te zullen gaan waarmee een sterk signaal wordt afgegeven in de markt. De samenwerking is vooral van belang in de strijd met de huidige recessie en de toch wel enigszins deprimerende status van de Europese automarkt. Volgens de overeenkomst zal GM een aandeel van 7% krijgen in Peugeot, Europa’s op één na grootste autofabrikant. In plaats van het vormen van ‘alliances’ zal
Ford verder gaan met de huidige strategie, zoals uiteengezet door de CEO Alan Mulally in 2006, namelijk het alleen produceren van auto’s waar ook daadwerkelijk een vraag naar is. Het werken volgens dit ‘Just-in-Time’ principe, opgezet door Toyota begin jaren ’90, verkleint de kans op overproductie. Mulally gaf echter wel aan te zoeken naar potentiële partijen die Ford op weg kunnen helpen op het gebied van hybride technologie en in het bijzonder het doorontwikkelen van de toch redelijk vervallen divisie1.
1. Yahoo Finance, 2 maart 2012 2. Bloomberg Data, 6 maart 2012 3. Reuters News, 6 maart 2012 4. Yahoo Finance, 6 maart 2012
Overzicht markten AEX®
0,9% 327,85
329
Ford heeft over het vierde kwartaal van 2011 een verlies geleden van 190 miljoen dollar. Over het gehele vorig jaar is er een verlies genoteerd van 27 miljoen dollar in Europa2. Ford verkocht vorig jaar 1,26 miljoen voertuigen in 19 West-Europese markten, bijna gelijk aan 2010. In deze 19 landen werden in totaal 12,28 miljoen voertuigen verkocht3. Vorige week heeft Lewis Booth, CFO van Ford, aangegeven dat de gigant een verlies zou kunnen noteren van 500 á 600 miljoen dollar mochten in Europa de algehele verkoopcijfers op 14 miljoen voertuigen uitkomen in 2012, wat een daling zou zijn van 8,5% in vergelijking met 20114. Volgens Mullay is het Europese onderdeel van het concern echter “goed gepositioneerd in vergelijking met de competitie om er heelhuid uit te komen”. Helaas, zoals velen in de industrie weten, zijn dit soort algemene uitspraken net zo gevaarlijk als het versturen van een SMS bericht tijdens het autorijden.
328 327 326 325 324 323 322
24 februari
2 maart
Bund Future 0,7% 140,06 140,2 140,0 139,8 139,6 139,4 139,2 139,0 138,8
24 februari
2 maart
EUR/USD 1,9% 1,3198 1,350 1,345 1,340 1,335
Top 5 Stijgers
1,330
Turbo’s en Warrants
ISIN code
Goud Turbo Short
NL0009996180
Rendement 191,83%
Rendement sinds introductie
Goud Turbo Short
NL0009938976
154,20%
Zilver Put warrant
NL0009940097
127,81%
-52,24%
Sinds 27 sep 2011
1,315
Goud put Warrant
NL0009939958
122,91%
66,12%
Sinds 27 sep 2011
Goud Turbo Short
NL0009935469
114,91%
112,90%
Sinds 15 sep 2012
Brent Crude Olie Future
93,33%
Sinds 10 nov 2011
-6,70% Sinds 23 sep 2012
Figuur 3. Top 5 stijgers periode 27 februari t/m 2 maart 2012. Deze tabel is gebaseerd op het gemiddelde van de bied- en laatkoers van RBS. Een actueel overzicht vindt u op de website www.rbs.nl/markets onder rendementsoverzicht. Bron: RBS, 6 maart 2012.
1,325 1,320
24 februari
2 maart
1,5% 123,65
127 126 125 124 123 122 121 120
24 februari
2 maart
Figuur 6. De prestaties van belangrijke markten van 24 februari t/m 2 maart 2012. Bron: Bloomberg, 6 maart 2012.
3
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Turbo’s & Trading 306, 6 maart 2012.
Certificaten De toekomst van Rusland: afhankelijk van de olieprijs • De Russische overheid heeft een steeds hogere olieprijs nodig • Hervormingen in de volgende regeringstermijn? De Russische RDX index steeg vanaf begin dit jaar met bijna 24% in waarde1. Beleggers lijken er van uit te gaan dat de onzekerheid van de voorverkiezingen zal verdwijnen en de economie zal profiteren van de duidelijke uitslag. Is dat terecht? Dat Putin zal terugkeren naar het Kremlin lijkt vrij zeker. Wat dit betekent voor de Russische economie, daar zijn de meningen over verdeeld. Veel is afhankelijk van de olieprijs.
“Wij zien weinig downside vanaf dit punt. Rusland zou in theorie kunnen verslechteren tot een niveau van corruptie dat vergelijkbaar is met Venezuela – maar vanaf dit punt is dat beperkte downside, dus dit is een asymmetrische trade” aldus Charles Robertson, Chief Global Economist. Robertson en zijn collega’s verwachten dat de in dollar genoteerde RTS index zal stijgen tot 1900 (nu 1711).
De inkomsten van de Russische overheid zijn sterk gerelateerd aan de olieprijs. De stijging van de olieprijs gedurende het afgelopen decennium had tot gevolg dat de Russische overheid alsmaar meer heeft kunnen uitgeven. Als gevolg van de steeds hogere uitgaven is er echter ook een steeds hogere olieprijs nodig om het huidige beleid voort te kunnen zetten. Volgens de Financial Times was voor 2008 een olieprijs van minder dan 50 dollar per vat nodig om op een gebalanceerd overheidsbudget uit te komen. Dit jaar zou daar een olieprijs van 120 dollar per vat voor nodig zijn2.
Capital Economics is echter minder enthousiast. In een rapport dat zij afgelopen maandag publiceerde, geeft zij aan dat het enthousiasme van beleggers over een waarschijnlijke volgende regeringsperiode van Putin naar haar inzicht niet terecht is. Zij verwacht juist meer economische, financiële en politieke instabiliteit. De olieprijs zal echter een belangrijke rol blijven spelen. Bij een olieprijs tussen de 110 en 130 dollar per vat is het volgens Capital Economics waarschijnlijk dat het huidige beleid zal worden voortgezet. Een forse daling van de olieprijs zou juist kunnen leiden tot een switch naar een meer investeringsgericht groeimodel dat op termijn meer groei zou kunnen opleveren, maar ten koste van economische groei en politieke stabiliteit op korte termijn.
Analisten van Renaissance Capital verwachten dat de financiële druk op de regering zal leiden tot meer democratische hervormingen in het volgende regeringstermijn.
1. Bloomberg, 6 maart 2012 2. Financial Times, 5 maart 2012
Top 5 Stijgers Certificaten
ISIN code
Vietnam II Certificaat
NL0006303281
Rendement 9,22%
Rendement sinds introductie -2,50%
Sinds 1 apr 2008
Vietnam Certificaat
NL0000691046
7,57%
-69,01%
Sinds 18 jun 2007
Indonesie Certificaat
NL0000290542
4,79%
101,60%
Sinds 8 mei 2006
Next 7 Certificaat
NL0006060907
4,48%
-6,91%
Since 8 okt 2007
Pakistan Certificaat
NL0000691087
4,37%
-30,00%
Sinds 18 jun 2007
Figuur 7. Top 5 stijgers periode 27 februari t/m 2 maart 2012. Deze tabel is gebaseerd op het gemiddelde van de bieden laatkoers van RBS. Een actueel overzicht vindt u op de website: www.rbs.nl/markets. Bron: RBS, 6 maart 2012.
Top 10 meest verhandelde Certificaten: vorige week en All-Time Vorig week
ISIN code
All-Time
ISIN code
1 Brent Crude Oil Future Quanto Cert.
NL0000458701 Water Certificaat
2 Zilver Certificaat
NL0000455848 Agribusiness Certificaat
NL0000290195 NL0000696565
3 Goud Certificaat
NL0000455905 BRIC II Certificaat
NL0000290328
4 Goud Quanto Certificaat
NL0000458735 Goud Quanto Certificaat
NL0000458735
5 Vietnam Certificaat
NL0000691046 Emerging 11 Certificaat
NL0000842029
6 Oil & Gas Services Certificaat
NL0000833317 Oil & Gas Services Certificaat
NL0000833317
7 Vietnam II Certificaat
NL0006303281 India Certificaat
NL0000456465
8 Turkije Certificaat
NL0000458198 Zonne-energie Certificaat
NL0000847689
9 India Certificaat
NL0000456465 RICI® EnhancedSM Certificaat
NL0006066227
10 Indonesie Certificaat
NL0000290542 AEX® Certificaat
NL0000778728
Figuur 8. Top 10 bestsellers Certificaten, periode 27 februari t/m 2 maart 2012 en All Time. Bron: RBS, 6 maart 2012.
4
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Turbo’s & Trading 306, 6 maart 2012.
Seminars & webinars Ontmoet RBS ... op het hoofdkantoor in Amsterdam Elke eerste maandag van de maand heeft u de gelegenheid om het team van RBS Markets te ontmoeten en een presentatie bij te wonen over actuele ontwikkelingen en met ons in gesprek te gaan of vragen te stellen. De eerste bijeenkomst was op dinsdag 7 februari, en vanaf maart elke eerste maandag van de maand. ... of online Verzorgt RBS Markets op elke dinsdag om 20:00 uur een webinar.
1. Eerste dinsdag van de maand: De gouden 6 van ... Een bekende gastspreker uit de financiële wereld geeft in 30 minuten zijn of haar mening over een aantal financiële markten of specifieke onderliggende waarden in een tweegesprek met Erik Mauritz. De spreker van de voorgaande maand belt in voor commentaar op zijn eerdere opinie1. 2. Tweede dinsdag van de maand: Ins en outs beleggingsproduct Een educatief webinar waarbij een specifiek beleggingsproduct een uur lang centraal staat en u uw vragen kunt stellen aan de productspecialisten van RBS. 3. Derde dinsdag van de maand: Bakker’s Bull/Bear webinar Technisch analist Nico Bakker geeft u in een klein uur de kans om uit zijn TA carrousel aandelen of indices te kiezen voor de laatste stand van zaken. Vooraf kunt u aangeven welk educatieve TA onderwerpen Nico dient te behandelen. Elk webinar kijkt hij terug op zijn uitspraken van de voorgaande maand. 4. Vierde dinsdag van de maand: Turbo thema Maandelijks licht Rogier San Giorgi, productspecialist RBS, een actueel Turboonderwerp toe. We beginnen eenvoudig bij de basiswerking van Turbo’s en breiden uit met kennis over indices, valuta, grondstoffen en strategieën.
Op de hoogte blijven Alle seminars & webinars zullen altijd aangekondigd worden op www.rbs.nl/markets en in deze nieuwsbrief. Wilt u op de hoogte blijven van onze webinars? Klik dan hier voor een actueel overzicht van de webinars, en vink bij het inschrijven aan dat u op de hoogte gehouden wilt worden.
1. Het eerste webinar met een gastspreker vond plaats op woensdag 8 februari. Vanaf maart elke eerste dinsdag van de maand.
Datum Type Titel
Spreker
Aanvang
Dinsdag 6 maart
Webinar: on-line
1. De gouden 6 van: Royce Tostrams
Royce Tostrams & Erik Mauritz
20:00
Dinsdag 13 maart
Webinar: on-line
2. Ins en outs van marketindex
Erik Mauritz
20:00
Dinsdag 20 maart
Webinar: on-line
3. Bakker’s Bull/Bear van de maand
Nico Bakker
20:00
Dinsdag 27 maart
Webinar: on-line
4. Turbo Thema: Valuta & Turbo’s
Rogier San Giorgi
20:00
Maandag 2 april
seminar: Amsterdam
Beleggen in crisistijd
Diverse sprekers
19:00
Dinsdag 3 april
Webinar: on-line
1. De Gouden 6 van John Beijer
John Beijer & Erik Mauritz
20:00
INSCHRIJVEN
5
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Turbo’s & Trading 306, 6 maart 2012. Risico’s De aanschaf van Turbo’s en Certificaten brengen bepaalde risico’s met zich mee, zoals prijsrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico. Turbo’s en Certificaten zijn daarom niet geschikt voor iedere belegger. Het is van belang dat u de kenmerken en risico’s van deze producten begrijpt voordat u een beleggingsbeslissing neemt. Tevens dient u zorgvuldig af te wegen of de Turbo’s en Certificaten geschikt zijn voor u gezien uw ervaring, beleggingshorizon, overige beleggingen, financiële positie, risico-bereidheid en andere relevante omstandigheden. In geval van twijfel, dient u professioneel advies in te winnen. Deze nieuwsbrief dient slechts ter informatie en is geen aanbieding of een uitnodiging tot het doen van een aanbieding van Turbo’s of Certificaten. Het aanbod van Turbo’s en Certificaten vindt uitsluitend plaats op basis van het respectievelijke basisprospectus, eventuele bijbehorende supplementen en de definitieve voorwaarden. De beslissing om Turbo’s en Certificaten te kopen moet dan ook op basis van deze documenten worden gemaakt. Deze documenten zijn kosteloos verkrijgbaar via www.rbs.nl/ markets. Deze paragraaf bevat slechts een overzicht van de belangrijkste risico’s. Lees voor een volledig overzicht het respectievelijke basisprospectus. Turbo’s en Warrants zijn beleggingsinstrumenten voor actieve en ervaren beleggers. Door de hefboom is een belegging in Turbo’s en Warrants risicovoller dan een directe belegging in de onderliggende waarde. Hoe hoger de hefboom die men kiest, hoe sneller een beweging van de onderliggende waarde doorwerkt in de waarde van de Turbo en de Warrant. Het stop loss-niveau van een Turbo kan wijzigen, waardoor bij een wijziging het stop loss-niveau dichter bij de koers van de onderliggende waarde kan komen. Bij indices zullen deze wijzigingen in periodes waarin veel dividend wordt uitgekeerd, groter zijn. De koers van een Certificaat volgt in principe één-op-één de prestaties van de onderliggende waarde, maar kan hiervan afwijken doordat de beheerkosten (jaarlijks) in rekening worden gebracht en door de marktbeweging van vraag en aanbod. Bij alle beleggingsinstrumenten kan gedurende zowel de looptijd als op de afloopdatum de volledige inleg verloren gaan. Veranderingen van de wisselkoersen van onderliggende waarden die niet in euro zijn genoteerd, beïnvloeden de waarde van de in euro genoteerde producten. Een stijging van de lokale valuta ten opzichte van de euro zal een positief effect hebben, een daling een negatief effect. Beleggen in aandelenmarkten van opkomende markten gaan gepaard met extra risico’s op politiek, economisch, de sociaal en juridisch gebied. Daarnaast ontbreekt door gebrekkige beschikbaarheid van financiële verslaggeving en andere data in sommige markten transparantie. Ongunstige ontwikkelingen hebben hierdoor vaak een sterk negatieve invloed hebben op de waarde van beleggingen in opkomende markten. Beleggen in grondstoffen gebeurt meestal door middel van termijncontracten Door te beleggen in termijncontracten en deze op tijd te verkopen kan fysieke levering van een grondstof worden voorkomen. Wanneer een belegger voor lange termijn in een bepaalde grondstof belegt, dient hij/zij het termijncontract voor het aflopen door te rollen naar een termijncontract met een langere looptijd. Het doorrollen van termijncontracten kan rendement opleveren of juist rendement kosten. Dit is afhankelijk van de termijnmarkt en staat los van veranderingen van de spotprijs van de desbetreffende grondstof. Wanneer een termijncontract afloopt, zal de prijs daarvan de actuele spotprijs benaderen. Bij het doorrollen wordt het aflopende contract verkocht en het volgende contract gekocht. Het verschil tussen opeenvolgende termijnprijzen kan een negatief rendement opleveren voor de belegger. Turbo’s en Certificaten worden uitgegeven door The Royal Bank of Scotland N.V. Beleggers lopen kredietrisico op deze bank. Dit betekent dat in geval van insolventie van de uitgevende instelling beleggers in Turbo’s en Certificaten mogelijk minder terugkrijgen dan hun initiële belegging en in het slechtste geval zelfs hun gehele belegging verliezen. Turbo’s en Certificaten worden gehouden via het bewaringssysteem van Euroclear Nederland en zijn daardoor afgescheiden van het vermogen van de uitgevende instelling. Het Nederlandse depositiogarantiestelsel is niet op Turbo’s en Certificaten van toepassing. Beleggers krijgen met een belegging in Turbo’s en Certificaten geen eigendom in onderliggende waarde daarvan. Turbo’s en Certificaten worden genoteerd op Euronext Amsterdam met RBS als market maker. Dat wil zeggen dat RBS onder normale marktomstandigheden tijdens beursuren van Euronext Amsterdam, van 9:05 uur tot 17:30 uur bereid is om Turbo’s en Certificaten te kopen en te verkopen. Hierdoor is het mogelijk om onder normale marktomstandigheden tijdens genoemde beursuren de Turbo’s en Certificaten te kopen of verkopen. De prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te kopen wordt de ‘biedprijs’ genoemd en de prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te verkopen wordt de ‘laatprijs’ genoemd. Het verschil tussen de bied- en laatprijzen wordt de spread genoemd. Gedurende de looptijd van een Turbo of een Certificaat kan de spread aan wijziging onderhevig zijn. Bijvoorbeeld, indien er belangrijke cijfers worden gepubliceerd zoals jaarcijfers of macro-economische cijfers kan de spread (tijdelijk) wordt vergroot. Actuele informatie over de bied- en laatprijzen gehanteerd durende de looptijd van Turbo’s en Certificaten treft u aan op de relevante product pagina van de website www.rbs.markets.nl. Door bijzondere omstandigheden kan het voorkomen dat RBS geen prijzen afgeeft. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren indien de
rbs.nl/markets 6
handel in de onderliggende waarde wordt stilgelegd, een Turbo of een Certificaat is uitverkocht, indien in korte tijd een groot aantal orders wordt geplaatst, er een storing in het handelssysteem van RBS is opgetreden, er een storing is opgetreden in het handelssysteem van Euronext Amsterdam of de beurs waarop de onderliggende waarde wordt verhandeld of indien er extreme marktomstandigheden zijn. Indien RBS geen prijzen afgeeft kan het zijn dat het niet mogelijk is om een Turbo of een Certificaat te kopen of te verkopen of niet tegen de door u gewenste prijs. Dit laatste kan zich voordoen omdat u in dergelijke situaties voor koop en verkoop afhankelijk bent van andere beleggers die willen kopen of verkopen. Disclaimer Technische Analyse / Turbo Tip Het onderdeel technische analyse wordt verzorgd door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. en uitgebracht door RBS. Nico Bakker is bestuurder van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. en is een onafhankelijk analist. RBS en Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. in ruil voor een financiële vergoeding technische analyse verzorgd en bepaalde promotionele activiteiten verricht. De technische analysen van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Iedere (potentiële) investering dienen beleggers te toetsen aan hun persoonlijke beleggersprofiel en te bespreken met hun adviseur. De in de technische analyse genoemde standpunten en vooruitzichten zijn door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. gegeven in zijn hoedanigheid als technisch analist. RBS kan van tijd tot tijd producten uitgeven die dezelfde onderliggende waarden kunnen hebben als de financiële instrumenten besproken in de technische analysen van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. RBS heeft echter geen enkele betrokkenheid bij, op welke manier dan ook, invloed op, zeggenschap over of inspraak in van de totstandkoming van de technische analysen van of namens Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. of een aan haar gelieerde onderneming of persoon. RBS is niet verantwoordelijk voor de volledigheid, juistheid en geschiktheid voor welke doeleinden dan ook en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid in verband met de technische analysen van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. of een aan haar gelieerde onderneming of persoon. Disclaimer RBS Dit document is opgesteld door The Royal Bank of Scotland N.V. of haar dochtervennootschappen of groepsondernemingen (‘’RBS’’). Alle informatie in dit document is gebaseerd op informatie afkomstig van RBS en van andere instellingen die als betrouwbaar gelden. RBS geeft in dit document een getrouwe reproductie van dergelijke informatie, echter RBS biedt geen garantie voor de juistheid van de getoonde gegevens verkregen van derden. Geen garantie of zekerheid in welke vorm ook, expliciet of impliciet, wordt gegeven met betrekking tot de volledigheid en juistheid van de informatie opgenomen in dit document. RBS accepteert geen enkele verplichting om enige informatie opgenomen in dit document te herzien of te corrigeren. Geen handelen of nalaten van RBS of haar directeuren, werknemers, agenten of andere vertegenwoordigers met betrekking tot de informatie opgenomen in dit document vormt, of wordt geacht te vormen, een verplichting of garantie van RBS of enig ander persoon. Indicatieve prijzen of analyses in dit document zijn ter goede trouw opgesteld, uitgekozen en beoordeeld en derhalve wordt geen garantie gegeven ten aanzien van de juistheid, volledigheid en redelijkheid van deze prijsopgaven of analyses. Onverminderd de juridische verantwoordelijkheid voor informatievoorziening, accepteert RBS geen enkele vorm van aansprakelijkheid voor kosten, schade en claims ontstaan uit, of in verband met, een belegging in effecten beschreven in dit document. RBS en/of haar dochtervennootschappen of groepsvennootschappen, verbonden vennootschappen, werknemers of klanten kunnen een belang in financiële instrumenten hebben zoals de effecten beschreven in dit document of daaraan gerelateerde financiële instrumenten. Een dergelijk belang kan omvatten het handelen, aanhouden, onderhouden van een markt in zulke instrumenten als ook het verschaffen van bank-, krediet- en andere financiële diensten aan een vennootschap of de uitgevende instelling van de effecten en financiële instrumenten beschreven in dit document. RBS treedt met betrekking tot een transactie, de effecten of andere verplichtingen beschreven in dit document, niet op als financiële adviseur of in een fiduciaire rol. RBS geeft met betrekking tot geen enkele jurisdictie een garantie of advies over fiscale, juridische en boekhoudkundige zaken. Dit document is niet bedoeld voor de distributie of het gebruik door enig persoon of enititeit in een jurisidictie of land waarin een dergelijke distributie of gebruik in strijd is met locale weten regelgeving. De informatie opgenomen in dit document is eigendom van RBS en is verstrekt op verzoek van een geselecteerd aantal ontvangers en mag niet (geheel of gedeeltelijk) worden verstrekt of anderszins gedistributeerd aan een andere derde partij zonder de schriftelijke toestemming van RBS. Verenigde Staten van Amerika: Dit document is uitsluitend bestemd voor verstrekking aan “major institutional investors” zoals gedefinieerd in “Rule 15a-6” van de Amerikaanse Exchange Act van 1934, zoals van tijd tot tijd
gewijzigd (de “Exchange Act”) en mag niet worden verstrekt aan andere Amerikaanse ingezetenen. Elke Amerikaanse “major institutional investor” die deze informatie ontvangt en komt door het ontvangst ervan overeen dat hij de informatie in dit document niet zal verstrekken of anderszins distributeren aan anderen. De effecten zoals hierin beschreven zijn en zullen niet worden geregistreerd zoals bedoeld in de de Amerikaanse Securities Act van 1933, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de “Securities Act”) en mogen niet worden aangeboden of verkocht in de Verenigde Staten van Amerika, tenzij aan “qualified institutional buyers” (gekwalificeerde institutionele beleggers) in lijn met “Rule 144A” of op grond van een andere vrijstelling van of het niet van toepassing zijn van de registratieverplichting van de Securities Act. De aanbieding of verkoop van de effecten of transacties in de effecten kunnen verder beperkt worden door toepasselijke wet- en regelgeving van de Verenigde Staten of van haar afzonderlijke staten. Potentiële beleggers dienen zichzelf daarom op de hoogte te stellen van en juridische beperkingen bij het aangaan van transacties na te leven. Potentiële beleggers dienen zich te realiseren dat de effecten mogelijk niet geschikt zijn voor alle beleggers. The Royal Bank of Scotland N.V. staat in Nederland onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. The Royal Bank of Scotland plc staat in het Verenigd Koninkrijk onder toezicht van Financial Services Authority. Behalve in landen waarin dit wettelijk is vereist is de inhoud van dit document is niet beoordeeld door toezichthouders in de landen waarin dit document wordt verstrekt. In geval van twijfel over de inhoud van dit document dient onafhankelijk professioneel advies te worden ingewonnen. © The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm ook van de inhoud van deze nieuwsbrief is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik. De nieuwsletter bevat merken van The Royal Bank of Scotland Group plc en andere vennootschappen binnen de RBS groep. De merken omvatten onder andere het logo van The Royal Bank of Scotland en de merknamen The Royal Bank of Scotland en RBS. Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de indices genoemd in dit document behoren toe aan de relevante Index sponsoren (de “Index Sponsoren”). De relevante Index Sponsoren zijn op generlei wijze betrokken bij de totstandkoming of verkoop van de producten genoemd in dit document, noch wordt door hen enig advies tot aankoop van deze producten gegeven. TURBO® is een geregistreerde merknaam van The Royal Bank of Scotland N.V.
www.rbs.nl/markets RBS Markets bestaat uit een enthousiast team van specialisten dat klanten wereldwijd al meer dan vijf jaar van gestructureerde producten voorziet. De onderliggende waarden zijn divers: aandelen, commodities, valuta, beleggingsfondsen, vastgoed en obligaties. Van de AEX® tot de CRB, van China Mobile tot Vestas Wind, van de EUR/ USD tot beleggen in olie: er is vrijwel altijd wel een markt waar u rendement kunt behalen. U kunt inspelen op koersstijgingen en koersdalingen, u kunt beleggen in diverse uithoeken van de wereld, u kunt eenvoudig en transparant een index als de AEX® volgen: kortom u kunt beleggen als een professional. Het startpunt van uw beleggingen is www.rbs.nl/markets. U kunt contact met ons opnemen via
[email protected] en/of 0900-MARKETS (0900 627 5387).